Middelburgse familie Zandhuis in binnenlanden van Australië Paramaribo geen wereldstad maar toch interessante samenleving PRESIDENT'S DERDE VROUW BIJ SEXEGEN0TEN NIET POPULAIR MAANDAG 5 DECEMBER 1955 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 5 ZEEUWEN ALS EMIGRANTEN „Bij vergissing" beland op boerderij in Meadowbank (Van een speciale correspondent) Wanneer men van Leanwoods Creek naar Meadowbank rydt, krtfgt men een indruk van Australië, zoals het 300 jaar geleden geweest moet zijn. Alleen hetgeen als „weg" moet worden aangeduid, Is het teken, dat hier mensen aan het werk geweest zijn, die blijkbaar in haast het land weer hebben verlaten en het althans niet de moeite waard achtten om by de ge- gevaarlyke bochten waarschuwingsborden te plaatsen. Men rydt door woestijn, bos en over bergen, alvorens na 300 km Meadowbank zich aankon digt. Ook dat aankondigen is alweer betrekkeiyk, want er ls geen enkele naamsaandulding van het plaatsje te vinden, zodat men er goed aan doet by de inwoners te Informeren, of men werkeiyk „terecht" is. Het gaf na deze wijze van oriëntatie weinig moeite meer de familie Zandhuis te vin den, want iedereen kent er ledereen Het is één van de vreemde ervarin gen in Australië om ergens midden in ae wildernis een stuk bedrijfsleven tegen te komen. Geslachten terug heeft zich eens iemand om welke reden ook in die wildernis terug getrokken; hy weidde er zqn schapen en bouwde er zijn huis. In de tyd van de wol komen de schaapscheerders met hun vrachtauto's. Ze nemen de schapen onderhonden en verdwijnen weer. De cheque gaat naar de bank... Een enkele maal per jaar telt de farmer de boer de schapen af, die naar de „naastbij" gelegen slacht- laats gebracht zullen worden. Dan omen de „cowboys" en drijven de kudde van drie- tot vierhonderd scha pen naar de kust. Onlangs ontmoette ik zulk een ge zelschap, dat reeds drie weken onder weg was. In een door twee paarden getrokken karretje wordt de pro viand vervoerd; enkele mannen te 1 en meer in het bijzonder de doen het drqverswerk. Maedowbank schijnt ook zulk een farmers-ontstaan te hebben gekregen, maar het heeft zich op gewerkt tot één van die rimboe plaatsjes, die het centrum is ge worden van een gebied ter grootte van een Nederlandse provincie. Dat wil zeggen, men kan er in de „store" het warenhuis zowel rijzadels als kruideniersartikelen, revolvers als medicijnen verkrij gen. Een kader, die evens in manifactu- ren handelt en een schoenwinkelier, die ook zaklantaarns in zqn étalage heeft, completeren de middenstand van MeadowbankEn er is nog een „School of Arts" kunstacade mie waar de leden van het Rode Kruis vergaderen en de vereniging van ingezetenen; waar ook 's Zater dagsavonds de jeugd de geliefde „volks- en oude tijdsdansen" beoefent en waar 's Zondags de kerkdiensten worden gehouden. Dit is dan in het kort Meadowbank op meer dan 600 km ten Noorden van Melbourne in de staat Victoria, één van de plaatsjes, zoals er in Austra lië duizenden zq'n ffJe hebt hier rust „Je hebt hier rust", merkte me vrouw Zandhuis op na de eerste ken nismaking, „Ik zou niet weten, waar over je ie hier opgewonden kunt ma ken". Ol het zou het feit moeten zy*n, dat de heer Black, eigenaar van de „general store" een keer de twaalf duizend pound ongeveer 100.000 in de loterij won. Maar het geld staat op de bank en mr. Black blééf in zjjn store. De familie Zandhuis woont op een bedrijf dat rond 200 ha beslaat. Het grootste deel er van heeft de eige naar echter nog nimmer gezien, om dat hij geen zin heeft door de bossen heen te dringen of de bergen te be klimmen, die binnen zijn gebied lig- fen. Hij beperkt zich dus tot het ge- eelte, waar hij zijn vruchtbomen heeft geplant. Hoe zrjn de Zandhuizen zo in dit achterland terecht gekomen? „Bij vergissing", lacht de heer Zandhuis en vindt dus blijkbaar de vergissing wel grappig. Toen het. echtpaar de Lange Delft te Middelburg verliet, had het aller minst de gedachte in Australië te gaan boeren en evenmin om het stadsleven vaarwel te zeggen. Maar een emigrant ziet zich soms wonder lijke dingen in zijn leven afspelen. Toen Zandhuis met zijn echtgenote en dochtertje zes weken in een kamp had doorgebracht, kreeg hij er schoon genoeg van. Met gedachten van spijt over zijn emigratie dwaalde hij door Melbourne en kocht een kopje koffie in een soort café. Dit feit was beslis send voor de toekomst! Naar het achterland Er zat een man met een heel grote hoed op het hoofd aan het tafeltje van Zandhuis. Terwijl laatstge noemde peinzend vaststelde, dat men hier toch wel andere hoofd deksels droeg dan in het Zeeuwse land, constateerde zijn tafelge noot met een vreemdeling te doen te hebben, die er niet al te prettig aan toe was. Hij bood vriendelijk een maaltijd aan f maakte een praatje met zijn „gast", zo goed en zo kwaad dat ging met 't sum miere Engels, dat de heer Zand huis machtig was. En Engels is bovendien geen Australisch. Het gevolg van dit gesprek was, dat de familie Zandhuis de volgende dag in de trein zat en welgemoed op stap was naar Meadowbank. De reis duur de meer dan een volle dagtrein... busvrachtauto. De heer Zandhuis geeft grif toe, dat zijn handen verkeerd stonden voor het werk, dat hH te doen kreeg: ploegen. Maar de farmer was een geduldig man. De nieuwe landbouwer heeft geleerd te ploegen, de vruchtbo men te spuiten en net fruit te ver zorgen. Wat hij niet leerde is het melken. Van vruchtbomen, zo verzekerde hij zelf, is hij niet bang, maar voor een koe gaat hij op de loop. Toch heeft hij zijn kantoorbaan graag verwisseld voor 't werk in de Austra lische natuur. En mevrouw Zand huis? Ze staat op de bes te voet met „Penny", de koe, die de melk en bo ter voor het gezin levert. „Had ik ooit kun nen denken zo'n beest te durven melken", verzucht te ze, blijmoedig echter. Een week na haar aankomst had ze de kunst van het melken al te pakken en vis te ze uit, hoe de boter bereid moest worden, en de room voor de koffie. „Wat mij betreft blijven we in deze omgeving ons hele leven wonen", verklaarde ze. Maar haar echtgenoot is op dat punt minder beslist: „Nu ja, wanneer we wat verder zijn en meer geld hebben, dan trek ik liever wat dich ter naar de bewoonde wereld". „Naar de farm?", informeer ik. De Zandhuizen kijken elkaar eens aan, maar het antwoord blilft uit. Op dit punt was klaarblijkelijk nog geen overeenstemming bereikt. Astrid, het zesjarig dochtertje heeft nog geen stembevoegdheid; anders zou zij zeker voor de farm hebben ge kozen. Want behalve de poesjes en de hond heeft zij een pony, die je in een dichter bewoonde wereld niet zo gemakkelijk kunt berijden. Australië biedt voldoende mogeiyk- heden. Daarvan is ook het echtpaar overtuigd. De jaren in het nieuwe land doorgebracht hebben het doen waarderen. „We zijn hier en we blijven hier", merkte de heer Zandhuis op. Boekhouder knoeide met kasgeld van aannemer Door de bedrijfsleider van een te Amsterdam gevestigde aannemers firma, de firma H. en R., die in de ze omgeving van Bergen op Zoom o.m. op de vliegbasis Woensdrecht werken in uitvoering heeft, werd aangifte gedaan van vermissing van een loonzakje met inhoud. Dit sim pele feit heeft tot grote gevolgen ge leid. Verdenking viel n.l. op de op het kantoor der maatschappij werkzaam zjjnde boekhouder, de 2l-jarige F. V. uit Hoogerheide. Nadat hij door de recherche aan de tand was gevoeld, bekende hij, dat hij sedert het begin van het jaar kas- f;eld, dat hq onder zich had, van deze irma, verduisterd had. Bq nader on derzoek kwam aan het licht, dat hq knoeide met de loonstaten waardoor hij kans zag zich vele duizenden gul dens toe te eigenen. V. werd aange houden; hij zal aan de justitie te Bre da worden voorgeleid. November was droog en vrij zacht (Van onze weerkundige medewerker) j= Op slechts 10 dagen viel er in November te Vlissingen meer dan 1 mm regen, maar dan nog s waren de hoeveelheden zo klein dat de Novembermaand in zijn M geheel opmerkelijk droog ver- liep. Totaal viel er ln Vlissingen 27 mm (normaal 76 mm) ver- H leden jaar 62 mm. s Ook elders in Zeeland bleef het droog. Biezelinge 30 mm, Aar- §1 denburg 26 mm. j§ H In De Bilt waar 15 mm viel was s het op één na de droogste No- vember van de laatste 100 jaar. Te Den Helder viel 42 mm, in Groningen 31 mm en in Maas- H tricht 26 mm. Een volle storm is er langs de j= Zeeuwse kust niet eenmaal p voorgekomen, alleen langs de H Wadden en langs de Noord-Hol- p landse kust werd op één dag jp stormweer waargenomen. De gemiddelde temperatuur, te De p Bilt berekend uit uurlijkse waarnemingen, bedroeg 6,5 C H tegen normaal 5,5 C. De hoogste p H temperatuur werd te Vlissingen p op 6 en 7 November gemeten p (17 graden C) de laagste op 2 P November (—1 graad C.). n Op 10 cm boven de grond werd p te Aardenburg als laagste mi- p nimum 5,4 graden C gemeten op 30 November. p Te De Bilt leverde November p 80 uren zonneschijn op tegen p normaal in November 53 uren. p Kortom: een mooie maand met p gunstig weer voor de herfst- werkzaamheden, en voordelig j§ wat de brandstof betreft. p Bewijsmateriaal moest „bewaard blijven" Bij de verdere behandeling van de moordzaak Muller voor de rechtbank te Kaiseralautern kwam aan het licht, dat uren nadat de politie op de plaats des onheils was aangekomen, nog niets was gedaan om de brand te blussen, die in de auto van de tandarts woedde en het lichaam van mevr. Müller verteerde. De politie had niet toegestaan, dat men de vuurgloed, die gretig voedsel vond in een bus met twintig Titer ben zine, die in de auto stond, te lijf ging. De operwachtmeester der politie/ die bij de brand geweest was, getuig de, dat de catastrofe hem verdacht was voorgekomen en dat hij daarom de brandweer verboden had. te blus sen. Urenlang, tot middernacht, brandde daardoor de auto verder als een fakkel en het duurde tot vier urn 's morgens voor het vuur werkelijk gedoofd was. (United Press). De Amerikaanse congres-afgevaar digde Harold C. Ostertag en zijn echt genote worden bi) hun aankomst op het vliegveld van Frankfurt begroet door de chef.staf van de Amerikaan se marine in Duitsland, kapitein Ro- bert G. Armstrong (rechts). De Os- tertags en nog twee Amerikanen zijn deze dagen in het wereldnieuws ko men te staan door hun arrestatie door leden van de Vollcspolltle tijdens een bezoek aan de Oostelijke sector van Berlijn. De arrestatie geschiedde op grond van het feit, dat hun auto uitge rust was met een mobilofoon-installa tie. Uniform vastgesteld voor mobiele colonnes By ministeriële beschikking zijn vastgesteld het tenue en de onder scheidingstekens der mobiele colon nes. Dit tenue zal gelijk zijn aan het veld- resp. dagelijks tenue van de Kon. Landmacht, met dien ver stande dat in plaats van de baret een khaki veldmuts wordt gedragen van het model voorgeschreven voor de Kon. Luchtmacht. De rangonderscheidingstekens zijn gelijk aan de der infanterie. Het colonne-onderscheidingsteken bestaat uit een zwarte band, gedra gen op de schoudernaad, waarop in hoofdletters het type colonne en daaronder in kleine hoofdletters het woord „colonne" is geweven, in rood voor de brandweer-colonne, ln geel voor de opruimings- en reddingsco- lonnen en in groen voor de genees kundige colonne. Voorlopig geen nieuwe districtsgidsen voor de telefoon De bezwaren van het bedrijfsleven tegen de districtsgidsen voor de tele foon zijn zo groot, dat de centrale di rectie der P.T.T. daarin volgens het „Alg. Hbl." thans aanleiding heeft ge vonden het systeem opnieuw in studie te nemen. In verband daarmede is de voorbereiding voor de uitgifte van nieuwe districtstelefoongidsen voor lopig stopgezet. Fusie van Amerikaanse vakverenigingen Zestien millioen leden De twee grote Amerikaanse vak bonden, de „American Federation of Labour", en het „Congress of Indu strial Organisations" (A.F.L. en C. I.O.), zUn Vrijdag één organisatie met zestien millioen leden geworden, het grootste vakverbond in de niet-com- munlstische wereld. Bijna 140 vak bonden zijn er in samengebracht. Het C.I.O. keurde de fusie Vrijdag op een speciale conventie te New York goed. met een zeer grote meer derheid. De grote ..Transport Wor kers Union" stemde tegen. De A.F.I. sprak Donderdag reeds, eenstemmig, haar goedkeuring uit. De nieuwe organisatie zal heten „The American Federation of La bour and Congress of Industrial Or ganisation". Maandag zal een ge meenschappelijke conventie worden gehouden. Deze zal door president Eisenhower via een telefoonlijn, ver bonden met luidsprekers worden toe gesproken. BOEKEN VOOR SOEKARNO „Dat mens uit Solo weet haar plaats niet" Terwijl de mannen van Indonesië zich waarschijnlijk in hoofdzaak bezig houden met de resultaten van Indonesië's eerste verkiezingen, maken de vrouwen zich nog steeds bijzonder drnk over „dat mens nit Solo." „Dat mens" ls dan Heriati Hartlni Soewondo, dat lenige, gescheiden vrouwtje, waarmee Soekarno iets meer dan een jaar geleden ln het geheim trouwde. De Indonesische vrouwen hadden het Soekarno niet kwalqk ge nomen, toen hij zich van zijn eerste vrouw liet schelden omdat dit huwe lijk kinderloos bleef en daarna in 1942 hertrouwde met Fatmawati. Zij schonk hem twee jongens en twee meisjes en nam haar plaats in als In- „First Lady". Maar nn, met Hartini, is het iets geheel anders. donesische vrouwen, Hartini had de wetten van de Islam geschonden. Kort daarop bracht zij een zoon ter wereld. Georganiseerd beledigen Zelfs toen zouden de Indonesische vrouwen zich nog niet tegen haar hebben gekeerd, als Hartini tevreden was geweest met de bescheiden rol van tweede vrouw. Maar zonder blik ken of blozen verhuisde zij met haar hele huishouding en haar vijf kinde ren uit Solo naar het Bogor-paleis en Soekarno ontmoette Hartini in 1953 tijdens een officieel bezoek aan Solo in Midden-Java. Reeds lang tevoren had zij, althans volgens de verhalen van vele verontwaardigde dames, slechts zeer af en toe nog notitie ge nomen van haar man en vijf kinde ren. In de maanden, die op dit bezoek volgden, was zij nog maar zelden thuis en de Indonesische „society" gonsde van geruchten over Soekar no" s clandestiene romance, aldus het Amerikaanse weekblad „Time". Een jaar geleden circuleerde onder de vrouwenverenigingen een brief, waarin werd gesteld, dat de President met deze vrouw getrouwd was. En pas toen gaf Soekarno toe, dat hq Hartini in Juli 1954 als tweede vrouw had genomen. Hij beweerde dat zy reeds lang voor hy haar ontmoette van haar eerste man was gescheiden. De vrouwen, achterdochtig door Har- tini's reputatie, vonden prompt uit, dat Hartini's echtscheiding pas in April 1954 officieel was geworden. De Islamitische wetten schrijven voor, dat drie maanden moeten verlopen, voor een gescheiden vrouw kan her trouwen. Ergo, zo berekenden de In- GEMOEDELIJKE CHAOS Bromfietsen hebben hun intrede gedaan in Surinaamse hoofdstad Van onze speciale verslaggever) Natuurlijk ligt het aan de oever van de Surinamerlvier en aan de brede weg die Waterkant heet, het marktterrein, en natuurlek Is het overdekt, want in de zon houdt geen mens het hier enkele uren achter elkaar uit zon der weg te smelten. Maar het grote terrein is al veel te klein geworden en dus wordt alle vlakbij liggende ruimte ook door verkopers en uitstallingen in beslag genomen. Aan publiek mankeert het nooit, U vindt er ook schier alle producten die door natuur en techniek voortgebracht worden, voor zover ze hanteerbaar en voor inheemsen koopbaar zijn, en aan de veelheid van geluiden, geurtjes en kleurtjes, die zich aan iedere vreemdeling op dringt, is U ook bij uw honderdste bezoek nog niet gewend. Het kan niet anders, of Koningin Juliana moest ook even op de markt van Suriname kijken. Zoiets kan niet officieel gebeuren en het mag dus ook niet op het programma staan. Maar in de vroegte gebeurde het tóch en maakte de vorstin een kleine rondgang, „daar waar het niet te vies was)', zoals een plaatselijk blad het euphemistisch uitdrukte. Maar waar ter wereld zou het méér voorkomen dat de marktvrouwen, die de lucht van dit hoge bezoek kregen, plotseling by elkaar gingen staan en de Koningin toezongen: „De Heer ze- gene U" 7 En waar zou het méér ge waardeerd worden, dat de Koningin hoofdmarktvrouw Kaakaa en het heel oude marktvrouwtje Georgetlna de hand drukte? Met de hand op het hart: wq heb ben enkele morgens aaneen geen en kel hoekje van deze markt gemeden; het gevolg was, dat de doordringen de stank, het beeld van de honderden vliegen op de grote moten vis, de ru moerigheid van kippenstalletjes kortom heel de humor, zieligheid en brutaliteit van deze op alle werkda gen druk bezochte openluchtbazar dat dit alles zich een onuitwisbaar beeld in onze herinnering heeft ge grift. Grote hopen rijst, kisten vol aard- noten, planken met grote stukken, watermeloen, groenten, vruchten, za den, specerijen, uien en knoflook, veel Ook de ruimte buiten het overdekte en druk bezochte marktterrein in Pa ramaribo wordt nog op élke vierkan te meter benut en biedt hetzelfde chaotische beeld. De aanvoer- en vis- sersbootjes liggen hier aan de oever van de 'Suriname-rivier. vlees en veel vis misschien heeft onze hotelkok zqn benodigdheden ook wel uit dit uitzonderlijk onhygiëni sche winkelcomplex genaaid kle ren, snuisterijen, potten en pannen, vogelkooien, Hindostaanse lectuur, de lijst strekt zich tot in het oneindige uit. Op enkele duizenden vierkante meters wordt hier een menseiyke ko medie zonder weerga opgevoerd. Of het geschetter en gekakel van dier- lqke of menselqke oorsprong is, valt soms niet eens te onderscheiden. Lopen maakt zo moe Paramaribo heeft negentigduizend inwoners, maar is zeer uitgestrekt. Trams zqn er niet, bussen niet zo veel. Iedereen heeft ook geen auto zo als op Curasao en zeker geen Ame rikaanse; regeringsambtenaren rijden hier nog in zeer oude bakjes. De stad kent geen hoog en laag en dus is de fiets er in ere. Veel nieuwe, stevige, degelijke, van alle gemakken voorzie ne Nederlandse fietsen, stuk voor stuk gewaarmerkt met een in het >og vallend belastingplaatje. De jon- relui rusten niet voor ze zo'n blin- cende velocipède hebben en het bezit loont zich ook. Wie loopt hier nu naar school of naar zyn werk? Maar de laatste tijd zjjn de bromfietsen in de mode geko men. Die zjjn duurder, maar geen nood, ze kunnen ori afbeta ling worden verkregen. De auto- bus-chauffeurs moeten op de smalle wegen aan de buitenkant van de stad het uiterste aan le nigheid presteren om de brom mers niet ondersteboven te rij den. Hetgeen een in een ander rijksdeel ook geenszins onbekend verschijnsel is. Waarom hier links-verkeer is we ten we niet. Alles went, maar heel vaak menen we niets van links of rechts gezien te hebben, alleen maar van „kom er zo gauw mogelijk door heen". Misschien ls dat het wel, wat sommige mensen de wet van de jung le noemen. Van zes tot zes. Zoals in alle tropische streken, duurt ook in Paramaribo de scheme ring maar zeer kort. Om half zeven is net '8 avonds donker, soms wat vroeger, soms wat later, het gehele jaar door. Veel straatverlichting is er ging daar voor oude vrienden partij tjes geven, ontving autoriteiten en ging zich in ieder opzicht naar bui ten toe gedragen als Indonesië's „First Lady", terwql Fatmawati he lemaal op de achtergrond raakte. Als Soekarno op reis ging, reisde Hartini met hem mee. Uit protest organiseerden de vrouwen opzettelijke beledigingen. Gedurende de afgelopen verkie zingscampagne zonden de vrou wen delegaties ter begroeting van de President. Maar wanneer Hartini uit het vliegtuig stapte, keerden de delegaties haar de rug to6 en wandelden weg. Onlangs heeft premier Harahaü, onder druk van de vrouwenorganisa ties. een speciale commissie gemach tigd een protocol op te stellen, dat „het huwelijksleven regelt" van de President en andere top-autoriteiten. Verder hebben de onvermoeibare vrouwen ijverig geheel Java afge zocht naar exemplaren van een boek, dat Soekarno in zjjn minder gepas- sionneerde laren schreef en waarin hq" hartstochteiyk gelijke rechten voor vrouwen en mannen bepleitte in het nieuwe Indonesië. Zij hopen een vrachtauto vol te krygen en deze uit te laden in Soekarno's tuin! Kind maakte dodelijke val van stilstaande auto Bij het spelen op een stilstaande auto is het vierjarig zoontje van de familie De B. uit Lemnes van deze auto gevallen en met het hoofd op oud ijzer terechtgekomen. In bewus teloze toestand is het kind naar de R.K. ziekenverpleging in Hilversum overgebracht, waar het aan de gevol gen van zijn val is overleden. niet en alleen in enkele hoofdstraten schijnen de winkels licht uit. De krot woningen zijn veelal niet op het elec- trlsch net (en rtog minder op de wa terleiding!) aangesloten en dienten gevolge ziet men op de „erven", let terlijk poelen van vuiligheid en ver val, het olielampje door de altijd open ramen flikkeren. Wat de grotestadsmens van tegen woordig „nachtleven" noemt, bestaat hier niet. Wel zqn er theaters, een paar hotels, wat clubs en sociëteiten en ook enige obscure cafeetjes. Er wordt lang zoveel niet gedronken als op de- Nederlandse Antillen maar er is ook geen geld voor. De stad is stil in haar donkerheid en lijkt al spoedig uitgestorven. Om tien uur kan men door de meeste straten zonder gevaar een kanonsko gel afschieten. Men gaat niet laat naar bed. De Europese gemeenschap, zeer beperkt en in keuze van vrienden en bekenden ook zeer exclusief, zoekt het vertier in „parties", voor zover daarvoor althans de financiën be schikbaar zqn. De nacht is groot, hoog en donker, vol zoele fluweligheid en geheimzinni ge stilte. Zózeer hoort het sjilpen der krekels er bq, dat men het niet eens opmerkt. Voor een vreemdeling is de warmte een last en soms onverdraag lijk. En al vroeg begint het leven weer. Hanengekraai, hondengeblaf en klok kengelui. En in onze straat precies op dezelfde tijd het eentonige geroep van de sinaasappelverkoDer. Helaas geen gure wind, helaas geen onder zoek of de kachel het nog doet...

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1955 | | pagina 7