PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Grootscheepse Franse aanval op
opstandige Berbers
Ingrijpende restauratie van kerk
in Noordgouwe
BILT
GEEN BRITSE TROEPEN NAAR
DE 7UID-S0EDAN
Vand
aag.
LONDENNEW YORK HEEM EiV
TERUG IN EEN DAG
198e Jaargang-No. 197
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adj.-Hoof dred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 5,85; p. kw.; fr. p. p. 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 24 Aug. '55.
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm. Minimum p. advertentie f 4.
Ing mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties imax 8 regels)
23 ct. per regel met een minimum
van f 1.—. „Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304);
Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228): Oostburg, Finlandstr. 2. telef. 16; Temeuzen, Brouwerijstraat 2: Zierikzee. N. Bogerdstraat 24. telef. 2
OVER FRONT VAN HONDER K.M.
Pantserwagens, vliegtuigen en
valschermtroepen in actie
Minstens lOd.OOO man van de Franse strijdkrachten zijn Dinsdag in Ma
rokko en Algerije in actie gekomen om het nog smeulend verzet na de mis
lukte opstand in het weekeinde de kop in te drukken. Het is de grootste
operatie sinds de oorlog met de Rifbewoners dertig jaar geleden.
In Marokko zijn Dinsdagochtend vroeg krachtige eenheden van het
Vreemdelingenlegioen, Marokkaanse scherpschutters en valschermtroepen,
met steun van pantserwagens en vliegtuigen over een front ter breedte van
honderd km tussen Oeed-Zem en Kenifra tot de aanval overgegaan om op
standige Berbers uit hun linies in de bergen te verdrijven.
Intussen zette het merendeel van de troepen, die sinds de ongeregeldhe
den in November van het vorig jaar in Algerije zijn gelegerd, de zuiverings
actie in de vlakte van Constantine voort, waar Zaterdag bij een reeks goed
georganiseerde aanvallen honderden personen werden gedood.
brandstichten in spoorwegstations en
telegraafverbindingen vernielen.
In Marrakesj, waar- zich Maandag
ongeregeldheden voordeden, patrouil
leerden sterke troepeneenheden, die
vooral de dichtbevolkte inheemse wij
ken bewaakten.
Concentraties
Franse verkenningsvliegtuigen
ontdekten bij Khenissef, tussen
Rabat en Meknes, grote concentra
ties bereden Berbers, die men
houdt voor aanhangers van de
machtige anti-nationalistische
Pasja van Marrakesj, El Glaoui,
die op het ogenblik aan het over
leg te Aix-les-Bains deelneemt.
Ongeveer 500 Marokkanen, die
te Oeed-Zem werden aangehouden
naar aanleiding van de moordpar
tij in het weekeinde, trachtten de
Kolitie onder de voet te lopen, toen
im ondervraging begon. Franse
troepen kwamen met machinege
weren in actie waarbij een groot
aantal arrestanten werd gedood.
In Algerije schijnt de tegenactie
van de Fransen meer slachtoffers on
der de inheemsen te eisen dan in Ma
rokko, aangezien de Fransen in Alge
rije over meer mannen beschikken die
bovendien tengevolge van de maan-
Nu de Franse opperbevelhebber in
Marokko, generaal Duval, bij een
vliegtuigongeluk om het leven is ge
komen, worden- de operaties geleid
door generaal Miquel, de commandant
in het gebied van Meknes. Er is nog
geen opvolger voor generaal Duval
benoemd.
De strijd in het Noordelijke deel
van Marokko, waarbij de Fransen van
met raketten bewapende „Vampire"-
vliegtuigen gebruikmaken, is gericht
tegen duizenden Berbers die behoren
tot vier stammen, welke de verban
nen sultan Mohammed Ben Yoessef
trouw zijn gebleven. Leden van deze
stammen, onder wie velen te paard,
hebben Zaterdag, zoals gemeld, deel
genomen aan de slachtingen onder
blanken te Oeed-Zem en Kenifra.
Hoewel deze Berbers zich naar hun
haardsteden in de bergen hebben te
ruggetrokken, blijven groepen van
hen in de vallei boerderijen aanvallen,
Zeeland-België
Kust en Hinterland"Onder
deze voor Nederlandse oren wat
vreemd-klinkende titel heeft de
Westvlaamse Vereniging voor Toeris
me in België een uitvoerige studie het
licht doen zien over het vreemdelin
genverkeer aan de Belgische kust.
Met „hinterland" worden in dit geval
bedoeld de plaatsen, die voor de toe
rist in de kuststreek een bijkomende
aantrekkingskracht uitoefenen en
hem gedurende kortere of langere
tijd vasthouden. Uiteraard is deze
hele studie op België ingesteld, maar
niettemin worden in dit breed-opge-
zette boek vele opmerkingen ge
maakt, die ook van belang zijn voor
het toerisme in Zeeland.
De laatste jaren gaat men in Zee
land de richting uit van samenwer
king in groter verband en daardoor
wordt aan de streek-V.V.V.'s een be
langrijker functie toegekend. Deze
samenwerking nu wordt in de Vlaam
se studie evenzeer noodzakelijk
geacht en met diverse voorbeelden
ondersteund. Zo profiteren Oostende
en Blankenberghe er van, wanneer de
aantrekkingskracht van Brugge toe
neemt, en bepaalde kleinere plaatsen
met geringe attractieve mogelijkheden
winnen in betekenis, wanneer men hen
als één geheel beschouwt. Voorts con
cludeert het rapport, dat ook het ren
dement van de propaganda met ge
lijkblijvende kosten kan worden ver
hoogd door rationalisatie, door samen
werking en door betere studie van de
propagandathema's.
De samenwerking in Zeeuws ver
band heeft zich niet alleen be
perkt tot het gewest zelf, maar
zich ook zij het nog summier
uitgebreid tot de Belgische kust. Het
„hinterland" van aeze Belgische
streek en dat van Zeeland gaan im
mers in elkaar over, zodat het steeds
vanzelfsprekender wordt dit hele ge
bied als één complex te beschouwen.
Nu de Westvlaamse Vereniging voor
Toerisme zulk een gedegen rapport 't
licht heeft doen zien en daarin nog
eens zij het alleen voor België
de grote voordelen van intensieve sa
menwerking tussen toeristenplaatsen
heeft aangetoond, rijst de vraag in
hoeverre het mogelijk is het reeds be
staande Zeeuws-Belgische contact te
verstevigen en uit te breiden. Dat
moet mogelijk zijn: de toeneming van
de verkeersmogelijkheden (helicop
ter!) maakt de afstanden relatief
kleiner, terwijl in de toekomst Zee
land een centraal recreatie-terrein
tussen Nederland en België kan wor
den, wanneer althans het Deltaplan
wordt uitgevoerd.
Rationalisatie, samenwerking en be
tere studie van de propaganda-thema's
bepleit het rapport en het geeft op
bepaalde punten aan, hoe dit mogelijk
is. Wanneer men dit alles breder wil
zien en nu reeds de kansen grijpt, die
hier zowel voor de Belgische als de
Zeeuwse kuststreek liggen, dan kan
dit in de toekomst vele" vruchten af
werpen. Het is daarom te hopen, dat
het huidig contact tussen beide part
ners zich "tot een zo breed-mogelijke
samenwerking zal ontwikkelen. Wie
weet moet dan bij een herdruk van
het bewuste rapport het onderzoek
worden uitgebreid tot Zeeland
Nu hoort men hier en daar wel
eëns de opmerking, dat de
vreemdelingencapaciteit van
Zeeland niet onbeperkt is. Waar
moet men met alle bezoekers blij
ven Ook het Belgische rapport
houdt zich met deze dingen bezig en
pleit voor vacantiespreiding. Maar
belangrijker is wat in dit verband
in economisch opzicht wordt gezegd:
„Het kusttoerisme is een belangrijke
exnortinriustrie. zodat a'.le maatre
gelen, die de overheid ten bate van
denlange guerilla met de opstandelin
gen beter geoefend zijn.
Volgens de op Zondagavond bekend
gemaakte officiële cijfers zijn in Al
gerije 110 blanken en 520 inheemsen
gedood, doch bepaalde militaire krin
gen zijn van mening, dat aan dit laat
ste aantal nog een nul kan worden
In de vlakte van Constantine wordt
in elk Arabisch dorp gezocht naar
verdachte personen. Overal waar
blanken wonen is de bewaking ver
sterkt. Hierbij werken de kolonisten
nauw samen met de militairen en de
politie.
Leider op vrije voeten
Hoewel de militaire autoriteiten in
Algerije de mening verkondigen dat
er tengevolge van de snelle vergel
dingsactie voorlopig vrijwel geen
kans is op een verdere dreiging van
verzetsstrijders, wijzen neutrale waar
nemers op het feit, dat de vermoede
lijke leider van de opstand een voor
malig gemeenteraadslid genaamd
Zighoer Joessef, nog op vrije voeten
is, evenals waarschijnlijk het meren
deel van zijn naaste medewerker».
De Franse eerste-minister, Faure,
heeft Dinsdagavond te Aix-les-Bams
bekendgemaakt, dat een aantal jon
ge Franse reservisten in Frankrgk
en Noord-Afrika onder de wapenen
zullen worden geroepen ter verster
king van de eenheden die in Noord-
Afrika de orde herstellen.
AAAV*/WS/W^Ai\AA»VIAAAAAA
Abdel Krim verwacht
meer moeilijkheden
Abdel Krim, de man die in de
jaren twintig de Rifopstand in
Marokko heeft geleid en eens op
één dag met zijn benden 16.000
Spaanse soldaten doodde, heeft
Dinsdag te Cairo, waar hij in
ballingschap verblijft, voorspeld,
dat er nog grotere moeilijkheden
in Noord-Afrika te wachten zijn,
indien de Fransen in hun onver
zoenlijke houding ten opzichte
van de Marokkaanse eisen tot
zelfbestuur blijven volharden.
vvwww\*\**wv\*\*vvw
MUITERIJ VERLOOPT
Sir Knox Helm naar Khartoem
Sir Knox Helm, de Britse gouverneur-generaal van Soedan, heeft Lmu
(lag in Londen verklaard, dat het niet nodig zal zijn Britse troepen te zen
den naar Zuid-Soedan, waar hij de noodtoestand heeft afgekondigd in ver
hand met de muiterij van plaatselijke troepen. Hij verklaarde dit op het
vliegveld van Londen, kort voor zijn vertrek naar Khartoem. Volgens sir
Knox Helm is de kracht van de Soedanese regeringstroepen, die 6000 man
tellen, voldoende om aan de muiterij een einde te maken.
Op deze tclefoto worden de slachtof
fers in Marolclco "begraventewijl op
het dak van een luns (op de voor
grond soldaten toezien.
Hij voegde hieraan toe, uat het
•'ringend nodig is dat het gezag van
de regering van Soedan onmiddellijk
wordt hersteld en dat het vraagstuk
dat de oorzaal: is geweest van de mui-
terg, diepgaand wordt onderzocht.
Te Cairo is officieel medegedeeld,
dat Egypte en Groot-Brittannië het
eens zijn geworden over een plan vol
gens hetwelk alle Egyptische en Brit
se troepen 12 November uit de Soe
dan teruggetrokken zullen zijn.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft Dinsdag formeel bekendge
maakt dat Engeland de samenstelling
heeft goedgekeurd van de internatio
nale commissie, die toezicht zal uit
oefenen op de omschakeling tot zelf
beschikking in Soedan.
De commissie, aarin zitting zullen
hebben verte 'enwoordigers van India,
Pakistan, Zweden, Zwitserland, Noor
wegen, Joego-Slavië en Tsjecho-Slo-
wakrje, is door het Soedanese parle
ment samengesteld.
De Soedanse premier Ismail el Az~
hari heeft Dinsdag medegedeeld, dat
de muiters in Zuid-Soedan die de stad
Torit bezet houden, hem hebben la
ten weten, dat zij zich willen overge
ven, mits de troepen uit Noord-Soe-
dan uit Juba worden teruggetrokken
en vervangen door Britse en Egypti
sche militairen.
In antwoord hierop had de regerinj
onvoorwaardelijke overgave gei
Overigens hadden de muiters ook
vraagd om een raad van onderzoek,
tenvg'l zi; voorts hadden doen uitko
men dat zij bevreesd zijn voor de
Noordelijken.
Zoals oekend is de vijandigheid tus
sen de Mohammedaanse bevolking uit
Noord-S edan en de in hoofdzaak pri
mitieve heidenen uit het Zuiden een
van de factoren, welke het vraagstuk
zo gecompliceerd maken.
Op de Zeeuwse veilingen wordt thans
onder hoogspanning gewerkt. Door
het warme weer rijpen de vruchten
vlugger af dan anders het geval is,
doch daartegenover staat gelukkig
weer, dat de vraag van de consument
naar pruimen en ander zomerfruit in
deze zomerse dagen groter dan ooit
is. Er worden nu vrijwel dagelijks
tientallen tonnen prvAmen, appels en
peren geveild, hetgeenzoals men op
deze. foto van de veiling te Kapeïïe
ziet, de nodige bedrijvigheid geeft.
(Foto P.Z.C.j
viert RL W. Lampson
Killear, in 1946 en 1947 En-
gels arbiter te Linggadjati y
tussen Nederland en Indone-
sië in wording, te Ashford zgn y
vijf en zeventigste verjaardag.
Recordvlucht van
„Canberra"-straalvliegtuig
Twee Britse vliegers zijn er Dins
dag in geslaagd met een tweemotorig
„Canberra" straalvliegtuig op één
dag van Londen naar New York en
terug te vliegen.
De eigenares van het vliegtuig, de
„English Electric Company", heeft
dadelijk na de landing van het toestel
op de luchthaven van Londen erken
ning van drie nieuwe records geëist,
namelijk voor de gehele vlucht, voor
de oversteek LondenNew York en
voor de terugreis.
„Vliegende verhuiswagen"
verongelukt
Een C-119 „Flying Boxcar" van
de luchtbasis Charleston is Dinsdag
op drie woningen in de nabijheid van
het vliegveld gestort. Dit ongeluk
heeft minstens 10 mensen het leven
gekost. Volgens een woordvoerder
van de Amerikaanse luchtmacht zijn
vier burgers en zes leden van de be
manning van 11 omgekomen.
de export neemt, automatisch op het
vreemdelingenverkeer van toepas
sing moeten zijn. Maatregelen ter
stimulering van de investeringen o.a.
in de structureel-zwakke streken
dienen ook het hotelbedrijf in de toe
ristengebieden in te sluiten". Met
andere woorden: „Regering, steun
de hotelbouw! Dan kunnen wij nog
mensen gebruiken".
Van het bovenstaande moet men
wel een afkeer hebben, wan
neer men behoort tot die
Zeeuwen, die „vrezen, dat Zee
land als Zeeland ten onder zal
gaanzoals onlangs werd
gezegd ir het 'nat-stnummer
van het Zeeuws Tijdschrift. „Het
nieuwe Zeeland zal niet Zeeuws meer
zijn, hoewel het economisch gezien
vermoedelijk een bloeiperiode tege
moet gaat" verzuchtte hier een on
bekende Zeeuw en eerlijkheidshalve
moeten wij ook deze stem laten ho
ren. Maar aan de andere kant: kan
men de wijzers van de klok tegen-
houden? Neen immersWelnu, la-
I ten de Zeeuwen zorgen de ontwiklte-
i ling van het toerisme altijd één slag
voo' 7.'-<> wan: kun
nen zij deze ontwikkeling een eigen
I Zeeuws karakter geven.
HUIDIGE GENERATIE BETAALT VOOR VROEGER..
In vroeger tijden verminkt gebouw
krijgt weer oude luister
Weer is dezer dagen een belangrijk onderdeel voltooid van de restauratie
der Nederlands Hervormde kerk te Noordgouwe, waarvan het herstel al
jarenlang aan de gang is en het eind eerst najaar 1956 of begin 1957 ver
wacht wordt. Deze restauratie is niet alleen een „opknappertje" van de oor
logsschade, maar een algeheel herstel, dat in de loop der eeuwen werd ver
geten of werd nagelaten hij gebrek aan geld of interesse. In 1870 werd een
dikke cementlaag op de muur aangebracht en de kerk kon weer tientallen
jaren meeDe huidige generatie betaalt nu ook voor vorige geslachten,
maar zal over twee jaar de voldoening hebben in een kerkgebouw te kun
nen samenkomen, dat zonder iets van geschiedkundige waarde te hebben
verloren, volkomen gemoderniseerd is.
De grootste zorg voor de kerkvoog
dij is afgezien van de financiële zij
de van de restauratie dan hoe aan
goede stenen te komen. De restaura
tie van een kerkgebouw in de oor
spronkelijke vorm stelt in dit verband
biizondere eisen. Vanuit Nijmegen.
Deventer en Utrecht is materiaal aan
gevoerd ter vervanging van de oude
m de muur gezette stukken. Ook de
ramen worden weer schuin gehakt en
krijgen glas-in-lood-vensters.
Het specifieke in deze restauratie
echter is het feit. dat de kerk weer
I haar oorspronkelijke vorm van kruis-
I kerk zal krijgen, De Noord- en Zuid-
transepten oorspronkelijke kapel
len worden bij de kerk getrokken
I en geven met hun typische kruisge
welven, de kerk haar oude vorm te-
De uit de Rooms-Katholieke tijd
rende nissen, zijn weèr openge
broken, evenals het raam, waar eer
tijds de kansel voor geplaatst was.
Koor en schip zullen een eiken over
koepeling ontvangen. In het koor, dat
een afgescheiden gedeelte van de kerk
zal blijven, wordt o.m. de avondmaals
tafel geplaatst
MOEILIJKHEDEN.
Het interieur biedt nog vele
moeilijkheden. De eenvoudigste
wijze van meubileren en ook de
meest oorspronkelijke is met ei
kenhout, maar dit blijkt ook de
kostbaarste methode. Hoewel het
gebouw sinds 1919 op de lijst van
monumentenzorg is geplaatst en
een belangrijke subsidie in de res-
tauratie verleend wordt, blijft een
groot deel van de kosten nog voor
rekening van de eigen gemeente.
Gewone stoelen maken de halve
prijs uit van eiken, zodat de kerk
voogdij voor een moeilijk probleem
zit en een definitief besluit nog in
beraad houdt. De oude kansel is
naar Middelburg gebracht en
wordt daar onder handen geno
men. Het orgel is naar Utrecht
verhuisd voor hoognodig herstel,
maar zal wellicht vervangen wor
den door een koororgel, dat ook
weer een belangrijke uitgave bete
kent.
Een bijzonderheid is. dat de toren
geen eigendom van de burgerlijke ge
meente is; slechts het uurwerk is er
van gemeentewege op aangebracht.
De aannemer G. Romevn, een grote
liefhebber van de schoonheid van zijn
woonplaats Noordgouwe, is vol goede
hoop, dat er uiteindelijk een keurig
bedehuis zal verrijzen, hoewel voor
hem de veranderingen na de ramp op
loon- en arbeidskraehtengebied een
oorzaak van veel moeilijkheden zijn.
Het water heeft dan in Noordgouwe
geen schade van betekenis aangericht,
maar de gevolgen voor de herstelde
consistorie, waar evacué's in onder
wei-den gebracht, de onmogelijkheid
het werk in 1953 voort te zetten en het
arbeidersprobleem hebben toch niet
nagelaten de restauratie te vertragen
en de begroting te beïnvloeden. On
danks dat ziet het er naar uit dat het
geen kwestie van jaren meer is dat de
Noordgouwenaren in het houten ge
bouw van de waterstaat zullen ker
ken. maar dat een geheel gemoderni
seerd kerkgebouw het sieraad van het
dorpsplein worden zal.
Het toestel werd bestuurd door
kapitein John Haekett, een oud-vlie
ger van de Britse luchtmacht, die na
de oorlog enige malen het vliegtuig
Winston Churchill op diens
:t bestuurd.
Een andere oud-vlieger van de lucht
macht, Peter Moeneypenny, fungeer
de als navigator.
Volgens de Britse koninklijke
luchtvaartclub deed het toestel de
heenreis in zeven uur 29 minuten
56,7 seconden, de terugreis in onge
veer zes uur en twintig minuten. Het
toestel is in totaal 14 uur en 21 mi
nuten 45.4 seconden van de luchtha
ven van Londen weggeweest.
Het officiële record op het traject
New YorkLonden staat op 20 uur
en 29 minuten en werd gevestigd met
een Lockheed „Electra". Voor het
traject LondenNew York bestaat
geen officieel record.
Het weer in Europa.
Weerrapporten van Dinsdagavond
19 uur:
Kopenhagen, half bewolkt,
Amsterdam, onbewolkt,
Londen, licht bewolkt.
Luxemburg, half bewolkt.
Parijs, licht bewolkt.
Bordeaux, onbewolkt.
Grenoble, half bewolkt,
Nice, onbeowoïkt,
Genève, half bewolkt,
Zürich, zwaarbewolkt,
Locarao, half bewolkt,
Frankfort, zwaarbewolkt.
Wenen, half bewolkt,
Innsbruck, zwaarbewolkt,
Rome, zwaarbewolkt,
Mallorca, half bewolkt,
25 graden
23 graden
30 graden
28 graden
31 graden
32 graden
29 graden
28 graden
27 graden
29 graden
25 graden
27 graden
29 graden
32 graden
29 graden
DE
VERWACHT...
WEINIG VERANDERING.
Geldig tot Woensdagavond:
Droog, overwegend zonnig en warm
weer. Zwakke tot matige wind uit
Oostelijke richtingen.
ZON EN MAAN
25 Augustus
Zon op: 5.40 onder: 19.47
Maan op: 14.46 onder: 22.39