In de wonderlijke wereld van de
Hortulanus Jan Verschuur
„Nederlanders boden krachtiger
verzet dan wij hadden verwacht"
Weer U tegen het weer!
Verhoog Uw weerstand!
I
SYSTEMEN VAN WAARDEVASTE
VERZEKERINGEN IN STUDIE
WERK BESPAREN DOOR BETERE
INRICHTING VAN BOERDERIJ
DONDERDAG 18 OKTOBER 1956
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
15
Eenvoudig man origineel gehuldigd
met de „Gloriosa Ver schuur
We zitten tegenover Jan Verschuur, van huis uit eenvoudig tuinman, die
het tot hortulanus van Amsterdam bracht en die een nieuwe lelieachtige
bloem op zyn naam heeft staan, die door de Royal Horticultural Society of
ficieel gedoopt werd met „Gloriosa Verschixurii". Hij glimlacht verlegen:
„Schryft U er maar niet teveel over. Want het ding is uitgebloeid en het is
zo vervelend, wanneer de mensen hem willen zien en je hebt niets."
Eigenlijk is deze onbekende bloem min of meer vanzelf onder de handen
van Jan Verschuur gegroeid en plotseling door zijn vriend Thomas Hoog
ontdekt, die in de Royal Horticultural Society schreef, dat hij met het
grootste genoegen deze vondst opdroeg aan de Amsterdamse hortulanus
om hem hiermede te huldigen. Want Jan Verschuur heeft b.v. op zijn een
tje in de donkerste oorlogsdagen een verbitterd en helfhaftig gevecht ge
voerd om de waardevolle tropische kassen van kolen te voorzien, waarme
de een hoogst zeldzame plantencollectie, die door generaties werd samen
gebracht (waaronder palmsoorten van ongeveer 600 jaren oud) werd be-
daama naar de zeer snel groeiende
Victoria Regia in de tropische kas;
de fameuze waterlelie uit het Amazo
negebied, welke iedere vier dagen 'n
enorm blad van ongeveer 2 meter
middellijn produceert en welks bloe
men zich een nacht in rode en ver
volgens een nacht in witte kleur met
majestueuze pracht ontvouwen. Hier
staat ook de Cyperus Papyrus, een
rietsoort, uit welks merg de oude
Egyptenaren hun perkament ver
vaardigden, alsmede de heilige nacht-
bloeier uit het Nylgebied, de Nym-
phaea Lotus.
T elegraaf plantjes
In deze rijke vegetatie weet Jan
Verschuur met een werkelijk ver
bluffende kennis van zaken de weg:
hij kent zowel de geheimen van de
merkwaardige vleesetende plantjes,
afkomstig uit Amerika, die de met
tandjes afgezette schelpvormige bla-
Hortulanus Jan Verschuur keurt de
rijping van de Citrus A.urantium of
tewel de sinaasappel. De vruchten
hebben hier niet een jaar, maar h
jaar nodig om tot rijping te komen.
Ze worden wél mooi oranje, niaar
blijven heel klein.
Wat hij deed, beschouwde hij als
„niets bijzonders", maar we hebben in
deze ontroerende en originele huldi
ging een aanleiding gevonden de
schier onuitputtelijke wonderen van
deze eeuwenoude Hortus Botanicus
eens nader te bezien, zodat de lezer
zich enigszins een beeld kan vormen
van de betekenis «van Jan Ver-
schuurs werk.
Nu is een begrip als „nader be
zien" natuurlijk makkelijk geformu
leerd, maar nu we. achter de schrijf
machine zitten en de enorme veel
heid van indrukken langs ons gees
tesoog trekt, hebben we even moeite
met net begin. Want hier groeien
niet slechts sinaasappelen en bana
nen, koffie, peper, cacao, rijst, ana
nas, orchideeën en cacteeën, maar
ook de Koningin der Nacht, de Vic
toria Regia, vleesetende planten, ge
neeskruidenja, wat al niet
meen
Eigenaardige tragiek
Uit »de overstelpende rykdom van
vormen én kleuren doemt echter in
onze herinnering majestueus de 11
meter hoge glazen palmkas op, waar
Chinese \yaaierpalinen, rubberbomen
en suikerpalmen als enorme reuzen
het licht verduisteren. En hier vol
trekt zich een eigenaardige tragiek,
want vele kruinen vechten reeds t'e-
gen de begrenzing van het glazen
dak. De rubberbomen laten zich nog
wel insnoeien, maar de indrukwek
kende waaierpalm, die destijds nog
door Koningin Emma ten geschenke
gegeven werd (de kassen in Soest-
dijk waren te laag) zal over enkele I
jaren omgehakt moeten worden. i
„Ik heb natuurlijk voor een op
volger gezorgd", zegt Jan Verschuur,
„en ik zal proberen, de boom zolang-
mogelijk te behouden. We kunnen j
nog ëeh kuil graven en de kuip daar-
in laten zakken. Maar het einde is
toch in zicht
Ook de banaan staat met zijn gewei-
dige bladeren tegen glas en in deze 1
hoge regionen ontwaarden wij een
uitstekende punt: de bloemtros in
wording, nog omgeven door een
schutblad. Binnenkort komt er een
tros onaanzienlijke bruin-rode bloe
metjes te voorschijn, zodat over
enige tijd de Amsterdamse bananen j
kunnen gaan rijpen. Het bijna ma-
gische groeiproces der tropische na- j
tuur vertoont echter in de „glazen j
gevangenschap" een sterk vertraagd j
beeld: terwijl de banaan hier vier,
jaren nodig heeft om tot wasdom
te komen en een tros vruchten I
voort te brengen (op welk ogenblik
de boom aan het afsterven is en
reeds een nieuwe „uitloper" bij de!
stam gereed staat) is voor dit alles
in het natuurlijke milieu slechts één i
jaar nodig. Maar laten we eens iets
zeggen over de steenoude dwergen
in dit reuzenrijk, behorende tot de
familie der Cycadaceaen, waarvan
enkele exemplaren 270 jaren geleden
(bij de stichting van de Hortus) uit j
Zuid-Afrika geïmporteerd werden.
De geschubde stam vertoont een dik
ker en een dunner gedeelte; elk I
naar schatting ongeveer een meter
hoog. Onze begeleider verduidelijkte;
„Het dunne stuk is erbij gegroeid,
sedert we de bomen kregen. Dan
kimt U zelf uitrekenen, dat ze onge
veer 500 tot 600 jaar oud moeten
zijn. Ja. terwij] ik in de ruim dertig
jaren, dat ik h;er ben, enorme veran
deringen zag in de plantenwereld,
zijn. deze waaïerpalmen nagenoeg
hetzelfde gebleven
Langs hoog opgeschoten Chinese
en Indonesische bamboe, gaan we
deren by een aanraking dichtvou
wen (een verraderlijke val voor in-
sekten, die door een bepaalde afschei
ding van de plant gelokt worden). U
kunt hem vragen naar de symboliek
van de rode passiebloem uit Brazilië,
de groeiwetten van de Indische bal
semappel (familie van de komkom
mer en de augurk), het verkuipen
van reuzenpalmen met bokken en
westonkabels. Hij zal U de z.g. „Te-
legraafplantjes" tonen, die almaar
nerveus met kleine blaadjes staan te
draaien, alsof ze aan het seinen zijn;
hij leidt U door warm-vochtige dool
hoven van groen met weelderige en
fantastische vormen en toont de Ery-
therxylon Coca, waaruit de cocaïne
gewonnen wordt en de Vanilla P-la-
nifolia, die de vanille produceert.
Er is zoveel. We dolen in gedach
ten door vele werelddelen; het dui
zelt ons van kleuren en vormen.
Daar is de merkwaardige Indische
bekerplant, die met haar félle Ideu-
ren iiïsekten lokt, die op de gladde
randeh van de bekers uitglijden en
in een verterend zuur terechtkomen.
Frappant is ook het vensterplantje,
dat in woestijngebieden sedert eeu
wen tegen het zand gevochten heeft
en dikwijls alleen met de toppen van
haar uitlopers het licht kan opvan
gen. Deze toppen hebben nu slechts
een dun vlies, m.a.w. een venster,
waardoor liet lieht in het inwendige
van de plant valt.
Wannéér we de ogen sluiten, rij
zen de geweldige boomvarens uil
Nieuw-Zeeland en Australië weer
voor ons op, de kurkeik uit Spanje,
cacteeën uit Mexico en een palm uit
Madagaskar, die zijn bladen zuiver
in schroefvorm heeft ingeplant, door
welk „systeem" ook de laatste wa
terdruppel naar de hoge steltwortels
geleid wordt
En nog horen we de stem van Jan
Verschuur, die almaar met Latijnse
namen en bijzonderheden strooit; de
vraagbaak der Amsterdamse studen
ten en de man tevens, die met liefde
en geduld deze wereld van 10Q1 won
deren beheert. U weet thans enigs
zins, wat Jan Verschuur in de oor
logsdagen voor de ondergang behoed
devindt U ook niet, dat de naam
„Gloriosa Verschuurii" in ieder op
zicht verdiend is..,...?
Jaap Stigter.
Eén enkele dragée Davi-
tamon 10 per dag heft
vitaminetekorten radicaal
op. Flacons van 50, 100
en 500 dragées
Een 10 voor gezondheid
hoge vitaminewaarde
ORGANON OSS
DE HANDSCHOEN WERD OPGERAAPT
op de lange duur bescherming kan
bieden tégen -
Waardeschommelingen
aandelen kleiner dan
van de gulden
(Door onze economische medewerker)
Het lag voor de hand dat de verze
keringswereld de handschoen zou op
rapen, die de N.V. De Waardije haar
door het introduceren van een stelsel
van waardevaste verzekeringen had
toegeworpen. Het lag eigenlijk ook
voor de hand dat die verzekeringswe
reld dit niewe stelsel niet zou accep
teren. De vraag was alleen op welke
gronden zij het zou afwijzen of
öm het wat tactischer te zeggen
haar gereserveerdheid zou tonen.
Het antwoord is thans gekomen: in
twee artikelen, verschenen in het of
ficiële orgaan van de Ned. Ver. ter
Bevordering van het Levensverzeke-
rings.ivezen.
Wij kunnen dus zeggen dat de vere
niging als zodanig, haar gezagheb
bende stem heeft, laten hoven.
Het uitgangspunt voor het stelsel
in De Waardij is het geleidelijk aan
in waarde verminderen van. de gulden.
Hierdoor zal by voortduring van dit
proces een bedrag van b.v.
10.000 steeds minder koopkracht
krijgen. Zo kan de koopkracht van
de huidige gulden op ruwweg' 1/3 van
de gulden vain 1938' gesteld worden.
De Waardije is er nu van uitgegaan,
dat aandelen beter bestand zijn tegen
het in waarde verminderen van de
gulden, hetgeen dus wil zeggen dat de
waarde van een aandeel zal stijgen bij
het teruglopen van de koopkracht
van de gulden.
De Waardije heeft nu deze ge
dachte in die zin uitgewerkt, dat
zij alle ontvangen premiën en
koopsommen gaat beleggen in aan
delen yan het Rotterdamse Beleg-
gings Consortium, terwyl de uit
keringen worden gebaseerd op de
in waarde veranderde aandelen.
Die waarde kan dus hoger, maar
ook lager zijn dan op het ogenblik
van betaling der premiën en koop
sommen.
De kern van de zaak is dus de op
vatting, dat belegging in aandelen
HITLER SCHREEF IN 1940 AAN MUSSOLINI
De Nederlandse soldaten boden
veel krachtiger verzet dan wij ver
wacht hadden, zo schreef Hitier op
25 mei 1940 in een brief aan Mus
solini, waarin hij zijn mening gaf
over de Nederlandse, Belgische,
Franse en Engelse soldaten.
„Veel Nederlandse eenheden
vochten bijzonder dapper. Zij had
den echter geen passende opleiding
gehad en misten oorlogservaring.
Daardoor konden zij over het alge
meen worden overwonnen door
Duitse troepen, die dikwijls nume
riek zwakker waren", aldus Hit-
Iers brief, die in Londen is gepu
bliceerd samen met een aantal an
dere documenten over de Duitse
buitenlandse politiek tijdens de
oorlog. De publikatie geschiedde
door de Britse regering, in samen
werking met de Verenigde Staten
en Frankrijk.
Ook de Belgische soldaten vochten
over het algemeen zeer dapper, zo
vervolgde Hitier zijn brief. „De oor
logservaring van de Belgische sol
daat is aanzienlijk groter dan die van
de Nederlandse. In liet begin was de
Belgische vasthoudendheid verba
zend, doch zij gaat zienderogen ach
teruit, nu de Belgische soldaat be
seft dat hij voornamelijk de Britse,
terugtocht, ais die al mogelijk is,
moet dekken". (De strijd in België
duurde op 25 mei nog voort).
De waarde van de Franse troepen
was volgens Hitier verschillend; er
wanen zeer goede en zeer slechte
eenheden aan het front. Over het al
gemeen waren de actieve divisies
veel beter dan de troepen uit de re
serve.
Wat de Britse soldaat betrof ver
klaarde Hitier, dat hy „armzalig ge
leid" werd.
Mussolini las in Rqme de brief
hardop voor. in tegenwoordigheid
van de Duitse ambassadeur in Rome,
Mackensen. Deze verklaarde later,
dat de duce hard gelachen had, topn
hij Hitiers opvatting over de Britse
soldaten las.
Uit de nu gepubliceerde docu
menten blijkt voort, dat Hitlér
aan de toenmalige Zuidafrikaanse
oppositieleider dr. Malan, drie
Britse protectoraten had aangebo
den in ruil voor uittreding van
Zuid-Afrika uit de 'gelederen van
de geallieerden.
Hitiers overlijden
Adolf Hitler zal deze maand door
een rechtbank in de Duitse Bondsre
publiek overleden worden verklaard,
aldus heeft een rechter te Berclites-
gaden, dr. Steplianus, te Bonn meer
gedeeld.
In de laatste jaren heeft de recht
bank bewijsmateriaal verzameld.
Haar bevindingen zullen op 25 okto
ber worden gepubliceerd.
Een overzicht over de modelboerde
rij, zoals het Westduitse ministerie
van Voedselvoorziening, Land- en
Bosbouw zich die voorstelt. Op de
voorgrond links het woonhuis, alles
op één verdieping. Vlak daarachter
een kippenhok voor zestig hénnen.
Op dé achtergrond de stallen. Links
de afdeling voor twee fokzeugen en
vijftien mpstvarkens, met acw» de
voorzijde silo's voor het graan en een
voerlceuken. De rechterafdeling be
vat de stal voor de tien melkkoeien,
een jongveestal, de hooischuur, op
zolder de bergplaatsen voor stro en
krachtvoer, de melkkoelkamer etc.
Geheel rechts op de afbeelding de
werktuigenloods met in de buurt
daarvan (niet afgebeeld) een voer-
silo.
gen, door fiscale maatregelen van de
regering en door de economische en
politieke verhoudingen in binnen-
en buitenland. Extreem gesteld wil
dit zeggen, dat aandelen in waarde
kunnen dalen, terwyl zy op basis
van de koopkracht juist in koers
moesten stijgen.
Doch afgezien hiervan is het inder
daad een feit, dat de aandelenkoer
sen sterk fluctueren, hetglen polis
houders by de uitkeringen voor on
aangename verrassingen kan plaat
sen.
De bezwaren van de verzeke
ringswereld kunnen zeker niet
licht worden genomen. Zij komen
er in feite in de eerste plaats op
neer, dat er eerst degelijk statis
tisch materiaal moet zijn, dat be
wijst dat aandelen en bovendien
in welke mate een bescherming-
tegen ihuntontwaarding bieden.
Maar dit alles zal niets afdoen aan
het feit, dat er va.n het stelsel van De
Waardije, een zekere zuigkracht zal
blijven uitgaan. Per slot van reke
ning is de suggestie die uitgaat van
een stelsel, dat het minder afhanke
lijk worden van de waardeverande-:
ringen van de gulden in zijn vaan
yoert, behoorlijk groot. Te meer daar
met ingang van 1 januari a.s. ge
probeerd wordt het effect van een
waardedaling van de gulden op de
algemene ouderdom s voorziening op,
te vangen door de uitkeringen te
koppelen aan 't indexcijfer der lonen.
Wij geloven dan ook stellig, dat
wij er met een afwijzing zonder meer
niet zijn. De deskundigen zullen
mede op de basis van de ervaringen
van De Waardije geleidelijk aan tot
een systeem moeten zien te komen,
waarin de nadelen zoveel als mogelyk
is, zijn ondervangen.
NIEUWIGHEDEN IN WEST-DUITSLAND
Leerzaime demonstratie op
tentoonstelling in Hannoyer
(Van een speciale verslaggever)
Een van de moeilijkste problemen,
waarvoor de Duitse landbouw op het
ogenblik wordt gesteld, is het toe
nemende gebrek aan arbeidskrach
ten. Iedere dag verhuizen in de
Bondsrepubliek driehonderd mensen
van het platteland naar de stad.
Daarvoor zyn hoofdzakelijk twee re
denen aan te geven: 1. de enorme,
nog steeds voortdurende uitbreiding
yan de industrie, yvelke vooral in of
bij de grote steden is gevestigd in
enkele centra als bijv. het Roerge
bied; 2. de doorgaans slechte arbeids
voorwaarden in de landarbeid: aan
merkelijk lagere lonen dan in de in
dustrie en barre werktijden.
De officiële instanties doen dan
ook alle mogelijke moeite om de ge
volgen van deze „vlucht van het plat
teland", die sterker is dan ooit te
voren, óp te heffen. Een belangrijk
middel daarbij is het zodanig inrich
ten van de bedrijven, dat men met
minder arbeidskrachten toe kan.
Enerzijds geschiedt dat door een
sterke bevordering van de mechani
satie, andèrzijds door een wijziging
in de traditionele boerderybouw. Bei
de methoden vinden stéun bij het be
drijfsleven, dat zelf een sterk en om
vangrijk voorlichtingsapparaat heeft
opgezet.
Het Bondsministerie voor Voedsel
voorziening, Landbouw en Bosbouw
heeft onlangs op eén expositie in
Hannover de voordelen van een ra
tionele bedrijfsindeling gedemon
streerd.
Men gaat daarbij uit van een voor
beeldbedrijf van 15 hectare, gemengd
bedrijf met 9 hectare bouwland en 6
hectare blijvend grasland. De vee
bezetting op deze boerderij is als
volgt: 10 melkkoeien vier mest-
koeien, vijf pinken, drie kalveren,
twee fokzeugen, vijftien mestvarkens,
zestig kippen.
Er zijn "twee arbeidskrachten, de
boér inbegrepen, er is één 18 pk-trek-
ker en de boer maakt voor verschil
lende werkzaamheden gebruik van
een loonbedrijf.
Opvallend is allereerst de in
deling van het bedrijf. Rondom
een soort halfopen hof liggen de
bedrijfsgebouwen. Het woonhuis
staat apart. Daarachter de vee
stallen, met een hooischuur, een
bewaarplaats voor granen enz.
Tegenover het woonhuis is een
grote werktuigenloods en naast
de stal staan de silo's.
MEST-INSTALLATIE
Voor het uitmesten van de vee
stal zijn er verschillende mogelijk
heden. Het nieuwste is een auto
matische, door een elektromotor
aangedreven installatie, waarmee
de mest wordt opgeschoven in de
groep door houten borden, die
loodrecht vastzitten op een lange
ketting. De mest wordt door die
borden meegetrokken over een
houten baan, die uitmondt boven
de mesthoop. Dezé volautomati
sche instalatie vergt echter vrij
veel onderhoudt.
Hakselstro voor de gangen wordt
ais 't ware afgetapt uit een soort
silo, die qp zplder wqrdt gevuld
en die een voorraad voor vier da
gen kan bevatten. Dezelfde me
thode, gebruikt men voor de aan
voer van hef krachtvoeder.
De open loopstal van het jongvee
wordt om de paar maanden uitge
mest raet eeji voorlader op de trek
ker.
Het melken geschiedt machinaal.
De melk wordt meteen afgevoerd
naar de koelruimte, waar koud en
warm stromend water beschikbaar
is.
Voor het dorsen gebruikt de boer
een loonbedrijf. Er wordt op het land
gedorst en gehabseld. Het gehaksel-
de stro wordt met een blazer naar de
opbergruimten getransporteerd.
Het graan komt In silo-cellen, waar
het door middel van luchtdoorvoer
wordt gedroogd. Ook hei hooi wordt
in de schuur regelmatig nagedroogd
door ventilatie.
WAAR SINAASAPPELS EN BANANEN RIJPEN
(Advertentie)
