Herman Teirlinck: Deze prijs hebt
gij vooral aan Vlaanderen gegeven
JIMMY en de Spoken van Siakenborgh
KAPITEIN P. KLOOSTERMAN NA
45 JAAR NOG „IN DIENST
maandag 29 oktober 1956
PROVINCIALE ZEEUWSE OOÜRANT
S
UITREIKING PRIJS DER NEDERLANDSE LETTE REN.
Belgisch minister over bekroning
van eenheid Nederlandse letteren
In de rede, die de Belgische minister van openbaar onderwijs, de heer Leo
Co Hard, zaterdag heeft gehouden bij de uitreiking van de Prjjs der Neder
landse letteren in de Ridderzaal in Den Haag, heeft deze er om te beginnen
op gewezen hoe de eenheid van taal tussen Nederland en Vlaanderen nooit
is verbroken. De heer Collard memoreerde hoe de Vlamingen door dik en
dun hun taal hebben verdedigd en als Franstalige Belg, als minister over
twee cultuurgebieden, bracht hij graag een warme hulde in deze aangele
genheid aan zijn Vlaamse landgenoten. In dit feest zag hij werkelijk de be
kroning van de eenheid der Nederlandse letteren, daarenboven wilde hij het
als symbool beschouwen van de waarachtige toenadering tussen twee naties.
Sprekende over de aanbeveling van
de jury zei de heer Collard, dat hij
Herman Teirlinck voldoende kende
om te weten dat hg verschillende gro
te Nederlandse schrijvers evenwaar
dig beschouwt ten aanzien van de
normen die een internationale Jüry
kaïn aanleggen. „Het wil me voorko
men, waarde Hei-man Teirlinck, dat
gij in de Nederlandse letteren zowel
de traditie als het moderne experi
ment vertegenwoordigt; zowel de stil
le dromer thuis, te Beersel, als de ac
tieve bezieler van de eenheid der
Noord- en Zuidnederlandse letterkun
de. Om uw innerlijke waarde en om
de voorname rol, die gij, over de gren
zen heen, speelt in dit dierbare delta
land, wens ik U, tegelijk officieel esn
persoonlijk, uit ganser harte geluk",
zo besloot de heer Collard.
Mr. H. J. Reinink, voorzitter van de
Nederlandse afdeling .van de gemeng
de technische commissie ter uitvoe
ring van het Nederlands-Belgisch
Cultureel akkoord, meende deze dag,
waarop voor het eerst in de geschie
denis van beide koninltrijken een
schrijver gehuldigd wordt als de
f rootste in het Nederlands taalgebied,
e mogen zien als de bekroning van
het werk van de commissie van tien
jaren, de tien jaren die verlopen zijn
sinds het Nederlands-Belgisch Cul
tureel akkoord tot stand kwam.
Naar do volgende spreker, JuMen
Kuyrpers, voorzitter van de Belgische
afdeling van de gemengde technische
commissie ter uitvoering van het Ne
derlands-Belgisch Cultureel Akkoord1,
opmerkte lijkt nu het ogenblik geko
men om, in plaats van korte, vluchti
ge bezoeken, in plaats van een of twee
lezingen, een systeem van verblijven
op langere termijn op te bouwen,
waarbij gedurende een maand, twee
maanden of langer Nederlandse en
Belgische hoogleraren in de geschie-
Swift overspeelde zwak
Overkanters met 14—0
Zeer duidelijk komen in de derde
klas van de K.N.K.B. een sterke kop
groep en een zwakke staartgroep
naar voren, en even duidelgk is het,
dat Swift tot de sterke groep behoort
en Overkanters tot de zwakke zus
jes want de Middelburgers wonnen
met 140. In alle onderdelen van het
spel waren de Overkanters de minde
ren van Swift. Vooral de dames van
Swift waren in alle opzichten beter,
getuige de negen doelpunten, die ze
voor hun rekening namen. Atletisch
waren de Rotterdammers wel behoor
lijk, doch wat tempo betreft en ver
der technisch en tactisch kwamen ze
veel te kort, en uiteindelijk is het dan
geen wonder, dat Swift in deze wed
strijd ook niet tot grote hoogte kwam
en er ook nog wel enige zwakke mo
menten waren, die in de komende
zwaardere wedstrijden wel eens nood
lottig kunnen worden.
Met de rust had Swift reeds een 6
0 voorsprong door doelpunten van
mejuffrouw M. de Voogd, P. Eiff, me
juffrouw L. Meliefste en mej. N. Va
der (2 maal), terwijl Schreuders een
strafworp benutte.
Na de rust wist Swift met doelpun
ten van P. Eiff, mej. C. van Renen,
mevrouw Bruggeman, Schreuders,
mej. Vader, C. van Leerdam en me
juffrouw Voogd (2 maal) de stand op
140 te brengen. Swift zal er goed
aan. doen, deze wedstrijd als een oe
fenwedstrijd te beschouwen voor de
komende zware uitwedstrijd tegen
ODO te Dordrecht.
Door de 40 zege. die Merwede
op Unicum behaalde, staan thans drie
clubs aan de leiding, namelijk Mei-we
de, Swift en Unicum.
Jozsef Czermak vermist
De Hongaarse kogel slingeraar Jos-
zef Czermak is na straatgevechten,
welke op het ogenblik in Hongarije
voorkomen als verminkt opgegeven
Czermak stond als een van de favo
rieten genoteerd voor de Olympische
spelen te Melbourne. De jonge kogel-
slingeraar was een pupil van de oud
wereldrecordhouder Nemeth, een
landgenoot van hem. De leerling over
trof de leermeester, want bij de spe
len te Helsinki behaalde Czermak niet
alleen de gouden medaille, maar lig
was tevens de eerste atleet die de ko
gel meer dan 60 meter ver slingerde.
Met die prestatie veroverde hij het
wereldrecord, dat sedert 1948 op
naam van Nemeth had gestaan.
Een andere sportman, Nemedek,
werd bij de straatgevechten gedood.
Nemedek maakte in 1952 deel uit van
de Hongaarse ploeg voor de moderne
pentathlon bij de Olympische spelen.
Amerikanen verlaten
Midden-Oosten
De Amerikaanse regering heeft zon
dagavond laat bekendgemaakt dat
Amerikaanse onderdanen werd aan
geraden om hun gezinnen uit het
Midden-Oosten te laten vertrekken
tot de nieuwe dreiging van oorlog
voorbij is.
denis, litteratuur, de taalkunde, de
rechten elkaar zouden vervangen en
eikaars onderwijs aanvullen op gebie
den waar verschillen of leemten be
staan. Daarbij .zouden ook hun assis
tenten betrokken worden, de leid
wetenschapsfigniren van morgen.
.,Gij hebt thans willen toegeven dat
ik, in de sporen van een Gezelle, een
inloop ongeveer heb voltooid, en dat
een litteraire gelijkwaardigheid daar
door aan het licht is gekomen, die
voorgoed de Moerdijk overbrugt" zo
sprak Herman Teirlinck in zijn slot
woord.
„De grote prijs der Nederlandse let
terkunde hebt gij aldus goddank,
meer dan aan mij aan Vlaanderen toe
gekend, zodat mijn moederland, met
het weergaloos middeleeuws verleden
weer levendig in het heden aantreedt
en medeverantwoordelijkheid opeist
in de uitstraling van Nederlands litte
raire schoonheid over de wereld".
De prijs werd uitgereikt door de
minister van onderwijs, kunsten en
wetenschappen, mr. J. M. L. Th.
Cals, die een telegram voorlas, dat
Koningin Juliana van haar vakan
tie-oord uit aan de bekroonde letter
kundige had gezonden. In dit tele
gram sprak onze vorstin haar harte
lijke gelukwens aan Teirlinck uit
voor de onderscheiding, die hem was
toegevallen.
Ter gelegenheid van het tienjarig
bestaan van het Nederlands-Belgisch
Cultureel Akkoord is de minister van
het openbaar onderwijs van België,
de heer L. Collard, benoemd tot
Grootkruis in de Orde van Oranje-
Nassau. De Nederlandse minister van
onderwijs, kunsten en wetenschap
pen, mr. L. M. J. Th. Cals, werd be
noemd tot Grootkruis in de Kroon
orde van België.
Veroveringen van vrijheidsstrijders
SITUATIE IN HONGARIJE
\Joeao Sïavie
-
asEai.i
Volgens de gegevens die gister
middag beschikbaar waren, hebben
de Hongaarse opstandelingen vijf
belangrijke centra in handen, en is
het zeer waarschijnlijk dat zij nog
andere gebieden eveneens onder hun
controle hebben gebracht.
Vast in hun bezit zijn de sector
Gyoer-Sopron in Noordwest-Honga-
rije, nabij de Oostenrijkse grens;
Sint Gotthard, de meest westelijke
punt van Hongarije, nabij de plaats
waar de Oostenrijkse en de Hon
gaarse grens samenkomen met die
van Joego-Slavië, Magyarovar, 130
km ten westen van Boedapest, aan
de grote weg naar Wenen, Miskolc,
in het Noordoosten bij de Tsjechi
sche grens, en Szolnok, 130 km ten
oosten van Boedapest.
Dan zijn er nog vijf gebieden die
de opstandelingen als onder hun be
heer hebben genoemd, voor welke
„claim" redenen zijn om ze te aan
vaarden: Duna Foldvar, aan de Do-
nau, 80 km ten zuiden van Boeda
pest en een punt vanwaar de gehele
Donau-scheepvaart beheerst kan
worden; Debrecen, een grote stad op
195 km ten oosten van Boedapest,
nabij de Roemeense grens; Szeged,
een grote stad op 150 km ten zuid
oosten van Boedapest, nabij de Joe
goslavische grens en Pees, ongeveer
150 km zuidelijk van Boedapest,
Nina zeker naar Melbourne
Nikolai Romanov, de leider van het
Russische comité voor de sport, heeft
thans bevestigd, dat de discuswerp
ster Nina Ponomareva, die bekend is
geworden door de „hoedjes-affaire" in
Londen, zal deelnemen aan de Olym
pische spelen in Melbourne.
eveneens tegen de grens met Joego
slavië aan.
De opstandelingen hebben ook de
Hongaarse olievelden bezet. Dit be
tekent, dat de Russische gemotori
seerde eenheden en tanks moeite zul
len krijgen met de voorziening van
brandstoffen, die nu van ver zullen
moeten worden aangevoerd.
In de Ridderzaal in Den Haag
H heeft de Nederlandse minister
M van Onderwijs, Kunsten en We-
tenschappen, mr. J. M. L. Th.
H Cals, zaterdagochtend de prijs
M der Nederlandse letteren 1956
uitgereikt aan de Brusselse
auteur Herman Teirlinck.
De foto geeft een beeld van
H het overhandigen van de prijs, p
Linies minister Cals, rechts p
p Teirlinck. p
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiir
Giro 777: hulp
aan Hongarije
Het Nederlandse Rode Kruis
heeft 2160 sets bloedplasma, een
hoeveelheid voldoende voor onge
veer 1000 getroffenen, aan het
Hongaarse Rode Kruis gezonden.
Bovendien is de speciale girore
kening no. 777 van het Nederland
se Rode Kruis te Den Haag thans
opengesteld voor de aankoop van
verdere medicamenten voor Hon-
Uit vele landen wordt hulp aan
Hongarije aangeboden.
De Liga van Rode Kruisvereni
gingen had zaterdag te Genève me
degedeeld, dat het Hongaarse Ro
de Kruis om hulp heeft verzocht
voor 10.000 tot 50.000 mensen.
De Liga heeft dadelijk een inter
nationale oproep voor medicamen
ten en levensmiddelen doen uit
gaan.
BEGONNEN BIJ „VOLKSWEERBAARHEID"
Nu toegevoegd aan de
Nationale Reserve
De wandelkerk van de Ned. herv.
kerk in Nisse bood vijfenveertig jaar
geleden zo eenmaal per week
's avonds een niet alledaagse aanblik.
Er marcheerde dan 'n 8-tal jongeman
nen in stramme houding en vaandrig
de Jong liet zijn commando's door de
holle ruimte klinken. Leden van de
vereniging „Volksweerbaarheid", te-
Israël: Gedeeltelijke
mobilisatie begint
Israël zal gedeeltelijk mobiliseren,
zo wordt officieel in Tel Aviv bekend
gemaakt. De maatregel wordt geno
men met het oog op ïraakse troepen
concentraties langs de Jordaanse
grens en omdat Jordanië deel uit
maakt van een gemeenschappelijk
opperbevel onder leiding van Egypte.
President Eisenhower heeft er zon
dag bij de premier van Israël, Ben
Goerion, op aangedrongen, niet te
doen dat de vrede in gevaar kan
brengen. Er zullen met spoed bespre
kingen met Frankrijk en Engeland
over de toestand in het Midden-Oos
ten worden gevoerd.
Eisenhower goed gezond
Acht artsen hebben zondag ver
klaard, dat de gezondheid van presi
dent Eisenhower uitstekend is. Er
zijn geen tekenen waar te nemen van
gebreken als gevolg van zijn hart
aanval in 1955 en zgn operatie van
dit jaar.
45. Het was die dag vrij somber. Er dreven grijze,
dreigende wolken over Drogenbeek en af en toe viel
er 'n stevig buitje. Daardoor was het duisterder in het
kasteel Stakenborgh dan anders overdag. Burgemees
ter Propjes en brigadier Willem Wabbel begonnen
hun onderzoekingstocht met loden schoenen. De burge
meester deed nog zijn best de angst die in zijn hart
woonde een beetje te camoufleren. Hij trok een quasi-
opgewekt gezicht en hij floot een deuntje tussen zijn
tanden. Maar de brigadier liet duidelijk blijken dat de
vrees hem flink te pakken had. Hij klapperde zo luid
ruchtig met zijn gebit, dat de burgemeester er nog
zenuwachtiger van werd dan hij al was. „Als lk maar
met naar de kelders toe moet", zei brigadier Wab
bel. Daar is laatst die Amerikaanse toeriste naar bin
nen gesleurd en als lkMaar hij kon niet verder
spreken, want aan het eind van de gang ging blijk
baar een deur heel langzaam open. De scharnieren ver
oorzaakten een ellendig piepend geluid, dat de beide
bezoekers hogelijk verontrustteZij grepen elkaar
vast om wat steun aan elkaar te hebben. „D-d-daar
z-zal je "t h-h-hebben", stotterde Wabbel. „D-d-daar
k-komen ze al a-aan." Nu, helemaal ongelijk had de
brigadier niet. Terwijl zij voelden hoe hun haren
langzaam recht overeind gingen staan, zagen zij aan
het eind van de gang een harig monster met valse
gele ogen naar hen staan loeren. „Dede weer
wolf" Huistere Willem Wabbel. „We.... we zijn ver
loren
FEUILLETON
„puisje m i Qroew
DOOR LOUIS ARTHUR CUNNINGHAM
10
„Ik kom daar juist op eenüdee. Het
huis, dat Wren voor zgn aanstaande
bruid heeft gebouwd, staat leeg. Het
is nu eigendom van de firma, dat wil
zeggen van mij. We hadden er een
hypotheek op. Misschien wil je er wel
in wonen?"
Hildreth sloeg even de hand aan
haar keel. Dit was wel het aller
wreedste wat hij haar had gezegd. Te
wonen in het huis, dat ze als bruid
had moeten betreden, elke dag te le
ven tussen alles wat Jon voor haar
had samengebracht. In zijn brieven
had hij het huis, de tuin, het meubi
lair enzovoorts uitvoerig beschreven.
„Ik weet het niet", antwoorde ze.
„Ik zal eens
„Ja, het is m.i. niet meer dan bil
lijk, dat je het een en ander eerst
eens wilt zien, maar ik geloof wel,
dat het je zal bevallen. Ik moet toe-
feven, dat Wren zijn beste beentje
eeft voorgezet toen hij de zaak voor
zijn bruid in gereedheid bracht-."
„Is het nodig dat U er over praat?"
„Nu, je schgnt er belang in te
stellen en bovendien heb je er recht
op alles te weten. Hij was vroeger im
mers zo met je bevriend en dacht
waarschijnlijk nog vaak aan je. Mis
schien kun je hem op de een of an.
dere dag daarginds nog wel eens be
zoeken", ging John voort met zgn
hoofd in de richting van de gevange
nis wijzend. „O, ditmaal niet. Hg ls er
nog niet lang genoeg om zich te heb
ben aangepast. Bij zijn proces heeft
hij vreselijke bedreigingen aan ons
adres geuit. Hij was compleet een
woesteling."
Hildreth begaf zich in ellendige
stemming langzaam naar haar ka
mer. Ze wenste nu maar, dat ze nooit
met dit dwaze avontuur was begon
nen, al ging het haar wellicht zelfs
meer aan dan Iris Gwynn.
Ze draaide de lampen niet op, maar
bleef zitten luisteren naar Pauls
zachte, gelijkmatige ademhaling en
naarmate haar ogen gewend raakten
aan het zwakke licht van de sterren,
zag ze steeds duidelijker zijn bleke
langwerpige gezichtje en de blonde
lokken op het hoofdkussen.
Eerst toen ze in de verte een klok
twaalf hoorde slaan, stond ze op van
de stoel bij het venster, waar ze
uren had gezeten, starend naar het
plein voor de herberg. Ze had ge
hoord, dat John Granger zachtjes
haar deur voorbij liep. Hij had, dacht
ze, even geaarzeld en zou misschien
als hij licht had gezien, een ogenblik
naar Paul hebben gekeken.
Ja, ongetwijfeld hield hij veel van
de jongen en was zo goed voor hem
als een vader maar kon zijn, dat
moest ze erkennen. Paul had nog he
lemaal niet over zijn vader gespro
ken en uit alles bleek, dat de Grote
John steeds nummer één voor hem
was geweest. Hildreth stelde zich
Stephen Granger voor als een zorge
loos, luchthartig mens, iemand die
op zijn manier wel van zijn kind had
gehouden, maar de zorg en verant
woordelijkheid voor dat kind graag
aan anderen had overgelaten.
„Zachtmoedig" had de Grote John
zgn broer Stephen genoemd. Welnu,
dan was hg ook niet opgewassen ge
weest tegen een feeks als Iris Gwynn.
Waarschijnlijk had Iris hem zoveel
mogelijk geld afgeperst, maar in de
hele wereld was geen geld genoeg
om er haar tot een huiselijk leven
mee te bekeren.
„Paul zou het niet goed bh' haar
hebben gehad", was Hildreths laatste
gedachte voor ze insliep met het
kleine warme lichaampje behaaglijk
als een jong hondje tegen haar
aangedrukt, „ik zal hem tenminste
meer liefde kunnen geven dan zij het
ooit zou kunnen als die lui me er
gelegenheid toe laten."
Toen Hildreth in een kamer vol
zonlicht ontwaakte, zag ze de grote
blauwe ogen op zich gevestigd. Een
ogenblik kruisten hun beider liefde
volle blikken elkaar. Toen begroef hij
zijn hoofdje tegen haar schouder en
riep uit: „Slaapkop! U is een slaap
kop, mammie. Het is tijd om op te
staan. De Grote John staat altijd
vroeg op."
„Je houdt veel van de Grote John,
nietwaar Paul Bunyan""
vens aanstaande lotelingen, kregen
daar hnn militair vooronderricht en
onder hen was de landbouwerszoon P.
Kloosterman zeker niet de minst
enthousiaste. Hii had interesse voor
de wapenrok, welke hij thans na vijf
enveertig jaren nog draagt. En met
ere! Het is intussen kapitein Kloos
terman geworden, die nu wel een van
de zeer weinige of mogelijk wel de
enige man van „Volksweerbaarheid"
is, die nog in actieve militaire dienst
is.
Kapitein Kloosterman, die momenteel
op het districtsbureau van de Natio
nale Reserve in Goes werkzaam is,
hebben we gevraagd nog eens iets te
vertellen van „Volksweerbaarheid",
een instituut dat wel enige overeen
komst vertoonde met het tegenwoor
dige „Steun Wettig Gezag". De ver
eniging „Volksweerbaarheid'in 1902
opgericht had zo ongeveer tot doel 't
aankweken van het nationaal gevoel
en de sportiviteit. De afd. Nisse had
ook een schietvereniging, waarvan de
jonge Kloosterman al sinds 1910 een
lid was, dat zijn mannetje stond. Als
jongeman van achttien jaar haalde
hij op tweede pinksterdag 1911 met
het hoogste aantal punten zijn eerste
dagmedaille. Toen hij een jaar later
moest loten voor de dienstplicht wa®
hij minder gelukkig want hij lootte tot
zijn spijt vrij. Toch kreeg hg in 1914
zijn zin, toen de mogelijkheid tot aan
melding van mobilisatie-vrijwilliger
werd opengesteld. In november 1915
werd soldaat Kloosterman in werke
lijke dienst geroepen bij de wielrijders
en is het niet verwonderlijk, dat hg
het in 1919 bij zijn demobilisatie reals
tot sergeant had gebracht.
Het militaire „vale" bleef hem lokken
en daarom maakte de rijwielhande
laar Kloosterman in Nisse, zich daar
na in zijn vrije tijd verdienstelijk als
instructeur bij de Landstorm in Zee
land. Bij de mobilisatie in 1939 ging
adj. onderofficier Kloosterman weer
in werkelijke dienst bjj het autobatal
jon in Tilburg en Den Bosch, waar hij
iet drama van de meidagen 1940 mec-
Meer dan ooit sprak in de bezettings
jaren het nationaal gevoel bij de heer
Kloosterman. Hij gang in het onder
grondse werk en wat hij daarbij
presteerde verklaren het bronzen
kruis en de persoonlijke dankbetui
gingen van Eisenhower, Montgomery
en Marshall voldoende. Na de bevrij
ding is de heer Kloosterman de mili
taire dienst verder steeds trouw kun
nen blijven. Hij werd in 1945 geweste
lijk commandant van de B,S. in Zee
land werd in 1946 bevorderd tot eerste
luitenant, kwam bij de gezagstroepen,
om in 1948 bij de oprichting van de
Nationale Reserve aan 't distrietsbu-
reu te Goes te worden toegevoegd,
met gelijktijdige bevordering tot ka
pitein.
Nog is kapitein Kloosterman niet
aan zijn pensioen toe, maar intussen
is hg reeds bezig om ook daarna zijn
vrge tijd nog produktief te maken.
Hij is namelijk bezig om de Zeeuwse
schietbond op te richten. Vier afdelin
gen, nl. op Tholen. Schouwen, Zuid-
Beveland en Walcheren met 350 leden
zijn er reeds, terwijl nog een 100-tal
aspirant-leden, die het schieten ook
zuiver als sport willen beoefenen, op
punt staat ingeschreven te worden.
Zo zet kapitein Kloosterman dus
gedeeltelijk het werk voort van
„Volksweerbaarheid", de vereniging,
die voor hem de grondslag legde voor
de verwezenlijking van zijn idealen.
Met het mobüisatiekruis '14-18, het
viuuja nu noemt kruis van verdienste van de Ned.
U me ook Paul ïüunyan.' Ja. Ik houd Bond van Vrijwillige burgerwachten
het meest van de Grote John nu pap- 611 P°k het ooriogshcrinnermgskruls
pie er niet meer is. Maar ik houd ook §TesP- 40-4o houdt hij de beste
het meest van U." herinneringen aan zijn succesvolle
„Dat heb je keurig gezegd", her- militaire loopbaan,
nam Hildreth. eveneens lachend.
„Van wie houdt je daarna 't meest?"
„Van Minota, toen ze nog niet naar
de hemel was gegaan. Daarna van
Gabriëlle, dan Denise, dan Hervey,
Peter, Wanjohn en Solomon Bea, ver
der Ajax en Gelert
„Lieve help!"
„Van Ajax en Gelert houd ik an
ders. Het zijn honden, ziet U."
Meteen sprong hij in bed op en neer
en hief een Indiaans liedje aan, waar
op hij Hildreth's verbijstering zien
de onmiddellijk een met heldere
sopraanstem gezongen Frans „chan
son" liet volgen.
„Wat een heerlijke jongen!" dacht
Hildreth, terwijl ze toekeek hoe hij
zich waste, zijn tanden poetste en een
schone trui, blauw broekje en sanda
len aanschoot, ,,'t Is alsof nu de ene
deur gesloten is een andere open
gaat. Jon werd me ontnomen, maar
dit schattige kind werd me ervoor in
de plaats gegeven, om het te verzor
gen en lief te hebben".
.(Wordt vervolgd)
KAPITEIN P. KLOüS TERMAN
......nu 45 jaar „in dienst"..^,
