PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Westelijken zouden het eens zijn
over Frans ontwapeningsplan
Djakarta wenst geen
ambassadeur meer
Vele nieuwe kleuterscholen in Zeeland
BILT
N
MOORDPARTIJ IN MARRAKESJ
DONDERDAG VOORTGEZET
VERWACHT...
199e jaargang - no. 106
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adjunct-hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 5,85 p. kw.; fr. p. p. 6
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 4 mei 1956
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm Minimum p. advertentie 4,—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van 1,—„Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro no. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 58-80, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 546 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228): Oostburg. Finlandsiraat 2, telef- 16:
:uzen. Brouwerijstraat 2; Zlerikzee. N. Bogerdstraat 24. telef. 26.
NIEUWE ROL VOOR DE NAVO
Gekoppeld aan Duitse hereniging
Aan de vooravond van de Navo-bijeenkomsf hebben de Britse en
Amerikaanse ministers van Buitenlandse Zaken te Parijs een bespreking
gehouden. Men zou het in grote lijnen eens zijn over de wijze, waarop
de Navo-werkzaamheden kunnen worden uitgebreid. Economische hulp
aan niet-Navoleden dient geen taak te zijn voor de Navo. Nu de Russi
sche druk is afgenomen, moet de nadruk gelegd worden op de econo
mische en politieke planvorming binnen de Navo-organisatie. De nieuwe
rol wordt vooral gezien als een tegenwicht voor het streven van de Sow-
jet-Unie om het communisme met politieke en economische middelen te
verspreiden.
De secretaris-generaal, Lord Ismay, heeft op een persconferentie ver
klaard zich volgend jaar uit zijn functie te willen terugtrekken.
Overigens sprak hij de berichten tegen als zou hij worden opgevolgd
door de 59-jarige Canadese minister van Buitenlandse Zaken, Lester
Pearson, maar men hoopt, dat deze daartoe toch bereid zal zijn.
Lord Ismay waarschuwde de
journalisten „niets opzienbarends
Zwarte lonen
Er wordt nogal veel gepraat over
de zwarte lonen, in het bouwbe
drijf. Niet omdat dit verschijn
sel in het bouwbedrijf zoveel ernsti
ger zou zijn dan in andere bedrijven,
maar omdat de belastingbetaler die
zwarte lonen van de bouwvakarbei
ders goeddeels betaalt. Dat gebeurt
via de subsidies, welke het rijk geeft
op tal van bouwwerken.
Die zwarte lonen zijn een onwettig
verschijnsel, maar iedereen van
minister tot loopjongen praat er
over alsof ze de gewoonste zaak van
de wereld zijn.
Het gaat om een massale overtre
ding van de loonvoorschriften en om
het feit, dat de overheid niet in staat
is jegens de overtreders haar gezag
te handhaven.
u kan men zich op het standpunt
stellen, dat de overheid dan
maar eens stevig moet optre-
den en wanneer het alleen om het
bouwbedrijf ging zou dat mogelijk wel
succes hebben. Het gaat echter niet
alleen om het bouwbedrijf, want ook
in tal van andere bedrijfstakken wor
den zwarte lonen uitbetaald.
Er is daarom wat de zwarte lonen
betreft, maar één gevolgtrekking mo
gelijk: de wettelijke eisen voor de
loonvorming zijn niet gefundeerd in
het rechtsgevoel van het Nederlandse
volk.
Men voelt het aannemen en betalen
van zwarte lonen niet als een echte
overtreding van de wet.
In „De Gids", het orgaan van het
Christelijk Nationaal Vakverbond
is vorige week het probleem van
de zwarte lonen aangesneden door
drs. W. Albeda,
Hij vraagt zich af of men het aan
een huisvader kwalijk mag nemen,
als hij boven-wettelijk loon aanvaardt,
dat hij toch eigenlijk voor zijn gezin
niet kan missen.
Drs. Albeda wijst er ook op, dat een
werkgever, die niet langer zwarte lo
nen wilde betalen, 90 van zijn per
soneel zag verdwijnen.
Daarna probeert hij de vraag te
beantwoorden of we dan maar met
zijn allen de schuld op de omstandig
heden moeten schuiven en hij komt
tot de volgende slotsom:
Voor ons staat vast dat het hand
haven van een systeem, dat tot wets
overtreding op grote schaal leidt, on
juist is. Evenzeer staat vast, dat zon
der remmen de loonbeweging niet
overal in de hand te houden zal zijn.
Laten wij daar de consequenties uit
trekken!
Dit is öf naleving van de wet af
dwingen dit lijkt ons onmogelijk
èf op verantwoorde wijze in de loon
politiek de soepelheid brengen, die
blijkbaar in de praktijk niet gemist
kan worden.
Het moet mogelijk zijn om de nodi
ge soepelheid in de loonvorming per
onderneming te combineren met het
handhaven van de, bij de huidige
overspanning, onontbeerlijke remmen.
Bij dit gezonde advies van drs. Al
beda past een korte aantekening.
De fout van de zwarte lonen ls,
dat ze „zwart" zijn en dus onzicht
baar. Er zou al veel gewonnen zjjn,
wanneer de zwarte lonen zichtbaar
werden gemaakt. Niet alleen zou men
dan de omvang van het euvel leren
kennen, maar men zou ook de grof
ste uitwassen kunnen wegnemen. In
dien bij het wegnemen van die grofste
uitwassen werknemers en werkgevers
zouden samengaan, moet er toch
waarlijk wel iets te bereiken zijn.
Dan is immers geen intense over
heidscontrole nodig, want het toe
zicht van de bedrijfsgenoten biedt
voldoende waarborg.
Er zou een soort tijdelijke amnestie
voor de overtreders afgekondigd
moeten worden, opdat men weer tot
het afsluiten van openlijke en dus eer
lijke collectieve arbeidsovereenkom
sten kan geraken.
Daarin zal dan wel een goed deel
van de zwarte lonen verrekend dienen
te worden, maar dat is verre te ver
kiezen boven het huidige zwarte ge
knoei. En het is bovendien in over
eenstemming met de werkelijkheid,
waarvoor men nimmer de ogen mag
sluiten!!
en revolutionairs" te verwachten
van, de komende zittingen van de
Navo-raad.
Volgens minister Von Brentano
zijn de drie Westelijke bondgeno
ten en West-Duitsland het eens ge
worden over een Frans plan, dat
zal worden meegenomen door Mol-
let en Pineau als zij naar Moskou
gaan.
Het Franse plan. volgt in grote
trekken de Britse gedachtengang. In
de eerste plaats zouden controle-or
ganisaties in werking moeten komen
en symbolische beperkingen van de
bewapening uitgevoerd moeten wor
den. In de tweede plaats zou algeme
ne ontwapening voorwaardelijk ge
steld worden aan hereniging van
Duitsland via vrye verkiezingen, en
misschien ook aan de oplossing van
andere problemen, zoals de unificatie
van Korea.
Moezel-kanaal
Von Brentano vertelde ook dat
Frankrijk en Duitsland het nage
noeg eens zijn over de toekomst
van het Saargebied en over de
aanleg van 't Moezel-kanaal. Ver
tegenwoordigers van de twee re
geringen zullen op 15 en 16 mei
samenkomen om een akkoord over
het Saargebied op te stellen en dit
ontwerp zal worden voorgelegd
aan Mollet en Adenauer, wanneer
die elkaar begin juni in Luxem
burg ontmoeten. v
Tegen het projekt Moezel-kanaal is
felle oppositie gevoerd door de staal
industrie van het Ruhrgebied, uit
vrees voor de ijzermijnen van Lotha
ringen, welke dan zouden beschikken
over goedkoop vervoer té water naar
de Rijn en vandaar naar zee.
Ondertekenaars van het verdrag
zouden Frankrijk, West-Duitsland en
Luxemburg zijn.
Grot stortte in - zes jongens
gedood
Zes jongens van negen tot zestien
jaar zijn bij de plaats Basco op het
eiland Bataan, lévend begraven,
doordat een grot aan de kust plotse
ling instortte. De jongens, allen zo
nen van vissers, kortten de tijd met
spelen in de grot in afwachting van
de teruglceer van hun vaders.
Franse patrouilles machteloos
Naar reeds gemeld heeft zich in de nacht van woensdag op donderdag in
Marrakesj een afschuwelijke moordpartij voorgedaan, waarbij voormalige
volgelingen van de onlangs overleden pasja, EI Glaoui, werden gedood. Ook
donderdag hebben de moordlustige Arabieren Marokkaanse nationalis
ten deze slachting voortgezet. Voor zover bekend zjjn er tenminste 35
personen omgekomen. Gewapende benden zwierven door het Arabische
stadsdeel op zoek naar volgelingen van het oude. regime.
Franse politiepatrouilles stonden
machteloos toe te zien op de grens
van de Arabische en Europese stads
wijken, daar zij niet gemachtigd wa
ren op te treden, omdat alle bevoegd
heden tot het handhaven van de vei
ligheid aan de Marokkanen zijn over
gedragen.
Naar verluidt zou deze orgie van
geweld voortgevloeid zijn uit een be
toging, uitgeschreven om te proteste
ren tegen het vermoorden twee dagen
geleden van een nationalistische win
keleigenaar.
Er stonden donderdag in de inheem
se wyk naar schatting 30 huizen in
brand. In de Europese wijk, welke
zwaar bewaakt werd door troepen en
politie, was het daarentegen rustig.
Het Marokkaanse kabinet, dat on
der voorzitterschap van sultan Mo
hammed Ben Yoessef in Rabat in
spoedzitting bijeenkwam, heeft de
moorden en plunderingen krachtig
veroordeeld en laten weten, dat zy,
die verantwoordelijk zijn voor deze
onlusten, streng gestraft zullen wor
den.
De ongeregeldheden hebben het ka
binet er tevens toe gebracht spoed te
betrachten met de oprichting van
een Marokkaans leger.
De chef-staf leger, prins Moulay
Hassan, en de minister van defensie,
Ahmed Reda Guedira, zijn naar Pa
rijs vertrokken om Frankrijk om
meer steun te verzoeken voor de op
bouw van het Marokkaanse leger.
De belangstelling voor 't kleu- n
tero-'derwijs is in Zeeland de
laatste jaren sterk toegeno-
men. In diverse gemeenten
verrezen nieuwe scholen, die
bovendien uitstekend werden
geoutilleerd. Deze foto toont
de onlangs in gebruik genomen
kleuterschool te St. Philips-
land.
(FOTO P.Z.C.) m
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillll
Vermogen atoomreactor
te Kjeller wordt vergroot
Het vermogen van de atoomreac
tor van het Noors-Nederlandse insti
tuut te Kjeller nabij Oslo, zal binnen
kort worden vergroot van 350 tot
800 KWU. Dit is donderdag door een
woordvoerder van het instituut aan
het Oslose blad „Arbeidersbladet"
meegedeeld.
De produktie van isotopen zal
hierdoor worden vergroot en de mo
gelijkheden voor onderzoek verbe-
Deze foto toont beide zijden van de
legpenningdie door het Comité voor
het tot stand brengen van een natio
naal monument op de Dam te Am
sterdam is uitgegeven. De penning,
die werd vervaardigd door de Rijks
munt te Utrecht, is ontworpen door
prof. V. P. S. Esser uit Amsterdam.
Op de ene zijde staat te lezen: Maar
geest brak xoet en stelde op de ge
slagen bres de mens(links). De
keerziide heeft als centrale figuur 'n
bloemmotief met daaromheen Na
tionaal Monument 1940-1945 (in Ro
meinse cijfers) en 4-5-1956. Een gou
den exemplaar is aangeboden aan H.
M. Koningin Juliana, H.K.H. Prinses
Wühelmina en de stad Amsterdam.
Er zijn ook zilveren en bronzen
exemplaren uitgereikt.
Aanbod thans verlopen
Het aanbod van Indonesië om met Nederland ambassadeurs uit te
wisselen, vervat in een nota van drie maart aan de Nederlandse rege
ring, moet thans als „verlopen" worden beschouwd, aldus heeft de
correspondent van het A.N.P. in Djakarta uit gezaghebbende bron
vernomen.
Het aanbod was door de vorige regering gedaan, na de eenzijdige
opheffing door Indonesië van de Nederlands-Indonesische Unie, waar
onder de beide landen hoge commissarissen uitwisselen.
Nu het parlement het wetsontwerp
tot opheffing van alle R.T.C.-overeen-
komsten heeft aangenomen, wordt
het uitwisselen van zaakgelastigden
mear geschikt geacht, aldus voegde
men in regeringskringen hieraan toe.
De Indonesische zaakgelastigde in
Nederland, de heer Kweedjlehoo, is
voor dringende consultaties door de
Indonesische minister van Buiten
landse Zaken, Roeslan Abdoelganl,
naar Djakarta ontboden.
Dit overleg heeft betrekking op de
jongste ontwikkelingen in de verhou
ding tussen Nederland en Indonesië,
De heer Kweedjiehoo heeft in verband
hiermede donderdagmorgen op het
ministerie van Buitenlandse Zaken in
Den Haag een onderhoud gehad met
de regeringscommissaris voor Indo-
Straaljager stortte in
zee - vlieger ongedeerd
Donderdagavond is een „Thunder-
jet"-straaljager van de Koninklijke
Luchtmacht en thuishorende op de
vliegbasis Eindhoven ten nood-noord
westen van de lichttoren te Ouddorp
in zee gevallen. Vaandrig-vlieger A.
Tombal uit Amsterdam heeft zich
door middel van de schietstoel en
de parachute kunnen redden. Van
Ouddorp uit zag men het valscherm
in zee drijven. Een uit Ouddorp uit
gevaren boot heeft de vlieger aan
boord genomen. Hij had het zeer
koud maar was ongedeerd.
De „Thunder jet" is in zee ver
dwenen. Het ongeluk is vermoedelijk
een gevolg van motorstoring.
Het probleem der
onbevoegde leerkrachten
De belangstelling voor het jonge
kind is altijd groot geweest in Ne
derland en dus ook in Zeeland.
Maar er is toch een grijze en al wat
oudere dame, wier belangstelling
voor de Zeeuwse kleuters ver bo
ven de middelmaat uitsteekt. Dat
is mej. H. J. Glasz, inspectrice van
het kleuteronderwijs in het vierde
district, waartoe de provincie Zee
land behoort.
Aan haar is de taak toebedeeld
om mede leiding te geven aan de
grote vernieuwing, die zich vol
trekt in het kleuteronderwijs nn
een nieuwe wet van kracht is ge
worden, welke aan dat onderwijs
een stevige financiële basis geeft.
Op de gemeentebesturen kwam de
zorg voor gebouwen en materiaal te
rusten, op het rijk de zorg voor de
salarissen van de leerkrachten. Eer
zij evenwel die zorg op zich nemen
moet uiteraard voldaan worden aan
wettelijke bepalingen en dat is niet
voor alle kleuterscholen even een
voudig.
In het jaar 1955 telde Zeeland 151
kleuterscholen en van de hoofdleid
sters dezer scholen bezaten er 35 niet
de thans vereiste bevoegdheden, zo
deelde mej. Glasz ons mede. Boven
dien waren ongeveer 100 kleuterleid
sters niet gediplomeerd. Bij de subsi
die-aanvragen kan dat, naar de me
ning van mej. Glasz, nog wel moei
lijkheden geven, want er dient ge
streefd te worden naar een perso
neelsvoorziening, die aan de wettelij
ke normen voldoet.
Voorlopig zijn er echter overgangs
bepalingen, die in vele gevallen uit
komst zullen bieden. Ongediplomeer
de krachten, die op 1 januari 1955 in
functie waren en de leeftijd van 18
jaar hadden bereikt, mogen tot 1963
haar arbeid voortzetten. Bovendien
kunnen ongediplomeerde leerkrachten
die de 35-jarige leeftijd bereikten en
vijf dienstjaren hebben, onbeperkt in
functie blijven.
Ondanks deze overgangsbepalin
gen is er echter in Zeeland nog een
aantal scholen, waar niet alle leer
krachten onder de subsidieregeling
gebracht kunnen worden.
Voor deze scholen is er tenslotte
dan nog de mogelijkheid een rouleer
systeem toe te passen, waarbij tel
kens een groep kinderen gedurende
enkele schooltijden per week afwezig
is.
Verwacht wordt, dat de betere sa
lariëring van de kleuterleidsters de
belangstelling voor dit beroep zal sti
muleren. Zoals bekend zijn er in Zee
land enige opleidingsscholen, waar
van er één te Middelburg, reeds voor
het jaar 1955 een voorlopige subsidie
ontvangen zal. Verwacht moet ove
rigens worden, dat in bepaalde delen
van de provincie bijvoorbeeld
Schouwen-Duiveland en het niet-ka-
tholieke deel van Oost Zeeuwsch-
Vlaandcrcn het verkrijgen van be
voegd personeel moeilijker zal zrjn
dan elders.
Tot zover de personeelsvoorziening
bij het Zeeuwse kleuteronderwijs.
De huisvesting
Over de huisvesing van de kleuter
scholen in Zeeland kon mej. Glasz een
optimistisch geluid laten horen. Die
huisvesting ziet er verhoudingsgewijs
in Zeeland niet slecht uit. Daarbij
heeft ook de vernieuwing na de wa
tersnood van 1953 een belangrijke rol
gespeeld, maar daarnaast is ook in
niet getroffen delen van de provincie
de nieuwbouw belangrijk geweest.
In 1955 werden niet minder dan 15
nieuwe schoolgebouwen in gebruik
genomen en in 1956 kwamen vier
nieuwe schoolgebouwen ter beschik
king.
Reeds staat vast, dat er nog een
nieuwe school in Yerseke zal komen,
twee in Middelburg, één in Vlissingen
(Vervolg op pag. 2)
nesische aangelegenheden, mr. N. S.
Blom. Het is de bedoeling, dat de heer
Kweedjiehoo, die vandaag zal ver
trekken, binnen veertien dagen in
Nederland zal terugkeren.
Auto door trein gegrepen:
3 doden en 2 zwaargewonden
Donderdagavond is op een onbe
waakte overweg tussen Maastricht
en Eysden een personenauto van
Luxemburgse nationaliteit tegen een
passerende D-trein gereden. Van de
vijf passagiers in de auto werden er
3 gedood en 2 zwaar gewond.
Om het leven zyn gekomen de da
mes Jacqueline MeijerMichels (31
jaar), Josephine Kohl (58 jaar) en
Henriëtte Engel, echtgenote van H.
Peiffer (48 jaar). Allen waren af
komstig uit Walferdange in Luxem
burg. De heer Albert Meijer (41
jaar) werd vrij zwaar gewond. Hij
bestuurde de auto. Zijn zoontje John
ny Meijer (7 jaar) werd zwaar ge
wond en verkeert in levensgevaar.
De D-trein, die om 18.16 uur uit
Maastricht vertrokken was naar
Luxemburg, had twintig minuten
vertraging.
Het weer in Europa.
Volgens de weerrapporten
donderdagavond 19 uur:
Stockholm, licht bewolkt 14
Oslo, zwaar bewolkt 14
Kopenhagen, onbewolk* 11
Aberdeen, zwaar bewolkt 13
Londen, zwaar bewolkt 15
Luxemburg, licht bewolkt 16
Parijs, zwaar bewolkt 16
Bordeaux, geheel bewolkt 18
Grenoble, geheel bewolkt 17
Nice, half bewolkt 18
Berlijn, geheel bewolkt 11
Frankfort, zwaar bewolkt 18 gr
München, licht bewolkt 12
Zurich, zwaar bewolkt 14
Genève, zwaar bewolkt 17
Locarno, licht bewolkt 20
Wenen, half bewolkt 16 gr
Innsbruck, zwaar bewolkt 15
Rome. licht bewolkt 21
Ajaccio, half bewolkt 17
DE
WEINIG VERANDERING.
Droog en over het algemeen zon
nig weer. In de kuststreken hier en
daar tijdelijk mist. Weinig wind,
maar later op de dag zwakke of ma
tige wind uit zee. Weinig verande
ring in temperatuur.
ZON EN MAAN
5 mei.
Zon op 5.05
Maan op 2.38
onder 20.13
onder 14.26
