PROVINCIALE ZEEUWSE COUBAKT
OPSTANDTN HONGARIJE; RUSSISCHE
STRIJDKRACHTEN IN ACTIE GEKOMEN
Onlusten in Warschau
na rede van Gomulka
Vlotte gang van zaken bij de
aanleg van Breskense veerhaven
Verzetsstrijders aangevallen met
artillerie en straalvliegtuigen
Vand
sag.
VERWACHT...
199e Jaargang - no. 2S3
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: w. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok,
ABONNEMENTSPRIJS 52 cent per
week; 6.50 p. kw.; £r. p.p. 6.75
per kw. Losse nummers 15 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 25 okt. '56
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1.—. „Brieven of adres
bureau V. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bureau's: Vlisslngen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 546 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, teief. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Nleuwstraat 43. telef. 20; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zierlkzee, N. Bogerdstr. 24. telef. 26.
Straalvliegtuigen zijn gisteren gebruikt bij pogingen
van de Hongaarse autoriteiten, om met behulp van
Hongaarse en Russische strijdkrachten een opstand te
onderdrukken, die dinsdagavond laat uitbrak in Boe
dapest en die ook in andere Hongaarse plaatsen
woedt. Een ooggetuige van de onlusten In Boedapest,
die gisteren is teruggekeerd in Oostenrijk, heeft aan
de Oostenrijkse grens verklaard dat bij de onlusten in
de Hongaarse hoofdstad „tot nu toe minstens 350
mensen zijn gedood." Andere berichten spreken var»
200 doden.
De opstandelingen wisten voor enige tijd het radio
station te bezetten; verscheidene andere gebouwen
hadden zij gisteravond nog in hun greep. Verwoede
pogingen werden door een grote menigte gedaan, om
het reusachtige monument dat na de oorlog ter ere
van Stalin werd opgericht, omver te trekken.
Dat de communistische heersers geen halve maat-
legelen wensten te nemen, bleek uit officiële mede
delingen via de radio: militairen in een door opstan
delingen belegerde kazerne schoten met tanks; voorts
werd van artillerie gebruik gemaakt.
Gisteravond waren o.m. zware gevechten gaande
bij een kazerne en een gebouw van het communistische
partijbestuur in de hoofdstad. De opstandelingen wa
ren gewapend met machinegeweren, machinepistolen
en handgranaten.
Ook in de Poolse hoofdstad Warschau zijn gister
avond gevechten uitgebroken. De Poolse staatsvei
ligheidsdienst rukte uit om een demonstratie-optocht
naar de Russische ambassade tegen te houden. Ook
daar waren toen straatgevechten gaande.
De vakbonden in Oost-Duifsland hebben gisteren
hun leden gewaarschuwd dat „vijandelijke agenten"
onrust trachtten te zaaien in de fabrieken en werk
plaatsen in Oost-Duitsland. Verondersteld wordt dat
men in Oost-Duitsland nieuwe ongeregeldheden vrees
de, en nu trachtte om bij voorbaat een schuldige aan
te wijzen.
Premier Nagy weer aan het bewind
De Hongaarse regering riep de hulp ln van de in het land gelegerde
Sowjet-troepen om de orde te herstellen, terwyi de voormalige, gezuiverde
„tltoïstlsche" Imre Nagy weer premier is geworden na een nacht van straat
gevechten waarin vele militairen, leden van de veiligheidsdienst en burgers
zijn gedood. Radio-Boedapest, die het beroep op de Sowjet-troepen, vervat
in een regeringsbesluit, heeft gemeld, berichtte verder, dat Nagy ook een
besluit getekend heeft tot oprichting van krijgsraden in geheel Hongarye
ter berechting van personen wegens poging tot omverwerping van het be
wind, het verwekken van onlusten, moord en brandstichting. Nagy ver
vangt als premier Hegedues, die evenwel lid biyft van het politieke bureau
van de communistische parry met Nagy cn de eerste secretaris van de
party, Goroe.
Na een reusachtige betoging, die
dinsdagavond in Boedapest plaats
vond en waarbij 50.000 mensen de te
rugkeer van Nagy eisten, waren
straatgevechten uitgebroken. Er
werd een uitgaansverbod afgekon
digd. Een en ander was volgens de re
gering het gevolg van „de actie van
reactionaire elementen in de vorm
van aanvallen op openbare gebouwen
en de politie". Op de bevolking werd
via de radio bij herhaling een beroep
gedaan, rustig te blijven, „de activi
teit van de bloedige contrarevolutio
naire benden" te veroordelen en de
■Sowjet- en Hongaarse troepen te
steunen, die aan dezö activiteit een
einde moesten maken. De onderteke
ning van de besluiten waarin een be
roep wordt gedaan op de Russische
troepen en waarin krijgsraden werden
ingesteld, was Nagy's eerste daad als
nieuwe premier. De rebellen zouden
onmiddellijk amnestie krijgen, wan
neer zij op een telkens later tijd
stip de strijd zouden staken. Naast de
kettingbrug over de Donau heeft een
groep van 120 contrarevolutionairen
de witte vlag gehesen en zich over
gegeven.
Onder de opstandelingen zouden
zich ook militairen bevinden; in of
ficiële bekendmakingen heet het, dat
„gewapende elementen een vreedza
me demonstratie van Hongaarse stu
denten waren binnengedrongen.
Daarna was de opstand uitgebro
ken.
In een radiorede, die herhaalde
lijk werd onderbroken voor be
langrijke mededelingen, heeft
Nagy beloofd, dat de regering
met alle macht zijn program van
juni 1953 zou uitvoeren. Dit pro
gram omvatte de democratise
ring van het land op alle terrei
nen van de partij en het open
bare leven.
Over de pogingen van de opstan
delingen, het Stalinmonument omver
te gooien, waarbij stalen kabels en
snijbranders werden gebruikt, zijn de
berichten tegenstrijdig. Volgens som
mige berichten is de opzet gelukt;
volgens andere zou Stalin, evenmin
als de levende communisten, die zijn
leer weer in praktijk brengen, hebben
toegegeven aan de druk.
Volgens het eerste ooggetuigever-
haal over de betogingen van dinsdag
begonnen de gevechten, toen een me
nigte, die in koor leuzen riep als „Het
Sowjet-leger moet verdwynen", „Volg
Polens voorbeeld" en „Wy zweren
dat wy nooit slaven zullen zyn" op
drong naar het radiostation van
Boedapest, dat door de politie werd
bewaakt.
Het scheen dat de Hongaarse mili
tairen zich over het algemeen buiten
de stryd hielden. Het merendeel van
hèn had, volgens ooggetuigen, de
communistische kentekens van zyn
kwartiermutsen gerukt.
In een te middernacht omgeroepen
communiqué werd gezegd, dat de toe
stand „over het algemeen beter werd.
De opstandelingen zijn meer en meer
geïsoleerd, hoewel zij op enkele plaat
sen plotseling aanvallen hebben
gedaan", aldus radio-Boedapest.
Minister Cals reikt prijs
Nederlandse letteren uit
Wegens haar verblijf buitenslands
kan koningin Juliana geen gevolg ge
ven aan haar voornemen om a s. za
terdag in de ridderzaal te Den Haag
de prijs der Nederlandse letteren uit
te reiken aan Herman Teirlinck. De
prijsuitreiking zal nu geschieden door
de minister vain onderwys, kunsten en
wetenschappen, mr. J. M. L. Th. Cals.
Bloedbad in Marokkaans
Meknes: 29 doden
Ook in Libië demonstraties
tegen arrestatie rebellen
Tunesië en Marokko zullen spoedig
een bondgènootschapsverdrag sluiten,
zo werd officieel in Tunis medege
deeld. Verklaard werd voorts, dat de
twee landen dezelfde mening hebben
over de Algerijnse kwestie en volkó
men achter het Algerijnse volk staan.
Woedend over de arrestatie van
vijf Algerijnse leiders door de Fran
sen, hebben Mohammedanen in de
Europese wijk van Meknes (Marok
ko) dood en verderf gezaaid. Negen
entwintig Europeanen werden gedood
en nog 25 gewond.
Zesentwintig boerderijen in de
omgeving van Meknes werdén in
brand gestoken.
Demonstranten hebben woensdag
morgen stenen door de ramen van de
Britse ambassade in Tripoli (Libië)
gegooid.
In de straten verzamelden zich me
nigten, die protesteerden tegen de
arrestatie van de Algerijnse opstande
lingenleiders door de Fransen.
Koningin in Taormina
Koningin Juliana heeft een lange
wandeling gemaakt door het kleine
stadje Taormina. Zij interesseerde
zich in het bijzonder voor kunstnijver-
heidsvoorwerpen en handwerken. Na
verscheidene uren op het strand te
hebben doorgebracht, heeft de konin
gin wier vakantie op Sicilië door
prachtig weer begunstigd wordt
net dorpje Castel Mola bezocht en 't
heiligdom van de „Madonna della roc-
ca".
Vrijdag zou koningin Juliana zich
naar Cortina d'Ampezzo begeven,
waar afgelopen winter de Olympische
Winterspelen zijn gehouden.
„Polen bedreigd
door Duitsers"
In Warschau zijn in de loop van
gisteravond gevechten uitgebro
ken. De Poolse staatsveiligheids
dienst rukte uit om een demon
stratie-optocht naar de Russische
ambassade tegen te houden. Er
ontstonden straatgevechten.
De twisten begonnen, toen bezoe
kers van een betoging, waarin Go
mulka gesproken had, naar de Hon
gaarse ambassade stroomden en luid
keels blijk gaven van hun sympathie
voor de bevolking van Boedapest.
Knokploegen van de communistische
party probeerden de juichende menig
te tot doorlopen te bewegen met
knuppels en daarop ontstonden
schermutselingen. De menigte wend
de zich toen maar van de Hongaarse
viert de befaamde in Span- m
je geboren surrealistische schil-
der, beeldhouwer, graficus en m
pottenbakker Pablo Ruiz, zich
noemend Pablo Picasso, te Pa-
rijs zijn 75e verjaardag.
wordt de Nederlandse to- M
neelspeler Johan Valk, verbon-
den aan de „Haagsche Come-
die", ter gelegenheid van zyn
veertigjarig acteursjubileum
gehuldigd in de Koninklijke M
Schouwburg te Den Haag.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ambassade af en marcheerde in de
richting van de Russische ambassade.
Doch halverwege werd zij opgevan
gen door sterke afdelingen van de
staatsveiligheidsdienst.
Onderweg „deed" de optocht nog
even de Joego-Slavische ambassade
aan en hief voor dat gebouw spreek
koren met „Tito, Tito, Tito" aan.
De staatsveiligheidsdienst was ge
wapend met automatische wapens,
menigte deinsde terug
zonder te pogen, het
breken.
De staatsveiligheidsdienst heeft de
wacht betrokken bij het parlements
gebouw, het hoofdkwartier van het
centraal comité en andere openbare
gebouwen.
De Poolse communistenleider Go
mulka had verklaard, dat de aan
wezigheid van de Russische troe
pen in Polen slechts weinig ver
band houdt met de legering van
Sowjet-troepen in Oost-Duits
land.
Volgens hem wordt Polen in het
westen bedreigd door het Atlan
tisch Pact en aè Westduitse eisen
met betrekking tot de grenzen.
„De aanwezigheid van het Russi
sche leger is verenigbaar met ons
bestaan", aldus Gomulka.
Het Vaticaanse blad „Osservatore
della Dominica", heeft dinsdag de
hoop uitgesproken dat het volk van
Polen niet de wapens tegen de com
munistische onderdrukkers zal opne
men.
Het blad vreest, dat een dergeiyke
opstand kunstmatig zou kunnen zyn
uitgelokt, en dat een opstand ver-
schrlkkeiyke gevolgen zou kunnen
hebben voor de Polen.
Finland Is toegetreden tot de Unesco,
de organisatie der Ver. Naties voor on
derwijs, wetenschap en cultuur. Het aan
tal leden van de Unesco Is daarmede ge
stegen tot 77.
NA „DREUNENDE OUVERTURE"
„Aanzet" van de Westhavendam
thans in eerste aanleg gereed
De aanzetvan de Westhavendam
voor de nieuwe veerhaven in Bres-
kens is in eerste aanleg tot een-
hoogte van acht meter plus N.A.P.
'gereed. Dit aan de landzijde gele-
1>lus ïw.pf«0™Ln! Opadèvoorgrond I twintigtal bunkers door middel van springstoffen opgeruimd en toen
de nieuwe as fait glooiing, met flauw dat eenmaal gebeurd was kon met de definitieve werkzaamheden
hellende taluds, waarop de golvenhefrnnnen
vrij kunnen uitlopen. woraen begonnen.
(Foto P.Z.CJ I
De „ouverture" tot de aanleg van de nieuwe veerhaven in Bres-
kens is in juli van dit jaar met dreunende paukenslagen begonnen.
In het duinterrein rond de Nieuwe Sluis alwaar zoals bekend de
toekomstige veerhaven wordt aangelegd heeft men namelijk een
mmSsas
Sindsdien is het werk met voort
varendheid aangepakt en een van
de resultaten is, dat de „aanzet"
voor de Westhavendam thans
reeds tot een hoogte van rond
acht meter plus N.A.P. in eerste
aanleg gereed is. De bijzonder
gunstige weersomstandigheden
hebben hier in niet geringe mate
toe bijgedragen.
Een legertje van rond tachtig werk-
.ïeden is sinds juli dag en nacht
al naar gelang het tij gunstig
;s in de weer om dit zo bij uitstek
waterbouwkundig object uit te voe
ren. Hoog op de dijk hebben Rijks
waterstaat en de aannemers Jac. G.
van Oorschot N.V. uit Utrecht hun
tenten opgeslagen om van daaruit
leiding te geven aan de uitvoering
van dit project, dat rond vijf nrijoen
gulden zal kosten.
De eerste fase is intussen in volle
;ang. Het gaat hier om de aanleg
/an de walerkerende Westhavendam,
die begint bij het oude fort Frede-
rik Hendrik en die een lengte zal
krijgen van circa 500 meter. Met aan
het begin een hoogte van 11 meter
plus N.A.P., aflopend tot 7 meter plus
N.A.P. aan de „kop". Deze Westdam
zal constructief zwaarder worden dan
de naderhand aan te leggem Oostha
ven dam meer landinwaarts die
van lichter formaat wordt en die
een lengte zal krijgen van rond 450
meter. De hoogte van de Oostdam
wordt 9 meter plus N.A.P., aan het
begin, aflopend tot 5 meter N.A.P.
aan de „kop".
De diepte van de haveningang, tus
sen de beide dammen, zal 9 meter
N.A.P. bedragen.
Beide dammen zullen 1 september
1957 gereed moeten zijn.
Dat is in kort bestek het werk
schema, waar tot nu toe zoals op
gemerkt mede dank zij het bijzon
der gunstige najaarsweer volkomen
de hand aan kon worden gehouden.
Zo is bijvoorbeeld het leggen van
de zinkstukken, nodig voor de con
structie van de kop van de Westha
vendam, waarmede men begonnen is,
bijzonder vlot verlopen. Van de elf
zinkstukken (van duizend vierkante
meter elk), die men naar berekening
dit seizoen nog had kunnen leggen,
zijn er thans reeds zeven geplaatst.
Een resultaat, dat men nauwelijks
had durven venvachten.
Maar iedere morgen kijken zo
wel de mensen van rijkswaterstaat
als de directieleden van de aanne
mersfirma met bijzondere belang
stelling naar de vuurtoren van
Nieuwe Sluis. Niet vanwege de op
vallende esthetische verdiensten
van deze toren, maar alleen maar
omdat er aan die toren een storm
bal bevestigd is. En wanneer die
stormbal „harde wind" aanduidt,
dan worden er in de directieke-
teu wenkbrauwen gefronst.,.
.(Vervolg op pag. 7)
Ter gelegenheid van het be.
zoek van een Joego-Slavische M
parlementaire delegatie aan
Warschau, werd een staats-
receptie aangericht, waar o.a.
de m inister van defensie en op-
perbevelhebber van het Poolse
leger, de in Polen geboren
Russische maarschalk Rokos-
soivski verscheen. Rokos-
sowski in gesprek met. de lei-
der van de Joego-Slavische de-
m legatie, de heer Slambólic.
Siiiiiiiiiiiiiin
Verklaring over
kwestie-Soestdijk
Prof- Oud sprak namens vijf fracties
Tweede Kamer
Gistermiddag bij de aanvang van
de beraadslaging over de rege
ringverklaring in de Tweede Ka
mer heeft prof. mr. P. J. Oud (V.
V.D.) de volgende verklaring af
gelegd inzake de kwestie-Soestdijk,
mede namens de fractieleiders
Bruins Slot (A.R.), Burger (P.v.d.
A.), Romme (K.V.P.) en Tilanus
(C.H.U.)
„De publikaties in de pers in
binnen- en buitenland omtrent het
geen men de „kwestie-Soestdijk"
is gaan noemen, hebben in ons
land een ernstige verontrusting
gewekt. Het betreft hier een aan
gelegenheid, waarbij de hoogste be
langen van ons koninkrijk zyn be
trokken. Zij kan daarom niet ge
zien worden als een zaak, die al
leen de draagster der Kroon per
soonlijk raakt en waarvoor haar
raadslieden geen verantwoordelijk-
beid dragen. Wij vertrouwen, dat
het kabinet zich die verantwoorde
lijkheid ten volle bewust is en dat,
met name ten aanzien van de in
richting van het huis der koningin,
de maatregelen zullen worden ge
nomen, die in het belang van de
ongereptheid der monarchie nood
zakelijk blijken."
Tranen in „Kijk in de Pot"
Ei* hebben dinsdagmiddag heel wat
oge»n getraand van degenen, die zich
tussen 4 en 5 bevonden in de omge
ving vam „Kijk in de Pot" te Bergen
op Zoom.
De schoolkinderen kwamen huilend
thuis, de huismoeders die zich naar
buiten begaven om een oorzaak te
ontdekken van het huilen van hun
kinderen, liepen spoedig met tranen
uit de ogen, de een stond in de ogen
te wrijven, de ander depte met haar
zakdoek de waterlanders weg, maar
huilen deed men, of men wilde of niet.
De politie werd van het geval in ken
nis gesteld en constateerde, dat mili
tairen een traangasoefening hadden
op „Kijk in de Pot". De militairen
liepen met gasmaskers voor en in
tussen dreef de westenwind de gas
sen naar de Borgvlietsedreef, waar
de bewoners het zonder gasmasker
moesten stellen. De oefening werd ge
staakt. Zelfs des avonds laat was de
gaslucht nog merkbaar, maar van
invloed op de traanklieren was ze
niet meer.
Jongen door verstikking
omgekomen
De twaalfjarige W. Z. te Delfzijl is
door verstikking om het leven geko
men, doordat hij een broekriem cm
zijn hals had gegespt. Het ongeluk ge
beurde toe® de ouders een ogenblik
afwezig waren.
MINDER ZACHT.
Minder zacht weer met wisselende
bewolking en plaatselijk enkele buien.
Matige tot krachtige, en langs de kust
af en toe harde westelijke wind.
ZON EN MAAN
26 oktober.
Zon op 7.26 onder 17.25
Maan op 23.37 onder 13.51