O
De „kitsch" viert hoogtij aan de
wanden van onze woonkamers
VAN VROUW
T01 VROUW
~üzctAH)cn/paq'ma
VROUWEN IN ZEELAND (II)
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ONGELOFELIJK VEEL ROMMEL..
Dure „schilderijen" worden vaak
aan de lopende band gemaakt!
(Van onze redacteur beeldende
kunsten)-
Geachte lezeres, mag ik even in
uw kamer rondkijken? Laat U zich
vooral niet storen in uw bezighe
den! Ik zwijg en kijk alleen maar
even, want er zijn in uw interieur
maar een paar dingen, die me in
teresseren. Wat mij bezighoudt is
de vraag: Wat hangt er aan de
wand
Ik zie het al: de befaamde oud-Hol
landse doek, een paar landschapjes of
stillevens, misschien wel een enkel
plaatje van een moeder met een kind
je in een boereninterieurtje of een
ouderwets binnenhuisje. Ja, inder
daad, dat zijn zo de dingen, die men
tegenwoordig nog in een „kunsthan
del" koopt.
Vindt U die doek mooi Is ze in
derdaad antiek? Weet U, ik heb een
groot bezwaar tegen dingen, die niet
echt zijn. Of liever: tegen dingen, die
zich anders voordoen dan ze werke
lijk zijn. Datzelfde hebt U toch ook
bij mensen? Waarom zou het dan bij
de dingen aan onze wand anders zijn
In een echte, oude doek heeft eens
een handwerksman iets van zijn we
zen gelegd. Hij heeft zijn best ge
daan, een mooi stuk te maken en be
leefde aan de groei er van genoegen.
Aan de namaak heeft echter nie
mand plezier gehad. Die is met grote
machines bij honderden tegelijk ver
vaardigd en vervolgens op de markt
febracht, omdat u, mevrouw, zo'n
oek bij een vriendin hebt zien han
gen en er nu ook een wilt bezitten.
Weet U, er wordt op het gebied
van woningversiering en woning
inrichting zo ontzettend veel ge
daan wat een ander doet. Men
aapt elkander na, vaak niet eens
omdat men zijn keus werkelijk
mooi vindt, maar omdat men het
gevoel heeft, niet achter te mo
gen blijven. Men voelt zich dat
min of meer aan zijn stand ver
plicht. En voor dat uiterlijk ver
toon van welstand steekt men
zich soms in de schuld
Mag ik het eens eerlijk zeggeh? Er
is op het gebied van wandversiering
ongelooflijk veel rommel. Ik praat
verder niet over die doeken. Ditmaal
wil ik alleen maar eens spreken over
dc schilderijen, die men aan de wand
hangt. Waar het me om gaat, is de
ze vraag: Waarom is het leeuwen
deel van de schilderijen en de platen,
die de kunsthandel aan de man (en
de vrouw) probeert te brengen, uit
een oogpunt van schoonheid beneden
de maat?
Kort en goed: omdat het zich voor
doet als mooi, maar het in werke
lijkheid helemaal niet is. Zo'n schil
derij wordt aangeprezen als te zijn
„echte verf op linnen" en de lijst
heeft als voornaamste kwaliteit, dat
ze verguld is. Dat geeft een indruk
van deugdelijkheid en duurzaamheid
en daaraan ontleent men dan het
recht, er tachtig of honderd gulden
voor te vragen.
Maar weet dat uw bosgezicht
in fabrieken bij tientallen tegelijk
aan de lopende band wordt geschil
derd en dat bijvoorbeeld het loof niet
zelden met een spons met verf wordt
opgebracht? En weet U, dat dat
kleine bloemstuk daar door de een of
andere knutselaar tegen een paar
gulden per stuk bij series wordt ver
vaardigd? Ik heb zo'n man eens aan
de gang gezien. Hij was niet in staat
een fatsoenlijk schilderij te maken,
maar de bloemstukjes het waren
orchideeën in een vaasje gingen
hem gladjes af, uitsluitend vanwege
de routine die hy had opgedaan.
Denkt U dat al deze „artisten" ook
maar iets voelen van een stemming,
die een bepaald onderwerp kan ken
merken Of dat ze ook maar een mo
ment moeite doen, hun kleuren met
zorg samen te stellen? Dat is voor
hen van geen belang. Het publiek
vraagt plaatjes, waarvan je kunt
zien wat het voorstelt. En ze moeten
vooral niet te duur zijn. Aan die eis
voldoen ze.
En dat binnenhuisje? Een zestig
tot tachtig jaar geleden werden ze
zo geschilderd, toen grote kunste
naars het Gooi ontdekten en zich
gingen interesseren voor het leven
en deomstandigheden van de men
sen daar. Op het ogenblik worden der.
gelijke binnenhuisjes alleen nog maar
gemaakt vanwege het sentimentele
geval. Dit valse gevoel trekt velen
aan, maar ze worden eigenlijk bedro
gen.
Renoir vervalst
Goe, U koopt geen schilderij, maar
een reproductie, een aardig plaatje
in een aantrekkelijke lijst.
Er is zoveel onder, dat dezelfde be
oordeling verdient als de schilder
stukken, hierboven besproken:
kitsch. Er is zelfs veel onder, dat
nog erger is dat bedenkelijk gaat
in de richting van de vervalsing. Om
er twee te noemen, die op het ogen
blik zeer in trek zijn. Het ene is een
prentje van Franse herkomst: een
fris juffertje in een japonnetje van
ongeveer vijftig jaar geleden, een
hoedje met bloemen op. Ogenschijn
lijk een aardig stukje maar het
type wordt thans uitentreuren her
haald, met een telkens andere naam
onder. En het voorbeeld van al de-
dametjes kunt U vindenin
een plaatwerk over de Franse schil
der Renoir. Het is eenvoudig overge
nomen
Wat grover maakt liet een meneer
Jean Dufy. Het is een neef van
de enige tijd geleden gestorven
Franse schilder Raoul Dufy. De
ze placht in waterverf zeer'vlotte
frisse verbeeldingen te schetsen
van het leven op en om renbanen,
in openbare parken, aan jachtha
vens en soortgelijke plaatsen van
vermaak en ontspanning. De schil
der is er beroemd mee geworden,
omdat zijn werk zo verrukkelijk
spontaan en geestig was. Wat doet
nu neef Jean? Die schildert op
ongeveer dezelfde wijze als Raoul,
alleen veel grover van lijn en
kleur en met de reproducties
van zijn plaatjes worden de lief
hebbers op het ogenblik verrast.
„Een moderne Franse kunstenaar,
mevrouw".
Ja, maar een, die het voor de waar
achtige kunstenaar op een onbehoor
lijke manier bederft.
De Parijse ontwerper Balenciaga,
Spanjaard van geboorte, werkt voor
een zeer select publiek. Zijn modellen
zijn strak van lijn en hebben niets
overbodigs. Soms lijken ze onaan
vaardbaar, maar dan blijkt toch
steeds na enige seizoenen hoe belang
rijk zijn lijnen zijn geweest voor de
algemene ontwikkeling van het nieu
we silhouet! Vele insiders beschou
wen Balenciaga, die een zeer gereser
veerd leven leidt, als de grootste on
der de couturiers.
De mysterieus uitziende manne
quin op de foto draagt een van Ba-
lenciaga's scheppingen: een ruime ze
venachtste mantel, over een strakke
japon. Zwarte wollen stof is het ma
teriaal. De mantel heeft naast de
korte pelerine een gedrapeerde hals
afwerking, welke als capuchon dienst
kan doen.
„Jawel, maar wat moeten we dan?"
„Er „moet" niets, mevrouw. U
kiest uw wandversiering uit, geheel
naar uw eigen smaak en voorliefde.
Maar mag ik U niettemin nog eens
komen opzoeken, om wat met U te
babbelen over goede kunst, die niet
duur behoeft te zijn? Althans niet
overmatig veel duurder dan de stuk
ken die U nu aan de wand hebt
hangen? Misschien hebt U er iets
aan misschien niet. Maar dat zien
we nog wel".
Kruipennen en papilotten zijn, w
de mode van het korte haar, uit de>
boze. Maar zij, die hardnekkig tege
alle wetten der kappers is ingegaa
behoeft zich evenmin nog met pen
nen en lapjes te vertonen. Amerika
heeft daar iets heel vernuftigs op ge
vonden: een kleurig hoofddoekje
,id U.I.. ...ju, yj.i d.M.-iuunt
bosje kunstkrullen uitgluurt. Het
opent vele perspectieven!
Zijn er ergens in Zeeland twee andere steden te vinden, die zo Jicht bij
elkaar liggen en tegelykertyd zo'n enorm contrast vormen als V'lissingen
en Veere? Vlissingen, bedrijvige marinebasis, levendige industrie- en ha
venstad, waar de activiteiten van scheepvaart en scheepsbouw tot in de
nacht voortduren Veere, lieflijk en romantisch plaatsje, unieke exponent
van Zeeuws stedeschoon, waar slechts het zomerse toeristenseizoen avond
lijk gedruis met zich meebrengt
Hoe is het leven van een burgemeestersvrouw in deze beide zozeer ver
schillende Zeeuwse steden Teneinde deze vraag te kunnen beantwoorden,
had onze redactrice interviews met mevrouw M. Kolff-Kruisinga, echtgeno
te van Vlissingens burgemeester, en met mevrouw A. de Beer Poortu-
gael-Nanninga, echtgenote van de burgemeester van Veere. Het resultaat
van beide interviews vindt U in de rubriek „Vrouwen in Zeeland" van deze
week.
(Van onze redactrice
De „eerste burgeressen" van
Vlissingen en Veere, me
vrouw M. KolffKrui-
singa en mevrouw A. den Beer
PoortugaelNanninga, zijn
geen van beiden Zeeuwse van
geboorte. Toevallig zijn zij in
hetzelfde jaar 19Jf6 naar
Zeeland gekomen, tericijl dat
jaar bovendien voor hen beiden
het begin van haar loopbaan"
als burgemeestersvrouw bete-
MEVROUW M. KOLLF—
KRUI SIN" GA
les geven....
kende. Met deze drie feitenhoudt
de overeenkomst tussen beider'
persoonlijkheid eigenlijk op
tenzij we hieraan nog zouden
toevoegen, dat beide dames zich
snel aan het leven in onze pro
vincie hebben aangepast! Van
mevrouw Den Beer Poortugael
kan men zelfs zeggen, dat zij
zch volkomen geassimileerd
heeft in de Zeeuwse samenle
ving Weinig overeenkomst
blijkt er ook te zijn tussen de
plaatsen, welke élk van deze
beide burgemeestersvrouwen in
haar eigen gemeente inneemt.
In de middelgrote plaats Vlis
singen is de taak van de echtge
note van de burgemeester voor
namelijk representatief. In een
kleine stad als het nog geen
elfhonderd inwoners tellende
Veere blijkt deze taak echter op
een ander vlak te liggen. Het
begrip „eerste vrouwleeft in
zo'n kleine gemeenschap veel
sterker; .men beschouwt de
burgemeestersvrouw als „een
van ons" en er wordt van haar
dan ook een geheel andere in
stelling gevraagd dan in de
grote stad
t oor dat- zij, nu bijna 10 jaar
Y geleden, haar plaats als
burgemeestersvrouw van
Zeélands grootste gemeente in
nam, heeft mevrouw Kolff
nooit ook maar één ogenblik ge
dacht aan de mogelijkheid, dat
zij eens een dergelijke functie
zou gaan bekleden. Het kwam
allemaal vrij onverwacht: de
benoeming van haar man, het
vertrek naar Zeeland en de in
stallatie met man en vier kin
deren te Vlissingen; en mevr.
Kolff accepteerde de verande
ringen als vanzelfsprekend,
zoals zij ook volgens haar
eigen woorden een vertrek
naar bijvoorbeeld Californië
zou hebben geaccepteerd. Een
uitspraak, getuigend van twee
plezierige eigenschappen: opti
misme en nuchterheid, wélke te
zamen met enkele andere eigen
schappen zoals geest en ge-
voél voor humor een kennis
making met Vlissingens burge
meestersvrouw tot een bijzon
der prettige ervaring maken
Mevrouw Kolff vervult uiter-
aard enkele functies in het
maatschappelijke en vereni
gingsleven; zij is o.m. presiden
te van de afdeling Vlissingen
der Nederlandse Federatie voor
Vrouwelijke Vrijwillige Hulp
verlening. Een van de aantrek
kelijkste aspecten van haar
loopbaan als burgemeesters
vrouw van Vlissingen vindt zij
nog steeds hel bijwonen van de
tewaterlatingen op ,fie Schei-
dé'. „Zo'n gebeurtenis geeft
mij steeds opnieuw een zeer bij
zondere emotie Mijn verdere
liefhebberijen Lezen, reizen en
les geven!" Mevrouw Kolff is
voor haar huwelijk lerares in
Grieks en Latijn geweest en
haar liefde voor het onderwijs
is in al die jaren niet verflauwd.
Eigenlijk zou ze nog wél eens
voor een klas willen staan. In-
plaats daarvan helpt ze af en
toe voor zover nodig de
'kinderen maar bi; het huiswerk,
en dus kruipt het bloed toch,
waar het niet gaan kan!
/n één opzicht verschillen de
burgemeestersvrouwen van
Vlissingen en Veere radi
caal van mening: daar waar
het de specifieke aantrekkelijk
heden van beider standplaats
betreft. Mevrouw Kolff prefe
reert de middelgrote stad, die
Vlissingen is, verreweg boven
een klein stadje van duizend in
woners, omdat in een dergelijke
kleine plaats de burgemeesters
vrouw meestal zoveel plichten
te vervullen heeft, dat haar
privé-leven er dikwijls groten
deels bij inschiet. Voor me
vrouw Den Beer Poortugael
moeder van drie kinderen
maken al deze kleine, veelvul
dig terugkerende plichten en
het is duidelijk, dat deze „plich
ten" voor haar slechts genoe
gens zijn juist de charme uit
van haar leven in Veere. Wie
met haar praat, bemerkt spoe
dig, dat Veere's burgemeesters
vrouw de juiste vrouw op de
juiste plaats is! ..Ik ben nogal
romantisch aangelegd", bekent
ze, en dus is het ook geen won
der dat ze volop geniet van el
ke dag van haar leven, in Veere
doorgebracht, en met heel haar
hart houdt van al deze eeu
wenoude schoonheid. Van haar
eigen oude woning „Oosten-
rijck" „een huis met een
ziel!" in de eerste plaats
„Alle hoogtijdagen vier je hier
als een grote familie, tezamen
met de bevolking. Plaatselijke
hoogtijdagen zoals de Markie-
zaatsfeesten met het Koninklijk
bezoek van dit jaar evengoed
als de individuele feestelijkhe
den: een gouden of een dia
manten bruiloft, de verjaardag
van een Verenaar die een res
pectabel kroonjaar heeft be
reikt
Veere wordt zo vaak ten on
rechte een dood stadje ge
noemd, maar het lééft, in al zijn
geledingen! „Er gebeurt hier él
ke dag wel iets, dat de moeite
waard ié', zegt Veere's burge
meestersvrouw en ongetwijfeld
kan zij deze uitspraak met zo
veel overtuiging lanceren, om
dat zij oog heeft voor de beteke
nis die in de heel kleine, schijn
baar onbelangrijke dingen kan
schuilen
In deze weken vóór de vijfde
Decémber bereidt Veere's bur
gemeestersvrouw zich voor op
een kleine taak, die zjj ieder
jaar vrijwillig op zich neemt.
Als „vazal" van St. Nicolaas
brengt zij dan, gestoken in de
traditionele kleurige Pieterba
zendracht een bezoek aan de
Veer se kinderen. Dat is de eni
ge keer in het jaar dat zij zich
schminkt en wel in de onge
bruikelijke tint zwart
Mevrouw Den Beer Poortu
gael spreekt graag over Veere,
„haar" Veere; zij weet op boei
ende wijze te praten over de
schoonheid van een maanlichte
avond aan de Oosterschel.de,
over de sfeer van het oude
MEVROUW A. DEN BEER
POORTUGAEL—
NANNINGA
....romantisch.....
stadje op een mistige dag
Het is wel zéker, dat Veere zich
geen betere ambassadrice wen
sen kan dan deze burgemees
tersvrouw!
Een aanwinst voor vele garderobes!
Past U het papieren patroon eerst
even, voor U de schaar in de stof zet?
Wilt U een aardig hoofddeksel aan
uw garderobe toevoegen? Maak dan in
een verloren uurtje zo'n leuk dopje. U
kunt er allerlei materiaal voor gebrui
ken: fluweel, mantelstof, peau de
suède, popeline, enz. Is de stof dun,
dan knipt tl het patroon er tweemaal
uit, eenmaal voor de buitenkant en
eenmaal voor de voering. Naden extra
aanknippen. Van beide delen de mid
dennaad sluiten, ze in elkaar schuiven
en de voorkanten op elkaar zomen.
Heeft U een dikkere stof, dan knipt
U het patroon eenmaal van voering en
eenmaal van stof en daarbij een ca 8
cm brede rand (zie stippellijn) van
stof. U schuift het voeringkapje in dat
van de stof en hecht het. even in de
naad. ,U sluit het naadje van de rand,
legt deze met de goede kant op kapje
en stikt de buitenkanten op elkaar.
Daarna vouwt U de rand naar binnen,
waar U hem aan de voering hecht. De
achterkant wordt volgens de vouw
omgeslagen. De punt van het bolletje
duwt U een weinig naar binnen.
Hier is het dopje gegarneerd met
een koord en een pompoen. Bent U niet
meer zo „piep", dan steekt U er een
aardige speld op, of een strikje in de
zelfde tint. Ook kunt U het heel goed
""•der enige garnering dragen.
ELLA BEZEMER.
T uist was ik van zins nu eens met
I een fikse slag de vulpen los te
schroeveh om eindelijk de schrijf
sters van uitvoerige werkschema's
royaal het woord te geven of de
inkt stolde in diezelfde pen van schrik.
Want mijn nieuwsgierig oog viel ter-
zelfdertijd op een ontstellende adver
tentie.
Nu lag dat niet aan het geadverteer
de artikel, stel U gerust. De ijverige
opsteller had enkel maar zoiets huise
lijks en vertoonbaars als pantoffels op
zijn hart en in zijn voorraad, en hij
moest zien onze dwalende aandacht
daarvoor vast te houden. Hetgeen hij
niet beter meende te kunnen klaarspe
len dan door vertrouwelijk uit te roe
pen: „U loopt er driekwart van de
dag op 1"
Het is toch niet waar, was mijn ver
schrikte reactie. Driekwart van de
dag: wou die man beweren dat de
gemiddelde Nederlandse huisvrouw elf
uren van de lieve lange dag op pantof
fels voortschuifelt? Als dat werkelijk
waar is, dan vraag ik mij af, wanneer
en waarvoor zij dan schoenen aan
trekt? Om boodschappen te gaan doen
of de kinderen uit school te halen mis
schien of om poesmooi op visite te
zitten of uit te gaan?
Nu, daar zijn per dag wel een uur
of vier mee vol. En de rest: sjok-sjok
op platte zolen en wijd uitgelopen ka
meelharen voethobbezakken door het
huis?
Ik ben maar blij, dat die advertentie
mij nog even van die werkschema's
heeft teruggehouden. Want nu besef
ik dat er eerst een veel belangrijker
vraag aan de orde is: „Bent U als huis
vrouw wel voldoende in conditie" Of
vindt U dat dit er eigenlijk minder op
aankomt? Spookt U misschien de dwa
ze, generaties lang aangeprate slagzin
door het hoofd: dat een moeder „zich
zelf moet wegcijferen voor haar ge-
*J)as ef} uzelfi!
zin?" En dat dus eerst en vooral, in elk
opzicht, dat gezin aan de kop mar
cheert en daarachter, na ettelijke lege
straten, de wegcijferende moeder komt
aanstrompelen voor wie geen enkel
greintje eigenbelang is toegestaan, die
zichzelf tot het uiterste uitbuit en
verwaarloost omdat zij er heilig van
overtuigd is dat dit bij de moederlijke
opoffering behoort Maar als dan het
strakgespannen draadje van de weer
stand eindelijk knapt, als moeder
maanden plat op haar rug komt te lig
gen, zonder hulp en sidderend van on- -
geduld, of als zij „alleen maar" een
lastig, zeurend kwaaltje meesleept,
een verwaarloosd gebit of uitgezakte
voeten, een zenuwhoofdpijn of een
pijnlijke rug: dan is dat vooropmarche-
rende gezin daarmee allesbehalve ge
baat. en liggen al die jaren van opoffe
ring renteloos
Een portie gezond eigenbelang is
iets, dat elke huisvrouw zich
moet gunnen, wil zij niet van
steunpilaar tot obstakel vervallen. En
op eigen gezondheid passen is uiteinde
lijk winst voor het gezin. Want wat
is, afgezien van kwaaltjes of rustkuren
een erger plaag dan een door moeheid
en verwaarlozing voortdurend krib
bige moeder? Daar wegen het keurig
ste huis en de netste garderobe niet
tegenop.
Wat een huisvrouw in haar zwaar be
roep allereerst nodig heeft, is een on
verwoestbare vitaliteit. En om die te
behouden moet zij angstvallig voor
haar gezondheid waken.
Als die l) lief is, berg dan eerst eens
die pantoffels op tot de avond, en loop
uw huishouding na op stevig, ruim
schoeisel met een behoorlijke hak.
Zorg verder dat 1) voldoende slaap
krijgt, óók en vooral als U midden in
de kleine kinderen zit. Een half uitge
slapen moeder is humeurig, prikkel
baar, verstrooid en down vier din
gen die kleine kinderen vooral niet
kunnen gebruiken.
Ja, maar U rust 's middags Hoe?
Eventjes loodzwaar op een bed of een
divan neervallen, waar IJ ongemerkt
in slaap sukkelt om plotseling, met
droge keel en pijnlijke ogen wakker te
schrikken en dan nog eens zo hard aan
het jachten te gaan?
Als U rusten wilt, doe het dan in
porties, na ieder uur werken
als het moet.
Leg de voeten hoger dan het
hoofd, houd altijd een paar vochtige
watjes (met kamillenthee of oogwater)
bij de hand om die op uw ogen te leg
gen, en bind er desnoods een zakdoek
overheen. Wanneer U kans ziet uw
spieren, van hoofd tot voeten, lekker
slap te ontspannen, zodat U zich de
onverschilligste mens van de wereld
voelt dan hebt U aan tien minuten
liggen ruim voldoende om opgefrist
weer aan de slag te gaan
En verder: verwen U niet met
gloeiend heet gestookte kachels; de
overgang naar de kille keuken met dat
tochtige tuimelraam boven uw hoofd
is net geschikt om U een chronische
verkoudheid te bezorgen.
Eet matig, niet te vet en niet te zoet,
maar neem er vooral de tijd voor. Vlieg
niet drie keer van tafel om iets uit de
keuken te halen, gun uw maag even
rust na de maaltijd.
Werk vlug en beslist, maar ga niet
jagen, dan gebeuren er steevast onge
lukken. Houd U aan de goede vaste ge
woonte: op tijd naar bed, minstens
éénmaal fruit per dag, zoveel mogelijk
werk zittend doen en een straatje om
lopen voor het slapen gaan. Slik des
noods de levertraan van uw kroost
meehet zal er wél bij varen
SASKIA.