PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Socialisten wijzen het plan van
informateur De Gaay Fortman af
Feestelijke opening van oester- en
mosselseizoen werd groot succes
BILT
EERSTE GROEP AMBONEZEN
NAAR HUIS TERUG
VRACHTAUTO VERPLETTERDE
ZWEEDSE AUTO IN DUITSLAND
NEGERKINDEREN NAAR SCHOOL
ONDER GEWAPEND GELEIDE
Vandaag...
199e jaargang - no. 212
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: O. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 5,85 p. kw.; fr. p. p. 6,10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 7 sept. 1956
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm Min lm. p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent p. regel met een minimum
van l,—. „Brieven of adres
bureau v. d. blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bureau's: Vllssingen, Walstr. 58-60, tel. 2355 4 lijnen (b.g.g. 546 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841 Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228): Oostburg, Nieuwstraat 43, telef. 20; Terneuzen. Brouwerijstr. 2: Zierikzee. N Bogerdstr. 24. telef. 26.
DE BESLISSING IS GEVALLEN
Grote vraag is wat er nu zal gebeuren
(Van onze parlementaire redacteur)
De beslissing is gevallen: de Party van de Arbeid heeft de plannen
van professor De Gaay Fortman getorpedeerd! Woensdagmorgen
heeft zij de informateur een ultimatum gesteld: onderhandelen over
onze bezwaren of we doen niet met U mee. Maar prof. De Gaay Fort
man heeft er kennelijk niet voor gevoeld de samenstelling van zijn ex
tra-parlementair kabinet toch weer parlementair te behandelen. Dat
zou zeer uitvoerig overleg met de fracties betekenen, hetgeen toch
weer zou uitlopen in een herhaling van het schier eindeloze gepraat.
Hy heeft nog dezelfde ochtend rapport uitgebracht aan H.M. de Ko
ningin.
Ook dit veelomstreden kabinet is
dus weer van de baan. De politici zien
al weer uit naar nieuwe plannen en
de heer Van Tilburg kan gevoegelijk
naar Suriname terug.
Even zag het er gisteren naar uit,
dat prof. De Gaay Fortman de moed
bad opgegeven en zijn pogingen zou
staken. Na hem ontving H.M. de ko
ningin namelijk de heren Rutgers,
Jonkman en Van Schaïck voor het
vragen van advies. Na een tweede be
zoek van de informateur aan Huize
Den Bosch volgde echter het commu
niqué dat van een tussentijds rapport
sprak, waaruit dus bleek, dat de heer
De Gaay Fortman doorgaat.
Reeds van de aanvang af heeft de
Partij van de Arbeid duidelijk laten
doorschemeren, dat het vermoedelijk
te veel van haar gevergd zou zijn
om dr. Drees en de heer Mans/holt te
offeren op het altaar van het extra
parlementair brede basis-kabinet.
Veel hing nog af van een definitieve
zetelverdeling en van het program
van prof. De Gaay Fortman, doch
beide waren voor de Partij van de
Arbeid bronnen van nieuwe grieven.
Zo had men overwegend bezwaar te
gen de landbouwparagraaf, waarin de
beslissing over de maatregelen, die
minister Mansiholt direct noodzakelijk
aoht, wordt opgeschort tot de S.E.R.
aan het eind van deze maand zijn. rap
port over de garantieprijzen zal heb
ben uitgebracht. Ook ging het pro
gram ten aanzien van de belasting
aftrek voor industriële investeringen
aanzienlijk verder dan de Partij van
de Arbeid toelaatbaar acht.
Naar de socialistische opvatting
zou de informateur de K.V.P. op
verschillende punten veel te ver
tegemoet zijn gegaan, ten koste
van de P.v.cLA. Dit zou niet alleen
Mexico City: zakkende stad
Binnenkort zal in Mexico een
landelijke campagne beginnen
om een bedrag van driehonderd
miljoen galden in te zamelen,
voor een fonds, dat de oude
hoofdstad van Mexico, Mexico
City, moet redden van de „ver-
drinkingsdood".
Ingenieurs hebben vorig jaar
uitgerekend dat door de zachte
bodem en het vele vocht daarin
de stad Mexico City per jaar 26
tot 45 centimeter dieper weg-
zinkt. In dit tempo zal de stad
in 1990 geheel verdwenen zyn.
De regering van Mexico zal het
fonds aanwenden voor de bouw -
van een nieuwe waterleiding, i
Als deze gereed is kunnen de
ruim vijfduizend putten waar-
uit Mexico City momenteel zijn
water voor een groot deel be-
trekt, dichtgegooid worden.
Hierdoor denkt men een eind
te maken aan de verzwakking
van de bodem.
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllim
De commissaris der koningin, jhr.
mr. A. F. C. de Casembroot, opende
met het nuttigen van de eerste oes
ter donderdagmiddag in Zierikzee
het oester- en mosselséizoen.
(Foto P.Z.C.)
gelden ten aanzien van de bezits
vorming, maar ook voor de zetel
verdeling. Prof. De Gaay Fortman
schijnt namelijk te hebben gepro
beerd de K.V.P. de portefeuille
van wederopbouw te laten behou
den, zonder de V.V.D. uit zijn
schema te schrappen.
Daartoe zou het ministerie van ver
keer en waterstaat moeten worden
gesplitst; verkeer voor een liberaal en
waterstaat voor een socialist. Voor de
V.V.D. moet zo'n half departement een
nogal schrale buit zijn. terwijl de an
dere helft de P.v.d.A. ook onbevredigd
laat, hoewel zij de zorg voor het Delta
plan wel graag aan een socialist zou
zien toevertrouwd.
En zo zijn we dan in het zoveelste
stadium der speculatieve voorspellin
gen beland. De mogelijkheid van een
vier-partijen-kabinet met de K.V.P. in
de oppositie wordt uitgesloten geacht.
Uit de vérgaande tegemoetkomingen
aan de K.V.P. wordt in socialistische
kringen trouwens afgeleid, dat de A.R.
thans definitief keus voor de K.V.P.
heeft gedaan.
In de P.v.d.A. is de stemming bo
vendien meer rijp voor de oppositie
dan voor vérdere pogingen tot sa
menwerking, waar men toch geen
heil meer in ziet.
In bepaalde kringen wordt nu reke
ning gehouden met de mogelijkheid,
dat prof. De Gaay Fortman al een re
servelijstje in zijn zak heeft. Maar
welke namen er dan op dit lijstje
zouden moeten staan? Enkele voor
standers van een christelijk coalitie
kabinet zoeken het in dé richting van
het eigen verlangen, anderen spreken
van een zakenkabinet en elders kan
men de theorie beluisteren, dat re
constructie van het demissionaire
kabinet de enige oplossing is. Maar
de kansen voor een smalle basis
staan voorshands nog lager genoteerd,
dan verleden week, aangezien het
overgrote deel van de C.H.U. daar
pertinent tegenstander van is en of
de V.V.D. mee zal willen doen is een
grote vraag.
De vraag „wat nu?" wordt intussen
benauwender dan ooit, want het aan
tal nog overblijvende mogelijkheden
wordt voortdurend kleiner.
Proef-repatriëring
Donderdagmiddag is per „Willem
Ruys" de eerste groep Ambonezen
vertrokken die de wens te kennen liad
gegeven naar Indonesië terug te ke
ren. In het kamp „De Golflinks" te
Arnhem verblijft thans een andere
groep Ambonezen, die eveneens naar
Indonesië wensen te vertrekken. Over
dit vertrek is evenwel nog geen be
slissing genomen.
De eerste groep bestond uit een
achttal Ambonese gezinnen en drie
alleenstaande vrouwen. Het gaat hier
om een proef-repatriëring, als uit-
Indonesische jeugd wil
doodstraf voor Schmidt
In Djakarta zijn donderdag vlug
schriften verspreid, waarin de dood
straf wordt geëist tegen de Nederlan
der Schmidt. In de afgelopen dagen
zyn in het communistische blad „Ha-
rian Rakjat" al verscheidene berich
ten verschenen over resoluties, die
door verschillende jeugdorganisaties
zijn aangenomen en waarin eveneens
de hoogste straf voor Schmidt werd
verlangd.
Stoffelijk overschot van
baby Ruotolo aangetroffen
Het lijkje van de zes weken oude
Cynthia Ruotolo, die zaterdag j.l.
werd ontvoerd toen haar moeder
boodschappen deed in een winkel te
Hamden (Ver. Staten), is donderdag
gevonden in een meer op ongeveer 3
km. afstand van de winkel.
De politie liet verslaggevers niet
toe tot het gebied, waar het lijkje ge
vonden werd. Agenten van de federa
le recherche, plaatselijke en staats
politie en honderden vrijwilligers had
den het omliggende gebied uitge
kamd om het kind te kunnen vinden.
vloeisel van de besprekingen, die ver
leden jaar zijn gevoerd over de terug
zending van diegenen onder de 17.000
in Nederland vertoevende Ambone
zen, die hiertoe de wens te kennen ge
ven. Bijna alle betrokkenen in to-*
taal 38 personen hebben Ambon
tot eindbestemming, enkelen echter
zullen in Djakarta achterblijven.
T.jdcns de feesten d-.e gisteren
H te Yerseke bij de opening van
het oester- en mosselseizoen m
werden gehouden, hebben de-
legaties uit Tholen, Bruinisse,
Zierikzee en Yerseke, een proe-
ve van hun eerste vangsten
aan de commissaris der ko-
ntngin in Zeeland aangeboden.
Op de, foto zijn op de voor-
grond de Yersekenaren, mej.
M E. J. de Leeuw en de heer H.
H Koster onderweg om hun zee-
banket aan te bieden.
1 (Foto P.Z.C.) ¥e
IiiiiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiF
Nijmegen eert Trajanus
Donderdagmiddag heeft de burge
meester van Nijmegen op het Traja
nusplein aldaar het bronzen stand
beeld van keizer Trajanus, de impe
rator optimus van het Romeinse Rijk,
die 1850 jaar geleden aan Novioma-
gum stadsrechten schonk, onthuld.
Burgemeester Hustinx verklaarde
'in zijn onthullingsrede, 'dat keizer
Trajanus inderdaad mag beschouwd
wórden als stichter van Nijmegen.
Een vrachtauto met een lading van twaalf ton is donderdagavond
in de Westduïtse plaats Celle omgeslagen en op een Zweedse personen
auto terechtgekomen. Deze werd met de vier inzittenden, samenge
perst tot een dikte van hoogstens 20 cm. In de wagen zaten twee man
nen en twee kinderen. De vrouwen waren gaan winkelen. Zij vielen
flauw toen zij zagen wat er gebeurd was.
ZEELAND PRESENTEERDE ZICH OP ZIJN BEST
RASSENSTRIJD IN AMERIKA
opgesteld. Verscheidene eenheden van
de staats-politie van steden uit de na
bijheid hielpen mee om de orde te
handhaven.
Twintig arrestaties werden verricht
door de politie van de staat en de
garde.
Naar verluidt stelt het F.B.I. (Fe
deral Bureau of Investigationeen on
derzoek in naar dreigementen tegen
blanke ouders, die te Clinton hun
kinderen naar scholen met negers
stuurden.
De Nationale Garde heeft er de af
gelopen dagen voor gezorgd dat 12
negerkinderen veilig van huis naar
school en vice versa konden gaan.
Omdat het, uiterlijk althans,, nogal
rustig geworden is, zijn woensdag
avond de garde-patrouilles terugge
trokken, maar het verbod van samen
scholingen bleef gehandhaafd.
De directeur van de h.b.s. van Clin
ton heeft echter gemeld, dat een in
timidatie-campagne aan de gang is.
Hij zegt dat er elementen zijn die
proberen blanke ouders er toe te
brengen hun kinderen thuis te hou
den, door een campagne van persoon
lijk en telefonisch contact. Ruim
tweederde van de blanke leerlingen
van de h.b.s. te Clinton waren dins
dag absent.
Te Aston hebben blanke ouders 100
kinderen van de lagere school ge
haald, uit protest tegen de inschrij
ving van acht negerkinderen.
Ongeveer 500 personen verzamelden
zich voor de h.b.s. te Matoaka in
West-Virginia, om te protesteren te
gen de inschrijving van 17 negers.
Drie uur later gingen de demonstran
ten uiteen op aanraden van een do
minee.
Tanks werden opgesteld op
hoeken van schoolgebouw
Troepen van de Nationale Garde
hebben zich met gevelde bajonet een
weg moeten banen door een woedende
menigte van naar schatting 750 per
sonen om elf neger-leerlingen te es
corteren naar de middelbare school
van Sturgis in de Ver. Staten.
De autoriteiten hebben vandaag de
„integratie-situatie" explosief ge
noemd.
Verscheidene mensen uit de menig
te werden gearresteerd, toen zij pro
beerden om de garde te beletten de
neger-kinderen të begeleiden naar de
vroeger uitsluitend door blanke kin
deren bezochte school.
Een paar blanken werden bovendien
'neergeslagen, toen zij tegen de gar
disten opdrongen.
Velen van de blanke leerlingen, die
de school waren blijven bezoeken ge
durende de betogingen vroeger in de
week, zagen daar gisteren vanaf na
de relletjes, die plaatsvonden.
De neger-kinderen lieten zich in de
klassen inschrijven.
De menigte vertoonde geen neiging
om weg te gaan, bleef rond het ge
bouw en de terreinen hangen, jouw
de de garde-troepen uit en wachtte
blijkbaar op hun vertrek. Maar deze
bleven rond het gebouw de wacht
houden.
Er werden tanks van de 240e tank
eenheid op elke hoek van de school
Yerseke trok massaal bezoek
In het oesterdorp Yerseke heeft men donderdag de zorgen over de bedrei
gingen van het Deltaplan voor een dag overboord gezet. Men had er ook
doodeenvoudig geen tyd voor, want op de zesde september 1956 hadden de
Zeeuwse oester- en mosselmensen wel'wat anders èn gezelligers te doen.
Vandaag begint namelijk de verzending van oesters en zoals een boer
zijn oogstfeest viert, de haringvissers hun vlaggetjesdag hebben, zo hebben
nu de Zeeuwse oester- en mosselmensen op feestelijke wijze dit nieuwe sei
zoen geopend.
En hoe! Een armada van'meer dan honderd vaartuigen uit Yerseke,
Bruinisse, Tholen en Zierikzee, ryk gepavoiseerd en beladen met honder
den gasten uit binnen- en buitenland, koerste 's middags over de Ooster-
sehelde, de schatkist van de oester- en mosselcultuur. Een historische fi
guur uit het Yerseke van de zestiende eeuw, Pieter Corneliszn, kastelein
van „De Drie Haringen", die een vermaard oester- en mosselkenner moet
/.ijn geweest, keerde voor één dag met zijn echtgenote en trawanten uit
het reeds grijze verleden terug, om zich te verwonderen over de ontwikke
ling van deze cultures.
De commissaris der koningin, jhr. m r. A. F. C. de Casembroot was het,
die ten aanschouwe van duizenden belangstellenden op de haven, het oes-
ierseizoen opende door als eerste dit-edele zeebanket in de keel te laten
glijden. Zeeland presenteerde zich. Op zijn best!
Er was een kolossale drukte op
ferseke, waar de bevolking de dui
zenden bezoekers heeft laten zien,
goed te kunnen feestvieren. Bijna van
huis tot huis werd er gevlagd en om
dat bijna het gehele dorp van en vóór
de oester- en mosselcultuur leeft,
was het ook een feest van de gehele
.bevolking.
Reeds 's morgens ging de sohool-
eugd met „Mozart" voorop door het
lorp om op de feestelijk met erepoor-
;en en vlaggen versierde haven, dui
zend ballonnen met de leuze „Zeeland
oresenteert oesters en mosselen" het
luchtruim te laten kiezen. Wie soms
zo'n ballon vindt, moet niet vergeten
het kaartje op te sturen! De vinder
van de verstkomende ballon staat 'n
vaatje oesters te wachten.
Tegen elven kwam de muziekkapel
van de Mechelse politie het dorp bin
nen marcheren om luister aan het
festijn bij te zetten. En terwijl dit
kranige korps zijn wandeling door het
dorp maakte, ontving het comité in
het gemeentehuis de mensen van de
publiciteit. Een legertje journalisten,
radiomensen, fotografen en filmope
rateurs, een kleine honderd man by
elkaar, was naar Yerseke gekomen.
En het moet met ere worden gezegd,
de organisatoren hadden voor „stof"
gezorgd. Er was veel te zien èn ook
te horen. Smakelijk en licht verteer
baar dienden de deskundigen in het
gemeentehuis hun mededelingen op.
De voorzitter van het bestuur der
Visserijen op de Zeeuwse stromen, ir.
J. D. Dorst, vertelde iets over het be
lang van de oester- en mosselcultuur
de bodemcultuur onder water, zo
als hij het noemde waarvoor de
Staat een tweeduizend percelen in de
Zeeuwse wateren verhuurt. Dr. P.
Korringa, de bioloog van het Rijks
instituut voor Visseryonderzoek, die
de schelpdierencultuur in Nederland
reeds onschatbare diensten bewees,
schotelde de oester als het meest vol
maakte voedingsmiddel met een on
geëvenaarde rijkdom aan miniralen,
voor. Reeds in de romeinse tijden
wist men de oester te waarderen. Al
leenin ons eigen land neemt men
thans nog altijd een zekere reserve
hiertegen in. De Zeeuwen kunnen er
genoeg leveren en zij doen dit ook.
Drs. D. j. van Dijk, directeur van het
Bedrijfsschap voor Visserijprodukten
gaf daarover enkele cyfers.
In het laatste seizoen werden
byna 21 miljoen afgeleverd, waar
van alleen circa 18 miljoen naar
België. De export beliep een waar
de van ruim 3'/? miljoen. Neder
land zelf consumeerde er slechts
ongeveer anderhalf miljoen. Met
de mosselen is het precies zo. On
geveer 400.000 tonnen van 100 kg
gaan er de grens over, voor totaal
ruim negen miljoen gulden. In Ne
derland worden er slechts onge
veer 11.000 tonnen afgezet en ca.
25.000 tonnen gaan naar de inleg-
gerijen.
Om te bewijzen dat er ook over de
gezondheid van de consumenten
wordt gewaakt, kon dr. A. Grijns,
bacterioloog bij het bestuur der vis
serijen op de Zeeuwse stromen, me
dedelen, dat in de 44 jaar dat het be
stuur thans de controles op de cul-
...hoopt koning Boudewijn van
België zijn 26e verjaardag te
gedenken; J§
...is het 100 jaar geleden, dat
de beroemde Engelse oorlogs-
verpleegster Florence Nightin-
gale met een geschokte ge-
zondheid uit de Krim in Enge-
land terugkeerde. n
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllin
tures uitoefent, geen enkel geval van
typhus zich heeft voorgedaan na het
eten van Zeeuwse oesters of mosse
len. In 1902 deed zich in Engeland
een ernstig geval voor, toen daar
oesters werden geconsumeerd, die
door een Engelsman waren gekweekt
in water, waarin riolen uitmondden.
Na deze bespreking bood het ge
meentebestuur van Yerseke een twee-
hondertal genodigden, onder wie de
commissaris der koningin, jhr. mr.
A. F. C. de Casembroot en het lid
van Ged. Staten, de heer M. J. van
Poelje met him echtgenoten, de Grif
fier der Staten, mr. J. M. Pilaar en
enkele leden van de vaste visserij
commissie uit de Tweede Kamer, een
lunch in zaal-Nolet aan. Wegens ziek-
(Vervolg op pag. 5)
DE
VERWACHT...
ZUIDWESTELIJKE WIND.
Over het algemeen zonnig weer
met slechts hier of daar een bui. Ma
tige tot krachtige zuidwestelijke
wind. Dezelfde temperaturen als don
derdag of iets lager.
ZON EN MAAN
8 september.
Zon op 6.05 onder 19.13
Maan op 10.57 onder 20.25
