Eerste Nederlandse vleugelboot jaagt over de Alkmaarderplas mmuRv Brits-Franse militaire voorzorg in Suezkwestie blijft van kracht D IN ANJUM: SLIKWERKER DOOR 2 JONGEMANNEN VERMOORD PROCES IN POZNAN BEGON PROTEST TEGEN VERHOREN ihe_ BELGISCHE MIJNENVEGER OP HAVENHOOFD GELOPEN VRIJDAG 28 SEPTEMBER 1956 PROVINCIALE ZBBUWBB COURANT SENSATIONELE VERSCHIJNING TUSSEN HERFSTZEILERS Mogelijkheden voor kustwacht, douane, politie en marine Als een sierlijke, glanzende vogel scheerde de laatste dagen et.* nieuwe verschijning over de Noord-Hollandse wateren: de Nederland se draagvleugelboot „Witvïs", de eerste draagvleugelboot die in ons land gereedgekomen is. Dit snelle vaartuig 73 kilometer per uur was een sensatio nele verschijning tussen de herfstzeilers. Slechts de kiel stak nog in het water. In puur evenwicht gleed de boot op zijn „voor- en achter vinnen", vrij van schokken en trillen. Het kielzog was aanzienlijk minder dan van een traditioneel motor jacht of van een raceboot, zodat de snelheid geen gevaren voor de kaden van het Noordhollands kanaal of de Alkmaarderplas kon ople veren. Tal van hoge marine- en politieautoriteiten, vooraanstaande deskundigen uit scheepsbouw- en scheepvaartkringen, scheepvaartin spectie, alsmede vertegenwoordigers van grote bedrijven en wereld concerns hebben in de laatste dagen met deze draagvleugelboot vol gens het systeem Schertel-Sachsenberg kennis gemaakt. Het vaartuig Is in opdracht van'de re ders en cargadoors James Smith en Zoonen te Rotterdam gebouwd door de werf „Nicolaas Witsen" en Vis te Alkmaar. De eerste Nederlandse vleugelboot heeft een waterverplaatsing van bij na 4 ton bij een lengte van 10.75 me ter, een breedte aan dek van 2.60 me ter en een breedte met vleugels van 3.64 meter. Stilliggend steken de vleu gels 1.25 meter diep doch varend slecths 60 centimeter. De „Witvis" heeft een luxe-karak ter, omdat hij voor de sportvisserq verkocht is aan de heer Eldridge John son te Philadelphia in de Ver. Staten. In Italië en te Keulen-Deutz zijn eni ge Schertel-boten voor andere op drachtgevers (die passagiers willen vervoeren) in aanbouw. Dit vleugel- bootsysteem heeft de „race" gewon nen van andere, in ontwikkeling zijn de typen, waarmede in Zweden, Duits land, Nederland en Frankrijk bouw- proeven worden genomen. De idee om draagvleugelboten te bouwen ontstond bij mensenheu genis in 1897 in Italië. Men kende toen reeds het „magnuseffect", de opwaartse druk in water en lucht op vleugels van bepaalde vorm. De constructeurs misten echter het motorvermogen om die opwaartse druk voldoende te benutten. Zij be seften dat bij het opheffen van een schip uit het water de golfweer- stand zou verminderen, waardoor met eenzelfde vermogen aanzien lijk grotere snelheden zouden wor den bereikt. Dit idee is thans ech ter verwezenlijkt; niet alleen in Nederland maar ook elders varen draagvleugelboten. Ook grote schepen? Ofschoon de vleugelboot door zijn hoge ligging weinig of geen hinder heeft van normale zeegang, is het ge- Holle-bolle-gijs (Slot van pag. 1) voorkomen alsof het Centraal Plan bureau een weerzinwekkende volks verhuizing op touw wil zetten van het westen uit naar het oosten, terwijl In tegendeel dit rapport alleen maar het scheppen van werkgelegenheid' be pleit buiten dc randstad voor die men sen, die anders bij gebrek aan werk naar het toch al overvolle westen zou den trekken. e Rotterdamse burgemeester heeft nog meer zonderlinge din gen gezegd, maar omdat zij ge baseerd zijn op de hierboven gesigna leerde onjuistheden behoeft er niet verder op in te worden gegaan. Slechts één punt nog. De heer Van Walsum heeft betoogd, dat vestiging van industriële bedrijven buiten het westen met financiële steun van de overheid een grote mate van rechts ongelijkheid zou scheppen. „Zulk een steun kan alleen verantwoord worden geacht, wanneer daarmee, zoals des tijds met het graven van de Nieuwe Waterweg, een waarlijk groot belang wordt gediend". Welnu, de burge meester kan gerust zijn: met een be volkingspolitiek, zoals die in dit rap port wordt voorgestaan, zal inderdaad „een waarlijk groot belang" worden gediend, een belang, dat rustig en zonder overdrijving vergeleken kan worden met het graven van de Water weg. Want het gaat om het bevol- kingsevenwicht in Nederland, het gaat er om dat de landsdelen buiten het westen een volwaardig aandeel kunnen nemen in leven en streven van ons volk! En dat zal tot uiting dienen te komen in allerlei aspecten van de regeringspolitiek, juist bij de industrialisatie en de woningbouw! Burgemeester Van Walsum heeft zijn Rotterdammers opgeroepen tot waakzaamheid. Die waakzaamheid zal nu ook het deel worden van overig Nederland, want dit wenst niet door een té zelfbewuste havenstad van de kaart te worden geveegd! VERLIEFD. De verliefde boer Jack Kenyon jr. die in de buurt van Mine ral Point (V.S.) woont, behandelde delen van een groot stuk land op een heuvel met kunstmest. Later haalde hij zijn geliefde over om de akker te te bezichtigen. Van verre waren in welig groen grote letters, honderd meter hoog, te zien, die samen het woord Julie vormden. KWAAD WEGGELOPEN. Niet minder dan tweeënzestig zogenaam de „jonge leden" van de damesclub te Weatport zegden haar lidmaat schap op, toen het besluit was geno men, dat dames boven de 35 geen „jonge leden" konden zijn. bruik ervan in de Noordzee met haar korte, hoge golven althans bij ruw weer niet goed mogelijk. Bjj 'n langere zeegang echter gedraagt de vleugel boot zich op snelheid als een fiets op een gladde asfaltweg. Kustwacht, douane, politie en mari ne kunnen zich van deze snelle boten voor patrouilles en verbindingen be dienen. Ook in havens en waterwegen zijn vleugelboten bruikbaar voor aan breng- en afvoerdiensten voor oceaan schepen. Ofschoon tot dusverre het draag- vleugelsysteem voor kleine schepen wordt toegepast zien de constructeurs mogelijkheden om ln de toekomst koopvaardij- en passagiersschepen op draagvleugels te bouwen. Zy hopen deze schepen dan b.v. met straalmoto ren uit te rusten. Als het principe blijkt te voldoen wordt het huns in ziens een kwestie van ondernemings lust en constructeurswerk om deze ge dachte te verwezenlijken. Men hoopt de Nederlandse werven tal van opdrachten voor vleugelboten te kunnen geven, dank zij de grote er varing en het vakmanschap door de eeuwen heen in de scheepsbouw ver worven. WRAAK OM „OUD ZEER" Maandag reed de 31-jarige trac- torehauffeur Anne D. enkele kilo meters buiten het dorpje Anjum in Friesland, toen zijn tractor in een week stuk grond, dat kennelijk kortgeleden nog omgewoeld was, wegzakte. Hij reed door, maar vertrouwde de zaak toch niet helemaal, temeer daar zijn vriend, de slikwerker P. S. sinds twee dagen spoorloos ver-1 dwenen was. 's Avonds ging hij met zijn broer naar de plaats terug en na enig graven vonden zij het ontzielde li chaam van de slikwerker. De rijks- VIJF STEMPELS OP TOEGANSKAARTEN Ten onrechte bekend uit vrees voor mishandeling Het proces betreffende de op stand in Poznan (Polen) is giste ren in Warschau begonnen. Er wa ren twee groepen van beklaagden. De ene groep bestond uit drie be klaagden, twee achttienjarigen en een twintigjarige jongeman, die werden beschuldigd van het „op beestachtige wijze vermoorden" van een korporaal van de Poolse veiligheidspolitie. Zij verdedigden zich met de mededeling, dat de mepigte zich op deze politieman had gestort en hem had achter volgd en mishandeld, toen er ge schreeuwd was dat de politieman een vrouw en twee kinderen had vermoord. Zij waren wel in de menigte en hadden ook. geslagen, maar hadden de man niet vermoord. Voor het tweede gerechtshof ston den tegelijk acht jongelingen en een man van achtendertig jaar terecht op beschuldiging van het aanvallen van een gevangenis te Poznan en 'n militaire post, het stelen van wapens, die naderhand wei-den gebruikt voor Beperking in Hongarije ei Tsjecho-Slowakije Tekort aan olie en steenkool In Hongarije en Tsjecho-Slowakije, waar armoede lang troef is geweest, heeft men nieuwe „beperkingen" in gevoerd, teneinde hét hoofd te bieden aan de uitermate ernstige tekorten aan olie en kolen in de geschiedenis van beide landen. Alle lange afstands-busverbindin- gen in Hongarije worden „voor onbe paalde tijd" opgeheven. Ongeveer 600 personentreinen in heel het land zijn voor „ongeveer drie weken" uit de dienstregeling genomen, wegens „een ernstig tekort aan steenkool". De brandstof leverantie voor tracto ren op collectieve boerderijen wordt tot nader order stopgezet. De Tsjechische kolenproduktie is, volgens regelingsautoriteiten, dit jaar „vele tienduizenden tonnen" achter op de produktieschema's. Alle ministeries hebben de opdracht ge kregen maatregelen ter verbetering van de situatie te treffen, en „de noodzakelijke hoeveelheid arbeids kracht te vinden". Men verwacht dat het Tsjechische leger in groter mate dan tot nu toe in de mijnen zal worden ingezet. Bemande aardsatelliet voor 1970 de lucht in? Joseph Pecoraro, een der hoofden van het marine-opleidingscentrum te Washington, heeft woensdag op een bijeenkomst van het Amerikaanse raketgenootschap voorspeld, dat voor 1970 een bemande aardsatelliet door de strijdkrachten zal worden gelan ceerd. Een der problemen, die de ruimte vaarders moeten oplossen, namelijk dat van de eenzaamheid, wordt thans reeds aan boord van de atoomonder zeeër Nautilus bestudeerd, aldus Pecoraro. een aanval op het hoofdbureau te Poznan der Poolse veiligheidspolitie, flatwoningen De beklaagden uit de eerste groep verklaarden bij een eerdere ondervraging, in strijd met de waarheid, schuld te hebben be kend, omdat zij hadden gehoord dat personen, die dit niet deden, werden mishandeld.De openbai-e aanklager mr. Alfons Lerpan, ver telde het hof dat vijf vooraan staande officieren van de Poznan- se militie onder wie de dis trictscommandant waren ont slagen nadat burgers hadden ge klaagd dat zij na de onlusten ge- De toegangen tot het gebouw, waarin de rechtbank zitting hield, waren door de politie afgezet, evenals de naar de rechtszaal leidende gan g-en in het gebouw zelf. Een ieder, die het wilde betreden, had daarvoor een toegangskaart nodig, die bij vijf gelegenheden van stempels werd voorzien. Op de overvolle publieke tribune bevonden zich Amerikaanse, Britse, Franse, Poolse en Chinese verslagge vers. Een der drie „volksrechters" is 'n donkerharige, jonge vrouw. De te rechtzitting werd mede bijgewoond door attaché's van de Amerikaanse, Britse en Franse ambassades te Warschau. politie te Metslawier heeft de moord op de 47-jarige slikwerker binnen drie dagen na de ontdek king tot een oplossing weten te brengen. Gisteren bekenden de bei de daders. Reeds op de avond van de ontdek king van het stoffelijk overschot kreeg de politie enkele aanwijzingen. S. had op minder goede voet gestaan met de familie D. in Anjum. Een van de leden van dat gezin had eens f 100 van hem gestolen en was verooi'deeld toen S. een aanklacht indiende. S. was sindsdien door Dbedreigd. Zaterdag avond ging S. naar de bioscoop in Dokkum. Daar waren ook Johannes D. en Ale S„ resp 22 en 25 jaar oud. Zij volgden de man op de terugweg. S. bleef nog tot tegen twaalf uur m Anjum. Onderweg naar zijn afgele gen woning werd hij opgewacht door de beide jongemannen, die met een schop hem de schedel insloegen en hem vervolgens in een sloot wierpen. Later sjouwden zij het lijk twee kilo meter ver het bouwland in en be groeven het daar in een put van on geveer anderhalve nieter. Het polshorloge van de vermoorde was blijven stilstaan op vijf minuten voor twaalf. Gisteren'hebben de bei de jongemannen een volledige beken tenis afgelegd. De vader van D., An- dries D. (42) werd ook gearresteerd. Zijn rol in deze zaak is nog volkomen duister. H Aan de vooravond van de be ll handeling van de Suezkanaal- kwestie door de Veiligheids. raad van de V.N., hebben de Franse minister van buiten- H landse zakenChristian Pi- M neau, de Britse premier An- ZZ M thony Eden, zijn Franse ee ambtgenoot Guy MoTlet en de M Engelse minister van buiten- M M landse zaken Selwyn Lloyd, ee besprekingen in Parijs ge- voerd. iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil Verkeersonderwijs wordt verplicht gesteld. Binnenkort zal het wetsontwerp tot wijziging van de Lager Onder wijswet 1920 in behandeling komen. In dit ontwerp zal ondermeer het verkeersonderwijs voor de scholen voor gewoon lager, en uitgebreid la ger onderwijs als onderdeel voor het vak aardrijkskunde verplicht worden Dit deelde de voorzitter van het Verbond voor Veilig Verkeer, jhr. T. Röell gistermorgen mede tijdens de opening van de algemene vergade ring, die het verbond te Arnhem Jouke Bakker, oud-lid Tweede Kamer, overleden De heer Jouke Bakker, oud-lid van de Tweede Kamer, is te Menaldum overleden op de leeftijd van 83 jaar. Hij was bestuurslid van verschei dene organisaties op kerkelijk en so ciaal gebied en voorzitter van de vereniging van kerkvoogdijen in de Ned. Herv. Kerk. Van 1918 tot 1945 was hij lid van de Tweede Kamer voor de C.H.U. De heer Bakker was Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. IN HOEK VAN HOLLAND Opvarenden gered De Belgische mijnenveger M 927 is donderdagavond om tien voor acht toen hij de Nieuwe Waterweg binnen wilde varen, op het uiteinde van het Noorderhavenhoofd te Hoek van Hol land gelopen. Het schip staat aan de zeezijde met de voorsteven haaks op de lengterichting van het haven hoofd. In dezelfde positie bevond zich indertijd ook het Engelse schip „Spanker". De reddingboot „President Jan Leis" heeft omstreeks kwart over tien 38 opvarenden van de mijnenve ger gehaald. Volgens de opvarenden voer een konvooi van vijf mijnenvegers de pieren binnén om de nacht in Hoek van Holland door te brengen. De bewuste mijnenveger voer als no. 4 in het konvooi. Plotseling vertoonde zich in de route een koopvaardij schip, aldus de opvarenden van de Belgische mijnenveger, en door een manoeuvre van dit schip zouden zij genoodzaakt geweest zijn uit te wij ken. Zodoende waren zij op de pier terechtgekomen. Tweehonderd tweedehands straaljagers te koop. Behoudens goedkeuring van het Zweedse kabinet zal de Zweedse luchtmacht 200 uit de tijd geraakte Vampire-jets te koop aanbieden. De luchtmacht, die onlangs aan het ka binet toestemming verzocht heeft deze toestellen te verkopen, verwacht ongeveer 200.000 Zweedse kronen per stuk voor deze in Engeland gebouwde straaljagers te krijgen. NA GESPREKKEN IN PARIJS Nehroe en Saoed pleiten voor een oplossing door onderhandeling Een woordvoerder van het Franse ministerie van buitenlandse za ken verklaarde na afloop van de besprekingen van de Engelse premier sir Anthony Eden en minister van buitenlandse zaken Selwyn Lloyd met de Franse premier Guy Mollet en minister van buitenlandse za ken Christian Pineau te Parijs, dat „beide regeringen het er volledig over eens zijn, dat getroffen militaire voorzorgsmaatregelen met het oog op de Suez-crisis noodzakelijk zijn en van kracht moeten blijven totdat de spanning is verminderd". Deze mededeling werd bevestigd door het bericht, dat drie Franse maritieme landingsvaartuigen! vol geladen met legertanks, gisteren de haven van Malta verlieten met bestemming het eiland Cyprus. Verscheidene Britse oorlogsbodems van een eskader onder bevel van vice-admiraal Power hebben koers gezet naar Marseille en Toulon. De rest van het eskader gaat even eens naar Cyprus. Van deze militaire voorzorgs maatregelen werd echter geen melding gemaakt in het na afloop van de Parijse besprekingen uitge geven communiqué, waarin onder meer wordt gezegd, dat de staats lieden tot een akkoord zijn geko men ten aanzien van de lijn, die Engeland en Frankrijk bij het de bat in de Veiligheidsraad over de Suez-kwestie zullen volgen. Ook is besloten, het streven naar verster king van de politieke, militaire en economische samenwerking tussen de landen van West-Europa voort te zetten. Als om de Brits-Franse saamhorig heid te demonstreren werd een offi cieel bezoek van het Engelse vorsten paar aan Frankrijk aangekondigd. Volgens Japanse persberichten zal Japan niet deelnemen aan de nieuwe Suezbrjeenkomst, die Engeland tegen 1 oktober heeft uitgeschreven om de Associatie van Gebruikers van het Suezkanaal op te richten. President Eisenhower van de Ver. Staten heeft donderdag op zijn wekelijkse perscon ferentie de hoop uitgesproken dat Egypte zal inzien, dat het in zijn ei gen belang is, samen te werken, met de gebruikers van het kanaal, die eerder in deze maand te Londen bij een zijn geweest.. Premier Nehroe van India en ko ning Saoed ran Saoedï-Arabië heb ben na afloop ran hun besprekingen te Ei:ul in een communiqué ver klaard, dat het uitoefenen van poli tieke of economische druk in het ge schil om het Suezkanaal een vreed zame regeling zal vertragen, „nog afgezien van andere ongewenste en vergaande consequenties." De twee staatslieden verklaren er van over tuigd te zijn, dat er tussen de partij en door middel van onderhandeling een regeling kan worden gevonden. Het Wereldgebeuren Stencils uit trein Het was in een streek met grote politieke moeilijkheden, dat de spoorwegbeambte Egon Mayr in de afgelopen winter een aantal ge stencilde afdrukken van een kranten artikel uLt de trein gooide: hij deed dat namelijk in de buurt van Brixen. Brixen is de derde stad van Zuid- Ti rol, een gebied waar door velen Duits gesproken wordt, maar dat zo wel in 1919 als in 1946 bij de vredes verdragen aan Italië toegewezen werd. De artikelen, die Mayr op zijn manier verspreidde terwijl hij niet als spoorwegman maar als gewoon reizi ger in de trein zat, hadden iets te ma ken met de problemen, waarvoor de Duitstalige bevolking van Zuid-Tirol zich ziet gesteld en het bevatte kri tiek op de Italiaanse autoriteiten, die niet mals was. Mayrs activiteit werd ontdekt en deze Oostenrijker uit Linz zat sindsdien in Italië in voorarrest, totdat hij dezer dagen definitief ver oordeeld werd: hij kreeg drie jaar ge vangenisstraf. Hoe hoog deze kwestie de Italianen zit, blijkt wel uit de hoog dravende woorden in de aanklacht: anti-nationale propaganda, hoogver raad, demonstratie met subversieve doelstelling en schending van het aanzien van de staat Vóór de tweede wereldoorlog gold een verdrag tussen Hitier en Mussolini, waarbij werd vast gesteld dat de Duitssprekende min derheid zou moeten verhuizen naar het Derde Rijk en dat Zuid-Tirol vol ledig geïtalianiseerd mocht worden. Dat verdrag is niet helemaal uitge voerd en bij regelingen, die sindsdien getroffen werden, veranderde men het een en ander. Tien jaar geleden kwamen De Gasperi en de Oostenrijk se minister van buitenlandse zaken Gruber overeen, dat aan de Zuid-Ti- ï'olers de elementaire rechten van !n volksgroep met een eigen taal zou worden toegekend; bovendien zou een politiek zelfbeschikkingsrecht aan die streek, waar honderdduizend Duits sprekenden wonen, worden toegekend. In de jaren 1946 tot 1956 heeft de Italiaanse regering zich aan dat nieu we verdrag gehouden; de kritiek van Zuid-Tirolers en Oostenrijkers richt zich op onderwerpen, die door De Gasperi en Gruber niet waren aan gesneden. Het werd de Zuid-Tirolers 'n doorn in het oog, dat het autonome be stuursgebied, dat voor hen werd georganiseerd, niet alleen Zuid-Tirol, maar ook Trentino omvat, waar Ita liaans wordt gesproken. Met het ge volg dat toch de Italiaans-sprekenden in de bestuurscolleges het meest te vertellen hebben: zij zijn er in een verhouding van vijf tegen twee Duits sprekenden. Een groot bezwaar van de Duitssprekende Zuid-Tirolers is ook, dat de emigratie van Italianen naar hun gebied door de autoriteiten in Rome wordt aangemoedigd. On danks 'n wet die weid ingevoerd om 't landelijk karakter van Bolzano (Bo zen) te bewaren, wordt er druk ge ïndustrialiseerd. De fabrieken trek ken voornamelijk Italianen aan: de Zuid-Tirolers zelf zijn meer aan land bouw en veeteelt gehecht. Het gevolg is, dat er in de steden Bolzano en Me- i-ano al een meerderheid van Ita- liaanssprekende burgers is. Bozen, dat voor de eerste wereldoorlog 25.000 inwoners telde, bijna allemaal Tirolers, heeft nu een inwonertal van 80.000 en daarvan spreken er nog maar 16.000 Duits Brixen, waar de Oostenrijkse spoorwegman zijn kritische stenciltjes liet vallen, is nu het middelpunt van de strijd om de meer derheid. Tot mei van dit jaar waren er nog steeds meer Duits-, dan Ita- lïaanssprekende mensen. Maar bij de gemeenteraadverkiezingen die in mei werden gehouden, behaalden beide „partijen" precies evenveel zetels. Het gevolg was. dat het fel toeging bij de pogingen een burgemeester te kiezen. De afgevaardigden van de Duitssprekende Volkspartij Edelweiss hebben tijdens dit conflict zelfs hun zetels bij wijze van protest opgegeven, zodat er in feite geen gemeenteraad meer is. En de burgemeesterskwestie is op die manier op de lange baan geschoven Het is dus niet helemaal waar, wat de Italiaanse minister van binnenlandse zaken Tambroni zei op 'n bijeenkomst van Zuid-Tiroolse bur gemeesters: dat er 5-een probleem in Zuid-Tirol is. Er is geen sprake van, zo voegde hij er aan toe. dat Oosten rijk in Zuid-Tirol een oogje in het zeil zou moeten houden. Inmiddels heeft de kwestie-Mayr de Oostenrijk se regeerders niet onberoerd gelaten. Zij hebben hun gezant in Rome en hun consul-generaal in Milaan ontbo den om rapport uit te brengen. Gisteren heef* de Oostenrijkse mi nister van buitenlandse zaken Leopold Figl de Italiaanse ambassadeur in Oostenrijk, Angelo Corrias, op het matie geroepen. Hij vertelde hem, hoe de Oostenrijkse regering denkt over de kwestie. „Door de ministerraad Is mij opgedragen", zo voegde hrj eraan toe, „het uiterste te doen voor de vrij lating van de spoorwegman Egon MayrUit dit alles blijkt, dat Zuid-Tirol voorlopig nog een wrij vingspunt zal zijn, zowel in Italics binnenlandse politiek als internatio naal.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 3