Bouwen van scholen even urgent als de woningbouw Commerciële televisie dient zich aan Zeeland en de nieuwe indeling der rcams-katholieke bisdommen ZATERDAG 11 FEBRUARI 1956 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT LIBERALE MOTIE IN TWEEDE KAMER Verbetering van onderwijzers- salarissen noodzakelijk •JT (Van onze parlementaire redacteur). De minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, mr. Cals en zyn staatssecretaris, mejuffrouw dr. De Waal, zijn er ".ij de .verededigïng van hun begroting voor 1956 niet in geslaagd een deel van de Kamer van de juistheid van hun beleid en van him voortvarendheid te overtuigen. Dat Is vrijdagmiddag in de Tweede Kamer tijdens de replieken gebleken. Pater Stokman (k.v.p.) nam zjjn partygenoot-minister in bescherming. De scherpe kritiek had hem verwonderd, temeer daar men de bewindsman in het verleden steun gegeven had. Duurt het politieke vertrouwen in ons land zo kort, zo vroeg hy zich bezorgd af, dat de stemming in één jaar geheel kan omslaan? Hij achtte het beleid van de minister aanvaardbaar en hy verwachtte, dat deze in het belang van de scholenbouw al het mo gelijke zou doen. Mag deze steun nor. Cals en mejuffrouw dr. De Waal verwarmd hebben, dadelijk daarop kregen zy een koude douche van mevrouw FortanierDe Wit van de V.V.D. Overrompelend en met ontwapenen de elegance viel zij de bewindslieden opnieuw aan. Zij was namelijk zeer teleurgesteld over het antwoord, dat zij gegeven hadden. Zij bleef erbij, dat mr. Cals op haar, wat de beperking van de bouw van scholen aangaat, de indruk had gemaakt zich achter zijn ambtgenoot van Wederopbouw en Volkshuisvesting té verschuilen en zij verweet hem, dat hij zich niet vol doende verzet heeft tegen de daling van het aantal schoolgebouwen in een mate, dat daardoor het peil van het .onderwijs wordt 'aangetast. Minister Cals achter de regerings tafel werd kwaad. Hij vroeg en ver kreeg van de voorzitter de gelegen heid om aan de hand van citaten uit de begrotingsstukken aan te tonen, dat hij zich niet achter de minister van Wederopbouw en Volkshuisves ting, ir. Witte, verscholen heeft. Mevrouw Fortanier liet zich daar voor niet in het minst uit het veld slaan. Slagvaardig kwam zij on- middellyk met andere citaten en zy verbond daaraan de conclusie, dat zy zich een krachtiger houding van mr. Cals m het Kabinet had voorgesteld. Zij begreep niet, hoe In toelichting op de begroting van Wederopbouw en Volkshuisvesting een passage is kunnen verschynen, vermeldende, dat de scholenbouw Is beperkt, zonder dat het onder wys daaronder te lyden heeft en dat in de toelichting op de begro ting van O., K. en W. kon worden medegedeeld, dat het onderwys wel bedreigd wordt. Motie De liberale afgevaardigde wenste, dat de Kamer uitdrukking zou geven aan de algemene bezorgdheid over he.t tekort aan scholen voor door de in spectie van de volksgezondheid afge keurde schoolgebouwen mogen, om een voorbeeld te geven, geen nieuwe gebouwd worden en zij diende een motie in, waarin wordt uitgesproken, dat het bouwen van scholen een volks belang is van dezelfde orde als de voorziening in de woningnood en waarin de regering uitgenodigd wordt zich bij het verlenen van vergunnin gen tot scholenbouw door dit oordeel te laten leiden. Bemoedigend sprak zij tot de mi nister, dat zy een telegram had ont vangen, waarin was aangekondigd, dat de bouw van 500 scholen per jaar in systeembouw mogelyk is. Zy zou er met minister Witte over spreken, doch van minister Cals verwachtte zij, dat hy zou verklaren, dat scholen bouw urgent is. Verscheidene Kamerleden voerden het woord, waarbij punten van kritiek en van instemming herhaald werden. De heren Tilanus (c.h.) en Peters (k. v.p.) verklaarden zich duidelijk tegen de motie van mevrouw Fortanier-De Wit en wel, omdat zij volgens hen geen enkel effect zou sorteren en eigenlijk een afkeuring van het beleid van minister Cals inhoudt. De communistische heer Gortzak diende een motie in, waarin de Kamer als haar oordeel uitsprak, dat een verbetering van de salarissen van het onderwijzend personeel noodzakelijk is zowel in het belang van het onder wys als van de onderwijskrachten; en waarin zy zich teleurgesteld toonde, omdat de besprekingen, die tot nu toe in de bijzondere commissie van het georganiseerd overleg zijn gehouden, niet tot een oplossing hebben geleid en waarin de regering wordt uitgeno digd, onverwijld het overleg met de onderwijzersorgarisatie over de sala risherziening te heropenen. De pacificatie Enig debat ontstond rondom de pa cificatie. De heer Van Sleen (P.v.d. A.), die hierover verleden jaar al een motie had ingediend, hield vol, dat de gelykstelling in bepaalde opzichten ten nadele van het openbaar onder wijs werkt. De heren Stokman (k.v. r>.) en Tilanus (c.h.) waren dit abso- uut niet met hem-ééns. Eerstgenoem de had aanwijzingen, dat de pacifica tie soms wel het bijzondere onderwijs achterstelt. De socialistische afgevaardigde wilde genoegen nemen met de toezeg ging vgn de minister, dat hij de ge lykstelling loyaal en royaal zal uit voeren en hij trok daarom zjjn motie in. De minister en de staatssecretaris zullen deze repliek op een nader te bepalen dag, vermoedelijk dinsdag a.s. beantwoorden. St. Oedenrode's burgemeester met ziekteverlof. Met ingang van gisteren is het door de burgemeester Leurs van St. Oedenrode gevraagde ziekteverlof verleend. Tot waarnemend burgemeester van deze gemeente is benoemd drs. M. A. M. Heivoort, burgemeester van Boxtel. Zoals bekend is, hadden de wethou ders en raadsleden van St. Oedenro de bezwaar tegen het optreden van hun burgemeester. Zij zullen hun grieven te boek stellen. REGERING VERGUNNING GEVRAAGD Zendtijd: eerste twee jaar acht, later zestien uur per week Te Den Haag is vrydag besloten tot oprichting van de „Televisie-exploita tie maatschappy N.V.", statutair gevestigd te Den Haag, die zich ten doel stelt het uitzenden van televisieprogramma's van cultureel en artistiek verantwoorde hoedanigheid en van reclameboodschappen gedurende een be perkt gedeelte van de zendtyd. Daarbij zal strikt het beginsel ln acht worden genomen, dat de opdracht gevers van reclame geen invloed zullen kunnen uitoefenen op enige uitzen ding. Voorts stelt de vennootschap zich ten doel het deelnemen ln en het overnemen van ondernemingen met aanverwant doel en in het algemeen al hetgeen met het vorenstaande verband houdt of ter bereiking daarvan be vorderlijk kan zyn, alles in de ruimste zin des woords. Het maatschappelijk kapitaal be draagt twee en een half miljoen gul den, verdeeld in twintig prioriteits aandelen, tik groot vijf en twintig duizend gulden en twintigduizend aandelen elk groot honderd gulden. Tot nu toe zijn achttien prioriteits aandelen geplaatst, waarin door elk der volgende oprichters voor één aan deel is deelgenomen: „Algemeen Han delsblad N.V.", „Algemeene Publici- teits Unie N.V.", „Amsterdamse Bank-Incasso bank N.V.", dagblad „De Telegraaf" N.V., Van der Heem N.V., „Heineken's bierbrouwerij mij. N.V.", „R. Mees en zonen", Neder landse vereniging ter bevordering van het levensverzekeringswezen, „Neder- landsche handel-mij. N.V.", „Nieuwe Rotterdamse courant N.V.", Phs. van Ommeren N.V., stichting „Het Pa rool" N.V., Philips' gloeilampenfa brieken, „Roterdamsche bank N.V.", mr. D. Schuur, advocaat, „R. S. Stok vis en zonen N.V.", „de Twentsche EXCUUS. William Jaglas werd door politiemannen na sluitingstijd betrapt in een schoenenzaak te Sacramento (V.S.). Zij arresteerden hem, ondanks zijn' excuus, dat de winkelruit was gebroken doordat hij per ongeluk er tegenaan leunde en dat hy toen naar binnen was gekropen om te wachten, tot de eigenaar kwam. HET KAN VERKEREN. De Parijze- naar Léon Sellier gooide in een boze bui zijn meisje het raam uit van zijn kamer op de vierde verdieping. HIJ werd met snijwonden en builen in het ziekenhuis opgenomen: de jongedame was namelijk zachtjes terechtgeko men op een zeildoeken luifelen ver volgens de trap opgerend waar zij 'n wijnfles stuksloeg op zijn hoofd. Egyptische troepen hebben een grote oefening langs de Israëlische grens gehouden. Bij deze oefeningwaarbij met scherp werd geschoten, maakten zij onder meer gebruik van materiaal, dat de Egyptische regering onlangs van Tsjechoslowakye ontving: zoals bij voorbeeld het hierboven afgebeelde mortier. Prins Bernhard spreekt maandag in Parijs. Prins Bernhard zal maandagavond te Parijs aan een diner als ere-gast spréken over EuropeesAmerikaan se betrekkingen, 'n onderwerp waar voor hy al jaren grote belangstelling heeft. De prins zal aan het diner de ere gast zijn van de herenclub van de Amerikaanse episcopale kerk te Pa rijs, 4 bank N.V.", „de Volkskrant N.V.". Het voorlopige correspondentie adres der vennootschap is: beursge bouw, Rotterdam. Een concessie-aanvraag voor het uitzenden, via het door de P.T.T. ver zorgde zendernet, .van televisiepro gramma's annex reclame, is inmiddels bij de minister van Onderwys, Kun sten en Wetenschappen ingediend. De televisie-exploitatie maatschap py N.V. heeft de minister verzocht haar een zendtyd toe te staan van zestien uur per week, van welke Twee scheepvaart ongevallen. Nabij de gasboei „Karolinageul Noord Volkerak" raakte donder dagmorgen het schip „Trio" waar schijnlijk eén hard voorwerp, waar door het schip is gezonken. De „Trio" verliet omstreeks acht uur de vluchthaven van Dintel Sas en was geladen met 887 ton pyriet. Het schip werd gesleept door de „Onderneming II", die met 300 ton pyriet geladen was. De bemanning van de „Trio", bestaande uit vijf personen werd gered. Er deden zich ook geen persoonlyke ongelukken voor. In de uitloop van het Noorder- gat, gemeente Oude Tonge, liep donderdagavond omstreeks kwart over vyf het Franse motorschip „Pommart", geladen met 880 ton erts, aan de zuidzyde van het vaar water aan de grond. Ook hier deden zich geen persoon lyke ongelukken voor. Wel werd het schip verwrongen en ontzet. De „Walrus" uit Wemeldinge van W. A. v. d. Tak'3 Bergingsbedrijf n.v., zal de „Trio" lichten, terwyl de „Pommart", eveneens door een vaartuig van Van der Tak, naar de vluchthaven van Dintel-Sas is ge sleept. De Rykspolitie te water uit We meldinge heeft beide zaken in on derzoek. Ernstige overstromingen ln Nieuw- Zuid-Wales hebben aan zes mensen het leven gekost. Meer dan tienduizend men sen zijn dakloos. Er is voor miljoenen guldens schade aangericht en er is veel vee verloren gegaan. De overstromingen zijn veroorzaakt door ongekende zware regenval. eventueel toegemeten tijd zH in de eerste t\Vee exploltatiejaren zich voor stelt slechts acht uur per week te zullen benutten. Het doel der N.V. moet worden ge zien als een door vele particulieren en door een deel van het bedryfsleven wenselyk en noodzakeiyk geachte aanvulling van de bestaande door de Nederlandse televisiestlchting ver zorgde programma's. De mogelijkheid is geschapen, dat de regering enkele leden van in een in te stellen raad van advies benoemt. Daarnaast zullen de programma's uiteraard aan een van overheidswege in te stellen keuringsraad ter goed keuring worden voorgelegd. Statutair is tenslotte bepaald, dat een gedeelte van de overwinst be schikbaar kan worden gesteld voor culturele doeleinden. Overal in Zeeland wordt thans de schaatssport met enthousiasme be oefend. De ware liefhebbers laten zich door een lage temperatuur niet af schrikken, zoals ook op de Oostvest in Goes te zien was. (FOTO P.Z.C.) Het Wereldgebeuren. Conflict over de loonpolitiek. (Slot van pag. 1) naar het oordeel van de vakcen- tralen niet alleen een ontwijking van de verantwoordelijkheid, maar bovendien een aantasting van 't beginsel van het georganiseerd overleg, zcals dat gedurende meer dan tien jaren in de Stichting van den Arbeid is gevoerd. Standpunt werkgevers In een communiqué van de geza menlijke werkgeversorganisaties wordt o.a. gezegd: „Naast overeen stemminghierin bestaande dat in beide voorstellen gesproken werd over de mogelykheid van een een malige uitkering in 1956 en van het overgaan tot een meer gedifferenti-. eerde loonpolitiek bleek een be langrijk verschil ten aanzien van de hierbij in acht te nemen grenzen. Deze begrenzing vond in het werk- geversvoorstel haar grondslag ener- zijds in de onlangs in de S. E. R. ge voerde beraadslagingen, anderzy'ds in de door de werkgevers-organisa ties nagestreefde stabilisatie van het prijsniveau. Op grond hiervan werd o.m. rekening gehouden met het feit, dat waarschijnlijk op ruime schaal in 1956 gebruik zal worden ge maakt van de mogelykheid om de bijkomende arbeidsvoorwaar den te verbeteren tot een hoogte van 8 procent van de bestaande lonen. Ook werd door de werk gevers in aanmerking genomen de loonsverhoging, die waar schijnlijk begin 1957 noodzakeiyk zal zyn in verband met de invoe ring van de wettelijke ouder- domsverzekering en een verdere aanpassing van het huurpelL Het voorstel van werkgeverszyde om de beide standpunten op zo kort mogelijke termijn met de regering te bespréken, werd door de werkne mersvertegenwoordigers onaan vaardbaar geacht. De werkgeversor ganisatie hebben hierop de regering op de hoogte stane situatie." STEMMEN UIT DE KERKEN De oude indeling dateerde van het jaar 1853 „Historische gebeurtenis voor Katholieke Kerk in Nederland!" Zo kondigde „De Maasbode" op 6 februari met dikke letters aan, daarmee ongeveer aanhalende wat gezegd is door mgr. Hulbers, bisschop van Haar lem. Deze bisschop was reeds hier ln Zeeland geweest .om afscheid te ne men van de priesters, daar de Zeeuwse parochies boven de Westerschelde vanaf 2 februari, de datum waarop het Pauseiyk besluit van de nieuwe indeling der bisdommen in ons land, van kracht werd niet meer zullen behoren tot zyn bisdom, maar onder de hoede staan van zyn bisschoppeiyke collega van Breda. Naar aanleiding van deze gebeurtenis is in de r.-k. parochies, voor wie deze nieuwe indeling der bisdommen een verandering van bisschop bete kent, een herderlyk schryven voorgelezen van de bisschop van Haarlem. Deze heeft zeer veel veren moeten laten. Zyn bisdom is in tweeën gesple ten, waartegenover alleen maar staat dat hem uit het aartsbisdom Utrecht Het Gooi is toebedeeld. In bedoeld herderlijk schryven zegt dan mgr. Hul bers o.a.: „Dat weliswaar allen, priesters en gelovigen, het besluit van Z.H. de Paus hebben aanvaard, maar wy behoeven niet te verhelen dat de scheiding van hetgeen eeuwenlang een zo hechte eenheid vormde, voor ons en voor menigeen ook een offer Is." Holland en Zeeland zijn dooi de eeuwen heën altijd verbonden ge weest. Zij mogen dan aparte graaf schappen zyn geweest en de grenzen mogen dan wel eens gewisseld heb ben, de graaf van Holland was ook graaf van Zeeland. Dit maakte dat deze twee van de Bourgondische pro vincies altijd gezamenlyk zyn opge trokken. Ze hebben dat ook gedaan in de tyd van de tachtigjarige oorlog. Toen in 1853 de kerkelijke hiërarchie in ons land werd hersteld, is Zeeland benoorden de Westerschelde gevoegd bij het bisdom Haarlem. Toch kan er echter betrekkelijk niet gesproken worden dat dit „eeuwenlang" zo is geweest. De Zeeuwse eilanden hebben eeuwenlang behoord tot het bisdom Utrecht. Willibrord, de eerste bis schop van Utrecht, heeft ook in onze provincie sporen van zyn werkzaam heid achtergelaten. Wanneer we nu nog iets willen weten van de Zeeuwse parochies vóór Ie reformatie, dan moeten we gaan onderduiken in de archieven van het bisdom Utrecht. Nieuwe indeling. Dit is zo gebleven tot 1559, toen Philips II de oprichting van nieuwe bisdommen in De Nederlanden er door wist te krygen en ook Middel burg een bisschopszetel kreeg, waar de abt, Nicolaas de Castro, met deze waardigheid werd bekleed, pit heeft echter niet lang geduurd, want toen het calvinisme m de zeven verenigde provincies de overhand kreeg, en de openbare eredienst van de rooms-ka- tholieken verboden werd, is ons land verklaard tot missie-gebied. Zoals reeds gezegd, heeft deze toestand ge duurd tot 1853, toen de bisdommen weer werden ingesteld. Een eeuw lang heeft dus Zeeland benoorden de Westerschelde gestaan onder het bis dom Haarlem. Wel is waar dat ook Haarlem voor 1559 bij Utrecht be hoorde. Zeeuwsch Vlaanderen. Wy hebben Zeeuwsch-Vlaanderen uitgezonderd. Daar blijft de toestand zoals die was. De r.k. parochies die hier gelegen zyn, behoorden reeds tot het bisdom Breda. Dit is echter ook nog maar het geval sinds 1853, toen Breda als een geheel nieuw bisdom te voorschijn kwam. Voordien behoorde Zeeuwsch-Vlaanderen gedeeltelijk tot het bisdom Gent en gedeeltelyk tot dat van Brugge. Vóór de nieuwe Indeling der bis dommen in 1559 was Zeeuwsch- Vlaanderen in veel opzichten een grensgebied. Wat nu West Zeeuwsch- Vlaanderen is, behoorde, behalve Biervliet, tot het bisdom Doornik. De z.g. Vier Ambachten (Axel, Hulst, Assenede en Bouchoute) behoorden tot het bisdom Utrecht. Dit grensge bied is nog al eens een bisschoppelijk strijdgebied geweest. Wat nu Zeeuwsch-Vlaanderen is behoorde toen tot Vlaanderen, maar het wes telijk deel had de graaf in leen van de kmr'n? van Frankrijk en het ooste- liik ^hoorde tot het z.g. Ryks- Vtpa*--' Dit werd aan de Vlaam se err— pleen gegeven door de kei zer vp- Duitsland. Wanneer heel Zeeland 2 februari van dit jaar niet onder één bisschop stond, ligt daarachter dus een hele historie, die teruggaat op de verdeling van zyn ryk na Karei de Grote. .(Vervolg op pag. 13), Moedig meisje Voor dr. O. C. Carmichael, presi dent van de Universiteit van Alabama In Tuscaloosa, zyn het nu moeilijke dagen. De besluiten, die Amerika's Opperste Gerechtshof heeft genomen om de rassenscheiding tegen te gaan, liggen hem zwaar op de maag. Onlangs moest hy er aan feloven: het Federale Hof besliste at hij de 26-jarige juffrouw Authe- rine Lucy moest toelaten tot de col leges, al had hij" allerlei smoesjes verzonnen om die jongedame van zyn universiteit te weren. Autherine Lucy is namelijk een ne- ferin en in de staten van het Diepe uiden waren tot nu toe de rassen ge scheiden: negers by negers en blan ken by blanken, waarby uiteraard de beste onderwijsinstituten enz. voor de blanken zijn gereserveerd. Het Op perste Gerechtshof van de Verenigde Staten gaat uit van de stelling, dat alle mensen, ongeacht hun kleur, in principe gelijk zrjn voor de wet. Van daar dat juffrouw Lucy nu als eerste negerin op de collegebanken moest worden toegelaten. Als er één schaap over de dam was, zouden er meer vol gen. - Met haar komst waren de moel- lykheden nog niet opgelost. Want er braken relletjes uit in Tuscaloosa: studenten en buitenstaan ders begonnen met stenen en rotte eieren te gooien naar juffrouw Lucy en naar de universiteitsfuctionaris- sen en politiemensen, die over haar veiligheid moesten waken. De blanke menigte werd zo woest, dat het wei nig had gescheeld of juffrouw Lucy was gelyncht. Staande tussen politie mannen op het terrein van de univer siteit, vroeg dr. Carmichael aan de studenten, om zich verder kalm te houden en aan diegenen die niet tot de universitaire gemeenschap be hoorden, om zich te verwyderen. Ter wijl vuilnismannen het rotte fruit en de stenen byeenveegden, besliste hy met zyn medebestuurders, dat aan Autherine Lucy de toegang tot de universiteit wérd ontzegd in het be lang van haar eigen veiligheid. En ook van die maatregelen heeft Car michael achteraf weer grijze haren gekregen: Arthur Shores, de advo caat van het meisje, heeft hem na melijk aangeklaagd omdat hij de ge rechtelijke uitspraak naast zich neer gelegd heeft. Het besluit van de uni- versiteits-president om miss Lucy niet meer toe te laten, noemde de ad vocaat een uitvlucht: de ware reden was, dat miss Lucy een negerin is... Inmiddels hoeft de aspirant-studen te niet bang te zyn, dat zy geen gelegenheid zal krygen om zich verder te ontwikkelen. De Noorse stu- dentenbond heeft haar aangeboden, om op zyn kosten in Noorwegen te. komen studeren. Een soortgelyk aan bod stuurden de Deense studenten aan het Amerikaanse meisje. Die gulle aanbiedingen heeft zij inmiddels van de hand gewezen: zij wil haar strijd om toegang te Verkrijgen tot de uni versiteit van Tuscaloosa voortzetten. Het is kennelyk haar bedoeling, om in de witte universiteitswereld van Tuscaloosa 'n soort pionierster te zyn, waarbit zy ongetwijfeld door georga niseerde rasgenoten wordt gerugge- steund. Liever, dan de wyk te nemen naar het gastvrije Europa, riskeert zy het lynchgevaar in Amerika, waar kortzichtige zuiderlingen zich keren tegen de hoogste rechterlyke instan tie. welke ln de rassenscheiding, te recht. een misstand ziet. G^'ukkig is 't niet in alle zuidelijke staten zo bar met de tegenstand als in Alabama. Alleen: de uni versiteiten. waar wèl enkele negers werden toegelaten zonder dat daar over veel driikte werd gemaakt, kwa men minder in het licht te staan dan deze onderwijsinrichting te Tuscaloo sa. Het lawaai maakt nu eenmaal meer indruk dan de kalme ontwik keling in de goede richting. Een goed teken is ook, dat de studenten zich nebben gehaast om te verzekeren, dat maar een kleine minderheid van hun groep aan de relletjes heeft meege daan. Die minderheid heeft van de ouders waarschijnlijk nooit anders gehoord, dan dat de negers „lui zijn en geen zorg voor de toekomst heb ben, dat zy liegen omdat zy het leuk vinden en grenzeloos wellustig zijn". Zy hebben waarschynlyk nog nooit er over nagedacht, dat veel van dit al les is te verklaren uit de vroegere slavenstaat van de negers, en dat er geleidelijk veel te veranderen zou zijn wanneer men de negers liet delen in de ontwikkelingsmogelykheden. Zoals in alle rassentegenstellingen, is re bij de blanken in de zuidelij ke staten van de V.S. ook bewust of onbewust de vrees, eenmaal door de vroegere slaven overschaduwd te worden... In diepste wezen dus de strijd om het bestaan. Maar gelukkig wint de opvatting veld, dat blanken en negers hun land tezamen kunnen dienen. Er hebben al verscheidene ne gers verdienstelyk werk gedaan in hoge functies. De centrale regering in Washington doet alles, om hen als 9-elijkwaardige burgers behandeld te doen worden en dat streven zal al moeten allerlei natuurlijke hindernis sen worden overwonnen uiteinde- rijk zeker slagen. En miss Lucy zal misschien later een '•tand^oeid kry gen op het universiteitsterrein van ^uscaloosa. Omdat zy tot de voor- '•eksters behoort Dr. O. C. CARMICHAEL lawaai'om Lucy

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 3