Korps Mariniers 290-jaar geleden
door De Ruyter opgericht
BOERENFAMILIES BOUWEN
NIEUW BESTAAN OP
Ik heb nu al
'n heel leger
vrienden I
HERZIENING KWEEKSCHOLEN
PLAN NOG NIET GEREED
Ik heb nu al
'n heel leger
vrienden I
ERNSTIG TEKORT AAN GOEDE
TONEELSPELERS IN ONS LAND
ZATERDAG 10 DECEMBER 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
IN DE BRAAKMANPOLDER
Ziezo, daar ben ik weer!
LWsje'A X,
avonturen
Ht beloofde King's Cross Sinterklaasfeest voor de soldaten van een
der grote kazernes is een reuze succes geworden! De jongens waren
gewoon stapel op mn sigaretten! Kijk maat op de foto! Zo heb
ik nog 'o bele boel plaonen om ook andere mensen, die echt een
extraatje verdienen, met King's Ccoss te verwennen. Ja, heus,
verwen oen! Want ook U verwent Uzelf zoals honderdduizenden
anderenals U King's Cross rookt. Er is werkelijk geen betere Virginia
dan KING S CROSS 1
Sergeant-Majoor V. te E. hartelijk dank
voor de foto, die ik via mijn postbus, 20 st. OU cl.
Postbus 1250, Amsterdam ontving!
&IA44 T/OiqitUn 'K.
„QUA PATET ORBIS", EEN TROTS DEVIES
Regiment zeesoldaten groeide uit
tot moderne strijdmacht
Het is vandaag een feestdag voor het Korps Mariniers. Op 10 December
1665, dus precies 290 jaar geleden, werd namelijk door Michiel de Ruyter
een regiment zeesoldaten opgericht, waarvoor hy dank zij de steun van
Johan de Witt, toestemming had gekregen van de Staten van Holland. Dit
regiment, het latere korps, heeft zich al die jaren kunnen handhaven, zy
het vaak met grote moeite, en het heeft zich door zyn roemryke daden
er zijn voorbeeldige discipline een vaste plaats veroverd in de harten
van vele Nederlanders.
Kort voor dit jubileum verscheen, van de hand van de generaal-majoor
der Mariniers b.d. C. J. O. Dorren, een interessante studie over de korps
geschiedenis van de jaren 1945-'49 onder de titel „Onze Mariniersbrigade".
Samen met „De geschiedenis van het Nederlandse Korps Mariniers van
1665-1945" van dezelfde schrijver, is dit werk een belangrijke bijdrage voor
de vaderlandse geschiedschrijving, aangezien het Korps Mariniers sedert
zijn oprichting een integrerend deel van de marine heeft uitgemaakt.
Indie te bevryden van de Japanse be
zetting.
Op duidelijke en zeer overzichte
lijke wijze behandelt „Onze Mari
niersbrigade" de redenen, die tot
oprichting van de brigade hebben
geleid en de moeilijkheden, die
daarbij moesten worden overwon
nen. Het kader van het vooroor
logse korps was door vijf jaren
strijd danig geslonken en over de
gehele wereld verspreid. Toch
moesten deze mannen het kernka
der vormen voor de toekomstige
brigade.
Zij ontvingen een extra-opleiding in
kamp Le Jeune, het trainingskamp
van het United States Marine Corps,
om kennis te maken met de Ameri
kaanse wapens, waarmee de brigade
zou worden uitgerust.
In Nederland stonden vele vrijwil
ligers gereed om de gelederen aan te
vullen, maar de overtocht naar de
V.S. baarde ernstige moeilijkheden,
omdat onze regering nog niet vrije
lijk over haar eigen koopvaardijsche
pen kon beschikken. Toen al deze
moeilijkheden waren overwonnen ca
pituleerde het Japanse keizerrijk.
„Onze Mariniersbrigade" geeft een
minutieus verslag van de acties, die
Het regiment, dat door Nederlands
grootste admiraal werd opgericht
moest voorzien in een behoefte aan
soldaten, die gespecialiseerd waren in
de lichte wapenhandel en in het uit
voeren van landingsoperaties op vij
andelijke kusten. In die dagen was
het immers de gewoonte om in een
zeeslag na een artillerieduel over te
gaan tot enteren. Dit werd gedaan
door het gewone krijgsvolk, dat voor
iedere oorlog opnieuw moest worden
gehuurd en dat niet gewend was aan
net leven aan boord en aan de strijd-
methoden, die daar werd toegepast.
Voor de Tweede Wereldoorlog be
stond het korps uitsluitend uit be
roepsmilitairen, die hun hoofdkwar
tier in Rotterdam hadden. Tot him
vredestaken behoorde o.a. het hand
haven van orde en tucht aan boord
van Harer Majesteits schepen, het
uitoefenen van bewakingsdiensten en
het lesgeven aan het scheepsvolk in
het bedienen van lichte handwapens.
Capitulatie
Toen de oorlog in Europa beëindigd
was werd het korps door de marine-
leiding echter met oorlogsvrijwilli
gers en dienstplichtigen uitgebreid
tot een brigade om hiermee Oost-
PRECAIRE AANGELEGENHEID
Ziezo, daar ben ik weer!
óusêjes X,
avonturen
Ht beloofde King's Cross Sinterklaasfeest voor de soldaten van een
der grote kazernes is een reuze succes geworden! De jongens waren
gewoon stapel op mn sigaretten! Kijk maat op de foto! Zo heb
ik nog 'o bele boel plaonen om ook andere mensen, die echt een
extraatje verdieoen, met King's Ccoss te verwennen. Ja, heus,
verwen oen! Want ook U verwent Uzelf - zoals honderdduizenden
anderenals U King's Cross rookt. Er is werkelijk geen betere Virginia
dan KING S CROSS
Sergeant-Majoor V. te E. hartelijk dank s
voor de foto, die ik via mijn postbus, 20 st. OU cl.
Postbus 1250, Amsterdam ontving!
'tt.éttuAe 6cte* f
Gerekend op méér
onderwijzers
Minister Cals onderschryft geheel,
dat de regeling van de in het kweek
scholenplan vervatte materie een
précaire aangelegenheid is, waarbij
met tal van factoren van uiteenlopen
de aard rekening moet worden ge
houden. Hij heeft het daarom ge
wenst geoordeeld over het kweek-
scholenplan, zoals dat op zyn depar
tement is gereedgekomen, advies in
te winnen bij de organisaties, die by
dit plan ten nauwste betrokken zijn.
Eveneens heeft hy de onderwijsraad
om advies verzocht. Aangezien de ge
vraagde adviezen nog niet alle zijn
ontvangen, acht hij het ogenblik nog
niet gekomen om het kweekscholen-
Slan in zyn huidige vorm reeds aan
e Stateri-Generaal over te leggen.
Hij hoopt dit spoedig te kunnen doen.
De minister is er zich van bewust,
dat de verlaging van de leerlingen-
schaal bij het lager onderwijs en de
verlenging van de leerplicht maat
regelen die hij beide noodzakelijk
acht een uitbreiding van het on
derwijzend personeel met ten minste
10.000 leerkrachten zullen vergen.
Het kweekscholenplan is op deze
voorzieningen afgestemd.
Van maatregelen, die de toelating
van onderwijzers tot de academische
studie mogelijk maken, is ook de mi
nister een warm voorstander. Voor
stellen dienaangaande zijn in voorbe
reiding en zullen aan de universitei
ten en de onderwijsraad om advies
worden gezonden. Ook naar de me
ning van de minister dienen de on
derwijzers de plaats in het bezoldi
gingsstelsel in te nemen, die hun uit
hoofde van hun maatschappelijke
functie toekomt.
Er bestaat aanleiding na de ver
schillende wijzigingen van de salaris
sen bij het v.h.m.o. en het n.o. de sa
lariëring van het onderwijzend per
soneel bij alle takken van onderwijs
in haar geheel d.w.z. vooral in haar
onderlinge verhoudingen, te bezien.
Gelet op de bijzonder moeilijke posi
tie, die het u.l.o. inneemt, ligt het in
het voornemen in ieder geval de sa
lariëring bij deze tak van onderwijs
op zeer korte termijn te verbeteren.
de mariniers onder de tropenhemel
van Soerabaja en Oost-Java hebben
gevoerd om het Nederlands gezag te
herstellen,
„Qua patet Orbis
Toen in 1946 het vaandel met de
Militaire Willemsorde werd onder
scheiden, stonden daarin de namen:
Chatham (1667), Kijkduin (1673),
Doggersbank (1781), Algiers (1816),
Bali (1846-'49)Atjeh (1873-1899),
Rotterdam (1940), Oost-Java (1942y
en nog vele andere.
In het Korps Mariniers, dat behal
ve in zijn speciale taken ook uitmunt
in moreel en discipline, gevechts
kracht en mobiliteit, bezit het Neder
lands volk een klein, maar machtig
instrument, dat overal ter wereld
kan worden ingezet om de Nederland
se belangen te behartigen en dat
daardoor zijn devies „Qua Patet Or
bis" (zo wijd de wereld strekt) alle r
aandoet.
Minister Cals acht situatie
zorgwekkend
De zorg die vele leden vervult bij
de beschouwing van de toneelsituatie
in ons land deelt de minister. Hy ver
heelt zich niet, dat deze door de op
zichzelf verheugende styging van de
belangstelling voor het toneel ernstig
is geworden. Naast de toegenomen
belangstelling is het tekort aan goe
de toneelspelers een der belangrykste
oorzaken van deze situatie.
De minister verwacht omtrent de
ze materie een advies van de voorlo
pige raad voor de kunst, die zich ter
zake doet bijstaan door een onlangs
ingestelde commissie voor de cultuur
spreiding.. Het is hem bekend, dat
ook de stichting toneelcoördinatie
zich reeds geruime tijd met deze ma
terie bezighoudt.
Bij de raming van de „spreidings
pot" heeft de minister voorts reke
ning gehouden met een bedrag voor
de subsidiëring van een in het leven
te roepen „Spreidingstoneelgezelr.
schap", dat tegemoet zou kunnen ko
men aan de behoefte aan toneel in de
kleinere en afgelegen plaatsen van
ons land.
De minister hoopt, dat de acade
mie voor dramatische kunst „De To
neelschool" te Amsterdam en de to
neelacademie te Maastricht in de
naaste toekomst een groter aantal
geschoolde jonge krachten zullen af
leveren, opdat het tekort aan toneel
spelers over enige tijd zal zyn opge
heven.
De minister kan nog niet nauwkeu
rig aangeven, wanneer de definitieve
raad voor de kunst in werking zal
treden. Dat de minister een ruime
belangstelling heeft voor de „volks
kunst" (amateurisme) moge blijken
uit de omstandigheid, dat voor de
daarmede samenhangende doeleinden
met een totaal bedrag van bijna drie
honderdduizend gulden rekening is
gehouden.
OPDRACHTEN.
Door het geven van opdrachten enz.
tracht de minister de werkzaamheid
van de kunstenaars te stimuleren en
hy wijst er in dit verband op, dat der
gelijke opdrachten in toenemende
mate worden verleend. Of de schep
pende kunstenaars van hun arbeid
Minister voor verplicht
verkeersonderwijs
Als deel van het vak
'aardrijkskunde
In verband met het vraagstuk van
de beheersvorm van de openbare la
gere school is hernieuwd contact op
genomen met het bestuur van ae
Vereniging Volksonderwijs. Binnen
kort zullen naar verwacht mag wor
den met die vereniging nadere bespre
kingen worden, gevoerd, teneinde te
trachten dit moeilijke vraagstuk
thans zo spoedig mogelijk tot een op
lossing te brengen.
De minister is van mening, dat de
bepalingen in de lager-onderwijswet
1920 betreffende de huwende en de
fehuwde onderwijzeres wijziging be
oeven. Hij is voornemens ae indie
ning van een wetsontwerp van die
strekking op korte termyn te bevor
deren.
De minister is bereid de invoering
van verkeersonderwijs op de lagere
scholen te bevorderen. Hij is van me
ning, dat het verkeersonderwijs niet
als een afzonderlijk vak zal moeten
worden aangemerkt, doch dat het bij
het vak aardrijkskunde zal moeten
worden gegeven. Wil evenwel van
verplicht verkeersonderwijs sprake
kunnen zyn, dan is hiervoor wetswij
ziging noodzakelijk. De minister is
voornemens op korte termijn een
wetswijziging tot dit doel te bevor
deren. De minister zal in de toekomst
de bouw van gymnastieklokalen zo
veel mogelijk bevorderen.
kunnen bestaan, hangt echter voor 't
grootste deel af van de mate, waarin
het Nederlandse volk naar hun werk
vraagt.
De minister stelt zich voor een be
drag van f 110.000 te bestemmen voor
het operagezelschap „Forum" en een
bedrag van f40.000 voor de „Zuid-
Nederlandse Opera". „Forum" heeft
eerst kort geleden zijn werkzaamhe
den aangevangen en is nog in de eer
ste fase van zijn opbouw.
De minister stelt zich voor de sub
sidie voor het „Ballet der Lage Lan
den" op ongeveer f 20.000 te bepalen.
Voorts stelt hij zich voor het „Scapi-
no-ballet" een in vergelyking tot het
huidige subsidie aanmerkelijke gro
tere financiële steun te verlenen,
waarby echter wel overwogen dient
te worden, dat van dit ballet wordt
verwacht, dat het mede daardoor in
staat zal zijn schoolvoorstellingen te
gen een betrekkelijk geringe vergoe
ding te geven.
Boer Punt: lSNiet te diep bewerken"
(Alle foto's P.Z.C.)
(Slot van pag 1)
Mar tien: gauw
gevonden
De 23-jarige Martien v. d. Sluis,
buurman van de meisjes, die bezig
was met het laatste ploegen vóór de
winter invalt, kwam met zijn familie
uit Bruinisse. Hij heeft zich snel aan
gepast en in het nieuwe land vond
hij zelfs al een meisje, dat hij straks
zijn verloofde wil noemen. Het gezin
van de landbouwer M. v. d. Sluis (53
jaar) telt zeven personen; deze boer
heeft het voorrecht, dat zijn zoons
hem helpen op de boerderij.
Van de 26 ha. welke hij in de
Braakmanpolder pachtte, wordt een
derde als weiland en twee-derde als
bouwland benut. Overigens had boer
v. d. Sluis als hij het zélf voor het
zeggen had - liever alleen bouwland.
Graan, aardappelen, bonen, suiker
bieten werden door hem verbouwd en
zijn conclusie is, dat hij beslist niet
meer terug wil naar Bruinisse. Hij
prijst de mensen in dit land: zij zijn
gastvrij, behulpzaam en gewillig. Voor
boer v. d. Sluis heeft de nieuwe toe
stand het voordeel, dat hij van 17 op
26 ha kwam.
School is ver
Bij de familie Waverijn uit Yerseke
hoort men hetzelfde geluid: het be
valt hier best. Boer Waveryn (58
Boer Weststrate: broer ging naar
Noord-Oostpolder
jaar) is tevreden en zyn vrouw F
Waverijn-Sinke (52 jaar) toont zich
vol lof over het huis en de geriefelijke
indeling. Twaalf jaar woonden ze in
Yerseke, maar het bedrijf werd ver
kocht en toen moest de familie naar
een andere boerdery. Doordat ze nog
een klein bedrijf op Kruiningen had
den, dat voor de herverkaveling werd
afgestaan, kwamen ze in aanmerking
voor de Braakmanpolder. Veertig ha
werd door boer Waverijn gepacht en
tien ha daarvan is bestemd voor wei
deland. Melkkoeien en vetvee wil de
boer daar gaan houden.
Zyn twee zoons gaan in Schoondij-
ke op de landbouwschool en het doch
tertje is in Terneuzen op de lagere
school. Wel vér weg: eerst vyf kilo
meter op de flets tot de bus, waar
mede ze dan naar Terneuzen gaat.
Over de mogelijkheden van net be-
dryf valt thans nog niet zoveel te zeg
gen. Boer Waveryn heeft een kavel
zware en een kavel lichte grond. Dit
jaar verbouwde hij nog geen suiker
bieten, maar het volgend jaar komt
dit product wél aan de beurt.
Te klein
By alle boeren, waar wy een
vriendelijk onthaal vonden, hoor
den we behalve de vele uitingen
van lof en waardering, ook één
groot bezwaar: de schuur is te
klein. Wil men als veeboer wer-
Magda v. d. Sluis: terug naar
Schouwen
kelijk rendabel te werk gaan, dan
moet het mogelyk zijn 3 stuks
vee op 1 ha te weiden. Op een
tien ha zouden dus 30 stulcs vee
op de boerdery een stal moeten
\1nden, maar er is slechts plaats
voor 20. En terecht huldigt men
de opvatting, dat een veeboer
□iet afhankelyk moet zyn van de
staïcapacitelt, als hy vee moet
kopen en verkopen.
Wat voor het vee geldt, ls ook
van toepassing op het bergen van
de oogst.
Uit Waarde
Boer J. Weststrate (28 jaar), die
met zijn vrouw M. Weststrate-Salm
(28 jaar), beiden uit Waarde een
nieuwe boerderij van 26 ha pachtte,
voelt niet veel voor vee. Hij heeft een
koe en zes pinken en de ruimte is
daarvoor zeker voldoende. Maar de
oogst kan niet in de schuur en als
het aan boer Weststrate lag, dan zou
deze ruimte eigenlyk wel vier meter
langer kunnen zyn. Weliswaar was 't
deze zomer droog en mooi weer maar
anders was hij met de oogst vastge
lopen.
Met zijn broer had hij in Waarde
Jannie v. d. Sluis: moet nog wennen
samen 36 ha, toen de herverkaveling
kwam, ging de broer naar de Npord-
Oost Polder en hij naar de BraaV"13!1-
Hij en zyn vrouw zijn hier gaw in
geburgerd. Op 14 November trokken
zij officieel m de nieuwe boerderij,
maar boer Weststrate was al maan
den voor die tyd aan het werk.
Natuurlyk zyn beide broers aan het
vergelyken geslagen. De grond is be
ter in de Noord-Oost Polder maar dit
wil niet zeggen, dat de Braakman
geen goede kansen zou bieden. Ideaal
is in de Noord-Oost Polder het wa-
genhok by de boerdery met een var
kenskot, zodat de ruimte In de schuur
zelf weer voor andere doeleinden be
nut kan worden.
Pas begonnen
Boer A. J. Dieleman (25 jaar) uit
Ellewoutsdyk is in de Braakmanpol
der met zijn vrouw op 1 November
begonnen. Hij heeft het grootste stuk
gepacht, n.l. 44 ha. Evenals zijn buur
man, boer Weststrate heeft hij vier
ha „kunstwei", die om de drie jaar
verplaatst wordt.
De grond is wat ..plekkerig", zegt
boer Dieleman, waarmede hy bedoelt
dat de zware en lichte grond soms
door elkaar zit. Maar de ervaring van
enkele jaren zal de wetenschap bren
gen hoe men daar het beste mee aan
moet.
Ook hier de bevinding, dat de
schuur veel te klein is én voor de
oogst én voor de wagenberging. Wel
iswaar kan men met een transporteur
de oogst opstapelen in de schuur,
maar dit betreft tenslotte nog slechts
een deel, dat aldus geborgen kan
Boer Dieleman: bh ha. grootste
stuk
worden. Ook al zou hij In de omge
ving, waar hij vandaan Komt, een mo
gelijkheid hebben, dan nog zou hy nu
al niet meer uit de Braakmanpolder
willen.
Uit Poortvliet
Boer A. Punt (43 jaar) en zijn
vrouw A. M. Punt-v. d. Slikke (34
jaar) komen uit Poortvliet op Tholen,
waar hij een boerderij had van 35 ha.
Omdat zij geen zekerheid hadden, dat
zij daar konden blijven, hebben zij
graag de mogelijkheid aangegrepen
om naar de Br; akmanpolder te gaan.
Zeven maanden leefden zij in een
woonwagen alvorens zij even vóór 1
November het nieuwe huis binnen
trokken.
Van de 32 ha, die hier gepacht
werd, wordt o.a. 3 ha „kunstwei". Vol-
fend jaar gaat boer Punt vee kopen;
ij heeft thans vlas, erwten, haver,
gerst en bleten verbouwd en de re
sultaten waren goed.
De arbeldsbezetting heeft men hier
niet in de hand mede door het
„krooistclsel". Het spyt boer Punt ge
ducht, dat hij voor een van zyn ver
trouwdste medewerkers uitPoort
vliet die al jaren met hem werkte,
geen huis kon krijgen.
Maar de boer, die de Inundatie on
der de Duitse bezetting doorkwam,
die de rampnacht van Februari 1953
doorstond, heeft zijn vertrouwen niet
verloren. „Het ligt allemaal buiten",
zo is zijn stelling en men zal met de
natuur rekening moeten houden, zo=
als die ls. „Niet te diep bewerken",
is zijn advies voor de Braalcmanpol-
der in de beginperiode.
En wat de arbeidskrachten betreft:
de mensen zyn gewillig genoeg en op
de duur zal men ook hier wellicht wel
een vaste kern kunnen krygen.
De wegen
Over de aard van de wegen in de
BraaKmanpolder is een ieder enthou
siast al zijn ze dan in feite te smaL
Dat de verbindingswegen nog niet in
orde zijn. wordt met gelatenheid ge
nomen. Als straks de weg Terneuzen
—HoekBiervlietIJzendijke gereed
is zal dit al veel schelen.
Zó hebben de nieuwe bewoners van
de Braakmanpolder met enthousias
me hun taak aangepakt, waarbij zij
zich kunnen verheugen in een goede
ontspanning in de prachtige woon
huizen na net harde werken op het
land.
BELANGSTELLING TOEGENOMEN
