Grote woningnood en materieel verval in trotse tsarenstad Uitvoerend comité van Wereldraad bijeen achter IJzeren Gordijn KLANKBORD VERSCHILLEN IN LONEN LOS VAN LOODSGELDTARIEVEN ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1956 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT LENINGRAD: „DE STAD DER WITTE NACHTEN Armoedig geklede Russen zijn echter met hun lot tevreden (Van een onzer verslaggevers) Het Russische volk noemt zijn geliefde Leningrad >,de stad der witte nachten", omdat het er in de zomer niet helemaal donker wordt. De nacht is een kortstondige schemering waarin het oude St. Petersburg een sprookjesachtig mooie stad lijkt met brede straten, grote pleinen en vele prachtige paleizen en kathedralen. Zodra echter de ochtend zon de met zuiver goud beslagen torens doet gloeien, blijkt duidelijk, hoe verwaarloosd de stad in werkelijkheid is. De herenhuizen, waarin eens de gunstelingen van de tsaren grote feesten gaven, zijn nu volko men uitgewoonde huurkazerne's» met platgetrapte drempels en kleur loze ramen. Het pleisterwerk bladdert van de muren. De keizerlijke paleizen zijn er nog het best aan toe, omdat zij als musea zijn inge richt én deze musea worden zeer druk bezocht. De woningtoestanden zijn in Rusland zo erbarmelijk slecht, dat een normaal gezinsleven niet mo gelijk is. Hele gezinnen wonen in een enkele kamer; toilet en keuken moeten zij met anderen delen. Het is daarom begrijpelijk, dat de Rus sen hun vrije tijd elders doorbren gen. Zij hebben geen andere keus dan een bezoek aan een bioscoop, museum of cultuurpark. Hun wo ning dient alleen maar als onder komen voor de nacht. De huren zijn echter niet hoog. Voor een kamer van 20 m2 betaalt men in de Sowjet-Unie slechts onge veer 17 roebels 16.per maand, centrale verwarming en elektrisch licht zijn inbegrepen. In de nieuwe flatgebouwen, die door hun frisse kleuren sterk opvallen in het grauwe stadsbeeld, bevmden zich ook 2-ka- merwoningen, maar deze zijn nog zeer schaars. De woningnood is waar schijnlijk nergens ter wereld zo groot als in Rusland. Een goede arbeider verdient 1000- 1200 roebels in de maand, terwijl de vrouwen er nog eens 8 a 900 bij ver dienen. Ondanks deze salarissen is de levensstandaard zeer laag, doordat de primaire levensbehoeften als voeding en kleding ontstellend duur zijn. Maar de Russen weten niet beter en vinden dat heel gewoon. Zij zijn er van overtuigd, dat in alle Westeuro- Ïiese landen de levensstandaard veel ager is dan bij hen. Op ieder moment van de dag schui felen tienduizenden armoedig- geklede Russen door de Nieuwski Prospekt, de hoofdstraat van Leningrad. De mannen dragen sjofele pakken met vuile, gekreukelde overhemden zon der das. de vrouwen gaan gekleed in eenvoudige jurkjes en kleurloze man tels. Hun kapsel is onverzorgd en make-up ontbreekt bijna geheel. Slechts een enkeling gebruikt een soort eenheidslippenstift, droog en fel oranje. Toch zijn er in de Sowjet-Unie wel mensen, die er opvallend beter ver zorgd uitzien, al is de snit en kwali teit van hun kleren slecht. Zij beho ren tot de groep van de beter betaal den. Kunstschilders, hoge officieren, romanschrijvers, partijfunctionaris sen en journalisten verdienen er fa belachtige sommen. Zij kunnen zich dan ook de weel de permitteren om in een restau rant lekker te eten en te drinken bij de muziek van een Russische jazzband (stijl 1920). De doorsnee Rus kan dat niet. Hij drinkt een glas inlandse wijn in een van de bars, smaakvol ingerichte kel ders, waar hij zijn 100 of 200 gram drank staande moet gemeten om dat er geen stoelen of krukken zijn. Heeft hij ook daar geen geld voor, dan drinkt h\j een goedkoop glas bier aan een van de talrijke wagentjes. Iedere buitenlander is voor de vriendelijke Russen niet altijd een bron van vermaak, maar ook van in lichtingen. Zij herkennen hem niet zozeer aan zijn kleren als wel aan zijn leren schoenen, want die zijn voor hen een teken van kapitalisme. De vreemdeling krijgt een stortvloed van vragen te beantwoorden over de meest uiteenlopende onderwerpen. Het opvallende is echter, dat de Rus sen een meer dan gewone belangstel ling hebben voor geschiedenis, kunst en cultuur. Het museumbezoek zal daaraan wel niet vreemd zijn. Uit de gesprekken blijkt, dat zij bang zijn voor de atoombom, dat zij 't belache lijk vinden, dat niet iedere vrouw in West-Europa een betrekking heeft (wat doen de vrouwen daar dan de hele dag?) en dat zij niet begrijpen waarom men op de Westeuropese HONGERIG. De leden van het Amerikaanse Huis van Afgevaardig den en van de Senaat, moeten sinds ®nige tijd zelf de broodjes betalen, die zij in het parlementsrestaurant ge bruiken. Deze maatregel was nodig geworden omdat talrijke afgevaar digden er een gewoonte van maakten in het restaurant maar één enkel hopje koffie te bestellen en daarbij een onbehoorlijk aantal gratis beleg de broodjes nuttigden. ^TIIOF. James Chatwin lag bij net Engelse plaatsje Newquay lekker °P z,Jn jug in zee te dromen, echt zo- ais goede zwemmers zich dat kunnen permitteren. Plotseling zweefde er een helicopter boven hem en voor hij begreep wat er gebeurde, werd hij uit zee opgehaald en regelrecht naar een ziekenhuis getransporteerd. Daar is toen het misverstand opgelost, waar na James per auto naar Newquay S!?H„t.erU¥ebraCht- HU Stag WB' vlfotig aan het zwemmen scholen geen Russisch onderwijst. Bij de vragen, die zij zelf stellen, vindt men steeds dezelfde terug: wil het westen werkelijk geen oorlog? Welke Russische schrijvers en schilders kent U? Welke films vertoont men in West-Europa en zijn daar ook Rus sische bij Hoe heten de prinsesjes en hoe oud zijn zij? En heeft Am sterdam net zo'n mooie ondergrond se als Leningrad? Wee de buitenlan der, die niet haarscherp het antwoord op hun vragen weet. Zij kijken de woorden uit zijn mond en zien de minste aarzeling voor onwetendheid aan. Kerkelijk herstel Al heet het dan, dat de druk van het communistisch regiem aanzien lijk minder zwaar is dan vroeger, de angst voor de geheime politie zit er toch nog in. De Russen overwegen scherp wat zij zullen antwoorden en letten goed op hun woorden. Vragen over Stalin worden met een schou derophalen afgedaan: „Hij heeft fou ten gemaakt is him nietszeggend commentaar. Dit neemt niet weg, dat een enkeling wel kritiek op het hui dige bewind durft uit te oefenen, al zal hij dat niet in het openbaar doen. De beschonken man, die in een volle autobus beweerde, dat 't tegenwoor dig in de USSR nog net zo'n ongeor ganiseerde rommel was als in de tsarentijd, werd door een vinnige con ductrice uit de bus verwijderd. Ook bestaat er een ondergrondse bewe ging, die zich „Anti-communistische Vereniging" noemt. In geestelijk opzicht is er echter wel iets veranderd. De zeventien kerken van Leningrad (3.500.000 inw.) zijn altijd overvol en de gees telijkheid wordt niets in de weg ge legd. Bovendien heeft de Russisch Orthodoxe Kerk toestemming ge kregen om verschillende oude kerk gebouwen te restaureren en weer open te stellen. Op het seminarium van het episcopaat Leningrad stu deert een record aantal leerlingen. Al deze feiten wijzen er op, dat het van ouds diepreligieus voelende Russische volk zich zijn geloof niet laat ontnemen. BELGISCHE EN NEDERLANDSE DIENSTEN Geen aanleiding tot gelijkstelling. In zijn memorie van antwoord aan de Tweede Kamer over het wetsont werp houdende nieuwe bepalingen betreffende de loodsdienst voor zee schepen zegt de minister van marine o.m., dat de loodstarieven, sinds de vaststelling in 1859, herziening be hoefden als gevolg van de waardever mindering van de gulden en de Belgi sche frank. IJit de gelijkstelling van de loodsgeldtarieven in België en Ne derland kan niet de wenselijkheid voortvloeien om tot opheffing van de verschillen in de lonen van de Belgi sche en Nederlandse diensten van het loodswezen te geraken. Salarissen en loodsgeldtarieven dienen geheel af zonderlijk te worden beschouwd. De salariëring der loodsen vormt ln beide landen een onderdeel van het bezoldigingssysteem van het gehele burgerlijke overheidspersoneel. Elk der beide landen heeft zijn eigen loonpolitiek. Het verschil in levens standaard in beide landen blijft be staan, welke standaard na 1945 in België aanzienlijk hoger is dan in Ne derland, zo merkt de minister op. Op grond van de bepalingen van het scheidingstractaat van 1839 met België en van het verdrag van 12 mei 1863 tot afkoop van de Schelde- tol en tot vermindering van de loods gelden op de Westerschei de zullen de loodsgelden op de Schelde nimmer hoger kunnen zijn dan die, welke ge heven worden op de mondingen van de Maas, zulks naar evenredigheid van afstanden. Bij de thans wederom beoogde vol ledige gelijkstelling der tarieven is zonder overeenstemming met België derhalve geen vermindering van loodsgeld mogelijk voor schepen .met loodsbrevethouders. De mogelijkheid is evenwel open gehouden met het oog op met België eventueel te bereiken overeenstem ming inzake schepen met loodsbre vethouders. welk instituut België thans niet kent. Wereldraad van Kerken wil akkoord over atoomproeven De negentig leden van de centrale commissie van de Wereldraad van Kerken, die te Galyatetoe in Honga- rjje bjjeen is, hebben donderdagavond een verklaring goedgekeurd, waarin wordt aangedrongen op het totstand- brengen van-een akkoord betreffende staking of beperking van en controle op proeven met kernwapens. „De mensen moeten streven naar een maatschappij, waarin allen met inachtneming van de behoeften en rechten van anderen in vrijheid kun nen handelen. Wanneer het ene volk het andere politiek of economisch overheerst, krijgt het afhankelijke en onderwor pen volk niet de mogelijkheid om een 'volledig verantwoorde maatschappij te ^ontwikkelen. Vele afhankelijke volkeren vragen zelfbestuur en onaf hankelijkheid. De kerken binnen en buiten deze landen moeten voor dit dringende ver zoek begrip hebben en de bevolking steunen ondat dit doel op ordelijke wijze wordt bereikt. In gemeenschap pen, waarin meer dan een ras is ver tegenwoordigd, moeten de kerken de aanspraken op rechtvaardigheid erkennen en op krachtige wq'ze een verzoenende en constructieve invloed •rtoefenen", aldus de verklaring. Sinds in de Sowjet-Unie de persoons verheerlijking is afgeschaft zijn vele portretten uit parken en pleinen ver dwenen. In Leningrad bevindt zich echter toch een galerij niet de por tretten van momenteel belangrijke fi guren uit het Russische' politieke le ven. Derde van links is Malenlcow. Meer naar rechts o.a. Boelganin, Kroesjtsjew en Mikoyan. Foto P.Z.C Aan het einde van een stille gracht in Leningrad staat de massieve Alexander-kathedraal Met zijn gekleurde en vergulde koepels is het een typisch voor. beeld van Russisch-Byzantijn- se kerkbouw. m (Foto P.Z.C.) I liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil Prins Bernhard leidt slot Anjeractie in Als regent van het Prins Bernhard- fonds zal de prins zich hedenavond, 4 augustus, om 19.00 uur via Hilversum I en om 20.00 uur via Hilversum II, persoonlijk tot het Nederlandse volk richten om het eindstadium van de grote nationale Anjeractie, die wordt gehouden ter gelegenheid van het 10- jarig bestaan van het fonds en de Anjerfondsen, in te leiden. Felle brand in Djakarta verwoest 1950 woningen. In het hart van Djakarta's uitge strekte krottenwijk heeft vrijdag twee uur lang een felle brand gewoed, waardoor niet minder dan 1950 wo ningen in de as werden gelegd en 5000 mensen dakloos werden. Het vuur werd nog aangewakkerd door een stevige bries en verspreidde zich razend snel tussen de honderden houten hutten. Er zouden geen slacht offers gevallen zijn. Slechts dertien stakende koopvaardijofficieren Stakingsbevel van Duitse vakbond liep op een fiasco uit Uit een overzicht van de Duitse ha vens blijkt, dat slechts dertien van de in het totaal 10.000 gezagvoerders en scheepsofficieren der Westduitse koopvaardijvloot het stakingsbevel van hun bond, de „Deutsche Ange- stelltengewerkschaft opgevolgd heb ben. De stakingsorder werd donderdag middag rechtstreeks gericht aan on geveer 150 Duitse schepen, die nu in Duitse havens liggen. Vrijdagochtend om tien uur bleek echter, dat donder dagmiddag veertien schepen uit de haven van Hamburg vertrokken wa ren zonder dat er ook maar de ge ringste aanwijzing was, dat de offi cieren staakten. Gezagvoerders van ongeveer 50 andere schepen in de ha ven deelden mee, dat er hij hen aan boord „normaal" gewerkt werd. Illllllllllllllllllllllllllllllllllillllllllllll I Flinke opklaringen. M (Van onze weerkundige 1 medewerker) H Hoewel Zeeland de laatste da- p gen belangrijk minder regen kreeg dan de rest van ons land, s kwamen er gisteren plaatselijk r" toch enkele buien tot ontwik- M keling. Gistermorgen viel in H Rotterdam 45 mm en op het §1 H vliegveld Volkel 34 mm regen, s In de hogere luchtlagen blijft li nog vrij koude lucht toestro- H men, waardoor de lucht nog een onstabiele opbouw behoudt, M zodat de kans op enkele buien H aanwezig blijft. Toch breidt een hogedrukgebied, boven de Oceaan gelegen, zich geleide- lijk verder over de Britse eilan- H den naar onze omgeving uit. jj| Deze ontwikkeling heeft een H langzame verbetering tot ge- volg. De kans op buien wordt M gedurende het weekeinde klei- M ner en er mogen flinke opkla- ringen worden verwacht. De aangevoerde lucht boven de Qe Noordzee is echter te koe) voor p augustus, zodat de maximum p êeê temperaturen niet veel hoger H dan tot 18 graden Celsius zul- §1 len oplopen. Het warme zomer- .veei is de laatste dagen tot het j| uiterste zuiden van Europa te- M ruggedrongen, waar nog tempe- s raturen boven de 25 .graden Celsius voorkomen. M llllllllllllllllllllllllllH STEMMEN UIT DE KERKEN Ook uit communistische landen Deze week is het uitvoerend comité van de Wereldraad der Kerken bijeen geweest te Galyatetoe, dat ergens ten noorden van de Hongaarse hoofdstad Budapest moet liggen. Dat uitvoerend comité blijkt nog zo klein niet te zijn. In totaal kwamen daar een 250 afgevaardigden van de kerken, die bij de Wereldraad zijn aangesloten, tezame n. Dat er een of ander comité van de Wereldraad der Kerken bijeen komt, is geen bijzonder nieuws. Sinds de difi- nitieve stichting van de Oecumene lezen we telkens weer van een vergade ring van deze Raad. Dat men deze bijeenkomst in een communistisch gere geerd land laat plaats vinden, is de bijzondere noot, waarom er aan deze samenkomst van het uitvoerend comité wel wat meer aandacht mag wor den besteed. Er zijn verschillende kerken van landen die behoren tot het commu nistische blok. lid van de Wereldraad der Kerken. Daar zijn allereerst een paar kerken van Hongarije. In dit land. waar de bevolking voor 66% Rooms Katholiek is, zijn er een paar kerken, die van het begin af aan een plaats hebben ingenomen in de Oecu mene. Allereerst de Hervormde Kerk van Hongarije, waartoe 21% van de bevolking behoort. Hoewel deze kerk bisschoppen heeft, is zij toch van het Gereformeerde. Calvinistische type. En dan is er de Lutherse Kerk in dat land. die kleiner in getal is. Van de Prot. kerken in Oost Europa neemt die van Tsjechoslowakije in haar land een bepaalde plaats in, die groter is dan men in dit voor 75% Rooms Ka tholieke land zou vermoeden. Verder zijn lid van de Wereldraad enkele kerken uit de Balkanlanden, die van uit Moskou hun bevelen ontvangen. De Lutherse Kerk van Oost-Duits- land heeft tot op heden de band met die van West-Duitsland weten te be waren. Zij vormen tezamen De Evan gelische Kerk van Duitsland, die niet moede wordt te verklaren dat de hui dige verdeling van hun land alleen maar als „iets voorlopigs" te beschou wen is en dat „het Evangelie zich niet aan een westelijke of oostelijke we reldbeschouwing laat koppelen". „Het Evangelie kent geen ijzeren gordijn". „Het Evangelie verzet zich tegen el ke poging om een bepaalde mense lijke maatschappij-orde absoluut te stellen en haar met geweld als laat ste doel der mensheid door te zetten". „Het Evangelie schenkt ons de vrij heid om in geloof „neen" te zeggen tegen alle totalitaire aanspraken, die menselijke macht wil laten gelden en om het op te nemen voor allen, die van recht beroofd zijn en om liever te lijden dan aan anti-goddelijke wet ten en verordeningen gehoorzaam te zijn". Aan alle pogingen van de re geerders van de Oostduise staat om van de kerken een zg. loyauteitsver- klaring te krijgen, heeft deze Evan gelische Kerk van Duitsland weer stand geboden. „Gods Woord is niet gebonden". In andere landen achter het ijzeren gordijn hebben kerken deze verkla ring wel afgelegd, zo ook in Honga rije. Voor deze kerken is echter net lid zijn van de Wereldraad der Ker ken van veel meer belang dan wij zo oppervlakkig zouden vermoeden. Het is voor hen van meer betekenis dan dat bijv. de kerken van ons land daar van lid zijn, want op deze wijze heb ben zij een mogelijkheid van interna tionaal contact overgehouden. Hoe wel verschillende Oosters Orthodoxe kerken wel lid zijn van de Wereldraad der Kerken is dit met de Russ. Ortho doxe Kerk niet het geval. In Galyate toe is echter wel communistisch Chi na vertegenwoordigd, door een An- gljcaanse bisschop uit Nanking, die luistert naar de naam Hsun Ting. Bijzonder karakter Dat samenkomen in een land ach ter het ijzeren gordijn moet aan deze bijeenkomst een bijzonder karakter geven. Dat bijzondere karakter zal nog meer benadrukt worden door het centrale thema waarmee deze verga dering van het uitvoerend comité zich bezig houdt: „De kerken en de op bouw van een verantwoordelijke in ternationale orde". De maatschappe lijke orde over heel de wereld komt hier ter sprake. „De maatschappij is niet doel in zich zelf, maar zij is ver antwoordelijk tegenover God. Wij wil len trachten deze overtuiging in het internationale leven toe te passen". Aldus verklaarde onze landgenoot dr. W. A. Visser 't Hooft, de secreta ris-generaal van de Wereldraad der Kerken in de eerste zitting van het uitvoerend comité in Hongarije. Ge zien de spanningen die er in de we- Vervolg op pag. 8) Het Wereldgebeuren. Tegen dictators Toen hrj studeerde ln Oxford, hield de jonge Anthony Eden zich druk bezig met Oosterse talen. Ook in dc gedachtenwereld van de Arabieren probeerde hij op die manier door te dringen. Misschien is sir An thony Eden, die nu premier van En geland is, deze week zo uit zijn slof geschoten juist omdat hij zich wat kennis van de Arabieren verworven heeft. Hij deed die kennis niet alleen op als student, maar ook en vooral in de functie van minister van buiten landse zaken, eerst in de dertiger ja ren, en voorts in en na de Tweede We reldoorlog, met de onderbreking van de periode dat Labour aan het bewind was. Men mag aannemen, dat deze ervaring hem tot deze slotsom heeft gebracht: dat het met machtige Ara bische tegenstanders kwaad kersen eten is. En dat het soms beter. is. geen kersen met hen te eten, maar hun de pin op de neus te zetten om hen aan gentlemans-overeenkomsten te her inneren. Dat men soms zijn tanden moet laten zien, om niet voor de mal te worden gehouden. Dat hij niet met zich Iaat spotten als het er werkelijk op aan komt, ondervindt op het ogen blik de Egyptische dictator Gamal Abd-El Nasser, die na zijn heftige na tionalisatie van het Suez-kanaal met lede ogen ziet. hoe het oostelijk deel van de Middellandse Zee steeds meer het toneel wordt van Brits machts vertoon. Het is niet alleen de heer Eden, die hier zijn tanden laat zien. Het is het gehele Verenigde Konink rijk. En dat weet zich geruggesteund door de andere vrije naties. Het gevaar bestaat immers, dat de doldrieste Nasser, die in zijn hemd stond toen de westerse landen hun aanbieding voor hulp bij de bouw van de Assoeandam introk ken, zich met zijn driftige pogingen tot zelfhandhaving niet zal beperken tot dit nationalisatiebesluit, dat hem een kans leek om zijn prestige als aanvoerder in de Arabische wereld te behouden. Het gevaar is groot, dat Nasser op een ogenblik dat hem goed dunkt het kanaal afsluit voor de scheepvaart van de landen, die bij hem uit de gratie zijn. De macht, om een dergelijke levensader voor drie contingenten (Azië, Afrika en Euro pa) af te binden, kan rnen aan deze man en aan de zijnen niet overlaten. Daarom is internationale controle no dig. Inmiddels hebben de ministers van buitenlandse zaken van de Ver enigde Staten, Engeland en Frank rijk, de heren Foster Dulles, Selwyn Lloyd en Christian Pineau, invitaties doen uitgaan naar de 24 landen, die nauw bij de kwestie betrokken zijn. Op een internationale conferentie zal de kwestie van de noodzakelijke con trole onder de loep worden genomen. En intussen zorgt Groot-Brittannië, dat het meeste belang bij het Suez- kanaal heeft, voor eigen controle, zo wel in het belang van de scheepvaart als van de Engelse onderdanen in Nassers land. Een aantal koopvaardij schepen is gevo: Jcrd met het oog op het vervoer van leger-, vloot- en luchtmachlcenhcücn naar het ooste lijk deel van dc M ddellandse Zee. Eden is van nlan, om na deze con ferenties en kabinetsbijeenkom sten over het Suez-kanaal dit weekeinde de rust op te zoeken van zijn buiten „Chequers". Hij zal daar 'n paar dagen verkeren buiten de dage lijkse sfeer van Downingstreet 10. Maar of het probleem van het Suez- kanaal hem los laat, is de vraag. Ook op „Chequers" is er 'n telefoon en het zou wel heel bijzonder rustig moeten zijn in het wereldgebeuren, wilde die telefoon geen enkele maal rinkelen. Ieder wenst Eden toe, dat hij de haak er niet behoeft af te nemen. Dan zou den zich immers geen ernstige ont wikkelingen voordoen in de netelige kanaalkwestie. Maar ook wanneer men hem dit weekeinde met rust laat, zal hg daarna weer midden in de con ferenties en kabinetszittingen duiken. En niet tegen zijn zin. Het gaat er hier immers om een dictator een halt toe te roepen met economische maat regelen en met dreiging van macht. Dat is een taak, die deze ras-demo craat niet onverschillig laat. Want binnen in deze altijd correcte heer brandt het vuur voor de vrijheid. Hij stapte in 1938 uit de regering-Cham- beriain, omdat die niet krachtiger wilde optreden tegen Hitler en Mus solini. In dit geval, nu dictator Nas ser moet worden tegengehouden in zg'n pogingen om leider te worden van een groot Arabisch imperium van de Atlantische Oceaan tot de Perzische Golf. is hij zelf premier en nu heeft hij het zelf te vertellen in overleg uiteraard met de volksvertegenwoor diging. Met hem hoopt de hele wes telijke wereld, dat Nasser zich tot rede za! laten brengen en het niet zal 'p'en aankomen op bloedvergieten) PREMIER ANTHONY EDEN standen laten zien....

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 5