PROVINCIALE ZEEUWSE COORAHT
Nederlandse geleerden zullen
donker Nieuw-Guinea doorvorsen
Acht mannen gevangen
in omgeslagen schip
In Ellewoutsdijk groeit zienderogen
zware, nieuwe zeedijk
BIL!
WEGWERKERS PRUTSTEN AAN
GRANAAT: EEN MAN GEDOOD
Vandaag...
DE
VERWACHT...
199e jaargang - no. 236
Dagblad ultgav* van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofaredaoteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 52 cent per
week; 6.50 p. kw.; ir. p.p. 6.75
per kw. Losse nummers 16 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 5 oktober 1956
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Mlnlm. p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van 1—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureau's: VHsslngen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 546 of 304); Middelburg. Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228): Oostburg, Nieuwstraat 43. telef. 20; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zleiïkzee, N. Bogerdstr. 24. telef. 26.
ONDER DEKKING VAN POLITIET ROEPEN EN MARINIERS
Men gaat samen laatste „witte
plekken" op de kaart te lijf
Als de plannen slagen zal op 1 januari 1958 een grote Nederlandse
expeditie naar een gebied met een oppervlakte van 2400 vierkante ki
lometer in Nederlands Nieuw-Guinea vertrekken, met het doel een der
nog overgebleven „witte plekken" op de kaart weg te werken en liet
verkrijgen van wetenschappelijke en economisch belangrijke gegevens
uit het expeditiegebied. Onder meer zal men trachten na te gaan waar
het stroomgoud vandaan komt, dat In de rivier de Digoel wordt aan
getroffen.
Dit heeft prof. dr. H. J. Lam, voorzitter van de voor deze expeditie
In het leven geroepen „Stichting expeditie Nederlands Nieuw-Guinea",
gisteren op een persconferentie in het Koninklijk instituut voor de
tropen te Amsterdam medegedeeld.
grens van het Australische gebied.
Het ligt in de bedoeling de weten
schappelijke staf geheel uit Nederlan
ders samen te stellen, waarbij reke
ning wordt gehouden met onderzoek
op het gebied vanagrogeologie, an
tropologie, botanie, etnografie, geo
grafie. geologie, kartografie en zoölo
gie. Voorts zal bijzondere aandacht
worden besteed aan de fotografie en
ook hoopt men een cineast te kunnen
Vroegere expedities.
H Vroegere belangrijke expedi- g
ties naar Nederlands Nieuw-
H Guinea waren onder andere die
van Wichmann in 1903, van
ee Lorentz en van Nouhuys in
H 1907 en 1909, van Pranssen
Herderschee in 1909 en 1912,
van Van Overeem en Kremer
in 1920/1921, van Bijlmer in
1935/1936 en van Leroux in
1 1939/1940.
De expeditie zal uit ongeveer ze
ventig personen bestaan, waarvan
vijftig Nederlanders en komt on
der leiding te staan van de zoöloog
dr. L. D. Brongersma van het
Rijksmuseum voor natuurlijke his
torie te Leiden en wat de techni
sche kant betreft van kapitein-lui
tenant ter zee-vlieger G. F. Vene-
ma.
Men heeft ongeveer 800.000 nodig
voor deze expeditie, die minstens vijf
of zes maanden zal duren. Van dit
geld is reeds bijna 100.000 bijeen.
Prof. Lam zei in dit verband, dat het
gevoerde overleg tot nu toe alle aan
leiding geeft te hopen op een aanzien
lijke steun van de overheid. Maar te
vens zal de stichting aankloppen bij
grote ondernemingen.
Het te onderzoeken gebied ligt in
het Sterrengebergte in het oosten van
Nederlands Nieuw-Guinea, vlak bij de
De zuilen
aantrekken voor het maken van films.
Aan de expeditie zal verder worden
toegevoegd een bestuursambtenaar,
een arts, een administrateur en een
technische staf, terwijl politietroepen
en mariniers voor de nodige dekking
zullen zorgen. Als dragers zullen pa-
poea's in dienst worden genomen.
Mede in verband met de tot dusver
beschikbare kaarten is Tanah-Merah
aan de Digoelrivier in zuid-oost
Nieuw-Guinea als opvoerbasis geko
zen. Deze plaats kan door kleine zee
schepen worden bereikt. Het verdere
vervoer van personen en goederen
naar het expeditiegebied zal met
vliegtuigen geschieden.
Men heeft optie genomen op
vier Nederlandse hefschroefvlieg-
tuigen.
De twee leiders van de expeditie
zijn in opdracht van de stichting
gedurende een maand naar Nieuw-
Guinea geweest voor het voeren
van besprekingen. In opdracht van
het gouvernement heeft de contro
leur J. W. Schoorl de plaats van de
expeditiebasis op een hoogte van
1200 meter in de Sibil-vallei uitge
zocht.
De heer Schoorl. met verlof In Ne
derland, vertelde, dat hij contact heeft
gezocht met de bevolking en is tot de
conclusie gekomen, dat die zeer vreed
zaam is. Het betrokken gebied is
moeilijk begaanbaar. Het tempo van
zijn expeditie kwam niet boven de 15
kilometer per dag.
De heer Schoorl heeft op sommige
plaatsen ijzeren bjjlen aangetroffen,
waarschijnlijk afkomstig van de goud
expeditie in 1939, maar over het alge
meen maakt de bevolking nog ge
bruik van stenen bijlen.
De komende expeditie zal zeer
waarschijnlijk Papoea's aantreffen,
die nog volkomen in het stenen tijd
perk leven en die nog nooit een blan
ke hebben gezien. De expeditie heeft
het voordeel boven voorgangers, dat
men thans over kaarten van het te
onderzoeken gebied beschikt, gemaakt
aan de hand van luchtkartering.
Geruime tijd geleden heeft een
scherpzinnig Nederlander voor
het politieke leven in ons goede
vaderland de zuilentheorie afgekon
digd. De grote politieke partijen wa
ren de zuilen, die ons volksbestaan
schraagden. Nadien ontdekte men
ook op'andere gebieden des levens de
verzuiling, met name op dat van de
radio. En misschien zou men ook op
kerkelijk gebied wel van zuilen kun
nen praten, die het gewelf schragen,
dat „godsdienstig leven van ons volk"
heet.
Alles bij elkaar was en is er dus
heel wat verzuling in ons volk en het
behoeft geen verwondering te wek
ken, dat burgemeester en wethouders
van Zutphen bij het wandelen in deze
zuilengalerijen niet direct de juiste
weg konden vinden.
Ze hadden moeite met de verde
ling van het bouwvolume over
de drie plaatselijke woning
bouwverenigingen een neutrale, een
protestantse en een rooms-katholie-
Eerst wilden ze voor de verdeling
de godsdienstcijfers aanhouden zoals
die cijfers na de jongste volkstelling
waren vastgesteld. Dat verdeel
systeem bleek niet goed houdbaar.
Toen kwamen B. en w. op de gedach
te de woningen te verdelen naar de
uitslag van de verkiezingen, maar
daartegen maakte het dagblad „Het
Vrije Volk" bezwaar, want zo zegt
het blad als men op de P.v.d.A.
stemt betekent dit geenszins, dat men
stemt voor een neutrale en tegen een
rooms-katholieke of protestantse wo
ningbouwvereniging.
Nu zitten B. en W. van Zutphen
nog altijd zonder wegwijzer door de
zuilengangen van ons volksleven en
zij hebben aan de raad gevraagd te
zamen nog eens te zoeken naar een
sleutel voor de verdeling. Blijkbaar
durven ze niet te zeggen, dat de toe
passing van de diverse zuilentheoriën
voor de toewijzing vain bouwvolume
onmogelijk is.
De gevolgen zouden zo akelig zijn
dat niemand daarvoor de verant
woordelijkheid zou willen dragen.
Ook op andere terreinen des levens
brengt de verzuiling soms ge
volgen mee. die toch wel tot
ernstig nadenken moeten stemmen.
Hier volgt een voorbeeld:
Er is een rijksambtenarengroep.
waarin men enige zuilenwerking wil
brengen, want men kwam tot conclu
sie dat zich vooral in de top van die
groep te weiniv representanten van
een bepaalde zuM bevonden. Het ver
schijnsel doet rich nu voor, dat re
presentanten van die zuil op onge
veer 30-jarige leeftijd voor een be
paalde promotie in aanmerking ko
men en dat anderen tot circa 37-jari-
fe leeftijd moeten wachten op een
egeerde bevordering.
Niemand zal durven beweren, dat
het behoren tot een bepaalde zuil
„vroegtiidive rijpheid" voor bevorde
ring aankweekt, of grotere bekwaam
heid gerandeert.
Iedereen zal om die ongerijmdheid
glimlachen, maar ondanks die dwaas
heid aanvaardt men gelaten de gevol
gen van de zuilentheorieook als
ze toegepast wordt op een wijze, die
indruist tegen het gezonde verstand.
Zoals het indruist tegen het gezonde
verstand, wanneer B. en W. van Zut
phen de bouwvolume-verdeling willen
verzuilen.
We zijn verknocht aan de zuilen
theorie en we zullen het voorlopig
wel blijven. Misschien een uiting van
onze volksaard?
ONDANKS WAARSCHUWING...
Voor leven van ernstig
gewonde wordt gevreesd.
Een wegwerker van de spoorwegen
heeft gistermiddag het leven verlo
ren, nadat hij ernstig was verminkt
door het exploderen van een granaat,
die hij tezamen met twee wegwerkers
trachtte te demonteren. Van deze
twee collega's kreeg één een ernstige
buikwond.
Vechtpartij in de trein.
Woensdagmiddag is in de trein tus
sen Delft en Schiedam een dame door
een man op onheuse wijze toegespro
ken. De 19-jarige student T. de L. uit
Rotterdam maakte hiertegen be
zwaar maar de man ging er mee
voort, waarop de student handelend
optrad.
Er ontstond een vechtpai-tij, de
student kreeg een slag in het gezicht,
waardoor zijn bril verbrijzeld werd en
splinters van de glazen in zijn ogen
drongen. Toen de trein in Schiedam
stopte moest hij in allerijl naar het
Ooglijdersgesticht te Rotterdam ver
voerd worden, waar men er in slaag
de de splinters te verwijderen.
De Sohiedamse politie heeft direct
een onderzoek ingesteld. De dame
heeft een aanklacht ingediend we
gens belediging.
Don Jose Figueres, pi
Costu Rica. die momenteel een be
zoek aan Nederland brengt, heeft
donderdagochtend een krans gelegd
aan de voet van het nationaal monu
ment op de Dam te Amsterdam.
De mannen hadden de granaat
een 2 centimeter vliegtuigprojectiel
langs de spoorlijn bij Neder-Har-
dinxveld gevonden en 'meegenomen
naar hun schaftkeet. Hoewel ze tevo
ren gewaarschuwd waren zijn ze daar
tijdens de middagschaft begonnen het
projectiel te demonteren door het in
een bankschroef te klemmen en open
te zagen. De 27-jarige J. V. uit Leer
dam, kreeg bij de ontploffing, die uit
deze bewerking resulteerde, 'n hoofd
wond, waaraan hij later in het zie
kenhuis te Gorinchem is overleden.
Be 21-jarige J. W. de V., eveneens
uit Leerdam, werd ernstig in de buik
gewond, voor zijn leven wordt ge
vreesd. De derde wegwerker, J. M. A.
D. uit Bergen op Zoom kreeg een
scherf in het been, maar kon op eigen
gelegenheid naar huis gaan.
ee Een foto van de werkzaamhe- ee
f§ den aan de zeedijk onder EUe- f§
woutsdijk, waar met groot f|
materiaal wordt gewerkt. Op-
nieuw verdwijnt hiermede een
van de zwakke plekken i» Zee- n
lands verdediging tegen de zee
ff (Foto P.Z.C.) 1
liiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiï
Mr. Burger gaat verder.
(Van onze parlementaire redacteur)
Er is nog steeds geen kabinet. In
Den Haag nam men aan, dat mr. Bur
ger de terugkomst op donderdag
avond van prof. Zijlstra, de voorzitter
van de Tweede-Kamerfractie der
A.R.P., uit Luxemburg, waar hij als
demissionair minister van economi
sche zaken een conferentie heeft bij
gewoond, heeft willen afwachten, ten
einde met hem nog van gedachten te
wisselen over de houding van de
A.R.P. Ket is anders moeilijk te ver
klaren, waarom de informateur hard
nekkig blijft volhouden. Trouwens,
nu twee anti-revolutionairen voor de
portefeuille van overzeese rijksdelen
bedankt hebben, wordt het voor een
eventuele derde en vierdekandidaat
wel uiterst hachelijk om nog te ac
cepteren.
Heeft mr. Burger wellicht nog on
verwachte oplossingen van de kabi
netscrisis in petto? In elk geval zal
hij ook nog een geschikte rooms-ka
tholieke kandidaat voor minister van
binnenlandse zaken moeten vinden.
De K.V.P. heeft de grootste moeite
met de aanwijzing van zo'n kandi
daat. De laatste twee namen, die ge
noemd zijn, zijn die van prof. De
Quay en van ir. ridder A. van der
Schueren, commissarissen der konin
gin, respectievelijk in Noord-Brabant
en in Overijssel.
Inmiddels heeft ons land het twij
felachtige genoegen, getnige te zijn
van de langste kabinetscrisis, die wij
ooit gehad hebben.
Vijf opvarenden Cytanka gered;
van anderen slechts klopsignalen
Volgens de laatste vannacht opgevangen berichten zitten acht Poolse
vissers in een vrywel hopeloze positie opgesloten onder hun omgeslagen
schip. Het bootje, de Cytanka, is op de Noordzee ten oosten van Schotland
gekapseisd. Van alle zijden snelt men te hulp om zo mogelijk de levens van
de mannen te redden. Gisteravond werden nog klopsignalen van hen ver-
nonien
Na het ongeluk konden vier opvarenden worden gered, waarvan er twee
aan boord zouden zijn genomen door het Italiaanse schip Vlttorla O, dat
onderweg zou zijn naar Vllssingen.
Een vijfde opvarende, die zich nog
bovenop de romp bevond, zou eerst
met een hefsc'nriefvliegtuig van
boord worden gehaald, maar kon la
ter toch door een van de schepen in
de nabijheid worden opgepikt, ~j
Vijfvoudige moord in
voorstad van Djakarta.
Drie personen zijn gisteren binnen
gedrongen in de woning van een In
donesische intendant in Kebajoran
de satellietstad van Djakarta en
hebben zijn 25-jarige vrouw en vier
kinderen vermoord. De oudste van de
kinderen, twee jongens en twee meis
jes, was acht jaar en de jongste vier
maanden. De moordenaars verschaf
ten zich met geweld toegang tot de
woning en brachten de vijf gezinsle
den om het leven toen zij de intendant,
Arnas, niet thuis aantroffen.
ÉÉN ZWAKKE PLAATS MINDER
Reeds verder dan verwacht werd
Tot drie, viermaal toe heeft het Scheddewater nu al in de loop der eeuwen
de zeedyk bij Everinge onder Ellewoutsdijk doorbroken en tijdelijk be
zit genomen van de daarachter geleg en landerijen. Ook bij de ramp in '53
was dit het geval, maar dit zal dan wel voor de laatste maal zijn geweest.
Amper twee maaden geleden zijn er de dijkenbouwers van Van Hattum
en Blankevoort met groot materiaal gekomen. Zij hebben daar reeds over
byna twee kilometer aan de landzijde een dijk tegenaan gevleid, zo breed
en kolossaal, dat de grote schuur van de boerderij Zweemersdam, welke
anders in die omgeving domineerde, nn bijna wat nietig lijkt.
Het zwakste deel van de zwakke schakel, welke de dijk van het water
schap Ellewoutsdijk in de keten van de Westerscheldedijken vormde, is tot
een voor de zee praktisch onneembare vesting geworden. Het waterschap
Ellewoutsdijk, ja eigenlijk het gehele 3500 ha grote herverkavelingsgebïed
dat achter deze dijk ligt, kan thans met een gerust hart de winterstormen
afwachten.
De technisch ambtenaar van het
waterschap, de heer P. J. Israël, die
in overleg met rijks- en prov. water
staat, de plannen voor dit miljoenen-
werk ontwierp, is buitengewoon te
vreden over het vlotte verloop. Men
is al veel verder, dan hij gedacht
had. Op 7 augustus was de perszui
ger begonnen met het zand spuiten
tussen de perskaden, die uit de klei
van de oude dijk waren opgeworpen.
Eigenlijk wel een beetje laat op het
seizoen om nog met zo'n karwei te
beginnen. Het zal nog een opgave zijn
om vóór de najaarsstormen de ver
breding van dc eerste 1900 meter
zeedijk gereed te krijgen, zo dacht
de heer Israël aanwmkelijk. Hrj wist
toen echter nog niet, dat de aanne
mer met zulk zwaar materiaal zou
komen!
Over een kleine veertien dagen,
als de twee zuigers en het andere
varende materiaal voor de winter
naar rnstiger wateren zullen gaan
zal namehjk niet alleen die 1900
meter gereed zijn, maar ook nog
650 meter van het nieuwe dijkge-
deelte, dat over de schorren zal lo
pen, om hiermee een „knik" uit
de oude kustlijn te halen. Wan
neer de zuigers dan in april te
rugkomen, zal er totaal nog
slechts een kleine 1600 meter aan
gelegd en verzwaard moeten wor
den.
„Prachtig teamwerk wordt hier
geleverd" zegt de heer Israël, die
zelf ook voor de dagelijkse leiding in
de pei'soon van opzichter L. Frenks,
een uitstekende „rechterhand" heeft.
Tussen de tachtig en negentig man
zetten zich hier voor de volle honderd
procent in om de mogelijkheden wel
ke het technische hulpmateriaal en
tot dusver het werkbare weer bieden,
volledig uit te buiten. Van 's mor
gens zes tot 's avonds half zeven
jakkert de vlet met lege bakken van
de perszuiger naar de grondzuiger,
die op de zandplaat onder Baarland
de bakken volpompt met zand. De
sleepboot stoort zich op haar beurt
niet aan mist of gïerstormen en voert
de met een kleine vierhonderd kubie
ke meter zand geladen bakken naar
de perszuiger aan de walkant. Twee
entwintig tot vierentwintig bakken
op een dag, want de perszuiger kan
heel wat aan! Binnen het half uur
slorpt hrj de bak leeg en perst het
met water vermengde zand door de
straks 1500 meter lange pijpleiding,
die zich als een lange lintworm over
de dijk slingert. Gemiddeld meer dan
30.000 m3 zand per week levert deze
zuiger af. Of, om nog een groter ge
tal te noemen, in bijna 9 weken, tot
en met jonstleden woensdag, totaal
264.601 m3! Maar het zijn niet alleen
de mannen van de zuigers, de bakken
en de sleepboot die werken. Ook op
de dijk, waar met behulp van 5 drag
lines, 2 bulldozers en 5 vrachtauto's
de grote stroom van zand en enorme
hoeveelheid klei worden verwerkt,
wordt er hard aangepakt.
Op het reeds gedeeltelijk gereed
gekomen nieuwe dijklichaam, is al
duidelijk te zien, welk een omvang
deze dijksverhoging en verbreding
heeft. De bestaande dijk met een
hoogte van plm. 5.50 m -f- NA..P., is
voor het twee meter hoge en onge-
(Vervolg op pag. 7)
meldde het Poolse scliip Morskawola,
dat eveneens zich in de buurt van het
gekapseisde schip ophoudt.
Het weer op zee is ruw en de zee
staat zeer hoog, hetgeen de reddings
pogingen zeer belemmert. Er varen
geen sleepboten uit, omdat men het
„een verloren zaak acht".
Een Noors schip speciaal uitge
rust voor hulp bij scheepsrampen
was gisteravond naar de plaats van
de ramp (15.15 n, 02,14 o) onderweg.
Men vreest evenwel, dat het schip te
Iaat zal komen.
President van Costa Rica
in Amsterdam en Utrecht.
Bewondering voor Nederlandse
dadendrift.
Donderdagochtend heeft H.M. de
koningin de president van de repu
bliek Costa Rica, Don Jose Figueres,
en zijn echtgenote Dona Karen Olsa
de Figueres in het Koninklijk paleis
te Amsterdam ontvangen.
Na het bezoek aan. de koningin
begaven zich de buitenlandse bezoe
kers naar het nationale monument,
aan de voet waarvan de president 'n
krans neerlegde.
De president en zijn gezelschap re
den per auto naar utrecht, waar de
burgemeester van de Domstad hen
in het stadhuis welkom heette. De
burgemeester hield een begroet inga-
rede, waarop de president een dank
woord sprak. Hij zeide zeer geïmpo
neerd te zijn door de dadendrift van
het Nederlandse volk. „De jongste
watersnoodramp bent U materieel te
boven gekomen en dit dwingt de be
wondering van alle naties ar', zo be
sloot de president. Aan het diner, dat
H.M. de koningin des avonds in de
troonzaal van het paleis te Amster
dam aan de president aanbood, zat
onder meer ook prinses Beatrix aan.
herdenkt Portugal het uit-
roepen van de republiek
1 (1910);
is het 20 jaar geleden, dat §i
-j de befaamde Nederlandse dich-
s ter en romanschrijver J. J. M
Slauerhoff te Hilversum over-
H leed.
lllllll
BUIEN
Wisselend bewolkt met nu en dan
buien, hier en daar met onweer en
hagel. Overwegend krachtige weste
lijke wind. Aanhoudend kond weer.
6 oktober.
Zon
Maan
ZON EN MAAN
6.51
9.46
onder 18.08
onder 18.56
