PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Indonesië riep delegatie terug
van conferentie te Genève
Middelburgs burgemeester over
bemoeienissen van het Rijk
BILT
ONVERLAAT ROOFDE 500 NA
UITSCHAKELING" PERSONEEL
Vandaag...
DUITSE VAKBOND ONTBOND
PLAATSELIJKE ORGANISATIES
199e jaargang - no. 14
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adj.-Hoofdred.: G. A. de Kok
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 5.85 p. kw.; fr. p. p. 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 17 jan. 1956
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minimum p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 cent per regel met een minimum
van l.—. .Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vllssingen, Walstr. 58-60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 546 of 304); Middelburg. Markt 51. telef. 3611; Goes. Lange Vorststr. 63. telef. 24T5 (b.g.g. 2228): Oostburg, Flnlandstraat 2. telet. 16; Terneuzen Brouwerijstraat 2; Zlenkzce N. Bogerdstra=.t 24, telef. 26.
NA LANGE KABINETSVERGADERING
Onder druk van oppositie en
vier regeringspartijen
De Indonesische regering heeft maandag met algemene stemmen beslo
ten, haar delegatie die te Genève verblijft voor onderhandelingen met Ne
derland, terug te roepen. De leider van de delegatie, de minister van Buiten
landse Zaken Anak Agoeng Gde Agoeng, moest in Genève de komst af
wachten van twee speciale koeriers, te weten de minister van landbouw,
Mohammad Sardjan en de financiële adviseur dr. Indra Kasoema, die ver
moedelijk woensdag de noodzaak van het terugroepen van de delgatie zul
len verduldelijken. Het besluit viel, nadat het kabinet twee en een half uur
had beraadslaagd. Het is een uitvloeisel ran druk, zowel van de oppositie
als van vier regeringspartijen, waaronder de P.S.I.I. en de Nahdatoel Oela-
ma, de orthodox-islamietlsche partij. De twee ministers van die party woon
den de kabinetszitting van gisteren niet bij. De 23 Indonesische ministers
behoren in totaal tot twaalf partyen.
Nederlandse zegslieden deelden mede, dat het besluit van de Indonesische
regering te verwachten was omdat verscheidene partijen tegen de conferen
tie gekant warem\
Zu achtten het mogeiyk dat de conferentie pas zal worden hervat nadat
ln April een nieuwe Indonesische regering in functie zal zyn gekomen.
Mohammed Roem, lid van de Indo
nesische delegatie! heeft maandag tij
dens een informeel gesprek met jour
nalisten te Cenève gezegd, dat de te-
Persvrijheid
Tot de vrijheden in de democra
tische landen behoort de pers
vrijheid. Men mag in die lan
den openlyk in dagblad en periodiek
zijn mening uitspreken, inaien men
niet zondigt tegen de bestaande
wetten.
Dit betekent echter niet, dat de
persvrijheid in de democratische lan
den nu ook volmaakt zou zrjn. Het.
internationaal persinstituut in Zwit
serland heeft moeten constateren,
dat in slechts vier van veertig niet-
totalitair geregeerde landen de
persvrijheid in geen enkel opzicht
werd beperkt.
Waarschijnlijk zullen de meeste
van onze lezers denken, dat Neder
land wel tot die vier gelukkige lan
den behoort. Zy vergissen zich, maar
daar moet toch direct aan toegevoegd
worden, dat de persvrijheid in Ne
derland groot is en dat er tegen de
bestaande "beperkingen van depers
vrijheid regelmatig bezwaar wordt
gemaakt.
Het internationaal persinstituut
heeft wat Nederland betreft drie
verwijten gemaakt, die in een
rapport over „Overheidsdruk op de
pers", werden gepubliceerd.
Het eerste verwijt is, dat het pu
bliceren van nieuws betreffende de
nationale verdediging strafbaar kan
zijn, ook wanneer het door gewone
(officiële) fanalen is binnengeko
men.
Hier wordt gedoeld op een enkel
geval, waarbij een journalist volko
men legaal een informatie ontving
en publiceerde om na de publikatie
tot de ontdekking te komen, dat een
andere militaire instantie dan zyn
inlichtingenverstrekkers hem daar
voor liet vervolgen.
Het was een heel pijnlyk geval,
dat zeker niet had mogen voorko
men en dat demonstreerde hoe in
militaire kringen de inzichten soms
uiteenlopen.
Het geval heeft zich niet herhaald
ook niet in gevarieerde vorm
zodat het vermoedelijk een uitzonde
ring zal blijven.
Heel wat ernstiger is het verwijt,
dat in het rapport wordt geuit
over het niet-toelaten van een
Nederlands journalist tot Nederlands
Nieuw Guinea. Deze journalist was
door zijn blad voorgedragen om aan
een reis naar Nieuw Guinea deel te
nemen, maar de gouverneur van
Nieuw Guinea had een persoonlijke
vooringenomenheid tegen deze pers
man. Men is er niet m geslaagd de
gouverneur tot beter inzicht te bren
gen. Hieris bepaald tekort gedaan
aan de persvrgheid.
Tenslotte wordt er in-het I. P. I.-
rapport op gewezen, dat het nog
altijd in Nederland mogelyk is
een journalist te gyzelen, wanneer
hg de bron van zijn nieuws niet aan
gerechtelijke instanties wil openba
ren.
Dit is een oud zeer in Nederland.
Het gaat hier om een duidelijke te-
istelling tussen bepaalde juridi
sche opvattingen in Nederland en de
beroepsethiek van de journalist. Men
rekent er in Nederlandse journalis
tieke kringen nog altijd óp, dat in de
toekomst het „verschoningsrecht"
van de journalist wettelijk geregeld
zal worden.
De beroepsethiek schrijft voor. dat
een journalist de bron van zijn
nieuws niet noemt, wanneer daar
door die „bron" aan een onaangena
me bejegening, een vervolging etc.
wordt blootgesteld.
De Nederlandse journalisten hou
den zich aan deze regel en verschei-
denen van hen hebben daarvoor een
gijzeling geriskeerd.
De beroepsethiek bleef dus ge
handhaafd en het was niet de pers
vryheid maar de journalist zelve, die
getroffen werd.
Dat laatste is te betreuren en
daarom is het helaas nodig, ook
de Nederlandse persvrijheid in 't
I.P.I.-rapport als ontoereikend te
kwalificeren.
Wellicht geeft dit I.P.I.-rapport
thans aanleiding om in Nederland
wat nadrukkelijker te streven naar
het wegnemen van de vlekjes, die de
Nederlandse persvrijheid thans nog
ontsieren.
rugroeping van de Indonesische dele
gatie naar Djakarta neerkomt op een
schorsing van de Nederlands-Indone
sische conferentie en niet op een af
breken van het overleg. Roem bracht
een „mogelijk precedent" in herinne
ring; de bijna vijf maanden die ver
streken tussen de parafering en de
ondertekening van de Indonesische
onafhankelijkheidsverklaring, nu acht
jaar geleden. Toen, zei hij, ging de
Nederlandse delegatie terug, op 7 No
vember 1946; na de overeenkomst van
Linggadjati te hebben geparafeerd.
Pas op 24 Maart 1947 keerde zij terug.
Deze keer, zei Roem, zal het de Indo
nesische delegatie zyn, dié terugkeert
voor ruggespraak met haar regering
en met leidende politici. Hij liet door
schemeren, dat de conferentie later
hervat kan worden.
De Nederlandse regering deelde
gisteren mee, dat haar niet officieel
bekend was, of deze terugroeping het
einde van de conferentie zou beteke
nen. Zij vond geen aanleiding om,
vooruitlopende op een te verwachten
officiële kennisgeving, commentaar
te geven.
Een Indonesische woordvoerder
te Genève heeft gisteren verklaard,
dat de gedelegeerden na ontvangst
van het telegram van de regering
in hoofdzaak over interne zaken
praatten. Een van de onderwerpen
was een rede, die president Soe-
karno onlangs hield en waarin sa
menwerking met de Communisten
werd aanbevolen.
Het Nederlandse gezelschap was in
Genève slechts vertegenwoordigd door
een officiële woordvoerder, die er het
zwijgen toe deed, en een aantal jour
nalisten.
Enkele leden van de Indonesische
delegatie enook sommige Indonesische
journalisten meenden, dat de terug
roeping van de delegatie zou zyn ver
haast door de pauze in de conferentie,
die op 7 januari intrad op aandringen
van Nederland. Tüdens die pauze kre
gen de politieke partyen in Indonesië,
die tegen de conferentie gekant zijn,
meer kans om druk uit te oefenen.
„De pauze was fataal", zei een Indo
nesische zegsman. „We hadden wel
licht voor 7 januari al een overeen
komst gereed kunnen hebben".
Autobus botste
tegen boom
Dertig gewonden.
Bij een ernstig busongeval, dat
zich maandagmorgen heeft voorge
daan op de straatweg LosserEn
schede, zijn zeven personen vrij ern
stig gewond, terwijl 23 anderen lich
te verwondingen opliepen.
Een bus uit Losser, die personeel
voor twee Enschedese, textielfabrie
ken had opgehaald uit Losser en
Overdinkel, botste by het passeren
van een andere bus tegen een boom.
Twee personen werden uit de bus ge
slingerd, waarbij ze verwondingen
opliepen. Drieentwintig buspassa
giers zijn naar de beide Enschedese
ziekenhuizen overgebracht, doch het
merendeel van hen kon, na verbon
den te zijn, naar huis terugkeren..
OVERVAL IN AMSTERDAMSE WINKEL
Deze foto geeft een beeld van de aan
komst van prinses Lalla Nezha van
Marokko (midden) haar broer Mou-
lay Abdallali (rechts) en de Marok
kaanse minister van onderwijs, Mo
hammed el Fassy (links) in Parijs
waar de prins en de prinseszoon en
dochter van sultan Sidi Mohammed
Ben Yoessef, hun studies zullen vol
tooien. De minister maakte de vlieg
tocht van Rabat, de hoofdstad van
Marokko, naar de lichtstad mee.
yy
Onder bedreiging moesten
drie mannen uit de kleren.
In een zaak van rywielen, radio
toestellen e.d. in de eerste Van Svvin-
denstraat te Amsterdam is tegen
vijf uur maandagmiddag een met
een pistool gewapende man binnen
gekomen, die de drie winkelbedien
den onder bedreiging gelastte, zich
naar de tuin te begeven.
Toen de overvaller ontdekte, dat
het pand te veel ingesloten lag cn
onmiddellijk alarm kon worden ge
slagen, werden de heren in een ach
ter de winkel gelegen kantoortje
gelaten. Nog steeds onder bedrei
ging moest het drietal zich ontkle
den.
Nadat de onverlaat de deur had
afgesloten en de telefoondraden had
doorgesneden, griste hg uit de kassa
een bedrag van naar schatting vijf
honderd gulden en zag kans zich
daarmee uit de voeten te maken. De
drie bedienden, die uit het kamertje
waren ontvlucht, renden in hun on
dergoed de straat op. maar van de
overvaller was geen spoor n.eer te
ontdekken. Bij een naastgelegen ban
ketbakker hebben zrj de politie op
gebeld. De leeftyd van de man, die
Al was Pierre Poujade aan het begin
van het nationale congres van zijn
partijdat in Parijs werd gehouden,
in beslag genomen door een menigte
belangrijke dingen, toch had hij nog
wel even tijd om temidden van zijn
aanhang met zijn vrouw de krant in
te zien, waarin met grote letters de
noodkreet voorkwam, dat het ,J?ran-
se rijk wordt bedreigd"!
En omdat er natuurlijk een fotograaf
in de buurt was, leverde het nog een
gezellige en opgewekte foto op ook.,..
niet gemaskerd was, wordt geschat
tussen de 20 en 30 jaar.
Volgens het winkelpersoneel zou
de overvaller iemand geweest Kunnen
zyn, die een poos geleden op termyn-
betaling heeft willen kopen, doch aan
wie dat toen na verkregen slechte
informaties, is geweigerd. De winkel
bedienden hebben de politie een dui
delijk signalement kunnen verstrek
ken.
Laatste eer in vliegtuig.
De nabestaanden der vijf Amerikaan
se zendelingen, die vorige week in
Noordoost-Ecuador door wilde Auca-
indianen werden vermoord, hebben in
een Amerikaans militair vliegtuig bo
ven de plek, waar de vijf slachtoffers
begraven liggen, de laatste eer aan de
doden bewezen. De autoriteiten waren
bevreesd geweest, dat de vijf vrouwen,
indien het vliegtuig zou landen, het
zelfde lot als hun echtgenoten zouden
ondergaan.
Zo konden de weduwen slechts door
de venstertjes van de „C-47", die hen
bracht, naar de vijf graven turen, ter
wijl de dodendienst gelezen werd. Als
somber monument staat bij de graven
het wrak van de kleine „Piper"-machi-
ae. waarmee de zendelingen aan de
oever van de rivier, die het gebied der
Auca's begrenst, waren geland.
EE is het 250 jaar geleden, s
dat de beroemde Amerikaanse
s staatsman, natuurkundige en es
M schrijver, Benjamin Franklin,
H de uitvinder van de bliksem- ZË
ee afleider, te Boston werd ge- p
-Ë boren. Ter gelegeneid hiervan
p zal aan sir Winston Churchill en
p Eleanor Roosevelt de Franklin-
M medaille van de stad Philadel- p
p phia worden uitgereikt wegens p
hun bijdrage aan de verbetering
p van het internationaal begrip in p
p de tien jaren na de oorlog. M
Brand on veerboot eiste
65 doden
Kapitein sloot deur af:
62 passagiers gestikt
Naar uit een onderzoek gebleken Is
zijn 62 van de 65 doden, die donder
dagochtend by een brand aan boord
van de Taesjin-O-veerboot om het le
ven kwamen, gestikt door de rook na
dat de kapitein de enige deur, waar
door de passagiers konden ontsnap
pen, had afgesloten om te voorkomen,
dat de brand zich zou uitbreiden tot
de machinekamer.
De brand brak uit in de derde klas
se-afdeling van dc boot doordat een
20-iarige steward een olielamp liet
vallen.
Een slachtoffer verbrandde levend
en tWce overleden later aan hun
brandwonden.
Toen de veerboot in Samchonpo op
50 mijl ten westen van Poesan voor
anker ging, bleek de gehele derde
klasse-afdeling door brand verwoest
te zijn De politie heeft de 40-jarige
gezagvoerder, de jonge steward en
een ander lid van het personeel voor
ondervraging vastgehouden.
VERRASSENDE ACTIE
Honderden communistische
functionarissen ontslagen
De Westduitse federatie van bouwvakarbeiders heeft maandag by verras
sing tien plaatselijke organisaties, waaronder het belangryke hoofdkwar
tier van het verbond in Rijnland, ontbonden en enkele honderden functiona
rissen ontslagen wegens bevordering van communistische infiltratie van de
federatie. De bond telt 450.000 leden. Ook jeugd- en studieorganisaties als
mede executieve commissies werden ontbonden. Daardoor Is een flinke slag
toegebracht aan de comniunistische invloed In de Duitse vakbeweging.
De vïce-voorzitter van de federatie
Georg Leber verklaarde, dat de af
deling Rijnland het belangrijkste bol
werk van de communistische party in
de Bondsrepubliek was.
Door speciale commissies, aldus de
bondsleiding, werd de communistische
politiek ten aanzien van lonen, stakin
gen en economische politiek overge
plant op de boridsleiders en gedeie-
Sultan wenst hereniging
van Marokko.
Sultan Mohammed Ben Yoessef van
Marokko heeft maandag in antwoord
op schriftelijke vragen van een corres
pondent van Reuter verklaard, dat hij
streeft naar de onafhankelijkheid en
hereniging „door middel van onder
handelingen" van alle 3 de zones van
Marokko de Franse, de Spaanse en
de internationale (Tanger).
Volgens welingelichte kringen in Ra
bat zijn in Casablanca en andere Ma
rokkaanse steden geheime tribunalen
van het anti-Franse „bevrijdingsleger'
opgericht voor het berechten van „ver
raders".
„STROEF EN TIJDROVEND"
Gemeenten hebben nog teveel de
goedkeuring van overheid nodig
„Welke Rijksinstanties zouden er naar uw mening moeten worden opge
ruimd of drastisch ingekrompen?" Die vraag hebben we dezer dagen
voorgelegd aan de burgemeester van Middelburg, mr. dr. N. Bolkestein. Hij
immers leverde onalngs in "ijn nieuwjaarsrede kritiek op de steeds verder
gaande bemoeienissen van Het Rijk en wel in de volgende bewoordingen:
„Wat zon alles veel sneller en beter gaan en wat zou er veel kunnen wor
den bezuinigd wanneer een groot aantal rijksinstanties zou-worden opge
ruimd, of althans de werkzaamheden zonden worden ingekrompen. Thans
wordt stellig niet overal uit de energie van het Nederlandse volk gehaald
wat er in zit".
Burgemeester Bolkestein maakte
in een gesprek enkele behartenswaar-
dige opmerkingen. Zo uitte hij o.a.
zijn bezorgdheid over de gevolgen
van het systeem, waarin de gemeen
ten voor allerlei dingen goedkeuring
van het Rijk nodig hebben. Dit geldt
vooral voor bouwwerken.
Nu proberen de gemeenten er
bij het Rijk zoveel mogelyk
Slannen „door te drukken".
;iet de gemeenteraad bepaalt meer
of de bouw van byvoorbeeld een
school voorrang moet hebben boven
de bouw van een nieuw politiebureau.
De plannen komen namelijk by ver
schillende ministeries op een urgen-
tielyst te staan en nu is het maar de
vraag op welke lyst men het eerst
aan de beurt komt. En zo kan in
de praktyk is het ook al voorgeko
men soms een minder urgent plan
eerder worden goedgekeurd dan een
nóg dringender werk, hoewel ook
het laatste wel door dezelfde aanne
mer zou kunnen worde uitgevoerd.
..Je moet dus zorgen", aldus mr.
dr. Bolkestein, „dat je op elk gebied
wel een plan hebt." De gevolgen zyn
duidelyk: een gemeentebestuur zal
licht geneigd zijn in korte tijd zoveel
mogelyk plannen de deur uit te wer
ken, zodat er veel meer plannen wor
den ontworpen dan uitgevoerd.
Dit betekent zowel voor de
gemeente als voor diverse provin
ciale en Ryksinstanties een
opstapeling van werk, dat by een an
dere gang van zaken meer zou wor
den gespreid. En bovendien; als een
-plan lang blijft liggen is het soms zo
verouderd, dat het moet worden ver
anderd op het moment dat het voor
goedkeuring in aanmerking komt.
Aan het vrij laten van de bouw zijn
we nog niet toe, erkent burgemees
ter Bolkestein. Het Ministerie van
Wederopbouw zal bepaald te zijner
tijd moeten verdwijnen. Maar zover
_E
is het nog niet.
lopen we het
grote gevaar, dat men in Den Haag
deze toestand als normaal gaat zien
en dat we ook in de toekomst voor
allerlei zaken gebonden blijven aan
de beoordeling van het Rijk.
Beslissende adviseurs
„Als je iets bouwt", verzucht de
heer Bolkestein verder, „heb je te
maken met het ministerie, waar het
object onder valt en altijd ook met
het Ministerie van Wederopbouw. Nu
wil natuurlijk de man, die byvoor
beeld over de ziekenhuizen gaat,
mooie ziekenhuizen laten bouwen,
maar het Ministerie van Financiën
wil zo goedkoop mogelijke ziekenhui
zen. Dat botst natuurlyk. En voor de
femeente is het bijzonder moeilijk
aarop invloed uit te oefenen, want
je hebt nooit te maken met „het Rijk"
als geheel. Je krijgt zelfs vaak de in
druk, dat het ene departement het
andere tegenwerk' En voor de goed
keuringen bestpp geen procedure,
dus als men gcc» dkeuring krijgt,
is er geen beroei 'ogelijk".
Natuurlyk komt hierbij ook het feit
ter sprake, dat een ambtenaar niet
(Vervolg op pag. 2)
feerden tijdens de vergaderingen van
et verbond.
De Communisten wisten een „bol
werk" in de vakbewegingsrijen in het
Roergebied te vormen en schrokken
voor geweld niet terug, als het er om
ging, hun politiek door te drijven.
De maatregel van de „Industrie-
gewerkschaft Bau, Steine, Erde' 'is
een antwoord op de recente suc
cessen, die de Communisten ger
boekt hebben in de bedrijfsraoen
in twee grote staalindustrieën
waarbij o.a. in de Westfalenhütte
in Dortmund de meerderheid van
de bedryfsraad communistisch ge
kozen werd.
Motorrijder verongelukt op
onbewaakte overweg
Maandagmorgen is de 21-jarige
ongehuwde boerenknecht B. uit Harf-
sen (gem. Gorssel) met zijn motor
fiets op de onbewaakte overweg by
Vorden onder een dieseltrein geraakt,
die om 9.22 uur uit Vorden naar Zut-
fen was vertrokken. De man was op
slag dood. De trein had een half uur
vertraging.
pillllllllllllllHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIII
Onbestendig maar ook
opklaringen.
M (Van onze weerkundige
H medewerker)
M Het vrij zonnige weer van
H gisteren hadden wij te danken
aan een uitloper van een hoge-
drukgebied dat zich tot over
Frankrijk en zuid-Duitsland
uitstrekte Inmiddels arriveerde
H boven het noordelijke deel van
de Noordzee een actieve depres-
sie, die in de afgelopen nacht zo-
wel boven de Noordzee als langs
H de Waddenkust de wind tot
p hard deed toenemen. Ook in
H Zeeland zal een krachtige tot
harde wind waaien uit westelij-
ke richting. De genoemde de-
pressie doet ook buien over de
H Noordzee ontstaan, die het land
binnendrijven. Het weer heeft
hierdoor een onbestendig karak-
eee ter gekregen, maar de tempera-
M tuur zal voor midden-januari
ee toch nog boven normaal blijven.
H Daar de luchtdruk ook boven
H Scandinavië nog steeds laag
blijft, is een vorstperiode ook
gedurende het grootste deel van
H deze week zeker niet te ver-
p wachten. Alleen in Noord-Scan-
dinavië en Rusland komt vorst
van enige betekenis voor. even-
ais op IJsland en langs de kust
van Groenland.
DE
VERWACHT...
VEEL WIND.
Half tot zwaar bewolkt met enke
le verspreide buien. Over het alge
meen weinig verandering in tempe
ratuur. Matige tot krachtige, en
langs de kust tijdelijk harde wind uit
richtingen.
ZON EN MAAN
18 januari
Zon op 8.42 onder 17.04
Maan op 10.18 onder 23.27
