Droom van dertig jaar vervuld:
Rotterdam werkt aan luchthaven
Hoe Sowjet-troepen afscheid nemen
Cantor zou tweede
haven zoeken
„DE HONDERDDUIZEND ERUIT"
BIJ DE WERELDOMROEP
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 1956
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
„DOVES" MAKEN SUCCESVOLLE PROEF LAN DIN GEN
„Zestienhoven": centrum voor
het kleine luchtverkeer
(Van onze speciale verslaggever.)
Als een enorme letter P, waarvan ze de poot veel te lang hebben
gemaakt, ligt Rotterdams nieuwe luchthaven Zestienhoven onder onze
De Havilland „Dove". Met z'n achten zitten we in dit knusse twee-
motorige machientje, een van de „Doves" van Morton Air Services
Ltd., die straks, na 1 oktober, tweemaal daags op Zestienhoven zullen
landen. Het is plezierig vliegen. Zo'n „Duifje" maakt niet veel lawaai,
de landing na een rondje boven Rotterdam is perfect, je hebt veel
meer het gevoel echt te vliegen, dan in een grote machine.
Dat zullen zakenlieden ondervinden, die gebruik gaan maken van
deze tweede commerciële luchthaven. Ze zullen overigens niet gaan
vliegen met die „Doves", omdat het zulke plezierige machientjes zijn.
Ze zullen er in stappen, omdat ze daar in Rotterdam in tien minuten
op de luchthaven zijn (en van Den Haag in 20 minuten), in korte tijd
door de formaliteiten heen kunnen komen met alles, wat daarbij hoort
en dan binnen anderhalf uur op Croydon landen.
En ook daar wordt dat handjevol
passagiers snel „afgehandeld", per
bus naar een trein gebracht en ver
der naar Londen vervoerd. Zoals de
dienstregeling nu is opgezet, kan
iemand de hele dag in Londen zijn en
zijn zaken afdoen en op een redelijke
tijd 's avonds weer thuiskomen zon
der lange busritten van en naar de
luchthaven.
Hier
luchthaven Rotterdam"
Zoals Zestienhoven er nu uitziet,
doet het denken aan Schiphol van
tien jaar geleden. Beton en zand voe
ren de boventoon. En als het regent,
modder. Hier en daar een barak je en
een woonwagen. En verder de skelet
ten van een voorlopig stationsge
bouw en loodsen, een houten ver
keerstoren, technisch perfect, maar
óók voorlopig.
Zestienhoven is al een oude
droom. Dertig jaar oud, en bij tijden
een nachtmerrie. Maar nu zegt direc
teur Van den Hoek, als hij de tele
foon aanneemt in zijn houten keetje:
„Hier luchthaven Rotterdam
Het klinkt een beetje eigenwijs, als
je naar buiten kijkt. „Maar we zijn
toch verder dan vroeger, toen zeiden
we: Hier vliegveld Waalhaven",
meent de heer Van den Hoek.
Rotterdam heeft gevochten voor
zijn nieuwe luchthaven. Wat het wil
de, heeft het niet gekregen: een
tweede nationale luchthaven. Zestien
hoven zal echter nu het centrum
worden voor het „kleine luchtver
keer". Dat zrjn dan in de eerste
plaats de nieuwe lijnen, die dit veld
?aan verbinden met Londen en char-
ers. Verder zal de Nederlandse Heli
kopter Industrie maker van de
„Kolibri" er worden gevestigd.
Voorts Aero Ypenburg, de Nationale
Luchtvaartschool, de Rijkslucht
vaartschool, enige particuliere lucht
vaartondernemingen, die zich op be
sproeiing etc. toeleggen en bovendien
zullen de van Ypenburg verdreven
sportvliegers er terecht kunnen.
Het grote luchtverkeer komt er
niet. Zelfs niet om uit te wijken.
Want de baan is daarvoor net iets te
kort. En het maximum gewicht, dat
er mag landen is tot 20 ton beperkt.
Dat betekent, dat een Dakota en
straks de Friendship er mogen lan
den. Maar de Convair al niet meer
en groter dan Convair helemaal niet.
Maar er is geen man overboord:
Zestienhoven lean naar alle kanten
uitbreiden. Mocht het beleid ten aan
zien van een tweede luchthaven zich
wjjzigen, dan kan Rotterdam aan
zienlijk meer opvangen, dan waar
voor Zestienhoven nu is opgezet. En
met die ene baan, die officieel aan
geduid is met 06-24, wat neerkomt
op ongeveer noord-oost-zuidwest, kan
men behoorlijk uit de voeten.
Als ze de wind
mee hebben
Voorlopig zal de baan zo nodig
verlicht worden met „goose-necks"
(ganzehalzen)een soort petro-
leumfakkels, die langs het beton
worden opgesteld. De kabels voor
een definitieve baanverlichting
liggen er al: het wachten is op de
apparatuur. Ook al voorlopig is de
brandweer, die nu al aan alle
eisen voldoet, maar in februari
wordt vervangen door het mo
dernste materiaal, waaronder een
Tien minuten van het centrum van
Rotterdam en twintig minuten van
Den Haag ligt Rotterdams luchtha
ven in de polder Zestienhoven.
z.g. „crashtender" van het lucht
machttype. Het ziet er allemaal
nog provisorisch uit. Het zal nog
wel even duren, voor alles klaar
is en het op een echte luchthaven
gaat lijken. Maar als men het tem-
fio weet vol te houden, zal dit al-
emaal niet lang duren. Op drie
oktober 1955 is men aan de baan
begonnen. Nu is die klaar: dat be
tekent, dat binnen het jaar
120.000 vrachtautoladingen zand
zijn gestort in de bedding, waarop
later het beton moest komen.
Nu zijn het nog proeflandingen,
die de „Doves" van Morton en Lon
don-Rotterdam Airways maken en in
de komende weken ook de Bristol
Freighters van Air-Charter Ltd. Die
eerste proeflandingen waren een
groot succes.
Maar na 1 oktober kan ledereen
ook vertrekken van Luchthaven Rot
terdam. Lekker vlug. Zonder poespas.
Maar zeker niet minder veilig en ef
ficiënt. Daar zorgen de toren, de ha
venmensen en de vliegers zelf wel
voor. Precies volgens de regels en
zonder enig risico te nemen. „Klein"
luchtverkeer. Akkoord, maar ook
klein luchtverkeer kan een grote toe
komst hebben.
Het AVRO-programma in het
komend seizoen.
In het seizoen 1956/1957 zal de A.
V. R. O. in de rubriek ernstige mu
ziek doorgaan met de serie „Expe
rimentele muziek." Deze reeks staat
onder leiding van Henk Badings en
Ton de Leeuw. Felix de Nobel zal 'n
rubriek „Koorklanken" leiden. De
componist en muziekpedagoog Henk
Stam zal een reeks inleidingen hou
den getiteld „Inleiding tot muziekbe
grip."
Voorts vermeldt de rubriek ernstige
muziek „Muzikale coryfeeën", „Het
uur der zangkunst", „Mengelberg
concerten", concerten door het Con
certgebouworkest, nieuwe rubrieken
zoals „De duosonate voor viool en alt
viool" samengesteld door Willem
Noske en een aantal jubileum- en
andere herdenkingsconcerten.
In de rubriek „Lichte muziek" zal
men de bekende orkesten kunnen be
luisteren.
In de cabaretprogramma's zal men
kunnen luisteren naar Alexander Po-
la, die een maandelijks cabaretpro
gramma zal schrijven, naar Martie
verdenius, Chiel de Boer, Rens van
Dorth en Alex de Haas in het pro
gramma „Uit de schuiflade."
In „De notedop" brengen Emile
Kellenaars en Ype Hoeweler in een
serie van acht uitzendingen „Offen
bach en zijn Parijs".
Transcriptie-programma's
naar honderd landen
De 100.000 er uit! Dat is de
slagzin, die dezer dagen in opname
studio's, regelliamers en bureaus
van Radio Nederland Wereldom
roep te Hilversum opgeld deed.
Want het honderdduizendste
„transcriptieprogramma" werd
verzonden, om in Canada ten ge
hore té worden gebracht.
De wereldomroep heeft namelijk
en dat is in Nederland zelf nog
weinig bekend behalve de eigen
uitzendingen in zes talen naar alle
continenten ook een afdeling, die
programma's in nog veel meer ta
len ter beschikking stelt van an
dere radiostations over de gehele
wereld.
Deze op band of plaat opgenomen
programma's worden thans naar
meer dan honderd landen verstuurd.
Dank zij de internationale staf van
medewerkers, kunnen de afdelingen
van de Wereldomroep programma's
uit hun uitzendingen geschikt maken
Herziening lijst van
goederen met verhoogde
omzetbelasting.
Bij de Tweede Kamer is een wets
ontwerp ingediend, dat strekt tot wij
ziging van de lijst van goederen,
waarvan de omzetbelasting bij in
voer werd verhoogd bij Koninklijk
Besluit van 23 april en 20 augustus
van dit jaar. Deze wijzigingen komen
er op neer, dat voor een aantal goede
ren uit de sector ijzer en staal de om
zetbelasting van een half tot drie pro
cent wordt verlaagd. Voor een aantal
andere goederen is het percentage
verhoogd.
voor transcriptie, of ook speciale op
namen tot dit doel vervaardigen.
Niet alleen wetenswaardigheden
over ons land, maar ook muziek
en dan uiteraard vooral die van Ne
derlandse componisten en van Ne
derlandse orkesten en solisten
wordt op deze wijze over de hele
wereld bekend gemaakt; Radio Ne
derland Wereldomroep vervult hier
mee een culturele missie van uitzon
derlijk belang.
Het honderdduizendste program
ma is de compositie „De Vo
gels" van Alphons Diepenbroek
(18621921), uitgevoerd door
het Residentieorkest onder lei
ding van Willem van Otterloo en
opgenomen tijdens het Holland
Festival van dit jaar.
Oorlogs- en rampschade
Volgens de ontwerpbegroting van
financien nadert de afwikkeling van
de oorlogsschadeverplichtingen haar
voltooiing. Een zodanige concentratie
van de schade-enquêtecommissie zal
mogelijk zijn, dat er eind 1957 nog
maar drie of vier overblijven.
De afwikkeling van de schade aan
onroerend goed in de privaatrechte
lijke sector en afdoening van schade
gevallen in de publiekrechtelijke sec
tor vereisen nog aanzienlijke bedra
gen. Men verwacht dat de afwikke
ling v^n de zogenaamde nieuwe ge
vallen in '57 haar beslag zal krijgen.
Voor zover de afwikkeling van de
wa'ersnoodschade in 1957 nog uitga
ven zal vergen, zullen deze, de uit
gaven in de agrarische sector uitge
zonderd, geheel kunnen worden ge
kweten uit de bedragen, welke van
het dienstjaar 1956 naar 1957 zullen
kunnen worden overgebracht. Ten be
hoeve van de nog resterende werk
zaamheden in de agrarische sector
wordt nog een bedrag van f 7,8 mil
joen uitgetrokken.
Zo ongeveer zal het stationsgebouw
van Luchthaven Rotterdam er uit
zien. Voorlopig is het nog niet zover:
wie 1 oktober in een „Dove" stapt,
wordt gewogen in een woonwagen en
wandelt tussen nog heel veel rommel
naar de machine. Die rommel is bezig
in een Rotterdams tempo te
verdwijnen
Burgemeester knipte lint
door en at het op
i Linten doorknippende burge-
I meesters zijn vrij alledaags
i voorkomende verschijningen in
Nederland. Het zal echter niet
1 eerder voorgekomen zijn, dat
i een burgervader na verrichting
i van deze symbolische daad
1 het lint broederlijk met andere
genodigden deelde en onder 'n
i goedkeurende blik verorberde.
e Deze prestatie werd geleverd
I door burgemeester A. Ooster-
hoff van de gemeente Wonse-
i radeel bij de opening van een
e nieuwe brug in het dorp Gaast
I bij Makkum. Door ziekte van y
i de burgemeester was boven-
I dien door de geduldige buurt-
bewoners de opening van de
brug een half jaar uitgesteld,
het lint hing toen reeds
e in de schoorsteen. Het bestond
I namelijk uit een streng keurig
in cellofaan verpakte boeren-
worst. Bij een vorige gelegen-
lieid had de burgervader dit
produkt, de trots van Gaast,
roemrijk geprezen en uit dank
voor deze attentie was men se- p
dert die gelegenheid vastbe-
sloten bij de volgende plechtig-
held een lint van deze delïca-
tesse te spannen. De burge- p
meester toonde zich over deze
vondst bijzonder enthousiast.
In het verlengde van de Hoofd
poortstraat in Zierikzee begint de uit
valsweg naar Schouwen, die een be
langrijk deel van het zware verkeer
uit de binnenstad weg houdt. De nieu
we weg, met °V de achtergrond de
molen die het bolwerk beheerst, wordt
zo spoedig mogelijk beplant en zal
volgens het besluit van de gemeente
raad Laan van SaAnt-Hilaire worden
genoemd.
(Foto P.Z.C.j
REISPLAN WORDT AL OPGEMAAKT..
Vier adviseurs
in Parijs
(Van onze correspondent)
Vier adviseurs van de Ameri
kaanse multimiljonair Hyman B.
Cantor zijn te Parijs gearriveerd
om hun baas raad te geven inzake
zijn plan voor de inmiddels al be
kend geworden trans-atlantische
toeristendienst. Ze hebben even
eens tot taak een reis door vier
Europese landen te organiseren.
Blijkens vertrouwelijke verklarin-
Sen, gedaan in intieme kring zou
antor voorkeur hebben voor Zee-
brugge, maar niettemin nog een twee
de haven willen kiezen, niet te ver van
Zeebrugge verwijderd. Hij beschouwt
één haven nogal riskant in verband
met sociale spanningen, onderhouds
werken in de haven enz. Amsterdam,
dat zich inmiddels met vertraging ook
kandidaat heeft gesteld, zou eventu
eel als tweede haven in aanmerking
kunnen komen. Vooral de ligging van
Amsterdam in het noordelijke deel
van Nederland beschouwen de advi
seurs belangrijk als uitgangspunt
voor de trip door Europa.
Zo'n trip zal nochtans maar vier
dagen duren. Voor Nederland en
België samen heeft men één dag
uitgetrokken, voor Duitsland an
derhalve dag en voor Frankrijk
eveneens anderhalve dag. Van be
lang is wel, dat als streefdatum 1
april 1959 wordt genoemd en on
der meer de bloemtiollenvelden zul
len worden bezocht.
Zeebrugge, aldus vernamen we te
lefonisch uit Brussel, heeft nog geen
definitief ja-woord ontvangen. Men
wacht er ongeduldig op de uiteindelij
ke beslissing van Cantor. Te Parijs
Alle shows hebben hetzelfde ritme
Het afscheid nemen van militaire Sowjet-eenheden wordt, naar het
schijnt, in Oost-Duitsland een doorlopende voorstelling, zo schrijft de
„Frankfurter Allgemeine Zeitung". Binnen de laatste zes weken reden
wij op uitnodiging van de Sowjets naar Brandenburg en Maagden
burg, naar Oraniënburg en naar Finsterwalde, een klein, idillisch
stadje aan de rand van het Spreew oud. De Sowjet-Russen, aldus het
Frankfortse blad, hebben blijkbaar een speciale organisatiestaf in het
leven geroepen, die met deze afscheidsplechtïgheden voor troepen is
belast. Bijzonder origineel zijn de heren niet; elke show verloopt bijna
op de minuut precies in hetzelfde ritme als elke andere.
Ook de requisieten zijn dezelfde:
van de met rood doek versierde en
met Perzische tapijten belegde ere
tribune tot de comfortabele Russische
toiletten-wagen. Een Russische elite
compagnie men kent intussen de
gezichten van deze „lange kerels" en
hun commandanten met de grijze
spitsbaard paradeert overal in ge
lijke stijl en gelijke samenstelling de
eretribune voorbij. Bij de ceremonie
behoort altijd ook het bij wijze van
défilé overvliegen van de modernste
Sowjet-straaljagers, die in de Sowjet-
zone van Duitsland achterblijven, ter
wijl vliegtuigen van oudere soort dan
met hun piloten Midden-Duitsland
verlaten. Voor de waarnemer hebben
deze propagandistische af scheids
plechtigheden iets mysterieus. Bete
kent die demobilisatie van Sowjet-
troepen in de Russische zone een be
paalde politiek De aan de deze cere
moniën deelnemende geallieerde ver
bindingsofficieren zouden niet telkens
weer verschijnen, wanneer zij zich
niet er mee bezighielden, hier een
raadsel op te lossen. Wat is tot nu toe
voor aller ogen uit Oost-Duitsland
teruggetrokken In Brandenburg een
divisie van de Russische luchtmacht,
uitgerust met verouderde machines,
welker motoren wel iets weg hadden
van die der vroegere stuka's. In
Oraniënburg waren het honderd Rus
sische gevechtsvliegtuigen, onhandi-
reaanse oorlog modern waren. An
diers is het evenwel gesteld met de
Russische tankeenheid, die met mo
derne voertuigen uit de omgeving
van Maagdenburg werd teruggetrok
ken.
Het is niet precies bekend, hoe
veel troepen de Russen wel on
derhouden in Oost-Duitsland. Het
is evenmin bekend, hoeveel er bij
deze demobilisatie de „zone" heb
ben verlaten.
De afseheidsceremonies voor de
troepen hebben het karakter van
een militair schouwspel In minia
tuur. De Russen maken er geen
geheim van. Zij komen met hun
vrouwen en eten en drinken op
een laken in de vrije natuur.
De Russische offiiieren nemen
daarbjj een zkère koloniale stijl aan.
Bij deze gelegenheden is de „volks-
politie" alleen maar uitvoerend or
gaan. Wanneer zü soms in al te
grote angst westelijke journalisten
verbiedt, vliegtuigen te bezichtigen,
dan komt er een of andere Rus en
staat het toe. Wanneer westelijke
waarnemers een door de Oost-Berlijn-
se persdienst georganiseerde rit te
omslachtig is, vinden zij een open oor
bij de Russen, die hun zonder meer
een „Propusk" ter hand stellen. De
Sowjet-Russeh is het, zonder consi
deratie voor de „souvereine" Sowjet-
gevechtsvliegtuigen,
ge toestellen, die nauwelijks nog ge- zone van Duitsland, alleen maar te
vechtswaardig zijn. In Finsterwalde doen om het gewenste propaganda-
vertrokken negentig jagers van het resultaat van hun troepenverminde-
i, die ten tijde
type Mig 15, i
tijde van de Ko-1 ring.
veronderstelt men evenwel, dat de
keuze van Zeebrugge vrijwel zeker is.
De trans-Atlantische toeristendienst
van Cantor, die twintig jaar geleden
nog als bordenwasser zijn broodje
verdiende, moet een fantastische on
derneming worden, waarbij zoveel
mogelijk eigen bedrijven zullen wor
den ingeschakeld. Cantor wil in Ne
derland, België. Frankrijk en Duits
land eigén hotels, eigen restaurants
en eigen cabarets stichten met Euro
pees personeel en artiesten. Het is
nog niet bekend waar de beide oce
aanreuzen van 90.000 ton, die ieder
accommodatie moeten hebben voor
6000 passagiers en 1200 man perso
neel zullen worden gebouwd. Cantor
heeft echter zelf gezegd, dat nog ze
ker niet vast staat, dat de beide sche
pen in U.S.A. zullen worden gebouwd.
Er doen hardnekkige geruchten de
ronde, dat zijn medewerkers reeds in
verbinding staan met diverse, Euro
pese scheepswerven, maar een beves
tiging hiervan is (nog) niet te krij
gen.
Voorzover thans uit de plannen
bljjkt zullen ook in Nederland diverse
(korte) trajecten per toeringcar moe
ten worden gereden. Aangezien iedere
groep uit 6000 man bestaat moet hjj
daartoe de beschikking hebben over
200 ultra-moderne, luxe autobussen.
Het is nog niet bekend of dit vervoer
door particuliere ondernemers of door
Cantor zelf zal worden verzorgd. Ver
moed wordt, dat Cantor zal proberen
tot een fusie van autobusondernemers
te komen en zich financieel ook in die
fusie zal interesseren.
Medewerking
Landbouwschap aan Stichting
Vee-arbitrage
Het bestuur /an het Landbouw
schap zal, zoals gemeld, medewer
king verlenen aan de totstandkoming
van een Stichting voor Veearbitrage,
die behalve voorlichting over dit on
derwerp, zal trachten eventuele ge
schillen langs de weg van minnelyke
schikking tot oplossing te brengen.
Het besluit van he Landbouwschap
werd pas na uitgebreide discussie ge
nomen, omdat in de kringen van het
K.N.L.C. en C.B.TB. blijkbaar enige
twjjfel aan het nut ervan en onge
rustheid over de kosten ervan be
stond.
De bedoeling van de nieuwe stich
ting is, uitbreiding te geven aan de
werkzaamheden van de thans be
staande Vereniging voor Veearbitra
ge, waarbij wel de georganiseerde
vee- en varkenshandel, maar niet de
veehouders aangesloten zijn.
Uit de toelichting ter vergadering
van het Landbouwschap werd duide
lijk, dat men zich bij de behandeling
van de begroting voor 1957 nog na
der zal kunnen beraden over de kos
ten, die een en ander meebrengt. Er
zijn organisatorische kosten, die ver
oorzaakt worden door het verlangen
de arbitrage ook te bevorderen in
provincies, waar zij nog maar moei
lijk aan de gang kan komen. Deze
kosten bedragen naar schatting en
kele duizenden guldens.
Dan zijn er de kosten voor de indi
viduele boer, die op de markt van de
diensten van de arbitragecommissies
gebruik wil maken. Men heeft in
Noord-Holland de ervaring opgedaan,
dat hierbij op ongeveer tien gulden
per geval moet worden gerekend.
Het is de bedoeling, dat het Land
bouwschap zich nu eerst verder met
de georganiseerde vee- en varkens
handel zal verstaan om de organisa
torische opzet, die, zo verzekerde ir.
D. de Ridder, secretaris van de
Hoofdafdeling Veehouderij, zo een
voudig mogelijk zal worden gehou
den. te regelen.
„De drie zusters" kreeg
meeste stemmen in enquête
De redactie van het Theater-jaar
boek, waarvan binnenkort het vijfde
nummer (seizoen 1955-'56) ver
schijnt, heeft een enquête gehouden
onder de kopers van het vierde num
mer (seizoen l954-'55). waarbij werd
gevraagd wat men het beste stul:, en
wie men de beste actrice en acteur
vond De uitslag luidt: als beste stuk
„De drie zusters" van Tchechov, en
Ank van der Moer als de beste actri
ce. die daarin de rol van Mascha ver
vulde. Han Bentz van den Berg werd
gekozen als beste acteur voor zijn rol
in „Muiterij op de caine."