Vaak schrijnende toestanden bij woonwagenbewoners Uitverkoop van E-55-goederen voor spotprijzen BESPARENDE BLOKKENDOOS HAMBURGER HEEFT GEHEUGEN VOOR GEZICHTEN VERLOREN DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1955 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 1 ZIJ MINNEN HUN VRIJHEID Een auto is geen luxe, maar een bit tere noodzaak voor de woonwagenbe woners. Meestal zijn ze voor een „handje" geld gekocht op de auto markt. Iedere dag wordt de motor na gekeken en de schroefjes die zijn losgetrild, worden weer vastgedraaid. Want als de wagen het begeeft, dan •--- -- ---- sit ds familie meteen op „Zwart nos wat duur. In principe zal zaad". Dagelijks brood. Al zijn er langzamerhand al enke len, die bezig zijn welgesteld te wor den, zorgeloosheid houdt de meesten arm. Bij tal van wagens in de kam pen ziet men tegenwoordig een auto staan. „Die kost minder, dan de hit, die we vroeger voor de wagen span den", zeggen de kampbewoners. „En bovendien, het is ons dagelijks brood. Per auto kunnen we een veel groter gebied afromen voor ons handeltje, dan te voet of per fiets". Aan die auto's kan men stellig niet de welstand van de kampbe woners afmeten. Voor weinig geld Poging tot verbetering door streekkampen. (Van onze speciale verslaggever) „Wy willen onbeperkt zwerven, en niet vastzitten in kampen!" Dat is het standpunt, dat de geboren en getogen woonwagenbewoners innemen tegenover de plannen van het ministerie van maatschappelijk werk om goed geoutilleerde streekkampen te krijgen voor deze meest typische be volkingsgroep uit onze samenleving. Hoeveel woonwagenbewoners er in ons land zijn, valt niet precies te zeggen. Men schat plus minus 20.000, levende in ongeveer 4500 wagens. Vraagt men het kampbewoners zelf, dan lachen ze een beetje om dat getal. „Er zijn er veel meer", zeggen ze. En we zyn geneigd enig geloof aan die bewering te hechten. In de eerste plaats, omdat ze, hoewel veelal an alfabeet, over het algemeen goed k unnen tellen, en in de tweede plaats, omdat het een brok van hun leven is tussen de mazen van de wet door te slippen en dus ook wel kans zullen zien te blijven wonen in ongeregis treerde wagens. De overheid heeft zich tot nog toe weinig gelegen (kunnen) laten lig- f en aan dit merkwaardige volkje. In al van gemeenten ziet men ze liever gaan dan komen, en daar waar men zich niet wilde onttrekken aan de mensenplicht om ook voor deze bur gers een plaatsje in te ruimen, wer den kampen gemaakt, die vaak kilo meters van ae bebouwde kom zijn verwijderd. De outillage van die kampen laat in veel gevallen nog alles te wensen over. Eén kraan voor het hele kamp, W.C.'s in zo bescheiden aantal, dat het beschamend is. enz., enz. De hy giënische toestanden zijn dan ook over het algemeen ergerlijk, de kin dersterfte onder deze groep van na tuurkinderen zeer groot. Het is verklaarbaar, dat de over heid dit alles met lede ogen ziet. Maar het is geen eenvoudig probleem er verandering in te brengen. Sinds vo rig jaar is die verandering een voort durend punt van overleg. Het rijk, provincies, gemeenten en de charita tieve instellingen, die reeds lang on der deze mensen werken, zijn by dat overleg betrokken. Men wil een aantal streekkam pen inrichten. Dit jaar verwacht men al de eerste vier of vyf ge reed te krijgen in plaatsen, waar nu reeds gemeentelijke kampen zyn, die aan redelyke eisen vol doen Maastricht, Eindhoven, Amersfoort, Zwolle, enz. De inrichting ervan eist een goede samenwerking van de vestigings- laats met de omliggende gemeenten. >e kampen in die omliggende ge meenten zullen immers allengs moe ten verdwijnen. Zolang ze er zyn, zul len ze trekpleister blyven. en in dat geval zou het doel voorbij geschoten worden. Doel van de concentratie is, niet de grote mate van vrijheid van deze mensen te beknotten, maar hen te wennen aan de betere sociale en hygiënische omstandigheden. In ieder kamp zal een gebouw ko men, dat plaats zal bieden, voor al lerlei activiteiten van de mensen zelf en de organisaties, die zich de be langen van de kampbevolking heb ben aangetrokken. De drinkwater voorziening en wasgelegenheid zul len aan redelijke eisen voldoen. Vaak zal er ook een spreekkamer worden ingericht, waar een dokter en/of verpleegster de mensen onder con trole kan nemen. Onderwijs. Achter al deze activiteit en zorg staat de gedachte, dat de animo tot zwerven van deze mensen wellicht wat verminderd kan worden. Men hoopt te bereiken, dat mede door uniform onderwijs nabij het kamp ge legen schooltjes een nieuw geslacht gekweekt wordt, dat de normale woonbeschaving zal gaan preferen boven het primitieve woonwagenle ven. De organisatoren beseffen ter dege, dat succes van tal van factoren afhangt. Om er maar één te noemen: de werkgelegenheid voor de kampbe woners. Gebrek daaraan is nu steeds een reden de wagen naar elders te verslepen. Zeer nadrukkelyk verzekerde men ons te bevoegder plaatse, dat al de moeilijkheden nog niet zijn opgelost, en dat er dus ook nog geen definitie ve besluiten zijn genomen. Men be seft terdege, ■welke aparte mentali teit deze vaak kinderlijke en altijd gastvrije mensen beheerst. Het is een groep, die van geslacht op geslacht dit leven gewend is. Met bedelen, de scharensliep of handel in kleine arti kelen, vodden of oud metaal, schar relt men zijn kostje op. hebben ze vaak ergens een wrak gekocht. Alleen of met hulp van vaktechnische kampbewoners, hebben ze er weer een rijdend vehikel van gemaakt. Het bewijst hun goede diensten, maar het kost velen ook heel wat hoofd brekens om de kosten er van dag tol dag goed te maken. Hun zorgeloos heid en in het uiterste geval ook de steun, die men elkaar weet te geven, helpt hen de niet geringe zorgen te overwinnen. Men zou zeggen er zit weinig romantiek in. Het is een hard leven, dat men prefereerde boven dat van de normale burger. Niette minmen kan niet anders. Men mint de ongebonden vrijheid. Of goed geoutilleerde streekkampen die ka raktertrek zullen doen veranderen, het zal moeten worden afgewacht. Vereniging van letterkundigen bestaat een halve eeuw De Vereniging van Letterkundigen zal Zaterdag 19 November haar 50-,ja rig bestaan herdenken, aldus heeft de voorzitter, prof. dr. N. A. Donkersloot, Zaterdag tijdens de jaarvergadering der vereniging in het I.C.C. te Am sterdam medegedeeld. Op die dag zal prof. Donkersloot een historisch overzicht geven van het be staan der vereniging. Daarna volgt een ontvangst door het gemeentebe stuur van Amsterdam. Ter vergadering deelde prof. Don kersloot, die reeds tien jaar voorzitter der vereniging is, mede, dat hij na de viering van het jubileum als zodanig zal aftreden. De heer B. Rijdes werd in de plaats van mevr. Clara Eggink tot bestuurslid benoemd. BOUWCENTRUM EXPERIMENTEERT Een proef-woning (Van een speciale verslaggever) Voor een architect is het gewoon lijk niet moeilijk, zich zyn eigen schepping zelfs wanneer deze nog slechts op papier staat ruimtelyl voor te stellen. Het is zyn vak en hij heeft hiervoor de gave. Voor de prin cipaal is het daarentegen haast on doenlijk, zich een -juiste voorstelling te maken van wat hem op papier wordt voorgelegd. Het gevolg is dan ook, dat bij de bouw van kleinen of grote objecten vaak misverstanden ontstaan. „Ik had mij die kamer veel groter voor- festeld krygt de architect dan te oren. Of: „Wat moet ik nou met die rare hoek beginnen? Daar past geen enkel meubel inEn toch heeft hy met zijn principaal de tekeningen zeer uitvoerig besproken detail diens fiat gekreger. Het gevolg is dan, aat halverwege de bouw vaak veranderd moet wor den, hetgeen duur is: verbouwen vraagt nog gróter vakmanschap dan bouwen. En vakmanschap moet be taald worden dis het al te krijgen is. By grote objecten bijvoorbeeld enige plokken woningen is dan soms de oplossing, dat men een proef- woning bouwt en de in de ogen van de opdrachtgever gemaakte fouten bij de verdere bouw „herstelt". Maar zo'n proefbouw, met duur materiaal is kostbaar, zelfs wanneer het gaat om een opdracht van bijvoorbeeld duizend woningen. VERBETERING VAN KWALITEIT. Het Bouwcentrum te Rotterdam heeft voor dit probleem de oplossing gevonden. In een jaar tijds is nier een systeem van wanden met en zon der vensters en deuren ontworpen en uitgewerkt, dat het mogelijk maakt, vóór men bouwt en vóór men inricht datgene op ware groottte te construeren, wat vroeger uitsluitend op papier stond. Door combinaties van wanden kan tot op 2% centime ter nauwkeurig iedere ruimte vóór- gebouwd worden. Men kan de princi paal varianten laten zien op het eer ste ontwerp en de kleuren kunnen ge toond worden. Het zeer ingenieuze „blokkendoos"-systeem werd uitge werkt en geconstrueerd door de chef van de technische afdeling van het Bouwcentrum, de heer K. Kuipers. Ongetwijfeld zullen door ait sy steem allerlei misverstanden en fou ten uit het verleden worden voorko men met als gevolg alweer verhoging van kwaliteit en productiviteit. Het Bouwcentrum heeft in de eer ste plaats gedacht aan het voorcon- strueren van eenheden zoals byvoor- beeld kamers in ziekenhuizen en wo ningen, welke tegelijkertijd in een groot aantal worden gebouwd, hotel kamers en dergelijke. Voorlop:' deze methode voor de kleine obj bouwcentrum deze proefbouw in Rot terdam zelf op verzoek ter hand ne men. Het voordeel is, dat men daar tevens over meubelen beschikt, alle mogelijke andere bouwmaterialen bij de hand heeft, zoals beslag, sanitair etc. en dat er geen transportkosten gemaakt behoeven te worden. VOLKOMEN ILLUSIE. Een voorbeeld van deze modelbouw was opgesteld in de nieuwe, nog niet geheel voltooide hal van het Bouw centrum, namelijk een eenheid van het hotel dat in aanbouw is bij de Hoornbrug te Rijswijk. De kamer met keuken, badcel en garage gaf ons volkomen illusie, in een werkelijke woning te zyn, zo zelfs dat wij ons niet anders kunnen voor stellen, dan dat een verblijf in dit eerste Nederlandse hotel bijzonder plezierig moet zijn. Ook over dit Motel, een hotelacco- modatie dus voor automobilisten wer den enige mededelingen gedaan. Men hoopt de eerste eenheden in Novem ber gereed te hebben en er wordt niet aan getwyfeld, dat dit in een behoefte zal voldoen. Op het punt, waar het geprojecteerd is, passeren dagelijks 23.000 auto's. De opzet van zulk een Motel voor ziet in de moeilijkheid, die vele auto mobilisten ondervinden bij het zoeken naar hotels in een nauwe binnenstad en bij het volledig leegpakken van hun auto s. Bovendien: voor een Motel voor drie of vier personen met auto stalling betaalt men tien gulden plus drie of vier personen met autostalling f 2.50 per persoon per etmaal. En men kan dan zelf koken, wat een aanzienlijke besparing betekent op reiskosten. Hoe groot de vraag naar dit soort logies zal worden in Europa, valt nog niet te voorzien. Maar als we naar Amerika kijken, dan mag men de ver wachting gerust vrij hoog spannen: op het ogenblik heeft men daar 45.000 Motels tegen 15.000 gewone ho tels. Het „potplantje"dat de kameel op deze foto op een pluizig speelgoed beestje doet gelijken, is op het ogen blik te bewonderen in Ouwehands Dierenpark op de Grebbeberg in Rhe- nen. Het reuzengewas draagt de weidse naam „Agave Americana" omdat de stamplant eens in Mexico uit de dorre grond is geschoten en bloeit maar eens in de dertig jaar, waarbij een bloemstengel van 6 tot 8 meter lang uit een rozet van harde, taaie bladeren die in Mexico als voedsel en materiaal voor vezel vlechtwerken worden gebruikt op rijst. Reeds tijdens de bloei begint ae rozet af te sterven, ivaarna evenwél de ondergrondse stengel groeit en een nieuwe spruit oplevert. Op de foto is aan de neerhangende bladeren reeds duidelijk te zien dat hun aards be staan teneinde loopt. Enereiekabels tussen Engeland en Europa De Britse minister van brandstoffen en energie heeft gisteren bij de ope ning van het tiende congres van de Internationale Unie van Producenten Verkoopondernemingen van Elec- trische energie medegedeeld, dat En geland zijn net voor de electriciteits- voorziening en later ook mogelijk voor de voorziening van atoomenergie zal koppelen aan dat van Frankrijk en het verdere Europese continent. De mi nister deelde mede, dat tot dit doel thans proefnemingen worden geno- met een onderzeese kabel in het Engelse Kanaal. De minister sprak de hoop uit dat Engeland hierdoor nauwer met het continent van Europa zal worden ver bonden. Deskundigen over gebruik van luminal en perviline Arts verdacht van rijden „onder invloed" Tegen de 44-jarige arts J. B. A. T. uit Rotterdam werd gisteren in de ver- keerskamer van de Rotterdamse rechtbank een week gevangenisstraf en zes maanden Intrekking van het rijbewijs geëist wegens het besturen van een auto onder invloed van ster ke drank. De arts beriep zich op het gebruik van de middelen luminal en pervitine. Hrj zei, die avond slechts drie gla zen Dier en een glas Pernod gedron ken te hebben en daarvan niet onder invloed te kunnen zyn geweest. De verbalisant, die een dranklucht had waargenomen, sprak van een grens geval van „kennelijke staaten „staat" van dronkenschap. Er werden verscheidene getuigen-deskundigen gehoord. Prof. dr. U. J. Bijlsma zette uiteen, dat de door de verdachte ge noemde middelen inderdaad een zo danig effect kunnen hebben, dat iemand zelfs zonder alcohol te heb ben gebruikt rijdt als was hij onder invloed. Dr. H. Jansen had echter geen sporen van deze middelen aan- fetroffen bij het onderzoek van ver achte. Wel was, volgens drs. J. W. Verburgt zoveel alcohol in zijn bloed gevonden, dat hij wel tweemaal zo veel moet hebben gedronken als hy opgaf. De president, mr. F. P. E. Bloemart.s, zei. dat ook door het gebruik van de vermelde middelen alleen de verdach te zijn rijbewijs zou kunnen kwijtra ken. De verdediger, mr. P. J. M. Mac- kenbach, achtte het ten laste gelegde niet bewezen en bepleitte vrijspraak. Uitspraak over veertien dagen. Begrafenissen in Parijs moesten Dins dag 24 uur worden uitgesteld, omdat werknemers van de gemeentelijke begra fenismaatschappij in staking waren ge gaan voor hogere lonen. De staking bleef beperkt tot lijkkistenmakers en de chauf feurs die de kisten afleveren. De enige begrafenissen die doorgang konden vin den, waren die waarvoor de kisten reeds waren geleverd of waarvoor familieleden de kist konden halen. NA AUTO-ONGELUK Vrouw en kinderen kan Smith niet aan gelaat herkennen (Speciale correspondentie). Wanneer de werktuigkundige Smith uit Hamburg 's morgens by het schoren in de spiegel kykt, dan ziet hij een gezicht, dat hy by zijn weten nooit eerder is tegen gekomen. Soms kan hy het niet laten om zijn gezicht in de vreemdste plooien te trekken, maar daardoor verandert de situatie niet in het minst. Hij is bly wanneer zyn vrouw en kinderen tegen hem be ginnen te praten, want anders zou hij ze niet herkennen. Hij kent hen van haver tot gort, maar niet van gezicht. En wanneer Smith in de fabrieks hal aan het werk gaat, voelt hij zich als tussen vreemden. Zijn collega's herkent hy alleen door liun kleding en door hun doen en laten; als liy niet beter wist zou hij er een eed op durven doen, dat hij hun gezichten nooit eerder heeft gezien. Smith was tot voor kort volko men normaal, maar sinds hem een auto-ongeluk overkwam, kan hij geen gezichten meer herkennen. Hij kan lezen, schrijven en rekenen, precies zoals voorheen. Zijn herin neringsvermogen is uitstekend, het faalt alleen op een afschuwelijke manier waar het gezichten betreft. Prosopagnosie noemen de doktoren de afwijking, gezichtsblindheid. Hoe tragisch deze gedachten- stoornis ook is, voor de medische wetenschap, met name voor het hersenonderzoek, is het een be langwekkend verschijnsel. Tegen wil en dank bevestigt de heer Smith .dat voor elke geestelijke verrichting bepaalde zenuwcellen verantwoordelijk zijn. DEURWAARDER SPEELDE HOOFDROL. Twaalf broeken voor 20,- (Van onze speciale verslaggever) In de voormalige televisie-studio van de E 55 heeft Dinsdag de Rotter damse deurwaarder Fonteyn, de hoofdrol gespeeld in de slotacte van deze nationale energie manifestatie. Alles wat eenmaal kleur en fleur aan deze expositie gaf, waaronder vele attributen uit het vermaakcentrum L'nifesti, werden openbaar geveild. Naar schatting 700 gegadigden probeerden er koopjes te halen. Volgens mensen, die in dit soort zaken thuis zyn, waren er veel gelegenheidskopers, die dus bereid waren fancy prijzen te betalen. De heer .Tacq Kleiboer, die eenmaal al zijn energie ontplooide, om deze spullen naar Rotterdam te halen, zag de afbraak met droge ogen aan. Hij lachte zelfs en toonde intussen duidelijk er nu geen interesse meer voor te hebben. Wie verwacht hadden, dat hij nog wel een Chinees restaurantje, luchtbrug of vibrerende buisconstructie als tuinversiering mee naar huis gesleept zou hebben, zyn bedrogen uitgekomen. Hij keek maar en luisterde. Én zat intussen waarschijnlijk te fantaseren over de bestemming die gege ven zou worden aan de 24 stuks toneelwapens, die voor vijftien gulden van de hand gingen of de zes toneelbroeken, die voor dertien gulden van eige naar verwisselden. De ruimtevaart kwam zeer tastbaar tot uiting in schuimrubber matrassen die gevijven f 155,konden opbren- fen, en het bankstel van de „Heren eventien" leverde f 382.op, waar schijnlijk omdat het bezeten is ge weest door Vera Lynn, 7 commissa rissen van de Koningin, een Frans admiraal en burgemeester Van Wal- sum. Na de twaalf broeken van het voor malige Unifesti-orkest (f 20.een kist met twintig hoeden, onafgewerk te maskeradecostuums, kousen en vier valheljnen van de ruimtevaart (f 36.een tafel met drie inmaak- potten (f 14.4 kisten cacteeën, (f 12.een kop feestverlichting op aluminium strippen van de voormali ge wereldgondel (f 130.en een partij bengaals vuur (f 12.waar mee waarschijnlijk al aan de oude jaarsavond werd gedacht, kwamen de grotere Unifestistukken aan de beurt. Een dubbelwandige zeerovershut van 6 bij 8 meter, die voor f 1600.plu? 12 c/c veilingkosten van de hand ging wekte enorme onrust onder de gega digden. Het was kennelijk een vergis sing dit formidabele bod, want even later kon een houten brandweerhuisje niet meer dan f 330.opbrengen, én een houten Canadese blokhut niet meer dan f 688. Traag gingen de nummers onder de hamer door. Een kangeroe-ren voor f 170.De London Pub van de plaats Mondial voor f 440.een doolhof van rondhout voor f 740. een rovershut voor f 110.Uncle Sam kon zonder vloertegels een be somming maken van f 1150.en de onderwereld was hier al te koop voor f 1200.—. Voor f 250.— en f 280— kon men eigenaar worden van een gammel Giethoorns bruggetje en voor ongeveer dezelfde prys van een Arabisch Poortgebouw, waarvan wij de bestemming nauwelijks kunnen vermoeden. Een apenkooi op palen kon niet meer opleveren dan f 80. een dansvloer van 280 m2 ging voor f 2200.in andere handen over. Een toneelpodium voor f 1010.en een grote muziektent voor f 3000. Meer dan vierhonderd nummers moesten er deze dag worden afge werkt; w.o. het Unilever Kinderland met draaimolens, lachspiegels en een :heel gerestau- volière, alsmede het reerde Twentse Los loes uit 1732, dat al jaren op dit parkterrein staat en dat voor slechts f 480.van de hand ging, zonder dat bekend werd wie de nieuwe eigenaar werd, doordat de verkoop-commissie het zelf afmijn de. De grote brug over de West Zee dijk, die Unifesti verbond met de ten toonstelling ging voor f 18.850. van de hand. Onbewogen heeft Tollens op z'n ste nen voetstuk in het Park dit alles aangezien, maar het was laat heel iaat voor de laatste kooplustigen zich langs hem huiswaarts spoedden, zo laat, dat het grommend geluid van de slopende bulldozers en andere graaf werken, die hier de hele dag bezig zyn, reeds lang verstomd was. Het is bij Smith alsof er uit de spiegel van zijn herinnering plotse- ling een stukje is gevallen. Bij an deren valt er soms een ander stuk je uit; men kan zich dan bijvoor beeld geen namen of jaartallen meer te binnen brengen of men is een vreemde taal, die men tot in de per fectie kende, volkomen vergeten. Routine. Het denken van de mens in al zijn doen en laten berust voor een groot deel op routine. De man die leert autorijden moet bij al zijn handelin gen nadenken, maar door veelvul dige herhaling wordt het indrukken van de pedalen en het schakelen routine: hij behoeft er niet meer bij na te denken. Tijdens een concert behoeft een pianist geen muziekstuk voor zich te hebben, want hij speelt helemaal op zijn herinnering. Juist wanneer zij bewust gaan denken, is er een grote kans, dat zij het fout zullen doen. Het kan voorkomen, dat de her innering al te automatisch werkt. Een bekend toneelspeler ging na een opvoering van Hamlet nog wat dan sen en kwam daarbij in het licht van een schijnwerper. Plotseling stond hij stil en begon tot grote ver bazing van de toeschouwers zijn rol voor te dragen. Conferentie te Londen over toekomst van Malta In Londen is Maandag een ronde tafelconferentie qver de toekomst van Malta begonnen, waaraan vertegen woordigers van de kolonie, van de Britse regering en van de drie Britse politieke partijen deelnemen. De Britse regering wil aan de 317.000 bewoners van Malta een beperkte autonomie verlenen, zoals ook de Nor- mandische eilanden en het eiland Man genieten, die hun eigen parlement heb ben, zelf belastingen vaststellen en van de Britse regering steun ontvangen om hun begroting in evenwicht te brengen. De premier van Malta, de socialist Dom Mintoft, wil het eiland deel la ten uitmaken van Groot-Brittannië en, op dezelfde wijze als Noord-Ierland, vertegenwoordigers naar het Lager huis afvaardigen. De leider van de nationalistische op positie op Malta, dr. Borg Olivier, die ook naar Londen is gekomen, verzet zich krachtig tegen het denkbeeld, dat een oude beschaving als op Malta vol komen moet opgaan in Groot-Brittan nië. Hij eist de status van dominion voor het eiland op.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1955 | | pagina 7