Wetenschappelijke conferentie in
Genève Zaterdag beëindigd
Dinsdagmorgen vermoedelijk de
bevrijding van drie mijnwerkers
VASTE IJ-OEVERVERBINDING
OVER TWEE JAAR GEREED
J
ETNA: EUROPA'S GROOTSTE
VULKAAN WEER ACTIEF
MAANDAG 22 AUGUSTUS 1955
PROF IN 01 ALE ZEEOWSE COURANT
6
ONTWIKKELING VAN ATOOMENERGIE
„Stap voorwaarts, waarop men
niet meer kan terugkomen"
De „grootste en belangrijkste wetenschappelijke conferentie, die ooit
ergens gehouden is," zoals de Indische voorzitter, prof. Homi Bhabha de
internationale conferentie over atoomenergie heeft genoemd, is Zaterdag
gesloten. De grote vergaderzaal in het paleis der V.N. was tot de nok ge
vuld, want behalve de 1400 afgevaardigden uit 73 landende meer dan
duizend wetenschappelijke en industriële waarnemers en de ruim 900
journalisten, waren er honderden belangstellenden uit het publiek de slot
zitting komen bijwonen.
Al het gedrukte en verspreide documentatiemateriaal beslaat in één taal
16.000 bladzijden; het zal uiteindelijk in vier talen worden vertaald. Prof.
Bhabha roemde de korte en duidelijke redevoeringen op de conferentie
iedere spreker hield zich aan de tijdslimiet waardoor het geheel uitste
kend verlopen is.
Prof. Bhabha schreef dit toe aan
het feit, dat het hier een wetenschap
pelijke conferentie betrof, waarop
iedere spreker iets concreets heeft
mede te delen. Onder luid gelach
verklaarde hij, dat „als een spreker,
die niets concreets te zeggen heeft,
eenmaal begint te praten, er geen
enkele reden is, waarom hij weer zou
ophouden".
Hij wees voorts op een meer se
rieus verschil tussen deze weten
schappelijke conferentie, „die onver
mijdelijk verstrekkende politieke ge
volgen zal hebben" en alle conferen
ties met een uitgesproken politiek
karakter. „Kennis, die men eenmaal
met anderen heeft gedeeld, kan nooit
meer teruggenomen worden. Door
deze conferentie te organiseren, heb
ben de landen een stap voorwaarts
gedaan, waarvan zij nooit meer kun
nen terugkeren."
Men is het over het algemeen er
mee eens, dat er „over een bepaalde
tijd" een tweede conferentie van deze
aard zal moeten worden gehouden
om verder aan dit werk te bouwen.
De Amerikaanse afgevaardigde dr.
W. F. Labby zeide te hopen, dat een
tweede conferentie over ongeveer drie
jaar zou kunnen plaatshebben. De
Russische afgevaardigde prof. La-
vristsjew sprak zelfs van „meerdere
conferenties, die met geregelde tus
senpozen dienden te worden gehou
den."
Prof. Auger van de Unesco hield
een warm pleidooi voor de uitbrei
ding van de wetenschappelijke en
technische kennis op atoomgebied op
een zo groot mogelijke schaal en
voor een betere organisatie van de
opleiding van onderzoekers en tech
nici, waaraan volgens hem binnen
korte tijd zeer grote behoefte zal ont
staan.
Met Noorwegen.
De Noorse afgevaardigde dr. Ran-
ders beschreef de samenwering tus
sen Noorwegen en Nederland als een
voorbeeld van de wijze, waarop beide
landen in dit opzicht zichzelf en elk
ander kunnen nelpen. Internationale
samenwerking is zeer goed mogelijk
en zelfs zonder massa-organisaties,
vice-voorzitters en cocktail-parties.
Op dezelfde dag, waarop de confe
rentie is gesloten, is de experimen
tele kernreactor, die de Amerikaanse
regering voor demonstratiedoeleinden
in Genève heeft laten bouwen, het
eigendom van de Zwitserse staat ge
worden. De reactor werd gekocht
voor 180.000 dollar; hij wordt over
gebracht naar Wurenlingen, een dorp
aan de rivier de Aar, waar hij zowel
voor onderzoek als voor opleidings
doeleinden zal worden gebruikt.
Nederlandse gedelegeerden deelden
nog mede, dat er op alle gebieden,
die in Genève zijn behandeld, zoveel
waardevols is medegedeeld, dat het
geheel nog nauwelijks te overzien is.
Beveiliging.
Niemand, waar dan ook, heeft iets
geheel nieuws bedacht of een geheel
nieuw resultaat bereikt, dat niet ook
is gevonden door onderzoekers in an
dere landen, zelfs al werkte men met
verschillende methoden. De toepas
sing op steeds grotere schaal zal het
nemen van een aantal beveiligings-
Montgomery ontving de ere-penning
van de stad Nijmegen.
Foto: in het stadhuis van Nijmegen
bood de burgemeester de beroemde
bezoeker de erp.-penning aan.
en contrölemaatregelen noodzakelijk
maken.
Wat de taak van de regering be
treft wezen deze Nederlandse geleer
den op het voorbeeld in ons land,
waar regering, wetenschap en indus
trie samenwerken, terwijl de regering
bovendien het recht van veto heeft
als het om de veiligheid van mens
en dier gaat.
Van Amerikaanse zijde is nog me
degedeeld, dat atoomenergie reeds
met goed gevolg is toegepast bij het
overbrengen van gezonde lichaams
delen van het ene lichaam op het
andere.
Gegevens werden verstrekt over
uitgebreide programma's van hulp
verlening door de V.S. en de Sowjet-
Unie aan staten, waarmede hiervoor
overeenkomsten zijn gesloten. In de
V.S. is een „versneld programma"
aangekondigd van publicatie van
niet-geheime verslagen van de Ame
rikaanse commissie voor atoomener-
fie, die van belang zijn voor de in-
ustrie.
Garantie
Vooraanstaande geleerden uit
Amerika, do Sowjet-Unie, Enge
land, Frankrijk, Canada en Tsje-
choslowakije komen Maandag op
het Geneefse hoofdkwartier van
de Verenigde Naties bijeen om te
trachten tot een internationale ga
rantie inzake het vreedzaam ge
bruik van atoomenergie te komen.
Ernstig ongeluk met
Franse kabelbaan
Tien mensen gedood.
Bg Montpezat in de buurt van
Aubenas (Zuid-Oost-Frankrijk) zijn
Zaterdag tien mensen om het leven
gekomen als gevolg van het neer
storten van een kabeltrein. Eén in
zittende werd ernstig gewond.
Door het breken van de remmen
stortte de trein langs de kabel om
laag; de helling is 130 meter hoog.
Prinses Margaret 25 jaar
Prinses Margaret van Engeland
heeft Zondag haar 25e verjaardag ge
vierd in het Balmoral kasteel in Oost-
Schotland.
Na een kerkdienst 's ochtends in 't
kerkje van Crathie werd de rest van
de dag doorgebracht in huiselijke
kring op het kasteel.
GROOTSCHEEPS PROJECT
Noodoplossing zal tunnelplannen
niet vertragen
(Van onze speciale verslaggever)
Over ongeveer twee jaar zal Amsterdam een vaste IJ-oeververbinding
hebben. Geen tunnel nog, maar een bruggenverbinding. Gemeente en Rijk
samen zullen het werk uitvoeren. In Augustus kunnen dc eerste aanbeste
dingen worden verwacht. Dat was het verrassende nieuws, dat de directie
bruggen van het ministerie van verkeer en waterstaat alsmede de dienst
van publieke werken van de gemeente Amsterdam, bekend maakten.
De minister van verkeer en waterstaat heeft zijn goedkeuring aan het
grootscheepse plan gehecht, dat het Rijk zal komen te staan op een bedrag
van ongeveer vgftien millioen gulden, en de gemeente Amsterdam stellig
op niet veel minder.
De IJ-oeververbinding zal gelegd
worden over het Buiten-IJ bij Schel-
lingwoude, ten Oosten van de Oranje-
sluizen. Een aanvankelijk plan om de
Oranjesluizen begaanbaar te maken
voor het wegverkeer, werd bij nadere
bestudering verworpen.
De enige moeilijkheid van de ver
binding over het Buiten-IJ, was gele
gen in de omstandigheid, dat het ver
keer bij de Zeeburgersluis het Am
sterdam-Rijnkanaal kreeg te kruisen.
Dit probleem wordt opgelost door
ook hierover een vaste stalen brug te
maken, waarvan de onderkant op 9.10
m boven de waterspiegel zal komen
te liggen.
De brug over het Buiten-IJ, die een
stalen dek krijgt iets nieuws voor
ons land zal geflankeerd worden
door een dubbele basculebrug; met
een doorvaartwijdte van 18 meter, zo
dat ook visschersschepen en vaartui
gen met vaste opbouw Amsterdam
nog zullen kunnen bereiken.
De stalen overspanning over het
Amsterdam-Rijnkanaal krijgt een
lengte van 138 m, die over het Buiten-
IJ van 100 m. Zeker tweehonderd me
ter water van het Buiten-IJ zal voorts
nog overspannen worden door een be-
ton-viaduct.
Het Rijk neemt van dit alles voor
zijn rekening de eigenlijke overbrug
gingen, alsmede het tussengelegen
wegvak over een lengte van ruim
2500 m, terwijl Amsterdam de aan
sluitende wegen bij de Zeeburgerdijk
en de wegvakken ten Noorden van
het IJ gaat verzorgen.
Aan de Noordzijde móet een weg
van ongeveer 4.5 km gelegd worden,
om Schellingwoude tot de Monniken-
damseweg en tot de Meeuwenlaan,
om tenslotte weer verbinding te ge
ven met de Leeuwardenveg, die Rijks
weg is.
Ook rijwielpaden
Aanvankelijk was het de bedoeling
de verbinding alleen te bestemmen
voor autoverkeer. Op aandringen van
Amsterdam komen er echter ook rij
wielpaden van drie a vier meter
breedte, zodat de mensen, die zich
per fiets begeven naar hun werk in
de havens Oost en in Amsterdam-
Noord werkzaam zijn, of degenen, die
ontspanning zoeken in het uitgestrek-
In October a.s. zal H. M. de Ko
ningin een bezoek brengen aan
'de Nederlandse Antillen en Su
riname. Op het ogenblik wordt
er op het eilandje St. Maarten
druk gebouwd aan het ,jLittle
Bay"-hotel, waar H. M., voor
zij doorgaat -naar Suriname en
kele dagen rust zal nemen.
Be foto geeft een beeld van het
in aanbouw zijnde hotel. Het
zal bestaan icit een hoofdge
bouw, omgeven door enkele pa
viljoens.
Ernstige hongersnood
op Haiti?
In Kingston zijn berichten ontvan
gen over ernstige hongersnood in Je-
remie (Haiti), waar 40.000 tot 70.000
mensen verhongeren en per dag hon
derden zouden sterven. Jeremie werd
in October door de orkaan „Hazel"
verwoest.
Diplomatieke benoemingen
Aan drs H. Hagenaar is terzake en
voor de duur van zijn werkzaamheid
aan het Hoge Commissariaat der Ne
derlanden te Djakarta de persoonlij
ke titel verleend van buitengewoon
Êezant en gevolmachtigd minister. De
eer Hagenaar wordt plaatsvérvan-
gend Hoge Commissaris, ter vervan
ging van mr G. E. baron van Itter-
sum, die met groot verlof naar Ne
derland komt en naarna een andere
bestemming krijgt.
Bij koninklijk besluit is mr W.
Cnoop Koopmans, gezant in Cairo,
tevens benoemd tot gezant bij het Li-
bysche hof.
"Eveneens kan de benoeming tege
moet worden gezien van de heer D.
M. de Smit, die thans zaakgelastigde
te Colombo is, tot Nederlands gezant
te Helsinki.
te recreatiegebied, van Waterland, er
profijt van zullen kunnen trekken.
Een aardige indruk van de omvang
van dit werk geeft tenslotte het
beeld, dat er 3100 km staaldraad ver
werkt zal moeten worden in de voor
gespannen betonnen palen, een af
stand, die gelijk staat met de luchtlijn
NoordkaapGibraltar.
Het betreft hier een noodoplossing,
die de uitvoering van tunnelplannen
niet zal vertragen en overigens past
in het algemeen uitbreidingsplan van
Amsterdam.
ATTRACTIE VOOR TOERISTEN
In normale tijden hebben Sicilianen
vrede met de berg
De Etna is een der grootste bezienswaardigheden van Sicilië en zolang
de berg zich rustig houdt en er geen roodgloeiende lavastromen langs de
hellingen omlaag glijden zoals nu, trekt de vulkaan de belangstelling van
vele buitenlandse gasten. De moedigste toeristen trekken in gezelschap van
gidsen omhoog tot de rand van de krater. Het is niet moeilijk de berg te
beklimmen: de hellingen zijn niet stijl en zelfs de krater, een gat van 527
meter doorsnede, 250 tot 300 meter diep, is doorgaans onder geleide van
betrouwbare gidsen toegankelijk. De binnenwanden zyn betrekkelijk steil,
maar gevaar iu er als regel niet bij.
In normale tijden hebben de Sicili
anen dan ook vrede met de berg, die
zjj met een zeker- waardering in hun
stem de Monte Gibello, of korter nog
Mongibello noemen, hetgeen is afge
leid van het Arabische woord „gibel",
d.w.z. berg. De „berg der bergen"
dus, en hij mag er dan ook zijn, zo
wel wat omvang als wat leeftijd be
treft. De vulkaankegel, die uit lava
en uitgeworpen vulkanisch materiaal
bestaat, heeft een omtrek van 145
km en een oppervlak van 1200 vier
kante km. De hoogte is niet altijd ge
lijk; die is de ene keer 30 of 40 meter
hoger dan de andere keer, maar
schommelt om de 3300 meter.
Tot duizend meter hoog zijn de
vruchtbare hellingen begroeid met
druiven, olijven, amandelen, sinaas
appelen en citroenen. Het is een rijk
gebied en de streek geldt als een der
dichtstbevolkte plekjes van de aarde:
niet minder dan een half millioen
mensen vinden op die onderste,
vruchtbare gordel van de Berg der
Bergen hun bestaan.
Daarboven wordt het wat moeilij
ker. Hier groeien pijnbomen, waarvan
de pittig smakende zaden gaarne
door de Sicilianen worden gegeten,
tamme kastanjes en berken. Boven
de 2100 meter komt er een smalle
overgang. De bomen worden lager en
maken plaats voor struiken en stekel
planten. Hier en daar ontbreekt alle
plantengroei en daar komt de vulka
nische as te voorschijn. De bodem
BOORGAT WORDT VERWIJD TOT 60 CM
Men neemt geen enkel risico
(Van een speciale verslaggever)
Het reddingswerk ter bevrijding van de drie mijnwerkers, die Donderdag
door een onverwachte wandbreuk en instorting van de buitenwereld werden
afgesloten, wordt koortsachtig voortgezet. „Het wordt Dinsdagmorgen
tussen zes en twaalf, voordat de mensen eruit zullen komen", aldus ir. G. J.
Bakker, de bedryfsingenieur van de Willem Sophia. Hoe hij aan deze zeker
heid komt, dat de mannen niet eerder dan Dinsdagmorgen, waarschijnlijk
omstreeks acht uur, door de boorgang naar buiten gebracht zullen kunnen
worden Hij heeft het verteld. Het is een rekensommetje.
Zondagmorgen om vijf uur had de
boor een gat van 406 mm door het ge
steente gedreven. Er was 940 minuten
aan gewerkt. Om negen uur precies
Zondagmorgen werd begonnen met de
laatste boring van 600 mm. Tussen ne
gen uur en twee uur was het tempo
daarvan anderhalve meter in een en
een kwart uur. De afstand, die geboord
moet worden bedraagt zes en dertig
meter. Achttien boorsegmenten van
anderhalve meter zullen er met een
snelheid van 111 uur per stuk door
kunnen lopen. De laatste zes segnenten
zullen door een zeer hard gesteente ge
dreven moeten worden. Daarvoor re
kent men een tijd van drie en een half
uur per stang van anderhalve meter
nodig te zullen hebben. Totaal 43 uur
zijn er dus alleen voor het boren, met
de redding gemoeid. Voor montage van
boorstangen en kroon rekent men dan
nog twee uur, maakt totaal 45 uur na
9 uur Zondagmorgen. Dat wordt dus
Dinsdagmorgen 6 uur. Er valt nu een
maal niets aan te veranderen dat,
naarmate het boorgat groter wordt, de
snelheid waarmee de boor door het
gesteente kan worden gedreven, klei
ner wordt.
Andere schatting.
Niet iedereen bekijkt de situatie zo
pessimistisch als ir. Bakker. Ir. Grim
berg de hoofdboormeester-bedrijfslei
der van de Duitse firma Nüsse en
Grafer uit Sprockhövel, die inderhaast
de boormachine in de Willem Sophia
aan het werk heeft gezet, schat, dat
zonder tegenslag op zijn laatst Maan
dagavond de mensen al naar boven ge
bracht zullen kunnen worden. Wie
van de beide deskundigen, ir. Bakker of
ir. Grimberg, gelijk zal hebben, valt
thans nog niet te zeggen.
Redelijk goed.
De toestand van de ingeslotenen is
redelijk goed. Na de 27 cm. boring zijn
hun rubbermatrassen bezorgd, zodat
zij nu bij toerbeurt kunnen slapen.
De boorgang, die in de 240-meter
verdieping begonnen werd is in de
wand van de 217 m verdieping op 60
cm boven de vloer en 18 meter van de
instorting uitgekomen. Was het niet
mogelijk geweest de mensen door het
40 cm boorgat, dat Zondagmorgen ge
reed kwam, te bevrijden? Staatstoe
zicht heeft zich hiertegen met kracht
verzet, aldus ir. Bakker. Men wil al
het risico vermijden.
De mensen zitten uitstekend, er is
geen gevaar voor hen, dus waarom zou
dan het risico genomen worden, dat
ze in de 36 meter lange gang vast ko
men te zitten? De schouderbreedte van
Schoormans is 52 cm. Die van de an
deren misschien iets minder, maar on
der deze omstandigheden laten de
slachtoffers elkaar niet in de steek.
Kan de steengang, die om de instor
ting heen geleid wordt en die zo groot
wordt, dat er straks zelfs locomotief-
vervoer door het gat zal kunnen plaats
vinden, niet eerder bevrijding brengen
aan de opgesloten mannen? „Nee, nee",
zei ir. Bakker. Van die die verbindings
gang is sinds Donderdagavond zestien
meter gereedgekomen. Dat is iets
minder dan de helft. Het werk vor
dert slechts langzaam, omdat het ge
steente niet al te goed is en de nodige
voorzichtigheid in acht moet worden
genomen. Zo doorgaande zou men de
mensen via deze weg Woensdagmiddag
eerst bereiken. Dat is dus anderhalve
dag later dan met de inderhaast gere-
quireerde Duitse grote gatenboorma
chine het geval zal zijn.
glanst hier als zwart fluweel in de
zon.
De kleuren zijn trouwens prachtig
op de Mongibello. Wanneer men de
berg uit het Oosten per schip nadert,
vaart men langs een 100 meter hoge
bergwand, die een imposante aan-
blil: biedt. Men ziet er afwisselend
lagen rood en blauw; het blauwzwart
der verstarde lavastromen en het
rood van de door de vulkaan uitge
worpen slakken. Cactussen hebben
zich in de spleten vastgeklampt en
de wilde clematis slingert zich in de
spaarzame begroeiing omhoog.
Hogerop kan men de karavanen
buitenlandse toeristen al van verre
afstand zien. De top is namelijk he
lemaal kaal met alleen de grillige
vormen van de uit de eruptie-openin
gen vloeiende lava: de versteende
stroom van de roodgloeiende brijige
massa, eertijds door de Etna uitge
stoten.
Reeds sedert lang komt de lava niet
of niet uitsluitend uit de centrale
krater te voorschijn, maar uit de
bergwand. Op 2000 meter hoogte is
aan de Oostzijde een brede kloof, de
Valle del Bove, waar zich in de loop
der tijden niet minder dan 200 kleine
vulkaankegels hebben gevormd,
waarvan er enkele nog werkzaam
zijn.
In de perioden van verhoogde ac
tiviteit, ontladen zich hier de span
ningen uit het inwendige der aarde.
Dan zakt als een dampende rossige
wal van vele meters dikte de magma
omlaag, tergend langzaam, maar
waar hij komt, verwoesting brengend,
woningen indrukkend als kaarten
huisjes, oude knoestige olijfbomen
aanstekend in een laatste vurige om
helzing, mensen voor zich uitdrijvend
in panische schrik.
Processies
Dan verzamelen zich de bewoners
der bedreigde dorpen onder leiding
van de geestelijken en in processie
trekken zij rond, mannen met ge
bruinde gerimpelde gezichten, oude
vrouwtjes in het zwart, matrones,
stevig en met vlezige heupen. In de
stoet worden de relekwieën meege
dragen van de beschermheiligen der
parochie en op de plekken waar het
gevaar zeer nabij is. knielt de pro
cessie neer voor een gebed. Onderwijl
houd de militaire macht de wacht bij
de bedreigde woningen teneinde te
voorkomen, dat de bewoners zich in
gevaar brengen om hun bedreigde be
zittingen, een vergeten geit, een jan
kende hond, van de ondergang te
redden. Uitroepen van ontzetting
klinken uit de menigte op, wanneer
weer een woning onder de druk aan
het vuur ten prooi valt. Ondertussen
slaan de buitenlandse gasten er
machteloos bij, zich schamend voor
hun nieuwsgierigheid, zwijgend, aan
gegrepen door de tragiek.
Nog meer veroordelingen
in communistisch China
Een Chinees volksgerechtshof te
Tsjangsja, in de provincie Hoenan,
heeft een voormalige nationalistische
officier ter dood veroordeeld wegens
het propageren van een „Verenigde
Staten van China", aldus berichten in
Pekingse dagbladen, die in Hong
kong zijn ontvangen. Twintig volge
lingen van de generaal, voornamelijk
jongemannen van 18 tot 25 jaar,
werden veroordeeld tot gevangenis
straffen.
Volgens de persberichten trachtte
de officier een leger van jongeman
nen te vormen, dat samen met de
nationalisten zou moeten optreden.
Voorts veroordeelde dit gerechts
hof twee Chinezen ter dood wegens
contra-revolutionnaire activiteit.
