PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
Kwestie Nieuw-Guinea tóch in
algemene vergadering V.N.
Namens prinses Wilhelmina werd
krans gelegd bij monument
D
IN NABIJE OOSTEN DREIGT
BEWAPENINGSWEDLOOP
Vandaag...
KLOKKEN LUIDDEN OP CYPRUS
24-UURS-STAKING IN
VERWACHT...
198e Jaargang-No. 229
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adj.-Hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS. 47 cent per
week; 5.85 p. kw.; fr. p. p. 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrydag 30 Sept. 1955
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minimum p. advertentie 4.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
23 ct. per regel met een minimum
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer
van Lr—. „Brieven of adres
Giro No. 359300 P.Z.C. Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 3
Middelburg, Markt 51, telef. 3841'. Goes. Lange Vorststr. 63. telef. 2475 (b.g.g. 2223); Oostburg. Finlandstraat 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee. N. Bogerdstraat 24. telef. 2.
ONDANKS NEDERLANDS VERZET
Aanbeveling van agenda-commissie
De agendacommissie van de algemene vergadering van de Verenigde
Naties heeft Donderdag besloten aan te bevelen de kwestie-Nieuw-Guinea
op de agenda te plaatsen. Het besluit werd genomen met 7 stemmen voor,
5 tegen en 2 onthoudingen. De voorzitter van de commissie bracht geen
stem uit. De commissie verwierp vóór de stemming een voorstel van
Nieuw-Zeeland om de bespreking van de kwestie uit te stellen.
Vóór opneming op de agenda stemden: Egypte, Sowjet-Unie, Thailand,
Mexico, Haiti, Polen en Ethiopië. Tegen waren: Engeland, Frankrijk,
Nieuw-Zeeland, Noorwegen en Luxemburg. De V.S. en China onthielden
zich van stemming. De commissie bestaat uit 15 leden.
Aan het begin van de vergadering
verzocht de voorzitter van de com
missie, José Maza van Chili, toestem
ming om Nederland, Indonesië en
Australië die geen lid zijn van de
commissie aan het debat te laten
deelnemen. De Egyptische afgevaar
digde, Omar Loutif, had bezwaar te
gen deelneming van Australië, het
geen evenwel werd afgestemd.
Dr. Soedjarwo Tjondronegoro, de
permanente Indonesische afgevaar
digde bij de V.N. maakte het debat
mee, evenals voor Nederland, mr C.
W. A. Schürmann
De. Nederlandse afgevaardigde had
vóór de stemming een poging ge
daan om de kwestie niet op ae agen
da te laten plaatsen.
Beslissing
De beslissing over hetgeen uitein
delijk zal gebeuren kan door niemand
anders worden genomen dan door de
bewoners van Nienw-Guinea zelf. Hy
voegde hieraan toe, dat zij de plech
tige belofte van de Nederlandse re
gering hebben gekregen dat hun „te
zijner tijd, als zij daartoe in staat zijn
dé gelegenheid zal worden gegeven
om hun eigen toekomst te bepalen".
Het „werkelijke doel" van Indone
sië en de landen, die Indonesië het
vorig jaar steunden om de kwestie
Secretaris-generaal
Reactorceptrum Nederland.
Drs. W. Reyseger, tot nu toe se
cretaris van de Raad voor het Rechts
herstel, zal op 1 October de functie
van secretaris-generaal van het Re-
actorcentrmn Nederland aanvaarden.
T romgeroffel
e Koninklijke "Rotterdamse Lloyd
heeft de trom geroerd, omdat
de Nederlandse koopvaardij
moeilijkheden heeft met het beman
nen van haar schepen. Het zeemans-
beroep dreigt in discrediet te raken
en de toekomst van Nederland als
zeevarende natie loopt gevaar, zo
werd tijdens een persconferentie te
Rotterdam betoogd. Dat zijn pessi
mistische geluiden, die in een provin
cie als Zeeland,waar een deel van
de opleiding voor de koopvaardij is
gevestigd, de aandacht verdienen. Is
de tijd van „ferme jongens, stoere
knapen" werkelijk voorbij? Zoekt
de Nederlandse jeugd alleen makke
lijke baantjes, die dicht bij moeders
pappot liggen Oppervlakkig gezien
lijkt het zo en schijnt er reden tot
ongerustheid te bestaan, maar bij
nadere beschouwing valt het toch wel
mee. Want soortgelijke geluiden
worden immers ook elders gehoord:
de jeugd wil niet meer in de bouw
vakken, de jeugd wil niet meer in de
industrie, de jeugd wil dit niet meer,
wil dat niet meer en nu wil zij ook
niet meer naar zee
Is het hier niet in de eerste plaats
een kwestie van een enorme vraag
naar personeel in vrijwel alle secto
ren van hat economische leven? De
bereidneid om het zeegat uit te gaan
is ongetwijfeld nog in dezelfde mate
aanwezig als vroeger, maar daar
naast zijn zovele andere attractieve
arbeidsmogelijkheden, dat elke jonge
man zich nog wel twee. drie keer
bedenkt, vóórdat hij een zeemans
loopbaan kiest Dat betekent inder
daad, dat er minder jongelui naar
zee gaan dan voorheen. En dat, ter-
wyl de Nederlandse koopvaardij meer
mensen nodig heeft, want zij is groter
dan vóór de tweede wereldoorlog.
Er treden hier dus tegengestelde
krachten on. die de rederijen voor
grote moeilijkheden stellen.
Wanneer nien pessimistische op-
me neingen nooit over de Ne-
derlanase toekomst ais zee
varende natie, uon ncelt men de nei
ging om onmiddellijk te vragen, hoe
het m het buitenland is gesleld. En
dan blijkt, dat het duar niet veel be
ter is. Vrijwel alle zeevarende lanaen
hebben georek aan personeel en het
is zeiis zo. dat verscheidene x\cd_r-
landse zeebeden onder vreemde viag
varen. he Nederlanders zouden heus
niet in vreemde dienst zijn, als het
betio,;.»en land kon putten uh een
eigen reservoir.
Het gebrek aan goede zeuiiii is
dus kennelijk een algemeen en niet
een specified Nederlands verschijn
sel en het is begrijpelijk, dal sinds
kort de rederijen in ons !ar.a nun
best doen om meer mensen te Krij
gen. Maar dat is een zware opgave,
want men heeft het tij tegen van
alle kanten wordt er getrokken aan
hen. die zeeman willen wo'-den of
die het reeds zijn.
Zo wordt het gevecht om werk
krachten in Nederland steeds hevi
ger. Er is «op deze plaats al eerder
gewezen op de vele wervingsacties
van industrie, leger, vloot, waarbij nu
weer de koopvaardij is gekomen.
Men slaat op de trommel en men
steekt de trompet Kom bij ons! Kom
by ons!
Hoe lang kan dit voortduren?
voor de V.N. te brengen, was, de Ne
derlandse regering er toe te bewegen,
onderhandelingen over de overdracht
van'de souvereiniteit van Nieuw Gui
nea aan Indonesië te beginnen.
„Het duidelijke en uiteindelijke
doel van het huidige verzoek tot op
neming van de kwestie op de agenda
is precies hetzelfde".
Mr. Schürmann zeide, dat een her
haling van het debat over het ge
schil slechts „de belangen van Indo
nesië en Nederland beide zal scha
den".
„Het opnemen van de kwestie
Niemv-Gninea als een punt op de
agenda van dit jaar zal daarom geen
enkel nuttig doel dienen, doch zal in
tegendeel de kansen voor een beter
begrip die eindelijk in zicht schij
nen te zijn bederven", aldus de
Nederlandse afgevaardigde.
„Janet" teistert Mexico
De orkaan „Janet", die in West-
Indië talrijke slachtoffers heeft ge
maakt, heeft Donderdag Mexico ten
zuiden van Vera Cruz bereikt.
Voor de verbindingen met de getrof
fen, gebieden verbroken werden, wer-
de in Mexico verscheidene berich
ten om hulp ontvangen. De storm
trok, met windsnelheden tot 175 km
per uur, over het schiereiland Yuca
tan, ten noordem van Brits Honduras.
Volgens de eerste berichten uit Quin-
tana, nabij Honduras, zijn daar 200
doden gevallen. In het stadje Clietu-
mal kwamen bijna honderd personen,
merendeels kinderen, om het leven.
Duitse treiler overvaren
Vijftien man vermist
Op de Noordzee, ongeveer 180 km
ten Noordwesten van Den Helder
heeft een Noorse tankboot, de Hav-
prins, vanmorgen vroeg een aanva
ring gehad met de Duitse treiler Elbe.
Volgens berichten van de Havprins is
de Elbe binnen twee minuten ge
zonken. De Noorse tankboot liep zelf
geen schade op. Het is de Noren ge
lukt twee drenkelingen te redden.
Vijftien opvarenden van de treiler
worden vermist.
WAPENS VOOR EGYPTE
Diplomatieke stappen in
verscheidene hoofdsteden
De Britse ambassadeur in Cairo, sir Humphrey Trevelyan, heeft op
dracht gekregen, de Egyptische regering er van in kennis te stellen, dat
Engeland de voorgenomen aankopen van wapens uit de Sowjet-Unie en
Tsjecho-Slowakije „ernstig inziet", omdat zij „het gevaar van een bewa
peningswedloop" in het Midden-Oosten scheppen.
Israël heeft bij de Verenigde Staten en communistische landen diploma
tieke stappen gedaan in verband met wapenleveranties aan Egypte.
Premier Sjaret zou de V.S. hebben
verzocht niet met andere landen te
gaan wedijveren in het leveren van
waperis aan Egypte. Indien de Ver
enigde Staten wapens aan Egypte
verkopen, is een bewapeningswedloop
tussen Israël en Egypte onvermijde
lijk en zal de spanning in het gebied
toenemen, aldus zou ook hij hebben
gezegd.
Volgens een woordvoerder van het
Blitse ministerie van buitenlandse
zaken is het logisch te concluderen,
dat de instructie aan de Britse am
bassadeur in Cairo, het zenden van
de Amerikaanse adjunct-staatssecre
taris George Allen naar het Nabye
Oosten en de besprekingen van
Woensdag tussen MacMillan en zijn
Russische collega Molotof voortvloei
en uit de besprekingen, die de minis
ters van buitenlandse zaken der Wes
telijke Grote Drie Dinsdag in New-
York over het Nabije Oosten hebben
gehad. Op de vraag waarom de Fran
se minister van buitenlandse zaken,
Pinay, het communiqué na de Drie-
mogendhedenconferentie op Dinsdag
niet getekend heeft antwoordde hij:
„ik zie geen reden te veronderstellen,
dat de Franse zienswijze in enig op
zicht van de onze afwijkt".
De opperhoutvester van H.K.H. Prin
ses Wilhelmina, de heer W. Brantsma,
legt een krans by het monument in
Renesse ter nagedachtenis van de
verzetsslachtoffers op Schouiuen.
(Foto P.Z.C.)
Henry Byroade, de Amerikaanse
ambassadeur in Egypte, is Donder
dag ontvangen door generaal-majoor
Abdel Hakim Amer, de Egyptische
minister van oorlog en opperbevel
hebber van het Egyptische leger.
Saoedi-Arabië en Syrië
Volgens het Egyptische blad „Al
Ahram" zou de Sowjet-Unie niet al
leen wapens hebben aangeboden aan
Saoedi-Arabië maar zou bovendien
een voorstel zijn gedaan tot het aan
knopen van diplomatieke betrekkin
gen tussen beide landen.
In kringen van de Arabische Liga
is verklaard, dat de Sowjet-Unie ook
Syrië wapens zou hebben aangebo
den.
De gouverneur van de Far Oer werd
gedurende korte tijd door de bevol
king van Klaksvik vastgehouden. Het
Deense fregatRolf Krake", dat deel
nam aan N.A.V.O.-oefeningen in het
Kattegat kreeg daarom opdracht met
dertig politie-agenten en met ambte
naren en journalisten aan boord naar
de Far Oer te vertrekken. Op deze
telefoto geeft de bovenste een beeld
hoe de politie-agenten en gewapende
mariniers aan boord van het schip
gaan in de Koersoerhaven: op de on
derste foto staan de politie-agenten
en de mariniers aan dek van de
Rolf Krake", vlak voor het vertrek.
Eisenhower leest
en luistert
Van het Fitzsiinons Lcgcrhospitaal
te Denver, waar president Eisenho
wer sinds zijn hartaanval van Zater
dag j.l. wordt verpleegd, blijven de
berichten over de vooruitgang van de
toestand van de patiënt aanhouden.
Volgens een Donderdag uitgegeven
bulletin had de president een zeer
goede nachtrust. In de zuurstoftent
had hij vrijwel aan één stuk geslapen
van negen uur 's avonds tot kwart
over zes 's ochtends.
De perschef van het Witte Huis,
Hagerty. heeft meegedeeld, dat de
president bij wijze van tijdpassering
toneelstukken van Shakespeare, ro
mans over de „Wild West" en mvstc-
rieverhalen leest en naar gramofoon-
platen luistert. De patiënt heeft spe
ciaal naar svmphonische werken van
Bach en Brahms gevraagd, voor wel
ke muziek de president altijd grote
belangstelling heeft gehad, aldus Ha-
gerty.
Russische landbouwdelega-
tie naar Nederland
Zeer spoedig, wellicht reeds half
November, zal op Nederlandse uit
nodiging een aantal Russische land
bouwdeskundigen een bezoek aan Ne
derland brengen.
ff bestaat de school ter op-'
leiding van blindengeleidehon-
den van 't Kon. Ned. Geleide-
hondenfonds te Amsterdam 20 ff
jaar;
H viert de Sowjet-Russische
veldmaarschalk A. M. Wasi-
Ül lewski zijn 60e verjaardag;
brengt de Canadese minis- M
ter van buitenlandse zaken ee
H Lester Learson een bezoek aan
Moskou.
Iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
Mijdrechtse boerderij
door vlammen verwoest.
Donderdag is de kapitale boerderij
van dé heer Van 't Schip te Mijdrecht
tot de grond toe afgebrand. Toen de
bra ndweer werd gewaarschuwd stond
de hofstee reeds in lichterlaaie. De
brandweer kon tegen de vuurzee
niets uitrichten en werd bovendien
irehandicaot door gebrek aan water.
De sloten rond de boerderij stonden
nagenoeg droog. Slechts de belenden
de varkensschuur Icon worden gered.
Alle aanwezige landbouwproducten
gingen verloren. Het is de bewoners,
een jong echtpaar zonder kinderen,
evenmin gelukt iets van het huisraad
te redden. De schade, die in de tien
duizenden loopt, wordt door verzeke
ring gedekt. Het onderzoek naar de
oorzaak van de brand is nog gaande.
GEJOEL BIJ SALUUTSCHOTEN
Gemaskerden bliezen
pijpleiding op
Gisteren, de dag dat sir Robert Ar-
mitage, de afgetreden gouverneur
van Cyprus, te Larnaea scheep ging
op het Italiaanse stoomschip Filippo
Grimani, vertoonde Cyprus zich in
grimmige gedaante. Massaal werd
geprotesteerd tegen de weigering van
de Verenigde Naties om de eis tot
zelfbeschikking te bespreken en te
gen het Britse „militaire en politie-
regiem". Dat gebeurde door middel
van een 24-uursstaking, die gepaard
ging met vele incidenten.
De gouverneur vertrok, zoals be
kend, omdat een opvolger voor hem
is benoemd in de persoon van veld
maarschalk sir John Harding. Er wa
ren uitgebreide voorzorgsmaatrege
len genomen bij het vertrek van sir
Robert. Toen saluutschoten werden
gelost ging een gejoel op uit de me
nigte Cyprioten i» de nabijheid van
de aanlegsteiger.
In de loop van de dag werden op
het eiland verscheidene auto's, waar
onder Britse, die reden zonder spe
ciale vergunning van het stakingsco-
PLECHTIGHEID TE RENESSE
Opperhoutvester droeg plantsoen over
Moermond
aan stichting
In de desolate en door de ramp van alle schoonheid ontdane oprijlaan
van het slot Moermond te Renesse is Donderdagmiddag tijdens een korte
plechtigheid de donkere en treurige bezettingstijd weer in de herinnering
geroepen. In tegenwoordigheid van de Commissaris van de Koningin in
Zeeland, jhr. mr. A. F. C. de Casembroot, provinciale en gemeentelijke
autoriteiten, alsmede vertegenwoordigers van het verzet, heeft opperhout
vester W. Brantsma in opdracht van hare Koninklijke Hoogheid Prinses
Wilhelmina een krans gelegd bij de gedenksteen, opgericht op de plaats
waar enkele maanden voor de bevrij ding tien Schouwenaars door de be
zetter zijn vermoord. Tevens droeg de heer Brantsma de beplanting rondom
dit monument en de verzorging er van over aan de enkele dagen oude
stichting „Moermond". Het is de wens van prinses Wilhelmina, dat in de
toekomst deze plaats voor de jengd een stimulans zal zijn zich met alle
krachten in dienst van de gemeenschap te stellen.
De neer P. Heering uit Zierikzee,
vice-voorzitter van de stichting
„Moermond" verwelkomde, nadat
men vanaf het kasteel de lange boom
loze toegangslaan eens de trots
van de slotbewoners had afge
wandeld, de aanwezigen o.w. ir. H.
D. J Swaters, commandant van de
voormalige illegaliteit op Schouwen-
Duiveland, de burgemeester van Re-
nesse mr. g. F. Lunsingh Tonckens
en de heer Molenaars van het Staats
bosbeheer
De heei Brantsin,. herinnerde in
zijn toespraak aan die onvergetelijke
tiende December 1944. Toen Konin
gin Wilhelmina kennis kreeg van het
drama, dat zich in Renesse had af
gespeeld, was zij zeer onder de indruk
feweest en het is tot vandaag voor
aar een plaats geweest, waaraan zij
met weemoed en erkentelijkheid
denkt.
„Het is dan ook met de wens dat
dit monument voor de jeugd van
Schouwen-Duiveland een symbool en
aansporing zijn mag, dat ik namens
de prinses de beplanting overdraag",
zo besloot de heer Brantsma. Een
met de nationale kleuren versierde
margrietenkrans, symbool van het
verzet, legde de heer Brantsma hier-
Vervolg op pag. 2)
mité, met stenen bekogeld. Te Limas
sol maakten Britse troepen een einde
aan een betoging by het plaatseljjk
ziekenhuis, waar de demonstranten
een Britse vlag neerhaalden.
Traangasbommen gebruikte de po
litie om personen, die naby het Me-
taxas-plem van de hoofdstad Nico
sia betoogden, te verspreiden. Het
zuiveren van de voornaamste straat
van Nicosia gelukte niet helemaal,
daar jongelieden op rijwielen de ge
zagsdragers hier en daar te vlug
af waren. Ook uit de andere steden
van het eiland werden ongeregeld
heden gemeld, waarbij grote menig
ten vrijheidsleuzen aanhieven.
Drie gemaskerde mannen bliezen
een waterprjpleiding op, die behoor
de tot het watervoorzieningssysteem
van het Britse militaire kampement
te Eniskopi, 25 kilometer ten Noord-
Wasten van Limassol.
Toen de staking Donderdagochtend
begon, luidden de klokken van de
Griekse kerken. Ook aan deze demon
stratie w-d door de politie een ein
de gemaakt.
Britse commando's werden naar
het Westelijke uiteinde van het K.v-
reniagebergte gezonden om een bos
brand t° blussen. Zij worden door de
Griekse inwoners van Karavas waar
zij de weg versnerd vonden. m"t ste
nen bekogeld. Verscheden0 comman
do's werden gewond. V°°rtig dorne-
lingen zijn gearresteerd. En zonden
Donderdag on het eiland hijna hon
derd arrestaties zijn vellicht.
Nieuwe topfuncties
bij O.K. en W.
De minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen deelt in de Donder
dag ingediende begroting mede, dat
hij heeft besloten tot de benoeming
van een directeur-generaal van het
onderwys, onder wie het gehele on
derwijs. met uitzondering van het ho
ger onderwijs, zal ressorteren.' Voorts
ligt het in zijn bedoeling een inspec
teur-generaal van het onderwijs le
benoemen, die in het vlak van de in
spectie de uitwerking van de met be
trekking tot een sluitend geheel van
onderwijsvoorzieningen en met name
de ook hij het schooltoezicht zo nood
zakelijke coördinatie zal hebben te
bevorderen.
Daarnaast is een plaats ingeruimd
voor éen directeur-generaal voor de
kunsten en de buitenlandse culturele
betrekkingen.
DE
DROOG WEER
Droog weer met opklaringen.
Tot matig of vrij krachtig toene
mende Zuid-Westelyke wind.
Iets warmer dan gisteren.
ZON EN MAAN
1 October
Zon op 6.41 onder 18.22
Maan op 17.44 onder 6.19
1 October: 29.17 uur volle maan