HONGAARSE OPSTAND OOGST SUCCES Russen op de aftocht Nagy gewantrouwd Verstoten leiders uit Boedapest gevlucht Tito vreest voor grote oorlog KLANKBORD TEGENOVER INDONESIË EEN DUIDELIJK BELEID NODIG Vand aag. DONDERDAG 1 NOVEMBER 1956 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT Alle tekenen wijzen erop: Kardinaal Mindszenty terug; vorming nieuwe regering? Alle tekenen wijzen er thans op, dat de Hongaarse opstand haar doel heeft bereikt. Met het bloed van naar schatting 13.000 Hongaren is de onafhankelijkheid van de Sowjet-Unie gekocht. Een hoge prijs, maar een, die het Hongaarse volk, met hoge idealen bezield, heeft betaald voor de omverwerping van wat een onmenselijke kwelling was geworden: het Russische juk. De ontvangen berichten maken duidelijk, dat Hongarije straks, na het optrekken van de kruitdamp, als een democratisch gere geerde staat te voorschijn zal kunnen treden. De belangrijkste aanwijzing van de uiteindelijke triomf der opstandelingen was het bericht, dat de gehate Russen, die tijdens de opstand alleen aan doden reeds 2500 man verloren, inderdaad Boedapest vrijwel verlaten hebben. De Sowjet-Unie zou ook bereid zijn te onderhandelen over terugtrekking van de troepen uit geheel Hongarije, aldus een mededeling van het radiostation in Boe dapest, dat in handen der opstandelingen blijkt te zijn gevallen. Alleen het radiostation der opstandelingen te Miskolcz toonde nog grote reser ve en waarschuwde, dat de Russen slechts een schijnaftocht houden. Het is waarschijnlijk, dat de re- gering-Nagy binnen enkele dagen het veld zal moeten ruimen voor een niet-eommunistisch bewind. Weliswaar kwam Nagy gisteren in een rede opnieuw met grote belof ten over terugtrekking der Russi sche troepen en opzegging van het pact van Warschau, maar hij wordt door het volk gewantrouwd en als 'n leugenaar beschouw. Kar dinaal Mindszenty, gisteren volle dig gerehabiliteerd en in Boeda pest aangekomen, werd zelfs ge noemd als toekomstig premier of minister. Namens praktisch alle rebellen- strijdkrachten is gisteren het volgen de program vastgesteld: 1. Onmiddellijk moet een conferen tie van de naties van het pact van Warschau uitgeschreven worden er dit pact worden opgeheven. 2. Terugtrekking van alle Russi sche troepen uit Hongarije per 31 de cember. Zonodig zullen zij er met ge weld worden uitgezet. 3. Tegen alle vijanden die Hongaars gebied betreden en alle interne vijan den zal met de wapens verzet worden geboden. 4. Het Hongaarse leger moet binnen een week de door de Russen bestuurde uraniummijnen in de Mecsek-bergen nabij Pees bezetten. 5. Alle overtreders van de discipli ne, der revolutionaire troepen moeten door revolutionaire tribunalen be recht worden. 6. Oprichting van een comité dat zowel het leger als de civiele partisa- nen vertegenwoordigt. 7. Onmiddellijke ontbinding van de geheime politie. Geen enkel daarvan lid daarvan zal worden toegelaten tot de revolutionaire strijdkrachten. 8. Na terugtrekking der Russische strijdkrachten zijn de revolutionairen in principe bereid de diplomatieke be trekkingen met de Sowjet-Unie voort te zetten. Doch dit mag niet dienen als een voorwendsel voor handhaving van Russische troepen in Hongarije. Eindelijk was het gisteren rustig in Boedapest: de laatste Russische een heden waren bezig, de stad te verla ten. Omstreeks de middag kwamen de tanks, die de wacht gehouden had den om het hoofdbureau der commu nistische partij, het hoofdkwartier der geheime staatspolitie (A.V.H.) en het parlementsgebouw in beweging en stelden zich op voor de aftocht. Doch deze aftocht betekende nog altijd niet het einde van het bloedvergieten. Want overal in de stad joeg het Hongaarse leger op de laatste resten van de geheime politiemacht. Déze strijd, waarin ook de ver zetsbewegingen 'n werkzaam aan deel hebben, wordt met onbeschrij felijke bitterheid en hardvochtig- BUTLER MET MANIEREN. Een ba rones, echtgenote van een Engelse luitenant-kolonel, achtte het wense lijk een butler in haar huis te Londen te hebben, een butler die de wijnen, de tafel, de manieren tot in de punt jes beheerste. Zij vond een heer die al deze deugden bezat, en de tafel ex cellent dekte. Dezer dagen gingen de luitenant-kolonel en zijn echtgenote op visite, het huis achterlatend in het beheer van de kok en de butler. Bij zijn terugkeer ontdekte de kolo nel dat het huis en de brandkast leeg geplunderd waren. Er wordt een klei ne 100.000 gulden aan juwelen ver mist en ook een uitstekende but ler; Scotland Yard heeft een signale ment van een verdachte uitgestuurd. En de barones plaatste, een adverten tie voor een butler, Een goede butler. GOEDE FILM. De ontsnapte onver laat Archie Schott gaf zich in Fayet- teville (V.S.) aan de politie over, na dat hij een wild-west-film had gezien. „Toen ik zag hoe die cowboys een bende veerovers neermaaiden, be greep ik dat misdaad niet loont", zo sprak hij tot de agenten. heid gevoerd. Waar de mannen van de A.V.H. gevonden worden, wordt tot het bittere einde hun bittere einde gevochten. Drie A.V.H.-ers werden gisteren fevonden in het A.V.H.-bureau bij e grote kettingbrug, op de Buda- oever. Het Hongaarse leger reed de deur van het huis met een pantserwagen aan splinters, toen barstte een infer no van mitraillleurvuur in het gebouw los. Kort daarop werden de drie lijken op straat geworpen, voorbijgangers spuwden erop...... In de toren van de protestantse kerk op het Calvijn-plein werden er later nog meer gevonden. Soldaten en na tionalisten bezetten de aangrenzen de gebouwen, schoten uit vensters en wierpen handgranaten. Ook daar eindigde de tegenstand. De lijken der A.ViH.-ers werden aan de voeten aan lantaarnpalen gehangen. Intussen is men bij de Kilian-kazer- nes begonnen met het opruimen van de sporen van de strijd. Eenvoudige houten doodkisten staan in lange rijen langs het trottoir. Russen en Hongaarse helden liggen hier, in de dood gelijk, naast elkaat Er is een klein kistje bij, waarin men het I4-jarige meisje gelegd heeft, dat geheel alleen drie door tractoren getrokken kanonnen in brand gesto ken heeft, en daarby zelf de dood ge vonden heeft als een menselijke fak kel. Gistermiddag waren voor het par lementsgebouw 2000' betogers samen gestroomd, die in koor riepen: „De moordenaarsregering moet aftreden. Wy willen Nagy niet. Ge hebt genoeg gepraat. Wij willen daden". Spoedig vrije verkiezingen Uit betrouwbare bron werd giste ren in Boedapest vernomen, dat de van zyn post gestoten Hongaarse pre mier Andras Hegedues, do ex-minis ter van binnenlandse zaken Laszlo Piros en de vroegere eerste secretaris van de Hongaarse communistische partij uit Boedapest zijn gevlucht. Volgens deze bron zouden zij met ho ge officieren van de veiligheidspoli tie naar de Sowjet-Unie zijn uitgewe ken. De staf-chef van het Hongaarse leger is gisteren afgezet. Ooit prins Paul Esterliazy, een rijke groot grondbezitter, is gisteren uit Hon gaarse gevangenschap bevrijd. Hij heeft zich bij zijn vrouw gevoegd. De raacl van de Hongaarse vakver enigingen is „afgetreden" en vervan gen door een tijdelijke commissie. De Hongaarse socialistische partij is gis- tereirbegonnen zich opnieuw te orga niseren. Anna Kethly werd tot presi dente gekozen. Vanaf heden zal het partyorgaan weer verschijnen. „De Russische strijdkrachten zullen Boedapest binnen enkele uren verla ten, en later zullen zij ook de rest van Hongarije ontruimen". Dit vertelde de nieuwe vice-premier van Hongarije, Zoltan Tildy, in een exclusief interview, dat hij de corres pondent van United Press Russel Jo nes, gisteren in het parlementsge bouw van Boedapest vei-leende. Terwijl Tildy sprak, werden buiten Russische tanks en kanonnen tot konvooien gevormd voor de aftocht uit de Hongaerse hoofdstad. Dit zou den de laatste konvooien vormen die de stad verlaten. De meeste Russen waren reeds vertrokken. De basis van de nieuwe regering is, aldus Tildy, dat er geen Sowjet- interveutie meer plaats vindt in de binnenlandse aangelegenheden. Er zijn geen voorwaarden verbon den aan de aftocht der Russen. De datum waarop de Sovjettroepen Hongarije geheel zullen ontruimen moet nog nader worden vastgesteld. „Maar lang zal het niet duren aldus Tildy. Zóltan Tildy, ex-president van de Hongaarse republiek, is onlangs vrij gelaten. na acht jaar in gevangen schap te hebben doorgebracht, we gens verzet tegen de communisten. Hy is de leider van de anti-commu nistische partij van kleine eigena ren. Tildy somde de volgende voor- =j Een lid van de Nationale H Raad" de voorlopige op- standelingenregering in Hon- H garije geeft orders aan een s paar officieren. Kossuth-embleem in Den Haag op Hongaarse legatie. Het wapenschild dat boven de deur van de Hongaarse legatie aan de Oranjestraat te Den lluag is aange bracht, heeft een verandering onder gaan. Op het schild is het embleem een rijzende ster omgeven door ko renschoven, met onder de ster ge kruist een hamer en korenaren door het oude Kossuthembleem ver vangen. schil met. kruis in rood-witte kleuren,, met onder het kruis de gou den kroon en daaronder een groene Lajos Kossuth, die leefde van 1802 tot 1894, is een Hongaarse nationale held die in maart 1848, toen in Pa rijs de revolutie was uitgebroken, een parlementaire regeling voor Honga rije eiste en een consitutionele rege ring voor het overige Oostenrijk. Hij werd voorzitter van het nationale ver- dedigingscomité en van toen af oefen de hij grote macht uit. Kossuth werd dictator maar kreeg met tegenwer king te kampen. Hij is in Turkije ge storven. Ook onrust in Roemenië? Volgens reizigers uit Roemenië, die woensdag in Wenen zijn aangeko men hebben zich enkele dagen gele den te Cloej incidenten voorgedaan toen studenten betoogden voor af schaffing van de Marxista sche -Leni n- istische cursussen en vervanging van het Russisch door Frans. Er werden arrestaties verricht. Ook in de Roemeense hoofdstad Boekarest werden mensen aangehou den. VOORLOPIG VERSLAG BUITENLANDSE ZAKEN Beschouwing gevraagd over waterwegen en Benelux Blykens het voorlopig verslag van de Tweede Kamer over de begro ting van buitenlandse zaken verzoch ten vele leden de regering, in haar antwoord een duidelijke beschouwing te geven over de stand van zaken ten aanzien van de waterwegen in Beneluxverband. Zij achtten de op lossing van dit vraagstuk zeer urgent in verband met de positie ran West- Brabant. De gebeurtenissen in Hongarije en Polen waren voor bijna alle leden aanleiding om als hun mening uit te spieken, dat de Russen zich hebben doen kennen als niets ontziende be zetters. Deze leden walden uiting ge ven aan hun warme sympathie voor de vrijheidsstiijd van het Hongaarse .volk én aan hun bewondering voor ;dë heldhaftige wijze, waarop het deze Strijd voert. De eerderbedoelde leden waren van oordeel, dat het de natuurlijke taak van de vrije wereld is een maximum aan morele en politieke steun te ver lenen aan de Europese volkeren, die nog steeds door de Sowjet-Unie bezet yehouden worden. Zij drongen er bij ie regering op aan, bij alle gelegen heden, die hiervoor geschikt zijn, 'n naamste taken der nieuwe regering op: 1 Herstel van de orde en hervat ting van de arbeid; 2 Voorbereiding van vrije verkiezingen. Hij zeide niet te kunnen voorspel len, wanneer die verkiezingen gehou den zullen worden. „Wij zullen ieder een en alle partijen uitnodigen eraan deel te nemen", aldus Tildy. Slechts zullen de kandidaten borgstortingen moeten verrichten, zoals ook in En geland gebruikelijk is. duidelijke protesthouding ten opzich te van het Sowjet-kolonialisme aan te nemen. Vele leden, achtten het noodzake lijk, dat de Nederlandse regering duidelijk maakt, welk beleid zij voornemens is te voeren met be trekking tot Indonesië. Zij waren van mening, dat een lijdelijk onder gaan van onrechtmatige en elke kans op goede verstandhouding ondermijnende daden in zichzelf onjuist moet worden geacht. Zij vroegen zich af, of de jongste ont wikkeling in de verhouding tus sen Nederland en Indonesië niet betrokken behoorde te worden in een beraad tussen de westerse mo gendheden. is het 80 jaar geleden, dat Koning Willem III aan boord van de stoomboot „Stad Breda" officieel het Noordzeekanaal openstelde. is het 75 jaar geleden, dat de bekende Nederlandse dich ter Jacques F. H. Perk op 22- jarige leeftijd te Amsterdam overleed in het huis Reguliers gracht 53, waar hij zijn „Son nettenkrans Mathilde" had vol tooid, gewijd aan de liefde voor een kostschoolvriendin van zijn zuster. s iliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiM Het Wereldgebeuren laffe manier, van de wapens gebruik (Slot van pag. 1) President Tito van Joegoslavië ver klaarde dat het conflict in het Mid den-Oosten een oorlog van groot scheepse afmetingen dreigt te wor den. De Belgische regering besloot de minister van buitenlandse zaken Spaak die een reis door Rusland maakt terug te roepen. De Noorse regering komt vandaag in spöod-zitting bijeen om te overwe gen de vereniging van Suezkanaalge- bruikers te verlaten nu Engeland en Frankrijk geweld zijn gaan gébrui ken. Het Tsjechoslowaakse communis tische partijblad schreef, dat de Brits-Franse mening, dat Rusland niet tussenbeide zou komen een „zeer twijfelachtige berekening is". Het Engelse blad News Chronicle eiste gisteren het aftreden van premier Eden. Premier Nehroe riep zijn ka binet In spoed-zitting bijeen. Een In diase woordvoerder vei'kaarde. dat de Brits-Franse actie verreikende consequenties zou hebben en wellicht tot een grote oorlog- zon leiden. DWANG VAN V.N.? Het Australische kabinet komt heden in spoed-vergadering bijeen. Zweedse premier Eilander gaf uiting aan zijn ongerustheid over de situa tie. Het Franse blad Paris-Presse he kelde de Amerikaanse houding tegen over de bondgenoten en vroeg zich af of een voortbestaan van de Atlanti sche verdragsorganisatie nog wel zin heeft. Een ander blad schreef, dat Frankrijk er maar beter aan zou doen de Verenigde Naties te verlaten. Van vele zijden wordt aangedrongen op een spoed-byeenkomst van de Al gemene Vergadering van de Verenig de Naties om dwang op Engeland en Frankrijk uit te oefenen. De Nederlandse regering volgt de gebeurtenissen met spanning en gro te ongerustheid. Men zal al het moge lijke in het werk stellen om Neder landers en Nederlandse belangen in het Midden-Oosten te beschermen. Tal van Europese schepen mijden thans het Suezkanaal en varen om de Kaap. De K.L.M. heeft besloten ook haar landing in Beiroet en Damas cus te laten vervallen. De Verenigde Nederlandse Scheep vaartmaatschappij (V.N.S.) heeft be richt ontvangen, dat haar stoomschip ..Laurenskerk" dat onderweg is van Rotterdam naar India en Pakistan, gisteravond om zes uur zonder enige moeilijkheden te ondervinden het Suezkanaal is gepasseerd en uitgeva ren. Aan boord is alles wel. Tijdens de plechtigheid van de over dracht op het achterdek van Hr. Ms. Limburgwerd namens de Kon. My. ..De Scheldete Vlissingen symbo lisch een der muziekinstrumenten aangeboden, die ten geschenke wer den gegeven ten behoeve van een te vormen scheepsorkest. In het spreek gestoelte ir. C. Kdpsenberg, een der directeuren van „De Schelde". (Foto P.Z.C.l oen hij zestien jaar was, mengde Gamal Abdel Nasser zich tc Cairo in een straatgevecht tus sen jeugdige burgers en de politie. Hij koos de kant van de burgers, kreeg een klap, werd gearresteerd en in de gevangenis geworpen. Nu is Gamal Abdel Nasser als president van de Egyptische republiek al geruime tijd in een nieuw gevecht gewikkeld. Een gevecht, dat tot nu toe voornamelijk met bluf en met onverwachte zetten op het politieke schaakbord werd ge leverd, maar waarbij tegen het buur- Idel'J ipei werd gemaakt. De westelijke mogend heden joeg Nasser tegen zich in het harnas met de nationalisatie van hel internationaal beheerde Suezkanaal, hetgeen betekende dat een internatio naal verdrag werd geschonden. We derom heeft hij zich aldus de ongunst van gezagsdragers op de hals gehaald, ditmaal niet van politieagenten te Cairo, maar van regeerders in de wes telijke landen. Zy hebben met een overvloed van woorden herhaaldelijk „politionele" waarschuwingen aan hem gegeven. Die waarschuwingen hielpen niet. Gisteren heeft de weste lijke tegenpartij voor het eerst gesla gen. En de opzet van het ingrijpen is dui- delyk: Nasser moet weer „in arrest". Hij mag althans niet blijven regeren aan de oevers van het Suezkanaal. een levensader van de westelijke econo mie. Nassers onberekenbare heer schappij moet een einde nemen. En in ternationale verdragen moeten wor den gerespecteerd. Zoals zij tevoren werden verrast door Nassers nationalisatie maatregelen. zo hebben de Ame rikanen ook weer opgekeken van de Israëlische aanval in de richting van het Suezkanaal en van de Britse en Franse militaire maatregelen, die daarop zijn gevolgd. Deze gang van zaken hadden zij niet verwacht; de al lereerste evacuaties uit het Midden- Oosten golden dan ook Amerikaanse burgers in de Jordaanse hoofdstad Amman, en niet in de Egyptische steden. Achteraf hebben de Amerika nen geconcludeerd, dat er sprake zou kunnen zijn van een „afspraak" tus sen Israël, Engeland en Frankrijk. Daarbij werd aldus de Amerikanen ge bruik gemaakt van het feit,'dat wij niet te fel zouden reageren omdat in ons land een verkiezingscampagne aan de gang is en dat Russische stap pen beperkt zouden blijven door de ontwikkelingen in Polen en Hongarije. Als deze Amerikaanse veronderstel ling juist is, kan gesproken worden van een meesterlijk staaltje van diplo matie, ten beste gegeven door Engel sen en Fransen. De Britse premier sir Anthony Eden heeft daarmee dan weer bewezen, dat hy de buitenlandse politiek, zijn eigenlijke vak. nog weet te bedrijven als voorheen. De laatste tijd was men immers begonnen, daar aan te twijfelen. De Israëli's bad men voorts niet genegen geacht, om de En gelsen een nandje te helpen: het zijn immers de Engelsen die hen op grond van verdragen met Arabische landen telkens op de vingers hebben getikt en zelfs bedreigd. Daartegenover stond, dat in Israël de voorstanders van een preventieve oorlog steeds veld wonnen. De Amerikanen hebben het gebruik van geweld sterk veroordeeld, waarbij behalve de republikeinse verkiezingsleus van Vrede ook andere factoren een rol spelen: zij vrezen dat de Brits-Franse actie 'n galvaniserend effect zal hebben op de Mohamme daanse wereld en een soort „heilige oorlog" zal ontketenen, die Frankrijk en Engeland zullen moeten voeren van de Atlantische Oceaan tot de Perzi sche Golf. Daartegenover zei premier Eden gisteren in het Lagerhuis: „Er bestaat geen hoop óp regeling van de problemen in dit deel van de wereld, zolang de Egyptische politiek dezelfde blijft. Als wij niets gedaan hudden, zou het resultaat oorlog zijn geweest en uitbreiding van de invloed van een dictatoriale machtKlaarblijke lijk is het verschil in inzicht een ge volg van verschillende inlichtingen. Wisten de Engelsen mèèr dan de Ame rikanen en zijn hun maatregelen ge grond op doorslaggevend feitenmate riaal? Het is een vraag, waarop pas een antwoord kan worden gegeven na de klap aan Nasser. GAMAL ABDEL NASSER ....bluf en intriges.... Hongaarse nota aan Sowjet-Unie De Hongaarse regering heeft woens- in een nota aan de Sowjet-Unie gevraagd om aanwijzing van een Sowjetdelegatie voor onderhandelin gen op regeringsniveau over terug trekking van de Sowjet-troepen uit Hongarije, zo meldt Radio-Bocdapest. Voorts verzoekt de Hongaarse re gering om spoedige vaststelling van de plaats waar onderhandeld zal wor den en het uur waarop de onderhan delingen kunnen beginnen. Volgens Radio-Boedapest zijn woens dag de politieke gevangenen, die on der „het regime van Rakosi en Geroe" veroordeeld waren, vrijgelaten.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 3