Jong en oud vermaken zich met de Zwitserse wintersport Uitgaven voor een min of meer „gespecialiseerde belangstelling" IN NEDERLAND WORDT STEEDS MEER SPEELGOED GEMAAKT VOOR SPEELGOED GELDT: HOE EENVOUDIGER HOE MOOIER Met uitvoerige toelichtingen door geleerden van naam Toen we onlangs een denkbeeldige wandeling over de boekenmarkt maakten, waren we tenslotte in de afdeling „oudheden" terechtgekomen, en daar hervatten we heden onze tocht. Allereerst vragen we uw aandacht voor enkele deeltjes uit de keurig verzorgde „Scriptorium"-serie van de Arbeiderspers, Amsterdam, de „reeks van eeuwige geschriften". Het zyn alle boeken voor een min of meer gespecialiseerde belangstelling, stuit voor stuk vertaald en uitvoerig toegelicht door geleerden van naam, en zo zeker voor de ontwikkelde leek toegankelijk gemaakt. Blankert. (Het bevat sommige van de „dialogi", geen samenspraken doch eerder wijsgerige opstellen, en voorts enkele van de brieven aan Lucilius). Een sympathiek en helder ingeleid werkje dat zich in de eerste plaats tot de ontwikkelde leek richt. Zo bezorgde prof. dr. J. H. Hospers een vertaling van de meest markante passages uit Jehoeda Hallevi's „Al- Choezari". In Joodsekringen is Je hoeda Hallevï een bekende grote fi guur, vooral wegens zijn Zionszan- gen, prachtige Hebreeuwse gedichten, maar in niet-Joodse kringen is hij tamelijk onbekend. Zoals vele van zijn tijdgenoten in Spanje (hij werd daar omstreeks 1085 geboren en hij stierf plm. 1145 in Palestina - men zou hem de eerste Zionist kunnen noemen) schreef hij echter zijn godsdienstig- filosofische werk (het Choezaren- boek) niet in het Hebreeuws maar in het Arabisch. Het is een „boek van argumentatie en bewijsvoering van een verachte godsdienst"; zijn uiteen zetting van de Joodse religie en het Jodendom is ook heden ten dage nog van belang, niet alleen voor de Jood die zich op zijn geloof en de over geërfde traoities wil bezinnen, maar Letterkundige kroniek door HANS WARREN ook voor ieder ander die zich bezig houdt met de diepste vragen waar voor men gesteld kan worden. En, zo als prof. Hospers terecht opmerkt: Hallevi mag dan geen volledige op lossing geven van de problemen, hij helpt wèl om ze zuiverder te stellen. Dr. R. van Brakell Buys bezorgde „Fragmenten uit de Mashnawi van Djalalu' ddin Rumi". Het zijn oude Perzische verhalen, maar men ver wachte geen „Duizend en een nacht": Djalalu' ddin Rumi, die van zeer voorname familie was en in de der tiende eeuw zjjn zeer bewogen leven leefde, was niet in de eerste plaats een geboren „verteller", althans naar onze Westerse begrippen. Hij was wel allereerst een der grootste mys tieke dichters aller tijden. Dit epos, de Mashnawi wordt wel de „Koran der Perzen" genoemd; het ontstaan ervan valt samen met het ontstaan van de Perzisch-islamitische cultuur. Prachtiger is wellicht nog zijn „Di van van Shamsi Tabriz". De Mashna wi eist dat men onze Westerse be grippen over de opbouw van een boek volkomen varen laat. Geeft men zich echter over aan deze bandeloze, ver voerende stroom van verhalen en be spiegelingen (deze uitgave bevat slechts een keuze) dan kan men be grijpen dat de Oosterse wereld dit werk bijzonder hoog stelt. En toch loopt er door dit schijnbaar verwarde boek één thema, één draad: het ver haal van de menselijke ziel, die, door liefde bewogen, na vele dolingen én omzwervingen God vindt. Dr. van Brakell Buys geeft een prachtige historische schets bij dit zéér aanbe volen werk. Een ander deel uit de Scripto riumreeks werd door prof. dr. M. A. Beek vertaald uit het He breeuws, het zijn „Fragmenten uit het Boek der Vromen"; even als de Al-Choezari een middel eeuws-Joods werk, maar in dit geval van de Duitse Rijnoevers afkomstig. De vroomheid ervan spreekt de mens van nu niet meer dadelijk aan; men dient het wel te beschouwen in historisch verband, en als zodanig is het. een uiterst merkwaardig en be langwekkend werk. Het staat overvol wijsheid, voorschriften, leefregels en prima anecdotes, waaruit een ruime keuze werd samengesteld. We schrijven par. 127 voor u óver„Er is een vroomheid, die boos is, zoals die van iemand, die onreine handen heeft, ziet, dat een boek in het vuur valt en denkt: het is beter, dat het verbrandt, dan dat ik het aanraak. Hetzelfde kan men zeg gen wanneer iemand een vrouw ziet verdrinken in de rivier en dénkt:, het is beter dat ze ver drinkt dan dat ik haar aanraak". Als vierde deel uit de Scriptorium reeks van de Arbeiderspers: een „Bloemlezing uit Seneca's wijsgerige geschriften en brieven", uit het latijn vertaald en toegelicht door dr. S. ....voor de meesten alleen om naar te k\jken... (foto Lissone-Lindeman) i,Boekvinken" We bljjven deze maal klant bij de Arbeiderspers, en bekijken enkele nieuwe deeltjes uit een andere aan bevelenswaardige, zij' het volkomen anders geaarde serie die deze uitge verij op de markt brengt, n.l. de „Boekvink, literatuur in miniatuur". Reeds vaak vroegen we voor deeltjes uit deze reeks, het zij novellen, ge dichten of beschouwingen, uw aan dacht. Deel II van „Boontje's Reser vaat", het eenmanstijdschrift van de Vlaamse auteur Louis-Paul Boon is daarin verschenen, vol persoonlijke reacties, reportages, kreten, zelfge sprekken, schotschriften, commenta ren enz. Als vrijwel alles wat uit Boons rijke inktpot vloeit, zeer inte ressant. Hij schrijft er in over snobs, bezoek, titels, over een zwerftocht door Engeland, enz. Van dezelfde schrijver „Menuet", de geschiedenis van een arbeider in een diepvrieskel der zijn verhouding tot een koele, zakelijke echtgenote en het jongste meisje dat bijhen de huishouding doet. Van Rein Blijstra verscheen „Hoogtevrees", twee novellen uit de bergen, van Ab Visser „Het Achter deurtje", van Marie-Sophie Nathu- sius, over wier debuut „De Partner" we enthousiast waren, een nieuwe boeiende novelle „De ketting". Op en kele van deze werkjes hopen we na der terug te komen. Van Nel Noord zij verscheen „Om en Om", dat beur telings een gedicht en een kort ver haal bevat, en bovendien, bij dezelfde uitgever maar niet in de Boekvink, de novelle „Met de hand op een boom tak, een manoeuvre", wellicht haar beste verhaal. Het laatste boekje uit de Boekvinkreeks waarvoor we uw aandacht vragen richt zich speciaal tot Nijhoff-bewonderaars. Het is „Nij- hoff, de levensreiziger", en het bevat een aantal redevoeringen en tijd schrift-artikelen van Anthönie Don ker, zelf groot Nijhoff-bewonderaar. Vele aspecten van Nijhoffs dichtwerk worden er in verhelderd. Romans en gedichten „Te laat" van S. Franke is een in het begin van deze eeuw spelende roman. De spoorwegstaking van 1903 maakt de hoofdpersoon, Willem, de Graaf, brodeloos. Hij pakt van alles aan, maar armoe klopt aan de deur en dat ondermijnt tenslotte zijn hu welijksgeluk. Hij begint verhalen te schrijven. Zijn vrouw komt meer en meer buiten zijn leven te staan en een jonge vrouw, uit zijn socialistische vriendenkring, Jane, legt beslag op hem. Zij begrijpt hem als mens en als schrijver. De titel zegt het al: Willem kiest tenslotte toch de zijde van zijn vrouw en kinderen en moet Jane op geven. Dit alles wordt onopgesmukt verteld in deze „sociale roman". Totaal anders van aard is de hu moristische roman „Wacht even, Brasem" van Ferdinand Langen. Het is een soort humor .waar men van houden moet, hij is ons vaak te zoute loos, maar dat neemt niet weg dat men dit luchtige, soms tragi-komi- sche boek toch bepaald geamuseerd uitleest. Tenslotte een dichtbundel van iemand waar men al lang niets meer van heeft gehoord: Eric van der Steen. Ook deze „Gemengde Berich ten" brengen geen nieuwe verzen, het zijn verzamelde verzen, een eigen keuze uit zijn voor 1940 geschreven en al dan niet gebundelde gedichten. Van der Steen is een markante per soonlijkheid, en het we?d een koste lijke bundel die ons eens te meer doet hopen dat de Muze deze dichter nog eens een nieuw bezoek brengen zal. Kortheidshalve en als slotnoot cite ren we dit „Grafschrift van een Cri ticus": Eerlijk gezegd het ligt nier slecht. Alle uitgaven: Arbeiderspers, Amsterdam. H. W. KINDERHARTEN KLOPPEN SNELLER Export wordt echter door import nog belangrijk overtroffen Sint Nicolaas is in het land. Duizenden kinderen en wie weet hoeveel volwassenen zien met spanning uit naar de dag, dat de oude bisschop zijn verjaardag zal vieren en een geschenkenregen over lrnn hoofden zal uitstorten en kleine kinderen staan urenlang voor de étalage's naar het veel begeerde speelgoed te kijken. Immers, door het speelgoed neemt het kind, dat zijn eigen wereld schept naar het voorbeeld van de volwassenen deel aan zijn tijd. Practisch alles, wat in ons dagelijks leven een plaats inneemtzien wij dan ook in miniatuur-vorm voor de jeugd verschijnen. Vroeger was ons land afhankelijk van de invoer; in Nederland werd slechts zeer weinig speelgoed ver vaardigd. Daar komt echter geleide lijk verandering in. Miniatuur auto's bijvoorbeeld, die een begrip zijn ge worden voor jong en oud, worden nu in ons land vervaardigd en zijn bijna even onverwoestbaar als de vanouds bekende buitenlandse merken. De snel stijgende productie bedraagt thans bijna 5000 stuks per maand, waarvan een deel wordt uitgevoerd. Ook de productie van bouwdozen neemt steeds toe. Naast de traditio nele dozen met houten pilaren, torens en versierde gevellijsten, verschijnen steeds meer constructiedozen met de modernste bouweenheden van allerlei materiaal, zoals plastic en métaal. Laboratoria van de Technische Hoge school maken van deze dozen zelfs februik voor hun experimenten, een ewijs dat zij goed zijn. De poppenfabrieken hebben tegen woordig een belangrijk en zeer ge waardeerd aandeel in de bevolkings toeneming van speelgoedland. Deze poppen doen ook al aan emigratie, want verschillende bedrijven vervaar digen grote series, in nationale kle derdracht gestoken poppen voor de export naar Amerika, Engeland en Canada. Hoewel op het gebied van speelgoed de import de export nog vele malen overtreft (voor het eerste half jaar van 1955 waren de cijfers respectie velijk 9 tegen 2 millioen gulden) wordt toch het Nederlandse aandeel zowel kwalitatief als kwantitatief elk jaar groter. Wie de prijzen van de Nedrelandse producten vergelijkt met de buitenlandse komt dan bovendien nog tot zeer aangename verrassin gen. Wie bang is voor zon, moet niet naar de wintersport gaan. foto Lissone-Lindeman) Handelaar in springstof herkende Graham als koper Een winkelier in West-Colorado heeft Maandag de 23-jarige John Gilbert Graham, die een bom zou hebben geplaatst in het vliegtuig, waarmee zijn moeder neerstortte met 43 andere passagiers, herkend als de man die op 29 October j.l. onge veer 20 staven dynamiet - bij hem had gekocht. Maandagochtend werd Graham met de winkelier geconfron teerd en volgens deze was er geen twijfel mogelijk. Jonge Zwitsers wensen hun land in Raad van Europa Grote handtekeningen-actie begonnen Vijftien Zwitserse jongerenorgani saties hebben Maandag bekend ge maakt, dat zij gezamenlijk, handteke ningen zullen gaan verzamelen van Zwitsers die instemmen met een ver zoek aan de Bondsregering zo spoe dig mogelijk te gaan onderhandelen over toelating van Zwitserland tot de Raad van Europa onder behoud van de Zwitserse neutraliteit. Deze petitie-actie heeft de steun van vierentwintig bekende Zwitsers, onder wie de voorzitter van de so ciaaldemocratische partij, Walter Bringolf, de hoofdredacteur van het in Zurich verschijnende dagblad Die Tat, en Pierre Beguin, de hoofdre dacteur van de Gazette de Lausanne. Britse Lord uitvinder van biologische oorlogvoering Volgens een Amerikaans instruc tieboekje over de biologische oorlog van de luchtmacht heeft de Britse Lord Jeffrey Amherst wiens naam werd gegeven aan Amherst College in Massachusetts voor het eerst bacteriologische oorlogvoering toe gepast. Tijdens een Indianenopstand in het Allegheny-gebergte in 1765 stelde hij /oor pokken te verspreiden onder zijn tegenstanders door aan Indianen dekens te geven uit de pokkenafde- ling van het ziekenhuis in Fort Pitt. Een paar maanden later woedde er een pokkenepidemie onder de stam men in Ohio. KINDERSPEL EN FANTASIE Volwassenen letten teveel op volmaakte uitvoering (Van een medewerker). Op straat komt een jongetje in onze richting; hij heeft zijn armen ge bogen, zijn vuistjes losjes gebald en met zijn tot een spleet verknepen mond maakt hij een pruttelend geluid. Hij rydt kennenlijk in de auto van zyn oom Piet. Als hy ons ontmoet, zijn wij niet een wandelende meneer, maar een snelrijdende tegenligger die met veel extra prt..... geluiden en met snelle bewegingen van zijn armen via een snelle wending moet wor den vermeden teneinde een ernstig ongeluk te voorkomen. Vraagt men hem wat voor een wagen hy is, dan zal hy misschien verlegen lachen, maar voor hemzelf bestaat er geen twyfel aan dat hy 'n luxe personenauto is. Was hij een vrachtwagen, dan zouden zijn geluiden dieper en heftiger geklonken hebben. Deze ongebreidelde fantasie, die ten grondslag ligt aan zovele kin derspelen wijst tevens de weg naar het juiste speelgoed. Wij ouderen zijn geneigd de waarde van speel goed af te meten naar de volmaakt heid van zijn uitvoering. Een auto die vanzelf rijdt, die brandende lamp jes heeft en radio aan boord, met uitsehuifbare antenne en een chauf feur achter het stuur, achten wij verre te verkiezen boven een simpel autotje, dat slechts het uiterlijk van een echte merkauto heeft en verder niets. Tot onze niet geringe verba zing blijken de prachtige voort brengselen der tecnniek echter nau welijks te kunn.en concurreren met de simpele gegoten miniaturen van de bekende merkauto's die het zon der motor en zonder alle andere franje moeten stellen. Alle jongens (en niet te vergeten meisjes) olij- ken een onbeperkt opnamevermogen te bezitten voor deze wagentjes, snoeven op de merken die ze bezit ten, zijn er uren lang zoet mee, la ten ze over geïmproviseerde bruggen rijden, en over kussenbergen, ver sturen ze per schip of per trein. Wordt het speelgoed nog eenvou diger, bijvoorbeeld een verzameling grote en kleine blokken, dan wordt het vrijwel ideaal. Een blok immers kan het ene moment een onderdeel BRON VAN GEZONDHEID Velerlei attracties voor toeristen Tien graden vorst (en toch geen echte kou!), een paar~meter sneeuw, rinkelende arresleden en een vrolijk, bontgekleed sportvolkje dat is het beeld dat de meeste Zwitserse wintersportplaatsen ons van De cember tot Maart bieden. Zwitserland: toverwoord voor hen, die de winterse pracht der stoere bergreuzen beminnen, die op hun lange houten latten langs de witbe- poederde hellingen willen stuiven met een juichkreet van gelukzaligheid op de lippen. D&t is leven, dit is genieten Om te leren skilopen is men waarlyk niet zo spoedig te oud. Want het is heus niet alleen de spes patriae, die men van de witte velden ziet terugkeren. Ook het contignent der ouderen is opmerkelijk. En met het constateren van dit feit zijn wy ineens genaderd tot een der grootste attracties van de wintersport: dat zy een vermaak en een bron van gezondheid vormt voor jong en oud! Wij zagen dames van méér dan middelbare leeftijd Stemmbogen en Christiania's maken, die uitmuntten door sierlijkheid; wij zagen ou dere heren omlaag schieten in stuivende Schussfarht, wij werden getroffen door het grote aantal lang- niet-meer-jonge personen, die zich in een der vele skischolen met de eerste beginselen van het skiën vertrouwd maakten op de „Affenhügel" of op de „Idiotenwiese", met welke minder vleiende doch geestige benamingen men de oefenhellingen van de begin nelingen aanduidt. De skischolen vormen de trots der Zwitserse wintersportplaatsen. En niet ten onrechte. Want sedert de invoering van d- zogenaamde „Zwit serse eenheidstechniek" wordt in het land van,Wilhelm Teil volgens pre cies dezelfde methode les gegeven. Natuurlijk heeft dat grote voordelen; ook algaat men ieder jaar naar een ander oord, dan kan men er toch ze ker van zijn, de lessen te kunnen her vatten op hetzelfde punt, waar men de vorige winter is opgehouden. Een speciaa^ kenmerk van de Zwit serse wintersportplaatsen is him gro te veelzijdigheid. Zij bieden alles en zij bieden iedereen wat. Of men alleen maar wil „baden" in de zon en sneeuw, of men graag schaatsen rijdt in een bobslede suist, lange wandelin- ook al gaat men ieder jaar naar een zaamheïd trekt, ieders wens kan ten volle worden vervuld. Na zo'n lange, gezonde dag in de buitenlucht ontmoet men elkaar om streeks 5 uur weer in hotel of pen sion, moe en bruinverband, gelukkig en tevreden wordt dan soms het „Tanzbein geschwugen", zoals 't in het Zwitsers zo aardig heet. En enkele uren later, na een ste vige avondmaaltijd, valt geluidloos en vredig de nacht over het stille bergdorp. Onae de voeten van en kele late voorbijgangers knerpt de sneeuw, een arreslee brengt nog een paar lieden naar hun hotel, dan is het verder stil, doodstil. Boven de ein deloze witte velden flonkeren de ster ren. zyn van een huis of een garage, terwyl het vyf minuten later als schip de wilde baren trotseert. Aan land gekomen verandert het zonder njoeite in een auto of in een soldaat die op wacht staat. Onze ervaring leert, dat er voor kinderen vrijwel geen dankbaarder speelgoed tc bedenken is dan een verzameling houten blokken. Dit is geen goedkoop cadeau wanneer men ait goed wil doen, maar de bedra gen die vaak aan speelgoed worden uitgegeven zijn van dien aard, dat wij het tocli wel durven adviseren. Wij denken aan een groot aantal blokken van 16x8x4 om een aantal van 16x4x4 en een stel 8x4x4. Dat betekent dat deze blokken op iede re manier zijn te combineren. Goedkoper Wie zich een dergelijke uitgave niet kan permitteren, kan ook zon der enige kosten prachtig speelgoed verwerven. Heeft u er wel eens aan gedacht de vele gekleurde tube-dop pen die in ieder huishouden binnen komen te bewaren? Of de plastic dekseltjes van allerlei potjes, die vaak niet worden teruggenomen? Wij hebben ze de laatste tijd trouw bewaard en ook aan onze kennissen gevraagd, zodat wij een prachtige verzameling hebben met een groot aantal verschillende heldere kleuren. Men kan er torens mee bouwen, fi guren mee leggen, ze als fiches ge bruiken bij gezelschapspelen, met boetseerklei of was gecombineerd zijn ze bruikbaar als hoedjes, han- den en voeten. Voordat ze ajs speel goed worden gebruikt moeten ze natuurlijk veelal eerst even worden schoongemaakt, maar met een han denschuiertje of een kwastje en wat vloeibaar wasmiddel gaat dat ge makkelijk genoeg. Op wel heel gelukkige manier kun nen kinderen hun fantasie de vrije teugel laten door middel van papier en potlood. De rare blobbers en pud dingen die dan te voorschyn ,;omen en die ons trots worden getoond, zijn voor de kleine artïsten inderdaad de boerdery met koeien en paarden en bomen. Als U speelgoed gaat kopen in de komende weken, kijk dan eerst eens aandachtig naar het spel van uw kin deren. De aandacht, de concentratie en de fantasie waarmede zij bezig zijn zullen U overtuigen, dat show speelgoed ons ouderen imponeert, maar dat uw kinderen zielstevreden zijn met de eenvoudigste dingen. Blokjes op elkaar plaatsen vereist controle over je spieren. PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VAN EN VOOR DE BOEKENPLANK

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1955 | | pagina 5