Nijverheidsonderwijs ook voor
zwakbegaafden nodig
Zwellende knoppen, voorjaarszon
en nevelfloers
JIMMY en de Crescepresto-korrels
C
SCHEEPSTIMMERMAN BOUWDE
IN AUSTRALIË EIGEN HUIS
/Jfeuuur/
AMSTERDAMSE 80-JARIGEN
GAAN EEN DAGJE UIT
LIT' f g
4
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 20 APRIL 1956
NIEUW SCHOOLTYPE IN BREDA
Export van bloemen tot
39 miljoti gestegen.
De totale export van de Nederland
se bloemisterij in 1955. Is gestegen
tot circa 39 miljoen gulden tegenover
ruim 33 miljoen gulden in 1954. Tot
deze staging hebben, op enkele uit
zonderingen na, de belangrijkste af
zetgebieden medegewerkt. Dit deelde
dr. A. J. Verhage, voorzitter van de
vereniging „De Nederlandse Bloemis
terij", mede tijdens een gisteren in
Utrecht gehouden vergadering.
Hij toonde zich verheugd over het
feit, dat in enkele verder afgelegen
afzetgebieden een gunstiger ontwik
keling is te bespeuren dan de klima
tologische omstandigheden daar zou
den doen vermoeden.
Dr. Verhage noemde dit des te be
langrijker, omdat door een ontwikke
ling van nieuwe, nu nog kleine afzet
gebieden, de spreiding van de export
zeer wordt bevorderd. Het beleid
moet er, naar zijn mening, op gericht
blijven, om vooral een grotere sprei
ding te bereiken, daar de huidige ex
port nog te sterk georiënteerd is op
de ons omringende landen.
.(•honVen-"
onVen
me*
SPRINGBOK
'n Moscatel
Geïmporteerd door OliO-Heerlem
O.-school als onderdeel van een nor
male technische school niet gewenst.
De keuze van de beroepen is moei
lijk. Er moet namelijk rekening ge
houden worden met de nazorg en de
keuze van de gedoceerde vakken,
waarvoor deze leerlingen geschikt
zijn, moet derhalve worden aangepast
aan de plaats, waar de school is ge
vestigd.
Opleiding tot half geschoolde
(Van onze speciale verslaggever)
De zwak-begaafden vormen 23 procent van ons volk. Niettemin ls het
een groep, welke tot dusverre by het onderwys een minder gunstige plaats
heeft Ingenomen, dan byvoorbeeld de veel kleinere groep debielen, voor
welke het buitengewone lager onderwijs is ingesteld.
Wat zün zwak-begaafden? „Al die jonge mensen, die niet of met heel
veel moeite de lagere school doorworstelen, maar nooit in staat zullen
zyn, het eenvoudige toelatingsexamen tot de lagere technische school
de „ambachtsschool" met goed gevolg af te leggen." Er zyn misschien
nog andere definities mogelyk, doch de hier geciteerde is afkomstig van de
heer P. Q. van Dongen, directeur van de gemeentelijke technische school
te Breda.
De heer Van Dongen wéét waarover hij praat, want het ls juist In Breda,
dat men de laatste vier jaar bezig ls geweest, een opleidingsmogeiykheld
te scheppen voor de zwak-begaafden, die de lagere school hebben doorlopen.
Men heeft in Breda, waar een
vruchtbare samenwerking tot stand
kon komen tussen de gemeentelijke
technische school en een r.-k. school
voor b.l.o., thans zoveel ervaring op-
fedaan met deze vorm van nijver-
eidsonderwijs, dat voorlopig de
naam van B.N.O. (Buitengewoon Nij
verheidsonderwijs) heeft gekregen,
dat men voor het voetlicht durft te
komen.
Uzer smeden.
Wat kon er vroeger van een zwak
begaafde terecht komen? Hij kon
loopjongen worden, de vloer aanve-
fen in een fabriek, alle mogelijke
leine karweitjes opknappen, kortom
alle mogelijke ongeschoolde arbeid
verrichten. Niet omdat hij niet tot
méér in staat zou zijn, doch alleen
omdat de geschikte opleidingsmoge
lijkheid ontbrak.
Nu deze er is, blijkt het, dat het
heel wel mogelijk is, een groot deel
van deze zwak-begaafden op te lei
den tot halfgeschoolden. Dat bete
kent, dat zij zich niet meer achterge
steld voelen, dat zij plezier in hun
werk hebben, dat zy latei' een rede
lijk loon kunnen gaan verdienen.
Met het resultaat: het kweken van
halfgeschoolden, is men heel tevre
den. Het heeft geen zin, te hoog te
willen grijpen. Dat zou op den auur
vermoedelijk ook niet kunnen, want
het B.N.O. stelt heel speciale eisen.
In de eerste plaats moet rekening ge
houden worden met de psychische ge
steldheid van deze zwakbegaafden en
dit komt misschien wel het sterkst
tot uiting in de verhouding tot de le
raar. Eigenlijk valt of staat de op
leiding met deze band. Is die echter
goed, dan valt op, dat deze jongens
bijzonder ijverig zijn en heel veel ple
zier hebben in him werk. Wij zagen
ze rustig hun gang gaan tijdens ons
bezoek en de evenwichtigheid en
kalmte waarmee zij doorwerkten en
zich niet lieten afleiden was zeer op
vallend. Rekening moet ook worden
gehouden met het feit, dat de jongens
geestelijk sneller vermoeid zyn. Zy
denken langzamer en dit komt by
voorbeeld sterk tot uiting by het sme
den. Wy hebben de uitdrukking „het
yzer smeden als het heet is" in onze
taal. Wel. dèt nu kunnen deze jongens
niet: zy laten het ijzer te vaak koud
worden, voor zy de hamer hanteren.
Ook is een heel eigen klimaat no
dig voor deze opleiding. Een zelfstan
dige school is het beste, al zal dit
niet altyd verwerkeiyict kunuen wor
den. Psychologisch is echter een B.N.
Zo heeft men ln Breda de metaal
vakken gekozen vormen en gieten,
plaatwerken, lassen, machlnebank-
werken omdat Breda veel metaal-
nyverheid heeft. Verder ls er het
schoenmaken voor die jongens, die
niet geschikt zün voor de drukke
werkplaats en het schilderen voor
hen, die by een tekort aan intellect
artistieke gaven hebben en vooral ook
kleurgevoel.
De ervaringen tot dusver zyn, zowel
vaktechnisch als sociaal, vry gunstig.
Dit hangt, wat het tweede punt be
treft, onder meer samen met het feit,
dat er in de industrie een acuut tekort
dreigt aan halfgeschoolden tengevol
ge van de sterke uitbreiding van het
normale technische onderwijs. Dit
„vacuum" geeft juist deze nieuwe ca
tegorie halfgeschoolden een goede
kans.
Wat het onderwys aan debielen be
treft, dit is problematisch. Men zou,
aldus de ervaring van de heer Van
Dongen en zyn korps docenten, de
vraag kunnen stellen, of men in ge
vallen, dat vakonderwys aan debielen
goede resultaten oplevert, wel met
werkelyke debielen te maken heeft!
De belangrykste ervaring is echter
wel, dat hier een eerste proef is ge
slaagd met een vorm van onderwijs,
welke een groot gebied ontsluit voor
jongens die anders nooit volwaardige
vakarbeiders zouden kunnen worden,
en dat deze proefneming zeer belang-
ryke consequenties kan hebben.
Het echtpaar Dadéleioskl-de Pun-
der rechtshad juist het pas uit
Vlissingen gearriveerde echtpaar Bo-
lanowski met zoon op bezoek.
ren gaan open en er tuimelt een bed
uit; neem een raam weg en daar is
de ingang voor de toekomstige gara
ge. In de keuken zyn allerlei handig
heidjes verwerkt, die de min of meer
beperkte ruimte groter doen schijnen
en de afwerking is prima.
Sparen
Het echtpaar Dadelewski kwam
ruim een jaar geleden in Australië
aan. Eerst woonde het in Queens-
byan, een aardige stad in het ach
terland. Later trokken de ex-Zeeu
wen op Sutherland aan, een groei
end stadje aan de zuidkust van de
staat Nieuw Zuid-Wales, op onge
veer 50 km afstand van Sydney.
Er is een mooie omgeving en hij
kocht er een stukje grond en sloeg
in zyn vrye tyd, 's-avonds en tydens
de weekeinden aan het bouwen. „Wy
hebben met plezier gewerkt", aldus
mevrouw Dadelewski, die een zjj
het dan niet vakkundig handje by
de bouw heeft uitgestoken. Nu spa
ren zy eerst nog wat geld voor zy
met de bouw van het definitieve huis
beginnen.
Heimwee
De heer Dadelewski heeft nu met
scheepstimmeren niets meer te ma
ken. Hy heeft een goede betrekking in
de huizenbouw en is vol lof over zijn
medearbeiders, die hulpvaardig en
welwillend zyn. De verdiensten zyn
goed: 22 pond per week (ongeveer
190) en daarvoor hoeft hy byna niet
over te werken. Zyn echtgenote heeft
de zorg voor de tuin en de dertig kip
pen op zich genomen. De groenten
staan er keurig by, want zij houdt
van tuinieren en geeft onkruid geen
schyn van kans. De tuin brengt bo
vendien nog geld op. De buren komen
by haar groenten en eieren kopen.
„"Het lijkt hier soms wel een win
keltje", zei zjj lachend. En dat houdt
haar bezig, wat goed is want in het
begin had zjj erg met heimwee te
kampen. Doch die tijd is nu voorbjj.
ZEEUWEN ALS EMIGRANTEN
En voelt er zich een koning te rijk
(Van onze correspondent)
„Wilt U alle mensen op „De
Schelde" in Vlissingen de groeten
van ons doen?" zo vroeg mij het
echtpaar J. DadelewskiDe Plun
der; laat ik dus daarmee beginnen.
Voorts verklaarde Dadelewski„Ik
voel me hier in Australië net als
een koning", waardoor duidelijk is,
hoe het emigreren hem is bevallen.
En al bouwt een vorst meestal niet
zijn eigen huis, Dadelewski deed
het wel en hy voelt zich er een
koning te ryk.
De heer Dadelewski is geen ge
boren Vlissinger, maar heeft er
lang genoeg gewoond om er vele
vrienden te maken eneen echt
genote te vinden. Zy woonden aan
de Berckmanstraat en hij werkte als
scheepstimmerman op „De Schelde".
Het is dus helemaal niet zo vreemd,
dat hy in Australië zijn eigen
(voorlopige) huis bouwde. Dat doen
politieagenten, slagers en kantoor
bedienden daar ook. En onlangs be
wonderde ik een juweel van een huis,
dat door een kleermaker geheel zelf
standig was gebouwd. De heer Dade
lewski heeft echter iets bijzonders
van zyn woning gemaakt. Twee deu-
102. Jimmy, Jackie en Muis zaten nu al drie dagen ln
voor-arrest en na het eerste verhoor had niemand zich
meer om hen bekommerd. „Ik laat ze eerst een beetje
afkoelen", had commissaris Buikenwaffel bij zich zelf
gedacht en na een dag of wat zuUen zij alle drie wel
bereid zijn mij precies te vertellen hoe of de vork ln
de steel zit. Bovendien hadden enige rechercheurs er
gens in de tuin, vlak bij een ligusterhaag in een diep
gat zowel- al het vermiste tafelzilver als het geldkistje
ongeschonden teruggevonden. Zij zijn blijkbaar door
het een of ander gestoord en hebben hun buit ijlings
onder de grond gestopt. Alleen die zak met die rare
paarse korrels hadden ze meegenomen. De commissa
ris had die vreemde dingen nadenkend door zijn handen
laten lopen. Het was hem niet helemaal duidelijk, waar
om die kerels deze zak wèl en het geldkistje en het ta
felzilver niet in hun bezit hadden gehad toen zij werden
gearresteerd. Ook verwonderde hij zich over het feit dat
meneer Zalfzouter hem tot driemaal toe had opgebeld
om hem te vragen deze zak met korrels terug te bezor
gen alsmede een fles met een heldere vloeistof die zich
eveneens in de zak had bevonden. Goed hij had ten
slotte maar aan dit dringende verzoek voldaan om van
het gezeur af te wezen, maar achteraf had hij er toch
een beetje spijt van. Midden in zijn gepeins werd de
commissaris gestoord door een agent die hem kwam
melden dat een der gevangenen een verklaring wenste
af te leggen.
Advertentie)
Aantal leerlingen van
kweekscholen neemt toe.
Blijkens de zo juist door het C.B.S.
gepubliceerde cyfers is het aantal
leerlingen bij de normale kweekschool
opleiding gestegen van 12.774 in '54
tot 13.478 in 1955 (stijging 5.5 pet).
Bovendien telde de in april 1955 in-
festelde zogenaamde spoedopleiding
.896 leerlingen.
Er werden, de spoedopleiding bui
ten beschouwing gelaten', in 1955 on
geveer evenveel leerlingen tot de
kweekscholen toegelaten als in 1954
(resp. 4.309 en 4.338).
Het aantal uitgereikte onderwyzers-
akten aan de kweekscholen (incl. de
geslaagden voor de zgn. (school-)
herexamens) bedroeg 3.020. Voor het
staatsexamen slaagden, behalve de
nog niet bekende aantallen geslaag
den voor het (staats-)herexamen,
448 personen.
VOOR REKENING VAN MIJNHEER „X"
Amerikaan: milde gever.
(Van onze speciale verslaggever)
Op 27 april zullen zo tegen de hon
derd Amsterdamse oudjes een gezelli
ge dag hebben. Om precies te zijn: alle
mensen, die in Amsterdam in de maand
april 80 jaar worden, ontvangen als
tractatie een autobustocht door de bol
lenstreek. En die oudjes, die niet in
staat zijn, mee te gaan, zullen thuis
een verrassing krijgen, welke zeker
eenzelfde waarde heeft zo niet ho
ger dan een dag uit.
Het is alweer de „geheimzinnige"
Amerikaanse Nederlander, meneer
„X", die dit laat organiseren. Wij we
ten precies, wie meneer „X", is, maar
hij stelt er prijs op onbekend te blij
ven en daarom die mysterieuze naam.
De organisatie van deze tocht is in
handen van de heer Schouten, een
Amsterdammer, die al eerder derge
lijke karweitjes heeft opgeknapt voor
meneer „X". Want deze Amerikaan,
geboren Amsterdammer, doch van af
komst een Zeeuw, heeft vroeger al zijn
goedgeefsheid getoond.
In 1953 was hij 50 jaar getrouwd en
in datzelfde jaar in de maand mei
kregen alle Amsterdammers, die in die
maand datzelfde heuglijke feit her
dachten, een geschenk, dat niet mis
was. De aanleiding tot de tocht van
dit jaar is, dat meneer „X" zelf in april
80 jaar wordt en zijn oud-stadgenoten
niet vergeten wil en kan.
Internationaal is deze milde gever
geen onbekende. Hij is een grootindus
trieel, die na de oorlog een aantal col
lega's zakenlieden om zich heen verza
melde en met hen een fonds stichtte,
dat de naam kreeg van „Youth Friends
Association". Dit fonds, dat afdelingen
heeft in Amerika, Canada, Engeland en
Nederland stelt zich ten doel, anoniem
jonge mensen, die daarvoor in aanmer
king komen te helpen. Het komt op
voor de belangen van de jeugd en helpt
op bijzondere gebieden. Zo heeft bij
voorbeeld eens een jongen, die een
kind uit het water had gered, een stu
dietoelage gekregen. Speeltuinwerk
krijgt financiële steun en af en toe
wordt bijgedragen in de kosten van
kinderfeesten.
Anonimiteit is het kenmerk van dit
fonds en de bestuurders ervan vertel-
ONDER ZEELANDS HOGE HEMEL
Met de kraag op de lente tegemoet
De hele morgen had de voorjaarszon geschenen, maar tegen de middag
ontnam een nevelfloers de kracht aan de zon. Pas toen we uit de bus stap
ten bemerkten we hoe sterk de temperatuur in korte tjjd was gedaald en
voelden we doordringende kilte van de „zeevlam", de beruchte mist, die
over de zee het land intrekt.
Deze belette echter niet, dat op het ingeslagen weggetje een hèggemus
uit alle macht ons een welkomstliedje toezong, hoewel re hoog op een hout
stapel gezeten de invloed van de mist uit de eerste hand moest gewaarwor
den. Als zo'n klein vogeltje zoveel opgeruimdheid kon opbrengen, moesten
wjj mensen, toch wel beschaamd zijn, indien wij ons door 'iet ontbreken van
de zonneschijn Lieten teneerslaan.
Ook de stengelloze primula's by
Duinbeek lieten zich niet door de
mist intimideren; hun in volle glorie
geopende kelkjes toonden geen enke
le neiging zich te sluiten, al moesten
haar kleuren, wit, geel en oud-rose
wel iets van de glans missen. Eigen
aardige bloemen, die geen fleurig
groen als achtergrond verkiezen,
maar het voor lief nemen zich te ver
heffen uit de bleke achtergrond van
verdorde grashalmen en hajfvergane
bladerresten. Ze bloeien daar nu op
hun mooist, geen enkele verflenste
kelk is tussen de frisse tuilen te ont
dekken.
Toch iammer, dat de mist de hom
mels belet er op uit te trekken, ze
zyn inderdaad nog vóór Pasen ver
schenen, en zouden dus nu aanwezig
kunnen zyn, de natuur opfleurend in
hun gestreepte pakjes en de stilte il
lustrerend met hun gezoem.
Het valt in het verloop van de
tocht toch moeilijk een voorjaars-
indruk van het bos te krygen. De
ingewyde ziet wel het leven ge
reed om in lentestemming uit te
barsten, er zijn zwellende knop
pen, diverse planten hebben bla
dertoefjes en rozetten uit de
grond omhoog gewerkt, maar het
is tekenend nu dit voorjaar, dat
alles een heel langzaam tempo
heeft gekozen.
Tussen, de dorre varenbladeren valt
nog nauwelyks de gezwollen klomp
te ontdekken, die zal opgroeien en
uiteenwyken tot dikke spiraalsgewy-
ze opgerolde knoppen; van de aange
plante narcissen staan nog slechts de
trompetvormige in bloei, het ls wel
aardig te ontdekken dat ze hier klei
ner van stuk worden en daardoor
veel op hun wilde familieleden gaan
door BAREND ZWERFMANS
lijken. In de verre toekomst zullen
hier misschien weer de echte wilde
„paaslelies" opduiken, ongeveer zo
als de wisenten in Artis zyn opgedo
ken.
Ook de zeereep ziet er nog echt
winters uit, voor de ontdekker van
ontluikende bloemen bepaald een te
leurstelling. Zo staan we op het zeer
smalle strand, een woelige grauwe
zee van ons gescheiden door een
strandwal met '.vat palen, probeert
onze standplaats er nog bij te verove
ren door zo nu en dan een hoge golf
tussen de palen door te jagen. We
maken van de gelegenheid gebruik
even de oogst van de zee te inspecte
ren, al hebben zelfs de vogels er de
brui aangegeven bij deze kou zich
zelfs maar te vertonen. Dat levert
toch iets nieuws op, want onder de
zeeklitten, die hier liggen aange
spoeld bevinden zich veel jonge dier
tjes, m.i. een grote byzonaerheid,
daar ze meest slechts in volwassen
toestand op het strand worden ge
worpen.
De kou en het slechte zicht jagen
ons weer de duinen in, waar we op
een blijkbaar wat gunstiger plekje
belanden. Daar bloeit tenminste iet;
zelfs uitbundig, al is het dan „maar"
de voorjaarsvroegeling en al staan do
talloze plantjes letterlijk in de kou
te rillen op hun dunne steeltjes. Ze
krijgen uit nood wat meer belangstel
ling dan anders en zo zjjn we na en
kele ogenblikken in staat elkaar de
grote variatie in bladvorm aan te
wyzen. Men heeft wel eens getracht
er ondersoorten in te ontdekken, die
zijn er ook wel degelyk maar de
overgangsvormen maken het onder
scheiden er van zelfs voor een gevor
derde plantenkenner onmogelijk.
Nu belanden wj in een bos waar
de struikvorm sterk overheerst, wat
de dichtheid ten goede komt en daar
door neemt het aantal beschutte plek
jes toe. Tegen de donkere achter
grond van struiken tekent zich hiel
en daar als een gele vlek een prach
tig in bloei staande wilgenstruik af.
Zelfs is er een jonge kastanjeboom,
die zyn knoppen reeds zover heeft
kunnen ontwikkelen dat er niet meer
dan één zonnige morgen nodig zal
blijken van de eerste „handjes1 ont
plooid te zien. Een wilde pruim, een
bastaard tussen de sleedoorn en een
pruimensoort staat hier zelfs al in
volle bloei. De temperatuur in de om
geving schynt op deze kille dag vry
aangenaam, zodat we elgenlyk als
lesje van de natuur leren, hoe groot
de invloed van de „manteling" in zyn
oude glorie op de groei van net daar
achter beschermde bos moet zyn ge
weest. Nu nog slechts merkbaar aan
de vele afstervende bomen, die de be
scherming moeten missen, door het
vandalisme uit de oorlogstt'd.
We zien een en ander nog eens uit
komen door de welwillende hou
ding van de boswachter, die onr
toont hoe de in het bos resterend! j
wilde tulpjes bezig zyn knoppen
te zetten, een restje van de voor-1
len dan ook heel weinig. In voorko
mende gevallen springt het echter bij,
dat is hoofdzaak. Het fonds heeft na
tuurlijk geen enkel verband met da
geste van de heer „X" nü, maar door
dat het ook in Nederland werkt, kon
de onbekende gever gebruik maken
van het administratie-apparaat dat
voor het fonds noodzakelijk is.
In ieder geval zullen, dank zij me
neer „X", een aantal 80-jarigen na
tuurlijk met hun echtgenoten en om
ringd door de goede zorgen van ver
pleegsters op 27 april een plezierige
dag hebben.
Twee stadsorganisten
in Haarlem?
Burgemeester en wethouders van
Haarlem hebben de gemeenteraad
voorgesteld, twee stadsorganisten te
benoemen en wel de heer Piet Kee
uit Alkmaar voor het orgel in de
Grote Kerk en de heer Albert de
Klerk voor hfet orgel in het concert
gebouw.
In Haarlem is namelyk een vacatu
re ontstaan omdat aan de stadsorga-
nist George Robert wegens het be
reiken van de pensioengerechtigde
leeftyd eervol ontslag is verleend.
Mr. J. Th. Goossens
overleden.
Mr. J. Th. Goossens, oud-president
van het Hooggerechtshof van het
voormalige Nederlandsch-Indië is
maandag j.l. na vry langdurige ziek
te op 76-jarige leeftyd te zynen huize
in Den Haag overleden.
zm pOC^ ittf
oorlogse weelde toen op eens be
paalde plaats het geel zag van
deze prachtige bloemen. De vloed
over Walcheren heeft ze op die
plek tot de laatste bol uitgeroeid.
Geen wonder dat het restje met veel
zorg wordt omringd en ook geen
wonder, dat onze stemming tegen het
einde van ons zwerven er hoe langer
hoe beter op wordt. We hebben zelfs
een fitis horen zingen, één dag
die, waarop de eerste aan ons be
kende melding betrekking had (12
april in Goes). Dat mag men bepaald
boffen noemen. Juist tegen het einde
valt ons oog op enkele fraaie strui
ken van de (aangeplante) balsem
populieren, de takjes donkerbruin en
glanzend, de knoppen roodbruin met
afvallende zeer kleurige schubben,
die een balsemgeur verspreiden. En-
'--itjes,
rood
vertonen. Zo is het geheel een echt
kleurig en geurig voor jaarsver schyn-
sel en verlaten we het bos met de
verse indruk, dat er ondanks de heer
sende kou toch meer gebeurt in de
«atuur dan we ons achter een opge
lette kraag durven voorstellen. Al
gaat het langzaam, de lente is op
mars.