Caballero
Amsterdam: stad en rimboedorp
Het rommelt zwaar in Singapore
„They taste like home"
CRIMINALITEIT IN AMERIKA
ENORM TOEGENOMEN
KONING SAOEDS DROOMSCHIP
ZETTE KOERS NAAR DJEDDA
VRIJDAG 4 MEI 1956
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
In Holystad loopt
de weg dood
Wij waren dezer dagen in Holy
sloot en laat ons beginnen met te
zeggen, dat die reis ons heeft ge
heugd. Bij het aanschouwen van de
kaart van Noord-Holland leek al
les zo heel eenvoudig; daar had je
Amsterdam en daar, een vingerdik
te hoger, Holysloot. Zat je eenmaal
op het Centraal-station, dan was
je in een wip over* Dat was de
theorie, maar dat was niet de prak
tijk. In werkelijkheid bleek het
niet zo eenvoudig te zijn.
Het verhaal begint met een tele
foontje met een politiepost in Am-
sterdam-noord. „Meneer, kunt U
ons ook iets vertellen van de ver
binding met Holysloot?" Het was
in haar rayon, dus de pqlitie moest
het wel weten. Maar de politie wist
niets, die wist alleen een ander
nummer, waar men het mogelijk
wel weten zou. En nummer twee
gaf inderdaad enig resultaat.
Op deze politiepost had men een
mannetje, dat in deze contreien be
kend moest zijn en hij werd naar het
toestel gesleept. „Jawel meneer, ik
weet waar Holysloot ligt. U moet in
ieder geval eerst'naar Ransdorp en
daar zult U wel verder zien."
„Hier uitstappen", zei de chauffeur
In Ransdorp, want verder ging hij
niet. Dus hebben we eerst maar eens
wat in Ransdorp rondgetuind, een
verlaten dorpje, dat rond de plompe
toren is gebouwd. Het oud'- raad
huisje nu hulp-secretarie van Am
sterdam dateert van 1652, de hui
zen, veelal van hout, stamden kenne
lijk uit 1752 en de bewoners (achter
de gordijntjes) blijkbaar van 1852.
Waarmede we overigens geenszins
willen beweren, dat het geen beste en
brave burgers zouden zijn.
Er liep op dit uur in Ransdorp zeg
ge en schrijve één man op straat en
hem klampten we aan. Of hij ook
wist waar Holysloot lag? Eindelijk
hadden we geluk, hij wist het vrij pre
cies, want hij had er zo'n dertien jaar
gewoond. „Aan het einde van het
aorp zei hij, „gaat U rechts af het
weggetje op en dan is het nog een
dik half uur."
Dat dikke half uur is nogal uitge
dijd. Toen we ons een kwartier op het
weggetje tussen kikkerslootjes en
weilanden hadden voortbewogen,
kwamen we aan de laatste boerderij.
Voor ons uit was slechts de eenzaam
heid en niets dan dat. Dus trokken
wy het erf op om informaties: hoe
lang het nog was naar Holysloot?
„Da'8 nog een dik half uur. U treft
het niet, want er is vanmiddag nog
een auto heengegaan." Toen wisten
we genoeg, wë zeulden maar weer
voort.
Einde der wereld.
Mocht uw weg nog eens naar Ho
lysloot voeren, dan zult ge bij de
ingang van het dorp twee bord
jes zien. Het ene wijst naar links
en het vermeldt: „Doodlopende
weg". Het andere wijst naar
rechts en er staat op te lezen,
dat ook hier de weg doodloopt.
Dan weet ge dat ge nier aan het
einde van de wereld bent. Maar
nog altijd zijt ge in Amsterdam,
al behoort er veel fantasie toe
om dit voldoende te beseffen.
Aan het einde der wereld? Nee,
toch niet helemaal, want ergens ach
ter in het dorp, ontdekten we een
overzetveer, compleet met dienstre
geling. Van des morgens zeven tot
des avonds zeven kan men hier wor
den overgezet en het tarief bedraagt
slechts vijf cent. Aan de overzijde van
het water hebben we slechts weilan
den gezien, laag en drassig, zoals
overal in deze streek.
Maar vertelde men ons er
moet ergens een landpad zijn en van
dit landpad kom je weer op de be
gane weg, die leidt naar Zunderdorp
en Broek in Waterland. Zo'n verbin
ding kan nuttig zijn, voor het geval
IJilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllM
Holysloot is het meest onbe-
reikbare oord in Noord-Holland |f
§1 en toch zijn de bewoners, die rr:
hier letterlijk in de rimboe le-
ven, inwoners van Amsterdam,
van een wereldstad, van de
hoofdstad des lands. Al is het
dan ook zo, dat van de tien H
H Amsterdammers er negen nooit j=
van Holysloot hebben gehoord
en al denkt de tiende dan nog,
s dat het ergens in Amerika ligt
en dat het wel iets met Holly-
wood zal te maken hebben.
H Het gaat hier om een deel van
het oude Waterlandse gebied,
dat door de overstromingen
van 1916 werd geteisterd en ff
dat de hoofdstad daarna be-
schermend tot zich trok. Met ff
ff name gaat het om enkele dorp-
jes, zoals Schellingwoude, Dur-
gerdam, Ransdorp en vooral ff
ff Holysloot.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllf
Dit is het breedste gedeelte van de
(doodlopende) weg in Holysloot. De
kinderen kunnen er rustig touwtje
springen, want van snelverkeer is
hier hoegenaamd geen sprake. Hier is
een auto nog een beziensxvaardigheid.
er eens een dokter nodig mocht zijn
of voor andere aangelegenheden,
waarvoor men in Holysloot zelf niet
terecht kan.
De winkelierster wordt op gezette
tijden bevoorraad vanuit Zaandam en
in haar „winkel van sinkel" is vrij
wel van alles te koop. Ergens in het
dorp van vijftig huizen hebben we
nog een winkeltje ontdekt, maar dat
heeft zijn beste dagen gehad.
Het staat zogezegd op instorten en
gebeurt dit binnenkort dan zal er in
Holysloot gemeente Amsterdam
- ook maar éen winkel zijn
Er is op het dorp nog een taxi, wat
geen overbodige luxe mag worden
geacht. Doch uiteraard is de taxi niet
altijd thuis en om alle risico te ver
mijden, zijn we terug maar weer lo
pende de lange weg naar Ransdorp
gegaan, dat tegen het avonduur was
als uitgestorven.
De bus kwam en wij waren de
enige passagier. „Des avonds is het
niks meer", verklaarde de chauffeur,
(Zij smaken naar thuis)
Onder de vele Amerikanen die hier
studeren of werken bestaat een
besliste voorkeur voor Caballero.
Omdat - zo verklaren zij - Caballero
het meest de smaak van hun eigen
sigaretten evenaart.
Dit gunstige oordeel bevestigt wat
duizenden Nederlandse rokers reeds
jaar en dag weten. Koop morgen
Caballero en u weet het ook.
CONSTANTE KWALITEIT
Ook dit is Amsterdam...
„want dan gaan de mensen er niet
meer op uit." Nee, des avonds blijven
de mensen hier thuis. Waar zouden
ze ook heen moeten gaan? Naar de
hoofdstad met haar oorden van ver
maak Dat ligt de Waterlander niet.
Hij blijft bij huis en hooi en hij voelt
er zich gelukkig bij.
Prinses Marijke ook bij
ceremonie op de Dam
Bij de onthulling van het Natio
naal Monument op de Dam te Am
sterdam, die heden zal geschieden,
zal ook prinses Marijke aanwezig
zijn.
Gebouw van weverij te
Bergeijk uitgebrand.
Een felle brand heeft woensdag
nacht een van de gebouwen van de
weverij „De Ploeg" te Bergeijk (N.
B.) nagenoeg geheel verwoest. De
schade, die door verzekering wordt
fedekt, wordt geraamd op meer dan
50.000 gulden. Bijna de géhele in
ventaris van het gebouw, waaronder
een deel van het machinepark, ging
verloren. De brand is vermoedelijk
veroorzaakt door kortsluiting.
De Bergeijkse brandweer werd bij
de blussing geassisteerd door brand
weren uit ValkensWaard en Eindho
ven. Doordat de weverij „De Ploeg"
op nog zes andere plaatsen m
Bergeijk is gevestigd, verwacht men
de produktie voor een groot deel te
kunnen voortzetten.
Waarschuwing van
directeur F.B.I.
De directeur van het Amerikaanse
Federal Bureau Investigation waar
schuwde voor het feit dat de toene
ming van de criminaliteit byna drie
maal sneller gaat dan de toename
van de Amerikaanse bevolking.
Kinderen onder de twintig jaar
hebben meer dan de helft van alle
misdaden in het afgelopen jaar ge
pleegd. Er zijn 11.4 procent meer kin
deren onder de achttien gearresteerd
dan het jaar tevoren. De misdaad
neemt echter met 26 procent per jaar
toe, de bevolking slechts met 9 pro
cent.
De grote misdaad liep iets terug,
maar zo weinig dat het niet als
symptoom kan worden opgevat. Er
werden meer dan twee miljoen misda
den gepleegd het afgelopen jaar. Dit
cijfer betreft dus de ontdekte misda
den, hoe groot het percentage is van
de misdaden die nooit uitkomen, valt
niet bij benadering te schatten.
In 1955 zegt het rapport:
Werd elke vijf minuten een
moord, een aanslag, een verkrach
ting, of een aanslag op het leven ge
pleegd.
Werd elke drie minuten een
auto gestolen.
Elke dertig seconden de een of
andere diefstal gepleegd.
Grote steden nadden vijf procent
minder grote misdaden, maar lande
lijke streken en steden met minder
dan 250.000 inwoners stegen in per
centage.
Werden er evenveel moorden ge
pleegd; verkrachting, autodiefstal,
manslag, inbraak en moordaanslag
lagen iets lager.
Er werd in totaal voor 399 mil
joen dollars gestolen; de politie vond
de helft terug.
Meer dan een kwart miljoen au
to's werden gestolen; ter waarde van
203 miljoen dollars.
De seizoenen hadden in 1955 zo
als gewoonlijk hun invloed op de mis
daad; er werden in warm weer meer
misdaden tegen personen gepleegd en
ln koel weer meer misdaden tegen
eigendom.
ALS UIT DUIZEND-EN-EEN-NACHT
Mahonie en koningsrood
(Speciale correspondentie)
Dezer dagen vertrok uit Hamburg een droomschip, een „Duizend-en-één-
nachf'-achtig luxe jacht. Het was de „Mansour"het jadht van de Koning
van Saoedie-Arabië, Saoed 1 in Arabië heet hij Malik Saoed Al-Awal
en het zette koers naar Djedda. Op de Hamburgse Howaldtwerf, geas
sisteerd door de firma C. Friese, specialisten in het verbouwen en „aankle
den" van schepen, werd een pelgrimsschip omgetoverd i» een varend
sprookje. Fluwelige diepe tapijten dempen iedere voetstap i?i de koninklijke
eetzaal. Aan een halve-maanvormige tafel kunnen J/2 personen plaatsne
men. De lambrizering van ahorn is grijs en geeft een door alle pronk ver
moeid oog een rustpunt. Waar de koning op een hoge zetel troont schemert
bloedrood mahonie, met messingversieringen ingelegd. Een kostbaar blad
mahonie is zodanig indirect verlicht, dat het is alsof het boven de zetel van
de koning zweeft. Het koningswapen is er op aangebracht: gekruiste
zicaarden, waaruit een palm groeit. En dit teken zult ge terugvinden op de
uniformen van de officieren en op de schoorsteen van het jacht.
De mahoniestoelen zijn met oranje
leder bekleed en op de vloer ligt pert
lonvelours, dat als ondergrond dient
voor Perzische tapijten uit het eigen
bezit van koning Saoed. het een al
kostbaarder dan het andere. By hon
derden liggen ze in de vele woon
ruimten van het schip. Over dit alles
heen waait de koele wind, die de
Amerikaanse verversingsinstallatie
levert. Déér, in de Rode Zee. een van
de warmste plekken der aarde, zal
het op dit schip nooit te heet zijn.
Kunstige badkuip
Majestueus staat in het koninklijk
slaapvertrek het mahoniebed op de
witte perion vloerbedekking en op dat
bed ligt een koningsrode sprei. „Hoe
koningsrood er uitziet weten alleen
koningen en architecten", vertelt een
verslaggever van het „Hamburger
Abendblatt", die aan boord is, en het
nu dus óók weet. En wanneer de ko
ning het moede hoofd ter ruste legt,
is dat tegen de achtergrond van een
der mooiste tapijten welke men ooit
te zien kreeg. Zijn bad zal hij nemen
in een kuip van zwart met goud mo-
zaiek. wanneer hij de volgende mor
gen ontwaakt.
In het midden van het schip het
rustigste gedeelte ligt de ont
vangstruimte. Al van buiten, aan de
vier meter brede toegangsdeur, die
omlijst is met gepolijst messing, kan
men zien, hoe belangrijk dit vertrek
is. Uit het midden groeit als het ware
een geweldige vaas, groot genoeg om
een zitbad in te nemen. Langs de
wanden staan rustbanken, bekleed
met goudgeel mohair en gordijnen
van goudbrocaat dempen het licht.
Vijfendertig stewards, gebruinde
Egyptenaren en koffiezwarte Soe-
dariezen, bewegen zich geruisloos in
hagelwitte uniformen door deze ruim-
Het rommelt in Singapore. In
deze Britse kroonkolonie worden
op het ogenblik voorzorgsmaatre
gelen getroffen door de politie
die ressorteert onder premier Da
vid Marshall en de Britse mili
taire autoriteiten. Twee bataljons
Britse infanterie zijn al ter verster
king aangekomen.
Een evacuatie-schema voor
vrouwen en kinderen van Britse
militairen, dat in werking treedt by
het uitbreken van ernstige ongere
geldheden, is opgesteld. Hef-
schroefvliegtuigen, die boven de
stad zullen hangen om samenscho
lingen te rapporteren, worden in
gereedheid gehouden.
De Britten vrezen, dat een mis
lukken van de besprekingen over
de onafhankelijkheid voor Singa
pore, die op het ogenblik in Londen
worden gehouden, een gevaarlijke
toestand zal scheppen en dan is
het van belang, dat de aanstoksrs
van ongeregeldheden weten, dat de
autoriteiten gereed en bereid zijn
om krachtig op te treJen.
De besprekingen in Londen belo
ven grote moeilykheden op te leve
ren en premier Marshall heeft al aan
gekondigd, dat hij zal aftreden als zij
niet met succes zouden worden be-
Marshall speelt
in kaart van
extremisten
kroond. Marshall die met een dele
gatie van alle partijen van Singapore
om de ronde tafel plaats nam, wenst
onafhankelijkheid binnen het Geme
nebest, wat neerkomt op volledige
onafhankelijkheid. Hij wenst de vrij
heid ook in Singapore spreekt men
van „merdeka" te bereiken voor
1 april van het volgende jaar ,dat is
vijf maanden voor de datum, waarop
het iets stabielere Malaka zijn vrij-
heid zal krijgen. Marshall zegt, dat
hij alleen op die manier kan verhin
deren. dat het Aziatische nationalis
me in Singapore anti-Europees zal
worden, maar de Britten zijn ge
neigd te denken dat het dat nu al is.
Uitlatingen va Marshall, dat hij het
kolonialisme haat, „maar het com
munisme nog erger, omdat het een
grovere vorm van kolonialisme is dan
het imperialisme" zijn wel aardig,
maar veranderen maar weinig aan de
feiten, die Singapore voor velen, voor
alvoor zijn Europese bewoners, op 't
ogenblik het karakter van een vul
kaan geven, in welks ingewanden
het angstwekkend rommelt.
Sfeer bedorven
In december bracht Marshall ook
een bezoek aan Londen, om de agen
da voor de komende conferentie voor
te bereiden. Hij keerde vol vertrou
wen terug, vol lof ook over de bereid-
willigheid, die hij in de Britse hoofd
stad had ondervonden. Daarna be
gon hij echter een zekere verkoeling
in de Britse houding te ontwaren,
waar hij tegenin ging op massaver
gaderingen, die de sfeer m Singapore
ernstig bedierven. Waarschijnlijk
heeft Marshall gelijk en is Londen
wat anders gaan denken over het ver
lenen van vrijheid aan zijn kroonkolo
nie, die zulk een grote strategische
waarde in het Verre Oosten heeft,
een waarde die nog eens geaccentu
eerd wordt, nu Ceylon overstag is
gegaan en het behoud van de Britse
ases op dat eiland problematisch is
geworden.
Anderzijds goot Marshall zelf olie
op het vuur, door zich zo kritisch
over de Britten en de Britse be
doelingen uit te laten. Hij speelde
geheel in de kaarten van ae ex
tremisten en in het bijzonder van
de „volkspartij" van Lee Koean
Joe, die zegt dat hij geen commu
nist is, maar wiens betrekkingen
met de communisten toch dusda
nig zijn, dat „The Economist" hem
een man noemde „met meer vrien
den onder zijn vijanden dan wie
ook in Singapore" In zijn openings
toespraak van de conferentie
maakte de Britse minister van ko
loniën, Lennox-Boyd", de Britse
oppositie nog eens duidelijk, toen
hij zei, dat Engeland niet zou toe
staan dat Singapore „een haven
van Peking" zon worden.
Marshall tracht de Britse bezwaren
te ontzenuwen, door zich bereid te
verklaren tot de verzekering, dat de
Britse belangen op het gebied van
verdediging en buitenlandse zaken
(behalve waar het om de handel
gaat) zullen overheersen boven die
van Singapore zelf, maar dat is een
ten. Behalve aan hun huidskleur zyn
de Soedanezen nog te herkennen aan
diepe sneden op hun gelaat, reeds
vlak na de geboorte door de moeder
aangebracht als kenteken van de
stam, waartoe zij behoren. De bedie
ning staat onder leiding van een
eDuitsr, Karl Giessenschmidt. die zijn
ervaring bij de vroegere Duits „Ha-
pag" opdeed.
Kapitein van het jacht is Heinz Mat
thias. Er is nauwelyks een interes
santere post in de wereldscheepvaart
denkbaar. Zyn eerste officier is Al
fred Corty en zyn tweede een honds
brutale Egyptenaar, die alle talen
spreekt en Ibrahim heet.
Straks zal bouwheer Saoed I in Djed
da het schip in ontvangst nemen en
het zal hem overal heen voeren, waar
zijn politieke activiteit gewenst is en
waar de wereld mooi is en de zee en
de hemel blauw zijn.
Kraak bij de K.N.A.C.
In de nacht van woensdag op don
derdag is ingebroken in het kan
toor van de Koninklijke Nederlandse
Automobielclub in Den Haag. Men
heeft zich toegang weten te ver
schaffen via een raampje aan de tuln-
zijde van het gebouw en de bureaus
van de directie, die er kennelijk het
meest aanlokkelijk uitzagen, openge
broken. Er worat niets waardevols
vermist.
Op het grondgebied van de gemeente
Smilde is woensdagmiddag een complex
woeste heide, groot ongeveer vijf hecta
re, in vlammen opgegaan. De brand ont
stond tegen drie uur, doordat op een na
bij gelegen perceel heide afgebrand werd
voor ontginning.
Indische:
Oceaan
formule, die maar weinig zekerheid
biedt. Marshall wil zelfs de Britten
het recht geven, de rust en orde in
de stad te herstellen, als de verder
onafhankelijke regering van Singa
pore er de controle over zou verlie
zen. Men stelle zich echter voor, hoe
het er zou uitzien, wanneer er in Sin
gapore een links bewind aan de rege
ring zou zijn met nog sterker anti-
Britse tendenzen, dan de regering
van Marshall reeds vertoont. De Brit
ten hebben in de afgelopen jaren al
moeite genoeg gehad de stad kalm
te houden of weer kalm te krijgen
als er relletjes waren uitgebroken;
zij voelen er hoegenaamd niet voor,
eventueel troi sn te moeten gebrui
ken. die van de buiten de stad gele
gen marine- en luchtmachtbases
zouden moeten komen en die dan de
stad tegen de zin en zonder de mede
werking van de eigen bestuurders let
terlijk zouden moeten heroveren.
Intussen komen er uit Singapore
(behalve van de Europese bevolkings
groep) verzoeken, om Marshall met
zijn zin te geven. De Maleiers in deze
door Chinezen overheerste stad be
ginnen zich bedreigd te voelen en de
minister voor huisvestin: in Mar
shall's kabinet heeft al de Britten ge
vraagd om waarborgen voor de Ma-
leise minderheid zoals een voorge
schreven percentage Maleiers dat in
iedere onderneming en ieder rege
ringsbureau te werk zou moeten wor
den gesteld.r
