Tweemaal Saarverkiezingen ineen
tijd van twintig jaar
Nederlandse reclamewereld kent
haar verantwoordelijkheid
NEDERLANDS BEDRIJF KLEEDT
NEGERS AAN DE GOUDKUST
NOG ONVOLDOENDE AANDACHT
AAN MARKTONDERZOEK
VRIJDAG 14 OCTOBER 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HOE HET WAS IN 1935..
Duitse partij was indertijd
oppermachtig in Saarbrücken
(Van een onzer redacteuren).
Op 23 October zal het volk van Saarland naar de stembus gaan om zich
uit te spreken over de bestemming van zyn land. Wanneer het de Europea
nisering van de Saar verwerpt, zal ondanks Duitse stemmen, die luid
keels roepen: De Saar aan Duitsland! de status van dit omstreden
gebied opnieuw onzeker zijn. Pas bij de sluiting van een vredesverdrag
met Duitsland zal de Saar weer aan de orde komen. Frankrijk is vast
besloten, zich aan de regels van dit spel te houden en Duitsland zal
daar mag men ondanks de kalmerende woorden, die Adenauer zo nu en
dan speciaal tot zijn eigen Saarlandse C.D.U.-filiaal spreekt, zeker van zijn
blijven vechten om het Saargebied.
In 1935, bij de vorige verkiezingen,
waren er drie mogelijkheden: Terug
keer tot Duitsland, handhaving van
de status-quo dat betekende in die
dagen een voortzetting van de be
zetting of aansluiting bij Frank
rijk. Die laatste mogelijkheid nam
niemand au sérieux. Maar nog ma&r
héél kort voor de verkiezing op de-
twaalfde Januari 1935 waren er velen
die hoopten op een uitslag ten gunste
van de status-quo. Die velen waren
zij, voor wie de komst van het Duit
se nationaal-socialisme het einde be
tekende: de Joden, de vluchtelingen,
de socialisten, die sedert Versailles
gestreden hadden vooreen vrij en
veilig Europa, een Europa, dat kon
leven zonder de dreiging van de Prui
sische soldatenlaars.
Velen zullen zich nog slechts vaag
de Saarverkiezingen herinneren. Ne
derlandse burgemeesters fungeerden
als voorzitters van de stembureaux.
Een detachement van 250 mariniers
in die tijd niet eens zo héél gemak
kelijk in ons land byeen te trommelen
versterkte de internationale troe
penmacht en sloeg een prachtig fi
guur. Na de aansluiting bij Duits
land trokken Hitler's legers met vlag
en vaandels de Saar binnen, de Jo
den en al die andere Nazi-slachtof
fers voor zich uit drijvend.
Bewogen journaal
Een bewogen reportage, van een
Nederlander, een Joods journalist uit
Den Helder, die met onze mariniers
naar het Saargebied trok, vertelt
over de spanningen in dit gebied. Hij
was daar heen gegaan om ae marine
plaats Den Helder op de hoogte te
houden van het wel en wee van
,,hun" jongens, maar hij wordt van
het eerste ogenblik af gegrepen door
de intense geladenheid van de at
mosfeer in Saarbrücken, waar men
de schijn ophoudt door een „Kerst
vrede" te proclameren voor velen
de laatste.
De Saarbevolking voelde zich be
ledigd door de vreemde troepen. „Wij
kunnen het best met de eigen Saar-
politie af", zei men. Het verleden had
echter bewezen, dat dit niet kon, zij
was volkomen onbetrouwbaar (wat in
1935 gelijk stond aan pro-Duits).
Alleen de immigranten en de sta-
tus-quo-mensen, waren blij met de
buitenlanders. Zij wisten, dat deze de
enige waarborg betekenden tegen ver
valsing van de verkiezing.
Dat mag ge ze niet..
Op de dag na Kerstmis schrijft
deze journalist:
„Kerstmis is voorbij. Ik zie een
paar kinderen van drie vier jaar
met een geweertje exerceren. Een
Kerstgeschenk.
De mariniers eten voor het eerst
De negervrouwen van de Afrikaan
se Goudkust voélen zich goed gekleed
in de in Nederland vervaardigde, bont
gekleurde coupons. De portretten van
Roosevelt en Churchill zijn voor lien
symbolen van wijsheid en macht.
in Saarbrücken de traditionele raas
donders. Zij hebben een zware dienst
en het uitgaan is ook niet alles. „Het
is hier niet zo lollig als in de (Hel-
derse) Spoorstraat zegt er een.
„Als ik dddr loop, zeggen alle meis-
sies me gedag. Hier zyn het allemaal
stijve horrela'. „Dat magge ze om-
mers niet", zegt een ander.
Een daarmee vat hij de toestand
samen. Officieel mogen ze niet
lachen tegen vreemdelingen. Dat
heeft de Duitse Partij zo beslist",
constateert deze journalist.
V erkiezingsdag
Dan komt de 12e Januari, de dag
voor de verkiezing.
Zesendertighonderd man vreemde
troepen bewaren de rust. De voor
zitters van de stembureaux zijn
aangekomen. Burgemeesters uit Ne
derland, Zwitserland, Luxemburg en
Denemarken. Uit Holland zijn het
er 365. Zij komen met een speciale
trein, opgewekte, nuchtere mannen.
Op het station is een zware bewa
king samengetrokken van mari
niers. Niet om die burgemeesters te
beschermen. Later blijkt, dat die
trein ook de stembiljetten vervoer
de. Die moesten bewaakt en rond
gebracht worden.
En dan, op de dag van de verkie
zingen, die zeer rustig en practisch
zonder incident verlopen, schrijft
hij:
„Tot vandaag is voor de Duit
sers he parool geweest: „Stimmen
und Maul halten". Maar nu komen
de portretten van Hitier tevoor
schijn. En behalve portretten zijn
overal Hitlerbekers, Hitlerlepeltjes
en halcenkruisvlaggen te koop.
De Status-quo is dood.
Het laatste bedrijf van de We^
reldoorlog heeft gespeeld.
Overal is het feest en onder de
buitenlanders, die hier zijn, ontmoet
men een zeker goedmoedig begrip
voor de vreugde der Duitsers. De
status-quo'ers gaan schuw door de
straten van Saarbrücken. Hier ein
digt het journaal van deze Helderse
journalist.
Hij is blij, voorgoed uit dit Saar
land weg te kunnen gaan. Hij heeft
een vaderland. Nergens rept hij nu
achterna nog over het lot van die
10 procent, die niet voor Hitier
stemde.
Vijf jaar later konden wij gissen,
wat er van hen geworden moest
zijn.
Studenten vermist na
vulkaanuitbarsting
Zes Japanse studenten die de vul
kaan Minami op een der Kioesjioe
eilanden aan het beklimmen waren,
zijn daar Donderdag verrast door een
uitbarsting van de vulkaan. Zij wor
den vermist.
Op het ogenblik van de uitbarsting
de krachtigste sedert 1950, bevonden
zich in de omgeving van de Minami
190 schoolkinderen, doch deze bleven
allen ongedeerd. Door de uitbarsting
ontstond een bosbrand.
MONOPOLIE IN CENTRAAL-AFRIKA
Aantal bedrukte katoentjes is
maatstaf voor de welvaart
Toen Nederland in de vorige eeuw zyn laatste koloniën aan de Goud
kust overdeed aan Engeland, bedong het o.a. dat Nederland by de handel
in Afrika nooit bij Engeland zou worden achtergesteld; een belofte, die
het toenmaals liberaal geregeerde Bri ttanië zonder voel aarzeling gaf. On
danks alle moeilykheeden, die textielexporterende landen overal op de
wereld ontmoeten, waarborgt nog heden ten dage deze afspraak de vrije
entrée van Nederlandse goederen in tropisch Afrika. En van deze ge
legenheid heeft een tweetal Nederlandse bedrijven een bijzonder dankbaar
gebruik gemaakt. Dankzy een voortdurende diepgaande studie van het
gebied en zyn bevolking, hebben zy in feite het monopolie van de betere
kledingstoffen voor dit gebied.
I: vroeger eeuwen zijn de negers
als slaven van Arabische handelaars
en als Compagnie-soldaten in Indo
nesië geweest, waar zij kennis maak
ten met het fraaie batikwerk dat
daar gemaakt werd. Hun liefde voor
deze doeken was groot en zy gingen
zelf pogingen aanwenden ze te ma
ken, met eigen middelen en eigen
symboliek. Het resutaat was vaak
wel verrassend mooi, maar heeft op
de duur de negerbevolking toch min
der kunnen bekoren dan de producten
die de Nederlanders langs gedeelte
lijk mechanische weg, gedeeltelijk
echter ook met handdruk ging ma
ken.
Bougies en kuikens.
Wat is nu het speciale van deze
wasdrukken In de eerste plaats heb
ben de twee fabrikanten (die nauw
samenwerken) een techniek ontwik
keld, die het zo aantrekkelijke ge
aderde uiterlijk van echte batikdoe
ken geeft, dat volgens normaal ge
bruikelijke drukprocédé's niet te
imiteren i3. Bovendien worden soms
door handwerk allerlei effecten aan
gebracht. die de aansluiting aan de
oude eigen of Indische doeken nog
nauwer maken. Maar misschien nog
wel het belangrijkst is de aandacht,
die men besteedt aan de voorstellin
gen. De mogelijkheden schijnen ons
soms wonderlijk: Zes autobougies
keurig vonkend, portretten van Chur
chill en President Roosevelt, babies,
kuikens, eieren, apenoten. ogen, maar
ook de Alkmaarse kaasmarkt of de
bollenvelden, spinnen of paardestaar-
ten, slangen en luipaarden, beierende
klokken of vijf staande bomen op een
hoopje en een omgevallen boom
apart.
Al deze voorstellingen hebben een
bepaalde betekenis voor de bewoner
van het gebeied' waarvoor de doeken
bestemd zijn.
Zo betekenen de vijf bomen en de
omgewaaide zesde: eendracht
maakt macht. Churchill en Roose
velt symboliseren wijsheid en
macht; 'eieren, kuikens en babies:
Reusachtige taart voor
Eisenhower
President Eisenhower viert heden
zijn 65e verjaardag in het ziekenhuis
te Denver. Hij krijgt o.m. een grote
verjaardagstaart, versierd met Ame
rikaanse vlaggen. De ruim tweedui
zend andere patiënten van het zieken
huis zullen van deze taart mee kunnen
genieten.
De gezondheidstoestand van de pre-
ident blijft zich op bevredigende wij-
e, zonder verwikkelingen, onlwikke-
cn, aldus hebben de geneesheren van
Eisenhower Donderdag bekend ge-
vruchtbaarheid. De zes bougies
willen zoveel zeggen als: mijn
man rijdt (als chauffeur) in een
wagen met zes cylinders, dus die
van een voornaam heer: de voor
naamheid van zyn baas straalt op
zijn chauffeur en diens vrouw af!
De coupons die op kunstige wijze
om het lichaam worden gedrapeerd
zijn niet goedkoop voor de negerbe
volking. Het bezit van veel coupons
is een maatstaf voor de welvaart.
Heel rijken bezitten wel eens zes
tig coupons (waar is de Europese
vrouw met zestig jurken?) en het
blijkt dat de meest gewaardeerde
doeken spoorloos verdwijnen. Die
worden zorgvuldig opgeborgen voor
heel belangrijke feestdagen.
Rijkswaterstaat heeft in Nederland
een ware „knalopruiming" gehouden.
Met een springlading van 200 kg ge
latine en hexoniet hébben deskundi
gen een klein gedeelte van de oude
stroompyler van 'n voormalige spoor
brug in de Nederrijn tussen Rhenen
en Resteren opgeblazen. De pijler
moest verdwijnen omdat ter plaatse
een nieuwe verkeersbrug zal worden
geslagen, welke een belangrijke scha.
kei zal vormen in de nieuwe Noord-
Zuid-verbinding, bij ingewijden bekend
als rijksweg no. 12.
De foto laat zien hoe een duiker op
het punt staat om met een staaf
springstof naar de basis van de pijler
af te dalen (boven). De foto onderop
veilige afstand gemaakt, de oude pij
ler in „rondvliegende staat".
Aanslag op een chirurg
gepleegd
Voor de arrondissementsrechtbank te
Groningen heeft Donderdag terecht ge»
staan de 25-jarige perser M. L. uit Am
sterdam. die ervan beschuldigd wordt
op 11 Januari jJ. een aanslag te heb
ben gepleegd op de chirurg J. v. G. uit
Groningen, toen deze in zijn auto wil
de stappen, die voor zijn woning aan
het Zuiderpark te Groningen stond.
Hoewel verdachte voor de politie een
bekentenis had afgelegd, ontkende hij
ter zitting pertinent het hem ten laste
gelegde.
Negentien getuigen moesten in deze
zaak gehoord worden. Uit hun verkla
ringen bleek, dat de chirurg, toen hij
in zijn auto stapte, van achteren werd
aangevallen met een zwaar voorwerp,
naar achteren greep, waarna een korte
worsteling ontstond die eindigde toen
zich een jongeman uit de voeten maak
te. Het signalement beantwoordde vol
ledig aan dat van de aanvaller.
De officier van justitie reconstrueer
de in een uitvoerig requisitoir de gang
van zaken en vond voldoende bewijs
geleverd. Hij eiste vijf jaar gevange
nisstraf en ter beschikkingstelling van
de regering. Over verdachte was een
zeer ongunstig psychiatrisch rapport
uitgebracht.
Navo-waarschuwmgssysteem
gewenst door Wilson
De Amerikaanse minister van de
fensie, Charles Wilson, heeft Donder
dag verklaard, dat volgens hem de
West-Europese landen een verenigd
waarschuwingssysteem voor luchtaan
vallen nodig hebben, gelijkend op dat
van de Verenigde Staten en Canada.
Hij zei dit in antwoord op vragen,
die hem werden gesteld toen hij in
Washington aankwam uit Parijs, waar
hij de vergadering van ministers van
defensie der N.A.V.O.-landen heeft bij
gewoond.
Op de vraag naar commentaar op de
rede van veldmaarschalk Montgomery
van Woensdag, waarin deze pleitte
voor een enkel Westelijk opperbevel
voor de gehele wereld en integratie
van de Westelijke legers, vloten en
luchtmachten, zei Wilson, dat hij deze
redevoering nog niet gelezen had, doch
hij meende, „met alle respect voor
Montgomery, dat deze de zaak over
drijft".
Leerkrachten teleurgesteld
over salarisbesluit
Het bestuur van het Nederlands Ver
bond van directies en leerkrachten bij
het nijverheidsonderwijs heeft dezer
dagen tegenover de ministerraad zijn
teleurstelling er over uitgesproken,
dat het salarisbesluit L.N.O. 1955 in
feite slechts terugwerkende kracht
heeft tot 1 Januari 1955, zulks in tegen
stelling met de salariswijzigingen voor
andere categorieën, zoals V.H.M.O.-,
M.N.O., handelsonderwijs, en inspec
tie van onderwijs.
Het bestuur verzocht de minister
raad alsnog een verdergaande terug
werkende kracht te willen bevorderen.
Verkoopsontwikkeling
eis van de tijd.
Tijdens de middagzitting van de
eerste dag van het congres van het
genootschap voor reclame •eeft dr
ir B. Bölger, voorzitter van het ver
bond van de Nederlandse groothan
del, een inleiding gehouden over „de
verantwoordelijkheid van de reclame
ten aanzien van de ondernemingen".
By het ontwikkelen van nieuwe
projecten door nieuwe en nog niet
ervaren ondernemingen, is in de prac-
trjk dikwijls gebleken, aldus dr Böl
ger, dat men onvoldoende aandacht
heeft besteed aan het marktonder
zoek en zeker aan de meest moderne
activiteiten: verkoopsontwikkeling en
reclame.
Laat het Nederlandse bedrijfsleven
zich goed realiseren, dat de grote in
dustrielanden in de wereld ons op dit
gebied, op enkele uitzonderingen na,
straatlengten voor zyn.
Wellicht is de oorzaak hiervan te
vinden in het feit, dat de Hollandse
koopman van oudsher ongaarne aan
de weg timmert en voorzichtigheids
halve op de achtergrond blijft. Maar
dit mag geen reden zyn om deze be
perkte visie niet te veroordelen.
Markten zoeken, ze verkennen en
verkoopsorganisaties vestigen, eist
in deze tijd, dat zij gevolgd en ge
steund worden door verkoopsontwik
keling en reclame.
Het is nodig, dat de gezonde on
dernemingsgeest, die zich in ons land
CONGRES IN AMSTERDAM
Voorlichtende functie
van de detaillist
De staatssecretaris van economische zaken, dr. G. M. J. Veldkamp heeft
Donderdag in Amsterdam het reclamecongres 1955 geopend.
In zyn openingsrede zei dr. Veldkamp, dat de jaarlijks terugkerende con
gressen van het genootschap voor reclame geleidelijk zijn uitgegroeid tot
een waardevolle traditie. Zij bewijzen hoezeer het Nederlandse reclamewe
zen zich van zyn steeds groeiende verantwoordelijkheid bewust is.
„Do verantwoordelijkheid van de reclame, het verantwoordelijkheidsbesef,
dat uit de verschillende reclamevormen spreekt, wordt door zeer velen met
een, naar wij in aile oprechtheid mogen constateren, critische argwaan be
naderd. Gegeven de enorme invloed, die de reclame op het dagelijkse leven
en zelfs op de meningsvorm van de moderne mens uitoefent, is deze arg
waan schadelijk. Uit het feit dat het genootschap dit probleem ter min of
meer openbare discussie heeft willen stellen, mag reeds vooraf de conclusie
worden getrokken, dat het verantwoordelijkheidsbesef voor eigen doen en
laten in de Nederlandse reclamewereld sterker leeft dan velen zijn geneigd
te geloven", aldus dr. Veldkamp.
heid en het ïn-trek-zijn van de eigen
zaak is de winkelier in belangrijke
mate verantwoordelijk voor de arti
kel-reclame. Op dit gebied heeft zich
een opmerkelijke verandering vol
trokken. Waar vroeger prijs, kwali
teit en assortiment der verkochte ar
tikelen als reclame-bepalende elemen
ten hoofdzakelijk afhingen van het
geheel zelfstandige inzicht van de
winkelier, is hierin door invoering op
ruime schaal van het verpakte, ge
standaardiseerde merkartikel veran
dering gekomen in deze zin. dat de ar-
tikel-reclame door de producerende
De staatssecretaris sprak voorts
over dat onderdeel van de midden
stand. waar de reclame zeer sterk op
de voorgrond treedt, n.l. de sector van
de detailhandel, waarbij hij vooral
de grote groep van zelfstandige win
keliers op het oog had, omdat met na
me hier de reclame voor de eigen zaak
zulk een grote rol speelt. Het is im
mers gebleken, dat deze zo belangrij
ke sector in het distributieproces de
betekenis van een doelmatige en ver
antwoorde reclame in steeds sterkere
mate is gaan inzien.
Naast de reclame voor de bekend-
ondernemingen zelf voor het meren
deel is overgenomen. Daardoor is de
betekenis van de eigen artikel-recla
me van de winkelier verminderd.
Dit heeft tot gevolg gehad, dat het
accent meer is komen te liggen op de
voorlichtende functie van de detail
list. De detailhandel heeft de verant
woordelijkheid voor het adviseren van
de consument bij zijn aankopen met
inachtneming van diens persoonlijke
behoeften en koopkracht.
V ertrouwensman.
Zo gezien treedt de winkelier op
als vertrouwensman voor het pu
bliek, doch wie van vertrouwen
spreekt kan daarbij moeilijk het
begrip verantwoordelijkheid uit
sluiten. De detailhandelaar speelt
derhalve in de door de producen
ten gelanceerde artikel-reclame
een zeer belangrijke en veelal be
slissende roL
Door het op de voorgrond treden
van deze zo gevarieerde voorlichtende
taak van de detailhandel is de recla
me in het middenstandsbedrijf tegelijk
op een hoger niveau komen te liggen,
daar de eisen van een met kennis van
zaken beheerste voorlichting geheel
anders liggen dan vroeger bij de een
voudige winkelreclame het geval was.
Een voortdurende bezinning op de
eisen, die aan deze voorlichtende taak
gesteld moeten worden en op de nood
zaak haar tot verdere ontwikkeling te
brengen, is daarbij dringend gewenst.
gelukkig manifesteert, ook de weg
vindt naar een efficiente toepassing
van verkoopsontwikkeling en recla
me".
Spreker juichte de activiteiten toe
in verband met de opleiding van de
jeugd en pleitte er voor aan de tech
nische hogeschool by de studie in het
onderdeel bedrijfseconomie meer aan
dacht te besteden aan marktonder
zoek, verkoopsontwiltkeling en re
clame.
Wijziging begroting 1954
van wederopbouw
Bij de Tweede Kamer is ingediend
een wetsontwerp tot wijziging van de
begroting 1954 van het departement
van wederopbouw en volkshuisves
ting. Tengevolge van het hierin voor
gestelde zal de gewone dienst worden
verhoogd met f 3.206.733. De buiten
gewone dienst zal worden verminderd
met f 983.600 voor wat de uitgaven
van aflopend karakteraangaat en
met f 10.000.000 voor wat de kapi
taalsuitgaven betreft.
De invoering van de huurverhoging
per 1 Januari 1954 heeft de jaarlijk
se bijdrage van het rijk, toegezegd op
grond van de financieringsregeling
woningbouw 1947-1948, dermate gun
stig beinvloed, dat deze in totaal met
een bedrag van f 1.000.000 kan wor
den verlaagd.
Verlaging van de post voorschotten
ingevolge artikel 56 der woningwet en
kosten van bouw van woningen, wel
ke volgens andere rijksregelingen
worden gefinancierd, met een bedrag
van f 10.000.000 it mogelijk doordat
de gemeenten minder beroep op het
rijk hebben gedaan tot verstrekken
van voorschotten voor de bouw van
woningwetwoningen dan werd ver
wacht.
Actrice liep
hersenschudding op
Na afloop van een voorstelling voor
de militairen van het garnizoen te
Appingedam is de actrice Mia Hórna,
medewerkster van het Nederlands
operette gezelschap uit Amsterdam,
tijdens het verlaten van de zaal zo
danig komen te vallen, dat zij een
hersenschudding kreeg. Zij zal dus
voorlopig niet kunen optreden.
I|llllllllllilllllllllllllll|||||||||||||||||||||||||||||||lllll||||||||||||||||||||||||||l|||
Een reële macht.
„Er is een tijd geweest, dat
jj reclame een onbenullig aan-
hangsel was van het koopman-
schap", aldus dr. ir. B. Bölgen
op het congres van het genoot-
s schap voor reclame. „Die tijd is
voorbij. Wij, ondernemers, heb-
ben de reclame leren kennen
M als een reële „macht", een in-
M vloedrijke factor in het arse-
naai van moderne verkoop-
techniek.
s Wij weten, dat wij deze macht
niet missen kunnen maar wij
zyn menselijk genoeg om te
begrijpen dat wij haar nooit
M mogen misbruiken. Aan de re-
H clame vakmensen de taak de
Nederlandse bedrijfsreclame te
brengen op een vlak. waarvan
M wij, ondernemers, met trots
kunnen getuigen: reclame in
Nederland is sociaal, ethisch en
H economisch verantwoord. Je
uiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiT
