Welwillende ontvangst van het
wetsontwerp kleuteronderwijs
Tienduizenden bij de uitvaart
van kardinaal De Jong
KLANKBORD
MEVRÖUW B0UMAN ZIET AF
VAN ONDERVRAGING MANOCH
WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Terwijl de Domtoren zijn zware bronzen stemmen over Utrecht liet
klinken, hetgeen voor de R.K. kerken tevens het teken was, om de doods
klokken te luiden, werd gisteren het stoffelijk overschot van Johannes
kardinaal De Jong uit de kathedrale kerk te Utrecht gedragen. In de he
vige regen stonden tienduizenden, die getuige wilden zyn van de laatste
gang van deze kerkvorst, die door zijn moedige houding in bezettingstijd
ook voor veel andersgezinden een bewonderde persoonlijkheid was gewor
den.
Utrecht rouwde ook de Jaar
beurs ademde tijdens de plechtigheid
een ingetogen sfeer. De nationale en
jaarbeursvlaggen waren de gehele
dag halfstok gehesen. Voor de gang
naar het kerkhof werd de kist met
het stoffelijk overschot van de kar
dinaal geplaatst op een speciaal voor
deze gelegenheid vervaardigde platte
lijkwagen op rubberwielen Bij de vier
hoeken van de kist lagen de kransen
van het Koninklijk paar, van prinses
Wilhelmina en van de gemeentebe
sturen van Utrecht en Ameland. Vier
en twintig fraters trokken de wagen,
die met een bruin velours kleed was
gedrapeerd, tussen brede hagen be
langstellenden door naar het kerk
hof.
Na aankomst van de stoet, die een
halve kilometer lang was, op de do
denakker, verrichtte de bisschop van
Roermond, mgr. dr. G. Lemmens, de
absoute, waarbij de scola van de
kerkmuziekschool de liturgische ge
zangen uitvoerde.
In de kathedraal
Voordat deze stoet met deputaties
van Koninklijke marine, Koninklijke
landmacht en Koninklijke lucht
macht, met fraters, zusters, studen
ten van seminaries en vele geestelij
ken door de stad trok, was in de ka
thedraal de pontificale Requiemmis
opgedragen door de apostolisch ad
ministrateur, mgr. dr. B. Alfrink,
met assistentie van mgr. Th. Huur-
deman, vicaris-generaal van het
Aartsbisdom als presbyter assistens,
diaken mgr. G. C. Hartmann, presi
dent van het Groot Seminarie Rysen-
burg' en subdiaken kanunnik I, v. d.
Berg, deken van Oldenzaal.
In deze dienst hield de officiaal
van het aartsbisdom, mgr. dr. J. A.
Geerdink, de lijkrede. Hij schilderde
de overleden kardinaal als de mens
Johannes de Jong, de grote dode, al
dus spreker, die in de meest sombe
re en smartelijke periode van de ge
schiedenis der twintigste eeuw zich
ontzaglijke verdiensten heeft verwor
ven voor kerk en vaderland. Elk op
treden naar buiten kostte de kardi
naal een zelfoverwinning. Hij voelde
zich altijd geremd, onvrij in zijn be
wegingen en dit is steeds zo geble
ven.
Hij heeft de naam gekregen, een
held te zijn geweest. En terecht mag
hij aanspraak maken op deze ereti
tel. Hij heeft zich heldhaftig gedra
gen, maar zonder de waarheid te
kort te doen,' meende spreker toch
te mogen zeggen, dat kardinaal De
Jong vanwege karakter en aanleg
geenszins scheen voorbestemd een
held te worden. Het waren de tijds
omstandigheden die moed en dap
perheid van hem vroegen. Van natu
re allerminst strijdlustig, heeft hy
toch daden van heldhaftigheid ge
steld, omdat dure plicht hem dat
voorschreef.
H oogwaar d igheids-
bekleders
In de kerk, waar zes Malthezer
ridders de kardinaal was ere-bal-
juw-grootkruis van deze orde de
erewacht hadden betrokken, waren
vele hooggeplaatste persoonlijkheden
aanwezig Onder hen bevonden zich
o.m. namens H.M. de Koningin: ir.
P. C. baron Van Tuyl van Seroos-
kerken, Heer van Zuylen, opperka
merheer en jhr. mr. J. Th. M. Smits
van Oyen, kamerheer; namens de re
gering: de minister-president dr. W-
Dx-eesT mr. L E. Donker en prof. W.
J. A. Kernkamp, voorts de ministers
prof. mr. L. J. M. Beel, A. C. de
Bruyn, mr. J. M. L. Th. Cals, mr. F.
J. F. M. van Thiel, de staatssecreta-
x-issen mej. dr. A. de Waal, dr. G.
J. M. Veldkamp en H. C. W. Moor
man;' de voorzitters van de Eerste
en Tweede Kamer, mr. J. A. Jonkman
en mr. L. G. Kortenhorst, staatsraad
mr. J. R. H. van Schaik, leden van
ONMOGELIJK. Twee kratten met
geheime documenten en foto's, die
Franse politiemensen in de loop dei-
jaren hebben bijeengebracht, zijn
spoorloos nadat ze uit Bern werden
vei-zonden naar Londen, waar 400
criminologen, in congres bijeen, ei'op
wachten. Met deskundigheid hebben
de misdaadkundigen al uitgemaakt,
dat misdadige vervreemding van de
pakketten „physiek onmogelijk" is:
ze meten tien bij vier meter en we
gen drie ton.
TELEFOON. Grace Kelly, de film
ster die thans in Amerika 't meest
ten huwelijk wordt gevraagd, veran
dert elke week van telefoonnummer
om haar bewonderaars te misleiden.
Desniettemin rinkelt het apparaat
dagelijks van zes uur 's morgens af.
ROEKELOOS. De twintigjarige
Arnold Humphrey uit Detroit moet
tien dagen brommen en dat heeft hij
verdiend want hij heeft heel roeke
loos gereden. De politie snapte hem,
terwijl hij Op de deur van zijn vehi
kel zat, zijn benen boven de straat
liet bengelen, met één hand stuurde
en de rem en de versnelling bedien
de met een boomtak die hij m de an
dere hand hield.
de Tweede Kamer, de gezanten van
Ierland, Portugal en Columbia, de
consul-generaal van Frankrijk, de
commissarissen der koningin in de
provincies Utrecht, Noord-Brabant en
Limburg, resp. mr. C. Th B. graaf
van Lynden van Sandenbiirg, prof.
dr. J. E. de Quay en ir. F. J. M. A.
H. Houben en jhr. mr C. J. A. de
Ranitz, burgemeester van Utrecht.
Groot was ook het aantal kerkelij
ke hoogwaardigheidsbekleders. On
der hen bevonden zich o.a. de kardi
naals Frings van Keulen en Griffin
van Londen, mgr. Giobbe, de pause
lijke internuntius, mgr. Van Lierde,
sacrista van de Paus en mgr. Damen,
procureur van het Nedex-landse epis
copaat, alsmede enige bisschoppen uit
het buitenland, geheime kamerheren
van de Paus, kanunniken en ere-ka-
nunniken van het Metropolitaan Ka
pittel en andere geestelijken uit bin
nen- en buitenland.
Tito in October niet
naar Frankrijk.
Het bezoek dat de Joegoslavische pre
sident, maarschalk Tito, half October
aan Frankrijk zou brengen, is uitge
steld. Dit heeft het Franse ministerie
van buitenlandse zaken Dinsdagavond
bekendgemaakt. In het begin van vol
gend jaar zal een nieuwe datum voor
het bezoek worden vastgesteld.
Overstromingen in twee
Mexicaanse steden
De Mexicaanse rivieren Punuco en
Tamesi zijn, na de slagregens van de
afgelopen dagen, buiten de oevers
getreden, waardoor in de belangrijke
oliehaven Tampico en in het stadje
Panuco ernstige overstromingen zijn
veroorzaakt.
In Tampico zijn 500 huizen vernie
tigd, en 300 ernstig beschadigd.
Zeventig procent van de huizen in
Panuco staat onder water. Er zijn
duizenden daklozen.
Burgerlijke en militaire autoritei
ten hebben in allerijl hulpverlenings
maatregelen getroffen.
DE RECHTSZAKEN IN INDONESIË
De verdedigingskwestie in
de zaak Jungschlager.
Op het eind van de veertiende zit
ting in de zaak-Schmidt te Djakarta
heeft mevrouw Bouman, de verdedig
ster, gezegd, van verdere ondervra
ging van getuige Willem H. Manoch
af te zien, omdat deze getuige telkens
de verklaringen herroept, die hij bij
het vooronderzoek heeft afgelegd. Hij
beweert, die verklaringen aanvanke
lijk alleen maar te hebben gedaan om
de politie in de war te brengen.
'g, -
de zijde van het publiek weinig be
langstelling bestond, maar waarbij
waarnemers van het Nederlandse Ho-
fe Commissariaat en van de Ameri-
aanse ambassade aanwezig waren,
heeft mevi'ouw Bouman bij het ver
hoor van Manoch op dergelijke uitla
tingen kunnen wijzen.
Nederlands advocaat
Een woordvoerder van het Indone
sische ministerie van buitenlandse za
ken heeft Dinsdag medegedeeld, dat
er nog geen beslissing is genomen
over net toelaten van een Nederland
se advocaat voor de verdediging van
Jungschlager.
Zoals gemeld heeft de Nederlandse
i-egering op 5 Juli j.l. bij de Indonesi
sche regering in algemene zin laten
informei'en of een prominente Neder
landse advocaat zou kunnen worden
toegelaten. Hierop werd op 15 Juli
Dinsdagmiddag stelde de burgemees
ter, van Krabbendijlce, de heer J Va
der (links) het automatische tele
foonnet van deze gemeente in werking
onder het toeziend oog van ir. R. Diks,
directeur van het telefoondistrict
Breda. De burgemeester van Waar
de, de heer A. Lokker (midden) is
reeds in druk gesprek gewikkeld.
(Foto P.Z.C.)
een afwijzend antwoord ontvangen.
Later heeft de Nederlandse regering
haar vei-zoek om toelating van een
Nederlands jurist herhaald met weer
legging van de Indonesische argumen
ten. Zij deed dat mede op grond van
een communiqué dat de Indonesische
ambassade in Washington op 14 Juli
had uitgegeven en waaruit kon wor
den opgemaakt, dat tegen uitzending
van een Nederlands advocaat uit Ne-
dei-land geen bezwaar zou worden ge
maakt.
Cambodja erkent geen
van beide China's.
Alle pacten taboe.
Prins Norodom Sihanoek, leider van
de socialistische volksbeweging in
Cambodja, die dezer dagen bij ver
kiezingen alle parlementszetels ver
overde, heeft in grote lijnen de poli
tiek geschetst, die de nieuwe rege
ring zal volgen. De prins verklaar
de, dat hij geen deel van die regering
zal uitmaken, maar haar „voortdu
rend zal bezielen."
Cambodja wil een strikte neutra
liteit handhaven, aldus de prins. Het
wil zich bij geen enkel pact of inter
nationale militaire organisatie aan
sluiten.
Cambodja is niet van plan zich
van de Franse unië los te maken.
Sihanoek wil het leger naar Zwitsers
voorbeeld reorganiseren.
Men zal spoedig overwegen, of
men voortzetting van de Amerikaan
se militaire hulp wenst. Communis
tisch noch nationalistisch China zal
worden erkend. Eerst moet er één
China zyn. Hetzelfde geldt voor Viet
nam.
Brits transportvliegtuig
neergestort.
Een Brits militair transportvliegtuig
van het type „Hastings" is Dinsdag
middag op een oefenvlucht nabij Ri-
pon in het Engelse graafschap Yorks
hire neergestort. De vijf leden van de
bemanning kwamen om het leven.
Deze foto, gemaakt tijdens de uit
vaart van wijlen Johannes kardinaal
De Jong in Utrecht, toont de stoet na
de plechtigheden in de kathedraal
kerk in de stromende regen op weg
naar het kerkhof.
Dit jaar nog vredesverdrag
tussen Japan en Rusland?
Ook daar het probleem
van de krijgsgevangenen
De Japanse premier, Hatojama,
heeft Dinsdag op een persconferen
tie verklaard, dat de Japans-Russi
sche besprekingen over een vredes
verdrag in Londen naar verwacht
wordt voor het einde van het jaar tot
een overeenkomst zullen leiden. Een
oplossing van de territoriale vraag
stukken is in zicht, zo zei hij.
(Japan wenst de souvereiniteit te
herwinnen over Zuid-Sachalin. De
Koerillen en twee kleine eilanden,
Habomai en Sjikotan, die ten Noor
den van het Noordelijkste Japanse
eiland, Hokkaido, liggen).
De Sowjet-Unie heeft aangedron
gen op het hervatten van normale
diplomatieke betrekkingen, om daar
na de verschillende vraagstukken
onderhanden te nemen.
De Japanse regering heeft echter
verklaard dat eerst de Japanse
krijgsgevangenen in de Sowjet-Unie
moeten zijn teruggezonden en een
voorlopige overeensstemming over
de territoriale en andere vraagstuk
ken moet zijn bereikt, voordat er
weer volledige diplomatieke betrek
kingen kunnen worden aangeknoopt.
TWEEDE KAMER WEER AAN HET WERK
Bezwaren tegen voorgestelde
leerlingenschaal
(Van onze parlementaire redacteur).
Met een gewichtige agenda en verscheidene door de zomerzon ge
bruinde leden in de banken der afgev aardigden, met enige ministers
achter de regeringstafel, met verscheidene belangstellenden op de gere
serveerde en publieke tribunes en met direct een interpellatie-aanvraag
is de Tweede Kamer Dinsdag om drie uur twee uur later dan gewoon
lijk wegens de begrafenis van kardinaal De Jong haar werkzaam
heden na het recès weer begonnen.
De behandeling van het wetsontwerp tot regeling van het kleuteronder
wijs en van de opleiding van leidsters bij dit onderwijs vormde het voor
naamste punt van de agenda.
De voorzitter, mr. Kortenhorst,
deelde bij de aanvang van de verga
dering mee, dat dit wetsontwerp
zwijgt over eventueel ontslag aan
gehuwde kleuterleidsters. Inmiddels
is echter een Koninklijk Besluit over
de huwende ambtenares vei'schenen.
Aangezien het de voorzitter bekend
was, dat mej. Tendeloo het voorne
men koesterde om over dit K.B. een
interpellatie aan te vragen, stelde hij
de vergadering voor om bij de alge
mene beschouwingen over deze kwes
tie te zwijgen, na de algemene be
schouwingen de interpellatie aan de
orde te stellen en vervolgens het
wetsontwerp artikelsgewijs af te han
delen.
De Kamer bleek tegen deze gang
van zaken geen bezwaar te hebben.
Mej. Tendeloo van de P. v. d. A. vroeg
toen aan de Kamer verlof, de rege
ring te interpelleren over het Dins
dag verschenen K.B., dat wijziging
brengt in enige artikelen van het al
gemeen ambtenarenreglement be-
ti-effende de huwende en de gehuw
de ambtenares. De Kamer verleen
de dit verlof, zodat dezer dagen een
min of meer uitvoerig debat waar
schijnlijk een uitvoerige gedachten-
wisseling over de huwende en de ge
huwde ambtenares verwacht kan
worden.
Na een zeer korte discussie vere
nigde de Kamer zich met een wets
ontwerp tot het treffen van enige
voorzieningen betreffende de fi
nanciële verhouding tussen het Rijk
en de provinciën, met het wetsont
werp tot wijziging van de wet op de
materiële oorlogsschaden en met een
wyziging van enkele begrotingen van
vroegere dienstjaren.
Lange rij van sprekers
Met een lange rij van ingeschre
ven sprekers begon de behandeling
van het wetsontwerp betreffende het
kleuteronderwijs. Al aanstonds bleek
dat men met het ontwerp ingenomen
was, hoewel men ook niet blind was
voor de tekortkomingen, die het in
sommige opzichten nog vertoont. Als
het grote voordeel van het wetsont
werp beschouwde men, dat het uit
gaat van de gedachte der volledige
financiële gelijkstelling, zoals ook in
de lager onderwijswet 1920 het geval
is.
Anders dan bij het l.o. zal volgens
het ontwerp het Rijk echter in prin
cipe alle kosten van het kleuteron
derwijs, dus niet alleen de kosten van
de bezoldiging, maar ook die van de
gebouwen en de exploitatie, voor zijn
rekening nemen. Op de gemeentebe
sturen wordt de plicht gelegd te zor
gen voor de stichting van een vol
doend aantal openbare kleuterscholen.
Mocht de plaatselijke overheid echter
nalatig zijn, dan kunnen de ouders
van een voldoend aantal kleuters
30, 60 of 90 kleuters, naar gelang
het een gemeente betreft met minder
dan 50.000, 50.000 tot 100.000, of
meer dan 100.000 ingezetenen de
stichting van zo'n school vragen.
Daar voor het kleuteronderwijs
geen leer- of schoolplicht geldt, is
het voortbestaan van kleuterscholen
minder zeker dan dat van lagere
scholen. In verband hiermee bedraagt
ie waarborgsom 25 van de stich-
tingskosten. De leerlingenschaal
wordt op 40 gesteld. Verwacht wordt,
dat de gemiddelde klasse-bezetting
35 zal zijr Voor de leidsters van de
openbare en de bijzondere scholen
geldt dezelfde bezoldiging, die veel
beter wordt dan zij ooit geweest is.
Als toelatingsleeftijd voor de kinde
ren is aangenomen drie en een half
jaar, doch voorlopig wordt vier jaar
aangehouden, teneinde het aantal te
(Vervolg op pag. 4)
ZWAAR KLONKEN DE KLOKKEN
Het Wereldgebeuren
Van nature niet strijdlustig,
heeft hij moedige daden gesteld"
Onecht kind als eigen
kind doen inschrijven
Gistermorgen heeft voor de vijfde
kamer van de Amsterdamse recht
bank de 38-jarige karrenverhuurder
H. M. terecht gestaan, en er een
maand onvoorwaardelijke gevange
nisstraf tegen zich horen eisen, om
dat hij op 11 Augustus 1949 bij de
ambtenaar van de burgerlijke stand
aangifte had gedaan van de geboor
te van een meisje, waarvan hij had
doen voorkomen dat het een wettig
kind uit zijn huwelijk was. Het
meisje was zijn kind echter niet en
door deze aangifte te doen had M.
„valsheid in geschrifte" gepleegd.
De officier van justitie achtte dit
een ernstig misdrijf, temeer omdat
hierbij de authenticiteit van officiële
act en in het geding was.
Verdachte verklaarde ter zitting
dat liet kind van zijn ongetrouwde
nichtje was.
Spelevaren
Op het He di Porquerolles bjj de
Franse Zuid-Kust staat een ho
tel, dat de naam „Ark van
Noach" draagt. In dat hotel verblijft
nu de heer Kaoul Pez, oud-admini
strateur van de BanK van Monaco,
een van de vertrouwensmannen van
prins Rainier de Derde, Monaco's
vorst. Dat het oog der wereld lals
het de andere proolemen even laat
rusten) zo nu en dan naar dat eiland
je kijkt, is te begrijpen, wanneer
men weet, dat men er vandaag of
morgen liet prinselijke jacht uenkt
te zien binnenvaren. En dat er dan
waarschijnlijk tussen de prins en de
heer Pez belangrijke besprekingen
zullen beginnen. Nog twee andere
persoonlijKheden wandelen op het ei
land rond. van wie men aanneemt,
dat de prins met hen zou willen be
raadslagen: de heren Crovetto en
Solamito, om wie de crisis in de di
plomatieke wereld van Monaco
woedt.
Woedend zijn de diplomaten van
het miniatuur-staatje, omdat
de prins de heren Crovetto en
Solamito weer in hoge functies
heeft hersteld, nadat ze jxorte tijd te
voren door prins en regering aan de
drjk waxen gezet. Die twee raadslie
den werden immers verantwoorde
lijk gesteld voor de financiële
onregelmatigheden, die bij de Bank
van Monaco werden ontdekt. Toen
die bank in moeilijkheden raakte,
kwam aan het licht dat de helft van
de middelen van de schatkist op ille
gale wijze in deze bank was gesto
ken......
Bij de terugkeer van de twee ver
dachte figuren zijn de problemen pas
goed begonnen. Van de achttien leden
van de Nationale Vergadering traden
twee direct af, elf volgden later. Des
niettemin ondernam prins Rainier
een tocht met zyn jacht op de Mid
dellandse Zee en men heeft hem nog
niet teruggezien, al werd op het eind
van de vorige week bekend, dat de
heer Joseph Simon in een felle brief
aan de prins heeft geschreven, dat
ook hij nu zal aftxeden, niet alleen
als voorzitter van de Nationale Ver
gadering, maar ook als lid van de
Kroonraad. Die brief, schrijft Fran-
ce-Soir, kan men beschouwen als de
officiële oorlogsverklaring van de op
positie. Als alle aftredende leden
van de Nationale Vergadering net zo
doen als hij en ook hun andere of
ficiële functies neerleggen, dan zou
dat een totale ontwrichting beteke
nen van het Monegaskische bestuur...
Prins Rainier mag nu niet lang
meer wegblijven. Of hij nu eerst
het eiland Porquerolles aandoet of
niet: er moet in Monaco iets gebeu
ren en daar zal hij toch bij moeten
zijn, vooral, omdat er al wordt ge
fluisterd, dat dit alles weieens het
einde van de dynastie zou kunnen be
tekenen. Ook in een kleine democra
tie moet men nu eenmaal de gevoe
lens en de wensen van de volksver
tegenwoordiging eei'biedigen. Hij zou
de zaak misschien kunnen redden,
door een verklaxüng te geven van zijn
mildheid tegenover de twee ï'aadslie-
den. Sommigen beweren dat Crovet
to en Solamito hem op de hoogte
hadden gebracht van plannen om hem
van de troon te stoten. Maar niemand
heeft daarover nog iets gezegd, dat
steek houdt. Misschien zou Rainier
het zelf wel kunnen. Bovendien wacht
men op de terugkeer van de heer
Henri Soum, die nieuwe verkiezingen
zal moeten organiseren en van baron
De Bausse, gevolmachtigd minister
van Frankrijk in Monaco. Frankryk
immers heeft hier een stem in het
kapittel: het controleert de buiten
landse betrekkingen van het staatje
en moet zijn fiat geven, voordat de
troonopvolging wordt veranderd.
Tussen de grote troebelen in de
wereld vallen de gebeurtenissen in
Monaco niet op, maar ze zijn zeker
interessant. Met belangstelling ziet
men vooral in Frankrijk uit naar
wat er nu verder gaat gebeuren,
in Monaco of, tevoren, in de „Ark
van Noach."
RAINIER UI
mild
