Prof. Banning sprak over de jeugd
en de moderne maatschappij
Sowjet-regering eist drastische
herziening van architectuur
CHAPLIN UIT FEUE CRITIEK OP
H0LLYW00DS „INDUSTRIE"
GEEN HERENIGING VAN NOORD
EN ZUID-VIETNAM
VRIJDAG 11 NOVEMBER 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
CONGRES „JEUGD 1955
Menselijke waarden dienen
voorop te staan
Na de ontvangst van de 650 deelnemers door het gemeentebestuur van
de hoofdstad en het welkomstwoord van de congresvoorzitter ds. N. O.
Steenbeek is Donderdagavond in het koninklijk institunt voor de tropen
te Amsterdam het nationaal congres „Jeugd 1955" aangevangen met een
rede van prof. dr. W. Banning onder de titel „jeugd en maatschappü in het
midden der twintigste eeuw."
Dit congres, ter organisatie waarvan een twaalftal groeperingen voor
jeugdzorg en jeugdvorming van allerlei kerkelijke en maatschappelijke
richtingen zich aaneen heeft gesloten, is bedoeld als een geschenk van
de tien-jarige Nederlandse Jeugdgemeenschap aan het Nederlandse volk.
Op het tweedaags congres wordt een critische beschouwing gegeven op
de situatie, waarin de tegenwoordige jeugd tussen 14 en 21 jaar verkeert.
Prof. Banning zei het waagstuk te
bestaan, generaliserend te spreken
over „de jeugd": dat zijn met de
beperking voor dit congres de
jeugdigen vanaf circa 14 jaar tot aan
de volwassenheid (21 jaar), dus zij
die spoedig de maatschappij der vol
wassenen zullen binnentreden of
reeds zijn binnengeaan. Dit is een
in menig opzicht beslissende perio
de, waarin de maatschappij zich
reeds duchtig heeft laten relden,
hoezeer ook het gezin als bescher
ming tegen deze maatschappij kan
hebben gefunctionneerd.
Rijpingsperiode
Het eerste proces, dat spreker
behandelde is de rijpingsperiode. De
jeugd van 14 tot 21 jaar is in die
rijpingsperiode, in die periode tussen
kind en volwassen zijn. Het conflict
jeugd-maatschappij is het scherpst
in deze rijpingsperiode. Het ont
waakte ik-bewustzijn, de aanspreek
baarheid op verantwoordelijkheid, de
ontplooiing van het innerlijk levens
plan en de begeerte naar de vriend
of partner doen zich gelden als het
beslissende wonder. De innerlijke
groei gaat n.l. in de richting van
zelfstandigheid, verantwoordelijk
heid, persoonlijk leven.
De maatschappy eist echter aan
passing, onderwerping, aan vreemde,
harde normen, reductie van per
soonlijkheid. De jongere doorleeft
deze spanning in de rijpingsperiode
als een bedreiging, een aantasting
en een verkrachting van het meest
eigene.
Arbeidsproces
Het industrialisme is naar zgn
aSfrd technisch-mathematisch, ratio
nal istisch-utilistisch gericht en laat
weinig plaats voor vragen over het
mysterie van het mens-zijn en de zin
van het leven. Bg de jeugd in het
Roergebied is geconstateerd op grond
van bedrijfsonderzoekingen, dat in
de Waardering van het beroep en van
de plaats in het bedrijf deze rang
orde naar voren komt: het sociaal
aanzien van het beroep, de atmos
feer bg de arbeid en in het bedrijf,
de sociale zekerheid, het rechtvaar
dig loon en de sociale prestatie van
het bedrijf. Volgens prof. Banning
pleit een dergelijke rangorde voor
de jeugd :het loon komt op de vier
de plaats; waarden die met de men
selijke houding samenhangen, staan
voorop. De klagers over jeugdver-
jjaifir"'" daarover naden-
De maatschappij
Ten aanzien van het proces
van de ontmoeting met de maat
schappij als geheel, zei prof. Ban
ning, dat „de" maatschappü voor
wie er in leven en werken sinds
tientallen jaren een labyrinth is,
waarvan de volwassenen zich
nauwelg'ks kunnen indenken hoe
moeilük het kind daarin een weg
vindt
Is veel z.g. cynisme van de jeugd
Waar was die wals?
De West-Berlijnse politie heeft
het mysterie opgelost van een
uit een constructiewerkplaats
verdwenen stoomwals van 10
ton.
4: De machinist had zijn wals met 4.
een steekvlam stuk gesneden
en als schroot van de hand ge-
daan.
Een recente opname van het "buiten
van president Eisenhowerwaar hij
zal herstellen van de hartverlamming,
die hij hort geleden heeft gehad. Het
huis is gebouwd in de omgeving van
Gettysburg, in de staat Pennsylvania.
niet te herleiden tot het conflict tus
sen eigen groeiproces en de poly
valente maatschappij De volwas
senwording wordt er volgens spre
ker zoveel gecompliceerder door.
„De hardwerkende machtig im-
onerende en wereldveroverenae in-
ustrialistische maatschappij heeft
teen antwoord op een heel eenvou-
ige wezenlijke vraag voor elke sa
menleving van mensen: wat de in
houd van het mens-zgn in verhou
ding tot de medemens is. Het ont
breken van een antwoord illustreert
beter dan iets anders de „crisis"
van onze maatschappü", aldus prof.
Banning.
Los van het gezin
Ten aanzien van het proces „het
losraken van de jeugd van het ge
zin". zei spreker zich te beperken
tot a. het verschünsel van de toe
nemende onstabiliteit van het gezin
in de moderne tgd (het aantal jeug
digen dat met negatieve vreugde
het gezin der ouders verlaat is gro
ter dan het aantal dat de echtschei
dingsstatistiek geeft); b. Het ver
schijnsel van de toenemende beteke
nis van de persoonlgke factor (dat
is de erkenning van het recht van
het persoonlgk leven, zowel van de
vrouw als van de opgroeiende kin
deren)
Een gezin is pas een goed gezin
als het is een milieu voor de ont
plooiing der echtgenoten en ook het
milieu van de liefde voor het kind.
Het is dan eerst een uiterst waar
devol, onvervangbaar sociaal ele
ment.
Vrije tijd
Om voluit menselijk en mede
menselijk te leven, is de vrije tijd
nodig met die vormen van groeps?
leven, die de jeugd zelf daarin
schept. „De jeugdbeweging in al
haar geledingen heeft niet alleen
aan de eigen groep, maar aan heel
ons volk een positieve bgdrage ge
leverd in de oplossing van het
vraagstuk van menselijke ontplooi
ing door zinvolle vrijetijdsbesteding.
De menselgke solidariteit, die m
het eigen groepsleven der jeugd
werd beleefd, de hoge deugd der ka
meraadschap in kleiner verband
kan een uiterst waardevolle bg'dra--
ge zgn voor de grotere verbanden
m ons volk, mits de jeugd zich laat
gelden en de in vorige generaties
gegroeide scheidingen durft te rela
tiveren en doorbreken" aldus prof.
Banning.
Vos doodde adelaar in
I luchtduel
Een vos heeft in een duel in
de lucht boven de Italiaanse
Alpen een adelaar gedood, al-
dus een verhaal van herders 4.
4- iiit dat gebied. Zg hadden bij
de Oostenrijks-Italiaanse grens
een vos zich wanhopig zien
verdedigen tegen een grote
adelaar, die er tenslotte in
slaagde weg te vliegen, terwijl
4. hg de vos in zgn klauwen mee-
nam. Plotseling verloor de ade-
laar echter hoogte en stortte
neer op een naburige berghel-
ling. Toen' de herders deze
plaats bereikten vonden zg de
4; adelaar doodgebloed aan een
4« grote wond. De vos was ver-
awenen.
Telescopen in 1956
gericht op Mars
Het volgende jaar. omstreeks het
begin van de herfst, zullen in vele
delen van de wereld de astronomen
hun machtige telescopen richten op
Mars omdat die geheimzinnige pla
neet dan voor het eerst in vele jaren
weer eens betrekkelijk dicht bij de
aarde komt. Betrekkelijk, want de
afstand die de rode planeet dan van
de aarde zal scheiden is nog altijd
rond 35.400.000 mijlen.
Sedert Mars het laatst „dicht" bij
de aarde kwam zijn de telescopen
veel sterker geworden. De astrono
men hopen daarom dat zij een deel
van de geheimen van Mars zullen
kunnen ontsluieren mot behulp van
hun verbeterde apparaten. Nog al
tijd zijn zij het er niet over eens wat
bij voorbeeld de „kanalen" zijn.
Ook vragen zij zich af of er werke
lijk plantengroei op Mars is. Bijna
50 jaar geleden opperde prof. Pcrci-
val Lowell in een boek over Mars
de theorie dat het netwerk van lij
nen over de oppervlakte van Mars
een samenstel van door intelligente
wezens aangelegde kanalen kon zijn.
De theorie sprak tot de verbeelding
en gaf dan ook de wetenschapoclij-
ke wereld stof voor discussie en
studie en schrijvers van ruimte
vaartromans een gehele wereld vol
nieuwe mogelijkheden.
Tot degenen die in spanning wach
ten op de nadering van Mars behoort
Lord Nelson, een achter-achterneef
van de beroemde Engelse zeeheld.
Dezer dagen verscheen zijn boek:
„There is life on Mars." (Er is wel
degelijk leven op.Mars). Lord Nel
son wacht nu af of de waarnemingen
van het volgende jaar zijn stellige
conclusies zullen bevestigen.
(United Press)
0 De per ongeluk door zijn vrouw dood
geschoten New Yorkse sportman en so-
ciety-figuur William Woodward jr., heeft
zijn weduwe en twee zoons een vermo
gen nagelaten van tussen de 5 en 10 mil-
iioen dollar.
De nieuwe burgemeestér van Londen,
Alderman Cuthbert L. Ackroyd, rijdt
op deze foto door de straten van Lon
den in de burgemeestersoptocht. Daar
hij wolkoopman is, heeft hij de wol ge
kozen als het thema van de optocht en
de praalwagens, die in de stoet mee
rijden verbeelden de geschiedenis van
de wol.
IN EUROPA LEVEN HEERLIJK
Hij hééft Amerikaanse
markt niet nodig
Het links getinte weekblad „Natio
nal Guardian" heeft Woensdag een
interview afgedrukt, dat de grootste
filmclown aller tijden, Charlie Chap
lin, in Vóüvry (Zwitserland) ver
leende aan Cedric Belfrage, die even
eens de Verenigde Staten heeft moe
ten verlaten.
Chaplin zei o.m.: „Ik ben niet meer
van enig nut voor Amerika en ik zal
daarheen nooit meer teruggaan".
De filmster, die nimmer zgn Britse
staatsburgerschap opgaf, ontkende,
dat hij ooit communist geweest was
of is. Hij verklaarde echter niet te ge
loven in het adagium „Right or
wrong; my country" en merkte op:
„Al dat gepraat over dankbaarheid
Anita liet de
Polen praten
Poolse diplomaten hebben de laat
ste weken hun uiterste best gedaan
om Anita Arley, een filmster van
Poolse geboorte die nu de Britse na
tionaliteit heeft, over te halen een
contract te sluiten met een Poolse
filmmaatschappü. aldus de „Daily
Sketch". Zij boden haar volgens dat
populaire dagblad 7800 pond, vlieg-
passage naar Warschau en volledige
vergoeding van onkosten aan.
Anita, die gehuwd is met een En
gelse vliegtuigbouwkundig inge
nieur, denkt er niet over naar Polen
te gaan. Het knappe 25-jarige sterre
tje heeft zich acht weken lang laten
fêteren door de Poolse diplomaten die
haar in een Cadillac rondreden, met
haar uitgingen en haar allerlei ge
schenken gaven, tot potten Poolse
honing toe (United Press)
jegens Amerika of welk land ook,,
-omdat men zich daar heeft kunnen,
ontplooien, is grote nonsens
„Maar hoe dan ook, ik heb nim
mer het gevoel gehad, dat ik werke
lijk deel van Amerika uitmaakte al
heb ik er lang gewoond. En öm weer
in Europa te- leven is heerlgk, is wer
kelijk heerlgk".
„Wat Hollywood aangaat, wat
moet men zeggen over een industrie;,
die zulke kolossale fortuinen aan de
mensen heeft verdiend en er nog nim
mer zelfs maar aan gedacht heeft
een millioen of zo te schenken aan
een faculteit voor dramaturgie van
een universiteit of een nieuwe vleugel
aan een ziekenhuis te laten bouwen?''
„Het enige, wat deze industrie
ooit voor het openbaar welzgn heeft
gedaan is de bouw van een renbaan'.'.
„Be heb de Amerikaanse markt
voor mün films niet nodig en ik zal
nimmer toestaan, dat ook maar een
van mijn films, waarover ik zeggen
schap heb, weer in de Verenigde Sta
ten vertoond zal worden", aldus de
verbitterde Chaplin. (United Press).
Belgische onderscheiding
voor Eduard van Beinum
De koning der Belgen heeft de eer
ste' dirigent van. het Concertgebouw
orkest, de heer Eduard van Beinnm,
benoemd tot commandeur in de Orde
van Leopold H. Dit werd Donderdag
meegedeeld door de ambassadeur van
België, F. baron van der Straten-
Wailliet, aan een in diens residentie
aangeboden lunch. De Belgische am
bassadeur hëëft de hëef Vdn Beinum
"de tot de Orde behorende versierselen,
'overhandigd.
Minister Staf naar Canada
en Washington
Dé Nédèrlandse minister van de
fensie, ir. C. Staf, zal eind deze
maand, als: hg een officieel bezoek
aan Canada brengt, ook naar Wash
ington gaan om op een niet-officiële
basis besprekingen te voeren met ho
ge functionnarissen van het departe-
mént van defensie. Hg zal het over
leg voortzetten dat werd begonnen
op de recente 'Parijsé N-A.'V.O.-confe-
rentie van 9ë' ministers van defensie
over toekomstige wapens voor N;A.
V.O.-landen.
Staf zou in het bijzonder belang
stéllen in de vraag, of alle N.A.V.O.-
landen zich dienen Voor te bereiden
op. het gebruik van wapens als ge
leide projectielen en de vraagstukken
bespreken, die dergelijke wapens
meebrengen voor kleine landen als
Nederland gezien hun kostbaarheid.
PRESIDENT DIEM
Nieuwe republiek niet
gebonden aan accoord
President Ngo Dinh Diem van
Zuid-Vietnam heeft in een exclusief
interview, dat h"g de United Press
verleende, verklaard, dat hij zal wei
geren met de communistische auto
riteiten van Noord-Vietnam bespre
kingen te voeren over de hereniging
van Noord- en Zuid-Vietnam.
Diem zeide, dat zijn nieuwe repu
bliek zich niet gebonden acht aan
wat „gemeenlijk het Geneefse ac
coord" genoemd wordt, „hoewel
Zuid-Vietnam voor de vrede is."
Hij doelde hiermee op de overeen
komst, welke in 1954 in Genève be
reikt werd. Deze overeenkomst
maakte een einde aan de strijd in
Indo-China en voorzag in besprekin
gen over de hereniging van Noord
en Zuid-Vietnam, welke dit jaar zou
den moeten plaats vinden en voorts
verkiezingen voor geheel Vietnam,
waarbij de bevolking zich over de
hereniging moest uitspreken, welke
verkiezingen volgend jaar zouden
moeten worden gehouden.
Noord-Vietnam heeft herhaalde
lijk op het houden van de besprekin
gen aangedrongen, maar Zuid-Viet
nam heeft dit tot dusverre gewei
gerd, wat bij de mogendheden, die
in Genève de overeenkomst onderte
kenden, de nodige onbehaaglijkheid
heeft opgewekt.
De kleine, maar energieke presi
dent zeide, dat hij door de recente
verbetering van de toestand in zijn
land gesterkt was in zijn overtui-
STALINPRIJZEN ONTNOMEN
Architecten ontslagen en
burgemeesters berispt
De Sowjet-Unie heeft namens de regering en de communistische partij
oevolen, dat er een onmiddellijk begin moet worden gemaakt met een
uitgebreid reorganisatieprogram in de bouwnijverheid.
Er werd een tien pagina's tellend decreet uitgegeven, waarin een dras
tische reorganisatie van het nationale bouwprogram werd gelast en waar
in werd geëist, dat verspilling en architectonische wansmaak bü de bouw
van woningen, hotels, scholen en ziekenhuizen onmiddellijk zal worden
stopgezet.
In het document werd hevig van leer getrokken tegen de academie voor
bouwkunde, de meest vooraanstaande Sowjet-architecten, ontwerpers
van stedebouwkundige plannen en devoorzitters van de stads-Sowjets
(gelijk te stellen aan onze burgemeesters), waaronder ook burgemeester
Michael Jasnow van Moskou, wegens de achterlijkheid in de Sowjet-ar-
chitectirar.
te buiten zijn gegaan aan het bou
wen van overbodige en onaestheti-
sche torens op gebouwen, zuilen-
gaandergen, die noodzakelgk noch
decoratief waren, beelden, die het
uitzicht verhinderen, terwijl dit al
les tenslotte ontzaglgke kosten met
zich meebracht.
Het decreet zei. dat deze toestand
heerste in Moskou, Leningrad, Kiew,
Charkow, Minsk en nog tal van an-
aëre steden.
Verder werd in het decreet een
scherpe aanval gedaan op de non
chalance en ondoelmatigheid bij de
bouw van standaardwoningen en
industriële ondernemingen, waar de
architecten comfort en economie uit
het oog verloren hadden.
Verscheidene van de meest voor-,
aanstaande architecten in den lande
werd bg decreet de Stalinprgs ont
nomen, die hun vroeger toegekend
was, terwijl zg voorts uit hun func
ties ontzet werden.
Volgens het decreet waren er „es
sentiële tekortkomingen en vergis
singen in zowel het ontwerpen als
de douw van woningen."
Architecten zouden zich in de eer
ste plaats moeite hebben gegeven
indrukwekkende facades te douw,en
zondei daarbij acht te slaan op de
binnenbouw en het interne comfort
van de bewoners Zij zouden ruimte
verkwist hebben met het bouwen
van volkomen -overbodige gangen,
vestibules en foyers.
Verder zouden de architecten zich
Op een vergadering van jonge ar
chitecten had een van hen scherp een
gebouw gehekeld, dat slechts kleine
ramen in diepe nissen bevatte, waar
door nauwelijks licht naar binnen
lcvvam. Dit was echter nog niet het
ernstigste. De architect, die dit ge
bouw op zijn naam had, had name
lijk gemeend voor elk van de ramen
een fors beeld te moeten plaatsen,
zodat de bewoners zelfs ieder uitzicht
ontnomen werd
Wedstrijden
Geëist werd, dat in de bouwkun
de voortaan eenvoud en strengheid
van vorm, een juist economisch be
leid, het bouwen van aantrekkelijke
binnenhuizen en het achterwege la
ten van dure ornamentatie ten kos
te van de bewoners toegepast zou
worden. Men zou tot een „harmo
nieuze menging van vorm en func
tionalisme" dienen te komen.
Architecten, bouwkundigen en in
genieurs werden opgewekt „zich
stoutmoedig de vorderingen eigen te
maken, welke in binnen- en buiten
land op bouwgebied gemaakt zgn."
Het decreet, dat ondertekend was
door Kroesjtsjew en premier Boel-
ganin, bepaalde, dat er wedstrijden
zullen worden uitgeschreven voor de
beste blauwdrukken van nieuwe ge
bouwen, waarbij een reeks prgzen
tot een bedrag van 50.000 roebel te
behalen zgn.
De reorganisatie diende met on-
middel,!>'-p ingang *e geschieden en
de eerste nieuwe nlannen moesten
nog binnen twee maïiT"lftn worden in
gediend.
(United Press).
ging, dat besprekingen met de rege
ring van Ho Tsji Minh niet zouden
leiden tot een hereniging van Noord
en Zuid-Vietnam.
„Ik heb mijn opvattingen op dit
punt reeds duidelijk gemaakt", aldus
Diem, „en ik geloof niet, dat de
meerderheid van mijn landgenoten,
die van hun land houden, oprecht
een ander standpunt hieromtrent
kunnen innemen".
Berbers in zeilwagens?
Twee Amerikanen Mortimer
Sheppard en Donald Shaprou
hebben het plan om de Saha-
ra met een zeilwagen door te
trekken. De zeilwagen is in de
Verenigde Staten geconstru-
4- eerd en wordt thans in een
der buitenwhken van Tanger.
in gereedheid gemaakt. Het is
de bedoeling na te gaan, of
deze zeilwagen in serie ge-
bouwd kan worden voor ge-
2. bruik door de bewoners van
4- de rand van de Sahara en an-
dere woestijnen. Als de zeil-
wagen geheel zonder brand-
stof gebruikt kan worden.
verwacht men een grote
"aaE. I
Abraham van der Vies
gaat naar Genève
De heer Abraham van der Vies die
naar aanleiding van een artistiek
conflict tussen hem en het bestuur
van de Nederlandse Opera op eigen
verzoek per 15 November a.s. zal af
treden als directeur van de Neder
landse Opera, bericht ons thans, dat
hg in Genève een nieuwe functie zal
krijgen. Hg heeft n.l. een benoeming
aanvaard als secretaris-generaal van
de Association Européenne des Fes
tivals de Musique aldaar.
Wettelijke regeling van
het z'ekenfnn^wezen
Kamerleden stellen vragen over
artsen conflict
In het voorlopig verslag over de
begroting van sociale zaken van de
Tweede Kamer werd door zeer vele
leden betreurd, dat de memorie van
toelichting geheel zwijgt over een
wettelijke regeling van het zieken
fondswezen, hoewel deze bg de be
groting voor 1955 werd toegezegd.
Met het oog op de telkens aan de
dag tredende moeilgkheden op dit
terrein, achten zg een totstandko
ming hiervan uitermate urgent.
Velen van hen oordeelden de ge
brekkige wetgeving, welke voor het
belangrijkste deel nog steunt op be
zettingsmaatregelen, een van de
hoofdoorzaken van die moeilgkheden.
Deze leden hadden uit de pers ken
nis genomen van de gespannen ver
houding met de huisartsen en van de
per 1 Januari a.s. dreigende conflict
situatie. Heeft de beslissing ter za
ke van de meerderheid van de zieken
fondsraad de instemming van de mi
nister Is het juist, dat deze situatie
mede ontstaan is door de houding van
de door de minister en de overheids
organen aangewezen vertegenwoor
digers in de ziekenfondsraad? Zo ja,
acht de minister het een juiste fi
guur, dat de overheid haar eigen
verantwoordelijkheid verplaatst naar
dit orgaan Ligt het niet meer voor
de hand, dat de verantwo^delgkheid,
welke de particuliere organisaties
daar dragen, niet doorkruist wordt
'loor die van de overheid?
Enige leden zouden in dit verband
van de minister willen vernemen of
hij van plan is, in dit conflict in te
grijpen.