Sowjet-Unie wil hulp verlenen aan Latijns-Amerikaanse landen Herinneringen aan de grote watersnood van 1916 KLANKBORD RUSTIGE VERJAARDAG VOOR PRINSES BEATRIX DINSDAG 17 JANUARI 1956 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT RAMP IN TIJDEN VAN BEPROEVING Prinses Wilhelmina vergeet haar petekinderen niet Het was de 15e januari van het jaar 1916, het derde mobilisatie jaar, dat de Amsterdamse kranten deze veelzeggende ingezonden me dedeling afdrukten: liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiim 1 Poolsch Koffiehuis j H Heden 15 Januari r3 Haché met rijst M M van 12 tot 2 uur |j Ons land had het in dat derde mobilisatiejaar moeilijk. Het zat klem tussen de oorlogvoerende mogendheden in een oorlog, waarvan men de eerste dagen dacht, dat hij „wel in een paar maanden zou zijn afgelopen". Dat optimisme bestond in 1916 al lang niet meer. Het handhaven van de neutraliteit vergde van de bevolking een enorme krachtsinspanning en van de regering werd een voortdurende diplo matieke waakzaamheid geëist om niet in het conflict ie worden be trokken. Op die vijftiende januari trof een vreselijke ramp een gedeelte van ons volk. In diezelfde krant immers vinden we de naar onze huidige maatstaven zeer bescheiden gezette kop: Groote watersnood in ons land Zuiderzeedijken op verschillende plaatsen doorgebroken en het erop volgende bericht begint met de woorden: Gierende Noordwester Storm! Hollander! Weest op Uw hoede! Uw vriend en uw doodsvijand, de zee, loopt storm tegen uw duinen en dijken. De stormklokken luiden boven het (loeien van den orkaan uit. Hollander! Weest op uw hoede. En dan volgen de eerste berichten over de ramp die zich aan grote ge bieden rond de Zuiderzee heeft vol trokken in de nacht van 13 op 14 januari 1916. Aartje Koninginnetje Men had nog geen mobiele radio's, feen helikopters, geen snelle motor- otenMaar zoveel andere dingen zijn hetzelfde geweest: het medeleven van de bevolking, het watersnoodco mité, staaltjes van heldenmoed en ze ker niet op de laatste plaats de per soonlijke belangstelling van ons ko ninklijk huis, van Koningin Wilhel mina. Reeds de eerste dag schrijft een der dagbladen: men zegt, dat er hoog bezoek verwacht wordtDe volgende dagen kunnen de lezers er kennis van nemen hoe onze onver moeibare vorstin van plaats tot plaats gaat in een motorboot „op verzoek van Hare Majesteit was deze niet versierd" hoe zij voor ieder belangstelling heeft en hoe zij een meer dan oppervlakkige belangstel ling heeft, voor wat zich afspeelt in de overstroomde gebieden. Die belangstelling is in enkele ge vallen véél verder gegaan zij werkt zelfs door tot 'i onze dagen. Want terwijl in die rampnacht van 13 op 14 januari de noodklokken luidden, kon de Wakkerdijk tussen Bunschoten en Eemnes het niet meer houden. Het vissersplaatsje Spakenburg liep on der. En op een zolder' aan de voet van de zeedijk lag een moeder in het kraambed. Alles wat zij bezat was verloren gegaan, haar huisraad was weggedreven, maar waarschijnlijk heeft zij het op dat ogenblik niet be seft. Want zij wachtte op een dokter, die niet kwamLater waagde de vroedvrouw, mej. Lindhout, het erop. Met een bootje probeerden een paar mannen deze dappere vrouw naar die zolder te brengen. Een eerste poging mislukte, het bootje sloeg om. Een tweede keer wist de vroedvrouw het huisje aan de dijk te bereiken. En het kindje, dat die nacht werd gebo ren, was een meisje. Aartje Vedder. Eén dag later bezocht de Koningin de jonge moeder. Kort daarop kwam er een tele- §ram. Vader en moeder Vedder egrepen het eerst niet zo goed, tot dominee Munnik met eenzelf de telegram by hen kwam: Hare Majesteit Koningin Wilhelmina verzocht peetmoeder te mogen zijn van dit kleine meisje. Het meisje is nu getrouwd: mevrouw Wilhelmina Aartje Korlaar-Ved- VRIJHEID. Mevrouw Marjorie Pat- tengalz in Milwaukee (V.S.) heeft echtscheiding aangevraagd omdat zij het niet langer kon verdragen dat haar man steeds maar opnieuw zong „ik wou dat ik weer vrij was". ONDER POLITICI. De Franse pre mier, Edgar Faure, weigerde toen hij op een vergadering van het bestuur der radicale partij aankwam om be roep aan te tekenen tegen zijn uitsto ting uit de partij, zijn overjas bij de vestiaire af te geven. „Zij hebbeii mijn lidmaatschapskaart weggenomen, zij zouden mijn overjas ook nog kunnen weghalen", zei hij tot de vestiaire-juf frouw. AFWEER. In de Verenigde Staten verkoopt men voor de dames kleine alarmsignalen, die in een handtasje verborgen kunnen worden. Zij wegen slechts 200 gram en zijn tot op 500 me ter te horen. De bedoeling is vooral al te galante mannen op een afstand te houden. der, moeder van twee kinderen. Veertig jaar lang is één der da gen voor Kerstmis een feestdag voor „Aartje Koninginnetje", zo als het do-p haar heel lang heeft genoemd. Van haar geboorte af tot haar vyftiende jaar kwam zo eind december Koningin Wilhel mina op bezoek in het gezin Ved der. De eerste keer," dat Aartje het zich herinnert is, toen zy vyf jaar was. Haar zusje kwam haar van school halen en de Ko ningin had de prinses by zich, die een bal in een netje en een doos flikken meebracht. Daarna sloeg de koningin het jaar lijks bezoek wel eens een keer over. Maar ook kwam zij wel eens onver wacht ééns samen met prinses Ju liana op de fiets. Die dag voor Kerst mis werd echter nooit overgeslagen: als de Koningin zelf niet kon komen, zond zij haar secretaresse of een hof dame met een geschenk. Nooit kwam dat over de post en altijd was 't iets, wat Aartje goed kon gebruiken, nooit zó maar iets moois. Haar kostbaarste bezit is wel een Bijbel met zilveren slot. „Voor Aartje Vedder te Spaken burg, mijn petekind Wilhelmina 1916" was er in geschreven. En dan is er een bladbegonia. Hij ziet eruit, of hij zo van de bloemist komt. Maar hij is al bijna 17 jaar oud. („Hij heeft er wel eens heel slecht bijgestaan, maar we hebben hem altijd weer opgekweekt", ver telt Aartje). Samen met een thee meubel was hij het huwelijksge schenk van de koningin. En op de trouwdag liet Hare Majesteit zich vertegenwoordigen op stadhuis en in de kerk. Daarna kwamen er ieder jaar twee cadeau's en later, toen er kinderen waren in het gezin Korlaar, ook nog voor ieder kind een geschenk. En altijd waren het dingen, waar de kinderen echt blij mee waren. Na de oorlog is Prinses Wilhelmi na nog geregeld op bezoek geweest in het huisje onder aan de dijk, dat je alleen maai- kunt vinden, als ie mand je het héél precies uitduidt. De laatste twee jaar niet meer. „De prinses is erg moe", vertelde de se cretaresse van de prinses de laatste keer, een paar weken geleden, toen zij de jaarlijkse geschenken kwam brengen. Zij stierf in vrede In diezelfde rampnacht is er nog een klein meisje geboren, Lysje Uit- huisje, nu mevrouw Van Driel, moe der van zes kinderen op het eiland Marken, dat toen de meeste slacht offers telde. Zij is het tweede pete kind van Koningin Wilhelmina ge weest en zij is op eenzelfde wijze, van jaar tot jaar, bedacht met een bezoek en een geschenk nu acht geschenken, voor haarzelf, man en kinderen. Wij hebben haai* niet ge sproken, maar Aartje Vedder heeft het ons verteld. Zij kent haar peet- zuster goed en zij delen hun verering voor onze grijze prinses. Alle ellende heeft zy van naby meegemaakt. Volendam was er héél erg aan toe. Er was voed selgebrek en men maakte zich ernstig ongerust over het uitbre ken van epidemieën onder de be volking, die veelal samenhokte in de enige nog veilige onder komens: de roefjes van de vis sersschepen. Daar werd de ko ningin aan een sterfbed geroe pen: een vrouw met tuberculose in het allerlaatste stadium had ge vraagd, éénmaal de koningin te mogen ontmoeten. Koningin Wil helmina heeft bij haar bed ge staan. De volgende dag is deze vrouw in vrede gestorven. OP 31 JANUARI 18 JAAR Op 7 februari in Raad van State H.K.H. Prinses Beatrix heeft het voornemen om, in verband met het naderend eindexamen, haar achttien de verjaardag te vieren op een wijze die weinig afwijkt van hetgeen de laatste jaren gebruikelijk was. De prinses zal op 31 januari a.s. gewoon naar school gaan. In de na middag zal zij enkele deputaties ont vangen, terwijl 's avonds de verjaar dagviering in de familiekring zal plaats vinden. Op 4 februari a.s. zal de prinses aanzitten aan een diner, dat te harer ere door h.m. de koningin en z.k.h. de prins der Nederlanden in het ko ninklijk paleis te Amsterdam aan de leden der regering en andere hoge autoriteiten wordt aangeboden. H.K.H. Prinses Beatrix zal op 7 februari a.s. te 15.30 uur een buiten gewone vergadering van de Raad van State bijwonen, in welk college zij krachtens de grondwet na het ver vullen van haar 18e jaar van rechts wege zitting heeft. H.M. de koningin zal deze vergade ring voorzitten. Ook z.k.h. de prins der Nederlanden, die eveneens zit ting heeft in de Raad van State, zal deze plechtigheid bijwonen. Op 7 februari zal prinses Beatrix zich met de koningin en de prins van het paleis Lange Voorhout per geslo ten auto rechtstreeks ..aar het ge bouw van de Raad van State bege ven. Na afloop van deze plechtigheid zullen de koningin, de prins en de prinses per auto naa rhet paleis Lan- fe Voorhout terugkeren, alwaar aan e prinses enkele geschenken zullen worden aangeboden. Woonruimtekwestie in Uitgeest. Onlangs heeft het lid van de Tweede Kamer, de heer Bommer, aan de minis ter van maatschappelijk werk ge vraagd of deze kennis had genomen van een adres, dat door ds. Van Beek te Uitgeest tot de Kroon was gericht en waarin werd verzocht een aantal besluiten van burgemeester en wet houders van deze gemeente te vernie tigen. De bij deze besluiten geregelde woningtoewijzing zou volkomen in strijd zijn met de rechtvaardigheid en dienovereenkomstig ook met het aan de woonruimtewet ten grondslag lig gende begrip van doelmatige verdeling van de woongelegenheid. De minister heeft daarop thans ge antwoord, dat hij Gedeputeerde Sta ten van Noord-Holland heeft verzocht een onderzoek in te stellen. Op verzoek van de minister hebben B. en W. van Uitgeest laten weten, dat zij in afwachting van de beslissing op het adres van ds. Van Beek de be treffende woningen niet zullen doen betrekken. In verband hiermee is het niet nodig een besluit tot schorsing van de besluiten van burgemeester en wethouders uit te lokken. Verbetering in het bouwbedrijf Van secundaire arbeidsvoorwaarden Nadat onlangs werd besloten de vakantieuitkeringen in het bouwbe drijf met 12,5 procent te verhogen, zijn de in de raad van bestuur bouw bedrijf samenwerkende werkgevers organisaties thans met de werkne mersorganisaties overeengekomen, ook de door de regering toegestane verruiming van de secudaire arbeids voorwaarden met drie procent van 't jaarloon, te verlenen. Uit de gevoerde besprekingen is gebleken, dat het in de bedoeling ligt de verruiming gedeeltelijk te ho noreren door verlenging van de va kantie. De verplichte vakantieweek zal reeds dit jaar worden uitgebreid met de daaraan voorafgaande zater dag en de daarop volgende maandag, met overeenkomstige vakantietoe slag. De rest zal worden besteed ten behoeve van een weduwenpensioen. Op 16 januari 1906 begaf mejuffrouw B, Flipse zich op lS-jarige leeftijd, gewapendmet een koffertje kleren, naar haar eerste werkgever. Dat was de familie Jobse in Boudewijnskerïce (gemeente Zoutelande). Zij ging toen dertig gulden per half jaar verdienen. Eén maal in de drie weken bezocht zij haar ouders, die in Zoutelande woon den, want bussen reden er nog niet Maandag was het groot feest in huize Jobse, waar mejuffrouw Flipse vijftig jaar voor de goede gang van zaken gezorgd heeft. Zij is als 't ware een deel geworden van het ge zin, waarvan momenteel nog twee broers, de 77-jarige PJobse en de 66-jarige K. Jobse, zijn overgebleven. Het is met recht een gouden dienst ju bileum geworden, want al die tijd heeft mejuffrouw Flipse het huishou den verzorgd, de Tcoeien gemolken en voor het kleinvee gezorgd. En zij hoopt er nog lange tijd mee voort te gaan! (FOTO P.Z.C.) Landingsrechten voor K.L.M. in de V.S.? Bezoek van Prins Bernhard en c de heer 1. A. Aler Dezer dagen zijn, zoals gemeld Srins Bernhard en enige dagen later e heer I. A. Aler, president-direc teur der K.L.M., naar de Verenigde Staten gereisd om daar onder meer bezoeken te brengen aan de vlieg tuigfabrieken van Douglas en Lock heed, aan Texas en mogelijk aan Washington. Het doel van het bezoek van de heer Aler, die in de V.S. vergezeld wordt door de directeur der K.L.M.. mr. L. H. Slotemaker, is o.m. zich in Los Angelos aan de westkust van de V.S. en in Houston in Texas te oriën teren over mogelijke rechtstreekse verbindingen Los Angelos-Montreal- Amsterdam en Mexico City-Houston- Montreal-Amsterdam. Het is de be doeling, dat prins Bernhard op en kele bijeenkomsten in Los Angelos en Houston aanwezig zal zijn. Zoals bekend streeft de K.L.M. er al jaren naar landingsrechten buiten New-York in de Verenigde Staten te krijgen, o.a. aan de westkust. Tot dusverre bestaat nog geen lucht vaar tverdrag tussen de V.S. en Ne derland en alle K.L.M.-vluchten moe ten thans op vergunning van de V.S. worden gemaakt. Het is de bedoeling te komen tot een luchtvaartverdrag, waarvoor de besprekingen op rege- ringsnivau te Washington tussen beide landen, naar wordt gehoopt bin nen de volgende maanden, zullen kunnen beginnen. CONCURRENTIE OP LANGE AFSTAND Kwestie van luchtlijnen eist nadere bestudering...i De minister-president der Sowjet-Unie, Nikolai Boelganin, heeft de be reidheid van de Sowjet-Unie, de landen van Latyns-Amerika desverlangd te helpen, bekend doen maken. In een persconferentie las perschef Hjitsjef de verklaring maandagavond voor. Rusland is bereid, technische hulp te verlenen, indien de Latijns-Ameri kaanse landen dit wensen. Het wil voorts gaarne diplomatieke betrekkin gen opnemen met alle Latyns-Amerikaanse landen, waarmee zulke betrek kingen nog niet bestaan, aldus deze verklaring. Dit is de voormalige Duitse S.S.-lui tenant Harry Mengerhausen, die kort geleden met 985 andere krijgsgevan genen uit Rusland in 't repatriërings kamp te Friedland aankwam. De J/0- jarige Mengerhausen vertelde, dat hij één van de drie mannen is, die de lij ken van Adolf Hitler en Eva Braun op 30 april 191/5 tijdens de laatste stuiptrekkingen van het Duitse rijk, verbrandden. Volgens zijn verhaal zouden de lijken, nadat het paar zelf moord had gepleegd, uit de bunker bij de Rijkskanselarij zijn gehaald en buiten met benzine zijn overgoten en in brand gestoken. De Sowjet-Uni zo vervolgt het stuk, zal zich niet mengen in de bin nenlandse aangelegenheden van enig ander land en verwacht, dat andere landen zich ook niet in de binnenland se aangelegenheden van de Sowjet- Unie mengen. Rusland wil voorts de handel met Latijns-Amerika vergro ten in het belang van beide partijen. Het land kan industrieproducten, auto's, landbouwwerktuigen, complete fabrieksuitrustïngen leveren in ruil voor landbouwprodukten, mineralen en stamboekvee, aldus Boelganin. De verklaring bevat de antwoorden op een aantal vragen, die het blad „Vision" hem had voorgelegd. Over de vraag, of de Sowjet-Unie Amerikaanse luchtvaartmaatschap pijen wil toestaan, de Sowjet-Unie in haar luchtnet op te nemen, antwoord de Boelganin dat deze kwestie nadere bestudering vereist. Zowel met regeringen als met han delsondernemingen wil Rusland on derhandelen. Ook uitwisseling van toeristen wil Rusland toestaan. (United Press). Tabak in België niet duurder. Minister steekt spaak in fabrikantenwiel. De Belgische minister van economi sche zaken heeft bekendgemaakt, da- hij op het laatste ogenblik op de hoog te is gebracht van een plan der tabaks industrieën om de prijzen van sommi ge categorieën rooktabak, sigaretten en cigarillo's van 16 januari af te ver hogen. Omdat hij daaromtrent niet vooraf gaand geraadpleegd was, heeft hij on middellijk een ministerieel besluit uit gevaardigd, waarbij de prijzen op hun vroeger peil worden gehandhaafd. Het Wereldgebeuren. Goede reis, Dag! Dag Hammaiskjöld, de secretaris generaal van de Verenigde Na ties, is zondag te New-xork in het vliegtuig gestapt voor .en we reldreis van zes weken. Het is niet in de eerste plaats zijn bedoeling, om schilderachtige plekjes of bezienswaardigheden op het ge bied van historisch dorps- en steae- schoon te bezichtigen. Het is geen plezierreisje, dat hij maakt, maar 'n tocht die voortvloeit uit zijn hoge functie: vertegenwoordiger te zyn van een zeer verdeelde, maar toch al tijd nog hard werkende vereniging, die zoals vele instellingen in deze tijd wordt aangeduid met een afkorting, bij ons als V.N., en die nu niet min der dan 76 ledenlanden telt. In de di verse hoofdsteden zullen ongetwijfeld hooggeplaatste autoriteiten voor een officiële ontvangst zorgen. En men zal hem brengen naar de gebouwen, waar de regeerders zetelen en naar zalen, waar internationaal geconfe reerd wordt. Het is hem dus niet om de toe ristische bezienswaardigheden begon nen, maar er zullen hem heel wat blikken achter de schermen worden gegund en zeker van zijn standpunt moeten die taferelen de moeite van het bezien dubbel en dwars waard zijn. Dus tóch: bezienswaardigheden bij de vleet. Beziens- en beluisterenswaardighe- den. Het zal hem vooral inte resseren, wat de diverse macht hebbers in het Nabije Oosten te zeg- fen hebben over het conflict tussen e Arabische landen en Israël. Op .de route, die voor hem is uitgestip peld, liggen immers de meeste Hoofd steden van die streek. Reporters vroegen hem bij zijn vertrek, of hij in de Palestijnse kwestie bemiddelend zou optreden. Dag Hammarskjöld, die een groot en kundig man is, en toch (of misschien juist daarom) de bescheidenheid in eigen persoon, zei dat verscheidene landen al diploma tieke tussenkomst hadden aangebo den, maar dat hy niet zou aarzelen om ook een bemiddelende rol te spe len, wanneer hij daarmee kon bijdra- fen tot het welzijn van de landen in it gebied. Maar hij wekte niet de indruk, dat hij met een directe di plomatieke missie een bezoek aan de ze landen zal brengen. Zijn gesprek ken zullen zeker niet beperkt blijven tot de Palestijnse kwestie. Ongetwij feld heeft hy een dik dossier bij zich met het opschrift: Cyprus. Ook En geland en Griekenland staan immers op het reisschema. En de kwesties van „concurrerende coëxistentie zul len zeker aan de orde komen in Ban galore, India, waar hij vertegenwoor digers van vier en twintig landen zal toespreken om de twaalfde jaarlijk se bijeenkomst van de Economische Commissie der Verenigde Naties voor Azië en het Verre Oosten. Er zal, zoals overal, ook daar veel tact van hem worden gevraagd, want de te- fenstellingen tussen de opvattingen er diverse leden zijn zo breed en diep, dat sommige vertegenwoordi gers geen woord met elkaar mogen wisselen. Voor de man, die gerechtigd is na mens de hele „vereniging" te spre ken, zullen er dus wel enige pogin gen te wagen zijn om zoals in het Handvest van de Verenigde Naties staat, „tussen de volken vriendschap pelijke betrekkingen tot ontwikkeling te brengen, gegrond op eerbied voor het beginsel van gelijke rechten en zelfbeschikking der volken". Zoals gezegd: Dag Hammarskjöld is met de eerste de beste. Deze 50-jarige Zweed was voordat hij in 1953 tot secretaris-generaal der V.N. werd gekozen, van 1936 tot '45 secretaris-generaal geweest van het departement van financiën in zyn land. Bovendien was hij president van de raad van commissarissen van Zwedens nationale bank. Dat hy op het gebied van de buitenlandse poli tiek ook al sporen had verdiend vóór hij in zijn tegenwoordige functie werd gekozen, blijkt uit het feit, dat hij van 1946 tot 1950 deskundige voor financiën was bij het departement van buitenlandse zaken. In 1950 werd hy plaatsvervangend voorzitter van de Organisatie voor Europese Eco nomische Samenwerking en in 1953 leidde hij de Zweedse delegatie naar de Algemene Vergadering der Ver enigde Naties. Een geboren staats man, zou men haast zeggen, en dat kan aardig kloppen, want zijn vader was al gouverneur van Uppsala. Het is waarschijnlijk, dat hij ondanks dit alles de reis aanvaardt zonder hoge verwachtingen van zichzelf. In 1953 schreef hij aan de Veiligheidsraad: Met sterk gevoel van persoonlijke ontoereikendheid aarzel ik, de kandi datuur voor het ambt van secretaris generaal te aanvaarden, maar ik ge loof niet, dat ik zou kunnen weige renDie ontoereikendheid is tot nu toe gelukkig niet gebleken al zal Hammarskjöld vermoedelijk met het zelfde gevoel in het vliegtuig zijn gestaot Zij. die naar een betere ver- rio volken ver- """en ro«ren Hem «r> gedachten in "'e talen toe. Goede reis. Verhalen van Karl May herleven Plannen zijn in gevor derd stadium om de verhalen van de India nen-fantasie-schrijver Karl May te doen her leven. Old Sliatterhand zit reeds te rillen van op winding en zijn zilver- buks op te poetsen. Winnetou is zich weer aan het oefenen in het uitspreken van zijn „Oef bleke broeder, ik heb gezegd", het trek ken van een stalen ge zicht en het roken van de vredespijp, die hij enige jaren geleden door sigaretten verving. De Indianen zijn op het ogenblik werkzaam bij een Frans circus. Het is niet bekend of 't apachen, comanchen of zwartvoeten zyn. Zij schitteren echter in be hendigheden op het ge bied van paardrijden, tomahawkwerpen, las soslingeren en schieten. Van scalperen hebben zij afgezien. Het Indianenspel zal zich afspelen in Mid den-Brabant op 't land goed Maurick van de familie Van Lanschot. Men overweegt, 'n hon derdtal Ambonezen aan te werven voor het ge reed maken van het 4,5 hectare grote terrein, 't bouwen van wigwams en van onderkomens voor medespelenden en bezoekers. Wedstrijden in het spoorzoeken, het snijden van totempalen e.d. onder leiding van echte Indianen, staan op het voorlopige pro gramma. DAG HAMMARSKJÖLD op reis voor de vrede

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1956 | | pagina 5