Tweede Kamer wenst maatregelen
tegen verkeersonveiligheid
De herkomst van de Kerstleysen (I)
f KLANKBORd
MINISTER ZIJLSTRA: WIE GAAT
HET EERST OVER DE BRUG?
WOENSDAG 21 DECEMBER 1955
PRO V 1 N O l ALE ZEEUWSE COURANT
3
Beperkende bepalingen voor berijden
van bromfietsen geëist
De Tweede Kamer heeft in haar vergadering van Dinsdag een aanvang
gemaakt met de algemene beraadslaging over de begroting van het depar
tement van Verkeer en Waterstaat. Verscheidene sprekers bepleitten een
snelle verbetering van vele weggedeelten, waartoe wellicht de staf van gro
te ondernemingen op dit gebied kan worden ingeschakeld. Afgewacht werd,
dat met betrekking tot de verkeersonveiligheid de pers een belangrijke
taak heeft vervuld. Vele wegpiraten is het geweten wakker geschud. Te
leurstellend vond men het, dat er geen beschermende maatregelen zyn ten
behoeve van de voetgangers. Er kan niet langer worden gewacht, er moet
onverwijld Iets gebeuren, zo werd betoogd.
De heer Maenen (K.V.P.), die als
eerste spreker het woord voerde, wees
op het grote aantal ongelukken, met
en door bromfietsen en meende, dat
er een algemene beperking voor de
snelheid van bromfietsen moet ko
men. De zenuwslopende onveiligheid
is toegenomen naar mate de snelheid
is opgevoerd. Hij achtte een maxi
mum snelheid met verantwoorde con
trole noodzakelijk. Overigens had de
heer Maenen geen bezwaar tegen een
redelijke verhoging van de tarieven
der Spoorwegen als de situatie, van 't
bedrijf daartoe aanleiding geeft.
Met betrekking tot bepaalde dijken
vroeg de heer Van der Zaal (A.R.)
bestudering van de vraag of ze ver
hoogd dienen te worden.
Hij betoogde, dat gepaste maatre
gelen tegen botsingen in de lucht van
steeds groter belang worden.
V erkeersexamen.
De heer Bommer (Arb.) achtte een
verkeers-examen voor bromfietsen,
dat schriftelijk zou kunnen zijn, nood
zakelijk. Voorts' bepleitte hij de wen
selijkheid van een verplichte algeme
ne autocontröle en de wenselijkheid
van gescheiden rijwielpaden.
Volgens de heer Van Dis (S.G.) zou
het mogelijk gemaakt moeten worden
aan particuliere ondernemers meer
tonnage inzake de wegvervoercapaci-
teit toe te kennen. Ook deze spreker
vond, dat het met de verkeersonvei
ligheid droevig is gestemd. Alles
moet ih het werk worden gesteld om
deze onveiligheid te bestrijden. Stren
ge maatregelen tegen drankmisbruik
zijn noodzakelijk, meende spr., die
verder de wenselijkheid van het invoe
ren van een maximum snelheid be
pleitte en voorts zeide, dat het open
bare vervoer op de Zondagen dient te
worden stopgezet.
De heer Vermooten (Arb.) wenste
de minister geluk met de indiening
van het ontwerp-Deltawet. Wat
de dyken aangaat vroeg spr. zich
af of de waterschappen financieel
in staat zyn hun taak te volbren
gen. Is er genoeg personeel?, al-
Dulles waarschuwde tegen
Russisch-Trojaans paard
Gevaar voor het Midden-Oosten
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken John Foster Dulles
heeft Dinsdag op een persconferen
tie verklaard dat naar zijn mening
de Amerikaanse militaire en econo
mische hulp nog aanzienlijke tijd
voortgezet zal moeten worden op on
geveer het tegenwoordige niveau.
Dullës onthulde dat de uitbreiding
van de economische hulp met een be
drag van 200 millioen dollar, waar
om de regering het congres volgend
jaar wil vragen, bestemd is voor het
Midden-Oosten, waar de Sowjet-Unie
onlangs een economisch offensief is
begonnen en voor het Verre Oosten.
Tezelfdertijd richtte de minister tot
de naties van het Midden Oosten en
van Zuid-Oost Azië de waarschuwing
dat de Russische economische hulp
misschien een Trojaans paard is om
onafhankelijke landen binnen te drin
gen en vervolgens over te nemen.
Motie-Vondeling in Tweede
Kamer aangenomen.
De Tweede Kamer heeft Dinsdag
middag zonder stemming de motie-
Vondeling, waarin zij als haar mening
uitspreekt, dat het agrarische bedrijfs
leven moet kunnen blijven rekenen op
onverminderde, handhaving van de
door de regering op het gebied van de
prijsvorming van de landbouwproduc
ten gedane toezeggingen, aangenomen.
Voor de stemming verklaarde de
heer Engelbertink (kath.v.) dat zijn
fractie, die de motie de vorige week
overbodig had geacht, haar stem toch
niet aan deze motie wilde onthouden.
Zulks omdat zij in de woorden van de
minister meende te hebben beluisterd,
dat hij deze motie ziet als een steuntje
in de rug voor de toekomst. Bovendien
wilde de fractie met voor te stem
men het laatste restje ongerustheid
van de heer Vondeling (soc.) helpen
weg nemen, aldus de heer Engelber
tink.
Bedrijfschappen voor vee,
aardappelen en zaden.
In het Staatsblad zijn gepubliceerd
de besluiten tot instelling van een be-
drijfsschap voor de handel en de be
drijven van commissionairs en van
tussenpersonen in vee, van een bedrijf
schap handel in tuinbouwzaden en van
een bedrijfschap voor de groothandel
en de bedrijven van commissionairs
en tussenpersonen in aardappelen. De
ze besluiten zullen op een nader te be
palen datum in werking treden.
VERWANT. De Amerikaanse jazz
saxofonist Louis Armstrong heeft
altijd een foto in zijn portefeuille,
waarop lip is afgebeeld bij het stand
beeld van Wagner in "Milaan. Toen
hij die foto aan iemand liet zien, zei
hij: „Wagner en ik hebben dezelfde
geest. Het is alleen de tijd, die ons
scheidt
TE VEEL. De Franse liedjeszan
ger Georges Vittel zei over de ont
binding van het Huis van Afgevaar
digden: „Dit is een overwinning
voor Abbé Pierre, de beschermer van
de verschoppelingen in Parijs. Zes
honderd mensen m één kamer daar
is hij altijd op tegen geweest."
LOF. Motorrijder Lawrence D,
McDermott werd in Detroit veroor
deeld tot een flinke boete en boven
dien werd zijn rijbewijs voor een half
jaar ingetrokken, omdat hij tegen
een geparkeerde politiewagen was
gebotst. De rechter was onvermurw
baar, en ook de verklaring van de
verdachte mocht niet baten al was
die vol lof voor de justitie. „Ik was
zo verdiept in een gesprek met mijn
duopassagier over de goede politie
bescherming in Detroit, dat ik niet
meer wist waar ik heen reed,"
dus spr. Concentratie van water
schappen in bepaalde delen van
het land is naar het oordeel van
de heer Vermooten dringend ge
wenst.
In de avondvergadering is opnieuw
ruimschoots aandacht besteed aan 't
verkeer. Aan het debat namen deel
de heren Zegering Hadders (V.V.D.),
Ritmeester (V.V.D.), Lemaire (K.N.
P.), Verkerk (A.R.), Ruygers (P.v.d.
A.), Van den Heuvel (K.V.P.), Gort
zak (C.P.N.), en Cornelissen (V.V.
D.). Vooral de heer Ritmeester ver
langde, dat onverwijld maatregelen
tegen de toenemende onveiligheid van
het verkeer worden getroffen. Ge
middeld elke zes minuten gebeurt er
een verkeersongeluk, zo zeide hij en
gemiddeld elke zes minuten wordt er
een schade veroorzaakt van f 1600.
Hij was voorstander van beschermen
de oversteekplaatsen voor voetgan
gers en voor beperkende bepalingen
voor het berijden van bromfietsen.
Zijn partijgenoot Cornelissen ver
zocht om uitgebreide controle in de
avonduren op de rijkswegen en wens
te, dat het administratief gemakke
ker gemaakt zou worden om pleister
plaatsen voor beroepschauffeurs
langs de autowegen te vestigen.
Hoge veertarieven.
Voorts klaagde deze afgevaardigde
over de hoge tarieven voor de veren
in Zeeland en met name naar
Zeeuwsch-Vlaanderen. Op de veer
dienst Vlissingen-Breskens wilde hy
een uurdienst ingevoerd zien, ook op
Zondag. Evenals de heer Vermooten
voelde hy niet voor verlegging van de
veerhaven van Breskens naar buiten
de bebouwde kom.
DE NEDERLANDS-INDONESISCHE CONFERENTIE.
Indonesische minister Kasimo
Donderdag naar Den Haag
De flnancieel-economische besprekingen op mlnistrieel niveau, die Dins
dag in Genève tussen minister Zylstra en minister Kasimo zijn begonnen,
zullen Donderdag in Den Haag worden voortgezet. Ook minister Van de
Kieft zal erby betrokken zyn. Dit heeft minister Zijlstra Dinsdagmiddag
na een vergadering van de financieel-economische werkgroep van de con
ferentie, die ruim twee uur heeft geduurd, meegedeeld. Prof. Zylstra zei,
dat de heer Kasimo Donderdag uit Genève in Nederland zal aankomen,
evenals de Nederlandse en Indonesische financieel-economisclie deskundi
gen.
Na de bespreking van gisteren deelde minister Zylstra mede: „Wij heb
ben het gehele terrein van de financiële en economische vraagstukken ver
kend en ons het grootste deel van de tijd bezig gehouden met het opstellen
van een lijst van te behandelen financiële en economische vraagstukken.
De vraagstukken die voor bespre
king in aanmerking komen zijn:
waarborgen voor Nederlandse con
cessies in Indonesië, het overmaken
van winsten, de Indonesische schul
den aan Nederland, en voorwaarden
voor nationalisatie van bedrijven.
Op de vraag of er onoverbrugbare
tegenstellingen zyn, antwoordde mi
nister Zylstra: „Dat moeten wij af
wachten. Men kan wel een brug
slaan, maar wie zal er het eerst over
gaan?"
Hij verklaarde, dat de besprekin
gen in goede sfeer zijn verlopen en
verhelderend hebben gewerkt in de
gecompliceerde materie van de finan-
cieel-economische verhoudingen. „Het
is geen eenvoudige zaak", voegde
prof. Zijlstra hieraan toe.
Minister Zijlstra zei, dat verwacht,
wordt, dat de Nederlandse ministers
op 3 of 4 Januari naar Genève zul
len terugkeren en dat dan de finan-
cieel-economische onderwerpen vol
doende zullen zijn voorbereid voor de
finale. Of er tussen Kerstmis en
Nieuwjaar besprekingen in Genève
zullen worden gehouden door de fi-
nancieel-economische werkgroep,
hangt af van hetgeen in Nederland
zal worden besloten, zei hy voorts.
Dinsdag heeft „men" al op het ijs in
de vesten te Goes .gelopen. En al wa
ren het dan nog maar eendende voor
bijgangers hebben het met gemengde
gevoelens geconstateerd. Vooral de
watervogels zullen in de komende
wintermaanden weer van de hulp van
mensende kinderen niet te vergeten,
afhankelijk zijn.
(Foto P.Z.C.J
De voorzitter van de Indonesische
delegatie, minister Anak Agoeng
Gde Agoeng, bood minister Zijl
stra en de adviseurs van de Ne
derlandse delegatie Dinsdagavond
een diner aan.
Man doodde zijn broer
Acht jaar met aftrek geëist
De officier van justitie van de
Utrechtse rechtbank eiste Dinsdag
acht jaar gevangenisstraf met aftrek
tegen de 42-jarige grondwerker A.
van de W. te Utrecht wegens dood
slag, subsidiair zware mishandeling,
die de dood van zijn broer tengevol
ge had.
Op de avond van 22 October jl.
zat de verdachte met zyn twee broers
de 28-jarige J. van de W. en de 25-ja-
rige B. van de W., in een café. Om
streeks middernacht kregen de broers
ruzie en de laatstgenoemde twee gin
gen het buiten uitvechten. De ver
dachte probeerde hen uit elkaar te
halen, maar kreeg van J. een slag op
de kaak en een-schop. Hierop trok
hjj een mes en in de vechtpartij, die
'volgde, kreeg J. een dodelijke steek
in het hart. Volgens de grondwerker
was zyn broer echter in het mes ge
vallen toen zy over de grond lagen
te rollen. Een deskundige verklaarde
echter, dat de verwondingen met
kracht waren toegebracht. De raads
man meende dat het geenszins was
bewezen, dat de verdachte de dodelij
ke steek had gegeven. Hy concludeer
de op beide punten vrijspraak, daar
hij ook de opzet tot zware mishan
deling niet bewezen achtte. Uitspraak
volgt op 1 Januari.
Het wintert in Zweden en niet zo zrii-
nig ook! De ijzige achtergrond in deze
bouwput lijkt wél een bevroren water
val
Plannen voor centrum tot
training van blinden
Volgens het voorlopige statische gege
ve<6 bedraagt het aantal van nen,
die niet uitsluitend tengevolge van
ouderdom, maar ook door andere oor
zaken het licht uit de ogen verliezen,
plm. vijftig per jaar. Bovenal voor
deze laatste groep is de inrichting
van een trainingscentrum dringend
noodzakelijk. Het uiteindelijk doel
van een dergelijke training is, de
blinde na een korter of langer ver
blijf in het centrum volledig geeste
lijk en materieel toegerust te doen
terugkeren in de voor hem of haar
nieuwe verhoudingen van de oude
maatschappij.
De stichting „Het Nederlandse
Blindenwezen", gevestigd in Amster
dam, de overkoepelende organisatie
van de blindenbonden, blindeninstel-
lingen, werkplaatsen, instituten en
bibliotheken van 'alle richtingen wil
een dergelijk centrum oprichten. Zij
denkt daarvoor 6 k 700.000 gulden
nodig te hebben, zo heeft de voorzit
ter van de stichting, de heer W. C.
A. Riemvis, Dinsdagmiddag te Am
sterdam meegedeeld.
STEMMEN UIT DE KERKEN
De vijftiende eeuw wordt als
het bloeitijdperk beschouwd
Wat hebben we een schat van Kerstliederen! Het is een rykdom, die des
te meer opvalt wanneer we daarmee vergelijken de liederen voor de ande
re Christelijke feestdagen. De vraag zal misschien wel eens bij U opgeko
men zijn waar we die rijkdom vandaar hebben. Wanneer we de bundel van
de Ned. Herv. Kerk opslaan zijn er verschillende van de Advents- en Kerst
liederen waaronder vermeld staat „oud-Nederlands lied". De maker blijkt
niet meer bekend te zijn. En de melodieën waarop wij nu nog steeds ver
schillende Kerstliederen zingen blijken ook al van „voor-reformatorische"
oorsprong te wezen.
Twee neven
In zekere zin komt koning Hoessein
van Jordanië pas kijken. Hij is nog
niet ouder dan twintig jaar en het
is nog niet zo heel lang geleden, dat
hij in Engeland studeerde, waar hij
onder zijn mede-studenten bekend
stond om zijn goedlachsheid en om
zijn belangstelling voor paarden,
sportauto's en spaghetti. Toch wist hij
al voordat hij in Mei van het jaar
1953 de eed op de grondwet aflegde,
dat het koningschap geen lichte last
is. En dat daaraan vooral in een land
als Jordanië ook risico's vastzitten.
Was zijn eigen grootvader, de grote
Abdoellah, in 1951 niet vermoord in
de oude stad Jeruzalem? En ook zijn
neef, koning Feisal van Irak, heeft al
keer op keer voor hete vuren gestaan.
Bijvoorbeeld in 1954, toen in Irak een
woelige oppositie zich kantte tegen
toetreding tot een verdrag met Tur
kije. Neef Feisal ontbond toen het
Iraakse parlement. Deze maatregel
werd gevolgd door ontbinding van po
litieke partijen en onderdrukking van
oppositiebladen. Een maand later wer
den in Irak algemene verkiezingen ge
houden. Er werd een regering ge
vormd waarin Noeri es Said eerste mi
nister was. Die premier kondigde niet
lang daarna aan dat Irak een bond
genootschap met Turkije had geslo
ten. Enuit dit bondgenootschap is
het Pact van Bagdad gegroeid, waar
van inmiddels ook Pakistan, Engeland
en Iran lid zijn geworden. Het is een
nog weinig betekenend maar veelbe
lovend verdrag van wederzijdse bij
stand op militair en economisch gebied,
dat onderlinge bescherming belooft te
gen manoeuvres van de Sowjet-Unie.
Een stroom van diplomatieke voer
tuigen reed Maandagavond door
de Mandelbaumpoort uit het oude
gedeelte van Jeruzalem, dat in Jor
daans grondgebied ligt, naar het nieu
we stadsdeel, dat door de Israëliërs
wordt bestuurd. Van de meeste wa
gens waren de ruiten ingegooid.
De regering van Jordanië had in
principe besloten, om, aangezocht door
Templer, chef van de Britse imperiale
staf, ook tot het pact toe te treden.
Nog voordat het Lagerhuis en de Se
naat aan bod kwamen om hun fiat aan
dit besluit te geven, stond heel Jor
danië op stelten. Niet alleen tegen de
eigen regering, maar ook tegen de
Westelijke mogendheden waren die
demonstraties gericht. Het gist er nog
..vandaar die uittocht van Westerse
vertegenwoordigers naar veiliger oor
den.
Het nationalisme van de volken in
het Midden-Oosten is niet alleen ont
waakt, het is bezig om op te staan.
Dat blijkt ook weer uit deze gebeurte
nissen in het land van Hoessein.
erkwaardig is, dat in dit geval
zowel Israël als Egypte, onder
ling aartsvijanden, in hun nop
jes zijn met de onprettige gang van za
ken in Jordanië. Egypte, dat een Ara
bische neutralistische politiek voor
staat, heeft zich altijd reeds tegen het
Bagdad-pact gekant.
En Israël heeft er niet veel goeds
van te verwachten. Het pact is welis
waar gericht op verdediging tegen
eventuele Sowjet-aanvallen, maar op
de laatst gehouden bijeenkomst in
Bagdad bleek wel, dat ook de tegen
standers van Israël in dit milieu ge
hoor vinden. Het is geen prettig gevoel,
om een vervelende buur te zien opge
nomen in een vriendenkring, die be
reid is om hem met wapens bij te
staan
Het zijn hele bergen, die Hoessein
zal moeten slechten wil hij zijn land
toch in het Bagdad-harnas steken. Hij
zou daarmee misschien meewerken
aan het bereiken van een soort even
wicht in die streken. Misschien.
want er valt daarover weinig te voor
spellen. In elk geval zou hij de En
gelsen te vriend houden en dat is be
langrijk, want zij vullen elk jaar de
staatsruif voor driekwart en als Jor
danië Pactlid wordt, zullen ze nog
royaler over de brug komen. Hoessein
heeft het parlement ontbonden, een
eerste stap om orde op zaken te stel
len. Misschien heeft hij inmiddels aan
zijn neef Feisal in Irak gevraagd, hoe
het nu verder moet.
Bovendien staan er nog een hele
boel Kerstliederen in genoemde bun
del, die, in de vorm waarin wij ze nu
zingen, wel van latere datum zijn,
maar ze zijn eigenlijk bewerkingen
van veel oudere liederen. Zo bijv. ge
zang 8:
Nu daagt het in het Oosten,
het licht schijnt overal;
Hij komt de volken troosten,
die eeuwig heersen zal.
Het is een geheel nieuw lied gewor
den, waarin alleen het eerste en laat
ste couplet de herinnering bewaren
aan het oorspronkelijke Kerstlied,
dat met vele varianten in ons land
bekend is geweest:
Het daghet inden oosten
Die sonne scijnt oueral
Wie heer Jesum wil minnen
Hi en slape nu niet so langhe.
Een ander couplet van dit lied luidt:
lek en weet van gheenen bode
Van gheenen bode so goet
Mi en.mach niemant troosten
Dan Jesus mijn minneken soet.
We hebben deze Kerstzang, waar
in tevens het kruislijden bezongen
wordt, aangehaald, omdat we iet 3 van
het ontstaan weten. Als dichteres
wordt genoemd Geertruida van Oos
ten, een begijntje, dat te Delft is
overleden in het jaar 1358. Of dit
haar ware naam is, weten we niet.
Vermoed wordt dat deze haar gege
ven is naar aanleiding van het lied
dat zij, in de tijd toen zij nog dienst
meisje was in Delft, van een werelds
lied in een geestelijk lied zou hebben
omgezet. In ieder geval is het haar
lijfhed geweest. Ook dat wereldse
lied, waarin gezongen wordt van
aardse liefde, is ons nog bekend. Het
eerste couplet luidt:
Het daghet inden oosten
Het lichtet oueral
Hoe luttel weet mijn liefken
Och waer ick henen sal.
Dit voorbeéld kan ons duidelijk
maken dat wij de oorsprong van een
Kerstlied, ook al hetgeen wij nu zin
gen van latere datum, in de middel
eeuwen soms moeten zoeken.
Daarheen verwijst ons ook de naam
Kerstleysen. Hoewel in de 16e eeuw
reeds dit woord in dezelfde betekenis
werd gebruikt als Kerstlied, heeft het
toch in de 15e eeuw, waarin we een
bloeitijd van de Kerstliederen en
Kerstleysen vinden, een aparte bete
kenis gehad. Het tweede lid van dit
woord is afgeleid van Kyrieleis. We
vinden dit nog terug in gezang 14
van de bundel der N.H. Kerk. Jam
mer genoeg heeft men het hier ver
taald: Ontferm U, Heer!, wat niet
alleen het oude karakter verdoezelt,
maar ook schade doet aan het ryth-
me van de laatste regel wanneer het
gezongen wordt op de oude wijs van
dat lied.
Aparte liederen.
Die leysen zyn een apart soort lie
deren geweest, waarin, temidden van
regels in de volkstaal een of meer la-
tynse en zelfs griekse regels voor
kwamen, die algemeen bekend waren
door de mis. De regels in het Neder
lands werden dan gezongen door één
of enkele stemmen, terwijl het koor
en ook wel heel de gemeente inviel by
(Vervolg op pag. 10)
M'
KONING HOESSEIN
ogoedlachs
Peronnistisch complot in Argentinië ontdekt
Aantal officieren gearresteerd
Volgens het dagblad El Laborista"
heeft de Argentijnse regering een
samenzwering tot het ontketenen van
een JPeronnistische revolutie ontdekt
en 59 leiders doen arresteren.
In Buenos Aires circuleerden Dins
dagmorgen wilde geruchten. Volgens
een van deze onbevestigende geruch
ten zouden mariniers de haven van
Rosario hebben bezet.
De wachten rondom het presiden
tiële paleis werden versterkt, doch
president Pedro Aramburu bleef by
zijn plannen om een bezoek te bren
gen aan de stad Azul.
Volgens het artikel over het „com
plot" nad de rëgering op 15 Decem
ber toegeslagen en de 59 leiders on
der wie generaal Eraclio Ferrazzano,
de kolonels Hermengildo Barbosa,
Norberto Ugolini en Federico Gentil-
hurno gearresteerd.
Een gedeelte van dit bericht van
„El Laborista" werd Maandagnacht
bevestigd door een legercommuni
qué, volgens hetwelk 24 personen
waren gearresteerd, onder wie kolo
nel Federico Gentilhumo. wegens sa
menzwering „tot het stichten van on
rust". (United Press)
Speciale subsidie voor
„Ballet der Lage Landen"
Het bestuur van het Prins Bern-
hard Fonds heeft besloten, het „Bal
let der Lage Landen" een subsidie te
verlenen, speciaal bestemd voor de
aanschaffing van een bescheiden
transportable belichtingsinstallatie.
Tezamen met de apparatuur, waar
over het „Ballet der Lage Landen"
reeds beschikt, zal het in het vervolg
mogelyk zijn om ook in de minder
goed geoutilleerde theaters de opvoe
ringen van deze balletgroep op ver
antwoorde wijze van belichting t«
voorzien.
BEGROTING VAN VERKEER EN WATERSTAAT
Het Wereldgebeuren.
