WERELD VOL CONFLICTEN, OOK IN 1955
Genève veranderde van geest
in enkele maanden tijds
Een druk jaar voor staatslieden:
conferenties, reizen, onlusten
RADIOACTIVITEIT
noor i
wegfh)
EXPLOSIE
finland
'ïWeOEN
'Goten.
l Durg
p^Curte
engf-
t> land'
[atoomgeheimen
wést
F grut inlgrnatlonolg
c.nfgrgnt/g ovgr vrttcf-
100m gtbruilt von Ot
otoomtn* rgi g gcncvc
duitsl.
frankrijk
IatoomaccoosoI
EURATOM
spanjfj.
EUROPA IN HET ATOOM JAAR 1955
L Uranium vondtic
Sowjti blok
verein land bij: de Soedan verklaarde
zichzelf onafhankelijk, een jaar eer
der dan de vroegere bestuurders
met Egypte en Engeland hadden af
gesproken.
Tito op tournee.
Op 18 April stierf prof. Einstein.
Op 29 Juli kondigden de Ame
rikanen aan, dat zy in 1957
1958 onbemande satellieten van de
aarde zullen lanceren. Pakistan en
Afghanistan demonstreerden, dat on
danks de in de Verenigde Naties ge
toonde verbondenheid van het Afri
kaansAziatische blok de verschil
len tussen deze landen onderling he
vig en gevaarlijk kunnen zyn.
De Russen normaliseerden hun be
trekkingen met Tito, waarvoor
Kroesjtsjew naar Canossa kwam. Ti
to zelf reisde verschillende landen af
en verzamelde trofeeën in Ethiopië,
Egypte, Birma en India. De Verenig
de Naties herdachten in Juni met een
vloed van woorden en mooie gedach
ten hun tienjarig bestaan in hetzelfde
operagebouw in San Francisco, als
waarin de overwinnaars van de twee
de wereldoorlog de organisatie had
den opgericht. Argentinië werd op 19
September eindelijk van het bewind
van Peron en zijn partij verlost. Op
28-October verwierpen de Saarlan-
Üers het statuut, dat hun gebied een
Europese status zou hebben gegeven.
Op Cyprus kwamen de Britten in
steeds grotere moeilijkheden te ver
keren. Indonesië beleefde zijn eerste
De conferentie van de Grote Vier te
Genève. De lieren MacMillan, Pinay,
en Dulles bespreken de situatie.
De Bandoengse conferentie zal men als het uitgangspunt kunnen be
schouwen voor de AfrikaansAziatische politiek, die daarna door
de Chinezen en de Russen is ontwikkeld. Na Bandoeng vestigde
Peking vriendschappelijke betrekkingen met India en Birma en de reis
van Boelganin en Kroesjtsjew naar India, Birma en Afghanistan ligt Ieder
een nog vers in het geheugen. Lenin heeft al gezegd, zo zei Boelganin
by zyn terugkomst, dat de Sowjet-Unie, China en India tezamen onover
winnelijk zyn; Lenin heeft verder gezegd, dat de weg naar het Westen
over Azië loopt. Intussen moet men nog afwachten, hoe de Aziatische
landen op de toenaderingspogingen van de Sowjet-Unie zullen reageren.
In India heerst op het ogenblik een katterige stemming en Nehroe heeft
pas nog eens de belangrijkheid van de banden binnen het Britse Gemene
best onderstreept. Nog is Nehroe India, maar wie komt er na Nehroe?
In het Westen wordt men het er langzamerhand over eens, dat men
desnoods met vergrote bijstand de Aziatische en Afrikaanse landen moet
trachten zo niet in het eigen kamp te brengen, dan toch uit het Sowjet-
kamp te houden.
Het afgelopen jaar heeft in de eer
ste helft feitelijk een verslap
ping van de Westelijke waak
zaamheid te zien gegeven. Frankrijk
bleef 'n politieke warboel. In Januari
werd Mendès-France ten val ge
bracht, in December besloot zyn op
volger Faure de Nationale Vergade
ring te ontbinden en verkiezingen uit
te schrijven. West-Duitsland werd op
de dag af tien jaren na het einde van
de tweede wereldoorlog souverein en
werd even later lid van het Atlan
tisch Pact. De oude Britse veteraan
Churchill trad op 5 April af (ztfn ja
renlange tegenspeler Attlee in De
cember). Malenkow werd in Februari
als Russisch premier door Boelganin
opgevolgd en tot vandaag weet men
in het Westen nog niet wat dit eigen
lijk te betekenen had.
Op 25 Februari begonnen in Lon
den de ontwapeningsbesprekingen
van een subcommissie der Verenigde
Naties, die overigens nog steeds niet
tot enig resultaat hebben geleid, ook
al deed president Eisenhower op de
topconferentie in Genève een opzien
barend voorstel tot wederzijdse lucht-
inspectle om een verrassingsaanval
te voorkomen.
De Russen bleken zowaar bereid,
Oostenrijk zijn vrijheid te hergeven
en in het paleis Schönbrunn tekenden
Dulles, Molotow, Pinay en MacMil
lan op 15 Mei eendrachtig het staats
verdrag. De wereld had, het Verre
Oosten niet meegerekend (maar dat
is ook wel erg ver) die eerste helft
van het jaar niet zo heel veel aanlei
ding om zich ongerust te maken. De
Verkiezingen on 2 Mei in Engeland,
een sip kijkende Attlee en een la
chende Eden.
algemene verkiezingen, die het nuttig
effect van het aftreden van het onbe
kwame kabinet-Ali Sastroamidjojo
weer ongedaan maakten en alle vra
gen voor de toekomst openlieten. En
prinses Margaret nam het besluit niet
met kolonel Townsend te huwen
Degelijker defensie
Aau hot begin van 1956 staat de
wereld voor ernstige moeilijk
heden. Dp Atlantische Raad Is
een paar weken geleden tot de con
clusie gekomen, dat de afschrikwek
kende werking van de waterstofbom
als middel om alle oorlogen te voor
komen niet wel bruikbaar is. Agressie
zo'concludeerde men in Parijs, kan
zich blijven voordoen in gebruik van
geweld op kleinere schaal of als poli
tieke pressie met dit geweld op de
achtergrond. Dat betekent, dat West-
Europa met man en macht zyn con
ventionele bewapening zal moeten
versterken. Voor de Atlantische lan
den zal dit probleem wel de grote
opgave van 1956 worden, een weinig
opwekkend vooruitzicht, waarin
slechts vastberadenheid en vertrou
wen een tegenwicht kunnen opleveren
voor de krachten der duisternis, die
de vrye wereld bedreigen.
Harlow Curtice van G.M.
Man van het jaar".
Het tijdschrift „Time" heeft Har
low H. Curtice, de president van de
General Motors Corp., uitgeroepen
tot man van het jaar omdat hij in
1955 het Amerikaanse bedrijfsleven
leiding heeft gegeven.
Curtice, die 62 jaar is, staat aan
het hoofd van 's werelds grootste
bedrijf, het eerste dat in een jaar
meer dan een milliard dollar winst
heeft geboekt.
Door zijn voorbeeld van doortas
tendheid en durf tijdens de koude
oorlog, aldus „Time", strekte hij het
gehele Amerikaanse bedryfsleven
tot voorbeeld.
Bradley hoofd Amerikaanse
militaire missie Duitsland
Het ministerie van defensie der
Verenigde Staten heeft bekendge
maakt, dat generaal-majoor Joseph
S. Bradley is benoemd tot hoofd van
„M.A.A.G." (Military Assnstance
Advisory Group Germany).
„Maag" wordt in Bonn gevestigd
tengevolge van het Duits-Ameri
kaanse verdedigingsverdrag. (United
Press
De verhouding tussen de twee grote wereldblok-
ken, het Sowjetblok en de Westelijke alliantie
met als ruggegraat de kracht van de Verenigde Sta
ten, heeft ook het afgelopen jaar de wereldpolitiek
beheerst. Deze verhouding is aan veranderingen on
derhevig geweest. Op 10 Mei van het afgelopen jaar
stelden de Westelijken de Sowjet-Unie voor, een con
ferentie op het hoogste niveau te beleggen. Van 18
tot 23 Juli kwamen Eisenhower, Faure, Eden, Boel
ganin (en Kroesjtsjew) in Genève bijeen en een ogen
blik kon men denken, dat er een ontspanning voor de
deur stond. De ministersconferentie, die tegen eind
October hierop volgde, liep echter op niets uit; prac-
tische resultaten waren niet te bereiken. En langza
merhand werd het steeds duidelijker, dat de Sowjet-
Unie waarschijnlijk wèl inzag dat een oorlog met
atoom- en waterstofbommen ook haar zou vernieti
gen, maar dat dit nog niet betekende, dat zij tot een
werkelijk vreedzaam samenleven bereid zou zijn. In
tegendeel: aan het einde van het jaar wijst alles erop,
dat de Sowjet-Unie de strijd om de wereldheerschap
pij met alle middelen, behalve die welke een kans
op zelfmoord meebrengen, zal voortzetten.
Het begin van het jaar was niet zozeer door deze
strijd getekend: het waren toen nog meer de gevaren
in het Verre Oosten, die de wereld bezig hielden. In
Januari reisde de secretaris-generaal van de Verenig
de Naties, Hammarskjöld, naar Peking en dat was de
inleiding tot een wat soepeler verstandhouding tus
sen de Amerikanen en de Chinese communisten. De
spanning rond Formosa nam slechts geleidelijk af; nog
in de dagen van de conferentie der AfrikaansAzia
tische landen in Bandoeng in April, was de mogelijk
heid van een gewapend conflict In deze contreien
allerminst uitgesloten. Het is waarschijnlijk, dat het
laaiende nationalisme van de Chinese communisten
door de Russen is gekoeld zonder de Russen zijn
de Chinezen militair machteloos en dat anderzijds
Tsjoe En Lai in Bandoeng eerst duidelijk de mogelijk
heden zag, die een vreedzame politiek zou kunnen
inhouden.
later wel duidelijk werd, bedoeld was
als middel om Oost-Europa nog
krachtiger by een te kunnen houden
en vooral hét productie-potentieel
van dit gebied in een gezamenlyke
krachtsinspanning aan te wenden
voor de versterking van- de .Sowjet-
wereld. West-Europa kon er in het
afgelopen jaar nog maar weinig te
gen inbrengen: de conferentie van
Messina, waar de zes landen van de
zich verheugend ontwikkelende
Kolen- en Staalgemeenschap zich be
raadden over ëen verdere econo
mische eenwording en in het bijzon
der over het scheppen van een ge-
meenschappelyke markt, wierp tot
dusver geen reële resultaten af.
West-Duitsland werd in West-
Europa weer een factor van be
lang, niet alleen economisch,
maar nu ook politiek. Evenals in
India (en op Formosa en in Ko
rea) luidt de vraag: wat gebeurt
er als de leidende politieke fi
guur zal heengaan?
Acties van Arabieren
In de Arabische wereld ontwikkelde
zich een gevaarlijke situatie. De
Franse weigering om Marokko, AI-
gerië en Tunesië grotere vrijheid te
schenken moest —orden opgegeven
volgens het klassieke patroon: eerst
de uiterste koppigheid, veel bloedver
gieten, een te hoop lopen van alle an
ti-kolonialistische naties en dan plot
seling de ineenstorting van. deze po
litiek.
In Tunis keerde de verbannen na
tionalistische leider Habib Bourguiba
terpg, in Marokko de verbannen sul
tan: Mohammed Ben Yoessef en in
beide gebieden ontstaan nu weer
spanningen tussen de gematigde en
de extreme elementen, welke tegen
stellingen zich in het komende jaar
nog wel zullen verscherpen. In Al-
fèrië hielden de Fransen vast aan
un\ fictie, dat dit Arabische gebied
een, deel van Frankrijk is: de moei
lijkheden naderen in dit land nu lang
zamerhand hun explosieve hoogte
punt.
Verder naar het Oosten kropen
de Russen over het in Bagdad
gesloten defensieverdrag tussen
Engeland, Turkije, Irak, Iran en
.Pakistan door; zy boden in de
tweede helft van dit jaar Egypte,
Syrië en Saoedi-Arablë wapens
en economische hulp aan. De
j halt jegens Israël, dat steeds
■r. - krachtiger van zich af begon te
slaan, bereikte tegen het einde
van dit jaar nieuwe hoogtepun
ten. De toestand blijft hier uiter
mate moeily'k en het volgend
jaar zijn hier nog allerlei zetten
en tegenzetten en gewapende
conflicten mogelijk.-
Er kwam dit jaar één nieuw sou-
inval, die Nicaragua in Costa Rica
ondernam trok veel aandacht in de
kranten.
Konrad naar Kremlin
Intussen hadden de Russen
Adenauer op 7 Juni naar Mos
kou uitgenodigd.
De West-Dunltse bondskanse
lier wachtte tot na de bij
eenkomst der regeringsleiders.
In Moskou wist hij niets anders
te verkrijgen dan de vrijlating
van een restant der Duitse krijgs
gevangenen, in ruil voor 't aan
knopen van diplomatieke betrek
kingen met de Sowjet-Unie. Alle
hoop, dat de machthebbers in het
Kremlin bereid zouden zijn, de
Oostelijke zóne van Duitsland los
te laten, bleek ydel en de mi
nistersconferentie in Genève be
vestigde dit nog eens.
De Russen stelden tegenover West-
Europa op de conferentie van War
schau in Mei een „Oostelijke N.A
.T.O." op, die aanvankelijk niet zo
ernstig werd genomen, maar die naar
Niet overal feest van de oliebol
Als we de wereld
konden rondrei
zen op een won-
dertapijt om een kijkje
te nemen, hoe -Nieuw
jaarsdag in andere lan
den wordt gevierd, zou
den wij een bonte reeks
van feesten voor ogen
getoverd krijgen,.
Het feest der Lanta
rens, dat twee weken
lang met' grote opge-
wektlieid gevierd wordt,
luidt voor de Chinezen
het nieuwe jaar in.
In Japan gaat het op
Nieuwjaarsdag nog vro
lijker toe. Hoe arm een
Japanner ook is hij zal
toch alles op alles zet
ten om op aeze dag in
nieuwe kleren te ver
schijnen en hjj zal een
paar dagen vrij nemen
om vrienden en fami
lieleden te bezoeken of
te onthalen. Elke deur
post is versierd met
donkergroene pijnboom-
takken en lichtgroene
bamboestengels; boven
de deuropening hangen
rode kreeften en krab
ben en donkerrode
vruchten als symbolen
van een lang en geluk
kig leven. De straten
zyn vol vrolijk lachen
de kinderen, iedereen
straalt van vreugde en
wenst alle voorbjgan-
gersi ook volkomen on.
bekenden,met 'n vrien
delijke buiging „Geluk
kig Nieuwjaar'.
In Schotland wordt
Oudejuarsavdhd met
een uitbundigheid ge
vierd die zijn weerga
niet kent. De traditie,
dat hij die na twaalven
het eerst een huis bin
nentreedt, geluk brengt
voor het gehele jaar,
brengt velen op de been.
Onze Nieuwjaarsdag
gaat in de Arabische
Wereld ongemerkt
voorbij, men is daar
nog midden in het jaar
1576; de Kopten in
Egypte en Ethiopë
draaien de cijfers om:
1673 voor de Joden zal
in September het jaar
5617 ingaan, terwijl Ja
pan pas aan jaar 31 toe
is van Showa, de naam
die Keizer Hirohito zal
dragen na zijn dood.
In India symboliseert
het grote lichtfeest Di-
wali de triomf van het
licht over de duisternis,
van de waarheid over
de onwaarheid.
Op Rosh Ha' Shanah,
de eerste Tjshri Sep
tember-Octoberher
denken de Joden het
feit, dat volgens hun
telling 5716 jaar gele
den de wereld werd ge
schapen. Twee dagen
duurt' liet feest en tij
dens de dienst in de sy
nagoge wordt op de
Shofar (ramshoornge
blazen, om de Jóden te
herinneren aan hun
plichten en verantwoor
delijkheid in het komen
de jaar.
De Shofar moet een
ramshoorn zijn en niet
de hoorn van een kalf
of koedaar dit een
herinnering zou zijn aan
de viering van het gou
den kalf in de woestijn.
Zo is er op de wereld
grote verscheidenheid
in Nieuwjaarsvieringen.
En de oliebollen, die by
ons in overvloed worden
gebakken, moeten de
meeste buitenlanders
node missen.
(Unesco Courier.)
