Albert Schweitzer waarschuwde de mensheid voor de wetenschap Een complete winkelwijk in een Rotterdams gebouw gevestigd UITGEBREID ONDERZOEK NAAR GEVALLEN VAN RHEUMA EEN WAARDIGHEIDSTEKEN VOOR GEMEENTERAADSLEDEN VERLAGING INVOERRECHTEN IN DE VERENIGDE STATEN? VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1955 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT OUD PALEIS MET MOOIE GEVEL Man van Lambarene gaat aan een boek werken (Speciale Correspondentie) Albert Schweitzer is in Europa. Dezer dagen arriveerde hy in Bordeaux en vandaar reist hy door naar zyn geboorteland, de Elzas, waar hij aan een boek gaat werken. Daarna, in de herfst zal hij vrienden in Engeland bezoe ken. Wellicht staat ook een bezoek aan Nederland op het programma van deze grote tachtigjarige, die zojuist van zichzelf heeft gezegd: „In werke lijkheid ben ik precies een oud paleis. Ik heb een mooie gevel, maar van binnen ben ik flink vervallen". Hij zei dit in een interview met Gordon Young van de „Daily Rlail", toen deze hem complimenteerde met zijn gezonde uiterlijk. „Ik zat op het punt van het bed", vertelt Young, „terwyl dr. Schweitzer, gekleed in een wit overhemd met stijf staand boord en een zwarte strikdas, eigenhandig brieven beantwoordde. Zyn gryze secretaresse was by hem. „Komt U werkelijk alleen om mij te bezoeken? U had toch werkelijk niet al die moeite behoeven te doen." Ik ontdekte, dat ik mijn schrijf- bloc had vergeten. Dr. Schweitzer voorzag mevan een stuk papier. Het was de achterkant van het scheepsbulletin, waarop hij voor het eerst had gelezen dat de Amerika nen van plan zijn, een satelliet de ruimte in te zenden". Niet meer zo zeker. „Ja, ik weet hiervan", zei dr. Schweitzer, „maar ik weet verder van de feiten niets, en als dat wel zo zou zijn, dan zouden zij mij toch niets zeggen. Ik ben geen geleerde. Het is aan de geleerden om te spre ken en ons meer te vertellen over deze dingen. Maar het is duidelijk, dat de te genwoordige wetenschappelijke ont wikkelingen ons bovenmenselijke krachten hebben gegeven krach ten, waarvan het wellicht niet de bedoeling is, dat wij ze zouden be zitten. Vijftig jaar geleden dachten wij dat alle ontdekkingen door de geleerden verdere vooruitgang voor de mensheid betekende. Nu zijn wij daar niet zo zeker meer van. Wij beseffen, dat de voor uitgang van de wetenschap ons een Dr. ALBERT SCHWEITZER verschrikkelijke macht heeft gege ven en een gevaar voor ons allen is geworden. Als wij ons hierin niet verdiepen, als wij niet èn de kracht èn de wil hebben ten koste van alles een mis bruik van deze krachten te voorko men, dan is de mensheid beslist in gevaar!" Geen haast. „Dr. Schweitzer praatte rustig, soms met gesloten ogen en eenmaal, toen ik hem in de rede viel, zei hij: „Laten we onze tijd er voor nemen. Ik ben niet iemand, die haast heeft, weet U". Hij wees iedere aanspraak op ori ginaliteit van wat hij zei, van de hand. Hij zei: „De eerste, die alles voor zien heeft wat vandaag zou gebeu ren was een Fransman uit het mid den van de 17e eeuw, Blaise Pascal. Hij was de grote natuurkundige van zijn tijd en hij deed zelf vele weten schappelijke ontdekkingen, maar hij voorspelde toen al, dat eens onze technische vooruitgang ons in ge vaar zou brengen". „Wat is dan de oplossing", vroeg ik. „Gelooft IJ, dat er een wereldregering moet komen?" In protest hief dr. Schweitzer zijn armen op. „O nee, het essen tiële is. niet, dat er iets kunstma tigs komt als een wereldregering, maar dat iedere natie een rege ring voortbrengt, die werkelijk begrip heeft van regeren". „In beginsel is het slechts de geest van de mens, die ons kan hel pen, niet een organisatie. Het heeft geen zin, een machine te bouwen, voordat wij het geestelijk vermogen hebben, haar te laten werken. Zoals ik het zie, kan alleen een geestelijke renaissance ons helpen. Nu wij zo grondig geleerd hebben, hoe te ver nietigen, lijden te veroorzaken en te doden, nu behoorden wij ook te we ten dat ons lot afhangt van wat wij zelf worden. „Ja", zei ik, „maar wat kan een gewone man of vrouw aan dit alles doen?" Proberen een beter mens te worden met betere gedachten. Trachten, de werkelijke geest van het hart te laten spreken. De hoop van de mens ligt hierin, dat wanneer hij werkelijk hoog staand kan worden, dat hij dan de kracht zal hebben om de zekerheid te scheppen, dat al zijn ontdekkin gen een goed doel zullen dienen. „En bent IJ hierin optimist of pes simist?" vroeg ik, „Van beiden niets", antwoordde dr. Schweitzer met een glimlach, „maar ik weet, hoe moeilijk het zal zijn". Ondanks zijn geestkracht, die hem iedere dag weer in de scheme ring doet opstaan en hem dan ver der onafgebroken doet doorwerken, is hij thans een zeer vermoeid man ik ben precies een oud paleis..." Maar toch gaat hij terug naar Lambarene na zijn bezoek aan Eu ropa. Naar zijn hospitaal om daar „een schuld terug te betalen, die de blanke mens aan de zwarte heeft". Lid Tweede Kamer. De voorzitter van het centraal stembureau heeft in de vacature-ir. F. Wijffels (KVP) benoemd ver klaard tot lid der Tweede Kamer jhr. mr. G. A. M. J. Ruys de Bee- renbrouck te Born. Negen Japanse mijnwerkers zijn om het leven gekomen en acht gewond, van wie twee ernstig, bij een ontploffing in een kolenmijn bij Foekoeoka. De ontplof fing deed zich voor op een diepte van 250 meter. Grote achterstand in ons land, vergeleken bij Zweden De gezondheidsorganisatie van T.N.O. is bezig met een onderzoek naar de mate waarin rheumatlsche aandoeningen onder de Nederlandse bevol king voorkomen. Een speciale rheumateam is reeds anderhalf jaar met de uitvoering van dit onderzoek doende. Er werden tot nu toe ongeveer 4500 personen uit 24 gemeenten, verspreid over-het gehele land, geregistreerd. De rheumatoloog in dienst van T.N.O., dr. R. de Graaff uit Rotterdam, onder-wiens leiding dit onderzoek wordt uitgevoerd, deed over de gang van het onderzoek enkele mededelingen. Nederland staat op dit gebied vrij ver achter bij andere landen, vooral by bijvoorbeeld Zweden. Dit land is ons dertig, jaar voor. Daar heeft de actie tegen rheuma tot resultaat had, dat in zes van de tien ernstige gevallen de patiënt het werken weer wordt mogelijk gemaakt. In Neder land is dit nog slechts bij een van de tien gevallen mogelijk. Deze achterstand is veroorzaakt door de oorlog. In 19461947 is met de voorbereiding van het in 1951 1952 aangevangen vooronderzoek be gonnen. De resultaten waren zodanig aat besloten werd later het onderzoek op grote schaal voort te zetten. Gebleken was, dat vermoedelijk een op de vijf a zes inwoners boven 15 jaar lijdende is aan een of andere vorm van rheumatiek, de lichte ge vallen hieronder begrepen. Het sedert twee jaar aan de hand in de beroepenlijst en enquêteformu lieren ingezette steekproef onderzoek zal 20 procent van de bevolking tus sen 14 en 65 jaar, dus omstreeks 100.000 en 150.000 personen omvatten en ongeveer drie tot vier jaar duren. Tot op heden is Noord-Brabant (waar inwoners van vijf grote plaat sen en zeven kleine gemeenten onderzocht) vrijwel afgewerkt. Groningen, Friesland, Drenthe Zuid-Holland zijn de kleine gemeen ten ook reeds aan de beurt geweest. Uiteraard zijn op het ogenblik nog geen resultaten te verschaffen, aan gezien nog vele streken en grote ste len van het land onderzocht moeten zijn Bij de reeerite overstromingen in de In diase provincie Orissa zijn in totaal 91 personen om het leven gekomen. 28 men sen worden nog vermist. Twee der slacht offers zijn niet omgekomen door de over stromingen, doch werden getroffen door oakken levensmiddelen, die door vlieg- 'uigen boven het getroffen gebied werden litgeworpen, aldus een officiële bekend- naking in Calcutta. Bekroond ontwerp. Na do gemeente Den Haag zal nu ook Amsterdam vermoedelijk een „waardigheidsteken" voor wethou ders en gemeenteraadsleden krijgen. Burgemeester d'Ailly lanceerde vorig jaar bij het congres van de federa tie „Goud en zilver" de idee van een Srijsvraag over dit onderwerp en ieraan heeft deze federatie gevolg gegeven. Blijkens een artikel daar over in het maandblad „Edelmetaal", orgaan van de genoemde federatie, hebben meer dan veertig goud- en zilversmeden ontwerpen ingezonden De jury heeft, onder leiding van E. D. M. Swart-Hudig (Amsterdam) de tweede en derde prijs werden ge lijkelnk verdeeld over de ontwerpen worden. Wel kan reeds gezegd worden dat vele lijders aan vele vormen van gewrichtsrheumatiek nog nooit bij een huisarts bleken te zijn geweest. Het alleen door rheumatologen inge stelde onderzoek beoogt geen behan deling van patiënten. Wel wordt zo nodig de huisarts ingelicht over de bevindingen. Voor de verfilming van de geschiede nis van Parijs houdt de Grote Fran se oorlogsheld, wt de eerste wereld oorlog opnieuw zijn overwinningspa rade Aug. 1918J, nadat hij de gealli eerde troepen naar de overwinning heeft, gevoerd. Op de foto rijdt de oorlogsheld, uitgebeeld door een ac teur.'aan het hoofd van de troepen. Winterprogramma van de N.C.R.V. Ook de N.C.R.V. heeft thans, ns V.A.R.A. en K.R.O., haar winterpro gramma bekend gemaakt, waarin met name veel aandacht wordt besteed aan het feit, dat de sehoolradioru- briek van de N.C.R.V. 'n kwart eeuw in de aether is geweest. Voor een ra diorubriek is dit inderdaad een op merkelijk lange levensduur! Het aantal aangesloten scholen neemt bovendien nog steeds toe en heeft de 800 reeds ver overschreden. Nieuw in de schoolradio is de rubriek ,Wij doen het zelf", waarin kinderen muziek, declamatie, zang, muziek en eigen gedichten zullen brengen. Het ontspanningsprogramma „Ster avond" zal in het komende seizoen belangrijk worden gewijzigd. Men heeft besloten tot rechtstreekse uit zendingen en het programma zal ge heel nieuw worden opgezet. Evenals vorig jaar zullen jonge krachten in de muziekwereld een kans krijgen in het programma „Alle Hens aan Dek", dat ook overigens fris van opzet is en dat enkele nieuwe elemen ten bevat. Ter gelegenheid van het Mozart- jaar zullen minder bekende werken van deze componist worden uitge voerd. Voorts komt er een rubriek „Het. Nederlandse Volkslied", waarin met groepen van 30 tot 50 personen liederen zullen worden ingestudeerd. Er zal een proef worden genomen met zangspelen en „musical come dies", die zo mogelijk vanuit het Con certgebouw in Amsterdam uitgezon den zullen worden. In de afdeling „Gesproken Woord" verandert weinig; zoals bekend start de N.C.R.V. in samenwerking met de K.R.O. wel een nieuwe rubriek voor de vrouw, onder de titel „Geen knol len voor citroenen". Verder is er een nieuwe lezingen-cyclus en is er een aantrekkelijk hoorspel-repertoire sa mengesteld. Dr. W. Drees vertrok naar West-Berlijn. Zijn paspoort vergeten. Met het KLM-toestcl naar Ham burg, waar hy overstapte in een an der vliegtuig, is Donderdag van Schiphol vertrokken de minister president dr W. Drees. Dr. Drees zal op uitnodiging van het Ernst Reuter Gesellschaft in de vrije universiteit van West-Berlijn een redevoering uitspreken over de politieke en economische ontwikke ling van Nederland na de oorlog. Voorts zal dr. Drees contact hebben met het gemeentebestuur en zal hij van de gelegenheid gebruik maken om de scad te bekijken. Zaterdag keert de minister-president naar Ne derland terug. Kort na zijn vertrek uit Den Haag bemerkte dr. Drees Donderdag, dat hij zijn pas had vergeten. Hij keerde onmiddellijk terug maar hoorde dat inmiddels een koerier met de pas naar Schiphol was vertrokken, zodat alles vlot in orde kwam BESPREKING TE GENEVE Een lijst van 900 artikelen Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft bekend gemaakt, dat de Verenigde Staten overwegen de invoerrechten voor on geveer 900 invoerproducten te verlagen. Deze invoerproducten brachten voor andere landen verleden jaar 1,722 millioen dollar op. De onderhande lingen over deze tariefverlagingen zullen in Januari a.s. te Genève begin nen. De Verenigde Staten zullen deze onderhandelingen voeren aan de hand van de nieuwe wet inzake de ve rlenging van de wet op handelover- eenkomstcn op basis van wederkerigheid. Deze wet geeft de president van de Verenigde Staten de bevoegdheid de tarieven in elk der drie komende jaren voor geselecteerde goederen niet 5 procent te verlagen. Een andere reden voor de tariefverlagingen is, dat de Verenigde Staten van de andere landen soortgelijke concessies willen verkrijgen ten voordele van de Ame rikaanse industrie en exporthandel. •orden met een aantal landen, die alle lid zijn van de organisatie voor de algemene overeenkomst voor ta rieven eh handel, o.a. Nederland. Naar Amerikaanse ambtenaren mededeelden zrjn de belangrijkste van de ongeveer 900 goederen, welke door de inter-departementale com missie op een lijst tezamen zijn ge bracht, Schotse whisky, koper, tabak, mangaanertsen, wolframertsen, auto mobielen, staal, nikkel en aluminium. Om verschillende redenen zijn vele producten niet op de lijst geplaatst. Landbouwproducten bv. niet, ter be- Landelijke wedstrijd in theezetten. Het theebureau voor Nederland heeft in Groningen een begin ge maakt met een landelijke competitie in het thee zetten en serveren, een nationaal theeduel. Het theebureau in Nederland heeft namelijk een opinie onderzoek ingesteld en ervaren dat de theezetgewoonte in ons land nog al te wensen overlaat. In de drie Noordelijke provinciën zullen in 19 plaatsen wedstryden worden georga niseerd. Op 17 November a.s. zal in Groningen gestreden worden om het kampioenschap voor Noord-Neder land. TOONBEELD VAN DURF EN ENERGIE De bouwkosten liepen op tot 4,5 millioen gulden (Van een speciale verslaggever) Rotterdam, reeds vele jaren toonbeeld van durf en energie, heeft er een uniek gebouw bygekregen: de winkelstad „De twaalf Provinciën" aan de Hoogstraat. Ir. H. B. J. Witte, de minister van Wederopbouw en Volks huisvesting heeft Donderdagmorgen de officiële opening verricht. Het is om meer dan een reden een uniek gebouw. In de eerste plaats, omdat er ongeveer honderd winkelz aken, een tearoom-restaurant, talrijke snelbuffetten, een milkbar, verscheidene vermaaksmogelijkheden, een con greszaal en een bioscoop in opgenomen zijn. In de tweede plaats, omdat het de winkelstand uit de Rotterdamse bui tenwijken de gelegenheid heeft geboden in het oude hart van de Maas stad een filiaal te vestigen, dat een waardige tegenhanger is, voor de kost bare winkelpaleizen rond de Coolsingel, die langzamerhand de klanten uit de buitenwijken hebben weggezogen. van het regeringspro- de lanabouw- Het idee van een winkelverzame- lingsgebouw is niet nieu^. Het ini tiatief in ons land is uitgegaan van de N.V, Wereldhaven, een Kapitaal krachtige maatschappy tot exploita tie van onroerende goederen, die reeds verschillende woningblokken en winkelgalerijen in Rotterdam liet bouwen, maar die met deze opzet een hogere rentabiliteit zocht dan de 3% a 4 procent die op de woningexploi tatie mogelijk is. Wellicht zal deze hogere rentabiliteit niet verworven worden door de verhuur van de win- r— keisegmenten van vier bij vier meter, van de heren A. Dumbar en J. A. I waarvoor een jaarhuur van duizend Gransbergen, eveneens Amsterdam, j tot tweeduizend gulden wordt ge- ~a dui- Het ontwerp van mevrouw Swarl geeft het gestyleerde Amsterdams< wapen, dat wil zeggen de drie krui sen. bekroond met de keizerskroon op een zilveren ondergrond, enigs zins gewelfd. De kruisen en de on derrand van de kroon zijn in goud gedacht. Onder de kruisen, langs de cirkelvormige rand komt in langwer pige hoofdletters de zinspreuk van Ams' •■"••m: heldhaftig, vastberaden ba.ro Mg. Het gemeentebestuur van Amster- Carel Begeer, de eerste prijs toege- I dam zal nader over de keuze moeten kend aan het ontwerp van mevrouw beslissen. zend gulden in de vaste lasten voor verlichting, verwarming, service en gezamenlijke reclame. Daarom heeft de N.V. ook zelf het restaurant en de vermaakmogelijkheden in exploita tie genomen Zo zal de bioscoop half uur-voorstellingen geven en waar men a raison van een kwartje toe gang kan verkrijgen. De bouw van dit zakelijk unicum "•■vift 4% millioen gulden gekost. Aa unkelijk was het ontworpen voor 200 winkelzaken, maar er bleek in het begin bij de middenstand zoveel aarzeling te zijn, dat de opzet tydens de bouw talloze malen werd gewijzigd. „Ik heb nog nooit een project ge maakt, waar onderweg zoveel aan gedokterd moest worden", vertelde ons architect H. D. Bakker, die een ontwerp maakte, dat ^ebaseerd is op een grote oceaanstomer. Het aan vankelijke scepticisme van de mid denstand is inmiddels overwonnen. De beschikbare ruimte is vrijwel ge heel verhuurd, nadat een boekhande laarster uit Vroomshoop, mej Diek, vöör de Rotterdammers blijk gègeven had te begrijpen, welke mogelijkhe den deze opzet ook voor provin ciale zaken biedt, die filiaal vestiging in Rotterdam wensen. Inmiddels blijft „De Twaalf Pro vinciën" een experiment waar heel Nederland het oog op gericht houdt. Reeds bereikten ons berichten uit enige provinciesteden, waar de ver wezenlijking van een soortgelijk plan min of meer afhankelijk wordt ge steld van het verloop van dit grom scheepse Rotterdamse experinv Hel gebouw bezit twaalf vloeren. teneinde uitdrukking te geven aan de nationale betekenis er van, ge noemd zijn naar onze elf provincies m de nieuwe IJsselmeergebieden. In een twintigpersoonslift, waar van er twee in het gebouw zijn, kan men van Limburg in de kelder zes meter beneden de straat naar Gro ningen op de bovenste entresol reizen. Maar niet alleen per lift kan men van de ene naar de andere verdieping ko men. Om de twaalf meter zijn er op de 4 meter brede wandelgangen langs de verschillende zaken trappen van an derhalve meter hoog, aie de verdie pingen met elkaar verbinden. Door de ingenieuze openheid van het in terieur kunnen de klanten drie vloe ren tegelijk overzien. En daar heeft de levendigheid van het gebouw ten zeerste door gewon nen. Daar het gebouw van ae kel der tot het dak 30 meer hoog is (by een lengte van 87 meter en een breed te van 17 meter) kan men in deze overdekte winkelstad, die 's winters uiteraard centraal verwarmd is en 's zomers zal worden gekoeld een wandeling van ongeveer een kilome ter maken, zonder dat men, zoals wij zelf konden constateren, er veel erg in heeft dat men dertig meter heeft geklommen. Van de overige sneufjes mogen we tenslottè nog vermelden de perma nente markt met 32 kramen in de kelder en het gezamenlijke etalage front van honderd meter. De directie van de N.V. Wereld haven, vertegenwoordigd in de per soon van de heer A. Arkenbout, ga randeerde ons, dat er voor gezorgd zal worden, dat een grote aantrek kingskracht van het gebouw zal bly- ven uitgaan. Het werd reeds bereikt door de harmonische aansluiting op het winkelcentrum de Nieuwe Markt en zal nog vergroot worden door de bouw van een flat ten noorden van het winkelverzamelgebouw, waar te vens stallmgsmogelijkheid zal komen voor 60 auto's en ongeveer 800 fiet sen. De concurrerende verscheidenheid •i zaken in de „Twaalf Provinciën" men zal er alles kunnen vinden „aar maar vraag naar kan zijn zal voorts een waarborg zijn, dat de kopers nergens elders hun heil behoe ven te zoeken. scherming gramma tot steun van prijzen, andere goederen met omdat de invoer er van invloed op de defen sieproducten zou kunnen hebben en dus de nationale veiligheid in gevaar zou kunnen brengen, weer andere goederen niet omdat men van mening is, dat de binnenlandse industrie er ernstige schade van zou kunnen hebben. Het 'ministerie zeide, dat de lijst werd opgesteld, om de belanghebben den in dë Ver. Staten in de gelegen heid te stellen hun mening kenbaar te maken over de mogelijkheid van ta riefconcessies. De lijst betekent niet noodzakelijk, dat voor een bepaald product concessies zullen worden aangeboden of toegepast. Volgens ambtenaren vertegenwoor digde de totale waarde van de op de lijst geplaatste goederen, die in de Verenigde Staten worden ingevoerd, verleden jaar ongeveer 17 procent van de totale Amerikaanse invoer en 31 procent van de aan invoerrechten onderhevige invoer. Conferentie over nieuw S.O.S.-systeem Te Gothenburg is in het „Sjöfarts- museet" een conferentie belegd van de „Baltic and Northsea Radiotele phone Conference", met deelneming van 100 gedelegeerden uit België, Ne derland, Denemarken.Finland, Frank rijk, Groot-Brïttannië, Ierland, IJs land, Noorwegen, Polen, Sowjet-Rus- land, Oost- en West-Duitsland en Zweden. De Verenigde Staten zonden enkele waarnemers naar deze confe rentie. Op deze conferentie zal men con venties opstellen voor de veiligheid ter zee door middel van radio-telefo- nie. Men wil een geheel nieuw sy steem ontwikkelen voor toepassing bij ongelukken en scheepsrampen. Het huidige S.O.S.-systeem in morsetekens leeft namelijk gebreken. Tenslotte zou er nog een gedach- tenwisseling worden gevoerd over de berichtgeving tussen de diverse red- dïngsposten van de verscheidene lan den. Overnameurijs voor baconvarkens verhoogd Gezien de prijsontwikkeling op de varkensmarkt, heeft het bedrijfschap voor vee en vlees besloten met in gang van 26 Sept. de overnameprijs voor baconvarkens in de tweede kwa liteitsklasse van 2.20 te verhogen tot 2,25 per kg koud geslacht ge wicht. Vanaf die datum zal in het vlees fonds 22 cent per kg worden ge stort, zijnde hetverschil tussen richt prijs en overnameprijs voor de tot bacon verwerkte varkens. De geldende prystoeslagen bij het slachten van niet /oor de baconbe- reiding bestemde varkens met een oud geslacht gewicht van 63 tot en met 77 kg blijven ongewijzigd. Agrarische emigratie. In het voormalig paleis aan het Noordeinde in Den Haag zal op 26 en 27 September een studieconferentie over de emigratie van Nederlandse agrariërs worden gehouden. Aan de conferentie zal worden deelgenomen door medewerkers van organisaties voor de emigratie. De heer T. Cnos- sen, directeur van de christelijke emigratie centrale, spreekt over het onderwerp „Waarom blijft emigratie van Nederlandse agrariërs noodzake lijk". Voorts spreekt ir. J. M. A. Pen- ders. inspecteur van de landbouw voorlichting en secretaris van de lan delijke landbouwvoorlichtingsraad o er ..Voorlichtingsmethodiek ten rlattelande". Daarna zal onder lei ding van prof. dr. E. W. Hofstee, hoop-lpraar in de empirische sociolo gie en sociografie aan de landbouw hogeschool te Wageningen, een dis cussie worden gehouden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1955 | | pagina 5