Experiment met „baby-zeiltje"
voor Deltaplan in Veeregat
Landbouwers in Someren hebben
een regenmeester aangesteld
mmoRD
VOOR 100.000 DOLLAR AAN
RUWE DIAMANTEN GESTOLEN
DONDERDAG 24 MEI 1956
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
STROMINGEN WAREN (NOG) TE STERK
Ponton met plasticzeil gaat te water
(FOTO P.Z.C.)
HET VEEREGAT WAS WOENSDAG plotseling
gepromoveerd van gewoon-maar-vaarwater tot een
groot openluchtlaboratorium! Toch had deze promo
tie niets met het Waterloopkundig Laboratorium in
Delft of De Voorst te maken en evenmin betekende
zij, dat er gisteren rond het Veeregat allerlei wit-
gejaste heren moesten rondlopen, compleet met rea
geerbuisjes en thermometers. Integendeel, er werd
met héél wat zwaarder materieel gewerkt, materieel
dat meer in overeenstemming was met de „waardig
heid" van het nog niet afgesloten en daardoor nog
Belangrijk research-werk met
als decor een oude stad
Reeds vroeger werd bij Veere een dergelijk zinkstuk gelegd, een proef
neming, waarover wij al eerder schreven en waarover ir. H. A. M. C.
Dibbits, de hoofdingenieur-directeur van de rijkswaterstaat onder wiens
leiding het Drie-eilandenplan tot stand komt, bij verschillende gelegen
heden mededelingen heeft gedaan. Op allerlei manieren wordt thans na
gegaan in hoeverre het mogelijk is het traditionele zinkstuk te vervan
gen door iets anders, o.m. omdat men het oiide zinkbedrijf wil mecha
niseren en ook omdat men bevreesd is, dat een normaal zinkstuk
dat bij de Deltawerken geruime tijd o nder water intact moet blijven
door paalwormen zal worden vernietigd. Het zoeken is dus naar ma
teriaal, waarbij dit bezwaar geheel wordt ondervangen en daarbij is in
deze eeuw van plastic haast vanzelfsprekend ook aan deze stof gedacht.
In waterstaatskringen spreekt men
over het „babyzeiltje", omdat het
hier gaat om een dun stuk plastic,
dat op de zeebodem wordt gelegd en
dat inderdaad iets weg heeft van dit
befaamde zeiltje, zij het dan dat het
aanzienlijk groter is en dat het bij
de Deltawerken voor geheel andere
doeleinden dient dan bij een baby
Welnu, dit „babyzeiltje" is géén
onderzoekingsobject van de overheid,
maar van dé industrie, al heeft van
zelfsprekend de overheid er grote
belangstelling voor. Maar nu het
Deltaplan zulk een nationale zaak
van de eerste orde is gebleken, zijn
niet alleen de rijkswaterstaats
diensten direct bij dit enorme pro
ject betrokken, maar ook allerlei
bedrijven en instellingen. Zo hebben
aannemers van waterbouwkundige
projecten groot belang bij proefne
mingen, zoals die Fisteren in Veere
weraen ondernomen en het is in dit
verband begrijpelijk, dat twee gro
te aannemers rechtstreeks bij dit
research-werk zijn geïnteresseerd en
er mede verantwoordelijk voor zijn,
namelijk de baggermaatschappij Bos
en Kalis en het aannemers- en han
delsbedrijf n.v. Van Oord uit Wer
kendam.
altijd niet te onderschatten Veeregat: een sleepboot,
een motorvlet en niet te vergeten een bokMet deze
zaken namelijk gingen technici van de N.V. Holland
se Draad- en Kabelfabriek Draka uit Amsterdam en
van enkele aannemersmaatschappijen in tegenwoor
digheid van vele rijkswaterstaatsingenieurs enkele
methoden na voor het leggen van een nieuw soort
zinkstuk, experimenten die ten nauwste verband
houden met het Deltaplan en die door de rijkswater
staat met de grootste belangstelling worden ge
volgd.
lerlei redenen, maar een van de be
langrijkste is wel, dat hier de mo
gelijkheid bestaat de experimenten
bij hoog water te nemen om daar
na bij laag water na te gaan hoe
het plastic op de zeebodem terecht
is gekomen. Bij eb komt namelijk
een deel van het materiaal op een
Twee zaken
Het gaat bij deze Veerse experi
menten om twee zaken, namelijk
wat is de beste methode om het
„zeiltje" op de zeebodem te leggen,
en voorts: hoe houdt het zich als
zinkstuk, dus op de bodem en vol
gestort met steen. Gisteren nu
werd met name de „leg-methode"
beproefd, een niet eenvoudige aan
gelegenheid. Want men doet niet
wat men wil met een grote lap
plastic in een zee-arm, waarin een
vrij sterke stroom staat! Wie er
wat meer van weten wil, moet
maar eens proberen een tafelzeil
tje keurig op de bodem van een
volle badkuip te leggen, en dat ter
wijl iemand anders met een stok 't
water gezellig in beweging houdt...
VERKEER. De pinksterdagen heb
ben opnieuw geleerd, dat ook in West-
Europa het verkeer Amerikaanse af
metingen gaat aannemen. In Londen
is men zó onder de indruk van de ge
varen op de weg, dat de propagan
disten van de luchtmacht dit niet on
benut lieten. Op een van de drukste
punten hangt nu een affiche: „Sluit
U aan bij de parachutisten. Een pa
rachutesprong is minder gevaarlijk
dan hier de straat oversteken".
OEFENING. De talrijke scholen voor
lichaamsoefening en een betere hou
ding werden in Stockholm met een
nieuwe instelling verrijkt. Daar heeft
de lerares lichamelijke opvoeding Li-
liane Cander een school geopend voor
honden, die niet "genoeg bewegings
vrijheid hebben....
In het Veeregat hadden de man
nen van de Draka en van de aanne
mers gisteren een omvangrijk stuk
zwart plastic een oppervlakte van
8 bij 100 meter keurig opgevou
wen in een soort ponton en dit ge
heel opgehangen in de takels van
een bok. Het leggen gebeurde bij
hoog water; waarbij de baan voor dit
merkwaardige „tapijt" was uitgezet
met gele en rode vlaggen.
Er waren twee methoden: de eer
ste hield in het met behulp van de
bok doen zinken van de ponton, waar
na vervolgens dit voorwerp lang
zaam over de zeebodem werd ge
sleept, terwijl één uiteinde van het
plastic in deze bodem verankerd was.
Op deze manier zou het zeil eenvou
dig van de gezonken ponton worden
afgerold. Deze methode werd eerst
geprobeerd, waarop een tweede werd
beproefd, waarbij de ponton even
eens tot op de zeebodem werd ge
bracht, doch op dezelfde plaats werd
verankerd. Met een sleepboot werd
daarna het plastic met de stroom
mee voorzichtig uit de ponton over de
zeebodem gesleept.
Sterke stromingen
Beide experimenten waren reeds
vroeger in stiller water uitgevoerd
en wel met zodanig succes, dat proe
ven in een aebied met sterke stro
mingen mogelijk en noodzakelijk
werden geacht. Gisteren evenwel
bleek, dat juist deze sterke stroom
allerlei moeilijkheden opleverde en
wel zodanig, dat het plastic in beide
gevallen niet zoals het behoorde op
zijn plaats kon worden gelegd. Op
zichzelf was het constateren van deze
tegenvaller voor de betrokkenen niet
zonder nut, omdat men nu weet,
waar men verdere verbeteringen
moet aanbrengen. Het ligt dan ook in
de bedoeling met de proefnemingen
verder te "aan.
Waarom Veere?
Waarom werd het Veeregat zo
plotseling tot openlucht-werkplaats
gepromoveerd? Er zijn daarvoor al-
gesteld.
Ovèrogens dient er met nadruk
op te worden gewezen, dat het hier
slechts om proefnemingen gaat,
proeven die nog vele malen herhaald
moeten worden, vóórdat men defini
tieve zekerheid heeft over de vorm
van het zinkstuk-der-toekomst. Maar
deze zekerheid zal ongetwijfeld wor
den verkregen, dank zij de research-
arbëid van industrie, aannemers en
waterstaat. De moderne waterbouw-'
kunde blijft niet en mag niet blij
ven stilstaan bij oude methoden, hoe
beproefd zij in het verleden ook mo
gen zijn.
Zo werd er gisteren ten dienste
van het Deltaplan in het "onver
wachte „openlucht-laboratorium"
,,KMC-handboek '56" nuttig
bezit voor automobilist
Dezer dagen is het „Handboek 1956"
van de Koninklijke Nederlandse Auto
mobiel Club verschenen. Door talrijke
wetenswaardige gegevens is deze uit
gave een belangrijk naslagwerk voor
automobilisten. Het handboek bevat
vele nuttige adreslijsten, belangrijke
inlichtingen over verkeer in binnen-
en buitenland, interessante gegevens
over plaatsen en landen, die men per
auto wil bezoeken, berichten over de
wedstrijden van de K.N.A.C., verkeers-
voorschriften in het buitenland en nog
tal van andere inlichtingen. In ver
gelijking met de uitgave van vorig
jaar, is het „Handboek 1956" aanzien
lijk uitgebreid, hetgeen vooral verband
houdt met de toenemende belangstel
ling voor autoreizen naar het buiten
land. Veel aandacht besteedt dit hand
boek dan ook aan hit toerisme in bin
nen- en buitenland. Ongetwijfeld is
deze uitgave van de K.N.A.C. een nut
tig bezit voor iedere automobilist.
«VWWWAWV^WW/WW
T.V. verander! het
leven in de V.S.
De Amerikanen betaalden in
1946 nog een recordbedrag van
1.7 miljard dollar aan entree
geld voor de bioscopen, maar in
1947 trad een daling in, welke
rich tot op heden heeft voort
gezet, zodat in 1955 de ontvang
sten der bioscopen met niet min
der dan 25 procent gedaald wa-
Dit is hoofdzakelijk te wijten
aan de komst van de televisie in
de Amerikaanse huiskamers,
welke honderdduizenden bio-
scoopgangers van elke- leeftijd
heeft thuisgehouden.
Dit is een van de meest sail
lante punten uit een uitgebreid
verslag van het Amerikaanse
ministerie van handel, dat te
ruggaat tot 1929.
wwwwvwvwvwww
Dief drong woning te
Brooklyn binnen.
Een dief Is met een bult van 100.000
dollar aan ruwe diamant uit de wo
ning van de 41-jarige diamanthande
laar Jacob Friedman te New York
ontsnapt, nadat hij een gevecht had
moeten leveren met Friedman en
diens vijf dochters.
Friedman heeft de politie verteld
dat de diamanten zijn gehele bedryfs-
kapitaal vormden. Ze waren niet ver
zekerd.
Friedman was 'snachts om 2 uur
thuisgekomen van een zakenreis en
ging onmiddellijk naar bed in zijn
twee verdiepingen bevattende woning
in Brooklyn. De ramen van beide eta
ges zijn beschermd door ijzeren sta
ven. Vermoedelijk heeft een lid van
het gezin vergeten de achterdeur op
slot te doen. Om 5 uur werd Fried
man wakker. Hij zag dat een man,
geploeterd en gesjouwd door de
mannen van de industrie en de
aannemers. Zij konden zich daarbij
moeilijk een mooier decor wensen:
het prachtige silhouet van Veere
met zijn kolossale dom en het slan
ke stadhuistorentje. Een jachtje
zeilde de oude haven in en het veer-
bootje tufte ijverig naar Kamper
land, terwijl mannen op een bok
worstelden met een onwillig stuk
plastic en vochten tegen de felle
stroom. Rode en gele vlaggen op
hoge stokken wapperden feestelijk
in de wind, terwijl de vissersvloot
bedaard langs de schepen van de
proefneming de haven inliep. Vis
sers stonden te roer. Waren zij
zich er wel van bewust, dat die
vlaggen een nieuwe tijd aankondig
den De tyd van Veere aan geslo
ten water
bezig was de zakken van zjjn
broek te doorzoeken. Friedman
sprong het bed uit en greep de inbre
ker. Deze wist zich echter los te ruk
ken en ook de vijf dochters van de
diamanthandelaar die uit bed waren
gekomen, wisten geen vat op de in
breker te krijgen. Achtervolgd door
de zes Friedmans rende de inbreker
de trap af en verdween via de ach
terdeur en over de schutting van de
tuin. Mevrouw Friedman was in het
buitenland.
Hert veroorzaakte
motorongeval
In de nacht van woensdag op don
derdag heeft een overstekend hert in
de nabijheid van Epe een motoronge
val veroorzaakt. De heer C. A. uit
Harderwijk, met zijn vrouw als duo-
reed op weg naar huis
lert dat de weg overstak. Het echt
paar kwam zo ernstig te vallen, dat
mevrouw A. met een schedelbasis-
fractuur in het Pius-gesticht te Har
derwijk moest worden opgenomen. De
heer A. liep blessures aan zijn mond
en aan een oog op en wordt thuis
verpleegd. Het hert werd dodelijk ge
wond.
Vulkanische uitbarsting in
de Stille Oceaan
Een vulkanische uitbarsting onder
water heeft het zee-oppervlak uiteen
gespleten tussen de twee eilanden
van de Hawaiian groep Oahoe en
Kaoeai. Dit is de eerste onderaardse
werking van die aard in dat gebied
volgens mensenheugenis.
Waarnemers zagen uit de lucht
kokend water, stoom, vulkanische as
en zwaveldampen op ongeveer 40 mijl
(65 km) ten noordwesten van Hono-
loeloe.
Het vreemde verschijnsel werd ge
meld door waarnemers in minstens
vier vliegtuigen, zowel militaire als
handelsvliegtuigen.
Het Wereldgebeuren.
250.000 LITER PER UUR VOOR DROGE AKKERS
Regeninstallatie kreeg een
coöperatieve grondslag
(Van onze speciale verslaggever)
Aan het eind van deze maand zal (hoogstwaarschijnlijk) de direc
teur-generaal voor de Landbouw in het Oost-Brabantse Peeldorp
Someren een beregenings-installatie in bedrijf stellen. Het bijzondere
ervan is, dat het de eerste coöperatief opgezette installatie van ons
land is. Vijfendertig boeren van gemengde bedrijven op de hoge gron
den van Someren hebben er de handen voor ineen geslagen. Ze heb
ben vorig jaar de coöperatieve beregeningsvereniging „Somerense
Akker" opgericht, elk vijfhonderd gulden per hectare landbezit geof
ferd en voor de rest een grote financiële en technische medewerking
gekregen van de Rijkslandbouwvoorlichtingsdienst, Cultuurtechnische
Dienst, provincie, gemeente, Boerenbond en de plaatselijke Boeren
leenbank.
In totaal ging er in het project
een bedrag zitten van ongeveer
twee ton. Omdat het hier in zekere
zin een experiment was, meenden
rijk, provincie en gemeenten dc be
trokken boeren echter in grote
mate tegemoet te moeten komen.
Straks zullen ongeveer honderd
twintig hectare verdrogend akker
land in het kerkdorp Someren-Eind
van dit experiment profiteren. Ver
ondersteld wordt, dat het een ver
dubbeling zal geven van de bruto-
opbrengst op deze gronden. Het is
duidelijk, dat de boeren van de zand
gronden in Drente, Utrecht Gelder
land, Limburg en Brabant met enig
ongeduld wachten op de uitslag van
de proef.
Over de verschillende deelnemende
bedrijven is een ondergronds bui
zennet gelegd van ongeveer vijf ki
lometer lengte. Vier sterke pompin-
Het leggen van een „babyzeiltje" in
het. Veeregat bleek geen eenvoudige
zaak. Terwijl de ponton in de kabels
van een bok hing. worstelden de man
nen met het plastic
(FOTO P.Z.C.)
stallaties zien kans om ongeveer
250.000 liter water per uur vijftig
meter diep uit de bodem te puren.
Daarmee zal vijftien ha per dag 'n
malse regenbui bezorgd kunnen
worden.
„Het grootste probleem, waar
mee we in de toekomst rekening
hebben te houden, is de organisa
tie", vertelde ons de heer M. J.
Weylaars, één der wethouders
van Someren, aan wie als betrok
ken bedrijfsgenoot het voorzitter
schap van de vereniging in han
den is gelegd. „Weet wel, er zul
len dagen zijn, dat ik op mijn ge
wassen geen regen wens, terwijl
mijn buurman het hard nodig
heeft. Elk perceel heeft één of
meer hydranten, waaraan de bo
venleiding gekoppeld kan wor
den om de bovengrond te be
sproeien, maar er dient van dag
tot dag te worden nagegaan wie
wel en wie niet de langzame be
regening willen genieten. Om dit
organisatorische probleem in de
hand te houden, hebben we voor
gezamenlijke rekening een „re
genmeester" aangesteld. Zijn
naam is P. Konings en hij krijgt
zeg maar een koninklijke macht
over onze bedrijfsresultaten".
„Was er geen andere methode
mogelijk geweest om water in de
grond te brengen dan beregening?"
„Ja, door infiltratie of bevloeiing,
maar dan zou het terrein eerst ge
ëgaliseerd geweest moeten zijn. Dat
is een enorm kostbare geschiedenis.
Beregenen kun je zelfs bergachtig
terrein. De Somerense akkers lenen
zich ook uitstekend voor die metho
de.
De beregening kan bijvoorbeeld
's nachts gebeuren. Na een afgesteld
aantal uren slaan de motoren auto
matisch af.
Het karakter van de streek, zo
voorzien we ,zal er volkomen door
veranderen. Het was altijd een dor
re streek, waar de bewoners elkaar
op winderige zomerdagen nauwe
lijks konden herkennen van het op
stuivende zand. Straks zal men on
getwijfeld het vee vlak bij huis kun
nen weiden. De bodem zelf is hu-
musrijk genoeg om er van alles op
te laten groeien, als er maar water
op komt.
Plezierreis
De 72-jarige ex-president van de
Verenigde Staten, Harry S. Tru
man, zat dinsdag op het terras
voor een hotel in Salerno (Italië) on
der het genot van een glas sinaasap
pelsap. Hij staarde naar de bergen,
waar Duitse troepen op 8 september
1943 geallieerde soldaten hadden ge
bombardeerd, die probeerden, een
deel van het strand te veroveren.
Een der journalisten die Truman
omringden vroeg, of het verstandig
was geweest om deze plaats voor een
landing uit te kiezen. „De generaal,
die dat deed. had een eekhoorn-
hoofd", antwoordde Truman volgens
de eerste berichten. Prompt schoten
de generaals Oliver Lcese (Enge
land) en Mark Clark (Amerika) als
eekhoorns in hun wiek: deze uitla
ting noemden zij „nonsens". Op de
persconferentie van Eisenhower
kwam de kwestie gisteravond ook ter
sprake. Ike vond niet, dat men de
landing een mislukking mocht noe
men. al was hg indertijd geen voor
stander van de operatie geweest. In
middels heeft Truman ontkend, dat
een „directe verklaring" van hem
was weergegeven. „Mogelijk had hij
bij wijze van grap herhaald, wat een
der journalisten tot hem had ge
zegd
In Amerika wordt Truman op zijn
dagelijkse ochtendwandeling al
tijd door een zwerm journalisten
vergezeld, die vanwege zijn snelwan-
delaarscapaciteiten geheel buiten
adem allerlei vragen aan hem stel
len. Evenmin als daarginds wordt hij
op zijn reis door Europa met rust ge
laten. Ook hier hangen de kranten
mensen aan zijn lippen om te horen,
of hij een of andere rake opmerking
zal maken over de interne Ameri
kaanse of over de internationale po
litiek.
Na de dood van Roosevel£ moest
deze provinciale politicus die
vice-president was meteen het
Amerikaanse presidentsheft in han
den nemen. Amerika was nog volop
in oorlog, men stond op het punt,
Duitsland de genadeslag toe te bren-
fen maar Japan was nog een ge-
uchte tegenstander. Toen en in de
jaren daarna heeft Truman echter
getoond,, dat hij de onmetelijke pro
blemen op een of ander manier toch
meester werd. Daarbij bleef hij zich
zelf; zo schreef hij aan zijn moeder
en zijn zuster: „Het is nu twee maan
den geleden dat ik beëdigd werd. Ik
durf niet te denken aan de twee ko
mende maanden, en nog minder aan
de twee jaren die voor ons liggen. Ik
moet de dingen aanvaarden zoals ze
zjjn en elke beslissing nemen op
grond van de feiten die ik weet. En
vervolgens moet ik de beslissing van
gisteren vergeten om een andere te
nemen".
Ondertussen was hij niet van plan,
om zich door de wetgevende verga
dering of door hoge militairen te la
ten ondersneeuwen. Aan zijn presi
dentiële bevoegdheid mocht niets
worden afgedaan. Toch had hij er lef
voor nodig om op 11 april 1951 ge
neraal Mac Arthur van diens com
mando te ontheffen. Misschien had
hij daarbij ook nog een beetje het
prettige gevoel, om als oud-reserve
kapitein van de artillerie een gene
raal met vier sterren terecht te wij
zen. Zou zijn bewering over stijf
hoofdige generaals op het terras in
Salerno daarmee ook iets te maken
hebben gehad?
Op zijn reis door Europa hij
zal in gezelschap van zijn
vrouw ook Nederland bezoe
ken maakt Truman net als in
Amerika allerlei grapjes tussen zgn
gesprekken met staatslieden door.
Intussen zijn de Amerikanen het
meest nieuwsgierig naar zijn uitein
delijke houding bij de presidentsver
kiezingen. Dat hijzelf weer naar het
Witte Huis zou villen trekken, wordt
nu niet meer geloofd. Maar zijn oor
deel over de kandidaten kon wel eens
de doorslag geven. In dit opzicht is
het interessant, te weten dat hij voor
zijn vertrek uit de V.S. lof toezwaai
de aan presidentschapskandidaat
Averell Harriman, gouverneur van
New-York, die hij betitelde als ,,'n
kapitalist die al jarenlang oorlog
voert tegen de armoede over de hele
wereld". „Ik geloof niet dat er een
man is in de V.S. waarvoor ik meer
achting heb", zo voegde hij eraan toe.
Mocht Harriman of een ander Demo
cratische kandidaat eventueel presi
dent worden van de V.S., dan zal hg
ongetwijfeld zo nu en dan bij Tra
man te rade gaan. En dan "zal hij
meeprofiteren van de reis die Tru
man nu door Europa maakt, „voor
zijn plezier en om zich op de hoogte
te stellen".
Het eekhoorn-incident zal spoedig
vergeten r"~
HARRY S. TRUMAN
eekhoornhoofden
Volgens Pools blad werden
30.000 communisten
gedood.
Volgens het Poolse blad Koszalins-
ki zgn sinds het einde van de oorlog
30.000 Poolse communisten door
„volksvijanden" vermoord. De ver
moorden waren militairen van het
volksleger, activisten van de partij
veiligheidsagenten en „progressie-