Kardinaal De Jong onverwacht te
Amersfoort overleden
Sprookjesslot in Triëst werd
nootlottig voor bewoners
BENELUX STARE ZICH NIET
BLIND OP HET VERLEDEN
ZANDKREEK PROEFTERREIN
VOOR OESTERCULTUUR
VERTROUW MET 7EESCHEPEN
NIET TEVEEL OP RADAR
VRIJDAG 9 SEPTEMBER 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
1
WAARLIJK EEN HELD
Bekend om zijn verzet tegen
de Duitse overweldiger
In de nacht van Woensdag op Donderdag is te Amersfoort overleden
Z.E. Johannes kardinaal de Jong.
De kardinaal zou Zaterdag a.s. juist 70 jaar geworden zijn.
De kardinaal is te vijf uur overleden. De dood kwam zeer onverwacht.
Weliswaar was zijn toestand de laatste dagen iets minder, doch juist
Woensdagavond was de gezondheidstoestand van de kardinaal weer be
vredigender geworden.
De kardinaal is zeer rustig ontslapen zonder dat iemand aan zijn sterf
bed aanwezig was. De rector van het moederhuis van de zusters van
O. L. Vrouwe te Amersfoort, dr. A. W. Hoegen, heeft de kardinaal het
heilig oliesel toegediend.
Johannes de Jong is 10 September
1885 te Nes op Ameland geboren als
oudste zoon van Jan de Jong en Ca-
tharina Mosterman. Het echtpaar
had acht kinderen, zes zoons en twee
dochters. Drie der zoons zijn priester
geworden, een der beide dochters
werd Carmelites.
Op 15 Augustus 1908 ontving hij de
priesterwijding en kort nadien 19
Augustus droeg hij als eerste
priester van het eiland sinds de re
formatie zijn eerste plechtige mis op
in de St. lie nenskerk, welke door de
architect Cuypers gebouwd is.
Te Rome zette hij zijn studies voort.
Bij bulle van 3 Augustus 1935 werd
mgr. dr. De Jong benoemd tot titu
lair aartsbisschop van Rusio en coad
jutor. met recht van opvolging, van
mgr. J. H. G. Jansen, de toenmalige
aartsbisschop van Utrecht, die door
ziekte niet meer in staat was de vele
werkzaamheden aan zijn functie ver
bonden, alleen te verrichten. Op 12
September 1935 ontving mgr. dr. De
Jong in de kathedraal te Utrecht de
bisschopswijding uit handen van mgr.
P. Hopmans, toen bisschop van Bre
da Op 8 Februari 1936, na het over
lijden van mgr. Jansen, trad mgr. dr.
De Jong in al diens rechten en plich
ten en op 14 Februari d.a.v. nam hij
tijdens een korte plechtigheid in te-
genwoordigheid van het metropoli
an kapittel bezit van de aartsbis
schoppelijke troon.
Verzet in oorlog
Tijdens zijn aartsbisschoppelijk
bestuur is de tweede wereld
oorlog uitgebroken en ook ons
land werd door de Duitsers be
zet. In die donkere tijden der
bezettin; is mgr. De Jong met
grote vastberadenheid de vij
and en zjjn helpers tegemoet
getreden. Eens hebben de Duit
sers hem een boete van f 500
opgelegd; dit geschiedde op 6
Augustus 1941. De houding van
de aartsbisschop is van grote
betekenis geweest voor het
verzet, niet slechts voor dat
van het katholieke volksdeel,
maar voor dat van het gehele
Nederlandse volk.
In het consistorie van 18 Februari
1946 is mgr. dr. De Jong kardinaal
gecreëerd. Zijn gezondheidstoestand
liet niet toe aan dit consistorie deel
te nemen. De pauselijke internuntius,
mgr. Paolo Giobbe, overhandigde
hem op 28 Februari 1946 de rode ba
ret.
In het consistorie van 12 October
d.a.v. heeft paus Pius XII hem de
kardinaalshoed opgezet. Hij ontving
toen de benoeming tot kardinaal
priester onder de titel van St. Cle
mens en de volgende dag nam hij be
zit vf,. zijn titelkerk.
Zinspelend op het moedige gedrag
van mgr. De Jong tijdens de jaren
der bezetting, getuigde de paus:
„Hij was waarlijk een held ,hij heeft
zich heldhaftig gedragen".
De academische senaat van de
rijksuniversiteit te Utrecht heeft
kardinaal De Jong in 1946 benoemd
tot doctor honoris causa in de facul
teit dér letteren en wijsbegeerte.
Dat was on 26 Maart, toen de lei
ding van het verzet der kerken tij
dens de Duitse onderdrukking op
luisterrijke wijze werd geëerd.
Voor geestelijke vrijheid
Prof. dr. P. Geijl, die als promo
tor van de kardinaal optrad, zeide
o.a., na te hebben herinnerd aan de
jaren van onderdrukking, waarin
het geestelijk verzet vaardig werd,
het volgende:
„Gij zijt geroepen geweest om lei
ding te geven en gij hebt U nobel
van die taak gekweten. Gij hebt
ronduit durven zeggen, dat onrecht
als onrecht gewraakt moest worden.
Gij hebt niet geschroomd voor gees
telijke vrijheid en voor menselijk
heid op te komen".
De kardinaal ontving op 12 Oct.
1947 het cre-doctoraat in de theolo
gie van de universiteit van Leuven.
Hij was protector der congregatie
der zusters van liefde van Tilburg
en sindL 1 Jan. 1948 leger-bisschop
van alle Nederlandse strijdkrachten
ter wereld.
In 1951 moest kardinaal De Jong
om gezondheidsredenen het grootste
deel van zijn werkzaamheden over
dragen. De paus benoemde mgr. dr.
B. J. Alfrink tot coadjutor. Kardinaal
De Jong vestigde zich toen in het
moederhuis van de zusters van onze
lieve vrouw „het huis met de
blauwe ruitjes" aan de Zuidsingel
te Amersfoort.
Kerkhistoricus
Kardinaal De Jong was o.a. offi
cier in de Orde van Oranje Nassau,
Grootkruis in de Orde van de Nede-
landse Leeuw, grootkruis in.de eou-
vereine orde van Malta. Hij was een
kerkhistoricus van naam. Zijn naam
als geleerde werd vooral gevestigd
door zijn „handboek der kerkge
schiedenis" in vier delen.
Deze stoere Fries, wiens goedheid
spreekwoordelijk was, had zijn ge
boortestreek niet vergeten, getuige
zijn studie over Frieslands historie,
geschreven ter gelegenheid van het
ouden feest van de R.K. Friese
ond. Hoezeer zijn hart trok naar
zijn eiland, bleek uit het feit, dat hij
zijn zilveren priesterfeest op 15
Aug. 1933 op Ameland wilde vieren.
Hij hield van wandelen en hij be
minde het Hollandse landschap en
de onstuimige zee.
De begrafenis zal Dinsdagmorgen
geschieden. Om tien uur beginnen
in de kathedrale kerk te Utrecht de
lauden, waarna de uitvaart.
De pontificale mis van requiem
zal worden opgedragen door de ad
ministrator apostolicus, mgr. dr. B.
J. Alfrink. De lijkrede zal worden
uitgesproken door mgr. dr. J. A.
Geerdinck, officiaal van het aarts
bisdom.
AMBASSADEUR VAN BELGIË
Bindoff aangehaald over
Schel dekwestie
Aan een lunch, die gistermiddag door
het comité van Belgisch Nederlands
Luxemburgse samenwerking werd
aangeboden in hotel Wittebrug te Den
Haag, heeft de ambassadeur van Bel
gië, F. Baron van der Straten Waillet,
die in Juni van dit jaar in ons land
werd geaccrediteerd, gesproken over
Benelux.
De lunch werd gehouden, nadat des
morgens in het Beneluxhuis, In een
algemene ledenvergadering, de Belgi
sche ambassadeur officieel tot erelid
was benoemd.
Met betrekking tot de oplossing voor
de gestelde problemen, zoals dat van
de waterwegen, zei hij, dat men zich
thans niet eenvoudig blind kan staren
op het verleden.
„De Engelsman S. T. Bindoff", zo zei
hij, „schreef in 1945 een werk, getiteld:
„The Scheldt question to 1839", waar
van de publicatie met goedvinden van
de heer Van Kleffens, toenmalig mi
nister van buitenlandse zaken, en blij-
(Slot van pag. 1)
Tijdens de gedachtenwisseling voer
den verder o.a. nog het woord ae heer
J. van Belzen uit Arnemuiden, be
stuurslid van de „Zevibel". Deze
hield een pleidooi voor het behoud
van Veere als Vissershaven. Dit is
volgens spr. mogelijk door de Weste
lijke afsluitdam van het Drie-eilan
denplan van een sluis te voorzien.
„Klaagzang'
In een tweetal bussen vertrok het
gezelschap daarna naar Veere, waar
het allereerst in de Campveerse Toren
werd ontvangen. Hier sprak burge
meester jhr. I. F. den Beer Poortu-
gael de gasten toe. Hij pieitte voor 't
instandhouden van het stadje, zoals
het nu is. Hij wees er met nadruk op,
dat noch de vissers, noch Veere. noch
d' izenden vreemdelingen en landge
noten voornamelijk toeristen
geen afsluitdam wensen. „Zij allen
heffen één klaagzang aan waarbij die
van Jeremïa destijds nog zwak was",
aldus Veere's eerste burger.
Jhr. Oen Beer PoortugaeJ zei verho
ging van de dijken te wensen. Als dit
niet nogelijl is, dan eei sluis in de
dam Mocht ook hierin niet kunnen
Worden voorzien, dan dient Veere
voor de Ie lijden verliezen behoorlijke
compensaties te ontvangen Met na
me zal men ook de middens!anders
tegemoet moeten komen. Voor belan
gen van laatstgenoemde categorie
pleilte hierna nog wethouder S. Kod
de van Veere.
Het verfilyi van de Kamerleden in
Veere werd besloten met een maal
tijd in de Schotse Huizen, aangebo
den door de gemeenten Veere en Ar
nemuiden er. de „Zevibel". Ook hier
bij bleef men in visserijstijl. het me
nu omvatte namelijk o.a. oesters en
garnalen Tijdens de maaltijd sprak
namens de parlementariërs mr, J. A.
W. Burge. een woord van dank aan
de organisatoren van dit bezoek De
heer Loekefeer sprak in zijn slot
woord de hoop uit, dat aan de belan
gen der Zeeuwse visserij de nodige
aandacht zal worden besteed in beide
Kamers.
Van Veere werd tenslotte gereden
naar Middelburg, waar vandaan de
volksvertegenwoordigers per speciale
trein Zeeland verlieten. Diezelfde dag
bezochten zij nog Katwijk aan Zee.
Vandaag komen zij o.a. in IJmuiden.
Onder degenen, die van Zeeuwse
zijde het bezoek meemaakten bevon
den zich behalve de reeds genoemden
de burgemeesters mr. B. Kolff van
Vlissingen en W. H. van der Heide
van Arnemuiden, bestuursleden van
de „Zevibel" en drs. M. C. Verburg,
directeur van het E.T.I. voor Zee
land.
kens het voorwoord op kosten van de
Nederlandse regering geschiedde.
Bindoff schreef onder meer: „Het
Scheldeprobleem zal waarschijnlijk
een levend geschilpunt blijven, tot zo
wel de Nederlanders als de Belgen een
groot deel van zijn geschiedenis heb
ben vergeten. Voor de Nederlanders is
het Scheldevraagstuk een van die in
ternationale tegenstellingen waarvan
de lopende moeilijkheden voortdurend
worden verergerd door de knagende
herinneringen uit het verleden".
Spreker wilde die treffende woor
den van een buitenstaander in over
weging geven.
In zaal „Krijger" te Goes werd Don
derdagavond een veelkleurige ten
toonstelling van prachtige bloemen
geopend. Niét alleen de ouderen toon
den hun belangstellingook jeugdige
bezoekstertjes staken hun neuzen diep
in de grote bloemen om van de heer
lijke geuren te genieten. De nichtjes
Tannie en Wilma de Bat nemen hier
een „steekproef"
(Foto P.Z.C.)
INSPECTEUR VOOR DE SCHEEPVAART
De aanvaring
met de „Maasdam"
Kort na het verlaten van de haven
van New York, terwijl de meeste pas
sagiers in de bioscoopzaal vertoefden,
is op 2 October van het vorig jaar, ter
wijl er een dichte mist hing, de „Maas
dam" van de Holland-Amerika-lijn in
aanvaring gekomen met het Franse
vrachtschip „Tofevo". Met een groot
gat in de boeg is de Maasdam terug
gekeerd naar Hoboken. Ook de Frans
man, die zwaar werd beschadigd, kon
op eigen kracht de haven bereiken.
De inspecteur voor de scheepvaart,
de heer J. Metz, heeft bij de behan
deling van deze aanvaring door de
Raad voor de Scheepvaart te Am
sterdam gisteren betoogd, dat de
gezagvoerder van de Maasdam, de
heer J. B. van G. uit Rotterdam, me
de schuldig is. Evenmin als de ge
zagvoerder van het Franse schip
heeft de kfcpitein zich gehouden aan
de bepalingen in de scheepvaart
wetten, die voorschrijven, dat de
gezagvoerder het schip met een ma
tige vaart moet laten lopen ondi
mistige .weersomstandigheden.
Hij wees ér met nadruk op, dat men
uit deze scheepsbotsing de lering kan
trekken, dat gezagvoerders van grote
zeeschepen niet te veel vertrouwen in
radar moeten stellen. De gegevens op
twee radarschermen verschillen wel
eens van elkaar. Tenslotte vroeg hij
de Raad, de gezagvoerder (die inmid
dels is gepensionneerd) te straffen met
het inhouden van zijn diploma voor
de tijd van een maand. De Raad zal
later uitspraak doen.
Aesthetisch verantwoorde
brievenbussen voor Den Haag
Proef met aparte voor stadspost
Om tot een vluggere verwerking
van (le aangebrachte post te komen,
is in Den Haag een proef genomen
met afzonderlijke hangbussen voor
correspondentie, bestemd voor de
stad. Voorburg, Rijswijk, Loosduinen
en Scheveningen.
De resultaten van deze proef wa
ren zo gunstig, dat deze regeling
thans op grote schaal zal worden
toegepast, namelijk met 150 van der
gelijke bussen Verder wil de PIT in
nauwe samenwerking met de dienst
van gemeentewerken te Den Haag
geraken tot een aesthetisch verant
woorde brievenbus, die vermoedelijk
aan de straatkant op hel trottoir een
plaats zal moeten vinden, en zal Kun
nen bijdragen tot opfleuring van het
stadsbeeld.
Grote emissie van Philips
Commissarissen en Raad van Bestuur
van de N.V. Philips' Gloeilampenfa
brieken hebben besloten de vergade
ring van houders van preferente aan
delen, te houden op 17 September a.s.
voor te stellen over te gaan tot uit-
gifte van 178.727.000 gewone aandelen
aan de N.V. Gemeenschappelijk Bezit
van Aandelen Philips Gloeilampenfa
brieken, die op haar beurt voornemens
is over te gaan tot een gelijke uitgifte
van gewone aandelen. De inschrijving
zal, behoudens de vereiste goedkeu
ring, op 6 October a.s. worden open
gesteld voor aandeelhouders en wel
in dier voege, dat twee gewone aande
len respectievelijk zes preferente aan
delen N.V. Philips of N V. Gemeen
schappelijk Bezit recht geven op een
gewoon aandeel tegen een koers van
100 procent.
DE VLOEK VAN MIRAMARE
Slachtoffers vormen lange lijst
Dat een hooggeplaatst officier van een bezettingsleger nog lang na het
vertrek van dit leger het onderwerp vormt van de grootste belangstelling
by de eertijds bezette bevolking, komt zeker niet elke dag voor. Als de
Triëstynen nu met bijzonder opvallende aandacht de Angelsaksische pers
doorsnuffelen, dan zoeken zy naar een bepaald bericht over het verdere
lot van de laatste geallieerde commandant van Triëst, de Amerikaanse
generaal Sebree, dat de bewoners van de mooie stad aan de Adriatische
Zee zo zeer bezig houdt. Niet omdat generaal Sebree een buitengewone
populairiteit had genoten, maar de Triëstijnen beschouwen hem als een
bijzonder moedig man, die de vloek van het noodlot heeft getrotseerd. Men
wil nu weten of hem sinds zijn vertrek uit Triëst iets onaangenaams is
overkomen.
De faam van de Amerikaan is en
kel en alleen gebaseerd op het feit,
dat hij het heeft aangedurfd, slot
Miramare als residentie te kiezen
en daarmee de boze geesten uit te
'dagen, aan wie volgens de algemene
overtuiging iedereen ten offer moet
vallen, die in dit sprookjesslot enige
tijd blijft wonen. Van buiten is aan
,het overigens lelijke, in pseudo-go-
tische stijl opgetrokken gebouw
niets te zien van wat het volksge
loof er allemaal voor geheimen om
heen heeft geweven. Het moet wel
de buitengewoon mooie ligging zijn,
die steeds weer mensen er toe heeft
gebracht de vloek te trotseren. De
bewoners van Triëst koesteren gro
te bewondering troor Sebree, omdat
hij zich door dë lange lijst van voor
malige bewoners, die om het leven
kwamen, niet liet afschrikken. Vol
gens de overlevering, die in Triëst
bekend is, staan op deze lijst van
slachtoffers behalve twee niet ge
heel bewezen gevallen, (die daarom
buiten beschouwing kunnen blij-
Op weg van de Campveerse Toren
naar de Schotse Huizen in Veere zijn
de heren (v.l.n.r.) A. L. S, Loekefeer.
voorzitter van de „Zevibel", R. Brands
gewoon bestuurslid van de Stichting
Nederlandse Visserij, burgemeester A.
C. Wïllemsen van Yerseke, voorzitter
van de Commissie van Dertien en J.
Bal, bestuurslid van de „Zevibel" met
elkaar in gesprek. Misschien spreken
zij over visserijproblemen want hun
aanwezigheid in het stadje hield ver
band met het bezoek van een aantai
Kamerleden aan de Zeeuwse visserij
Op de achtergrond enlcéle van deze
volksvertegenwoordigers.
(Foto P.Z.C.)
ven), zeven andere bewoners of
eigenaars van het slot, die een ge
welddadige dood moesten sterven.
Drie er van vielen onder de
hand van een moordenaar, door
een kogel of een dolk; twee
stonden voor een executiepeleton,
cén kwam aan zijn eind door
zelfmoord en één door een onge
luk. Daarbij is slechts sprake
van hoogeplaatste personen;
maar er zijn nog meer slachtof
fers van het vervloekte kasteel!
Vliegtuigongeval
Een van de voorgangers van Se
bree was de Amerikaanse generaal
Moore, die zijn post moest verla
ten, omdat hij naar Korea werd ge
detacheerd, waar hij kort daarna bij
een vliegtuigongeluk om het leven
kwam.
Generaal Moore had aan het ein
de van de oorlog slot Miramare be
trokken, dat kort voordien door zijn
laatste bewoner, Hitler's stadhouder
in Noord-Oost-Italië, dr. Rainer.
verlaten was. Rainer viel in de han
den van de Joegoslaven, die hem lie
ten fusilleren. Toen Rainer nog in
Miramare zat, had hij om het slot
heen een mijnenveld laten aanleg
gen, om zich tegen aanvallen van
Tito's partisanen te beschermen.
Zeven Titoïsten kwamen hij een
poging om Miramare door een over
val in bezit t" nemen, nm het leven.
Zij verschijnen niet oj, de maeabere
lijst van prominente slachtoffer',
van het slot. maar hun dood heft
ei niet \vcinij> toe hijgedragen, Mi
ramare bij de bevolking in een kwa
de reuk te brengen.
Klimaat
Dr. Rainer had het slot in beslag
laten nemen, toen de koning van
Italië naar het geallieerde kamp
overliep, en men geen rekening
meer behoefde te houden met de
koninklijke familie. Miramare was
het eigendom van de hertog van
Aosta, die als opper hevelhebber van
de Italiaanse strijdkrachten in Ethi
opië tot capitulatie werd gedwongen
en door de Engelsen naar Kenya
werd gebracht, waar het ongunstige
Oost-Afrikaanse klimaat 1 einde I
Op de Kloetingse braderie, die gister-
avond geopend werd en die ook heden
avond en Zaterdagavond nog gehou
den wordt, kan men terecht voor ver
schillende attracties. Deze „henge
laars" beproeven met ingespannen ge
zichten hun geluk in een tentje, waar
flessen wijn, bier en limonade te ver
overen zijn door een aan een touwtje
bungelende ring over de hals van een
fles te schuiven.
(Foto P.Z.C.)
Kappersinvasie
in Terschuur
Tientallen kappers zijn in Ter-
schuur, het dorp onder de gemeente
Barneveld, op bezoek geweest, nadat
in vele dagbladen een bericht over
het kapperloze dorp was verschenen.
Uit het gehele land kwamen gegadig
den. Intussen is het probleem nog
niet opgelost. De heer II. v. d. Craats,
de inwoner van Terschuur die in de
Barneveldse raad zitting heeft, staat
alle adspirantkappers te woord en
verwijst hen naar het gemeentebe
stuur.
Men ir hard doende een oplossing
te vinden door een bedrijfsruimte
met woning te zoeken of te bouwen.
De vierhonderd gezinnen voor wie
deze kappersinvasie het gesprek van
de dag vormt, mompelen: „Als wij
nu geen figaro krijgen, komt er nooit
meer iets van".
Onze (modernste) vloot
krijgt 74 nieuwe officieren.
In het Ankerpark in Den Helder
heeft de commandant Zeemacht Ne
derland. vice-admiraal F. T. Burg
hard. Donderde n-fnuldarr 74 officieren
van de zeedienst, de technische dienst
en de administratie beëdigd.
Voordat hij de ionge officieren de
eed afnam zei hij tot hen dat zij hun
taak meer als een roeping dan als
een heroep moesten zien.
Daarna feliciteerde de vice-admi
raal Burghard de jonge officieren
met het feit dat zij op de modernste
vloot ter wereld zullen mogen die
nen waarvan de opbouw in 1957 zal
zijn voltooid.
De plechtigheid, die door zeer vele
familieleden van de jonge officieren
werd bijgewoond. w<n-d met een défilé
en een militaire mars door de vesting
Den Helder besloten.
van de aan tuberculose lijdende her
tog bespoedigde. Hetzelfde lot on
derging de onmiddellijke voorgan
ger. die in het bezit was van het
slot keizer Karei I van Oostenrijk.
Na zHn mislukte poging om weer
aar de macht te komen, werd hij
door de overwinnn-rs in de eerste
■eneldoorln0 naar Madeira verban
nen, waar het regenachtige klimaat
spoedig de dood van de tuberculeuze
keizer tengevolge had.
