Tonelen in Boedapest herinneren
aan de tweede wereldoorlog
Mr Lips, Mieke Boumans opvolger:
Geen ogenblik geaarzeld
ONRUSTBARENDE TOENEMING
VAN ALCOHOLISME IN ZWEDEN
LAND VAN MIST EN REGEN
HEEFT GEBREK AAN WATER
DONDERDAG 1 NOVEMBER 1956
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
WEG MET DE RUSSEN, WEG MET DE COMMUNISTEN....
Vijftienjarig meisje stak drie
Russische vrachtwagens in brand
(Van een speciale verslaggever.)
BOEDAPEST, 30 Oktober. Slechts enkele uren nadat de nationa-
listiscehe troepen besloten om met de regering-Nagy onderhandelin
gen te beginnen, is in belegerd Boedapest, een geschonden stad, op
nieuw gevochten. Tegen het middaguur werden snelle en langdurige
vuurwisselingen gehoord, die afkomstig waren van een gevecht tus
sen de AVH (geheime politie) die zich niet wil overgeven, en opstan
delingen-eenheden. Het speelt zich af nabij het oostelijk station,
waar de geheime politie zich verschanst heeft.
Het vuur van kleine wapens wordt soms overstemd door de artil
lerie die aan beide zijden in de srijd is gebracht. Er hebben echter
geen eenheden van de Bussen of van het Hongaarse leger, aan deze
acties deelgenomen. De strijd rond de Killian-kazerne is afgelopen
omdat de Russische troepen uit die omgeving teruggetrokken zijn.
Kort na de middag ging een
groep mensen, voorafgegaan door
een in het zwart geklede vrouw,
die haar zoon verloren had bij de
gevechten in Boedapest, naar de
Stalin-avenue, leuzen schreeuwend
als „staakt allen, weg met de Rus
sen, weg met de communisten".
Een ordelijke menigte vroeg in
de Cai Utca de portier van het
Russische cultureel bureau de
sleutels. Toen die er niet bleken te
zijn, drong de menigte de kantoren
binnen en Verwoestte daar wat
voor hun handen kwam. Propa-
gandabiljetten, grammofoonplaten
boeken, papieren, vlogen de
ramen uit en vormden op de
straat eén grote brandstapel. Ter
wijl er mensen omheen dansten en
zongen, stak een man, met plech
tige gebaren een Russische vlag in
brand, en een portret van Lenin.
Overal waar Ik stop geven men
sen mij briefjes voor verwanten in
het Westen. Zij vragen het laatste
nieuws. „En wanneer zal Amerika
ons helpen, inplaats van maar te
praten
Waar niet gevochten wordt ligt
Boedapest dood behalve dan op ae
plaatsen waar in noodwinkels brood
en melk uitgedeeld worden. Maar
geen andere winkels, kantoren of
zaken zijn open.
Dozijnen, zelfs honderden coml-
té's zijn overal in de stad opge
bloeid. Ze drukken allemaal hun
eigen gestencilde krant, en heb
ben allemaal hun eigen eisen. Al
lemaal eisen ze vrije verkiezin
gen, het wegsturen van de Rus
sen en bestraffing van de geheime
Eolitie. De mensen geloven dat al
ien de geheime politie de rege
ring nog steunt, en verantwoor
delijk is voor het voortzetten van
de strijd.
Er zijn comité's die geëist heb
ben dat de AVH als een misda
dige organisatie zal worden ge
brandmerkt, en dat alle leden er
van automatisch als misdadigers
zullen worden berecht. Ze zeggen
dat de geheime politie daarom
doorvecht
Boedapest is een waanzinnige
stad geworden. Van de ene straat
naar de andere gaand weet je nooit
wat je er zult vinden. De Russische
tanks op de Donaukade hebben gezel
schap van de Hongaarse Donau-pa-
trouille. Maar je ziet ook een wui-
Schoolhoofden klagen over
onvoldoende bezoldiging.
In een open brief aan alle hoofden
van scholen die nog geen lid zijn van
de vereniging, vraagt de Vereniging
van Hoofden van Scholen aandacht
voor het feit, dat volgens haar de
hoofden van scholen zeer onvoldoen
de bezoldigd worden.
Nu de regering heeft besloten een
belangrijke salarisverhoging aan de
hogere ambtenaren toe te kennen,
acht de vereniging de tyd gekomen,
dat ook de positie der hoofden van
scholen verbeterd wordt. In dit ver
band vestigt zij er de aandacht op,
dat 'n onderwijzer met twee bijakten
aan een ulo-school f 1170 per jaar
meer verdient dan een schoolhoofd,
die ook vaak in het bezit van twee
of meer bijakten is.
In de brief wordt voorts gezegd,
dat thans ook de hoofden van de
orotestants christelijke scholen tot
oprichting van een vereniging van
hoofden van christelijke scholen wil
len komen, om de behartiging van
hun belangen in eigen hand te nemen.
MISBRUIK ONDER DE JEUGD
Door Russell Jones
van United Press.
De strijd heeft in Boedapest tone
len achtergelaten die hèrinneren aan
de tweede wereldoorlog. Alle huizen
en gebouwen rondom de, verwoeste
Kilian-kazerne zyn beschadigd. Op de
straten liggen uitgebrande vracht
auto's, omvergereden kanonnen, af
geknapte voedingsdraden van de
tram, dode Russen en hopen krijgs-
afval. Op de hoek van de Jozsef ring
en de Ulloi straat staan drie verlaten
Russische tanks.
Een eindweegs voorbij de hoofd
poort van de Kilian kazerne staat
een Stalintank. Het torenluik ligt
-open, er hangt een verkoold Rus
sisch lichaam halverwege uit. Ver
derop staan twee stukken rijdend ge
schut op tank-affuiten, die de ka
zerne bewaken. Ze zijn bemand door
jongens van 15 tot 18 jaar.
Om de hoek staan drie Russische
vrachtwagens, alle drie met een stuk
geschut (75 mm) er achter uitge
brand. Zy vielen ten offer aan een
vijftienjarig meisje, dat alle drie de
vrachtwagens met Molotov-cocktails
in brand stak.
In de goot, onder een Hongaarse
vlag, ligt het stoffelijk overschot
van het meisje.
Op de vlag is een briefje gespeld.
„Hier is een meisje van 15 jaar ge
storven, maar niet vergeefs. Alle
Hongaren betreuren haar dood. Dood
aan de Russen, dood aan de commu
nisten''.
Op korte afstanden van elkaar
staan schildwachten van de nationa
listen, gewapend met machinepisto
len, die de voorbijtrekkende menigte
in beweging houden.
Illlllllllllllllllllllllllllllllll
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Bij de Prins Bernhard-kazerne
te Amersfoort vond de start
plaats van de tweedaagse jeep-
rit door Nederland en België
voor onder-officieren, georga-
niseerd ter gelegenheid van het
tweede lustrum van de militai-
re commissie voor automobiel-
en motorwedstrijden. De foto
laat zien hoe de depotcomman- i
dant, kolonel Hoytema van Ko-
nijnenburg, het startsein gaf l
voor de eerste deelnemende
jeep.
Veertig jaar rantsoenering had
geen enkel resultaat
(Van onze Zweedse correspondent)
Een matig mens Is zyn vryheid waard inderdaad. Maar als we deze
stelling consequent willen doorvoeren, dan moeten we vaststellen, dat de
mensen ln Zweden hun vrijheid toch bepaald NEET waard zyn. Want sinds
daar op 1 oktober van het vorige jaar de verkoop ,van alcoholische dranken
na een byna veertigjarige periode van rantsoenering werd vrygegeven, heeft
het alcoholverbruik zulke onrustbarende vormen aangenomen, dat er van
matigheid beslist geen sprake meer is. Men zou zelfs kunnen spreken van
een catastrofale toestand op het gebied van alcoholisme en van een steeds
verder om zich heen grypende volksziekte.
Reeds een korte wandeling door de
straten van Stockholm, Gothenburg
of andere grote steden kan voldoende
zijn om waar te nemen welke rol al
cohol speelt'in het leven van de Zwe
den. Tientallen kunt ge er tegen ko
men, laveloos, aangeschoten of „on
der invloed", bijna allen éven lastig en
hinderlijk, zodat het voor vrouwen en
meisjes onmogelijk is om, zich des
avonds na negenen nog alleen in de
binnenstad te bevinden. Zowel in
Stockholm als in Gothenburg worden
er volgens officiële gegevens niet
minder dan gemiddeld honderd perso
nen per dag opgepakt wegens open
bare dronkenschap. Tijdens de week
einden of op feestdagen zoals Kerst
mis, Pasen of Midzomeravond, is dit
aantal dikwijls nog dubbel zo groot.
Parken en plantsoenen worden op
zomeravonden niet meer bevolkt door
vrijende en verliefde paartjes, maar
door „supgubbar", kerels van allerlei
leeftijden die er op een bank of tussen
de struiken hun „renat", hun brande
wijn liggen te drinken. De politie
houdt er speciale parkpatrouilles op
na die enkele malen per dag de par
ken moeten doorzoeken om al die
„supgubbar" te verwijderen. Veel
helpt het niet, want zodra ze in de cel
hun roes hebben uitgeslapen en een
nieuwe voorraad brandewijn hebben
aangeschaft, zijn ze weer te vinden in
een ander park. Als er in 't Rasunda-
stadion naby Stocholm een voetbal
wedstrijd is gespeeld, worden er na af
loop ongeveer 1500 lege drankflessen
op de tribunes aangetroffen.
Men heeft laatst aan de hand
van het gemiddelde aantal bezoe
kers van het stadion uitgerekend,
dat ongeveer elke vijfde toeschou
wer tijdens de wedstrijd zit te drin
ken. Natuurlijk geldt er een alge
meen verbod voor alcoholische
dranken in het stadion, maar de
meesten storen zich daar niet aan,
en wat kan de politie tenslotte be-
finnen tegen de talloze övertre-
ers Men kan toch bezwaarlijk
iedere keer de tribunes gaan ont
ruimen
Er zijn de laatste paar weken stem
men opgegaan om de vroegere rant
soenering van alcoholische dranken
weer opnieuw in te voeren. Welke goe
de bedoelingen men daarmee ook
heeft, komt het velen in dit land voor
dat een gehele of gedeeltelijke droog
legging van Zweden toch niet de
meest geschikte methode is om het
alcoholisme te bestrijden. Per slot
van rekening heeft die veertigjarige
rantsoenering die in oktober vorig
jaar werd opgeheven, toch wel be
wezen dat men met negatieve maat
regelen niet ver komt. Anders zou
men toch nu niet hebben te kampen
met alcoholisme als volksziekte.
Beter Iykt het, dat men de Zweden
eens wat „drinkcultuur" by brengt,
hen leert waar en wanneer gebruik
van alcohol ongepast en onbeleefd is.
Beleefdheid en wellevendheid zyn ar
gumenten waarvoor de Zweden door
gaans erg gevoelig plegen te zyn.
H Nog een foto uit de vrijheids- g
§e strijd in Boedapest waar re-
§e bellen een stuk geschut in M
brand hebben gestoken en Rus-
sische soldaten dit trachten te
redden terwijl de in de straat H
lopende Hongaren het geen
blik waardig keuren.
llllllllllllllllllllllllllllllW
vende Hongaarse matroos in een
auto ryden, die gevolgd wordt door
de langzaam meedraaiende kanon-
en mihtrailleurlopeji van een Russi
sche tank.
Er lopen geruchten dat de Russen
enkele mannen zijn kwijtgeraakt die
naar de nationalisten zijn overgelo
pen. Ergens schijnt men het lijk van
een Russische kolonel gezien te heb
ben. Zijn uniform was ontdaan van
zyn epauletten, en de man droeg op
zyn gelaat nog de kentekenen van
een zware mishandeling met een ge
weer. Maar net zoals het verhaal aat
Russen zich als vrijheidsstrijders
vermomd hebben is dit niet te ach
terhalen
De revolutie schijnt uitsluitend een
aangelegenheid te zijn van de jonge
mensen uit de arbeidersklasse. Van
alle jongens en meisjes met wie ik
vandaag gesproken heb is er niet een
ouder dan 19 jaar. De meesten wa
ren leerlingen van middelbare scho
len.
De meeste nationalisten hebben er,
naar het schynt, bovendien geen idee
van waarvoor zjj vechten. Er zyn
er echter ook die na de wilde dagen
een nog veel groter bloedbad ver
wachten. In het Duna-hotel, waar de
meeste buitenlandse journalisten wo
nen, komen er dagelijks die vele ta
len spreken en allemaal vragen een
eind te maken aan de stryd.
Maar zij zijn ouderen, zo goed als
die andere toeschouwers oud z(jn.
En zjj hebben niet meegevochten.
Concentratie in de
kunstmestindustrie
Onderling contact tussen het Cen
traal Bur. G.A. te Rotterdam en de
Eerste Nederlandsche Coöperatieve
Kunstmestfabriek te Vlaardingen
heeft geleid tot het besluit gezamen
lijk een nieuwe fabriek te stichten
voor de vervaardiging van complete
meststoffen.
De nieuwe mengmestfabriek zal op
Amerikaanse leest geschoeid en ge
bouwd worden te Vlaardingen.
INTERVIEW OP BANDOENGSE GOLFLINKS
Ook zijn vrouw zegt: Het is zijn
plicht om De Braai te verdedigen
ENGELAND VALT DROOG.
Geleerde wil onderaards reservoir
uit rivier de Theems vullen
Evenals de rest van Europa heeft ook Engeland een van de natste zomers
uit zijn geschiedenis meegemaakt, maar toch dreigt in dit land van mist en
regen een ernstig gebrek aan zoet water. Men heeft tot zijn schrik ontdekt,
dat in de geïndustrialiseerde gebiedenvan Gr.-Brittannië de onverzadigbare
dorst van de fabrieken groter is dan de huidige watervoorraden kunnen les
sen. Het gevolg is tijdelijke droogte in een land, dat hoe paradoxaal dit
ook klinkt bekend staat om zyn overstroomde laaglanden en eindeloze
stortbuien.
De oplossing ligt voor de hand:
koppel de twee gebieden aan elkaar
en het waterprobleem is opgelost. Tot
nu toe hebben de Britten deze moge
lijkheid echter volkomen over het
hoofd gezien, aldus prof. Miller. De
vraag naar water wordt nog steeds
bestreden uit plaatselijke rivieren en
bronnen.
De enige mogelijkheid om definitief
een einde aan deze moeilijkheden te
maken is volgens de geleerde een ge
controleerde verdeling, distributie
dus van het water. Hij zag wel in dat
het voor de ingenieurs een zware taak
zou zijn om waiter aan te voeren van
het noorden en het westen, maar ook
andere wereldsteden gebruiken water,
dat door middel van aquaducten over
afstanden van honderden kilometers
is aangevoerd.
Overstromingen
Wait het zakkende grondwaterpeil
onder Londen betreft, ei- bestaat wei-
fkans, dat dit door normale regen-
aangevuld zou kunnen worden.
Prof. Miller ontwierp daarom een
peil te profiteren. De omgeving van
opzienbarend plan om van het lage
Londen wordt vaak door overstromin
gen getroffen. „Als wij erin slagen
het overtollige water van de Theems
en zijn zijrivieren in het ondergrondse
kalkreservoir te leiden en daar op te
hebben wij twee problemen te-
opgelost. Overstromingen zul-
n voorkomen worden, terwijl
het waterpeil onder Londen stijgt".
In de laaggelegen zuidelijke
oostelijke delen van Engeland z
tegelijkertijd het grondwaterpeil
doordat er onophoudelijk meer wordt
afgetapt dan er bij komt. In de omge
ving van Londen is dit zo erg, dat er
geen nieuwe putten gegraven mogen
worden zonder toestemming van de
minister. Maar toch zakt ook het peil
van het grote waterreservoir in de
laag poreuze kalksteen onder de En
gelse hoofdstad per jaar vijf meter.
Op de jaarlijkse bijeenkomst van de
Britse vereniging voor toegepaste
wetenschap heeft prof. Austin Miller,
van de afdeling geografie der Rea
ding universiteit, verklaard, dat het
voor de Britten, die altyd zo graag
alles organiseren, hoog tijd wordt om
hun watervoorziening eens te regelen.
„Het is belachelyk" aldus prof.
Miller volgens een artikel in de
Christian Science Momtor „dat
in een land waar gemiddeld meer
regen valt dan gewenst of nodig
is, nog droge streken zijn.
Zoals de zaken er nu voor staan
hebben het heuvelachtige westen en
noorden van Groot-Britannië moeite
om al het water, dat daar valt, kwijt
te raken. Maar de geïndustrialiseerde
en dichtbevolkte zuidelijke landstre
ken vragen steeds meer water voor
het huishouden, de industrie en de
landbouw.
(Van onze correspondent in Indonesië.)
We treffen hem bij de „tee" van dê derde „hole" op de iets ten
moorden van Bandoeng gelegen golflinks, vanwaar men zo'n over
weldigend mooi uitzicht heeft op de stad en de omringende bergen.
Mr. L. Lips, een nog jonge man, voor in de dertig, met een smal,
bmingebrond gezicht, een even gebogen neus en ver inspringend ach
terover gekamd haar. „Een ogenblikje", roept hy ons waarschuwend
toe, als hij ziet dat we zonder meer de „tee" willen beklimmen, „denk
om je hoofd!" Dan suist het hout neer in een flitsende zwaai en als
een venijnig projectiel snelt de kleine witte bal weg in de richting
van de circa driehonderd meter verder gelegen „green". „Loop ge
rust even mee hoor; dan praten we tussen de bedrijven door wel wat,
want daar kom je natuurlijk voor".
Of hy niet geaarzeld heeft aan het
verzoek van de Nederlandse ambas-
~e te voldoen, gezien de verre van
plezierige ervaringen die de heer en
mevrouw Bouman hebben opgedaan,
willen wij weten. Maar de heer Lips
ontkent lachend. „Neen", zegt hij, „in
feite is het zo dat ik mij destijds zelf
heb opgegeven om zo het nodig
mocht blijken de verdediging van
de Nederlandse arrestanten in Indo
nesië op mij te nemen. Ik wil niet
beweren dat het nu bepaald een on
verdeeld genoegen is, maar ik stel
op het standpunt dat je als advo-
t zekere verplichtingen hebt te
genover hen die een beroep op je doen
en dat je als je die niet wenst na
te komen beter je hele praktyk
maar kunt opgaven.
Ik mag natuurlijk niet op de
feiten vooruit lopen en mijn me
ning geven over de vraag of myn
aanstaande cliënten al dan niet
schuldig geacht moeten worden
aan het hen ten laste gelegde,
maar neem nu eens zo'n man als
De Braai, wiens zaak juist dezer
dagen in behandeling is genomen.
Die zit nu al sinds begin '54 on
der arrest zonder dat hij ooit de
kans heeft gehad zijn onschuld te
bewijzen. Typewerk zou hij hebben
verricht voor de in de omgeving
van Madjalengka opererende ben
den van de Daroel Islam, doch vol
gens zijn eigen verklaringen
en hij heeft me bij alles wat hem
lief is bezworen dat dat de waar
heid is heeft hij na zyn achtste
jaar nooit meer een voet in die
streek gezet. Hij ontkent dan ook
hardnekkig ooit iets uitstaande
te hebben gehad met de rebellen
en als je het my vraagt is hij er
ook bepaald de man niet naar om
op eigen houtje een beetje opstan-
delingtje te spelen. Daarvoor is
hij bepaald niet het type. 't Is
veeleer een dromer, die blij is als
men hem zijn eigen weg laat gaan.
Zijn vrouw en kinderen drie
heeft hij er zitten in Holland;
die zijn in 1955 op rijkskosten
naar Nederland vertrokken en
wonen nu in Tilburg.
IN DE VOETSTAPPEN VAN
VADER.
Opnieuw striemt de zware „driver"
door de lucht en wordt de kleine bal
weggeranseld om byna honderdvijftig
meter verder feilloos neer te komen
op de gladgeschoren grasmat van de
vierde „green." „In drie slagen, dat
lap je 'm!" roept een in groene shorts
en witte blouse geklede jonge vrouw,
wier donkere haardos bijeen wordt ge
houden door een felgele hoofddoek,
en die ons van de tegenovergestelde
kant is genaderd. „Even voorstellen,
mijn vrouw Aike", zegt de jonge ad
vocaat vlot. „Als je die nu zolang
even gezelschap houdt, dan speel ik
de resterende „holes" uit. Afgespro
ken?"
Afgesproken", stemmen wij in
want zo krijgen we een mooie gele
genheid iets meer te weten te komen
over de heer Lips zelf. Tweeënder
tig jaar is hij, gelijk zyn vrouw ons
openbaart en behalve een verknocht
golfer is hij ook een zeer enthousi
ast zwemmer.
Op 9 maart 1924 in Bandoeng ge
boren, waar zijn vader een groot ad
vocatenkantoor estierde, vertrok hij
twee jaar later met zyn ouders naar
Italië, waar het gezin Lips zich ves
tigde in Rapallo niet ver van Ge
nua gelegen. En hier bracht de jonge
Leo Lips het grootste deel van zijn
jeugd door. Hij doorliep er de mid
delbare school, studeerde er interna
tionaal recht en raakte er verzot op
spaghetti. In 1947 promoveerde hy
aan de Universiteit van Genua, doch
ergens in zijn onderbewustzyn leefde
het vage verlangen naar zijn geboor
teland. En toen hij in 1949 zijn kans
schoon zag, ruilde hij het zonnige Ita
lië voor het nog zonniger Indonesië
en begon na in 1950 zijn doctoraal
te hebben gedaan in Indonesisch
recht in de plaats waar eens zijn
wieg stond ien advocatenkantoor,
zodoende in de voetstappen tredend
van zijn vader.
,En dat is eigenlijk alles", conclu
deert Aike, die op onze vraag of zij
niet bang is dat haar man gevaar zal
lopen nu hy de verdediging op zich
heeft genomen van de Nederlandse
arrestanten, limlachend antwoordt:
„Welnee, Leo is mans genoeg om op
zichzelf te passen en het is toch ze
ker niet meer dan een staaltje
zyn plicht dat hij het doet?!"
Onze 15-jarige landgenote Joan
Haanappel in actie. Tijdens een pau
ze in de internationale kunstschaats-
wedstrijden op de Richmond-ysbaan
in Londen.
Stortingen op giro 777.
De girorekening 777 van het Ne
derlandse Rode Kruis, geopend voor
de hulpverlening aan de getroffenen
in Hongarije, is woensdag als e:adcij-
fer van de eerste stortingen een be
drag van 36.978 gulden geboekt.
Daarnaast werden het hoofdbestuur
door verscheidene bedrijven toezeg
gingen voor bijdragen gedaan.
Vice-admiraal b.d.
J. B. Berck overleden
Gisternacht is op 50-jarige leeftijd
overleden vice-admiraal titulair van
de technische dienst (b.d.) J. B. Berck
oud-vlagofficier technische dienst en
oud-hoofd van het bureau nieuw-
Ibouw schepen van het bureau werk
tuigbouw van de hoofdafdeling van
het ministerie van marine.
