De ontwikkeling van Terneuzen
vraagt velerlei voorzieningen
Zeeuwse Almanak
ram
van
itvin
tot
GEMENGDE BEDRIJVEN IN
ONTSLOTEN TH00LS GEBIED
UITBREIDING BETONBEDRIJF IN
GOES VERGT VOORZIENINGEN
Unieke Neveda Modeshow
van Breimodellen
MECCANO
Agenda
2
f h O V A O' i .1 l ii ij h u. J
B. EN W. OVER BEGROTING 1957
Begrotingsbeeld weinig hoopvol, maar
voortgang niet te stuiten
In de Inleiding van de begroting voor '57 voor de gemeente Terneuzen die
op donderdag 8 november a.s. door de raad zal worden behandeld, wijst het
college van burgemeester en wethouders er op, dat, ondanks de stringente
beoordeling van alle daarvoor in aanmerking komende posten, het niet is
gelukt het financiële plan voor het aanstaande jaar kloppend te krijgen. De
gewone dienst sluit, zonder daarbij nog rekening te houden met de nieuwe
kapitaalsinvesteringen, met een nadelig saldo af. Evenals in 1956 moest de
raad ook thans weer voor 1057 besluiten aan de minister van binnenlandse
zaken een verhoogde subjectieve bijdrage te verzoeken. B. en W. bepleiten
op zakelijke gronden bij de hogere colleges de nodige middelen te willen toe
staan.
Het college merkt daarbij op, dat
bij deze begroting de gedachten om-
willekeurig teruggaan naar de ge-
echiedenis der gemeente. Aan de le
vendige havenactiviteit kwam bij het
uitbreken van de eerste wereldoorlog
een abrupt einde. Het vredesjaar 1918
bracht voor de gemeente geen herstel
van de oude gunstige voorwaarden,
daar de speciale spoorwegtarieven
voor de haven werden ingetrokken.
Sedertdien heeft Terneuzen steeds
moeten worstelen om haar begroting
en dan nog een zeer sobere, sluitend
te krijgen.
Met alle ernst is getracht de be
groting. afgezien van de nieuwe uit
te voeren kapitaalswerken, in balans
te brengen. De ontvangsten zijn ex
tra scherp geraamd en alle uitgaven
zijn opnieuw getoetst. In de posten
van openbare werken zijn nagenoeg
geen uitbreidingen opgenomen. De
verhoogde ramingen spruiten alleen
voort uit de gestegen lonen en uit ma-
teriaalprijzen en uit de vergroting
van het verzorgingsgebied, tengevol
ge van het totstandkomen van geheel
nieuwe woonwijken. Het college acht
te het ook niet verantwoord, de pos
ten zodanig te besnoeien, dat de voor
zieningen ontcereikend zouden wor
den.
Het stelt de vraag of men thans
zelfs niet met lasten zit, die men uit
verkeerd begrepen zuinigheid ver
zuimd heeft vroeger te aanvaarden.
De toekomst heeft genoeg te dragen
aan haar eigen lasten, hét verschui
ven van uitgaven van nu naar die on
zekere toekomst heeft derhalve geen
enkele zin.
Ontwikkeling.
Het beeld van de begroting moge
weinig hoopvol zjjn, aldus B. en W.
de ontwikkeling van de gemeente in
voortgaande lijn is niet meer te stui
ten. Toen de uitbreiding van de ge
meente zioh na 1945 snel ging vol
trekken, kwam de raad voor de dub
bele taak te staan tot het inhalen van
een enorme achterstand en 't beslui
ten tot uitbreiding van voorzieningen
op velerlei gebied. Daarbij kwamen
nog de onzekerheid van de toekomst
van het kanaal Terneuzen-Gent en
van de uitvoering van waterstaats
werken voor de oeververdediging,
waardoor bepaalde kapitaalswerken
niet op het daarvoor meest gunstige
tijdstip tot uitvoering konden komen.
Op 28 oktober 1953 besloot de raad
tot deelname in de n.v. Haven Terneu
zen, en op 13 september 1956 kon in
principe worden besloten tot overna
me van de rijkshavens. Deze data ge
tuigen van een langdurige strijd om
de naven.
Wanneer nu de voorstellen van het
rijk voor de overname van werkelijk
heidszin zullen getuigen en de pro
vincie mede haar steun wil verlenen
heeft het college grond voor de ver
wachting, dat een gezonde ontwikke
ling voor de deur staat. Het herstel
van de speciale spoorwegtarieven zal
evenwel steeds de landsregering moe
ten worden voorgehouden als een
recht voor de haven.
Voor het uitbreidingsplan is de toe
komstige loop van het kanaal geen
sta-in-de-weg meer. De vaststelling
van een plan in onderdelen, ook voor
Sluiskil, kan in de loop van 1957 wor
den tegemoet gezien.
Bouwactiviteit.
Met vreugde constateert het colle
ge de sterk verhoogde bouwactiviteit
als gevolg van de wijziging van de
regeling tot verdeling van het bouw
volume. De overzichten van de wo
ningnood werden ten volle bevestigd
dooi- de uitkomsten van de woningtel
ling. Naast de particuliere bouw zal
de bouw van woningwetwoningen in
de kom nu ook spoedig op gang ko
men. Dezer dagen hebben de architec
ten een maquette getoond van een
bouwplan omvattende circa 500 wo
ningen, te realiseren in de Zeven Tri-
niteits- en Zuidlandpolders, met wel
ke bouw uiteraard meerdere jaren
gemoeid zijn, maar waarbij een wnk
ontstaat waar één stedebouwkunai-
ge gedachte heerst.
(Vervolg op pag. 5)
Advertentie j
^j8 beroemde
geneesmiddelen
in 9 tablet
doen wonderen
„JEUGD-SOCIËTEIT".
In Axel Is een „jeugd-sociëteit"
opgericht. Dit gebeurde na overleg
met wika R. Wasterval van de clas
sis IJzendyke der Nederlands Her
vormde Kerk. Iedere zaterdagavond
zal in het vervolg in de jeugdherberg
„Bleye Haghe" een instuifavond
worden gehouden. Tegen een kleine
vergoeding zijn deze avonden voor
de jeugd van alle gezindten toegan
kelijk, mits deze jongens en meisjes
de leeftijd van 16 jaar hebben be
reikt. De leiding berust bij de jeugd
commissie van de Nederlands Her
vormde Kerk in Axel. De eerste in
stuifavond wordt aanstaande zater
dag gehouden.
NIEUWE TROMMEN.
In Oostkapelle werd een verloting
gehouden. De opbrengst hiervan
kwam ten goede aan de muziekver
eniging „Crescendo" en het resultaat
was, dat de Oostkappelse muzikanten
twee dieptrommen en een overslag-
trom konden aanschaffen. Het ligt
in de bedoeling het aantal trommen
tot zes uit te breiden.
Zaterdagmiddag trok „Crescendo"
met de nieuwe aanwinst door het
dorp en burgemeester F. G. Spren-
ger reikte des avonds in het vereni
gingsgebouw
loting uit.
KNIPSEL
Een in het Limburgse Eysden woon
achtige Zeeuw zond ons een knipsel
uit een in Limburg verschijnende
krant, waarin een sportverslag en in
dat verslag dan werd Vlissingen aan
geduid als de Zeeuwse hoofdstad.
^Blijkbaar weten jullie collega's in
Limburg nog nietdat Middelburg de
Zeeuwse hoofdstad is. Als ze soms
eens in Vlissingen komen en ze willen
het standbeeld van De Ruyter zien
stuur ze dan maar naar het Molen,
wateraldus deze Limburgse
Zeeuw.
Dat zouden we kunnen doen, maar
ach, beste Zeeuwse Limburger, waar
om zouden we? Dat ontdekken die
collega's dan heus vanzelf wel en
om eerlijk te blijven wtf welen ook
«iet oJIes over Limburg
de prijzen van de ver-
NATUURWACHT.
In Zeeuwsch-Vlaanderen legt de
jeugdnatuurwacht over het algemeen
een verheugende activiteit aan de
dag. De leden van de jeugdnatuur-
wacht ln Terneuzen maakten dezer
dagen onder deskundige leiding een
excursie in eigen gemeente. Een der
groepjes toog onder leiding van de
heer E. Wage op onderzoek uit, naar
wat er thans in de vogelwereld valt
waar te nemen. Hierbij werden het
wandelpark en de Schelde-oever be
zocht. Een andere groep begaf zich
naar de kwekerij van de gemeente,
waar de gemeentetuinman, de heer
J. Hamelink, voor een toelichting
zorgde.
PRIJZEN OVER.
De bazaar, die vorige week in Le-
wedorp ten bate van de voetbalver
eniging „Lewedorpse Boys" en de
muziekvereniging „O.N.D.A." werd
gehouden, is geen onverdeeld succes
geworden. Burgemeester D. M. Ver
met van 's-Heer Arendskerke ver
richtte de opening. Het bijzonder
slechte weer heeft ongetwijfeld het
bezoek aan de bazaar beïnvloed en
vele mooie prijzen konden niet aan
de man gebracht worden. Het ba
zaarcomité zal zich nader beraden
over de bestemming van deze voor
werpen.
FEEST.
In Sint.-Anflaland vierde maandag
het echtpaar J. de Bruine-Goedege-
buure zijn zilveren bruiloft. Het was
voor dit echtpaar dubbel feest, want
de zoon, de heer G. de Bruine, slaag
de voor het examen waterbouwkun
dig opzichter.
Leraar Zierikzees lyceum
promoveerde in Amsterdam
Aan de gemeentelijke universiteit te
Amsterdam promoveerde dinsdag
middag de heer J. R. A. Loman, leraar
Nederlands aan het Prof. Zeemanly
ceum in Zierikzee, in de letteren en
Wijsbegeerte. Zijn promotor was prof.
dr. A. Scharpé, hoogleraar in het
Sanskriet en Indo-Europese taalverge
lyking. De heer Loman promoveerde
op een in het Sanskriet gesteld proef
schrift.
Gezonken tjalk „Leendert"
wordt gelicht
Het vrijdagmiddag in de Witte Tonr
nenvallei (een deel van de Ooster-
schelde) gezonken tjalkscheepje
„Leendert" van schipper L. van
Steenbergen uit Middelharnis zal
dinsdagmiddag bij gunstig weer door
het bergingsbedrijf Van den Akker
uit Rotterdam worden gelicht.
Het scheepje ligt in 7 meter diep wa
ter en het zonk toen het boeganker
tengevolge van het ruwe weer ging
slingeren en met de punten lekkage
veroprzaakte in de boeg. Schipper
Van Steenbergen was alleen aan
boord. Hij werd opgepikt door een
Franse sleepboot die juist passeerde.
Het scheepje was geladen met aard
appelen.
Geestelijk verzorger aan boord
van „De Hoop".
Ds. H. K, Poelman, geref. predikant
te Arnemuiden, zal een reis van twee
weken maken met het hospitaalkerk
schip „De Hoop", als geestelijk ver
zorger onder de haringvissers.
(Slot van oag 1»
nieuwe verbinding aansluiting op een
rondweg, die de voertuigen langs het
reeds geprojecteerde industriëterrein
van •Poortvliet naar de weg Tholcn-
Stavenisse leidt.
Dit biedt vanzelfsprekend ook voor
delen voor industrieën, die zich even
tueel in dit Thoolse plaatsje zullen
vestigen.
Economische betekenis
In de toekomst zal het nieuwe we-,
gennet vooral voor Sint Annaland'
van grote economische betekenis
blijken Vele landbouwprodukten
(granen en zaden) vinden hun weg
namelijk naar dit dorp, omdat daar
de coöperatieve aan- en verkoopver
eniging Eiland Tholen is gevestigd.
Bovendien betrekken talrijke boeren
via deze coöperatie hun kunstmest.
Niet minder dan. 3300 ton kunst
mest wordt per jaar via Sint An
naland naar de bedrijven vervoerd,
terwijl er zo'n 3000 ton granen en
peulvruchten naar dit Thoolse ha
venplaatsje getransporteerd wor
den. En als men dan weet, dat ge
middeld per vrachtwagen vier ton
vervoerd wordt, dan laten we het
aan de lezer over om uit te reke
nen hoeveel „karrevrachten" al
leen al met déze produkten van en
naar Sint Annaland rijden.
Voeg daar verder nog bij, dat èr een
bloeiende veiling sinds jaar en dag'
haar tenten in Sint Annaland heeft
opgeslagen en dat dit de grootste
uienveilmg van het eiland Tholen is,,
dan is het duidelijk, dat dit plaatsje
bijzonder content is met de nieuwe
verbinding-en.
Overigens verwacht men. dat er
nog meer produkten (werktuigen
voor de landbouw, bouwmaterialen
enz.) via Sint Annaland aangevoerd
zullen worden, als de nieuwe haven,
die reeds voor aanbesteding gereed
wordt gemaakt, klaar zal zijn. Met
dit al is het geen wonder, dat er zo
wel bij de veiling Sint Annaland als
bij de coöperatieve aan- en verkoop
vereniging plannen voor uitbreiding
bestaan.
Scholen.
Belangrijk zullen de nieuwe verbin
dingen ook zijn voor de sociale en
culturele ontsluiting van het eiland
Tholen. Zo zal het bijvoorbeeld voor
scholieren vgn heel het eiland veel
gemakkelijker zijn om de technische
school in Sint Maartensdijk te bezoe
ken, terwijl ook de landbouwschool in
Scherpenisse gemakkelijker te berei
ken zal zijn.
„En pas nu", aldus burgemeester
W. J. van Doorn van Poortvliet, „kan
het cultureel centrum in Scherpenis
se, werkelijk een streekcentrum wor
den, want b\j verschillende streekge-
beurtenissen zoals Z.L.M.-bijeenltom-
sten en avonden van de Bond van
Plattelandsvrouwen zal het de bezoe
kers minder lastig zijn om uit alle
delen van het eiland naar Scherpenis
se te komen".
Ook verwacht deze burgemeester,
dat het muziekleven door deze ver
bindingen gestimuleerd zal worden.
„Er bestaan bijvoorbeeld al plannen
om een solistenconcours te organise
ren", vertelde de héér Van Doorn.
Ongetwijfeld zal door deze verbin
dingen ook de sportuitwisseling tus
sen de verschillende plaatsen inten
siever worden,
Tenslotte: het is ook waarschijn
lijk, dat de busdiensten op het eiland
Tholen door de nieuwe wegen zullen
Veranderen.
Nu moet Sint-Annaland het
doen met een oud haventje,
steeds verder dichtslibt en dat dus
voor schepen steeds moeilijker te be
reiken is. Naast dit haventje zal n.l.
een nieuwe haven worden aangelegd.
Ondertussen heeft deze Thoolse
plaats ook landinwaarts een betere
verbinding gekregen, wordt donder
dagmiddag wordt officieel de nieu
we v:eg PoortvlietSint-Annaland
voor het verkeer opengesteld,
foto geeft een indruk van het oude
haventje van Sint-Annaland. Links
ziet men een schip, dat reeds af
geladen is met suikerbieten. Dui
delijk is op de achtergrond te zien
hoe eng de ingang van dit haventje
is geworden.
(Foto P.ZXJ.)
VOORSTEL AAN DE RAAD
Padvindersterrein nu
naar „Valckeslot"
Na ampele overweging hebben B.
en W. van Goes aan de raad een
voorstel doen toekomen, om een kre
diet van maximaal f 10.500 beschik
baar te stellen, voor de verplaatsing
van het padvindersterrein naar het
Valckeslot, Het huidige terrein komt
dan beschikbaar voor de betonindus-
trie Jac. Haringman.
Het college ontveinst zich niet, dat
dit een zeer belangrijke Uitgave is,
zo wordt in de toelichting opgemerkt,
maar heeft gemeend hiervoor niet te
moeten terugdeinzen, nu in belang
rijke mate aan de belangen van de in
dustrie kan worden tegemoetgeko
men. Tevens hebben B. en W. zich
hierbij laten leiden door de gedach
te, dat verpachting van het betref
fende terrein aan de heer Haringman,
acht jaar een meerdere bate van
ruim f 1300 per jaar betekent.
De heer Haringman heeft namelijk
voor zijn betonbedrijf dringend be
hoefte aan een grotere oppervlakte
bedrijfsruimte aan de haven. Wan
neer hij niet zeer spoedig kan over
gaan tot uitbreiding van zijn gebou
wen, zal hij bepaalde opdrachten niet
kunnen uitvoeren. De capaciteit van
het industrieterrein ter plaatse is
praktisch uitgeput. Slechts wanneer
de heer Haringman het terrein, dat
momenteel in gebruik is bij de stich
ting „De Zuidbevelandse padvin
ders", eveneens ter beschikking kan
worden gesteld, kan een oplossing
worden verkregen. Dit kan echter al
leen bij volkomen vrijwillige mede
werking van de genoemde stichting,
daar deze de betreffende grond ter
grootte van 5552 m2, tot maart 1959
in erfpacht heeft. Op grond van het
bestaande contract kan de stichting
- behoudens zeer bijzondere omstan
digheden verlenging van het con
tract verlangen tot maart 1964. Uit
eindelijk komt het er dus op neer,
dat eerst in 1964 medewerking zou
kunnen worden verleend aan de ver-
l. ..gens v?n de heer Haringman. De
stichting is echter onder bepaalde
voorwaarden bereid, vrijwillig af
stand te doen van haar rechten.
Zij wenst de beschikking te krij
gen over een onlangs door de ge
meente aangekocht terrein in het
Valckeslot, ter grootte van ongeveer
70 are tegen dezelfde canon als thans
betaald wordt, t.w. f 78 per jaar. Dit
terrein dient gebruiksklaar ter be
schikking te komen, terwijl de be
staande geiio on van het oude ter
rein naar het nieuwe behoren te wor-
i" overgebracht. Daarnaast zouden
nog enkele andere voorzieningen ge
troffen m- eten worden. Voor dc in
-al uit te voer"» werken stellen B.
en W. voor, een bedrag van f 10.500
beschikbaar te stellen.
(Advertentie)
KUNST
Geslaagde Mozart-
„Tot Oefening en Uitspanning"^
o.l.v. Jaap Hillen, Concert
en Gehoorzaal, Middelburg.
MOZART herdenken is Mozart ont
moeten. En wanneer men hem her
denkt met een uitvoering van zijn
Requiem, dan betekent dat een ont
moeting met een mens, die wist dat
de tijd van heengaan was aangebro
ken. De dood had aangeklopt en gun
de géén respijt, het werk moest on
afgemaakt blijven liggen. Een derge
lijke herdenking kan. voor uitvoeren
den en toehoorders een aangrijpende
bezigheid zijn, zoals bijvoorbeeld een
bezoek aan een ernstig-zieke dat zijn
kan. Gisteravond werd dat in de Mid
delburgse Concertzaal, waar „Tot
Oefening en Uitspanning" zijn Mo
zart-concert met het Requiem begon,
bewust of onbewust, door de luiste
raars aangevoeld: applaus bleef ha
deze dodenmis uit, de eerste ogen
blikken althans. Pas nadat dirigent
en solisten zich naar de solistenka-
mèr begaven, hernam het leven zijn
rechten, verdween de schim van Mo
zart, op wiens schouder de dood
reeds de hand had gelegd, en kregen
de uitvoerenden de lof, die hun toe
kwam.
Eigenlijk is met het bovenstaande de
aard van deze uitvoering voldoende
aangegeven. Immers, er blijkt uit,
dat het publiek zeer talrijk dit
maal, de dagen van vroegere glorie
herleefden! Mozart inderdaad
heeft ontmoet en hem aldus op de
juiste wijze heeft herdacht: de com
ponist was op dat ogenblik realiteit.
Maar Jaap Hillen en zijn medewer
kers hebben er recht op, dat hier na
dere mededelingen worden gedaan
over hun aandeel in het welslagen
van deze herdenking.
Welnu, dat aandeel was niet ge
ring. De Koninklijke Zangvereniging
„Tot Oefening en Uitspanning" weer
de zich onder haar bekwame diri
gent voortreffelijk. Er viel een voor
beeldige koordiscipline op te merken
en voortdurend werd de indruk ge
wekt, dat men het werk door-en-door
kende. Bovendien had men de be
schikking over bekwame vocale so
listen: de sopraan Heieen Verkley,
de alt Annie Hermes en de bas Da
vid Hollestelle, voortreffelijke musi
ci, met wie zich echter de tenor Paul
Hameleers nog niet helemaal kon me
ten. Voorts bespeelde de heer Th. C.
Ferwerda het orgel en de „Instru
mentale", versterkt door leden van
het Rotterdams Philharmonisch Or
kest, verzorgde de begeleiding. Dit
alles nu voegde Jaap Hillen, geboren
koordirigent, op een gedegen en rus
tige manier samen tot één groot ge
heel, waarmee Mozart op de rechte
wijze werd gediend.
Echter, uit deze enthousiaste be
woordingen leide men niet af, dat
nu deze uitvoering van het Requiem
gereed was om op de langspeelplaat
te worden opgenomen. Want er ble
ven nog wensen. Zo maakte de to
taalklank van koor en orkest soms
een te compacte indruk, niet door
zichtig genoeg, eerder Wagneriaans
om het nu maar eens sterk te over
drijven dan Mozartiaans. J)iis-
schien kwam het omdat het koper
wat sterk was, misschien ook wajen
de klankverhoudingen in de zaal'.'ge
wijzigd doordat er zoveel bezoekers
waren, wellicht was soms het koor te
sterk in verhouding tot de strijkers
van het orkest; het is moeilijk om de
oorzaak aan te geven, vooral omdat
het hier om meer dan één factor gaat.
Een tweede bezwaar heeft betrek
king op de mannenstemmen, een
oude kwestie overigens. Er zijn bij
dit koor te weinig heren, terwijl bo
vendien géén uitgesproken tenoren
en bastimbre wordt gehoord. En
waar het Requiem vele fugatische in
zetten kent, werd men als luiste
raar iedere keer weer opnieuw bij dit
euvel bepaald. Een euvel, dat alleen
maar kan verdwijnen, wanneer het
aantal herenleden van „Tot Oefening
en Uitspanning" met sprongen om
hoog gaat... Een laatste bezwaar,
tenslotte betreft het strijkerselement
van het orkest. Met name de eerste
en tweede violen konden niet altijd
het volmaakte samenspel opbrengen,
dat Mozart nu eenmaal eist. Ziedaar
dus enige bemerkingen, die evenwel
niets afdoen aan onze grote waar
dering voor het geheel
Na de pauze werd de „Krönungs-
messe" uitgevoerd en daarin ontmoet
te men een geheel andere Mozart dan
in het Requiem, namelijk de onbe
kommerde muzikant, die zich in dit
werk als symphonicus en als opera
componist laat kennen. Beide elemen
ten van zijn muziek zijn hier met
het religieuze verenigd en het resul
taat is waarlijk eminent. Jaap Hillen
en de zijnen gaven zich in dit fees
telijk werk met grote geestdrift
door de dirigent niettemin steeds
binnen redelijke perken gehouden
en de toehoorders luisterden met het
zelfde enthousiasme. Ovationeel ap
plaus voor alle medewerkenden
vormde tenslotte de finale van dit
boeiende en geslaagde Mozart-con-
cert. Een concert, waarvoor men
„Tot Oefening en Uitspanning" en
zijn dirigent oprecht dankbaar mag
(Advertentie)
Middelburg Electro: „De Jungle der
misdaad" (18 Jaar), 19 en 21.15 uur; Van
Ben them en Jutting: tentoonstelling
werken Andries Minderhout en Dlck
Loei 9—18 uur.
Vlissingen Alhamhra: „Ik ben er kapot
van" (a.l.), 19 en 21 uur; Luxor: „The
naked street" (18 J.), 20 uur.
Goes Grand: „De wraak van het mon
ster", (14 J.), 20 uur.
Prins van Oranje: Jubileumbijeen
komst Ned. Bond van Plattelands
vrouwen, afd. Zeeland, 10.30 uur. Ko
renbeurs: modeshow Poley, 15 uur en
19.30 uur.