RUSSEN VERLATEN MET HUN DODEN HET
ontredderde, rokende Boedapest
Z.-Vietnam nationaliseert Chinezen
NIJKERKERVEENS HERVORMDE
GEMEENTE ZONDER PASTORIE
UIT VERPLICHT ZIEKENFONDS
DIRECT IN VERZEKERING
Haat van Hongaren bijna tastbaar
(Van een speciale verslaggever.)
BOEDAPEST, 29 oktober. Sowjettanks en -troe
pen stroomden vanmorgen uit de Hongaarse hoofd
stad met medeneming van hun doden en gewonden.
De Sowjets verlieten een ontredderde stad met roken
de puinhopen en de stank van de dood in de straten.
Een koude mist spreidde zich vanmorgen als een
doodskleed over de geteisterde stad uit. De mist van
de Donau.
Met de auto kwam ik tot op vijf kilometer van de
stad. De rest moest ik lopen: vijf kilometer naar het
bloedende hart van het eens zo schitterende Boeda
pest.
Onze Poolse Dakota die met ruim 2000 pond bloed-
plasma boven de Hongaarse hoofdstad verscheen, kon
gisteravond niet landen. De piloot zette het toestel
niet veel later aan de grond in Kiskunlachaza, 45 kilo
meter ten zuiden van Boedapest.
In Kiskunlachza kreeg ik een lift in een wagen
van de Poolse legatie en zo naderde ik het centrum
van de ernstigste opstand in Europa sinds de tweede
wereldoorlog. Reeds toen wij nog ver van de hoofd
stad verwijderd waren, zagen wij reeds iets van de
verschrikkelijke ellende. En op de noordelijke hoofd
weg naar Boedapest zaten wij er middenin, toen wij
het Russische konvooi ontmoetten dat langzaam uit
de stad wegtrok.
Vreemde „muziek" van glasscherven
Voorop reden twee Russische pantserwagens en daarachter kwam een
geweldige colonne van tanks, vrachtwagens, motorfietsen en andere pant
serwagens. Op de tanks was de rode Sowjetster nog slechts nauwelijks te
zien door het stof, neerslag van kruitdamp, olie en bloed. De Rassen zaten
vuil en met doffe blik op de pantserwagens.
Op de achterkant van een der tanks lag een dode Rus. De trucks waren
vol met doden en gewonden. De Russen met hun slobberige, vuile uniformen
en hun zwarte helmen hadden stuk voor stuk een grimmige, vermoeide
uitdrukking op het gelaat. Zij trokken terug, voor het eerst sinds zy tjjdens
de tweede wereldoorlog in groten getale Oost-Europa overstroomden.
Een Hongaarse boer die langs de
weg stond spuwde op een Sow jet
tank, die voorbijrolde en de Russi
sche bemanning zag het niet of het
liet haar onbewogen.
De haat, die de Hongaren langs de
weg uitstraalden, was bijna tast
baar. De Russen waren zich wel be
wust van die haat en zij waren op
hun hoede. De kanonnen en de ma
chinegeweren in het konvooi wanen
bemand. De 100 mm kanonnen van
ANTHONY J. CAVENDISH
van United Press.
de tanks waren horizontaal gedraaid.
En zelfs op de vrachtwagens waren
machinegeweren gezet, met schut
ters, de handen aan het wapen.
Spoedig, reeds aan de rand van
de stad, zagen wjj tekenen van
hevige strijd. Grote gaten gaapten
in arbeiderswoningen, daar waar
Russische granaten tussen zich
verschansende opstandelingen
waren ingeslagen. De ramen van
de meeste huizen waren gebro
ken.
Een vreemde „muziek" weer
klonk alom: Het geluid van glas,
glas en nog eens glas. Glas waar
over wordt gereden, waarop wordt
gelopen en glas dat door Honga
ren aan de kant van de weg wordt
geveegd. Telefoon- en elektrici
teitskabels hangen schots en
scheef over de straten, alsof er
een hevige orkaan heeft gewoed.
Sommige draden worden door de
ijzige wind tegen elkaar geblazen
en geven dan een vreemd getingel
af.
Wij passeerden een spoorwegover
gang, waar pullman-wagons op hun
kant waren getrokken om als barri
caden te dienen tegen de Russische
tanks.
Met de regelmaat van een klok re
den ons Hongaarse vrachtwagens
voorbij, die dienst doen als ambu
lances en als zodanig kenbaar zijn
JllllllllillllllllllllllM
Spontaan gebaar
Naar wjj vernemen, heeft
H het gemeentepersoneel van
H Vlissingen spontaan besloten m
ee één nrocent van het maandsa-
laris te doen afhouden ten bate
H van de slachtoffers van de
vrijheidsstrijd in Hongarije. De 1
gelden zullen overgemaakt
worden aan hef Rode Kruis.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiü
door Rode-Kruisvlaggen. De dokters
en verpleegsters zagen eruit als sla
gers: hun witte jassen en schorten
waren rood van het bloed der gewon
den. Uit een andere vrachtwagen
kwam geen geluid: een bord aan de
bumper gaf aan dat zich slechts do
den m de laadbak bevonden. De lucht
van de dood is zo sterk dat het hier
haast niet is uit te houden. Daar
doorheen mengt zich nog de scherpe
lucht van verbrand kruit.
Hoe dichter wij het centrum van
de stad naderden, hoe meer Russen
wij zagen, die zich in tanks, op
vrachtwagens en zelfs op fietsen
naar de rand van de stad begaven.
In een konvooi telde ik minstens zes
tig tanks van het Rode leger.
De vrijheidsstrijd in 1
Deze foto toont een jong Hon
gaars opstandeling, die in de
stad Magyarorvargewapend,
met een tommy gun en met een
band om de arm, bij het bed
sit van de gewonde luitenant
Jozef Stefkohet voormalige
hoofd van de veiligheidspolitie
in Magyarorvar, die in het ste
delijk hospitaal werd opgeno
men. Kort nadat deze foto
werd gemaakt, werd Stefko,
die zeer gehaat was, door de
bevolking uit zijn bed gesleurd
ee en letterlijk dood getrapt.
lllll!lllllllllll!llllllllill!llllllllllllllllllllllilllllllllll||||||||||||!illll||||j|||f
Zo traag rolden de monsters voort,
dat het wel een circus-konvooi leek
van grijze olifanten, die traag achter
elkaar voortsukkelden. De stalen ge
vaartes trokken hun sporen in het
stof en de olie van hun voorgangers.
Wij hadden de rand van de stad
nog niet zo lang achter ons gelaten
toen wij machinegeweervuur hoor
den. Verderop vuurde een Russische
tank in de richting van het centrum
der stad en vrywel onmiddellijk daar
op klonk de explosie van de granaat,
een geluid dat de trommelvliezen pjjn
doet.
Midden op de weg staat nu een
Russiche tanksoldaat voor een tank,
die dwars over de weg is gereden.
Hij beduidt ons met resolute geba
ren, dat wij moeten omrijden om het
centrum te bereiken. Dan hoorden wij
ook geweervuur, heel in de verte. Er
wordt dus nog gevochten, waar
schijnlijk door opstandelingen die
niet weten dat de Russen nu toch
echt weg gaan. Maar de Russen vu
ren immers nog?
De straat werd nu onberijdbaar;
overal ligt glas en meubilair. Ik zette
de tocht te voet voort, eerst door
de Rakosistraat, die langs de oever
van de Donau loopt. Verderop in de
straat zag ik een Russische tank na
deren.
Ik sprong in een deuropening en
wachtte tot de tank voorbrjratelde.
Stalin aan stukken
Hongaarse vrouwen bleven ge
woon doorlopen in de straat, net als
of er niet meer geschoten werd. Hun
gezichten verraden onverschilligheid,
of liever koude haat.
Trolley-bussen, auto's en zwartge
blakerde vrachtwagens liggen her en
der op him kant in de straat, als.
speelgoed dat door een verveeld kind
is weggesmeten.
Uit ae verbrijzelde ramen van de
huizen, die vol zitten met gaten van
kogels en granaatscherven, zijn op
tal van plaatsen Hongaarse vlaggen
gestoken, waaruit de Russische ster
is verwijderd. De ster was eruit ge
sneden, gescheurd of zelfs gebrand.
Op vele muren en gevels staan leu
zen gekalkt als: Russen, ga naar
huis.
Steeds dichter kwam ik nu by het
centrum. Op één punt stond een me
nigte die bezig was, stukjes metaal
van een bronzen laars te hakken:
de laars van het Stalin-monument
dat dinsdagnacht door de opstande
lingen van zyn voetstuk is getrokken
en aan stukken was gehakt. Zo groot
was de belangstelling voor dit sou
venir van de strijd, dat zelfs de bron
zen walrus-snor van Stalin aan stuk
ken werd gehalct om te worden ver
deeld.
GEZANGEN IN EEN TESTAMENT
Door beroep ds. Postma
ook toelagen verbeurd.
DéRerv. gein. van de buurtschap NJj-
kerkerveen in Nijkerk heeft doordat
de beroepen predikant, ds. C. C. T.
Postma uit Den Bommel, 't op hem
uitgebrachte beroep naar Nïjkerker-
veen heeft aanvaard, enkele bij testa
mentaire beschikking toegewezen gel
delijke toelagen, alsmede de hervorm
de pastorie verbeurd.
Ds. Postma is de gereformeerde
bondsrichting toegedaan en zoals be
kend, weigeren predikanten van deze
modaliteit gezangen te laten zingen.
Een van de voorwaarden van het tes
tament, waarbij de hervormde ge
meente de beschikking kreeg over
geldelijke toelagen, was o.a., dat er
tijdens de eredienst gezangen moes
ten worden gezongen.
De geschiedenis van deze bijna 50-
jajrïge gemeente is vrij uniek in Ne
derland. De stichter van de kerkelij
ke gemeente Nijk erkerveen is de heer
Aalbert van Dijkhuizen. Het was zijn
wens, dat de buurtschap geestelijk
bewerkt zou worden. Zijn kinderen,
de heer Aart van Dijkhuizen en mej.
Wilhelmina van Djjlchuizen brachten,
na het overlijden van hun vader, zijn
wensen tot uitvoering. Zij lieten een
kerk bouwen, die op 9 december 1908
werd ingewijd. Voorts werd een p
Verontwaardiging op Formosa
De Chinese minderheden veroorzaken in de meeste landen van Zuïd-
Oost-Azië moelijkheden. Er vindt onder deze groepen een sterke
communistische beïnvloeding plaats, vooral onder de jeugd, en vrijwel
overal worden zij als mogelijke vijfde colonnes beschouwd. In Indone-
së zat men er mee, in de Philppijnen, in Singapore, en geen enkel
land weet precies hoe het probleem moet worden aangepakt, vooral,
omdat men geen openlijke ruzie met China wil ontketenen. Nu heeft
Zuid-Vietnam, dat niet overloopt van vriendschappelijke gevoelens
jegens Peking en dat zich van Formosa blijkbaar ook niets aan
trekt de draak bij de horens gevat. Het Zuid-Vietnamese experi
ment wordt door geheel Zuid-Oost-Azië met spanning gadegeslagen.
Er leven in Zuid-Vietnam ongeveer
een miljoen Chinezen, van wie onge
veer de helft woont in Cholon, de Chi
nese tweelingstad van de hoofdstad
Saigon. Velen van hen houden zich op
met rysthandel in de breedste zin van
het woord: de rjyst wordt verbouwd
door de kleine Vietnamese boertjes,
maar de rjjstpellerflen, de opslag
plaatsen, de .jonken, waarmee de rijst
wordt vervoerd, de tussenhandel en
de groothandel en de export zijn In
Chinese handen. De boeren staan bo
vendien constant by hen in het krijt,
doordat zy tegen hoge rente
voorschotten krygen op de oogst, een
stelsel, waar de boer byna nooit on
deruit komt. De Chinese economische
invloed vormt één van de bezwaren,
die er in Zuid-Vietnam tegen de aan
wezigheid der Chinezen bestaan, en
sinds de Fransen het land uit zijn is
er voortdurènd druk uitgeoefend op
president Ngo Dinh Diem om de eco
nomie te „nationaliseren".
De Zuidvietnamese reue
deed iets anders: zy nationaliseer
de de Chinezen. Er werd in augus
tus een wet afgekondigd, waarin
werd bepaald, dat alle in Vietnam
geboren Chinezen voortaan de
Vietnamese nationaliteit zouden
dragen. Bovendien moesten zij
Vietnamese namen aannemen.
Hiermee werd een einde gemaakt
aan de tot nu toe gevolgde regels
van een verdrag uit 1930 tussen
Frankryk en de toenmalige Chine
se regering, waarby de Chinezen
een speciale status kregen, die
voor hen zowel voorrechten van
buitenlanders, als voorrechten van
ingezetenen meebracht.
De Chinese regering trachtte voort
durend deze rechten uit te breiden, de
Franse autoriteiten trachtten ze in te
krimpen Daarhy kwam dat de Chi
nese regering, ook de communisti
sche. uitgaat van het principe, dat
de afkomst de nationaliteit bepaalt:
iedere Chinees is welkom in
China, ook a! heeft hij generaties
lang buiten China geleefd. Mede
hierdoor behoudt vrywel iedere
Chinees in het buitenland een ze
kere binding met en oriëntatie op
het moederland. Cultureel zyn de
Chinezen in geen enkel Aziatisch
land geassimileerd met de bevol
king, hoe goed zij er ook tot in de
meest afgelegen jungle-dorpjes
mee overweg kunnen.
De regering in Saigon vaardigde
nog een tweede wet uit: de beoefe
ning van elf speciale beroepen werd
verboden voor buitenlanders. Onder
deze beroepen z|jn de kleinhandel en
de rysthandel, die vooral door de Chi
nezen wordt beoefend. Onder de
eerste wet vallen naar schatting een
half miljoen Chinezen: zy kunnen de
ze beroepen blyven uitoefenen. De an
dere helft, die dus geïmmigreerd is,
staat er officieel naast, maar er zyn
in Azië zoveel manieren om de wet
ten te ontduiken door stromannen of
anderszins, dat er voor medelijden
niet eens plaats zal zyn. En wanneer
de Zuidvietnamese autoriteiten hen
het land willen uitzetten, dan zullen
er nog altijd valse papieren te koop
zyn voor hen. die beslist willen bly
ven.
President Ngo Dinh Diem deed nog
meer: wetende, dat de eigen Chinese
scholen de grootste obstakels vormen
voor een opgaan van de Chinese min
derheid in de bevolking, werden alle
Chinese scholen verboden— tenzij
aan bepaalde voorwaarden zouden
voldoen. D ze voorwaarden omvat
ten onder meer, dat liet hoofd 'n Viet
namese staatsburger moet zijn en dat
het leerprogramma gelijk moet zijn
torie gebouwd, die in bruikleen werd
gegeven. Er werd 'n inschrijving ge
nomen op het grootboek Ned. Werke
lijke Schuld 3 procent van 20.000.
De rente ten bedrage van 600, ver
meerderd met 200 plaatsengeld kon
dienen als traktement'voor de predi
kant. De familie zegde verder een
personele toelage toe .'an 700 per
jaar onder voorwaarde, dat de pre
dikant bij elke godsdienstoefening in
de kerk van Nijkerkerveen gebruik
zou maken van de Evangelische ge
zangen. Om die toelage ook na het
overlijden van de familie Van Dijk
huizen veilig te stellen, werd nog een
inschrijving genomen van 30.000,
waarvan f 900 rente zou komen.
Thans vallen al deze toelagen
alsmede de pastorie terug op de
ee Na de vrijheidsstrijd in Hon- ga
aarije: Deze foto laat zien hoe
ee burgers met strakke gezichten
samendrommen bij de kleine
H kapél op de begraafplaats van
de stad Magyarorvar, waar
tientallen doden zijn opgebaard
H om te worden geïdentificeerd
door bloedverwanten.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiir
nabestaanden **an de familie Van
Dijkhuizen.
Hiermede is een kerkelijke strjjd
die al langer dan twee jaren
woedt en begon bij het vertrek
van de confessionele predikant, ds.
G. W. K. Hugenholtz" min of meer
ten einde. De thans in meerder
heid geref. bonds-kerkeraad, heeft
gemeend rich van de bepalingen
niets te moeten aantrekken. In
middels had rich een vereniging
Kerkopbouw gevormd, welke ver
eniging zich ten doel stelde de be
palingen van het testament on
verkort te handhaven. Deze vere
niging zal thans overgaan tot het
vormen van een confessionele
evangelisatie en waarschijnlijk uit
de hervormde gemeente Nijker
kerveen treden.
BEREIDVERKLARING VAN VERZEKERAARS
Zonder wachttijd en zonder
enige selectie.
In een onlangs gehouden alge
mene vergadering van de Neder
landse Vereniging van Ongevallen
en Ziekteverzekeraars heeft een
groot aantal van de bij deze ver
eniging aangesloten ziekenhuis
kosten- en ziektekostenverzeke
raars zich tegenover het bestuur
der vereniging bereid verklaard
ziekenhuiskosten- of ziektekosten
verzekeringen te accepteren van
aan dat van de Vietnamese scholen.
Bovendien moet alle onderwijs wor
den gegeven in de Vietnamese taal
en niet in het Chinees; het Chinees
mag er alleen nog als een „vreemde"
taal bij worden onderwezen. En ten
slotte zullen de Chinezen, die staats
burger worden, nu ook vallen onder
de militaire dienstplicht wat rij
verschrikkelijk vinden.
De Chinezen in Zuid-Vietnam zijn
woedend en dat niet eens in de eerste
{•laats om die economische maatrege-
en. Zij voelen het echter als een die
pe belediging, dat hun de nationali
teit wordt opgedrongen van een land,
da' zij ook nu nog zien als een buiten-
provincie van het grote Chinese rijk.
De regering van Tsjiang Kal Sjek op
Formosa heeft zich diep verontwaar
digd getoond en heeft haar vertegen
woordiger in Saigon teruggeroepen.
Uit Peking kwam echter, wonder
lijk genoeg, geen reactie, terwyl men
vandaar vooral lulde klachten had
verwacht: door zo te doen. zou com
munistisch China Immers kunnen to
nen, dat het zijn Chinezen „om utens"
allerminst 's vergeten, ook al zyn zjj
in Zuid-Vietnam nog in meerderheid
Tsjiang Kai Sjek toegedaan In meer
derheid. Ook in Cholon ziet men
steeds meer portretten van de oude,
voor heide regiems acceptahelp revo
lutionair Soen Jat Sen die van
Tsjiang Kal Sjek vervangen en dat is
de eerste stap op de weg, die naar 't
portret van Mao Tse Toeng leidt.
alleenstaande personen en van ge
zinnen, die door overschrijding van
de loongrens van de ziektewet niet
langer ingeschreven kunnen blij
ven bij hun ziekenfonds, zonder
een zogenaamde wachttijd en zon
der enige selectie.
Degenen, die uit hoofde van hun ge
zondheidstoestand een verhoogd risi
co vormen, zal. mits zij zich binnen
één maand na datum waarop geen
aanspraak meer kan worden gemaakt
op de verstrekkingen van het zieken
fonds, een door de vergadering vast
gestelde uniforme dekking worden
gegarandeerd.
De verzekering zal door de ver
zekeraar nimmer beëindigd kun
nen worden wegens het over
schreden van een bepaalde leef
tijdsgrens of wegens een achter
uitgang van de gezondheidstoe
stand van een verzekerde. Voor
waarde is slechts, dat de betref
fende personen of gezinnen ten
minste gedurende één jaar on
middellijk voorafgaande aan de
uittreding uit een ziekenfonds,
verplicht verzekerd zyn geweest.
Het bestuur der vereniging be
raadt zich thans over de wijze,
waarop de bereidverklaring kan
worden geëffeeteerd en over het
tijdstip, waarop deze nieuwe ver
zeker ingsvorm In werking zal
treden.
10.899 000 Nederfonders
op 1 aupustus 1956
Blijkens het maandschrift oktober
van het C.B.S. bedroeg de bevolking
van Nederland op 31 augustus van
dit jaar 10.899 000 zielen dat is 1100
meer dan eind juli van dit jaar en
136.000 rneer dan eind augustus vo
rig jaar. Er werden in augustus 1956
9021 huwelyken gesloten en 19.866
kinderen geboren. Er stierven in die
maand 6118 mensen. In totaal zijn
4672 mensen geëmigreerd in augus
tus. maar er kwamen er 3858 ons
land binner, waarvan 1077 uit Indo
nesië.
DINSDAG 30 OKTOBER 1956 PROVINCIALE ZEEUWSE COUR A
