Atoomreactoren op zeeschepen: punt van uitgebreide studie L IMalk n Geleerde Verplanken' in de Ver. Staten Geleerden en journalisten in duel over weten schapsnieuws Eenvoudige maaltijden kunnen echt lekker smaken! Roomboter De 12 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VRIJDAG 1 JUNI 1956 KON. NED. REEDERSVEREENIGING VERGADERDE Collectieve maatregelen gevraagd tegen varen onder goedkope vlag Tijdens de woensdag gehouden jaarvergadering van de Koninklijke Nederlandse Redersvereniging heeft de aftredende voorzitter, de heer A. F. Vas Dias een rede gehouden, waarin hij enige aspecten van de zeescheepvaart belichtte. In de eerste plaats besprak de heer Vas Dias het probleem van de schepen die varen onder de zogenaamde goedkope vlag. Voorts stelde deze spreker het probleem van de voor ziening in scheepsruimte aan de orde en deed hij enige mededelingen over het gebruik van atoomenergie voor aandrijving van schepen. Over het varen onder goedkope vlag zei de heer Vas Dias, dat sinds de enorme registratie van scheepsruimte in Panama, Liberia, Honduras, en Costa Rica, eind 1955 de vloten van die landen het on wezenlijk grote totaal van 9,3 mil joen brt hebben bereikt waardoor b.v. Liberia met 4,5 miljoen ton, naar dit cijfer gemeten, na Ame rika, Engeland en Noorwegen de vierde plaats inneemt. Volgens schatting bevindt 50 van de goedkope vlaggen tonnage zich in Griekse handen, 35 in Amerikaanse en de overblijvende 15 behoort aan scheepsexploi- tanten van diverse landen. De voornaamste reden voor het regis treren onder goedkope vlag is het be lastingvoordeel en daarnevens, in het bijzonder voor Amerikaanse eigenaren, de aantrekkelijkheid dat zij kunnen ontkomen aan de in Amerika geldende hoge gages en bijkomende emolumen ten voor de opvarenden. Van deze .twee motieven vond spreker in het bij zonder dat van de belasting het drei gende gevaar, omdat het de exploitan ten een overwegend voordeel brengt tegenover hun concurrenten voor wat betreft vervanging en uitbreiding van scheepsruimte. Het zou naar sprekers mening op de weg der regering moeten liggen om tegen dit verschijnsel en liefst col lectief stelling te nemen. Nieuwbouw Sprekende over de nieuwbouw van schepen zei de heer Vas Dias dat het weerstandsvermogen van de Nederlandse koopvaardij geen goed zou worden gedaan indien de vrees, dat buitenlandse gegadigden op Nederlandse werven hellingen beleggen, er toe zou leiden de nieuwbouw-behoefte in een gefor ceerd tempo op te voeren en daar voor de financiële teugels te vie ren. Van de reders mag dan ook niet verlangd worden, dat zij zich voor de komende jaren aan een nieuwbouwprogramma zullen bin den. Kort geleden is hierover tussen een aantal scheepsbouwers en een aantal reders, een gesprek gevoerd met de bedoeling om wederzijds het inzicht omtrent de bestaande toekomstige be hoefte aan en voorziening van scheeps ruimte te verduidelijken en te be vorderen dat de vraag naar en het aan bod van hellingen op elkander kun nen worden afgestemd. „Ik heb goede reden het vertrouwen uit te spreken dat dit gesprek verhelderend heeft ge- Advertentie) werkt", zo zei de heer Vas Dias. Spre ker merkte vooralsnog op. dat het stre ven naar coördinatie tussen enerzijds de eisen van de reders en anderzijds de constructiemethoden van de fa brikanten, evenwel niet impliceert het in serie bouwen van standaardschepen. Bij de technische research staat voorts ondev meer in het centrum van de belangstelling de toepassing van atoomkracht voor de voortstuwing vat. zeeschepen, zo vervolgde de heer Vas Dias. Hij deelde mede, dat de onder zoekingen zich voornamelijk richten op het gebruik van atoomkern-energie voor elektrische landcentrales en hier zijn de plannen reeds overgegaan in het stadium van de uitvoering. Gemeend wordt echter, dat het reac tor-type, waarmee grote hoeveelheden stoom kunnen worden geproduceerd tevens mogelijkheden biedt voor voort stuwing van zeeschepen. Er wordt voor dit laatste doel allerwege gestudeerd, terwijl in Amerika zij het voorlopig nog slechts voor oorlogsdoeleinden reeds reactoren voor scheepsvoortstu wing zijn gebouwd en werken. De problemen zijn evenwel zovele en zijn zo gecompliceerd, dat het nog geruime tijd kan duren voordat een keuze uit de vele mogelijkheden zal kunnen worden gedaan. Dan zal tevens een nader inzicht kunnen zijn verkre gen in hoeverre en voor welke typen van schepen, reactoren als bron van warmte (bijvoorbeeld in de vorm van stoom) bruikbaar en economisch ver antwoord zullen zijn. Onlangs werd een uitvoerige studie gepubliceerd van de heer K. Maddocks, die in een voordracht, in Engeland ge houden, tot de conclusie komt, dat voor voortstuwing van een tankschip van 30.000 ton draagvermogen, 16.500 p.k., 18 mijl snelheid, reactoren tot de eco nomische mogelijkheden behoren. Ter vergadering is tot voorzitter der K.N.R.V. voor het komende vereni gingsjaar benoemd de heer mr. J. A. G. Jonckheer, directeur van de Stoom vaart Maatschappij „Nederland" te Amsterdam. Tot ondervoorzitter van het bestuur der K.N.R..V is benoemd de heer W. Goudriaan, directeur van Van Nievelt, Goudriaan en Co's stoomvaart maat schappij te Rotterdam. Eenvoudige, maar gezonde maaltijden op tafel brengen is een kunst, die de Nederlandse huisvrouw terdege verstaat. De laatste tijd grijpen dan ook vele moeders dankbaar de gelegenheid aan, die de gestegen welvaart hun biedt. Zij verhogen de voedings waarde en smakelijkheid van de maaltijden door het gebruik van roomboter! Nederland is op de goede weg, maar... het kan nog beter! Dit wordt bewezen in het buitenland, waar men meer roomboter ge bruikt*), dan in ons land. Dit, ondanks het feit, dat men in Nederland minder voor room boter betaalt dan in de meeste andere landen! Beter eten met room boter is mogelijk bij een verstandige be steding van het huis houdgeld. Alle maal tijden worden dan véle malen beter met dit onvervangbare natuurprodukt Er gaat toch maar niets boven ranclar Inlichtingen. De nauwkeurige cijfers zijn: in Denemarken 2,87 x zoveel België. 3,63x Duitsland. 2,3 x Frankrijk 2,45 x Zwitserland 2,13 x Publikitie: Het Nederland» Zuirelbureau. 's-GraveobiRe Het ongeluk met de drie „Thunderstreaks" Het verongelukken van de drie „Thunderstreaks" van de koninklijke luchtmacht, die op 18 mei boven het posten des lands door hun bestuurders wegens gebrek aan brandstof moes ten worden verlaten, is niet te wijten aan onvoldoende geoefendheid in sa menwerking tussen het personeel van de grondorganisatie en de vliegtuig bemanning. Het ongeval is veroor zaakt, doordat de vluchtcommandant aan het einde van de oefening, waar mee de toestellen bezig waren, heeft nagelaten zijn visuele plaatsbepaling te controleren met de hem ter be schikking staande radio- en radiona- vigatie-hulpmiddelen. Hierdoor heeft: hij te laat bemerkt, dat deze visuele plaatsbepaling onjuist was, waardoor een noodtoestand door gebrek aan brandstof is ontstaan, aldus minister Staf in antwoord op vragen uit de Kamer. 1 1 FILM „Onze Vloot" 50 jaar leden dat de Koninklijke se Vereniging „Onze Vloot" werd opgericht met het doel „het besef aan te kweken en te versterken, dat voor het Koninkrijk der Nederlanden een krachtige marine en koopvaardij noodzakelijk zijn." In die vijftig jaar is er in Nederlands positie als zee varende natie wel iets veranderd en daarvan geeft het speciale jubileum nummer van het maandblad „Onze Vloot" een duidelijk beeld. Vice-admiraal b.d. jhr. H. A. van Foreest geeft een uitgebreid over wicht van de vlootpolitiek der laatste vijftig jaren en van de strijd, die onze marine tussen de wereïdoorlo- fen heeft moeten voeren om zich te andhaven. Evenzeer wijst hij op de gevaren, die op een zeevarende na tie aan het verwaarlozen van de vloot verbonden zijn. De geschiedenis moet ons, zijns inziens, in dit op zicht een harde les hebben geleerd. De heer H. van Hoek, hoofdredac teur van het Dagblad Scheepvaart, schreef voor dit nummer een uitge breid verslag van de ontwikkeling, die de koopvaardijvloot in de laatste halve eeuw doormaakte. Wat de toekomst van deze vloot betreft: mr. J. J. Oyevaar, oud-direc teur-generaal van de scheepvaart en lid van de raad van beheer van Phs van Ommeren n.v., ziét deze niet zo somber in. Onze reders beschikken zijns inziens nog steeds over vol doende energie, fantasie, durf en on dernemingszin om met de handels vloot met succes tegen het buiten land te concurreren. De talloze foto's van schepen, die hun sporen op de oceanen hebben verdiend, maken dit speciale blad mede tot een aantrekkelijke uitgave, een jubilerende vereniging waardig. Zeews-Brabantse familie De Amerikaanse tab van de Zeeuws-Brabantse familie Verplanck zal de volgende week de traditie in de Verenigde Staten hebben gered. Dan zal de 22-jarige loot, David Verplank, zijn kandi daats-examen doen in de kunstge schiedenis. Er gaat een zucht van verlichting door de familie, die haar naam door de eeuwen heen verschillend spelde, nu eens Ver Planck, dan weer Verplanck, Ver plank en Ver Plank. Want het is traditie dat iedere generatie van de Verplanck-'s in de Verenigde Staten een graad behaalt aan de universiteit van Colombia te New York. Daarom reisde David Ver- plank bijna 4000 km van de staat Washington aan de westkust naar New York. Zes generaties van Verplank's terug, in 1754, was Samuel Ver planck een der acht jongelieden die de eerste klas van Columbia- university bezocht in een consistorie kamer in het- zuiden van New York. Vier jaar later was hij de eerste, die zijn graad behaalde. De andere stu- denten namen er genoegen mee dat Op S3 juni a.s. zal het bekende Baskische ballet Oldarrate Bloe- mendaal een reeks voorstellingen in Nederland beginnen. De foto toont enige leden van de ballet-groep J~'~" dens een danswaarbij drinkglazen een rol spelen. INTERNATIONAAL PERSINSTITUUT VERGADERDE Men verweet elkaar „onbegrijpelijk jargon" en „zucht naar sensatie" Geleerden en journalisten wisselden tijdens de algemene vergadering van het Internationaal Persinstituut (I.P.I.) te Zurich vriendelijke kritiek in een discussie over de wetenschappelijke berichtgeving. Ritchie Calder, wetenschappelijk redacteur van de Londense News Chroniclenoemde de gemiddelde geleerde „een intellectuele kreupelef' waarna de gast-spreker dr. L. Kowarski, een belangrijke figuur in de Eu ropese organisatie voor kernonderzoek te Genève, sprak van sensatie' zucht der kranten en de herhaaldelijke verminking van wetenschappelijke feiten en verklaringen." Beide zijden hadden echter ook bewondering voor de tegenstanders en beide groepen waren het erover eens dat in de moderne wereld de grote noodzaak bestaatde kloof tussen de „hersenen der wereld" en de gewone krantenlezer te overbruggen. De Pakistaanse afgevaardigde A-. S. Khurshid, van de Panjab-universiteit in Lahore, stelde informeel de op richting voor van een wetenschappe lijk nieuwsagentschap, waardoor ver. minkingen en de fouten, die volgens hem thans onvermijdelijk zijn, zou den worden voorkomen. Ritchie Calder betoogde onder meer dat door het onbegrijpelijke, niet beschrijvende denken en jargon van de geleerden de journalist een bijzondere taak heeft gekregen. Deze moeilijke taak bestaat hierin, dat de verslaggever het nieuws aan de ge leerde moet uitleggen. Dit uitleggen is veel moeilijker dan het vertellen aan het publiek. „De geleerde is in de meeste gevallen een intellectuele kreupele geworden, doordat hij een deel van zijn geest overontwikkeld heeft en de rest heeft toegestaan, te verdwijnen. Hij is niet in staat, zijn ideeën en zijn werk in beschrijvende taal en normale termen mee te de len", aldus Calder. Calder had ook kritiek op gemid delde geleerde, omdat deze de intel ligentie van de gewone mens onder- chat, enkel en alleen omdat die gewone mens zijn wetenschappelijk jargon niet kan volgen. Een daverend gelach ging op, toen Calder bij wijze van demonstratie van hetgeen hij had gezegd, dr. Ko warski uitnodigde, de betekenis van de dwarsdoorsnede van het atoom uit te leggen. Glimlachend antwoord de de geleerde: „Hoeveel tijd krijg ik daarvoor?" De geleerden Kowarski en Debray namen Calders opmerkingen zeer ge moedelijk op. Er was geen spoor van ongenoegen te bekennen in de vrien delijke atmosfeer van de vergade ring. De geleerden lieten de aanval van Calder overigens niet zo maar over zich heengaan. Er kwam een krach tige, logische tegenaanval. De Amerikaan Paul Block, hoofd redacteur van de Toledo Blade, zorg de voor een aanleiding door te ver klaren dat „Sommige zaken, zoals misschien de vijfde dimensie, een voudigweg niet in simpele termen kunnen worden omgezet en ieder we tenschappelijk idee vraagt toch min stens enige opleiding Op dit ogenblik rees de witha rige atoomgeleerde Kowarski van zijn stoel op, leunde met zijn grote lichaam over de katheder en zexde, zwaaiend met zijn vuist: „Zaken als de vijfde dimensie gaan de gewone mens te boven, omdat zijn geest er niet aan ge wend is. Dit gebied behoort te genwoordig tot de science fiction en de wiskunde, in die volgorde. Eens zal het echter in eenvoudige termen moeten worden uitgelegd en dat zult U dan vrolijk doen..." Dr. Kowarski zeide verder: „U zult verbaasd zijn te vernemen, dat de meeste van onze scheppende, lei dende geleerden de geest van een artiest nebben en veel meer poëtisch zijn dan U ooit had durven gelo ven Hij voegde hieraan toe dat geleer den journalisten wantrouwen door hun neiging tot sensatie, en de nei= ging de verklaringen van geleerden zo te veranderen dat zij in een jour nalistiek patroon passen en niet meer wetenschappelijk zijn. De Franse geleerde 3VI. Debray him mondeling werd meegedeeld, dat zij geslaagd waren. Maar Samuel vroeg om een geschreven diploma. Dit diploma, het eerste van de fami lie, hangt thans in de Verplanck-ka- mer van het New Yorkse Metropoli tan museum of Art. In de kamer er naast staat meubilair uit Oudhol landse koloniale huizen in de nieuwe wereld en er hangen portretten van vroege settlers, waaronder de Ver- planck's. Een jongere broer van Samuel, Gulian, behaalde zijn graad in de klas van 1768. Hij werd president (de tweede) van de New Yorkse bank en voorzitter van de staatsver gadering van New York. In 1768 werd Samuel, de oudste, een der stichters van de New Yorkse kamer van koophandel. In het jaar 1775 was hij afgevaardigde naar het provinciale congres, dat de eerste grote koloniale verklaring tegen En geland tekende. WONDERKIND. Samuels kleinzoon werd door de leiding van de Columbia-univer- siteit de meest verbazingwek kende en geniale leerling in de ge schiedenis van de hogeschool" ge noemd. Gulian Crommelin Verplanck kwam in 1798 op 11-jarige leeftijd naar de universiteit. Drie jaar later kwam hij er, op 14-jarige leeftijd dus, met een graad van af. Later werd hij wetgever van de staat New York en werd naar Washington afgevaardigd als lid van het Huis van Afge vaardigden. Vier generaties voor Samuel, die de eerste student was in de familie, was Abraham Isaacse Verplancke, ooer en zakenman in de lage landen. De Verplanckes waren half Vlaams half Nederlands en woonden in Bra bant en Zeeland. Vroeg in 1680 ver trok Abraham naar Nieuw Amster dam, waar hij trouwde en zich ves tigde als boer en bonthandelaar. GROEIEND KAPITAAL. Met de welvaart van Nieuw Am sterdam groeide het kapitaal van de familie. Een van Abra hams zonen werd een groot-grondbe zitter. Hij was gedeeltelijk eigenaar van ruim drie miljone ha, die waren gekocht van een Indiaanse stam ten noorden van de stad. De handel met Nederland, Enge land en West-Indië bloeide. Tegen het begin van de achttiende eeuw was de familie een der 20 meest wel gestelde families in New York. Toen er een hogeschool werd ge-, sticht, was het begrijpelijk dat een der zonen van de Verplanks de cur sus zou volgen. Sindsdien is er vrij wel steeds een Verplank aan de Co lumbia-university geweest, tot het begin van de 20ste eeuw toe. Aan vankelijk waren het allemaal stu denten in de niet-technische weten schappen. Later kwamen er enkele ingenieurs en een doctor in de medi cijnen bij. EEN VROUWELIJKE STUDENT. Van toen af aan, vroeg in deze eeuw, tot David in 1952 de stu die begon, was er slechts één vrouwelijke loot van de familie, die de traditie hoog hield. Zij behaalde haar graad in 1921 aan dë universi teit voor dames. De familie Verplank is intussen, zoals die meeste families die al gene raties lang in de Verenigde Staten wonen, over verschillende staten van de V.S. verspreid. Vandaag den dag wonen er Verplanks in Californië, in de staat Washington, in Minnesota, Connecticut, Massachusetts en Penn sylvania. Een tak woont in de staat New York, maar ook al niet meer in de stad. zoals de eerste Verplanks. De familietak in de staat New York en die in Connecticut bezitten nog steeds ongeveer 40Ö0 ha grond van het originele familiebezit langs de Hudson-rivier, maar er woont geen Verplank meer op dit land. TAL VAN BEROEPEN, e Verplank's, of hoe hun namen ook worden geschreven, vindt men thans onder alle beroepen. Ingenieurs, onderwijzers, boeren, za kenlieden en grondbezitters. Een Verplank is professor aan de Har- vard-universiteit, een andere Ver- plank is trombonist in de band van Charley Spivak. De meeste Verplanks hebben hun kinderen naar scholen in de omge ving van him woonplaats gestuurd. Maar David Verplank besloot te gaan studeren aan de traditionele universiteit van zijn voorouders. Zijn jongere broer, de 16-jarige John, wil ook naar de Columbia-universiteit, volgend jaar. En het ziet er naar uit, dat de Verplank-familie weer zal tex-ugke- ren in het oude Nieuw Amsterdam. Want David heeft enige ti,jd geleden een aankomend verpleegster ont moet, zekere Frances McHugh. Als David z\jn graad heeft, gaan ze trouwen en zij hopen een nieuwe ge neratie van Verplanks te stichten. In het New Amsterdam van 1956. (United Press.) steunde dr. Kowarski, zij het niet zo vergaand. De Fransman' zeide onder meer: „Journalisten kunnen soms droge en theoretische vraagstukken in levendige taal behandelen. Daar voor moeten zij een compliment heb ben Hoffelijkheidscampagne in België De met het oog op de Wereldtentoonstel ling van 1958 in België georganiseerde veer tiendaagse van de hof felijkheid 1956" is thans ingezet. Baron Moens de Fenig, regeringscom missaris-generaal bij de tentoonstelling, zei dat successen ijdel zouden zijn als de ontvangst van buitenlandse vrien den te wensen zou overlaten. Testploegen zullen het land doorreizen en inlichtingen inwinnen over degenen, die het meeste belangstelling voor de campagne heb ben betoond. Van Brugge tot Aarlen, van Antwerpen tot Charle roi zullen glimlachen- worden Bovendien zal iedereen de waardigheid van „ridder van het stuur" kunnen verwerven. Al leen degenen die zich zullen hebben onder scheiden, zullen bij het einde van de hoffélijk- de en geheimzinnige ju- f lieidscampagne een re- ryleden vaststellen, in ceptie kunnen bijwonen waarop zij het hoffe lijkheidskenteken en een abonnement voor de tentoonstelling 1958 zullen ontvangen. wélke mate douanebe ambten, telefonisten politiemannen en taxi bestuurders een ieder ten dienste staan. Som mige namen zullen

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 8