Kapitein Dreyfusvan balling tot
ridder in het Legioen van Eer
„Stukje ijzer, dat woorden vangt"
EERSTE HOUTRIJKE HUIS IN
WYCHEN MET RIJKSPREMIE
DONDERDAG 12 JULI 1956.
PROVINCIALE ZEEUW 8 E COURANT
11
FRANKRIJK IN DE WOELING DER TIJDEN
Advertentie
K.N.A.C. wil
verkeersonderwijs aan
dienstplichtigen
De K.N.A.C. heeft de minister van
Oorlog verzocht, aan alle dienstplich
tigen eenvoudige verkeerskennis te
doen bijbrengen.
In een adres aan de minister zegt
de K.N.A.C., dat verkeersonkurde en
gebrek aan zelfdiscipline factoren
zijn, die ernstig afbreuk doen aan de
verkeersveiligheid. Weliswaar wordt
door het geven van verkeersonder
wijs op scholen getracht in deze toe
stand verbetering te brengen, doch
helaas kan niet ontkend worden, dat
ha beëindiging van de schooltijd het
effect van het geleerde spoedig ver
loren gaat.
Goedkope systeembouw
voor ééngezinswoningen
(Van onze speciale verslaggever.)
Een timmerbedrijf In Wychen heeft
de eerste houtrijke woning gebouwd,
die voor de volle rijkspremie in aan
merking komt. Het is een ééngezins
woning, die vele voordelen in zich
verenigt. De onderdelen worden in
pasklare elementen in de fabriek ver
vaardigd, waardoor op de bouwplaats
een arbeidsbesparing van 40 50
procent wordt bereikt. Wanneer de
fundering eenmaal gereed is kan een
dubbel woonhuis in 14 dagen worden
opgebouwd. Het gebruik van nog
steeds min of meer schaarse met
selstenen wordt zoveel mogelijk be
perkt door toepassing van andere
materialen, zoals gipsplaat, halm
plank en sintelbetonblokken. En deze
woning, die ruimte biedt voor 6 per
sonen, kan gebouwd worden voor een
bedrag van 12.000, waarvan het rijk
circa 3600 voor z\jn rekening neemt.
Met de prefabrlcage is men hier
Advertentie j
'n Barstende
hoofdpijn
U voelt U weer "stralend
AKKERTJE
bepaalde omreoper is bekend als Um-
fumfumfu: De-man-die-nooit-moe-
wordt-van-spreken. Een andere noe
men zij „De verteller-van-grapjes-die-
soms-leuk-zijn".
Voor de blanke bwanas van C.A.B.
S. is het een probleem om gedurende
60 uur per week een behoorlijk pro
gramma uit te zenden in maar liefst
8 verschillende talen en dan daarnaast
nog een paar uur Engelse program
ma's. Zeer beslist moeten zij zich dan
ook verzetten tegen aandrang van
verschillende kanten om maar liefst
nog veertig andere Afrikaanse dialec
ten in het programma op te nemen.
En iedere avond van iedere uit
zenddag opnieuw moeten zy by het
sluiten van de zender de raad herha
len: „En draai nu je radiotoestel af!"
Tweemaal wordt deca raad heel dui
delijk uitgezonden. Anders zouden in
één nacht 60.000 batterijen leeggelo
pen zyn, en zou de volgende dag C.A.
B.S. geen luisteraars meer hebben.
zo ver gegaan, dat zelfs de leidingen
voor gas, water en elektriciteit reeda
voor een belangrijk deel met stop
contacten en al in de fabriek in de
elementen worden ingebouwd. Als
het huis klaar is heeft de elektricien
nog maar een uur nodig om de aan
sluitingen tot stand te brengen.
De inhoud bedraagt 280 kubieke
meter. De woning bestaat uit een
grote woonkamer circa 21 vierkante
meter), gang, keuken, kelderkast en
w.c. (beneden) en op de verdieping
twee grote en een kleine slaapkamer,
alsmede een doucheruimte met vaste
wastafel. Er is volop licht, want er
is veel glas in de wanden verwerkt.
Frisse kleuren en een goed afgewo
gen afwisseling van hout en steen
aan de buitenzijde geven de huizen
een aantrekkelijk uiterlijk.
In de bouwkosten ad 12.000 zijn
fundering en grondwerk hier ten
bedrage van circa 700 begrepen,
de kosten van de grond echter niet.
Deze bouwprijs geldt bij de bouw van
twee woningen onder één kap. Glo
baal berekend zou voor deze woning,
gebouwd als premiewoning, een huur
prijs van 7 grilden per week moeten
worden vastgesteld. Bij bouw voor
eigen bewoning dalen de bouwkosten
nog, aangezien men dan kan profite
ren van de extra-premie ad 25 a 35
procent van de rijkspremie, die circa
3600 bedraagt. Waarschijnlijk zal
deze woning binnenkort ook als wo
ningwetwoning kunnen worden ge
bouwd.
De bouw van deze woningen zal op
frote schaal worden aangepakt. Op
et nieuwe industrieterrein van
Wijchen heeft men een fabriekshal
gebouwd met een oppervlakte van
2500 vierkante meter en met een uit
breidingsmogelijkheid van 5000 vier
kante meter. De fabriek kan jaarlijks
voldoende elementen fabriceren voor
700 750 huizen. Het is dan ook niet
uitgesloten, dat de elementen binnen
kort in de handel zullen worden ge
bracht. ter verwerking door aanne
mers in andere delen van het land.
Deze woningen zyn uiteraard niet
geschikt voor grote steden, waar al
leen nog complexen in twee of meer
woonlagen worden gebouwd. Voor de
honderden kleine en middelgrote ge
meenten in Nederland kan echter de
bouw van deze houtrijke woningen
een belangrijke bijdrage zijn aan een
snellere oplossing van de woning
nood. Niet alleen is de bouwtijd
uiterst kort. maar ook is de verwach
ting gewettigd dat wanneer ook
bij de bouw van een groter aantal
tegelijk een arbeidsbesparing van
meer dan 40 procent kan worden ge
handhaafd extra-woningen zullen
worden toegewezen aan gemeenten,
waar dit systeem wordt toegepast.
Vijftig jaar geleden werd een
groot onrecht weggevaagd
Toen op de twaalfde juli 1906, dus juist nu een halve eeuw gele
den, de eerste president van het Franse Hof van Cassatie gesproken
had en de 48 rechters in hun met rode hermelijn afgezette toga's zich
gereed maakten om de warme, tot de laatste plaats bezette grote zaal
te verlaten, was op majestueuze wijze eerherstel geschied aan de
Joods-Franse legerofficier Alfred Dreyfus. Tussen de dag van zijn on
gemotiveerde veroordeling wegens landverraad door de krijgsraad
22 december 1894 zijn daaropvolgde degradatie en verbanning
voor het leven naar het ongezonde Duivelseiland Cayenne voor de kust
van Frans Guyana én deze twaalfde juli, maakte de wereld in hoge
spanning een reeks sensationele processen mede, die langzaam maar
zeker aan de vele valse acties, kuiperijen en lafhartigheid ten aanzien
van Dreyfus afbreuk deden. En nü, op deze zomerse namiddag, zege
vierden tenslotte waarheid en recht.
Het Franse volk, dat eens via de
revolutie het statuut van de Rech
ten van de Mens voortbracht, had
zich ontdaan van een gruwelijke
smet. Een schande was uitgewist,
al zouden historieschrijvers zich
tot op de huidige dag in omvangrij
ke geschriften bezig blijven houden
met deze wonderlijke zaak Dreyfus,
welke later ook toneel en film stof
zou bieden tot pakkende werken.
De Franse Republiek beleefde om
streeks 1890 moeilijke jaren. Men had
zich wel materiëel hersteld van de ne
derlaag tegen de Duitsers in 1871,
doch bijna 20 jaar later had men zo
wel op binnen- als buitenlands politiek
gebied zijn evenwicht nog niet kunnen
vinden. Het land zuchtte nog onder de
door de Duitsers toegebrachte smaad
en ondanks een pact met de Russen
bleef men de bewoners van de rechter
oever van de Rijn sterk wantrouwen.
De Franse en Duitse spionage en con-
tra.-spionage waren zeer actief en het
woord „verraad" -was niet van de
lucht.
In Frankrijk zelf en vooral ook in
het leger was een clericaal-antisemi-
tische kliek ontstaan. Tal van hoge
posten waren in handen van Joodse
officieren. Bij deze speurtocht naar
verraad, en gevoed door het anti-se-
mitisme, wilde men een slachtoffer
hebben om de groeiende ongerustheid
in brede kringen van het volk te kun
nen afreageren.
In het najaar van 1894 valt de
Franse inlichtingendienst een docu
ment in handen bestemd voor de
Duitse militaire attaché, overste Von
Schwarzkoppen, waarin uitermate
belangrijke mededelingen worden ge
daan over de Franse landsverdedi
ging. Met voorbijgaan van vele ande
re aanwijzingen beweert men de da
der van dit verraad te hebben gevon
den in de toen 35-jarige officier
Dreyfus, die naar het scheen als het
enige Joodse lid van de Generale Staf
ee nschitterende militaire loopbaan
tegemoet zou zijn gegaan. Hij werd
van zijn rang vervallen verklaard en
op het Duivelseiland, broeinest van
malaria en oord van uitzichtloosheid,
werd een cel voor hem vrijgemaakt.
Een zwarte noodlotsschaduw had
zich over het leven van de jonge
Dreyfus uitgebreid. Op een koude
ochtend in januari 1895 geschiedde
op het plein van de militaire school
in Parijs de openbare degradatie van
Dreyfus.
(Advertentie)
Ik ben onschuldig
Er was een valselijk voorgelichte
menigte op de been. Er was iets
„schoons" te zien. Zij schokte toen
een der generaals niet luide stem
verkondigde: „Dreyfus, gij zyt on
waardig de wapenen van het Franse
volk te dragen. In naam van het
Franse volk degraderen wij U". De
man, aldus aangesproken, hief bleek
de armen ten hemel en riep met
krachtige stem, zodat allen het hoor
den: „Ik ben onschuldig, ik zweer dat
ik onschuldig ben. Leve Frankrijk".
De tekenen van zyü rang werden de
man van 't uniform gescheurd zijn sa.
bel werd over de knieën doormidden
gebroken en hem voor de voeten ge
worpen
Tussen die dag van gruwelijke
smaad en de dag van het volledige
eerherstel lagen twaalf jaar van
strijd, want terwijl Dreyfus zuchtte
op Cayenne, bleef het geweten van
de Franse Natie vol onrust. Er ont
stond een openlijke actie voor revisie
van het vonnis der krijgsraad, waar
bij de senatoren Scheurer-Kestner en
Trarieux vooraangingen en de schrij
ver Emile Zola de regering met zyn
befaamde roman het „Ik Beschuldig"
in het gezicht slingerde.
Na vijf jaar werd de diep bekla
genswaardige van het Duivelseiland
verlost, bracht de kruiser Sfax hem
naar Frankrijk terug. Er waren bij
een nieuw proces aanwijzigingen ge
komen, dat niet Dreyfus, doch o.a.
majoor Esterhazy aan de op Dreyfus'
rekening geschoven poging tot land
verraad schuldig was. Het Hof van
Cassatie vernietigde het vonnis door
de krijgsraad uitgesproken, Dreyfus
kreeg zijn rang van kapitein terug en
mocht weef uniform dragen.
Nog was het einde van de marte
ling xüet daar. De krijgsraad kon
zien bij de nieuwe behandeling van
de zaak nog met de algehele on
schuld van de beklaagde voorstel
len en veroordeelde hem, temidden
van een enorm pro- en contratu
mult tot 10 jaar gevangenisstraf.
De generaals, strijdend voor hun
„naam en positie" onder het mom
van de eer van het leger, hadden
wederom overwonnen.
Opwinding
Maar de wereldophiie had Dreyfus
mee. Niet alleen in Frankrijk, doch in
tal van andere landen bleef men zich
zeer opwinden om het onrecht door
rechters een toch wel duidelijk on
schuldige aangedaan. In Boedapest
hielden jongelui betogingen voor het
Franse consulaat. De Britse betrek
kingen met Frankrijk verkoelden dui
delijk. In Antwerpen, Milaan en New
York werden volksbetogingen gehou
den. In Indianapolis werd de Franse
vlag op de openbare weg verbrand.
Uiteindelijk volgde gratie, doch dit
betekende nog geen onschuldig ver
klaring. Deze kwam tenslotte op die
julidag in 1906. Voor de wereld was
Dreyfus' onschuld reeds lang bewe
zen. Maar deze algehele vernietiging
van het vonnis, de ltreet van het „Le
ve Dreyfus", het geven van een ere
plaats aan de borstbeelden van de
moedige senatoren Scheurer-Kestner
en Trarieux én het besluit van de re
gering om de stoffelijke resten van de
eens met Dreyfus officieel versmade
Emile Zola over te brengen naar het
Pantheon, waar slechts de groten van
Frankrijk een laatste rustplaats
wordt gegeven, vormden wel een glo
rierijke overwinning van het recht.
In 50 Franse bladen werd de vernie
tiging van het vonnis tegen Dreyfus
officieel bekendgemaakt. De in eer
herstelde werd op 13 juli bevorderd
tot majoor.
En op 20 juli 1906 volgde de be
kroning van dit alles in een groot
se plechtigheid. Op hetzelfde plein,
waar men hem bijna 12 jaar tevo
ren zijn gebroken sabel aan de voe
ten wierp, stonden de troepen weer
opgesteld. Brigade-generaal Gil
lian zat in paradetenue hoog te
paard. Driemaal schetterden de
trompetten. Voor de generaal
stond in groot tenue Dreyfus. De
generaal sprak
„In naam van de president der re
publiek, majoor Dreyfus, sla ik U
tot ridder van het Legioen van
Eer". Driemaal raakte de sabel
van de generaal zijn schouders.
Toen hechtte hij hem het erekruis
op de borst en kuste hem op beide
wangen.
Opnieuw trompetgeschal. De
plechtigheid was afgelopen. Aan
een der venster stond Lucie, Drey
fus' vrouw. Zij weende van geluk.
Sanatorium Zonnegloren
bestaat 29 jaar
Het sanatorium Zonnegloren te
Soest herdenkt op 18 juli zijn 29-ja-
rige bestaan. Ter gelegenheid van
deze herdenking zal een bijeenkomst
worden gehouden, waarop onder
meer dr. J. A. W. Berghauser Pont
een en ander zal vertellen over de
stand van zaken in de tuberculose
bestrijding. De feestelijkheden zullen
worden opgeluisterd door 't muziek
korps van de huzaren van Boreel.
spuitbus van ORGANON bevat
7 insectendoders
Eén druk op de knop, en de
Omyl-spuitbus verspreidt
een fijne onbrandbare nevel,
die insecten, larven, eieren
en poppen totaal ver'delgt!
Verfrist de atmosfeer.
DE GROOTSTE SPUITBUS VOOR
HET MINSTE GELD
Radio experimenteert in Rhodesia
In Noord-Rhodesia, in het wijde
land tussen de rivieren Limpopo
en Congo, hebben meer dan een
half miljoen primitieve Afrikanen
een nieuw en boeiend tijdverdrijf
gevonden. Iedere avond luisteren
zij in hun lemen hutten naar hun
kabulo ka kwamakani 't ..klein
stukje ijzer, dat woorden uit de
lucht vangt". Hun radio's zijn af
gestemd-op de zender van Lusaka
en het meest geliefde programma
heet Zimene Mwa Tifunsa (Waar
je om gevraagd hebt). Bovendien
hebben zij hun voorkeur uitgespro
ken voor een huilerig, sentimenteel
niemendalletje in hillbilly-stijl, ge
naamd „Verkoop pappie geen
whisky meer".
Ondanks deze Amerikaanse bijdra
ge tot de cultuur van Afrika hebben
zelfs de meest gereserveerde Britse
kolonisten van het gebied moeten
toegeven, dat C.A.B.S. (Central Afri
can Broadcasting Station) „inder
daad een opmerkelijk station" is.
Waarschijnlijk is hc-t 't enige radio
station in een volledig door blanken
geregeerd land, dat zich praktisch
uitsluitend tot de kleurlingen richt.
Het begon in de oorlog met een mi
niatuurzendertje, bestemd om de ko
lonie van oorlogsnieuws te voorzien.
Na de oorlog bleef men doorzenden in
de hoop 'n band te kunnen leggen tus
sen het bestuur en zijn miljoenen ne
ger-onderdanen.
Braadpan
Het grote probleem vormden de
ontvangers. Een Brits bestuursambte
naar wist een fabriek van radiotoe
stellen er toe te bewegen, een goed
koop maar sterk toestel te maken,
dat het in de rimboe uithoudt. Het
resultaat was de Saucepan-special
een batterijtoestel met vier buizen,
gemonteerd in een braadpan. Deze is
blauw geschilderd, vrijwel de enige
kleur, die geen inbreuk maakt op de
ontelbare geloofsvoorschriften van
deze stammen. De batterij dient als
voetstuk. Maar het belangrijkste is
wel, dat dit toestelletje bestand is te
gen insecten.
Er zijn thans, zo meldt „Time"
60.000 van deze speciale braad
pannen in gebruik en gemiddeld
is het aantal luisteraars negen
per toestel. Men heeft het ver
mogen van C.A.B.S. opgevoerd
en vrijwel leder dorp in Rhode
sia is nu in contact met de bui
tenwereld.
Van het middaguur tot 9 uur des
avonds is het station in de lucht en
men gaf de bevolking te verstaan, dat
dit nu de stem van de bwanas de
witte man was, die sprak tot de
bevolking.
De gouverneur probeerde in de ge
bruikelijke stijl van de commerciële
radio zich te verzekeren van de me
dewerking van zijn onderdanen: „Sta
aan de kant van wet en orde", slin
gerde C.A.B.S. de ether in. En: „Be
taal nü je belastingen", maar dit
soort gestroomlijnde reclame maakte
niet de minste indruk en verveelde de
luisteraars alleen maar. Kleine ge
speelde parabels met een moraal had
den veel meer effect dan bijvoorbeeld
een dagelijkse lezing over het onder
werp: „Het is bewezen, dat ziekte
kiemen en niet boze bezweringen de
oorzaak zijn van ziekten".
Een verontwaardigde luisteraar
zei: „Waarom verknoeien jullie je
tijd met te spreken over onschuldig
vuil op onze voeten, terwijl je ons
nuttige dingen over de radio zou
kunnen leren, zoals het verdienen
van geld en dergelijke!"
Een Afrikaanse omroeper weigerde
een lezing over vrouwelijke hygiëne
uit te spreken. „Ge denkt misschien,
bwana, dat dit nuttig is", zei hg tegen
de blanke directeur van het radio
station, „maar in onze gemeenschap
spreken we niet over deze dingen. De
mensen zouden me aan stukken
scheuren, als ik zo over onze vrou
wen sprak." De lezing werd afgelast.
Umfumfumfu
De luisteraars zijn er dol op om de
uitvoerenden karakteristieke namen
te geven en ze zien niet tegen 'n tocht
van 100 of meer mijlen op, om hen in
levenden lgve te zien. Een luisteraar
kwam kort geleden helemaal uit de
binnenlanden van de Congo naar Lu
saka lopen om Aliok Nkata te zien,
een jonge zanger van de C.A.B.S. Na
dat hij een paar weken bij hem te
gast was geweest vertrok hij: „Nu
kan ik in mgn dorp vertellen, dat Ik
alleen Grote Mond gezien heb". Een
