Jong en oud vermaken zich met
de Zwitserse wintersport
Uitgaven voor een min of meer
„gespecialiseerde belangstelling"
IN NEDERLAND WORDT STEEDS
MEER SPEELGOED GEMAAKT
VOOR SPEELGOED GELDT: HOE
EENVOUDIGER HOE MOOIER
Met uitvoerige toelichtingen
door geleerden van naam
Toen we onlangs een denkbeeldige wandeling over de boekenmarkt
maakten, waren we tenslotte in de afdeling „oudheden" terechtgekomen,
en daar hervatten we heden onze tocht. Allereerst vragen we uw aandacht
voor enkele deeltjes uit de keurig verzorgde „Scriptorium"-serie van de
Arbeiderspers, Amsterdam, de „reeks van eeuwige geschriften". Het zyn
alle boeken voor een min of meer gespecialiseerde belangstelling, stuit
voor stuk vertaald en uitvoerig toegelicht door geleerden van naam, en
zo zeker voor de ontwikkelde leek toegankelijk gemaakt.
Blankert. (Het bevat sommige van de
„dialogi", geen samenspraken doch
eerder wijsgerige opstellen, en voorts
enkele van de brieven aan Lucilius).
Een sympathiek en helder ingeleid
werkje dat zich in de eerste plaats
tot de ontwikkelde leek richt.
Zo bezorgde prof. dr. J. H. Hospers
een vertaling van de meest markante
passages uit Jehoeda Hallevi's „Al-
Choezari". In Joodsekringen is Je
hoeda Hallevï een bekende grote fi
guur, vooral wegens zijn Zionszan-
gen, prachtige Hebreeuwse gedichten,
maar in niet-Joodse kringen is hij
tamelijk onbekend. Zoals vele van zijn
tijdgenoten in Spanje (hij werd daar
omstreeks 1085 geboren en hij stierf
plm. 1145 in Palestina - men zou hem
de eerste Zionist kunnen noemen)
schreef hij echter zijn godsdienstig-
filosofische werk (het Choezaren-
boek) niet in het Hebreeuws maar in
het Arabisch. Het is een „boek van
argumentatie en bewijsvoering van
een verachte godsdienst"; zijn uiteen
zetting van de Joodse religie en het
Jodendom is ook heden ten dage nog
van belang, niet alleen voor de Jood
die zich op zijn geloof en de over
geërfde traoities wil bezinnen, maar
Letterkundige kroniek
door HANS WARREN
ook voor ieder ander die zich bezig
houdt met de diepste vragen waar
voor men gesteld kan worden. En, zo
als prof. Hospers terecht opmerkt:
Hallevi mag dan geen volledige op
lossing geven van de problemen, hij
helpt wèl om ze zuiverder te stellen.
Dr. R. van Brakell Buys bezorgde
„Fragmenten uit de Mashnawi van
Djalalu' ddin Rumi". Het zijn oude
Perzische verhalen, maar men ver
wachte geen „Duizend en een nacht":
Djalalu' ddin Rumi, die van zeer
voorname familie was en in de der
tiende eeuw zjjn zeer bewogen leven
leefde, was niet in de eerste plaats
een geboren „verteller", althans naar
onze Westerse begrippen. Hij was
wel allereerst een der grootste mys
tieke dichters aller tijden. Dit epos,
de Mashnawi wordt wel de „Koran
der Perzen" genoemd; het ontstaan
ervan valt samen met het ontstaan
van de Perzisch-islamitische cultuur.
Prachtiger is wellicht nog zijn „Di
van van Shamsi Tabriz". De Mashna
wi eist dat men onze Westerse be
grippen over de opbouw van een boek
volkomen varen laat. Geeft men zich
echter over aan deze bandeloze, ver
voerende stroom van verhalen en be
spiegelingen (deze uitgave bevat
slechts een keuze) dan kan men be
grijpen dat de Oosterse wereld dit
werk bijzonder hoog stelt. En toch
loopt er door dit schijnbaar verwarde
boek één thema, één draad: het ver
haal van de menselijke ziel, die, door
liefde bewogen, na vele dolingen én
omzwervingen God vindt. Dr. van
Brakell Buys geeft een prachtige
historische schets bij dit zéér aanbe
volen werk.
Een ander deel uit de Scripto
riumreeks werd door prof. dr. M.
A. Beek vertaald uit het He
breeuws, het zijn „Fragmenten
uit het Boek der Vromen"; even
als de Al-Choezari een middel
eeuws-Joods werk, maar in dit
geval van de Duitse Rijnoevers
afkomstig. De vroomheid ervan
spreekt de mens van nu niet
meer dadelijk aan; men dient het
wel te beschouwen in historisch
verband, en als zodanig is het.
een uiterst merkwaardig en be
langwekkend werk. Het staat
overvol wijsheid, voorschriften,
leefregels en prima anecdotes,
waaruit een ruime keuze werd
samengesteld. We schrijven par.
127 voor u óver„Er is een
vroomheid, die boos is, zoals die
van iemand, die onreine handen
heeft, ziet, dat een boek in het
vuur valt en denkt: het is beter,
dat het verbrandt, dan dat ik het
aanraak. Hetzelfde kan men zeg
gen wanneer iemand een vrouw
ziet verdrinken in de rivier en
dénkt:, het is beter dat ze ver
drinkt dan dat ik haar aanraak".
Als vierde deel uit de Scriptorium
reeks van de Arbeiderspers: een
„Bloemlezing uit Seneca's wijsgerige
geschriften en brieven", uit het latijn
vertaald en toegelicht door dr. S.
....voor de meesten alleen om naar te
k\jken...
(foto Lissone-Lindeman)
i,Boekvinken"
We bljjven deze maal klant bij de
Arbeiderspers, en bekijken enkele
nieuwe deeltjes uit een andere aan
bevelenswaardige, zij' het volkomen
anders geaarde serie die deze uitge
verij op de markt brengt, n.l. de
„Boekvink, literatuur in miniatuur".
Reeds vaak vroegen we voor deeltjes
uit deze reeks, het zij novellen, ge
dichten of beschouwingen, uw aan
dacht. Deel II van „Boontje's Reser
vaat", het eenmanstijdschrift van de
Vlaamse auteur Louis-Paul Boon is
daarin verschenen, vol persoonlijke
reacties, reportages, kreten, zelfge
sprekken, schotschriften, commenta
ren enz. Als vrijwel alles wat uit
Boons rijke inktpot vloeit, zeer inte
ressant. Hij schrijft er in over snobs,
bezoek, titels, over een zwerftocht
door Engeland, enz. Van dezelfde
schrijver „Menuet", de geschiedenis
van een arbeider in een diepvrieskel
der zijn verhouding tot een koele,
zakelijke echtgenote en het jongste
meisje dat bijhen de huishouding
doet. Van Rein Blijstra verscheen
„Hoogtevrees", twee novellen uit de
bergen, van Ab Visser „Het Achter
deurtje", van Marie-Sophie Nathu-
sius, over wier debuut „De Partner"
we enthousiast waren, een nieuwe
boeiende novelle „De ketting". Op en
kele van deze werkjes hopen we na
der terug te komen. Van Nel Noord
zij verscheen „Om en Om", dat beur
telings een gedicht en een kort ver
haal bevat, en bovendien, bij dezelfde
uitgever maar niet in de Boekvink,
de novelle „Met de hand op een boom
tak, een manoeuvre", wellicht haar
beste verhaal. Het laatste boekje uit
de Boekvinkreeks waarvoor we uw
aandacht vragen richt zich speciaal
tot Nijhoff-bewonderaars. Het is „Nij-
hoff, de levensreiziger", en het bevat
een aantal redevoeringen en tijd
schrift-artikelen van Anthönie Don
ker, zelf groot Nijhoff-bewonderaar.
Vele aspecten van Nijhoffs dichtwerk
worden er in verhelderd.
Romans en gedichten
„Te laat" van S. Franke is een in
het begin van deze eeuw spelende
roman. De spoorwegstaking van 1903
maakt de hoofdpersoon, Willem, de
Graaf, brodeloos. Hij pakt van alles
aan, maar armoe klopt aan de deur
en dat ondermijnt tenslotte zijn hu
welijksgeluk. Hij begint verhalen te
schrijven. Zijn vrouw komt meer en
meer buiten zijn leven te staan en een
jonge vrouw, uit zijn socialistische
vriendenkring, Jane, legt beslag op
hem. Zij begrijpt hem als mens en als
schrijver. De titel zegt het al: Willem
kiest tenslotte toch de zijde van zijn
vrouw en kinderen en moet Jane op
geven. Dit alles wordt onopgesmukt
verteld in deze „sociale roman".
Totaal anders van aard is de hu
moristische roman „Wacht even,
Brasem" van Ferdinand Langen. Het
is een soort humor .waar men van
houden moet, hij is ons vaak te zoute
loos, maar dat neemt niet weg dat
men dit luchtige, soms tragi-komi-
sche boek toch bepaald geamuseerd
uitleest.
Tenslotte een dichtbundel van
iemand waar men al lang niets meer
van heeft gehoord: Eric van der
Steen. Ook deze „Gemengde Berich
ten" brengen geen nieuwe verzen, het
zijn verzamelde verzen, een eigen
keuze uit zijn voor 1940 geschreven
en al dan niet gebundelde gedichten.
Van der Steen is een markante per
soonlijkheid, en het we?d een koste
lijke bundel die ons eens te meer doet
hopen dat de Muze deze dichter nog
eens een nieuw bezoek brengen zal.
Kortheidshalve en als slotnoot cite
ren we dit „Grafschrift van een Cri
ticus":
Eerlijk gezegd
het ligt nier slecht.
Alle uitgaven:
Arbeiderspers, Amsterdam.
H. W.
KINDERHARTEN KLOPPEN SNELLER
Export wordt echter door import
nog belangrijk overtroffen
Sint Nicolaas is in het land. Duizenden kinderen en wie weet hoeveel
volwassenen zien met spanning uit naar de dag, dat de oude bisschop
zijn verjaardag zal vieren en een geschenkenregen over lrnn hoofden zal
uitstorten en kleine kinderen staan urenlang voor de étalage's naar het
veel begeerde speelgoed te kijken. Immers, door het speelgoed neemt het
kind, dat zijn eigen wereld schept naar het voorbeeld van de volwassenen
deel aan zijn tijd. Practisch alles, wat in ons dagelijks leven een plaats
inneemtzien wij dan ook in miniatuur-vorm voor de jeugd verschijnen.
Vroeger was ons land afhankelijk
van de invoer; in Nederland werd
slechts zeer weinig speelgoed ver
vaardigd. Daar komt echter geleide
lijk verandering in. Miniatuur auto's
bijvoorbeeld, die een begrip zijn ge
worden voor jong en oud, worden nu
in ons land vervaardigd en zijn bijna
even onverwoestbaar als de vanouds
bekende buitenlandse merken. De
snel stijgende productie bedraagt
thans bijna 5000 stuks per maand,
waarvan een deel wordt uitgevoerd.
Ook de productie van bouwdozen
neemt steeds toe. Naast de traditio
nele dozen met houten pilaren, torens
en versierde gevellijsten, verschijnen
steeds meer constructiedozen met de
modernste bouweenheden van allerlei
materiaal, zoals plastic en métaal.
Laboratoria van de Technische Hoge
school maken van deze dozen zelfs
februik voor hun experimenten, een
ewijs dat zij goed zijn.
De poppenfabrieken hebben tegen
woordig een belangrijk en zeer ge
waardeerd aandeel in de bevolkings
toeneming van speelgoedland. Deze
poppen doen ook al aan emigratie,
want verschillende bedrijven vervaar
digen grote series, in nationale kle
derdracht gestoken poppen voor de
export naar Amerika, Engeland en
Canada.
Hoewel op het gebied van speelgoed
de import de export nog vele malen
overtreft (voor het eerste half jaar
van 1955 waren de cijfers respectie
velijk 9 tegen 2 millioen gulden)
wordt toch het Nederlandse aandeel
zowel kwalitatief als kwantitatief
elk jaar groter. Wie de prijzen van de
Nedrelandse producten vergelijkt met
de buitenlandse komt dan bovendien
nog tot zeer aangename verrassin
gen.
Wie bang is voor zon, moet niet naar
de wintersport gaan.
foto Lissone-Lindeman)
Handelaar in springstof
herkende Graham als koper
Een winkelier in West-Colorado
heeft Maandag de 23-jarige John
Gilbert Graham, die een bom zou
hebben geplaatst in het vliegtuig,
waarmee zijn moeder neerstortte met
43 andere passagiers, herkend als de
man die op 29 October j.l. onge
veer 20 staven dynamiet - bij hem
had gekocht. Maandagochtend werd
Graham met de winkelier geconfron
teerd en volgens deze was er geen
twijfel mogelijk.
Jonge Zwitsers wensen hun
land in Raad van Europa
Grote handtekeningen-actie
begonnen
Vijftien Zwitserse jongerenorgani
saties hebben Maandag bekend ge
maakt, dat zij gezamenlijk, handteke
ningen zullen gaan verzamelen van
Zwitsers die instemmen met een ver
zoek aan de Bondsregering zo spoe
dig mogelijk te gaan onderhandelen
over toelating van Zwitserland tot de
Raad van Europa onder behoud van
de Zwitserse neutraliteit.
Deze petitie-actie heeft de steun
van vierentwintig bekende Zwitsers,
onder wie de voorzitter van de so
ciaaldemocratische partij, Walter
Bringolf, de hoofdredacteur van het
in Zurich verschijnende dagblad Die
Tat, en Pierre Beguin, de hoofdre
dacteur van de Gazette de Lausanne.
Britse Lord uitvinder van
biologische oorlogvoering
Volgens een Amerikaans instruc
tieboekje over de biologische oorlog
van de luchtmacht heeft de Britse
Lord Jeffrey Amherst wiens naam
werd gegeven aan Amherst College
in Massachusetts voor het eerst
bacteriologische oorlogvoering toe
gepast.
Tijdens een Indianenopstand in het
Allegheny-gebergte in 1765 stelde hij
/oor pokken te verspreiden onder
zijn tegenstanders door aan Indianen
dekens te geven uit de pokkenafde-
ling van het ziekenhuis in Fort Pitt.
Een paar maanden later woedde er
een pokkenepidemie onder de stam
men in Ohio.
KINDERSPEL EN FANTASIE
Volwassenen letten teveel op
volmaakte uitvoering
(Van een medewerker).
Op straat komt een jongetje in onze richting; hij heeft zijn armen ge
bogen, zijn vuistjes losjes gebald en met zijn tot een spleet verknepen
mond maakt hij een pruttelend geluid. Hij rydt kennenlijk in de auto van
zyn oom Piet. Als hy ons ontmoet, zijn wij niet een wandelende meneer,
maar een snelrijdende tegenligger die met veel extra prt..... geluiden en
met snelle bewegingen van zijn armen via een snelle wending moet wor
den vermeden teneinde een ernstig ongeluk te voorkomen. Vraagt men
hem wat voor een wagen hy is, dan zal hy misschien verlegen lachen,
maar voor hemzelf bestaat er geen twyfel aan dat hy 'n luxe personenauto
is. Was hij een vrachtwagen, dan zouden zijn geluiden dieper en heftiger
geklonken hebben.
Deze ongebreidelde fantasie, die
ten grondslag ligt aan zovele kin
derspelen wijst tevens de weg naar
het juiste speelgoed. Wij ouderen
zijn geneigd de waarde van speel
goed af te meten naar de volmaakt
heid van zijn uitvoering. Een auto
die vanzelf rijdt, die brandende lamp
jes heeft en radio aan boord, met
uitsehuifbare antenne en een chauf
feur achter het stuur, achten wij
verre te verkiezen boven een simpel
autotje, dat slechts het uiterlijk van
een echte merkauto heeft en verder
niets. Tot onze niet geringe verba
zing blijken de prachtige voort
brengselen der tecnniek echter nau
welijks te kunn.en concurreren met
de simpele gegoten miniaturen van
de bekende merkauto's die het zon
der motor en zonder alle andere
franje moeten stellen. Alle jongens
(en niet te vergeten meisjes) olij-
ken een onbeperkt opnamevermogen
te bezitten voor deze wagentjes,
snoeven op de merken die ze bezit
ten, zijn er uren lang zoet mee, la
ten ze over geïmproviseerde bruggen
rijden, en over kussenbergen, ver
sturen ze per schip of per trein.
Wordt het speelgoed nog eenvou
diger, bijvoorbeeld een verzameling
grote en kleine blokken, dan wordt
het vrijwel ideaal. Een blok immers
kan het ene moment een onderdeel
BRON VAN GEZONDHEID
Velerlei attracties voor toeristen
Tien graden vorst (en toch geen echte kou!), een paar~meter sneeuw,
rinkelende arresleden en een vrolijk, bontgekleed sportvolkje dat is
het beeld dat de meeste Zwitserse wintersportplaatsen ons van De
cember tot Maart bieden.
Zwitserland: toverwoord voor hen, die de winterse pracht der stoere
bergreuzen beminnen, die op hun lange houten latten langs de witbe-
poederde hellingen willen stuiven met een juichkreet van gelukzaligheid
op de lippen. D&t is leven, dit is genieten
Om te leren skilopen is men waarlyk niet zo spoedig te oud. Want het
is heus niet alleen de spes patriae, die men van de witte velden ziet
terugkeren. Ook het contignent der ouderen is opmerkelijk. En met het
constateren van dit feit zijn wy ineens genaderd tot een der grootste
attracties van de wintersport: dat zy een vermaak en een bron van
gezondheid vormt voor jong en oud!
Wij zagen dames van méér dan
middelbare leeftijd Stemmbogen en
Christiania's maken, die uitmuntten
door sierlijkheid; wij zagen ou
dere heren omlaag schieten in
stuivende Schussfarht, wij werden
getroffen door het grote aantal lang-
niet-meer-jonge personen, die zich in
een der vele skischolen met de eerste
beginselen van het skiën vertrouwd
maakten op de „Affenhügel" of op
de „Idiotenwiese", met welke minder
vleiende doch geestige benamingen
men de oefenhellingen van de begin
nelingen aanduidt.
De skischolen vormen de trots der
Zwitserse wintersportplaatsen. En
niet ten onrechte. Want sedert de
invoering van d- zogenaamde „Zwit
serse eenheidstechniek" wordt in het
land van,Wilhelm Teil volgens pre
cies dezelfde methode les gegeven.
Natuurlijk heeft dat grote voordelen;
ook algaat men ieder jaar naar een
ander oord, dan kan men er toch ze
ker van zijn, de lessen te kunnen her
vatten op hetzelfde punt, waar men
de vorige winter is opgehouden.
Een speciaa^ kenmerk van de Zwit
serse wintersportplaatsen is him gro
te veelzijdigheid. Zij bieden alles en
zij bieden iedereen wat. Of men alleen
maar wil „baden" in de zon en
sneeuw, of men graag schaatsen rijdt
in een bobslede suist, lange wandelin-
ook al gaat men ieder jaar naar een
zaamheïd trekt, ieders wens kan ten
volle worden vervuld.
Na zo'n lange, gezonde dag in de
buitenlucht ontmoet men elkaar om
streeks 5 uur weer in hotel of pen
sion, moe en bruinverband, gelukkig
en tevreden wordt dan soms het
„Tanzbein geschwugen", zoals 't in
het Zwitsers zo aardig heet.
En enkele uren later, na een ste
vige avondmaaltijd, valt geluidloos
en vredig de nacht over het stille
bergdorp. Onae de voeten van en
kele late voorbijgangers knerpt de
sneeuw, een arreslee brengt nog een
paar lieden naar hun hotel, dan is het
verder stil, doodstil. Boven de ein
deloze witte velden flonkeren de ster
ren.
zyn van een huis of een garage,
terwyl het vyf minuten later als
schip de wilde baren trotseert. Aan
land gekomen verandert het zonder
njoeite in een auto of in een soldaat
die op wacht staat.
Onze ervaring leert, dat er voor
kinderen vrijwel geen dankbaarder
speelgoed tc bedenken is dan een
verzameling houten blokken. Dit is
geen goedkoop cadeau wanneer men
ait goed wil doen, maar de bedra
gen die vaak aan speelgoed worden
uitgegeven zijn van dien aard, dat
wij het tocli wel durven adviseren.
Wij denken aan een groot aantal
blokken van 16x8x4 om een aantal
van 16x4x4 en een stel 8x4x4. Dat
betekent dat deze blokken op iede
re manier zijn te combineren.
Goedkoper
Wie zich een dergelijke uitgave
niet kan permitteren, kan ook zon
der enige kosten prachtig speelgoed
verwerven. Heeft u er wel eens aan
gedacht de vele gekleurde tube-dop
pen die in ieder huishouden binnen
komen te bewaren? Of de plastic
dekseltjes van allerlei potjes, die
vaak niet worden teruggenomen?
Wij hebben ze de laatste tijd trouw
bewaard en ook aan onze kennissen
gevraagd, zodat wij een prachtige
verzameling hebben met een groot
aantal verschillende heldere kleuren.
Men kan er torens mee bouwen, fi
guren mee leggen, ze als fiches ge
bruiken bij gezelschapspelen, met
boetseerklei of was gecombineerd
zijn ze bruikbaar als hoedjes, han-
den en voeten. Voordat ze ajs speel
goed worden gebruikt moeten ze
natuurlijk veelal eerst even worden
schoongemaakt, maar met een han
denschuiertje of een kwastje en wat
vloeibaar wasmiddel gaat dat ge
makkelijk genoeg.
Op wel heel gelukkige manier kun
nen kinderen hun fantasie de vrije
teugel laten door middel van papier
en potlood. De rare blobbers en pud
dingen die dan te voorschyn ,;omen
en die ons trots worden getoond,
zijn voor de kleine artïsten inderdaad
de boerdery met koeien en paarden
en bomen.
Als U speelgoed gaat kopen in de
komende weken, kijk dan eerst eens
aandachtig naar het spel van uw kin
deren. De aandacht, de concentratie
en de fantasie waarmede zij bezig
zijn zullen U overtuigen, dat show
speelgoed ons ouderen imponeert,
maar dat uw kinderen zielstevreden
zijn met de eenvoudigste dingen.
Blokjes op elkaar plaatsen vereist
controle over je spieren.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VAN EN VOOR DE BOEKENPLANK