O
nze
Dzoutvenpatjina
Schoorsteenvegen is een werkje
dat vakkennis eist
C tel ozouw
Nederland en het daaglijks brood
ZATERDAG 8 SEPTEMBER 1956
PROVINCIALS ZBBUW8B COURANT
c
GEEN EENVOUDIG BEROEP
Uu) leven kan gemoeid zijn met een
ondeskundig gereinigd rookkanaal!
Als by U dit najaar een man aanbelt, die vraagt om de schoorsteen te
mogen vegen, pas dan op. Zelfs als hij een beroet pakje aan heeft en het
vertrouwde sohoorsteenvegersattribuut: touw-met-to ezem-en-kogel zwierig
over de schouder heeft geslingerd. Ook wanneer U hem deskundig en over
tuigend „hoeiiii" hebt horen roepen en een vertrouwd gestommel in de
schoorsteen hebt gehoord, dan nog hebt U bijzonder weinig zekerheid, dat
U met een echte schoorsteenveger te doen had.
Enige tijd geleden hebben de leden van de Nederlandse Schoorsteen
vegers Patroonsvereniging in Den Haag een kleine verzameling voorwerpen
tentoongesteld die in schoorstenen we rden teruggevonden en in een soort
museum in zijn huis aan de Nieuwe Kerkstraat te Amsterdam heeft de voor
zitter van deze vereniging, de heer Vitali, een indrukwekkend arsenaal van
wat alle mogelijke beunhazen in dit vak bij U in de rookkanalen achterlaten.
Er bestaat bij deze lieden een zeer besliste voorkeur voor raamgewichten.
Maar stukken pijp, kilogewichten, bezems, stukken touw, worden eveneens
geregeld teruggevonden. En dan vaak in schoorstenen, die niet schoon zijn.
En juist daarom heeft de heer Vitali zoveel moeite gedaan, al dat fraais
bjjeen te brengen. Want uw leven kan gemoeid zijn met een verstopte
schoorsteen: kolendampvergiftiging komt dagelijks voor, zij het dan, dat
de oorzaak ook een andere kan zijn, zoals bijvoorbeeld een slecht sluitende
kachel of een lekke kachelpijp.
Met hun tentoonstelling, die wel
licht ook nog een aantal andere plaat
sen van ons land zal bezoeken, heb
ben de schoorsteenvegers het gevaar
van beunhazerij duidelijk willen ma
ken. Nu kan men stellen, dat wie een
Perzisch" kleedje aan de deur koopt,
er om vrddgt, opgelicht te worden en
dat men zich evenzo niet moet inla
ten met lieden, die 1/ngs de deur ko
men om de schoorsteen te vegen.
Maar het verschil met een tapijtje is,
dat men bij aankoop daarvan en
dan vaak nog van lieden, voor wie
zeer geregeld wordt gewaarschuwd
hoogstens goed geld weggooit,
maar toch verder geen gevaar loopt.
Bovendien: ze roepen „hoeiiize
maken flink lawaai en ze zorgen er
heus wel voor, dat er wat roet onder
het schoorsteengat kan worden opge
veegd. En ze geven een kwitantie af.
Daar gaat het vele huisvrouwen uit
eindelijk om, want die moeten ze de
huisbaas kunnen tonen, als er ooit
eens een schoorsteenbrandje zou ont
staan.
Veel verder denkt men niet:
eens per jaar de schoorsteen ve-
fen, dat móét. Maar wie dat. nu
oet vindt men niet belangrijk en
evenmin, hóé het is gedaan. Tot op
een goede dag de kachel niet meer
wil trekken, de rook in de kamer
staat of ergerhet binnenste
van de schoorsteen in brand gaat.
Dan vraagt men zich af. „Zou die
vent wel een echte schoorsteenve
ger zijn geweest?" Of men heeft
geen gelegenheid meer, zich dit af
te vragen, want het koolmonoxide
heeft zijn werk al gedaan.
Dat was te vermijden geweest.
Want in iedere wat grotere plaats is
een goede schoorsteenveger te vin
den, die men kan laten komen en in
kleinere plaatsen zijn gewoonlijk wel
de smid of metselaar voldoende be
kwaam, om het vegen behoorlijk te
verrichten.
Er is dus geen enkele reden, ge
bruik te maken van de diensten van
beunhazen, die er een centje willen
bijverdienen.
De huisvrouwen dit bij te brengen,
is het eerste doel van onze bonafide
Nederlandse schoorsteenvegers, die
overigens vaak zeer on-Nederlandse
namen dragen. De voorzitter van de
bond heeft Italiaanse voorouders en
daar zijn dan verder nog de Togni's,
Baratta's, Antonioli's, Ravelli s of
Corbelli's namen die herinneren
aan jongens, die eeuwen geleden uit
hun doodarme geboorteland wegtrok
ken om een vak te gaan beoefenen,
dat men in noordelijke streken te vies
en te gevaarlijk vond. Zij zijn trots
op dit vak, dat vaak van vader op
zoon is overgegaan, en waarvoor men
vier jaar nodig heeft, om het goed te
leren. „Gevestigd sedert 17-zoveel"
staat vaak op hun aanbeveling. En in
Duitsland hadden zich al in de 14e
eeuw Italiaanse schoorsteenvegers
gevestigd.
Traditie
Het is een oud beroep met veel tra
ditie en dat willen zrj in stand hou
den. Gedurende de laatste .oorlog en
in de jaren daarna werd dit vak be
schermd door vestigmgs- en be
kwaamheidseisen. Dat is nu niet
meer zo. Want al heeft het ministerie
van Economische Zaken, dat in deze
materie nauw samenwerkt met de In
spectie van het Brandweerwezen, be
grip voor de noodzaak van een be
hoorlijk vakmanschap al was het
alleen maar in het belang van de
klant, wiens leven hiervan kan af
hangen men ziet toch geen aanlei
ding aan te sturen op vestigingseisen.
Temeer, omdat tegenwoordig van de
smid, de aannemer-metselaar en de
brandstoffenhandelaar wettelijk een
zodanige kennis geëist wordt van
schoorstenen en rookkanalen en van
de eigenschappen van verschillende
soorten brandstoffen, dat aangeno.
men mag worden, dat deze groepen
eveneens in staat moeten ziin, een
schoorsteen behoorlijk te reinigen. En
in de praktijk zullen deze laatsten
ook het werk op het platteland moe
ten opknappen, want de gespecialï-
seei'de schoorsteenveger vindt men
alleen in de grotere plaatsen.
Wanneer de bona-fide schoor
steenvegers zich thans onbe
schermd voelen in een beroep,
waarvoor weinig animo meer be
staat, dan is dit heel goed te be
grijpen. Maar op traditie alleen
kan men niet blyven dryven. En
gelukkig weten de meeste mensen
de goede schoorsteenveger wel te
vinden. De beste propaganda voor
dit werk wordt dan ook naar ons
f evoel gemaakt door tentoonstel-
ingen, zoals er in Den Haag een
werd gehouden. Door de huis
vrouw op deze manier en langs al
le daarvoor geschikte wegen te
vvyzen op het grote belang van een
schone schoorsteen zullen zn hun
beroep in stand kunnen houden.
Dat de bonafide schoorsteenve
gers ijveren voor een wettelijke rege
ling, zoals deze in tal van Europese
landen bestaat, waarbij het vegen
verplicht is gesteld, is een tweede
kwestie. Doch al ziet de overheid de
wenselijkheid hiervan wel in, de con
trole, vooral op het platteland, maakt
deze thans onmogelijk.
Daarom juist is het des te belang
rijker, zich ervan te overtuigen, dat
het werk goed gebeurt. De beste ga
rantie is daarbij het in de arm nemen
van een goed bekend staand bedrijf.
En het niet „etven" door een manne
tje, dat aan de deur komt, te laten
opknappen.
Want die doet het beslist niet goed!
Huidverzorging is
geen luxe!
De vakantie heeft veel ontspanning
gegeven, en vóór alles hebben we van
ae buitenlucht geprofiteerd. Bij dit
buitenleven heeft de juiste verzorging
van de huid wel wat te wensen over
gelaten; aan make-up werd praktisch
niet gedacht tijdens deze terug-naar-
de-natuur-periode. Daarom wordt het
nu tijd weer wat meer zorg aan het
uiterlijk te besteden.
Het is niet doenlijk hier in enkele
woorden te vertellen hoe die huind-
verzoriing moet plaats vinden. Daar
is de schoonheidsspecialist(e) voor
die, aangesloten bij de Alg. Bond van
Nederlandse Schoonheidsspecialisten
en met het verplichte rijksdiploma,
„vakmanschap" garandeert. De wijze
van verzorging van de huid is afhan
kelijk van bet huidtype. Te onder
scheiden zijneen vette, normale, dro
ge, te slappe, onzuivere gecompliceer
de en jeugdige huid. Weet U niet on
der welke categorie uw huid moet
worden gerangschikt laat dan eens
een huidanalyse maken. U kunt er
Een taartje voor zondag
De vakantie is voor de meesten van
ons voorbij en voor de huisvrouw be
tekent dit dat ze langzamerhand weer
terugkeert tot de normale gang van
haar huishouden. Het is prettig om
nu weer eens een extraatje klaar te
maken voor de zondag. Wat denkt
U- b.v. van zo'n kwetsentaart, die bij
zonder fris en smakelijk is en niet
eens zo heel veel tijd vraagt
Hier is het recept: voor het deeg:
250 gram bloem, 125 gram boter, 90
fram suiker, 5 a 10 gram vanillesui-
er, zout, 1 ei, citroenrasp, 2 a 3 eet
lepels melk.
Voor de vulling: 1 kg kwetsen,
2 3 eetlepels gemalen amandelen,
50 gram suiker, y2 dl water, iets ci
troensap.
Voor het deeg de boter door de ge
zeefde bloem snijden en er met de
rest van de bestanddelen een stevig
deeg van maken, hiermee de beboter
de open vruchtentaartvorm voeren,
de andere delen er in strooien en
daarna de gehalveerde kwetsen (de
pit verwijderen!) er in leggen. Hier-
overheen de suiker, die in net water
is opgelost en waaraan iets citroen
sap is toegevoegd, gieten en de taart
30 40 minuten in een matig hete
oven bakken.
Najaarsmodeshows
in Zeeland
De eerste Zeeuwse modeshows van
dit seizoen zijn in aantocht. In Vlis-
singen wordt a.s. dinsdag (11 septem
ber) in „Britannia" een show van na-
jaars- en winterkleding met bijpas
sende hoeden gebracht, des middags
om half drie en des avonds om 8 uur.
De traditionele modeshow in het
„Strandhotel" te Vlissingen wordt dit
najaar gehouden op maandag 1 ok
tober (des avonds om acht uur) en
dinsdag 2 oktober (om half drie en
acht uur). Op deze show worden na-
jaars- en winterkleding, hoeden,
schoenen, tassen en handschoenen ge
toond.
~Oan ozoMV
Het was zomaar een losse opmer
king van een verheugde moe
der, maar het zette mij aan het
denken. De moeder vertelde mij na
melijk, dat haar dochter dit najaar,
na de theorie van de behaalde akte,
nu de springlevende praktijk ging
binnenstappen. Met september stond
zij voor het eerst voor haar eigen
klas. En dat feit, hoe heuglijk en
lichtelijk opwindend ook, vervulde
haar in het allerdiepste putje van
haar jeugdig en zorgeloos hart toch
wel met enig vrezen en beven.
Is een dergelijke debutante met
plankenkoorts in deze rubriek
ooit ter sprake gekomen? Nee
zomin als al dat jonge onervaren
goed dat van de onbezorgde vakan
tie-zomer in de verantwoordelijke
beroeps'nerfst stapt. Getrouwde vrou
wen, altijd maar getrouwde vrouwen,
om wier wel en wee elk vrouwenblad,
elite vrouwenkolom zich met fronsen
de wenkbrauwen bekommert. Maar
I wie heeft er voldoende aandacht en
geduld behalve misschien de be
roepskeuze specialisten voor wat
eens zo schilderachtig de jonge vrij
ster heette?
Dit is geen zonnejurkje, al kunt U
het wel als zodanig gebruiken wan
neer die beloofde warme na-zomer
tóch mocht komen. Dit kledingstuk
is een schortje, dat geheeL om het
lichaam sluit. Het heeft, de moderne
lyn van de zomerjaponnen welke dit
jaar zo veel te zien waren: laag-aan-
gezette, gerimpelde rok, lang boven
lijfje en een halslyn die aan een boot
hals doet denken. Het ontwerp is van
de bekende Franse katoenfaiJi.kant
Boussac, die er gestreepte katoen
voor uitkoos, en hiermee ook de kno
pen liet overtrekken. Voor maat 42
hebt U 21/2 meter stof van 90 cm
breed nodig. Verder spreekt de teke
ning voor zichzelf: handige naaisters
zullen niet veel moeite nebben met
het namaken van dit schortje, dat, U
niet haastig behoeft af te doen en In
een hoek te gooien, wanneer plotse
ling de bel gaat!
Een marktonderzoek inzake brood,
dat de Nederlandse Stichting voor
Statistiek enige tijd geleden heeft in
gesteld, heeft interessante gegevens
aan het licht gebracht ten aanzien
van dit uitermate belangrijke voe
dingsmiddel. Tijdens dit onderzoek,
dat werd verricht in opdracht van de
Nederlandse Vereniging van Meelfa
brikanten, werden ruim 1600 huis
vrouwen ondervraagd.
Zo werd onder meer vastgesteld,
dat het gemiddeld broodverbruik per
hoofd (kinderen beneden 1 jaar niet
meegerekend), op normale werkda
gen ongeveer 290 gram bedraagt.
Verder, dat het broodverbruik lager
is, naarmate de welstand stijgt, dat
in het zuiden meer brood wordt ge
geten dan in de overige provincies
en dat op het platteland het brood
verbruik relatief het hoogst is. Over
het algemeen wordt tijdens de week
ends minder brood gegeten dan op
werkdagen. Veertig procent van de
ondervraagde gezinnen neemt voor
de zondag krentenbrood in huis en
verder vooral duurder witbrood dan
op werkdagen, of kadetjes.
Twee derde deel van de gezinnen
verkiest witbrood boven bruinbrood
en bijna 30 procent van de onder
vraagden koopt wel eens verpakt
brood, als regel gesneden.
Wilt U zich eens wagen aan een na
jaarsmantel van jersey Hiernaast
ziet U een geslaagd voorbeeld een
Engels model, nauwsluitend, ver
vaardigd uit beige jersey. Een warme
mantel, licht in gewicht, ideaal dus
om mee te nemen op reis Dit-klas
sieke model kan trouwens bij velerlei
gelegenheden gedragen worden.
De meerderheid van de onder
vraagden vindt het brood van tegen
woordig lekkerder dan dat van voor
de oorlog en van vijf jaar geleden.
Zesentachtig procent van de huis
vrouwen laat het brood thuis bezor
gen en de overige 14 procent (gro
tendeels woonachtig in de steden)
haalt het liever zelf, of laat het ha
len. Waar de bakker 's middags zijn
brood bezorgt, riskeert hij ontevre
den gezichten. Een achtste deel van
de huisvrouwen, die laten bezorgen,
is namelijk niet tevreden over de be
zorgtijd en geeft in het algemeen de
voorkeur aan bezorging in de och
tenduren. Overigens blijkt de Neder
landse huisvrouw zeer trouw aan
haar bakker te zijn: een vijfde deel
heeft hem al van voor de oorlog en
gemiddeld bedraagt de tijd, dat men
bij dezelfde bakker komt, ongeveer
8V2 jaar.
De getrouwde mannen, die
's ochtends met hun pakje brood
de deur uitgaan en vrouw en kin
deren niet eerder dan 's avonds
terugzien, kunnen zich troosten
met de gedachte, dat 46 procent
van alle huisvaders brood mee
neemt naar het werk. In rond
vier-vijfde van die pakjes brood
zitten vier boterhammen of meer.
Warme maaltijden blijken op het
werk nagenoeg niet gebruikt te
worden.
Wat het ontbijt betreft, thee is
hier verreweg de meest gebruikte
drank. In het zuiden van het land
wordt evenwel veel koffie gedronken.
Uit de statistieken blijkt, dat de
mannen verhoudingsgewijs meer
melk bij het ontbijt drinken dan de
vrouwen.
Waarom praten wij eigenlijk
nooit over haar Waarom be
schouwen wij haar stilzwij
gend feitelijk als een wezen dat óók
nog eens vrouw belooft te wórden?
Is het toch misschien weer het ge
volg van een dier hardnekkige voor
oordelen, dat een vrouw eerst haar
bestemming bereikt als zij trouwt?
Dan moeten wij toch nodig eens
bréken met dat hardnekkig misver
stand, alsof alles in de maatschappij
behoort te draaien om de vrouw-en-
moeder.
Met alle hulde voor de vele voor
treffelijke exemplaren van dit slag,
waarvoor de maatschappij niet dank
baar genoeg kan zijn: diezelfde
maatschappij zou hopeloos en ruïneus
vastlopen als alle vrijgezellinnen,
jonge en oudere, uit puur dépit om
dat eeuwig ophemelen van de ge-
Na Parijs komt Rome met de mode,
doch elk seizoen weer stellen we
ons de vraag: is dat nog wel zo 7
Is het zoetjesaan niet bijna omge
keerd: eerst komt Romedan Pa
rijs f Rome heeft heel wat vóór op
Parijs. Om te beginnen zijn alle
Italiaanse ontwerpers veel jonger dan
die in Parijs en veel minder vermoeid.
Of dacht U dat een man als Dior er
niet dóódmoe van wordt nu al zoveel
jaren achter elkaar elke lente en elke
herfst weer iets totaal nieuws te moe
ten bedenken
De jongelui in Rome hebben dat
nog niet: de ideeën komen hen aan
gewaaid. En ze hebben veel meer eer
zucht: ze zullen en ze moeten Parijs
inhalen Parijs overtroeven. Vlak
na de oorlog bleek dat, toen in Rome
de eerste modehuizen gesticht wer
den, die zich een internationale faam
wilden verwerven. Ze werden merk
waardigerwijs gesticht door zeer
adellijke dames, die totaal verarmd
waren. Wat ze nog over hadden was
een uitermate verfijnde smaak én
oude paleisjes vol met mooie spulle
tjes met brocaten en kanten en
sieraden.
Zulke verarmde adellijke dames be
gonnen mooie japonnen te maken
voor de nieuwe rijken die vlak na de
oorlog van veel ellende in Italië kon
den profiterende adel hield uitver
koop. Doch er waren vooraanstaande
Amerikanen in Rome en zij moeten
de eersten geweest zijn die zo'n arme
bleke comtessa Antonelli vertelden
dat er meer zat in de mode dan een
uitverkoop van familiestukken
r wee jaar later hielden de Italiaan-
se mode-ontwerpers hun eerste
grootse internationale show en ze
2den het meteen goed: in Parijs.
Eerst moesten de Parijse mode-
vorsten geglimlacht hebben; later
waren ze woedend. Want alle schat
rijke Amerikaanse inkopers van gro
te Amerikaanse confectiebedrijven,
die in Parijs modéllen komen kopen,
gaan thans óók naar Florence
naar het Palazzo Pitti, waar de Ita
liaanse mode gezamenlijk showt
Elk half jaar en elk half jaar be
ter. Men showt ook m Rome zélf na
tuurlijk, in zo n prachtige omgeving
als de binnenplaats van 't Etruskisch
museum hijvoorbeeld.
Heel jong en stoutmoedig zijn de
Romeinse ontwerpers. Iemand als
Capucci bijvoorbeeld: hij ica.s acht
tien toen hij zijn eerste show hield en
hij kivam er zelfs mee naar Amster
dam. Een heel gekke collectie mode
had hij eigenlijk, in wat hij noemde:
de lijn van de Duivel met veel
rood en zwart. Al zijn jurken waren
volkomen ondraagbaar, maar hoe
origineelHij is thans wat ouder en
los van de duivel en zijn wilde ideeën,
maar origineel is hij nog steeds.
Eerder dan Parijs bracht Rome dit
seizoen de cape bijvoorbeeld. En
eerlijk gezegd,: een veel draag
baarder cape. Een cape, die een sie
raad werd op een tailleur of een man
tel, inpiaats van een hindernis voor
de vrouw die zich vrij wil beivegen.
Capes, die doorgaans op de rug blij
ven en voor zover ze naar voren door
lopen althans de ellebogen vrij laten.
En Rome bracht een iets langere rok,
maar ook al zo dat geen enkele le
venslustige moderne vrouw de krie
bels in de knieën krijgt omdat ze zich
niet meer bewegen kan. Heel verfijnd
zijn voorts in de Italiaanse mode de
kleur-combinaties, vooral in de wol
len stoffen. En dat is vooral verwon
derlijk: de prachtige winterse stoffen,
die de Italianen in de mode brengen
echt voor het buitenland, want zo
veel winter hebben ze in Italië zélf
niet. Op de foto ziet U een ontwerp
van Galton uit Rome: de nieuwe lijn
•Nike". Dit herfstmodel in donker
grijze ruige wollen stof toont een
slanke, rechte lijn. De draperieën van 1
het bovenstuk lopen uit in een soort
gedraaide sjaal van geriiite wol in
twee tinten grijs.
trouwde vrouw plotseling het bijltje
erbij neerlegde. Scholen, winkels,
kantoren, ziekenhuizen zouden leeg-
stromen. en heel het kwetsbaar
maatschappelijk raderwerk zou tot
stilstand komen.
Nee, wij moeten eens ophouden de
vrouwenwereld domweg te ver
delen in getrouwde en onge
trouwde. Het is al erg genoeg dat de
ongetrouwde vrouw, hoe hard en
voortreffelijk zij ook werkt en hoe
veel diensten zij de samenleving ook
jaar in jaar uit bewijst, nog altijd fi
nancieel onevenredig zwaar gestraft
wordt voor haar burgerlijke staat
door een overmatig zware belasting
heffing. Een onrecht dat zij niet al
leen met de vrijgezellen, maar ook
met de werkende getrouwde vrouwen
deelt.
Maar dit is weer een ander thema.
Vooralsnog houden wij het op dat
hupse jonge schoolmatresje, dat de
deur van haar eigen lokaal voor het
eerst achter zich sluit en oog in oog
staat met het kleine beweeglijke uit
geslapen monster dat „klas" heet.
Zal zij het, helemaal alleen met en
kel het papieren wapen van haar
akte-van-bekwaamheid, zover kunnen
temmen dat zij het niet alleen aan
een zijden lintje kan meevoeren,
maar het ook en bovenal nog iets
kan leren?
Laten wij eens hartelijk knipogen
boven het ruitje van die lokaal
deur en haar verzekeren: zij zal
het klaarspelen. Mits en dit prik
ken wij als gTatis advies ter dage
lijkse overpeinzing op haar lesse
naar: mits zij er in slaagt te blijven
wat zij op dit moment zonder twijfel
is: het idool van datzelfde heerlijke
monstertje.
Op dit ogenblik heeft zij alles
voor: haar bloeiende jeugd, haar on
bevangenheid, haar optimisme, haar
idealisme. Een kinderoog onder
scheidt scherp, en is uitermate kri
tisch. Laat zij ervoor waken dat zij
blijft die zij is, en nimmer van haar
voetstuk tuimelen: De ongemakke
lijkste woelwater zal haar blindelings
gehoorzamen.
Maar dan moet zij een dagelijkse
zelfdiscipline kunnen opbrengen, die
verre van mal5 is, zowel uiterlijk als
innerlijk. Uiterlijk, dat voorop. Dat
nvlon-bloesje moet altijd schoon zijn,
die zwierende rok zonder kreukels
of vlekken, die halsketting in harmo
nie met het ensemble, die krullebol
glanzend, die handen onberispelijk
verzorgd. Veertig paar scherpe klei
ne arendsogen nemen haar elke dag
op en al haar doen en laten vindt on
middellijk navolging.
Laat zij daarom onverstoorbaar
rustig zijn, eindeloos geduldig,
scrupuleus rechtvaardig. Al
heeft het kleine cherubijntje op de
voorste bank nog zulke beeldige
krulletjes en snoezige oogjes laat
haar niet altijd de schriften uitdelen,
maar gun dat privilege ook minstens
even dikwijls aan het gebrilde sproe
tige jochie in de allerverste uithoek
van het lokaal.
Als er in het dagelijks bedrijf dan
ook nog een flinke scheut humor kan
geschonken worden, en ergens achter
ae kastdeur onzichtbaar een doos vol
verhalen beschikbaar staat, dan zal
zij het niet alleen voortreffelijk
klaarspelen in het heden maar tot
in lengte van dagen in veertig men
senlevens stralend op haar voetstuk
blijven staan,
SASKIA.