Anglicaanse kerk kent thans vele
innerlijke spanningen
Motie-Schepsop bevrijdingsdag
behoort de arbeid stil te staan
KLANKBORD
NEDERLAND KREEG STEUN VAN
BRAZILIË EN VER. STATEN
ZATERDAG 26 NOVEMBER 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
Bezetting voorlichtingsdiensten
valt mee, zegt minister Drees
(Van onze parlementaire redacteur)
De nationale dodenherdenking op de avond van de dag, voorafgaande
aan de viering van de bevrijding, zal op 4 Mei 1956 een bijzonder karakter
dragen, doordat dan het nationale monnment op de Dam, gewijd aan de
in de oorlog gevallen Nederlanders, onthuld zal worden. De minister
president, tevens minister van algemene zaken, dr. Drees, heeft dit Vrij
dagmiddag in de Tweede Kamer tijdens de verdediging van zijn begroting
voor 1956 medegedeeld. De kwestie van de viering van de vyfde Mei was
ter sprake gebracht door de heren Scheps (P.v.djV.), Koerten (K.V.P.)
en Wagenaar (C.P.N.). Eerstgenoemde verweet de regering, dat zij zich
weliswaar bereid toont om de viering van de bevrijdingsdag te bevorderen,
doch in het vage blijft over de wijze waarop dat zou moeten geschieden.
Zal een hele of een halve dag worden vrijgegeven. Zullen de scholen ge
sloten zyn? Ook de heer Wagenaar informeerde daarnaar en de heer
Koerten was van oordeel, dat het een goede indruk zal maken als de re
gering het bedrijfsleven tot het verlenen van een vrije dag zou stimuleren.
Minister Drees deelde mede, dat het
nationale comité, dat de viering van
de bevrijdingsdag van dit jaar tot een
succes maakte, zichzelf heeft ontbon
den. Het comité stond op het stand
punt, dat de grotere herdenkingen bij
voorkeur om de vijf of tien jaar ge
houden moesten worden. Een viering
als in 1955 kan niet elk jaar worden
herhaald. De regering hoopte, zo zei
dr. Drees, dat het volgend jaar wat
glans in de viering zou zitten. In elk
geval wilde hij dat graag bevorderen.
Wat de vrije dag betreft, heeft de
Stichting van de Arbeid geadviseerd
deze niet op te leggen, doch aan het
bedrijfsleven over te laten wat het
wenst te doen.
Bjj de replieken bleek de heer
Scheps (P.v.d.A.) niet voldaan, zyn
ontevredenheid uitte zich in een mo
tie, waarin werd uitgesproken, dat
de waardige herdenking en de alge
mene viering van de bevrijdingsdag
het zoveel mogelijk stilstaan van de
Ministers over opleiding
kleuterschoolleidsters
De verdeling van hef subsidie
In de memorie van antwoord van de
ministers Cals, Beel en Van de Kieft
aan de Eerste Kamer over het ontwerp
van wet tot regeling van het kleuter
onderwijs, wordt onder meer uiteen
gezet, van welke overwegingen mi
nister Cals is uitgegaan bij de verde
ling van het subsidie over het dienst-
iaar 1955 aan 26 opleidingsscholen.
Op grond van de percentages leerlin
gen der kleuterscholen, naar de rich
ting, is de gemaakte verdeling van 12
R.K., 6 Prot. Chr. en 8 openbare en
ueutrale-bij zondere opleidingsscholen
volgens de minister verantwoord. Die
leerlingen-percentages warenR.K. 46.3
procent, Prot. Chr. 23.8 procent, open
baar en neutraal-bijzonder 29.7 procent.
Gestreefd is naar een zo goed
mogelijke landelijke verdeling van
het aantal opleidingsscholen, waar
bij rekening is gehouden met het
aantal inwoners per provincie. Dat
in Zuid-Holland twee openbare en
één neutraal-bijzondere opleidings
school voor subsidie in aanmerking
zijn gebracht, vloeit voort uit de
omstandigheid, dat in die provincie
het aantal leerlingen der openbare
en bijzondere neutrale kleuterscho
len 32.7 procent bedraagt van het
asntal leerlingen dier scholen in
het gehele land. Voor de provin-
cies Zeeland, Utrecht en Overyssd
bedroeg dat percentage in i»o?
daarentegen resp. plus minus d
procent, 5 procent en 6 procent.
De ministers kunnen zich verenigen
met de gedachte, dat de opleidings
scholen op doeltreffende wijze ovet
het land dienen te worden verspreid.
Minister Cals heeft het advies va*
de Onderwijsraad gevraagd inzake he\
aantal definitief te subsidiëren ople*
dingsscholen en de gewenste spreiding
daarvan over ons land. Tegen toevofr
ging van opleidingsscholen aan be
staande kweekscholen voor onderwij
zers en onderwijzeressen hebben dt
ministers in beginsel geen bezwaar.
Wat betreft het aantal van 40 kleu
ters per leidster, dat een aantal Ka
merleden veel te hoog acht, wijzen de
ministers erop, dat het gemiddeld aan
tal kleuters per leidsters lager dan 40
zal liggen. Het minimumaantal kleu.
ters, dat voor oprichting en instand
houding van een school in kleine ge
meenten 30 bedraagt, achten de mi
nisters vooral nu verlaging van dit
getal tot 20 mogelijk is, niet te hoog.
WEKKER. De 29-jarige Giuseppe
Giacomo uit Florence dacht, dat hij
de gewoonte getrouw de wekker op
zes uur stelde. Maar gelukkig ver
giste hij zich en werd het vier uur.
Zodoende werd het gezin nog gered
want in de keuken stond de gas
kraan open en vier van de zes ge
zinsleden waren al bedwelmd. Twee
uur later en allen zouden zijn
omgekomen.
FLES. De 11-jarige Julian Dixon
Sooide verleden week ergens aan de
ingelse kust een fles in zee met
zijn naam en adres, in de hoop, dat
de fles zou aanspoelen aan een ver
re vreemde kust. Gisteren kreeg
hij zijn fles terug, gevonden op twee
meter afstand van de plaats, waar
hij de fles in zee gegooid had.
VEILIG VERKEER. Op verschil
lende kruispunten in New York zijn
de verkeerslichten uitgerust met
automatische gramofoons. Als het
licht op rood springt, beginnen zij
te spelen. De wachtende automobi
listen horen de volgende tekst: „Als
u nu 30 jaar oud bent, hebt u nog
ongeveer 20 millioen minuten te le
ven. Om een enkele minuut daarop
te winnen, moet u niet 19.999.999
minuten op het spel zetten."
arbeid moet inhouden en waarin de
regering uitgenodigd wordt, de maat
regelen te treffen, die zowel deze
waardige herdenking als de algemene
viering zullen mogelijk maken. Mi
nister Drees heeft zich niet meer over
deze motie, waarover de Kamer Dins
dag zal stemmen, uitgelaten.
Wel heeft hij dat geddan over de
voorlichtingsdiensten van de over
heid, waarvan de heer Cornelisse van
de V.V.D. gezegd had, dat zij wel erg
zwaar bezet zijn en veel geld kosten.
De minister noemde het aantal
ambtenaren, dat rechtstreekse voor
lichting verstrekt, zeer beperkt. De
R.V.D. telt 25 man minder dan in 1946
en is thans stabiel.
De Kamer nam de begroting van
algemene zaken zonder hoofdelijke
stemming aan.
T elefoontarieven
De Tweede Kamer heeft Vrijdag
ook de begroting van het staatsbe
drijf der P.T.T. voor 1956 zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Men vestigde de aandacht op het
personeelstekort, op het verlenen van
diensten beneden de kostprijs, op het
tekort bij de draadomroep en op de
eigen uitzendingen van deze omroep,
op de wenselijkheid van spoed bij de
automatisering van het telefoonnet
en op nog enkele andere zaken en
verlangde daarover inlichtingen van
de bewindsman. Minister Algera deel
de mede, dat per jaar ongeveer 50.000
tot 60.000 aanvragen om een tele
foonaansluiting ontvangen worden.
De tarieven zijn niet in overeen
stemming met de kostprijs, doch het
is moeilijk deze te verhogen.
Over de draadomroep zeide de
minister, dat hy betwijfelde of
het goed geweest zou zijn hem in
particuliere handen te laten. In
principe was de minister bereid
de tarieven te verhogen, doch er
waren twee omstandigheden, die
hem ervan weerhielden: het alge
meen prijsbeleid en het feit, dat
zij, die van de draadomroep ge
bruik maken, veelal tot de ver
geten groepen behoren. Boven
dien is het de vraag welke in
vloed een tariefsverhoging op de
bedankjes zou hebben.
Tenslotte deelde minister Algera
mede, dat in Delft en Tilburg
proeven worden genomen met 'n
vroege postbestelling.
DE RAPPORTERING AAN VERENIGDE NATIES
Welwillende ontwerp-resolutie
over Suriname en Antillen
Brazilië en de Verenigde Staten hebben zich Vrijdag uitgesproken voor
beëindiging van de rapportering van de Nederlandse regering aan de
Verenigde Naties over Suriname en de Nederlandse Antillen. De delegaties
van deze landen hebben de beheerscommissie van de algemene vergadering
te New York een ontwerp-resolutie aangeboden, waarin de Nederlandse
zienswyze wordt onderschreven, dat de beide staten volledige en geiyke
partners binnen het Nederlandse koninkrijk zijn.
Aan het BraziliaansAmerikaanse
voorstel is het volgende ontleend: de
algemene vergadering constateert uit
de voorgelegde documentatie en de
toelichtingen, die zijn verstrekt, dat
de volken van Suriname en de Neder
landse Antillen door vrijelijk gekozen
vertegenwoordigende lichamen hun
goedkeuring tot uitdrukking hebben
gebracht met de nieuwe grondwette
lijke orde; spreekt de mening uit, dat
op basis van de inlichtingen, waar
over zij beschikt, beëindiging van het
zenden van gegevens krachtens ar
tikel 73 e van het handvest met be
trekking tot Suriname en de Neder
landse Antillen dienstig is.
Het handvest der Verenigde Na-
Explosie in hoogoven
te Dortmund
Zes doden en vele gewonden
Een ernstige ontploffing heeft zich
Vrijdagavond voorgedaan in een
hoogoven van de Dortmunder Hörder
Hütten. Volgens de eerste berichten
heeft hét ongeiuk zes doden en acht
gewonden geëist. Gevreesd wordt, dat
er een aantal arbeiders nog onder de
;loeiende wrakstukken van de oven
jedolven ligt. De Hörder Hütten is
een van de grootste staalfabrieken
van West-Duitsland.
Onder grote belangstelling zijn Vrij
dagmiddag te Colijnsplaat trekker-
demonstraties gehouden. De nieuw
ste mogelijkheden van de landbouw-
tractoren werden de landbouwers in
de praktijk gedemonstreerd. Deze
tractor, die ook een cardanaandrij-
ving heeft op dé achterwielen van de
aanhangwagen, presteerde het om 11
ton vracht, vrdeeld over drie aan-
hangwagens, door het drassige land
te trekken. Foto P.Z.C.J
ties bevat een voorziening, dat
een beherende mogendheid rap
porten moet indienen over gebie
den, die niet onafhankelijk zijn.
De vertegenwoordigers van Ne
derland, Suriname en de Neder
landse Antillen hadden, zoals be
kend, de beheerschapscommissie
Donderdag verzocht de nieuwe
status van Suriname en de Ne
derlandse Antillen te erkennen.
(United Press)
Rapport over kostprijzen
in de landbouw verschenen
Oorzaken van verschillen
Door de minister van landbouw, vis
serij en voedselvoorziening is onlangs
een commissie ingesteld om een onder
zoek in te stellen naar de oorzaken
van de in de rapporten van het land-
bouw-economisch instituut geconsta
teerde kostprijsverschillen.
De commissie heeft thans een inte
rimrapport uitgebracht, waarin zij
zich beperkt tot het aanwijzen van de
belangrijkste oorzaken van de regiona
le verschillen in de door het LJ5.I. be
rekende kostprijzen.
Deze oorzaken zijn de volgende:
De in de kostprijsberekeningen in
gecalculeerde pachtprijzen weerspie
gelen'in onvoldoende mate de produc-
tïviteitsverschillen tussen de bedrijven
uit hoofde van verschillen in bodem
gesteldheid, tengevolge waarvan de
kostprijzen op betere gronden lager
zullen zijn dan op de minder goede.
Regionale verschillen in bedrijfs-
grootte en in omvang van de produc-
tietak zullen zich in kostprijsverschil
len openbaren door de mate waarin de
„vaste" lasten (werktuig- en arbeids
kostent drukken per eenheid pro
duct.
De lagere waardering door de be
drijfsleider van de gezinsarbeid is van
invloed op de bedrijfsstructuur, waar
door in de kostprijzen van het L.E.I.
waarin de gezinsarbeid wordt gewaar
deerd tegen het loon van een landar
beider verschillen kunnen optreden
in samenhang met regionale verschil
len in het procentuele aandeel van de
gezinsarbeid in de totale arbeidskos
ten.
Ter gelegenheid van hun vijftigjarig
toneel-jubileum zullen de bekende
Amsterdamse artisten Aaf en Her
man Bouber een jubileum-tournee
door Nederland maken met het door
Herman Bouber zelf geschreven Am
sterdamse spel in vier bedrijven „zee
mansvrouwen" waarin het echtpaar
Bouber reeds zovele lauweren oogstte.
Deze foto toont Aaf en Herman Bou
ber tijdens de generale repetitie in
actie in de tweede acte van het stuk.
Rotsblok (250.000 kub. m.)
kwam naar beneden
1 Een groot rotsblok, naar schat-
ting van 250.000 kubieke meter,
n dat boven het Italiaanse dorp M
Zambana hing, is Vrijdag met
donderend geraas naar beneden
M gestort zonder schade aan te
H richten in het dorp. Het rotsblok
bleef liggen in twee berg-
H stroompjes, 200 meter boven ff
Zambana.
De dorpsbewoners waren de
gehele nacht niet naar bed ge- ff
H weest uit vrees, dat de rots naar
beneden zou komen. Toen des-
li kundigen meedeelden, dat het
blok op punt stond van instor-
ten, vluchtten allen in paniek
ff weg.
Na de instorting was het dorp
gehuld in een dichte stofwolk.
m Honderden dode vogels, ver-
stikt door het stof, lagen op de
grond.
Illlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
Instelling productschap
voor vis en visproducten
By de Tweede Kamer is ingediend
een ontwerp van wet tot instelling
van een productschap voor vis en
visproducten.
Samensmelting in India had weerslag
in het moederland
Het is ons wel eens overkomen dat iemand, die naar een dienst van de
Anglicaanse Kerk voor de radio had geluisterd, daarna vroeg: is dat nu
Rooms of Protestant? Wanneer hij een dienst zou bijwonen in de Kathe
draal van de primaat van de Anglicaanse Kerk, de aartsbisschop van Can
terbury en wanneer hy daar zou zien de koorknapen in hun oude costuum,
de kanünnïkken in hun prachtige zetels en de bisschop in zyn schitterend
gewaad, dan zou hij zich nog des te meer afvragen: is dat nu Rooms of
Protestant. Hij zou het waarschijniyk nog anders vragen: is dat nog Pro
testant? Alles wat hij ziet en meemaakt herinnert hem meer aan een kerk
dienst zoals wij die in ons land kennen bij de R.K. eredienst en dit alles
staat naar zijn gedachten heel'ver af van een Protestantse samenkomst
van de gemeente, vooral wanneer hij daarby uitgaat van een zeer sobere
dienst zoals wij die in ons Calvinistische land kennen. Hy zal zichzelf af
vragen: hoe zit dat nu? Die Engelse Kerk wordt toch gerekend tot de
Protestantse kerken, maar wat ik zie, hoort veel meer in een R.K. kerk
thuis.
Die Anglicaanse Kerk vertoont een
heel eigen karakter. Zg heeft in
Groot Brittannië, Schotland daarbij
niet gerekend, terwijl ook Wales se
dert 1919 zelfstandig is, een bevoor
rechte positie omdat zij staatskerk is.
Die positie mag in de loop der laatste
eeuwen steeds meer zijn afgebrok
keld, er is toch nog wel zoveel van
over gebleven dat deze kerk in -alle
opzichten nauw verbonden is geble
ven met de Engelse natie als zodanig
en met haar tradities. Deze kerk
heeft daarom ook een sterk behou
dende tendenz. Zg hecht aan bepaal
de oude liturgische vormen en ge
bruiken bg haar eredienst en dit is
soms zo sterk dat deze de hoofdzaak
van een kerkdienst schijnbaar kun
nen uitmaken. De Anglicaanse Kerk
kent twee aartsbisschoppen, die van
Canterbury en York, waarvan de
eerste officieel geldt als het hoofd
van de Anglicaanse Kerk. Onder hen
staan 43 bisschoppen. Deze hebben
het recht lidmaten tot d kerk toe te
laten. Zg alleen kunnen predikanten
wgden. Eveneens hebben die bisschop
pen de kerkelgke rechtspraak. Om
kort te zgn kunnen we zeggen dat
'het gezag bg de Anglicaanse Kerk
berust bg de bisschoppen. Die wgding
door een van de bisschoppen acht
men noodzakelgk om als geestelgke
te worden erkend. Bovendien kent
men hier ook een nog al sterke Ka-
tholiserende opvatting van de sacra
menten. Hoewel de Anglicaanse Kerk
van meet af aan een centrale posi
tie heeft ingenomen in de Wereldraad
der Kerken, hebben de laatst genoem
de punten tóch verschillende malen
aanleiding gegeven tot moeilgkheden.
Die Anglicaanse Kerk zegt met alle na
druk dat zg Katholiek wil z-vn, maar
met even grote nadruk herhaalt zg
telkens weer dat zg een Protestantse
kerk is. Historisch is hier wel het
een en ander te verklaren, maar dat
neemt niet weg dat er daardoor tel
kens weer innerlgke spanningen naar
boven komen.' Een deel van deze kerk
leunt sterk aan tegen Rome en een
ander deel voelt zich direct verwant
met 't Gereformeerd Protestantisme.
Er zgn tgden geweest, dat de gedach
te gewekt werd dat een deel van de
Anglicaanse Kerk zich weer zou ver
enigen met de R.K. kerk. We denken
aan de besprekingen, die na de eerste
wereldoorlog gehouden zgn met kar
dinaal Mercier te Mechelen. Maar bg
al die uiterlgke vormen heeft de Ang
licaanse Kerk een door en door Pro
testantse belgdehis en wanneer we
(Vervolg op pag. 4)
Tweede Kamer tegen
instelling spoorweg
ongevallenraad
(Van onze parlementaire redacteur)
Vrijdagmiddag is de Tweede Ka
mer blgven steken in de behandeling
van een wetsontwerp tot instelling
van een raad, welks taak het zal zgn
zelfstandig een onderzoek in te stel
len riaar de oorzaak van spoorweg
ongelukken. De heren De Ruiter (C.
H.) en Oud (V.V.D.) konden nergens
de noodzaak of zelfs maar de wense-
lgkheid tot het instellen van zo'n raad
ontdekken.
Aangezien prof. Oud het niet pret
tig voor de Kamer vond het wetsont
werp te verwerpen gaf hij minister
Algera in overweging niet met de
behandeling door te gaan.
De beraadslaging werd verdaagd
tot Dinsdagmiddag.
TWEEDE KAMER OVER BEVRIJDINGSHERDENKING
Het Wereldgebeuren.
Donkere dag
Voor de Engelsen op Cyprus was
het Donderdag de donkerste dag
sinds het begin van de opstan
dige activiteit in deze „kroonkolo
nie". Een sergeant en een soldaat
werden bg aanslagen door da gehei
me verzetsorganisatie Eoka gedood;
verscheidene mllitalrai liepen TQr"
wondingen op.
Er dreigt een guerilla tussen de
Eoka enerzijds en Engelse soldaten
en afdelingen van de speciale politie,
die uit Turko» bestaat, aan de andere
kant.
De Turken op het eiland vormen
een minderheid van 20 de rest
van de bevolking is Grieks. Die Tur
ken zgn ervóór, om het eiland een
Engelse kroonkolonie te laten blgven.
Maar de Grieken, die op het eiland
de boventoon voeren, wulen van het
Engelse bestuur af. Zij wensen ten
minste zelfbestuur maar in de mees
te gevallen zelf-beschikking. En,
als zij zouden mogen beschikken
over de toekomst van het eiland, dan
zouden zg voor aansluiting bn Grie
kenland zijn. Voor „enosiseen
woord dat op hun lippen bestorven
ligt.
De 48-jarige heer Karamanlis, de
nieuwe eerste minister van
Griekenland, is een van de men
sen, die zich voortdurend van de
toestand op de hoogte laat brengen.
Sinds de mislukte conferentie over
de toekomst van Cyprus, die een
paar maanden geleden in Londen
werd gehouden, is de Cypriotische
kwestie voor de Grieken ook in Grie
kenland meer en meer een nationale
aangelegenheid geworden.
Hetzelfde kan trouwens van Tur
kije worden gezegd. De Turkse pre
mier Menderes maakt zich ongerust
over het lot van de Turken op Cy
prus; als het de Griekse Cyprioten
lukt, om het eiland onder Grieks be
wind te stellen, dan zou de Turkse
minderheid weieens in het gedrang
kunnen komen.
Met de Turken voelen de Engelsen
zelf het meest ervoor om in de tegen
woordige bestuursvorm geen veran
dering te brengen. Sinds zg de zóne
van Suez kwgt raakten, is Cyprus
immers de voornaamste Engelse ba
sis in het nabije Oosten.
Karamanlis, die een paar maanden
geleden nog Grieks minister
van openbare werken was, heeft
zich gauw in de problemen van de
buitenlandse politiek ingewerkt en
hg heeft al laten weten, dat hg de
eisen van de Cyprioten, zoals ze door
hun aartsbisschop Makarios zgn op
gesteld, zal blgven steunen. „Als ik
net niet doe, is er veel kans, dat er
in Griekenland na de verkiezingen in
het volgend voorjaar mannen aan
het roer komen, die een neutralisti-
sche politiek willen voeren
voegde hg eraan toe.
Met die woorden wees hg op een
belangrijk punt, dat bg de kwestie-
Cyprus op het spel staat: de samen
werking van Grieken en Turken met
Engeland en andere vrge naties in
N.A.T.O.-verband.
Men zou zo zeggen, dat het be
houd van die samenwerking by
alle partijen voorop moet staan.
Zouden de Britse militairen van Cy
prus moeten verdwijnen, wanneer de
Cyprioten daar zelf de lakens uit
deelden of wanneer Cyprus een deel
van Griekenland zou worden? Geen
zinnig mens die dat verwacht. Aan
wezigheid van waakzame Britten in
dit gebied is immers ook een Grieks
belang. En een belang van de Tur
ken, aan wie desnoods door alle
NATO-landen zou kunnen worden ge
garandeerd, dat zg willen ingrgpen
wanneer de Turkse minderheid op
het eiland in het gedrang zou ko
men.
Er heeft eens een Engelsman,
Hopkinson, gezegd dat er van
dat zelfbeschikkingsrecht voor
de Cypriotén „nooit" iets zou komen.
Daarna is het verzet pas krachtig
losgebrand.
Dat „nooit" hebben de Cyprioten
totnutoe niet vergeten en zg hante
ren het te pas en te onpas. De 59-
jarige Engelse gouverneur, veld
maarschalk sir John Harding, plukt
er de wrange vruchten van.
Een Duitse journalist, die hem
laatst bezocht, kreeg de indruk, dat
Harding iets van de politici verwacht.
En van de politici zal uiteindelgk
de oplossing moeten komen. Als de
Engelsen het „nooit" van Hopkinson
zouden herroepen, dan kon dat wei
eens een ommekeer teweeg brengen
ln de harten van het volk van Cy
prus.
De Cyprioten zouden dan in over
leg met hen over de toekomst kun
nen praten (en wie weet, tot welk
resultaat dat leiden zou!); de En
gelse bases konden rustig gehand
haafd worden en de N.A.V.O.-band
zou er wèl bg varen, evenals het po
litieke klimaat in het land van Ka
ramanlis.
PREMIER KARAMANLIS
8.. steun aan Cyprioten.,,
