'Zeeuwse Groenteteeltdag bood
weer interessante inleidingen
KA LO DER MA
GELEE nm
itvin
'Lmrnv Almanak
Blocker's Caeao
MR. A. J. VAN DER WEEL OPENDE
P.Z.E.M.-HUISVUJTEXPOSITIE
SLOPERIJ IN MIDDELBURG HAD
GEEN DEUGDELIJKE OMHEINING
Agenda
2
PROVINCIALE ZEEUJVSB COURANT
DONDERDAG 19 JANUARI 1956
JAARLIJKS HOOGTEPUNT VAN Z.G.V. IN MIDDELBURG
Nieuw en veelbelovend systeem voor
elektrisch witloitrekken besproken
Vele groentetelers uit alle delen van de provincie waren woensdag naar
Middelburg gekomen om daar in de veilinghal deel te nemen aan de
„Zeeuwse Groenteteeltdag", het jaariyks hoogtepunt ln het leven van de
Zeeuwse Groentetelersvereniging (Z.G.V.). Telkenjare worden tjjdens deze
bijeenkomst de belangstellenden door deskundigen geconfronteerd met de
mogelijkheden en problemen van het ogenblik. Ook nu was zulks weer het
geval. Belangrijk was. met name de bespreking van een nieuw en veelbelo
vend systeem voor het elektrisch trekken van witlof. In Z.G.V.-verband
worden hiermee thans proeven géhomen, waaraan de P.Z.E.M. haar mede
werking verleent. Eén van de Inleiders op de groenteteeltdag heeft dit no
vum uitvoerig behandeld en er bleek grote belangstelling voor te bestaan.
De rijkstuinbouwconsulent, Ir. J. J. van Hennik, kon dan ook ln een samen
vatting van het gebodene aan het eind van de middag constateren, dat ook
thans dit evenement weer geslaagd is. De heer Van Hennik ging verder
nog even in op enkele aspecten> die in de Inleidingen waren behandeld. Zo
merkte hij op, dat van het borgstellingsfonds voor de tuinbouw ln Zeeland
praktisch geen gebruik wordt gemaakt. Toch vond spr. wel gewenst, dat
men in bepaalde gevallen een beroep op het fonds doet om Investeringen
te kunnen doen ln het belang van bedrijfsverbeterlng. Tenslotte signaleer-
de ir. Van Hennik de tendens naar specialisatie, die in de tuinbouw is gaan
optreden.
In zijn openingsrede van deze dag-
zei de voorzitter, de heer M. Ton, o.a.,
dat 1955 over de gehele linie voor de
Zeeuwse groentetelers een goed jaar
3s geweest. De fijnere teelten boekten
zelfs bevredigende resultaten, maar
bij de grove teelt waren de uitkom
sten vaak minder. Volgens spr. was
weer gebleken, dat een droge zomer
geen goede zomer is. Ook met aan
sluitingen op de waterleidingen, die
zich in aantal steeds uitbreiden, is
niet alles opgelost. Het jaar 1956 kan
met enig vertrouwen tegemoet wor
den gegaan, meende spr. Moeilijkhe
den kunnen zich echter voordoen door
de schaarste aan arbeidskrachten en
eventueele loonsverhogingen.
Hierna hield de heer A. van Drenth,
technicus van het I.T.T. uit Wagenin-
gfen, een causerie over „Het elektrisch
verwarmen bij het witlof trekken.
Spr. merkte o.a. op, dat de elektrische
installatie bij dit onderdeel van de
witlofteelt thans het meest op de
voorgrond treedt. Er is thans een ver
warmingssysteem gevonden, dat voor
de tuinders geen nadelen bezit. Bo
vendien zijn de installatiekosten lager
en is het verbruik minder dan bij an
dere voorzieningen.
De betrokken Installatie omvat
o.a. een transformator, die de nor
male netspanning omlaagbrengt
tot maximum 42 V. De grond
wordt verwarmd door middel van
banen gegalvaniseerd kippengaas.
Deze banen worden in serie ge
schakeld en de uiteinden krygen
een aansluiting op de transforma
tor. De banen mogen elkaar niet
raken. Met één transformator kan
een aantal banen worden verhit.
Hierdoor ontstaat de mogelijkheid
om per week één kuil te oogsten.
Dit geeft vooral op een éénmans-
bedryf voldoende werk.
Advertentie
maakt handen zacht alt fluweel
Naar de mening van de heer Van
Drenth is het by ait systeem mogelijk
de verwarming uitsluitend in de goed
kopere nachturen te doen geschieden
by normale buitentemperaturen. On
der gewone weersomstandigheden
kunnen wanneer 4 banen worden
toegepast in één seizoen 12 kuilen
met een oppervlakte van 35 m2 wor
den verwarmd. Dit levert een totale
oppervlakte van 420 m2 op.
Wanneer men een rendement van
80 aanneemt betekent een en an
der, dat door dit systeem een hoeveel
heid van 20.000 kg oogstbaar witlof
wordt verkregen. De transformator
vormt de belangrijkste post van deze
installatie, zo merkte spr. tenslotte
nog op by het geven van een kosten
berekening. Dit onderdeel zal onge
veer 450 vergen. Wanneer met een
kuiloppervlak van ongeveer 140 m2
wordt gerekend dan zjjn de kosten per
m2 ongeveer 4.
De heer W. Kweldam, directeur van
de veiling „Walcheren", gaf vervol
gens een interessant beeld van de
aanvoer en de prijzen van witlof. Aan
de hand van grafieken toonde hij o.a.
aan dat de aanvoer van dit produkt
over geheel Nederland in 1954/1955
18.500.000 kg bedroeg met een mid-
denprys van 47,80 per 100 kg, tegen
op de veiling „Walcheren" alleen een
aanvoer van 134.150 kg met een mid-
denprys van 48,80.
T eeltmaatregelen
Na de middagpauze was het woord
aan de heer K, Jonker van het pro-
duktschap voor groenten en fruit, die
een inleiding hield over „Aspecten
van de teeltmaatregelen voor de
groenteteelt". Hij wierp eerst een kor
te terugblik op de teeltmaatregelen
ln het verleden, die een beperking van
het areaal tengevolge hadden en
waaraan de teeltvergunnlngen te dan
ken zijn. Op dit systeem kon na de
oorlog worden voortgebouwd, zodat
de maatregelen meer omvatten dan
alleen een registratie. Het instellen
der teeltvergunningen heeft tot doel
produktie en afzet in evenwicht te
houden en z.g. wilde teelt onmogelijk
te maken.
VAN
TOT
BEPLANTING
Aan de beplanting van het ge
meentelijk park aan de Deestraat te
Bruinisse, waarmee heden (donder
dag) middag om drie uur een aan
vang wordt gemaakt, zal enigszins
een officiële tint worden gegeven.
Onder andere zal het dagelijks be
stuur der gemeente bij de „plechtig
heid" aanwezig zijn. Kinderen van dc
beide lagere scholen, die daarom
hebben geloot, zullen bij de boom
planting "assisteren. Wanneer nu ook
het weer nog meewerkt, zijn alle ele
menten, die voor een geslaagde
boomplanting nodig zijn aanwezig.
OUDERAVOND.
Op zaterdag 28 januari aanstaan
de zullen de verkenners te Westdor-
TALE
Tussen het plaatsje Saint Hilaire
in Frankrijk en Zierikzee bestaan
nauwe betrekkingen, die zelfs geleid
hebben tot een soort „tweelingschap
De gemeente-secretaris van Saint
Hilaire maakt ernst met deze zaken.
H" is zelfs bezig met de studie van
de Nederlandse taal, waartoe hij_ zich
een omvangrijk woordenboek heeft
aangeschaft. Dat woordenboek heeft
in Saint- Hilaire min of meer een
openbare functie" gekregen, want
een ieder die naar een relatie in Zie
rikzee wil schrijven, mag er gebruik
van maken!
Maar het valt voor de Franse
tweelingbroederstoch lang niet al
tijd mee om alleen met behulp van
een simpel woordenboek een foutloos
briefje in onze taal samen te' stellen
Hetgeen begrijpelijk i£ Soms ook
leidt dit tot bijzonder wonderlijke ef
fecten.
Zoals in die brief van een meisje
uit Saint Hilaire aan een familie in
Zierikzee, waarin de Franse jonge
dame verklaarde: „Ik geef U een-
keukenmeid en een gelukkig nieuw
jaar1"
Het Franse bonneimmers kan
vertaald worden met zowel „goed"
als met„keukenmeid", zoals „présen
ter" zowel „icensen" als „geven" is.
De Frangaise had „geven" en „keu
kenmeid" gekozen
pe een ouderavond verzorgen. Gezien
de korte tijd van voorbereiding zijn
thans én verkenners én welpen druk
in de weer met het instuderen van
spelen en schetsjes. Ook de afdeling
Heinkenszand zal worden uitgeno
digd om aan de ouderavond mee te
werken.
MEDAILLE.
In de bestuursvergadering .der
afdeling Tholen van het Neder
landse Rode Kruis, die te Sint-
Maartensdijk werd gehouden,
heeft de voorzitter, burgemeester
D. C. Bouwense van Sint Maar
tensdijk, aan mr. J. J. Versluijs,
burgemeester van Oud-Vossemeer
en aan de heer D. M. Treurniet te
Sint-Maartensdijk namens het
hoofdbestuur van het Ned. Rode
Kruis de medaille voor tien jaar
trouwe dienst uitgereikt voor de
bijzondere werkzaamheden, die
door hen werden verricht.
BESTRATING.
De Tuinstraat in het uitbreidings
plan van Sint-Annaland is thans zo
ver gereed, dat weldra met de be
strating kan worden begonnen. Ook
in de Cureestraat is men zover, dat
daar binnen afzienbare tijd de be
strating zal volgen. In beide straten
is thans één woning bewoond, maar
ook de andere huizen naderen de vol
tooiing en dus zal het niet lang meer
duren voor ook deze door de bewo
ners zijn betrokken.
(Advertentie).
Kou gevat?
Koortsig
U voelt U weer "stralend
0 AKKERTJE
Collecte
Voor de zending der Ned. Herv.
kerk werd in 1955 te Bruinisse inge
zameld aan collecten en in Zendings
bussen een bedrag van 2032,12.
Na de beperking van de dertiger
jaren is echter het totale areaal
van de groenteteelt geleidelijk weer
uitgebreid. Sedert 1943 toen de
beperking begon is het areaal
met 25 gegroeid. In dit verband
bepleitte spr. de noodzaak om
teeltareaal beschikbaar te stellen
voor jonge mensen. Maar deze die
nen dan een veelzijdige opleiding
achter de rug te hebben.
Tenslotte besprak de heer Jonker
de verschillende produkten afzonder
lijk. Hij gaf o.m. aan welke maatrege
len voor jdeze gewassen bestaan en
hoe zich de ontwikkeling van het
ogenblik voltrekt. Sprekende over de
contractteelt stelde hij o.a., dat de
conservenindustrie maatregelen dient
te nemen om de buitenlandse concur
rentie het hoofd te bieden. De invoer
van blikgroenten in Nederland is na
melijk vrij. Samenvattend meende de
heer Jonker dat het voor de tuinders
aanbeveling verdient steeds waak
zaam te blijven en de ontwikkeling
van nabij te volgen.
In de morgenvergadering werd nog
een aantal huishoudelijke zaken afge
handeld. Zo keurde men de gebruike
lijke jaarstukken goed. De adviseurs
van de Z.G.V. werden herbenoemd en
de contributie werd op voorstel van
het bestuur op 5 per jaar gehand
haafd voor 1956. De aftredende be
stuursleden, de heren M. Ton, voor
zitter, A. H. Geertse, secretaris en A.
de Pagter, gewoon lid, werden herko
zen. In de nog bestaande vacatures
voor west Zuid-Beveland en Schöu-
wen-Duiveland werd voorzien door be
noeming achtereenvolgens van de he
ren W. Tielkemeyer, 's-Heer Arends-
kerke en C. Legemate, Zierikzee.
De middagvergadering en daarmee
de Groenteteeltdag werd besloten met
de vertoning van enkele kleurenfilms
door de heer A. Oosthoek. O.a. werd
gedraaid een fraaie rolprent over het
bloemencorso in Aalsmeer en een in
structief filmwerk over de bemesting
in de landbouw.
Socioloog bij Stichting
Zeeland benoemd.
Tot socioloog by de Stichting Zee
land is benoemd drs. L. Turksma uit
Amsterdam. De heer Turkstra zal op
een nader te bepalen datum bij de
Stichting in dienst treden, Zoals be
kend werden voor de benoeming van
een socioloog destijds gelden gevo
teerd door de Provinciale Staten van
Zeeland, waarbij van de zijde van Ged.
Staten er op werd gewezen, dat de
betrokken functionaris ook werk zal
kunen verrichten voor-P.P.D., E.T.I.
enz.
(Advertentie)
geurig
en... faviéftTu}
Carton a 100 gram f 0.65
Carton a 200 gram f 1.20
„O. EN O." JUBILEERT IN MIDDELBURG
Vele fraaie staaltjes van zelfwerkzaamheid.
Een grote menigte verdrong zioh woensdagavond ln het Middelburgse
geref. jeugdgebouw aan de Singelstraat, waarvan de voorgevel ln een zee
van floodlight baadde. Even tevoren was daar namelyk de huisvlyttentoon-
stelling geopend, die „O. en O", de personeelsvereniging van de P.Z.E.M.
houdt ter gelegenheid van haar zilveren jubileum. Deze expositie bleek
reeds direct velen te trekken. Het publiek kwam echter ook voor de grote
fancy-fair, die in de benedenzalen was ingericht om „O. en O." aan meer
geld te helpen voor de verwezenlijking van haar doeleinden: Ontwikkeling
en onspanning. De voorzitter van het dagelyks P.Z.E.M.-bestuur, mr. A. J.
van der Weel, had de tentoonstelling geopend. Hy zei by deze gelegenheid,
dat hy ir. tegenstelling met de bekende frase, die dan vaak wordt ge
bruikt niet met buitengewoon veel genoegen de uitnodiging voor deze
daad had aanvaard. Mr. Van der Weel bekende namelyk niets van huisvlyt
af te weten. Uit zyn jeugd herinnert hy zich slechts de figuurzaag, die tel
kens brak
De officiële opening geschiedde ty-
'dens een bijeenkomst in één der bo
venzalen. Bij de aanvang sprak de
heer J. Huser, voorzitter van „O. en
O." een welkomstwoord, waarin hn
o.m. opmerkte, dat de P.Z.E.M. wel
goed zonder „O. en O." kan, maar „O.
en O." niet zonder de P.Z.E.MDe
viering van het 25-jarig bestaan
moest naar de mening van spreker in
zulle een kleine kring geschieden om
redenen van praktische en financiële
aard. Spr. gaf vervolgens een kort
overzicht van de afgelopen kwart
eeuw en vertelde, dat van de oprich
ters van toen nog 7 in leven zijn.
Hierna was het woord aan de heer
H. Pieters, archivaris der Provinciale
Bibliotheek, die sprak als voorzitter
van de jury, belast met het beoorde
len der inzendingen voor de expositie.
Hij zei, dat de jury een en ander door
een kritisch, maar welwillend oog had
bezien. „Het is geen Sinterklaas",
vervolgde hij, „de prijzen worden niet
met gulle hand rondgestrooid en de
genen, die winnaars werden kunnen
dit werkelijk als een onderscheiding
beschouwen". Overigens noemde spr.
de deelneming aan deze expositie lof
waardig. Voor alle inzenders levert zij
winst op, namelijk de vreugde, die aan
alle scheppende arbeid wordt beleefd.
Tenslotte maakte hij de uitslagen be
kend.
KANTONGERECHT MIDDELBURG
Twee kaakfracturen
In Middelburg is men er kennelijk
van doordrongen, dat de entree van
een stad fraai moet zijn. Daarom
was het geen wonder, dat sloper H.
J. zich woensdagmórgen voor de kan
tonrechter in Middelburg, mr. J.: Mo,o-
lenburgh, moest verantwoorden. De
heer J. heeft een sloperij aan de rand
van de Zeeuwse hoofdstad, aan de
weg naar Arnemuiden. Dit terrein
mocht H. 3. voor zijn werkzaamheden
gebruiken, maar reeds in 1953 was de
voorwaarde gesteld, dat hij voor een
doeltreffende afrastering zou zorgen.
Er is wel een afrastering gekomen,
maar doeltreffend is deze omheining
nooit geweest, want al, spoedig lagen
de rietmatten tegen de grond.
„Van Jfclen en draad heb ik later
weer een omheining gemaakt", voer
de de sloper aan, maar de heer A. B.
J. W. M., directeur van gemeentewer
ken te Middelburg, die als getuige
optrad, noemde deze omheining ook
ondeugdelijk. Daarna bracht de ver
dachte nog naar voren, dat de Ne
derlandse Heidemij in de buurt van
zijn slopery ook een terrein heeft,
waarop materiaal is opgeslagen, en
dat niet afgerasterd is. Ook dit feit
bleek echter niet steekhoudend
„want", zei mr. Moolenburgh, „op het
terrein van de Heidemy zijn gebruiks
voorwerpen opgeslagen, maar op uw
terrein ligt grotendeels oude rommel,»
dat de pensioengerechtigde leeftyd
reeds achter de rug heeft".
Omdat het twee terreinen betrof,
eiste de ambtenaar O.M. tenslotte
twee boeten van 7.50 of tweemaal
twee dagen hechtenis. Mr. Moolen
burgh wijzigde de geldboete niet:,
maar veranderde het aantal dagen in
vier. „Zorg nu, dat het binnenkort
oké is", zei de kantonrechter nog en
sloper J. beloofde braaf, dat het op 1
maart voor elkaar zou zyn.
„Kent u de verkeersborden niet?",
vroeg mr. Moolenburgh in de vol
gende zaak aan de huisvrouw F.
J. B., echtgenote van 3. M. uit
Middelburg. Op 28 december had
zy op haar fiets in de Korte Delft
in de richting van de Lange Delft
gereden en dat mag niet, want de
Korte Delft heeft éénrichtings
verkeer.
„Ik ken er wel enkele, maar ik zag
het bord niet", bracht mevrouw M.
nu naar voren. Tegen de agent, die
proces-verbaal had opgemaakt, had
zij echter gezegd, dat zy de borden
niet kende. „Dan zult u een „borden
boekje" moeten kopen", merkte de
kantonrechter op. „voor een dubbel
tje kunt u die krijgen". Tenslotte'
moest mevrouw M. drie gulden beta
len (of één dag „zitten"), „maar als
het weer gebeurd", dreigde de kan
tonrechter nog, „dan maken we er
6 van".
Te veel
„Dè's veel te veel", zei de veertig
jarige winkelier F. C. H. uit Vlissin-
gen, die 15 of drie dagen tegen zich
hoorde eisen, omdat hij op 8 novem
ber van het vórige jaar op de" krui
sing van de Aagje Deken- en Schelde-
straat te Vlissingen in zyn auto een
ander voertuig was gepasseerd. En
hy voegde er nog aan toe: „Ik zal
trachten het niet weer te doen"„Dat
as- niet voldoende", betoogde de kan
tonrechter, „U moet zich heilig voor
nemen zulke overtredingen niet meer
te begaan en dan gebeurt het ook
niet meer". Ja-knikkend beloofde de
heer H. daarna beterschap, waarop
de kantonrechter er 10 of vijf dagen
van maakte.
Op een druilerige, sombere ochtend
in oktober van het vorig jaar klonk
er luid glasgerinkel op de Noordweg
te Souburg:"zes flessen met pap gin
gen in scherven. Dat was echter het
ergste niet, want de 22-jarige kleu
teronderwijzeres J. S., die het breken
van de flessen veroorzaakte, doordat
zy met haar bromfiets tegen een
handwagentje was opgereden, liep
bij deze gelegenheid een gebroken on
derkaak op.
De blessure was nog niet helemaal
genezen, toen zij woensdagochtend
voor de kantonrechter stond en zei:
„Ik. zag het wagentje helemaal niet,
'é'délachtbare". „Maar dat is levens
gevaarlijk", antwoordde mr. Moolen
burgh, „rijden op een bromfiets en
niet zien wat er zich voor je op de
weg bevindt." Nadat de bedremmelde
kleuteronderwijzeres, die nog aan
voerde, dat zij nu een bril draagt, de
raad had gekregen bij donker weer
op een gewone fiets te rijden, eiste de
ambtenaar 15 of drie dagen. De
kantonrechter maakte er 10 of vijf
dagen van.
Overigens was dit niet de enige
zaak, waarin een gebroken kaak een
belangrijke rol speelde. Want op 18
oktober van het vorig jaar was de
38-jarige C. v. d. H., sergeant bij de
COAK in Middelburg, in de Lange
Noordstraat in de Zeeuwse hoofdstad
zo krachtig door een bromfietser te
gen de grond gereden, dat zijn kaak
brak. De bromfietser, de 43-jarige
grondwerker A. L. uit Domburg,
moest zich nu verantwoorden voor de.
kantonrechter, omdat hij bij het af
slaan geen voorrang had verleend
aan het doorgaand verkeer, waardoor
de heer v.- d. H. aangereden werd.
De sergeant, die als getuige gehoord
werd verklaarde ,dat' hij A. L. niet
had zien aankomen, om'dat zijn uit
zicht belemmerd werd door 'n volks
wagen, die juist voor hem reed.
„U hebt toch wel heel ruw en on
oordeelkundig gereden", voegde de
ambtenaar de bromfietser toe, „daar
om'eis ik een boete van 50 of tien
dagen". Mr. Moolenburgh reduceerde
het bedrag tot 30, maar handhaafde
het aantal dagen.
Ir. T. Miehielsen, directeur van de
P.Z.E.M., ging ln zyn toespraak ln op
wat de heer Huser over de verhouding
van „O. en O." to de onderneming had
gezegd. „De P.Z.E.M. kan niet zonder
van „O. en O." tot de onderneming had
wend aan de dingen, die de vereniging
biedt, wy zyn er mee verwend".
Ook mr. Van der Weel kende het
zilveren „O. en O." grote waarde toe.
„Misschien kunnen wy zonder de ver
eniging, misschien kunnen wij ook
zonder elektrisch licht", zei hij, „er
zijn althans mensen, die het zonder
stroom stellen". Maar spr. vond het
belangrijkste, dat „O. en O." doet
bevorderen de geest van saamho
righeid in het bedrijf. En wat de huis
vlijt betreft, wie dit „ambacht" kan
beoefenen bezit een grote gave, aldus
mr. Van der Weel, die verder uitweid
de over de betekenis van de huisvlijt,
fezien in het licht der vrijetijdsbeste-
ing. Tenslotte verklaarde hij de ex
positie voor geopend.
Zelf iets maken
De genodigden maakten daarna een
rondgang over de tentoonstelling, die
ruim 300 inzendingen van 86 P.Z.E.
M-ers omvat. Terecht hebben de orga
nisatoren verbaasd gestaan over het
aantal personeelsleden, dat „zelf iets
kan maken" en over de staaltjes van
ware huisvlyt, die te berde zijn ge
bracht.
Want er zijn op deze expositie
voorwerpen te zien, die men zich
direct de zijne zou willen noemen:
Van een foto, waarin geen ama
teuristisch element meer te onder
kennen valt en een met liefde en
kunstzin vervaardigd handwerkje
tot een pronkstuk van een spoor
trein-met-rails en een door ver
bluffende vaardigheid en sierlijke
afwerking uitmuntende elektrische
klok.
Jammer is slechts, dat dit driehon
derdtal inzendingen door ruimtege
brek in een tweetal zaaltjes moest
worden ondergebracht. Want hiermee
ontstaat het gevaar, dat men door het
bos de bomen niet meer ziet
In de benedenzalen was inmiddels
de jubileumviering op wat feestelijker
wyze Ingezet met het openen van een
uitgebreide fancy-fair, die alles om
vat wat op dit gebied gebrulkelyk ls.
Slechts één ding verschilt, namelijk
het beginsel, dat aan alle attracties
ten grondslag ligt: „Doe het elek
trischhetgeen uiteraard de stijl
van het bedryf isRest te vermelden,
dat aan het geheel een bar ls verbon
den, waarop een Weens stempel
drukt.
De eerste prijzen der tentoonstel
ling heeft de jury als volgt toegekend:
afdeling modelbouw: J. Marijs, Vlis
singen; afdeling meubilair-en huis
houdelijke artikelen: J. T. de Brau-
wer, Sluiskil; afdeling hout- en me
taalbewerking: A. J. Goyeiïï Goes; af
deling fotowerk: A. H. Donze, Mid
delburg; afdeling teken- en schilder
werk: Liesbeth Huser, Middelburg;
afdeling nuttige en fraaie handwer
ken: 4 gelijke prijzen: mej. d'Hondt,
Middelburg, mevrouw H. M. C. San-
derse-Van Roekei. Vlissingen, A. P.
van der Stel, Poortvliet, mevrouw C.
Pluser-Wissink, Middelburg, mevrouw
A. Zandee-Trimpe, Goes en mevrouw
E. Strubbe-Van veen, Middelburg.
VANDAAG
Middelburg Electro: „Koppensnellers
van de Amazone", (14 jaar), 19 en 21.15
uur; Bibliotheek: Expositie van boe
ken over Frankrijk, 10—12.30 en 13.30
17.30 uur: Kunstzaal Van Benthem en
Jutting: Expositie Japanse en Chinese
prentkunst, 9—18 uur.
Vlissingen Alhambra; „Het dodenmas
ker'.', (18 jaar), 19 en 21 uur; Luxor:
„Heersers der vallei", (14 jaar), 20 u,;
Kunstzaal Bikker: Tentoonstelling
schilderijen A. Pihl.
Goes Grand: „Bastogne" (14 jaar) 20
uur; Prins van Oranjes Toneelavond
Onderling Kunstgenot, 20 uur.
Goes Schuttershof: Propaganda-feest-
avond Sport- en ontspanningsvereni
ging N.V. Philips gloeilampenfabriek
te Roosendaal, 20 uur.
KUNST
Multatuli-herdenking.
Declamatie en
mimische kunst.
Mevrouw Raden Ajoe Jodjana
heeft een programma samengesteld
voor een Multatuli-herdenlcing en
de Arbeiderskunstkring te Vlissingen
bood de première van dat program
ma gisteren aan zijn leden aan.
Het was een merkwaardig pro
gramma omdat het bestond uit nog
al sterk geschakeerde delen: een
inleidende toespraak van dr. Hui-
fens uit Rotterdam, enkele toelich-
ingen van Raden Ajoe Jodjana, eni
ge gameian-muziek (getransponeerd
voor klavier), voorts mimische
kunst van Roemahlaisélan en voor
drachtskunst van Mieke Van Oor
schot.
De bedoeling van Raden Ajoe Jod
jana met dit programma was het
stellen van Multatuli's voortreffelij
ke prozawerken zoals de geschiede
nis van Saïdja en Adinda, en de pa
rabel van „De Steenhouwer" tegen
een visueel-Oosterse achtergrond.
Gezegd mag worden, dat deze be
doeling ook verwerkelijkt is. Mis
schien was het meer een culturele
manifestatie, dan een kunstzinnige
prestatie, meer een toelichting op de
artistieke verbeelding van Multatu-
li dan een eigen kunstzinnige schep-
Eing, maar het programma was
eel belangwekkend en uit de ge
spannen aandacht van het publiek
bleek wel hoezeer het geboeid werd
door het gebodene.
In zekere zin was dit programma
experimenteel. Juist om dit experi
mentele, lean wellicht de opmerking
van betekenis zijn, dat bij het mimi
sche spel van Roemahlaiselan de de-
clamatrice niet vóór, maar achter
de coulissen zou moeten staan. Dat
vergemakkelijkt het bepalen van de
publieke aandacht by het spel van
Roemahlaiselan.
De inleiding van dr. Huigens werd
zeer beperkt gehouden. Hij vertelde
iets over de jeugd van Douwes Dek
ker (Multatuli) en zijn jaren in Le-
bak (West Java), waar hy ontslag
nam als assistent-resident, omdat hy
in conflict was geraakt met zjjn
chef, de resident van Bantam.
De heer Huigens belichtte ook even
de denkwijze van de Bantamse bevol
king, waardoor Multatuli's optreden
begrijpelijker werd voor de toehoor
ders. Daarna declameerde Mieke
van Oorschot de geschiedenis van
Saïdja en Adinda, waarbij Roemah
laiselan een mimische verbeelding
van Saïdja gaf.
Na de pauze bracht Mieke van
Oorschot de „Toespraak tot de Hoof
den van Lebak" en de avond werd
besloten met de parabel van de steen
houwer. De steenhouwersfiguur werd
weer uitgebeeld door Roemahlaisélan.
Het best geslaagd was ongetwij
feld het laatste nummer. Hier was
het samengaan van beide kunste
naars voortreffelijk en ook kort ge
noeg om geen enkel hiaat te verto
nen.
Maar de andere programmanum
mers waren evenzeer belangwekkend.
Mieke van Oorschot is een knappe
voordraehtskunstenares en de mimi
sche kunst van Roemahlaisélan
spreekt tot het publiek.
Het was een goede voorstelling.
Terecht betreurde de voorzitter van
de Arbeïdersktmstkring het in zijn
dankwoord, dat het publiek niet: in
groter getale was opgekomen. Dat
verzuim kan nog hersteld worden
als hedenavond de tweede voorstel
ling gaat. W. L.
«„Ballet der Lage Landen".
Schouwburg, Middelburg
„HET BALLET DER LAGE LAN
DEN brengt met dit repertoire 'n pro
gramma, dat ontegenzeggelijk belang
stelling verdient, maar dat „naar meer
en beter" doet verlangen".
Dit schreven wij naar aanleiding
van de in maart 1955 voor de N.V.V.
Bestuurdersbond te Middelburg gege
ven voorstelling, toen Mascha ter Weer
me met haar ballet een instructièf pro
gramma bracht.
De toen uitgesproken wens is nu in
vervulling gegaan..
Onder auspiciën van de Arbeiders-
kunstkring in Middelburg trad „Het
Ballet der Lage Landen"' gisteravond
wederom in de Schouwburg op. Het
repertoire was zorgvuldig gekoz.en en
omvatte zowel licht verteerbare, in de
parodistische sfeer'liggende balletten,
als enkele meer klassieke vormen van
danskunst. Het resultaat was een boei
end en onderhoudend geheel, dat be
gon met de amusante „Boerenbruiloft"
en dat eindigde met een charmantè,
vederlichte „Garden Party".
De „Boerenbruiloft" bracht weinig
nieuws, zij het dan dat reeds in deze
dans Greetje Donker opviel door haar
parodistische kwaliteiten, gepaard
gaande aan een soepele techniek. Deze
kwaliteiten bevestigde zij wederom in
,,'t Mislukte aansoeck" (eveneens een
oude bekende), waarin Marten Mole-
ma haar uitstekend partij gaf. Op mu
ziek van Edvard Grieg danste Angela
Bayley een gracieuze nocturne als stijl
vol intermezzo.
In een suite uit „Les Sylphides",
muziek van Chopin en choreografie
van Fokine, toonde de jeugdige Andri,-
ne de Clerq opnieuw haar natuurlijke
souplesse, gelukkig gecombineerd met
een uiterst gave techniek. Ook Ine
Rietstap en Ben de Rochemont, die de
ze suite na ook soli gedanst te hebben,
besloten met een wals-duet, gaven veel
schoons te genieten.
Johan Mittertreiner bracht op eigen
choreografie en met muziek van Peter-
Keil enbach „De Rattenvanger van Ha-
melen"; strak, beheerst en bijzonder
expressief gedanst. Na „Tarantella", 'n
Italiaanse volksdans op oude melodie-
en, fris en vaardig vertolkt door Nel
ter Weeme en Ben de Rochemont, volg
de wederom een oude bekende, name
lijk „Le foyer de la danse", een sterk
beeldend ballet, dat sinds vorig jaar
aan verfijning gewonnen had.
Angela Bayley en Ben de Rochemont
kregen in „Pas de deux" uit Giselle
nog eens gelegenheid hun vaardigheid
op technisch gebied te demonstreren
(iets meer bezieling zou beslist niet
geschaad hebben en tot. besluit was er
dan de „Garden Party", naar een idee
van, en mèt Pieter v. d. Sloot als cho
reograaf en op muziek van Jaccjues
Offenbach. Een zoals opgemerkt
vederlichte, zeepbelachtige historie,
met geestige vondsten, door allen over-
tuigdend en in de juiste sfeer gedanst.
Pianist Wïm Franken vervulde zijn
taak naar behoren.
