PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Gewapende opstandelingen bleven
weerstand bieden in Boedapest
Koewacht heeft wekelijks een vlasmarkt
BILT
REGERINGSVERKLARING OVER
DE KWESTIE-SOESTDIJK
DE
VERWACHT...
Ï99e jaargang - no. 254
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 52 cent per
week; 6.50 p. kw.; £r. p.p. f 6.75
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 26 okt. 1956
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minlm. p. advertentie f 4.—-
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1,—- „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureau's: Vlisslngen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 546 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Kieuwstraat 43, telef. 20; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zierikzce. N. Bogerdstr^^teleT^ao.
STER WORDT UIT VLAGGEN WEGGEKNIPT
Partijsecretaris Geroe (stalinist)
vervangen door titoist Kadar
De Hongaarse regering maakte donderdag via radio-Boedapest of
ficieel bekend, dat de opstand in Boedapest in de nacht van woensdag
op donderdag onderdrukt was. Echter werd gisteravond door het
zelfde radiostation gemeld, dat er toen nog steeds „gewapende op
standelingen" in de Hongaarse hoofdstad in actie waren. Klaarblijke-
lijk waren de gemoederen nog niet tot bedaren gekomen, ondanks een
nieuwe concessie die de communisten aan de opstandelingen hadden
gedaan: Emoe Geroe, de stalinistische eerste secretaris van de partij,
was opzy gezet en in zijn plaats was gekozen een man, die bijna vijf
jaar als titoist in de gevangenis heeft gezeten: Janos Kadar. De ver
vanging van Geroe was door radio Boedapest enkele keren bekend
gemaakt, hetgeen telkens gepaard ging met het spelen van het Hon
gaarse volkslied
De schattingen over het dodental van de opstand lopen uiteen van
200 tot 3000.
Reizigers uit Hongarije hebben
bij aankomst aan de Oostenrijkse
grens verteld, dat zq in Boedapest
zowel soldaten als burgers gezien
hadden, die Hongaarse vlaggen
meevoerden waaruit de communis-
OOST EUROPA
Crisistoestand
Bij het lezen van het woord crisis
toestand verwacht de „deze-week-
se-dagbladlezer" waarschijnlijk 'n
beschouwing over de straatgevechten
in Boedapest, over de moeilijkheden
rond het Suezkanaal, over de span
ningen in Algiers of misschien wel
een verhandeling over de zo juist be
ëindigde kabinetscrisis in Nederland.
Het moet hem daarom wel tegen
vallen, wanneer hier gedoeld wordt op
een crisistoestand die zou bestaan op
het (Nederlandse) platteland.
Dat woord crisistoestand is ge
bruikt door mr. C. Stapel van de
volkshogeschool „Allardsoog". Deze
volkshogeschool organiseert 2 cur
sussen voor plattelandsjongeren bo
ven de 18-jarige leeftijd en daarover
zegt de heer Stapel:
„In deze cursussen gaat men uit
van de gedachte, dat het platteland
opnieuw in een crisistoestand ge
raakt.
Door de spanning, welke door de la
gere prijzen en hogere kosten en lonen
ontstaat tussen inkomsten en uitga
ven, door de voortgaande industriali
satie en verstedelijking, het steeds nij
pender tekort aan arbeidskrachten,
de „dreiging" van een vijfdaagse
werkweek en het verschil in de op
voeding van jongens en meisjes
huishoudonderwijs en landbouwonder
wijs zijn meestal immers zo sterk ge
scheiden, dat het gevaar dreigt van
een onharmonische ontwikkeling van
de mannelijke en vrouwelijke platte
landsbevolking groeit er op het
platteland hoe langer hoe meer een
gevoel 'van onbehagen. In de huidige
na-oorlogse wereld blijkt noch de
economische noch de maatschappelij
ke zelfhandhaving voldoende krach
tig en de vormen daarvan nog te
weinig op de hoogte van de tijd dan
dat de plattelandsbevolking rustig
haar eigen gang zou kunnen gaan.
Er zullen, om dit gevoel van onbeha
gen op te kunnen vangen, nieuwè we
gen gezocht moeten worden, econo
misch, maatschappelijk en geestelijk."
Tot zover de man van de volksho
geschool, die zich altijd een warm
pleitbezorger toonde voor de platte
lands] eugd.
Zonder aan het werk van zijn ho
geschool iets tekort te willen
doen moet men zich toch afvra
gen of het althans voor Zeeland
niet te boud gesproken is. dat „het
platteland opnieuw in een crisistoe
stand is geraakt".
Hier is een groot woord wel wat
lichtvaardig gevallen. Indien er op
het platteland thans naast gevoelens
van welbehagen ook sprake is van
een „gevoel van onbehagen" dan be
treft dat laatste vrijwel uitsluitend
de economische kant van het agra
rische bedrijfsleven.
De landbouwbladen stonden er de
laatste maanden vol van en de grote
landbouworganisaties hebben niet ge
aarzeld tijdens de kabinetsformatie
(Vervolg op pagina 3).
tisehe ster was weggeknipt. De
ster was in 1948 in de vlag opge
nomen nadat de communisten de
macht in Hongarije overgenomen
hadden. Vele Russische soldaten
zouden de hamer en de sikkel uit
hun vlaggen hebben verwijderd.
Een toerist die uit Hongarije te
rugkeerde vertelde aan United
Press dat enkele Russische eenhe
den de partij gekozen hadden van
de demonstranten en zich tegen de
eenheden keerden, die poogden de
opstand te onderdrukken.
Volgens een andere reiziger vech
ten alleen de Russische troepen tegen
opstandelingen. Deze ooggetuige
deelde mee, dat de Hongaarse solda
ten eerder de zijde der opstandelingen
kiezen en weigeren tegen de demon
stranten te vechten. In Pest had
iemand gezien dat de Hongaren 12
Russische tanks buiten gevecht stel-
- -
Juan Ramon Jimenez krijgt
Nobelprijs voor literatuur
De Nobelprijs voor letterkunde voor
dit jaar is te Stockholm toegekend
aan de Spaanse dichter Juan Ramon
Jimenez.
Hij kreeg deze prijs „voor zyn ly
rische poëzie, die een voorbeeld vormt
van verheven geestesgesteldheid en
artistieke zuiverheid".
Juan Ramon Jimenez Is in 1881 in
de Spaanse plaats Moguer, als zoon
van welgestelde ouders, geboren. Hij
studeerde gedurende een aantal jaren
in de rechten en ging naar Madrid om
zich aan de dichtkunst te wijden. Hij
hield zich in de jaren dertig afzijdig
van de politiek en opperde na het uit
breken van de burgeroorlog de ge
dachte een neutrale ..dichterlijke po
litieke partij" op te richten.
Zijn dichtkunst kreeg grote bekend
heid in Amerika, waar hij aan ver
schillende universiteiten voordrach
ten hield. In de afgelopen jaren ver
bleef hij aan de universiteit van Porto
Rico.
Looncompensatie van 2 proc.
voor komende huurverhoging?
Ofschoon dienaangaande nog geen
enkele beslissing is gevallen, blijkt
men in kringen van de publiekrechte
lijke organen, er rekening mede te
houden, dat voor de aanstaande huur
verhoging een looncompensatie van
twee procent zal worden toegestaan,
aldus verneemt het Alg. Handelsblad.
jllllllllllllllUlllllllllllllllllllllllllllllllll
Bewondering en
sympathie
De raadgevende vergadering i
van de Raad van Europa heeft j
donderdagmiddag plechtig
tiaar bewondering en sympa
thie uitgesproken voor de
slachtoffers van het verzet in
Hongarije. Unaniem gaf de As
semblee haar goedkeuring aan
'een resolutie die als volgt luid
de:
„De Assemblee, vertrouwend
dat geen tirannie eeuwig kan
duren, zioh ervan bewust, dat
de menselijke geest eens de on
derdrukking zal te boven ko
men, diep bewogen door de
menselijke tragedie, die znoh
thans in Oost- en Mudden-Eu
ropa afspeelt, spreekt op deze
dag, 25. oktober 1956, haar be
wondering en sympathie uit
voor degenen, die op dit ogen
blik lijden en sterven, opdat de
fakkel der vrijheid niet zal
worden uitgeblust."
den. Zelfs zeiden sommigen, dat Boe
dapest „praktisch in handen van de
opstandelingen" was.
Imre Nagy, de nieuwe Hongaarse
premier, heeft zijn landgenoten be
loofd dat de Hongaarse regering
spoedig het initiatief zal nemen tot
onderhandelingen met de Sowjet-
Unie over de terugtrekking van alle
Sowjet-troepen die op het ogenblik
in Hongarije zijn gestationeerd. Zodra
de orde zou zijn nersteld, zouden de
Russische troepen alvast naar hun
bases terugkeren.
Intussen brandden in Boedapest
nog verscheidene gebouwen, waaron
der het nationale museum
„De nodige maatregelen" had de
regering volgens radio-Boedapest ge
troffen, om een groep opstandelingen,
die in vrachtwagens naar de westelij
ke grens van het land vluchtten, te
arresteren.
President Eisenhower van de Ver-'
eiügde Staten heeft gisteren gezegd,
dat de Amerikaanse regering de In
terventie van Russische strijdkrach
ten in Hongarije betreurt. De aanwe
zigheid van dergelijke Sowjet-troepen
heeft niet, zoals thans wordt gede
monstreerd, ten doel Hongarije te be
schermen tegen agressie, doch veeleer
om een bezetting door troepen van
een vreemde mogendheid ten bate van
haar eigen oogmerken voort te zet
ten."
Op een receptie ter ere van de Bel
gische premier Van Acker en diens
minister van Buitenlandse Zaken,
Spaak, verklaarde de Russische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Sje-
pilow, onder meer, dat de Sowjet-
troepen in Hongarije te hulp waren
geroepen om een desorganisatie van
het nationale leven aldaar te voor
komen.
In Oost-Berlijn hebben gisteren
duizenden leden van de bedrijfs-
milities een mars door de stad
gehouden. Het Westberlijnse blad
„Der Abend" heeft bericht, dat
Oost-Duitsland in een toestand
van alarm verkeert. De Poolse
communistische partij heeft don
derdag een door het nieuwe cen
trale comité van de partij aange
nomen resolutie gepubliceerd,
waarin het anti-semitisme en na
tionalistische neigingen worden
veroordeeld.
Genietend van het mooie land-
H schap en het zomerse weer, p
brengt H.M. Koningin Juliana
een vakantie door in Taormina
op het eiland Sicilië in de Mid-
dellandse Zee. Deze foto, ge-
maakt met tele-lens, omdat 't
de persfotografen is vei'boden p
de landsvrouwe lastig te vallen,
toont de koningin rechtsin
gezelschap van een hofdame op
de trappen bij het oude Griek-
se theater va W Taormina dat zij
bezocht. m
lllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Relletjes in Singapore
Te Singapore is het donderdag
tot relletjes gekomen naai' aanlei
ding van het verbieden van de bond
van Chinese middelbare scholieren,
die onder communistische invloed zou
staan. Dertig personen werden ge
wond. Er is een uitgaansverbod afge
kondigd.
De- ongeregeldheden ontstonden,
torn de politie trachtte tweeduizend
Chinese scholieren, die zich uit pro
test in hun schoolgebouwen hadden
verschanst, te verwijderen. Betogers
trokken partij voor de scholieren
en gingen de politie met stenen, fles
sen en andere projectielen te lijf. De
politie moest van traangas gebruik
maken om de menigte uiteen tè drij
ven.
De autoriteiten hebben een beroep
op het leger gedaan.
Intussen wordt het beleg van de
schoolgebouwen voortgezet,
Zes koeien door bliksem
getroffen in Graftermeer
Tijdens een kort doch hevig onweer
zijn gistermiddag bij de veehouder P.
Mul in de Graftermeer 6 koeien door
de bliksem getroffen en gedood.
Eventueel maatregelen tegen
inspirators persberichten
In zijn gistermiddag in de ver
gadering der Tweede Kamer ge
houden redevoering ter beantwoor
ding van de opmerkingen gemaakt
over de regeringsverklaring en de
rijksbegroting is de minister-pre
sident, dr. Drees, gistermiddag
allereerst ingegaan op de verkla
ring der vijf fractievoorzitters, de
beren Oud. (v.v.d.), Bruins Slot (a.
r.), Burger (arb.), Romme (k.v.p.)
en Tilanus (c.h.u.) nopens de
„kwestie-Soestdijk" en de opmer
kingen dienaangaande van de heer
De Groot (c.p.n.).
De minister-president zeide het vol
gende:
„Alvorens de verschillende sprekers
die bij de algemene beschouwingen
het woord hebben gevoerd, te ant
woorden, wil ik, zoals ik gisteren
reeds aanduidde, ingaan op de korte
verklaring, welke de heer Oud, mede
namens de heren Bruins Slot, Burger,
Romme en Tilanus bij de aanvang van
zijn rede heeft afgelegd.
Tegen de achtergrond van uiterst be
treurenswaardige buitenlandse pers-
publikaties, waarop ook reacties van
binnenlandse zijde zijn gevolgd, geeft
de afgelegde verklaring blijk van een
grote terughoudendheid.
Bankbediende stal 11 miljoen
De Romeinse poUtie heeft gisteren een 49-jarige, ex-bankbediende gear
resteerd, die ervan wordt verdacht dat hij zich heeft uitgegeven voor kas
sier van de Bank van Italië. Hij zou zich daarmee 150 miljoen lire, dat is
ruim 11 miljoen gulden, hebben eigen gemaakt.
De man werd betrapt toen hij 'n visitekaartje van zijn vroegere functie
bij de Bank van Italië gebruikte om zich te identificeren en een aantal val
se kwitanties te innen.
Nieuw snufje op
zwingelgebied
HET VLAKKE LAND rond
Koewacht in Oost Zeeuwsch-
Vlaanderen is doortrokken van
een wee-zoete geur, die de vreem
deling in deze gebieden enigszins
onaangenaam aandoet, maar die
voor de bewoners van deze stre
ken al sinds jaar en dag geenszins
vreemd meer is.
Het is de geur van vlas, dat ge
root en gezwingeld wordt. Dat in
particuliere roterijen'en in coöpe
ratieve fabrieken verwerkt wordt
van strovlas tot vlaslint en dat
voor velen in deze streek het da
gelijks brood betekent.
Koewacht is het vlascentrum
van Zeeuwsch-V laanderen, van
Zeeland, en sinds 1948 vinden vlas
bewerkers, zowel als handelaren
en tussenpersonen elkaar elke
donderdag in de „staminees" van
Koewacht.
Op donderdag is er vlasmarkt.
- Die is er sinds 1948, toen de toen
malige voedselcommissaris, de heer
D. W. Lindenbergh uit 's Heer Arends-
kerke, er de eerste vlasmarkt, gebo
ren uit een initiatief van een aantal
ingezetenen van Koewacht, officieel
opende. Nu dus reeds acht jaar lang
vinden elke donderdag vlasbewerkers
en handelaren elkaar in dit beschei
den grensplaatsje, waar men met één
voet in Nederland en met de andere
in België leeft.
De bezoeker merkt overigens wei
nig van de markt. Het kan hem hoog
stens opvallen, dat er op donderdag
vrij veel personenauto's in de dorps
kern geparkeerd staan. Er is geen
bepaald handelscentrum, waar kopers
en verkopers elkaar treffen.
Dat handelscentrum is namelijk
verdeeld over een vijftal estaminees.
„Estaminees", omdat men in dit
grensgebied bezwaarlijk kan spreken
van „café's"; dat is 'n term, die nau-
Het land rond Koeivacht in Oost
Zeeuwsch-Vlaanderen is een vlasge-
bied bij uitstek. Er hangt een wee-
zoete geur, de geur van het stro-
vlas, dat hier geroot en gezwingeld
wordt tot vlaslint en dat tevoren op
het land „gebundeld" wordt.
(Foto P.Z.G.)
welijks aanvaard wordt. Die in feite
ook niet past in dit land, waar de
conversatie in rad Vlaams wordt ge
voerd en waar het kan voorkomen,
dat een „staminee" tegelijkertijd kan
toor is voor het in- en uitklaren van
goederen! Met een breed venster, dat
uitzicht geeft op een bescheiden, hou
ten optrekje van de Nederlandse
douane-beambten en met in het na
bije verschiet, aan het einde van een
straatje, een typisch Belgisch, rijke
lijk geornamenteerd katholiek gods
huis.
Dat is dan één van de vijf sta
minees, waar de vlassers elkaar tref
fen.
Sociëteit
Voor de oppervlakkige toeschou
wer is het overigens meer een so
ciëteit dan een handelsbeurs. Men
drinkt er opgewekt „een pint", de
„jukebox" dat veelkleurige, mo
derne, alsmaar lichte muziek produce
rende mechanische apparaat ver
vult er een belangrijke rol, evenals
gecompliceerde speelautomaten, zoals
men die tegenwoordig in vrijwel alle
koffiehuizen kan aantreffen, en zo op
het oog wordt er uitsluitend over
koetjes en kalfjes gesproken.
Maar ook hier is het de schijn, die
bedriegt.
Want de vlashandelaar uit Hulst
is wel degelijk met een vastomlijnd
plan naar Koewacht gekomen. Hij
weet nauwkeurig welk kwantum
vlaslint hij die middag wil aankopen
(Vervolg op pag. 2)
Ook in mijn antwoord stel lk er
prijs op terughouding te betrachten.
Met name omdat, hoewel inderdaad
ernstige verontrusting in den lande is
verwekt, hier mede aan de orde zijn
aangelegenheden, die ten nauwste het
privéleven van ons koninklijk gezin
raken.
Op 15 oktober is medegedeeld, dat
Hare Majesteit de Koningin zich rus
tig wenst te beraden op de voorzienin
gen. welke zullen moeten worden ge
troffen tot het bereiken van een doel
matiger coördinatie van de verschil
lende diensten van het Koninklijk
Huis. Krachtens artikel 25 van de
Grondwet behoort dit tot de taak van
de koningin.
Ik verwacht, dat deze voorzie
ningen binnenkort zullen leiden tot
mutaties in genoemde diensten.
Het is mijn overtuiging, dat dit zal
moeten worden afgewacht, alvo
rens men zich een mening terzake
kan vormen.
Het kabinet is zich bewust van
zijn verantwoordelijkheid het mo
gelijke te doen tot het hooghouden
der monarchie en van Hare Ma
jesteit koningin Juliana, die zo
zeer de liefde geniet van de bevol
king van het koninkrijk.
Wat de opmerkingen van de geach
te afgevaardigde, de heer De Groot
betreft, kan ik mededelen, dat het ka
binet met H.M. de koningin overlegt
op welke wijze het beste kan worden
vastgesteld hoe bepaalde perspublika-
ties tot stand zijn gekomen. Indien
zou blijken, dat deze vanuit Neder
land zijn geïnspireerd, zo zullen maat
regelen niet achterwege blijven.
In verband met de veelal fantas
tisch onjuiste voorstellingen In som
mige publikaties, stel lk er pry's op,
zij het ten overvloede, nog eens uit te
spreken, dat al wat Hare Majesteit
de koningin In de loop der jaren op pu
bliek terrein gezegd en gedaan heeft
natuurlijk ten volle komt voor verant
woordelijkheid van de ministers.
Tot zover de minister-president
over de kwestle-Soestdjjk.
De dood op de weg
De 50-jarige T. S. uit Epe, is woens
dagavond te Epe door een militaire
vrachtwagen aangereden en op slag
gedood. S. was juist uit een bus ge
stapt, en liep met een buurman aan
de rechterzijde van de weg, toen de
auto hem achterop kwam.
Donderdag is de 71-jarige C. S. uit
Wormerveer op een onbewaakte over
weg tussen Wormerveer en Kromme
nie dodelijk gegrepen door de stop
trein Amsterdam-Alkmaar, die om
8.40 uur uit Wormerveer was vertrok
ken. De heer S. liet de sneltrein uit de
richting Alkmaar passeren en stak
daarna op zijn fiets de overweg over,
zonder acht te slaan op de trein die
uit tegenovergestelde richting nader
de.
Donderdagmiddag is te 's-Graven-
hage de 65-jarige voetganger A. de
M. aangereden door een auto. Het
slachtoffer, dat bij het oversteken van
de rijweg werd gegrepen, kreeg o.a.
een sehedelbasisfractuur en overleed
ter plaatse.
WISSELEND BEWOLKT.
Wisselend bewolkt met enkele bul-
en, voornamelijk in de kustprovin
cies. Weinig verandering in tempera
tuur. Matige tot krachtige en langs
de kust af en toe harde noordweste
lijke wind.
ZON EN MAAN
27 oktober.
Zon op 7.28 onder 17.23
Maan op onder 14.21