Er zit geld in het redden van afbetalingsslachtoffers Het Centraal Planbureau: de regeringskeuken ALCOHOL: GEDUCHTE FACTOR VAN POLITIEKE BETEKENIS WM. T EU BEN: EEN BEZETEN VERZAMELAAR VRIJDAG 16 MAART 1956 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 15 AMERIKANEN IN DE SCHULD! Grote welvaart leidt tot gemakkelijke verkwisting (Van onze New Yorkse correspondent) NEW-YORK, Januari Er is geen jaar geweest waarin Amerikanen méér geld hebben verdiend en zich tegelijkertijd dieper in de schuld hebben gestoken dan '55. De omvang van afbetalingskredieten is onrustbarend toegenomen. Telt men ze op bü hypotheekschulden, auto-leningen, persoon lijke leningen, leningen gesloten voor het verrichten van reparaties aan onroerende goederen, dan komt men tot het onrustbarende cijfer van 100.000.000.000 aan particuliere schulden twee keer zo veel als in 1950! Geen wonder, dat overheidsinstanties bezorgdheid aan de dag leggen. Want Indien door een depressie van enige duur deze pyramide van schulden zou instorten zijn de consequenties nauwelijks te overzien. Alleen al een beslaglegging op en wederverkoop van goederen, die op afbetaling waren gekocht, doch waarvan de eigenaars de betalingen niet konden voortzet ten, zouden een angstige stagnatie in het normale proces van produktie en distributie kunnen veroorzaken. Maar tot dusver zijn de zorgen van de overheid, en de maatregelen tot krediet-beperking nauwelijks tot het Amerikaanse publiek doorgedrongen. Een secretaresse, met een weeksa- laris van 65.vertelde ons trots dat zij zich een garderobe, een televi- sietoestel en een reis naar Frankrijk op afbetaling had gekocht. Het wa ren maar een paar dollar per week hier, een paar dollar daar. Maar het lieve kind had vergeten haar huur, be. lasting, voedsel en andere essentiële onkosten bij die „paar dollars" op te tellen. Zjj leefde alsof zij een inkomen van 5 90had, of ongeveer 40% bo ven haar stand. Dit is niet alleen de levenswijze van secretaressen. Een van de meest suc cesvolle (hoewel eerder trieste dan amusante) boeken van deze dagen is A. C. Spectorsky's „The Exurbanites" waarin hij een groep forensen be schrijft, die een hoog inkomen hebben van gemiddeld 20.000 per jaar, maar die er 5 35.000 doorjagen. De ingewij de moet erkennen, dat de these van dit boek letterlijk „naar het leven is gegrepen". Geld stroomt. De prikkeling van de koop-impul sen van het publiek door het adver tentiewezen, ae commerciële radio en T.V., heeft onder grote delen van het Amerikaanse volk het denkbeeld doen postvatten, dat geld, net als waler of gas, uit een pijpleiding komt. Is het op dan gaat men naar de bank tekent wat paperassen en hoeps het stroomt weer. door ROBERT KIEK. Geld lenen is hier duur. Pas op voor de advertenties. Wanneer er staat: wij lenen U tot en met 2000 tegen de lage koers van 2%", dan staat er vaak niet bij het essentiële: „per maand en over het volle bedrag". Een bepaalde soort bankrekening, discon to-lening genaamd en verkrijgbaar te gen 6% per jaar, vereist dat de in terest a priori wordt ingehouden. Wie S 1000 leent, begint dus met maar 5 940 te ontvangen. Berekent men de afbetalingsvoorwaarden, dan bete kent de 6% jaar-interest in feite bijna 12%. Vanzelfsprekend, dat het fameuze zaken-instinct, waarom de Ameri kaan beroemd is, eveneens een nutti- 5 e functie in deze huiselijke erisis-si- uatie vervult. Een nieuwe gToep be drijven is opgericht die, uiteraard te gen een financiële beloning, die huis vader zijn nachtrust hergeeft wiens echtgenote zich heeft verslingerd aan een overmaat van wasmachines, ijs kasten en T.V.-toestellen en tevens in de mode-salon aan „iets nieuws" is blijven hangen. Het begrip overmaat, In de finale van het eerste natio nale vlieger-kampioenschap van Zuid-Korea, dat te Seoel is gehouden, toonde de president Syngliman Rhee, die kortgeleden verklaarde, zich niet voor een nieuwe ambtstermijn als president beschikbaar te zullen stel len, dat hij de kunst uit zijn jeugd nog uitstekend verstond. De foto laat de president zie., druk in de weer met vlieger en touw. hier, is uiteraard in die zin gebruikt, dat de maat van 's echtvriends inko men ondermaats bleek toen de reke ningen kwamen binnendwarrelen Reparatiekrediet. De eerste stoot in deze richting werd enige maanden geleden gegeven door een organisatie, die aan garages de kosten van autoreparaties geran- deert voor bepaalde „kredietwaardi ge" burgers. Garages moeten vaak lang op hun geld wachten. Contante honorering van hun rekeningen was het automobielbedrijf veel waard zelfs de paar percent korting voor de organisatie. De organisatie neemt de vorderingen over en maant de cliën ten die, indien ze niet snel betalen, een rentevergoeding moeten geven. Ditzelfde principe ligt ten grond slag aan een nog recenter bedryf, dat het ontwarren van gordiaanse kno pen in familiefinanciën op zich neemt. Het financieel in de kronkel geraak te gezin krijgt hier niet alleen prak tisch advies hoe, men zo snel mogelijk uit het oerwoud naar begane paden kan terugkeren, doch tegelijkertijd neemt de organisatie de schulden over. De leveranciers, die al begon nen te wanhopen aan de solventie van de eens toch zo goede klant, hebben dan het veraste gevoel dat zij, zij het met enige vertraging, alsnog aan hun volle trekken komen. En de familie Kronkel is dolblij, voor een vast ho norarium of een percentage van het uitstaande schuldbedrag, van haar zorgen bevrijd te zijn. Botsing tussen Italiaanse politie en werklozen Woensdagavond zijn te Barletta twee personen gedood bij botsingen tussen de politie en werklozen die een pakhuis probeerden binnen te drin gen met hulpgoederen van de pauselij ke commissie voor hulpverlening. Ze ven werklozen en elf politie-agenten zouden letsel opgelopen hebben. De politie wierp traangasbommen en schoot in de lucht om de menigte te verdrijven. De burgemeester van Barletta had verklaard, dat de goederen zo spoedig mogelijk zouden worden verstrekt aan dorpelingen, die zeer geleden hebben van de koude van de laatste tijd. STATISTIEKEN IN FRANKRIJK Per jaar wordt f7 miljard aan sterke drank uitgegeven Het politieke leven wordt in Frankrijk niet alleen beheerst door de Ideologische tegenstellingen van verschillende partijen, maar ook door hun intriges, omdat b(jna iedere partij een aantal particuliere belangen verte genwoordigt. Dat heeft Mendès-France moeten ondervinden toen h(j het probleem van de alcohol ter sprake bracht. De alcohol is in Frankrijk niet alleen een wetenschappelijke factor van buitengewone betekenis, maar het vormt ook een politieke macht. Meer dan vier miljoen mensen leven direct van het alcoholgebruik en meer dan anderhalf miljoen vinden hun bestaan in het produceren en verkopen van alcoholhoudende dranken. De totale uitgaven aan drank belopen per jaar 675 miljard francs. Waarom drinkt men zo veel, waarom zijn er 300.000 bistro's? Men kan de vraag ook anders stellen: Waarom moeten in Parjjs 500.000 mensen met hun gezinnen in hotelkamers wonen Vaak drie, vier of vijf man in een kamer Er zijn talloze statistieken, aldus de Parrjse correspondent van de „Schweizer Wochen Zeitung", die het gebrek aan vvooncultuur van dit Frankrijk, dat op een hoge trap van beschaving wil staan, schril belich ten. Er werd vastgesteld, dat in der tig steden met meer dan 30.000 inwo ners, 25 geen stromend water heeft en 60 geen moderne w.c., en bij 80 woningen in de Franse hoofdstad is een badkamer een onbe kend iets. Parijs telt 42,5 pet. overbe volkte woonruimten, dat wil zeggen woningen, waarin meer dan een per soon per kamer leeft. Van alle Parij- se gezinnen beschikt 35 over een eenkamerwoning. Krotten Op het platteland liggen de verhou dingen echter geenszins beter. Bij een onderzoek bleek, dat in een depar tement van de 100 boeren er 65 wa ren, die met hun gezin slechts één kamer bewonen. In Parijs wonen 200.000 mensen in onbewoonbaar verklaarde woningen, die afgebroken moeten worden. In deze huizen ont breekt frisse lucht, licht, drinkbaar water, riolering, gas en elektrisch licht. Van 38.000 plattelandsgemeen ten hebben er slechts 28 een drinkwatervoorziening en in 27 is er geen elektrisch licht. Het hoogste alcoholgebruik en het laagste begrip van goed wonen. En de offers? De Franse gezondheidsdienst heeft meer dan 260.000 kinderen onder zjjn hoede, die huis en ge zin verloren hebben. Kinderen, die verlaten of verstoten werden en zo mishandeld, dat zij aan de ouderlijke hoede onttrokken werden. Zij komen allen uit een milieu van zedelijke ellende. Sinds bekend is geworden, dat prins Rainier III van Monaco op 18 april a.s. in het huwelijk zal treden met de Amerikaanse actrice Grace Kelly maken de fabrikanten van souvenirs in liet kleine vorstendom aan de Middellandse zee vele over uren. Sjaals hoofddoeken, briefkaar ten, vlaggen e.d. worden in bonte ver scheidenheid en in grote hoeveelhe den gemaakt. De foto toont een van de hoofddoeken, waarop de symbolen van de Verenigde Staten en van Mo naco op artistieke wijze zijn samenge bracht, en waarop de portretten van het bruidspaar niet ontbreken. Directie kernenergie. Bij ministerie van economische zaken Gezien de organisatorische _.e een doelmatige uitvoering beleid op het gebied van de kernener- elsen, e uitvoering van het gle In het kader van de economische expansie van Nederland gaat stellen, is bi) het directoriaat-generaal voor de Industrialisatie en de energievoor ziening van het ministerie van eco nomische zaken een afzonderlijke di rectie voor kernenergie ingesteld. Tot hoofd van deze directie is benoemd inr. P. Schierbeek, tot dusver hoofd van de directie mijnwezen. Aan hem is voor deze vraagstuk ken toegevoegd ir. W. L. van Laker- veld, hoofd van de hoofdafdeling in dustriële investeringen. Met het oog op de internationale economische as pecten van haar taak zal de nieuwe directie haar werkzaamheden ver richten in nauwe samenwerking met het directoraat-generaal voor de bui tenlandse economische betrekkingen. Hiervoor is in het bijzonder aange wezen drs. J. H. W. Hoogwater, plv. directeur van de directe multilaterale zaken van genoemd directoraat-ge neraal. Deze »foto geeft een duidelijk beeld van de bijzondere grote afmetingen die <7- moderne aardolieverwerkende installaties tegenwoordig hébben. Zij toont een voedinginlaatstuk, zoals dit zal worden aangebracht in de wanden van de. twee hoog-vacuum-destillatie- kolommen, die de grondstof zullen vervaardigen voor de op het ogenblik te Pernis in aanbouw zijnde kataly- tische kraakinstallatie nr 2. HORLOGE VAN FOKKER BEWAARD Het menselijke element in de luchtvaart Van onze speciale verslaggever). Zo'n twaalf, veertien jaar geleden vond een toen vermoedelijk nogal eigenwijs jongetje van rond de vijftien bij een tante Ui een boek een boekenlegger. Het was 'n kleurig zijden geval, dat herinnerde aan Lind bergh's oceaanvluclit. Het was het begin van een speurtocht naar de men selijke details die de geschiedenis van de luchtvaart zo boeiend hebben ge maakt. Eigenlijk begon het al eerder. Met postzegels. En vooral met spe ciale luchtvaartzegels, die op een vierkante centimeter een verhaal vertel den, iedere keer weer opnieuw, van episoden en van mensen, die de lucht vaart maakten. Die speurtocht is blijven voortduren. En het jongetje, kortweg Wim, is Wm. Teuben geworden. „Verzamelaar-van-alles-wat-met- de-luchtmacht-te-maken-heeft" (en luitenant W. Teuben van de lucht- machtvcorlichtingsdienst, want in on ze strijdmacht hebben de mensen al léén maar voorletters, geen volledige namen of lettercombinaties, die dui den op een bepaalde voornaam). „Je kunt het geloven of niet is zijn geliefkoosde uitdrukking. En soms is het moeilijk hem te geloven. Zoals bijvoorbeeld, wanneer hij een gouden horloge laat zien met inscrip tie: „1911 A. H. G. Fokker vliegt op 350 meter om den St. Bavo". Dit is het horloge, dat Vader Fokker zijn zoon Anthony gaf, toen hij hem voor- het eerst had zien vliegen samen met het in die tijd enorme kapitaal van 50.000 gulden, dat waarschijnlijk het begin is geweest van de Fokker fabrieken. En een diplomaat was Fokker ook: „L.M. (afkorting voor Lieve Mama). Deze brief zal wel veel voeten in de aarde hebben vanwege de 150 Mk. Als papa niet alles betalen wil, zeg hem dan dat ik het er dan zelf voor over heb of een deel ervan. Echter niet dan in het uiterste geval natuur lijk er over sprekenHet is een in potlood geschreven brief van Fok ker aan zijn moeder. Verzamelaar Teuben heeft hem, zoals zo vele an dere documenten, brieven en voorwer- GESPREK MET PROF. F. L. POLAK. Overheidsbeleid eist verkenning van de vooruitzichten (Van onze speciale verslaggever) Zoals iedere moderne ondernemer bij het nemen van belangrijke beslis singen zich een oordeel tracht te vormen van de toekomstige markt-ontwik. keling, heeft ook de overheid voor haar economisch beleid behoefte aan een systematische verkenning van de vooruitzichten. In het tien jaar geleden opgerichte Centraal Planbureau aan de Raam- weg te Den Haag, bezit ons land de wetenschappelijke instelling, die dit verkenningswerk verricht. Het bureau ressorteert onder het ministerie van Economische Zaken, doch draagt voorts een sterk interdepartementaal karakter. Tien jaar heeft prof. dr. J. Tinbergen inhoud en vorm aan dit advieslichaam van de regering gegeven. Deze is zich thans geheel gaan wijden aan het vraagstuk van de onder-ontwikkelde gebieden. Prof. dr. Fred. L. Polak (48) heeft prof. Tinbergen opgevolgd. Naar aanleiding hiervan hadden we een gesprek met prof. Polak. Niet zonder enige voldoening constateer de deze nieuwe functionaris, dat er voor de taak en de betekenis van het Centraal Planbureau geleidelijk aan ook in het buitenland beter be grip is gekomen dan ten tijde van de oprichting nog mogelijk was. „We zitten nog midden in een diep gaande na-oorlogse structuurwijzi ging. De afgelopen jaren zijn econo misch gezien bijzonder gunstige ja ren voor ons land geweest. Om ons Internationaal te kunnen handhaven moeten we ons echter enorm inspan nen. Laten we niet al tevlug ons kruit verschieten. We moeten goede en goedkope produkten op de internatio nale markt brengen. Door ruw om te springen met de kostenontwikkeling, zouden we in een paar jaar gemakke lijk kunnen verspelen wat moeizaam in tien jaar werd opgebouwd. Alle wijzigingen op dit gebied moeten dus weldoordacht blijven geschieden. Ons hoofdwerk blijft te laten zien, hoe de ontwikkeling naar alle waar schijnlijkheid zal zjjn. de consequen ties aan te geven van wat gedaan of gelaten wordt en tevens de samen- igtus maatregelen. Neem nu een loonsver hoging. Die werkt door op het hele economische en sociale leven. Voor een coödinatie van het regeringsbe leid is een doorrekensysteem nodig Regeren is een keuze maken. Om verantwoord te kunnen kiezen, moet men kennis dragon van de gevolgen van de keus op alle gebieden van het maatschapepljjk leven. En dan Womt men wel eens tot verrassende aspec ten, hetzjj gunstige, hetzij ongunstige. Verrassingen. Zo is gebleken en voor sommi4 gen was dat een aangename verras sing dat de economische reper cussies van de Wachtgeld en Werkloosheidwet, in totaal verband bezien, wel verantwoord waren. En zo hebben onze berekeningen ook tot de conclusie gevoerd, dat de wettelij ke ouderdomsvoorziening wel kan worden doorgevoerd. Een andere verrassende uitkomst was die, welke tot de overtuiging leidde, dat de over heid royaler zou kunnen zijn tegen over de emigranten, teneinde de ar beidsmarkt met evenveel resultaat te ontlasten als door industrialisatie. Voor het eerst In de waterstaat kundige geschiedenis van ons land zijn er nu ook door het C.P.B., in nauwe samenwerking met de deskun digen, voorstudies opgezet om na te gaan of en in hoeverre de uitwerking van het buitengewoon omvangrijke Deltaplan kan passen in de toekom stige economie van de hele Neder landse volkshuishouding. Aan het plan is een economische balans toe- fevoegd, waarin die samenhang aan et licht treedt". pen, die betrekking hebben op het le ven van deze luchtvaartpionier. Geen techniek Honderden authentieke documen ten, vormen samen een menselijk verhaal van ruim een halve eeuw luchtvaart. Daar is het deze verza melaar om te doen. „Ik weet van luchtvaarttechniek weinig af Ik probeer in mijn verzameling de luchtvaart van de menselijke, psycho logische kant-te benaderen, waarom vliegen de mensen Waarom zijn ze er mee begonnen Wat is er in hen omgegaan?.Hoe heeft de wereld ge reageerd?" Misschien is verzamelen niet het juiste woord. Het doet te veel denken aan het toeval. Als men Teubens Fok ker-collectie ziet, of zijn Elta-boek, of de volledige knipsels van de eerste Holland-Indië vlucht, dan doet dit verzamelen eerder aan systematisch speuren denken. Louis Davids in V.S. Toen Louis Davids nog Jr achter zijn naam zette en alleen nog maar een liedjeszanger en nog géén groot cabaretier was, zong hi): van afstand is geen sprake meer, de Oost is om de hoek Dat was na de eerste Indië-vlucht, in 1924 en er werd een plaat van ge maakt. Teuben heeft er een cople van, In Nederland was die plaat niet meer maar in Amerika had een oude Hol landse zeeman die plaat bewaard uit sentimentele overwegingen, maar vooral omdat de toen nog niet erg kieskeurige Davids op de achterkant een bijzonder banaal lied zong over een schoonmoeder. De muziek uit iedere luchtvaartfilm heeft Teuben. En om nog even bij de eerste Hol land-Indië vlucht te blijven: die werd niet door de K.L.M. gefinancierd, maar door het Comité Vliegtocht Ne- derland-Indië. Van dat comité heeft hjj de originele rekening en verant woording met de lijst van intekena ren. Bovenaan staat dc Nederlandse Vliegtulgenfabriek Fokker met 15.000 en de lijst sluit met de po3t Abonnee Asser Courant1. Gunstige cijfers voor de Benelux In 1954 produceer den de fabrieken en mijnen van de wereld (de Sowjet-Unie, Oost-Europa en com munistisch China niet inbegrepen) bijna tweemaal zo veel als het hoogste jaarto taal, dat voor de tweede wereldoorlog werd bereikt. De spoorwegen vervoer den bijna tweemaal zoveel vracht, de koopvaardijvloten vervoerden ongeveer de helft meer goede ren en er waren in 1954 tweemaal zo veel motorvoertuigen in gebruik als in 1938, zo blgkt uit het sta tistische jaarboek 1955 der Verenigde Naties. Wat zjjn buiten landse handel betreft, kwam de Benelux in 1954 op de derde plaats na de Verenig de Staten en Enge land. De waarde van de buitenlandse han del van de Benelux (invoer plus uitvoer) bedroeg in 1954 10.105,7 miljoen dol lar. Omtrent de voedsel voorziening deelt het jaarboek o.m, mede, dat aileen in de vol gende landen het voed selaanbod in de klein handel meer dan 3000 calorieën per hoofd van de bevolking per dag bereikte: Australië, Canada, Denemarken, Finland, IJsland, Ier- land, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Zwitser land, Engeland en de Verenigde Staten. Een peil van 3000 ca lorieën per dag werd bijna bereikt in België. Luxemburg, Nederland, Zweden, Uruguay en West-Duitsland. An derzijds waren in Hon duras en Pakistan nau welijks meer dan 2000 calorieën per hoofd van de bevolking per dag beschikbaar. Het cijfer van 2000 werd nog niet bereikt in Birma, Cey lon en India. Nederland behoort tot de weinige landen, waar een groot gedeel te van de woningen 5 k 6 kamers heeft, n.l. 44 procent. Ook In Enge land is dit 44 procent. Andere landen in deze categorie zijn Austra lië (52 procent), Nw- Zeeland (51 procent), Canada (39 procent) en de Verenigde Staten (38 procent). In de minder ontwikkelde landen bestaan de wo ningen merendeels uit 1 of 2 kamers met in begrip van de keuken- In 1954 was het ver bruik van krantenpa pier per hoofd der be volking het grootst In de Verenigde Staten (33,8 kg), Canada ver bruikte 26,8 kg, Australië 24.1 kg, Nw.- Zeeland 18,2 kg, het Verenigd Koninkrijk 16,4 kg en Nederland 9,4 kg. Het vooroorlog se gemiddelde voor 1935'39 voor het ver bruik per hoofd der be volking was voor het Verenigd Koninkrijk 26,4 kg, de Verenigde Staten 25,1 kg, Austra lië 24,3 kg, Canada 15,9 kg en Nederland 11,4 hg-

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 11