Redding van drie mijnwerkers
kan enkele dagen duren
Ban de Ia Roche, het land waar
Oberlin leefde en werkte
f KLANKBORD*)
HEVIGE OVERSTROMINGEN IN
VERENIGDE STATEN
ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1955 PROVINCIALE ZEEUWSE C OU RANT
VIJFTIG MAN AAN HET WERK
Het Wereldgebeuren
Adenauer naar
Moskou
Met breed gebaar en op innemen
de wgze verwelkomde de Rus
sische ambassadeur in de
Franse hoofdstad, Alexander Wino-
gradow zijn Wcstduitsc collega Frei-
nerr van Maltzan, die hem op 3 Au
gustus de tweede nota uit Bonn voor
Moskou overhandigde:
Hoofdpunten waren: 1. Het voor
stel, dat Adenauer op 9 Septem
ber naar de So vjet-hoofdstad komt:
2. Het vaststeller van het feit, dat
het vraagstuk van de staatkundige
eenheid van Duitsland ten nauwste
samenhangt met een tot stand ko
men van diplomatieke, economische
en culturele betrekkingen tussen de
Sowjet-Unie en de Bondsrepubliek.
Het antwoord van het Kremlin is
thans binnen: Adenauer is welkom op
9 September. De voorwaarden zijn
aanvaard en geen onderwerp zal on
besproken blijven.
De delegatie met Adenauer aan 't
hoofd zal bestaan uit honderd man,
voornamelijk technici. Een twaalftal
hoge diplomaten gaat mee; de minis
ter van economische zaken Ehrhard
zal de Bondskanselier niet vergezel
len.
Op één punt zijn regering en oppo
sitie in West-Duitslana het eens:
de noodzaak om met Moskou te
praten over de hereniging, het naar
huis zenden van de Duitse krijgsge
vangenen, dient in één verband te
worden gebracht met het aanknopen
van normale diplomatieke, culturele
en economische oetrekkingen. Maar
de socialistische oppositie heeft zich
afzijdig gehouden van deze trip, om
dat Adenauer zich gebonden Heeft
door de Parijse verdragen.
Minister Ehrhard gaat niet mee,
omdat men de nadruk legt op de po
litieke missie van deze reis en de eco
nomische zaker nas later aan de or
de komen.
Overigens bestaan er niet alleen
bij ae socialisten bezwaren tegen
deze reis van Adenauer. In de
„Rheinische Merkur" regeringsge
zind wordt de verzuchting geslaakt
dat er geen reële verwachtingen ge
koesterd kunn l worden. En een
Bondskanselier, die uit Moskou terug
komt met als enig resultaat, dat ae
betrekkingen weer hersteld zijn, is
slechter af dan een Bondskanselier,
die thuis bleef, zo zegt het blad.
Er zouden meer stemmen te citeren
zijn, die menen dat er vooral sinds
Genève niet veel goeds te verwachten
valt voor West-Duitsland.
Het State Department, dat juist
in de Bondsrepubliek in de laat
ste jaren een trouwe bondge
noot meent te vinden, is hevig ver
ontrust door dit kennelijk wantrou
wen in de resultaten van de nieuwe
koers. Washington komt dan ook in
het geweer tegen de opvatting, als
zou het de bestaande verdeling van
Duitsland accepteren. Men wijst er
op, dat de Duitsers blijkbaar te hoge
verwachtingen hebben gehad van de
conferentie te Genève. Dat de Sow-
jets thans een andere toon aanslaan,
zo zegt Washington tot de Duitsers,
betekent niets. Tij en geduld, aldus
de vermanende raad van Dulles, zijn
de voorwaarden om met de Russe"
te onderhandelen. Men wijst in dit
verband op de besprekingen over het
vredesverdrag met Italië. Drie maan
den duurde het eer de vroegere Ge
allieerden het eens waren over de
eerste zin van het ontwerp voor het
vredesverdrag met Italië. Genève
droeg alleen maar bij tot een zuive
ring van de gespannen sfeer en ver
der niet
Niet dat Washington tegen de reis
van Adenauer naar Moskou is.
Het zal het prestige van de
Bondsrepubliek versterken en bo
vendien Kost het een eenmaal in de
Sowjet-hoofdstad gevestigde Duitse
ambassade niet veel moeite de in
vloed van de Oostduitse volksrepu
bliek tot een minimum te reduceren.
Dit alles behoeft ook volstrekt niet
de erkenning van de Oostduitse sa
telliet van Rusland in te hou
den. Washington heeft alle ver
trouwen in Adenauer. Maar ten
overvloede heeft dr. Krekeier. de
Westduitse ambassadeur in Washing
ton, aan Adenauer nog een persoon
lijk schrijven van Foster Dulles over
handigd, ten einde de Bondskanselier
vóór zijn reis alle steun mee te ge
ven.
Foster Dulles: Tijd en geduld
doende voedsel gaf, moest menigeen
elders werk gaan zoeken en velen
trachtten met landloperij aan de kost
te komen.
Alles bij elkaar genomen is het
te begrypen, dat het geen bege
renswaardige zaak geweest is om
predikant te worden in de Ban de
la Roche. Hier nu is Oberlin ge
komen en hier is hij tot zijn dood
toe in 1826 gebleven. Wat er hier
door hem in die 59 jaren is ge
daan, is van zulk een betekenis
geweest en heeft reeds tijdens zijn
leven zulk een bekendheid gekre
gen, dat, toen de Czaar van Rus
land na het verslaan van Napoleon
in West-Europa was, hij een tocht
gemaakt heeft naar de Ban de la
Roche, alleen om Oberlin te zien
Het eerste wat Oberlin buiten zjjn
ambtswerk heeft aangepakt, is de
school geweest. Onderwijzers waren
er niet te krijgen. Daarom heeft hij
de meest intelligentste jongeren uit
.(Vervolg op pag. 4)
Voldoende voedsel; telefonisch
contact met hun vrouwen
STEMMEN UIT DE KERKEN
Hij bracht de bevolking geestelijk en
maatschappelijk op hoger plan
Het is vacantietijd in de maand Augustus. Waarom zouden we U in ze
rubriek ook eens niet meenemen op reis en wel naar dat gedeelte van
Frankrijk, dat ten Westen van de Rijn ligt, voor zover deze rivier de grens
vormt tussen Frankrijk en Duitsland. De Rijn-vlakte van de Elzas wordt
hier afgesloten door een lang midden-gebergte, de Vogezen. In een van de
dalen van dit gebergte, ten Westen van Straatsburg, ligt de Ban de la Ro
che. Het is maar een klein stukje van het dal van de Bruche; een zij-dal
van het hoofddal. Op een van de rotspunten, die het dal beheersen en van
waaruit men een heerlijk uitzicht heeft, liggen nog de ruïnes van het
kasteel „van de Rots", dat in de middeleeuwen, tot het in 1469 werd ver
woest, deze streek heeft beheerst en waarvan de kasteelheer eenmaal als
„bannerheer" de bewoners van de dorpen die tot dit gebied behoorden, als
zijn horigen en lijfeigenen kon beschouwen.
De Ban de la Roche is in tweeërlei
opzicht een merkwaardig gebied. Op
tweeërlei wijze is het een enclave,
zoals Baarle Nassau een Belgische
enclave is op Nederlands gebied. In
de eerste plaats wordt er in dit ge
bied Frans gesproken, terwjjl aan
de overkant van het riviertje dat
vroeger de grens van de Ban de la
Roche vormde en zelfs daar, waar
het een dorp in twee delen splitst, 't
Duits-Elzasische dialect wordt ge
hoord. In de tweede plaats is dit ge
bied een enclave omdat het Protes
tant is te midden van een verder ge
heel Rooms Katholieke omgeving.
Daar zit natuurlijk een heel stuk ge
schiedenis achter en in zoverre de
geschiedenis een gebied interessant
maakt, kan dat ook hier het geval
zijn. Bovendien is het een streek, ryk
aan oude sagen. Er zijn weinig stre
ken waarover zulk een grote littera
tuur bestaat als over de Ban de la
Roche.
Wanneer dit laatste het geval is,
vindt dit bijna uitsluitend zijn oor
zaak in het feit dat Jean Frederic
Oberlin hier predikant geweest is.
Toen hij beroepen werd in 1767 was
hij 27 jaar. Op 23-jarige leeftijd had
hij zijn studiën in zijn geboortestad
om predikant te worden, waarom
toen vond hij zichzelf nog te jong
Straatsburg reeds voltooid, maar
hijj huisonderwgzer werd bij een be
kende familie. Toen hij zich na een
paar jaar beroepbaar stelde, was er
geen gemeente die hem beriep. Hij
was nu niet bepaald een redenaar.
Daarom werd Oberlin gedwongen een
baantje aan te nemen dat in die tijd
niet erg begerenswaardig was, n.l.
dat van veldprediker bg het garni
zoen van Straatsburg. Toen hij weer
een paar jaar later, een beroep
kreeg, was het naar een gemeente
waar eigenlijk ook niemand heen
wilde. Hij zou moeten wonen in een
slecht onderhouden en vochtige pas
torie en hij zou predikant moeten
zijn in niet minder dan vijf gemeen
ten. Behalve Waldersbach, waar hij
woonde, werden aan zijn zorgen toe
vertrouwd Bellefose, Belsmont, Fou-
dag en Solbach.
Dat beloofde, eerlyk gezegd, niet
veel. Twee jonge stadsmensen in de
eenzaamheid van het platteland. En
hoe zag de Ban de la Roche er in
die tyd uit! Het was een streek die
erg geleden had onder de beproevin
gen van de oorlog, die in dit grens
gebied nogal eens woedde. Toen Ober
lin kwam, was hij gedwongen te
voet of te paard te reizen, omdat er
geen wegen waren waarop met een
wagen kon worden gereden. Boven
dien waren er geen bruggen over de
rivieren die in de zomer nog al eens
overstroomden, omdat er in de Vo
gezen veel onweer is en er veel re
gen valt. Des winters is het land
met een dikke sneeuwlaag bedekt.
De bevolking was arm, omdat de
akkers weinig opbrachten. Boven
dien werd ieder jaar goede teelaarde
meegesleurd de rivieren in, omdat
men al te roekeloos de bossen op de
berghellingen gekapt had, waardoor
de regen al te snel naar beneden
stroomde.
Behalve dat de bevolking arm was,
stond ze ook moreel niet op een hoog
peil, Doordat da streek zelf niet vol-
Zomervooruitzichlen
niet ongunstig
(Van onze weerkundige mede-
werker)
Gistermorgen is een vochti-
ge maar warme oceaanlucht
ons land binnengedrongen. Tij- M
dens opklaringen stijgt de tem-
peratuur in deze lucht ook
vandaag tot 24 a 26 graden C.
Het weer is als gevolg van het
hoge vochtgehalte van de
luent drukkend. Uitzonderlijk
veel regen viel er gisteren in
Groningen, waar het warmte- m
front plotseling actief werd en
vertraagd ging bewegen. Tot
gisterenmiddag was op het p
vliegveld Eelde bij Groningen
in acht uur 50 mm regen ge-
vallen. H
Langzaam trekt een zwak
koufront van Engeland de
i Noordzee op in de richting van
ons land. Hoewel de beweging
Gisteravond nog onzeker was,
an het morgenochtend ons
land passeren, zodat Zondag
iets koelere maar ook droge
lucht met flinke opklaringen p
naar Zeeland komt.
Er is daarom geen reden de
zomervooruit zichten ongunstig
te noemen. Het is mogelijk, dat
een nieuw hogedrukgebied bij
de Azoren zich na morgen met
I goed zomerweer opnieuw over
onze omgeving gaat uitbreiden, p
Besprekingen over
Gaza afgebroken
Gen. Burns naar Caïro
De besprekingen die tussen Israël
en Egypte werden gevoerd om te
Ikomen tot een ontspanning in het
grensgebied bü Gaza zijn afgebroken
aldus is uit goede bron te Gaza ver
nomen. De bijeenkomst die Vrijdag
zou worden gehouden, is voor onbe
paalde tijd uitgesteld.
De Egyptische afgevaardigde kolo
nel Gohar verklaarde dat Egypte Is
raëlische voorstellen voor een direct
telefonisch contact tussen de plaat
selijke bevelhebbers in het gebied van
Gaza cn een bijeenkomst van deze
bevelhebbers zonder aanwezigheid
van V.N.-waarnemers heeft verwor
pen. De Israëliërs wilden voorts, dat
verslagen over de onderhandelingen
niet zouden worden getekend door
generaal Burns, de leider van de Pa
lestijnse bestandscommissie der Ver.
Naties.
Generaal Burns zal op 23 Augus
tus naar Caïro reizen om met de
Egyptische autoriteiten te spreken
over mogelijkheden om uit de impase
te komen.
ATOOMSTRALING: De Zweedse
professor Sivert verklaarde in Ge
nève, dat er van mannen meer atoom
straling uitgaat dan van vrouwen,
omdat eerstgenoemden gespierder
zijn. Op latere leeftijd neemt de stra
ling af. Magere mensen zenden meer
stralingen uit dan dikke, omdat vet
als een schild werkt.
UITVERKOOP: Plaats een(hoe
dit in Pakistan heet weten we niet)
dacht ex-premier Mohammed Ali van
Pakistan. Dit biedt hij te koop aan:
radio-gramofooncombinaties, servie
zen, antieke bloemvazen, Perzische
tapijten, meubilair, kostbare perso
nenauto, dure camera's, telescoopkij
ker, tafelzilver eneen electrische
trein met toebehoren.
JOY-RIDING: Doorgaans gaat het
joy-riding met auto s, een bezigheid,
welke de justitie nogal last bezorgd.
Maar in Hilversum doen ze het thans
met paarden, bliikens een klacht van
de directeur van het gemeentelijk
sportpark. De jongelui maken er een
gewoonte van enkele van de honderd
harddravers uit de stallen en boxen
van de renbaan te halen om daar
mede clandestien uit rijden te gaan.
56 doden
Negen Amerikaanse staten zjjn ge
teisterd door overstromingen, die het
gevolg zijn van zware regenval.
In totaal zijn 56 personen om het
leven gekomen.
Op sommige plaatsen viel niet
minder dan ruim 22 centimeter re
gen.
Het zwaarst getroffen werden het
oostelijk deel van Pennsylvania het
zuidoosten van New York en New
Jersey. Maar ook deden zich over
stromingen voor in Virginia, Mary
land, Massachusetts, Connecticut,
Vermont, Rhode Island en het district
Columbia.
Leger en vloot schakelden hef-
schroefvliegtuigen in om geïsoleerde
personen, onder wie kamperende kin
deren, uit hun netelige positie te be
vrijden.
De rivier de Delaware is nabij Ees-
ton, in Pennsylvanië, tot een peil ge
stegen, dat vgf meter hoger dan nor
maal is, en het water blijft stijgen.
Een boek over
Prinses Beatrix
Ter gelegenheid van de achttiende
verjaardag van H. K. H. Prinses Be
atrix zal met de volledige medewer
king van de leden van de Koninklijke
familie een boek verschijnen.
Behalve een levensgeschiedenis in
foto's besteedt het boek o.m. ook
aandacht in woord en beeld aan de
liefhebberijen van de prinses, zo zul
len bijvoorbeeld ook afbeeldingen
worden opgenomen van beeldhouw
werk door de prinses zelf vervaar
digd.
De tekst van het boek bevat o.m,
een bijdrage van prof. dr. L. J. Ro
gier uit Nijmegen, die een beeld zal
geven van de tijd, waarin H. K. H.
Prinses Wilhelmina 18 jaar werd en
van de tijd, toen H. M. Koningin Ju
liana deze leeftijd bereikte.
Prof. dr. A. M. Donner uit Amster
dam belicht de staatsrechterlijke kant
van deze achttiende verjaardag.
Een groot aantal nimmer gepubli
ceerde foto's verlucht de tekst. Prof.
dr. P. J. Bouman uit Groningen
schreef een bijdrage „de jonge vrouw
in deze tijd".
De supervisie over het boek Is in
handen van een door minister Cals in
gestelde redactieraad, bestaande uit
prof. dr. I. A. Diepenhorst, mr. J. A.
Jonkman, mej. dr. A. M. Klompé, dr.
J. A. de Koning en ds. N. O. Steen
beek.
Dit boek zal aan het einde van dit
jaar in de boekhandel verkrijgbaar
zijn.
Erepenning Nijmegen voor
Montgomery
Met geestdrift hebben burgerü en
gemeentebestuur van Nijmegen Vrij
dag veldmaarschalk burggraaf Mont
gomery van El Alamein begroet. Van
stadhuis en kerktorens woeien En
gelse vlaggen en ook de hoofdstraten
aer stad waren met vlaggen getooid.
Burgemeester Ch. Hustinx van Nij
megen, in wiens gezelschap zich be
vonden de Britse ambassadeur in ons
land, sir Paul Mason en de commis
saris der Koningin in Gelderland, jhr.
dr. C. G. C. Quarles van Uffortl, ver
welkomde de veldmaarschalk toen
deze per Rijnboot aankwam bij de
lage loswal aan de Waal. In het stad
huis bood burgemeester Hustinx
daarna zijn gast de erepenning der
stad Nijmegen aan.
Amerikaanse sergeant
veroordeeld
Tot levenslange dwangarbeid
Sergeant James Gallagher, voorma
lig lid der Amerikaanse strijdkrach
ten in Korea, stond terecht wegens
schuld aan het om het leven komen
van twee wapenbroeders in een krijgs
gevangenkamp der Chinese commu
nisten, samenwerking met de vijand,
en het hem verstrekken van inlichtin
gen over medekrijgsgevangenen,
„zonder daartoe gerechtigd te zijn en
met het doel een voorkeursbehande
ling te verkrijgen".
Hij werd veroordeeld tot levens
lange dwangarbeid, oneervol ontslag
uit het leger en verlies van elk recht
op soldij- en/of toelagebetaling.
Paratyphus in
Giessendam
In de steenkolenmijn „Willem Sophia-mijn" te Spekholzerheide is naar
gemeld, Donderdagavond een deel van een in aanleg zijnde nieuwe verdie
ping op 217 meter diepte ingestort, waardoor drie arbeiders zjjn geïsoleerd.
De namen van de arbeiders zijn: M. Bertram uit Nijswiller, H. Bertram uit
de Gracht (Kerkrade) en P. Schoormans uit Bleyerheide. Op tweeërlei wijze
wordt getracht de mannen te bereiken: het drijven van een kleine steèn-
gang om de instorting heen en het dryven van een boorgat van de lager ge
legen 240 meter-verdieping af.
De totale lengte van de hulpgang
volgens de eerste methode waar
aan thans continu wordt gewerkt
zal ongeveer dertig meter worden. De
gang moet vijf meter van de inge
storte steengang afblijven. Wat de
tweede methode betreft: Vrijdagmid
dag werd met het boren begonnen,
toen men een machine had opgesteld,
welke door een Duitse firma ge
bracht is. Het contact met de inge
sloten mijnwerkers wordt onderhou
den via een intact gebleven pers
luchtleiding, welke een diameter heeft
van 10 c.m. Met een koker van 4 c.m.
middellijn werden levensmiddelen
naar de ingeslotenen getrokken. Gis
teravond was er al voor zeven dagen
voedsel op deze wijze aanwezig.
In de tweede plaats is er telefo
nisch contact met de mannen tot
stand gebracht. Ook de telefoonkabel
is n.1. intact gebleven. Vrijdagmiddag
hebben de echtgenoten met hun man
nen gesproken via de telefoon. Zij
waren vol goede moed en bezig met
een kaartspel bij het licht van een
zaklantaarn. Overigens moeten zij
nog een 1000 meter lopen willen zij
bij de telefoon kunnen Komen.
Men kon niet meedelen hoe lang
het zal duren voordat de mannen be
vrijd zullen zijn.
Het is echter duidelijk, dat het een
kwestie zal zijn van tenminste enkele
dagen. Vüftig man in totaal nemen
deel aan de reddingswerkzaamheden.
In de gemeente Giessendam, het
buurdorp van Hardinxveld en in min
dere mate te Sliedrecht zijn gevallen
van paratyphus geconstateerd,
meeste gevallen van het type salmonel-
lose dvphimurium, er zijn echter ook
enige gevallen van een geheel ander
type.
Het aantal gevallen in de gemeente
Giessendam was Vrijdag ongeveer 12,
het totale aantal gevallen in de streek
bedroeg ongeveer 25. De ziekte heeft
in het algemeen geen kwaadaardig ka
rakter. Bij kleine kinderen en bejaar
den is echter waakzaamheid geboden.
Enige zieken zijn vervoerd naar om
liggende plaatsen, waar zij in barakken
worden verpleegd. Slechts een enkele
patiënt is in een ziekenhuis opgeno
men. De inspectie van de volksgezond
heid stelt een uitgebreid onderzoek in
naar de oorzaak van de epidemie.
Honderden wegen zijn overstroomd,
waardoor een aantal kleine steden en
dorpen van de buitenwereld is afge
sneden.
Hefschroefvlïegtuïgen en andere
toestellen van leger, vloot en lucht
macht namen aan de reddingswerk
zaamheden deel.
In Pennsylvanië zijn tientallen brug
gen, waaronder vele grote, wegge*
slagen.
Twee Londense scholierenRay Byer-
ley (rechts) en Graham Benison, zijn
wandelend en liftend 7 landen van Eu
ropa doorgereisd. Onze fotograaf
Mekte het tweetal in Sluis.
Nieuwe inval in Goa
Zeventig Indische „Satyagrahi's"
(vreedzame betogers") zijn Vrijdag
middag het gebied van Goa binnen
getrokken.
Volgens het aanvankelijk plan zou
den Vrijdag 200 Indische vrijwilligers
de grens overschreden, maar later
werd besloten de groep in drieën te
splitsen. Een er van zou Vrijdag het
Portugese gebied binnentrekken, de
andere twee vandaag.
Mevrouw Phylis Sispera, de in En
geland geboren vroegere echtgenote
van een lid van de Tsjechische lucht
macht, is Donderdag in Londen in het
huwelijk getreden met Jaromir Chudy
een Sudeten-Duitser, die haar heeft
bijgestaan in haar strijd voor de te
rugkeer uit Oost-Europa naar Enge
land. Deze foto toont het glimlachende
bruidspaar na de plechtigheid omringd
door vrienden en familie. Op de voor
grond een van de zoontjes uit het eer.
ste huwelijk van Mevrouw Sispera".
Het ivas een grap.
Vier Britse officieren hebben Vrij
dag bekend op Maandag j.l. het mili
taire kamp van Kinmei Park bij Rhyl
in Noord-Wales te hebben aangeval
len, aldus een bekendmaking van het
ministerie van oorlog te Londen.
De vier jonge legerofficieren zeiden
dat zij voor de grap een overval op
het kamp hadden geënsceneerd.
Aanvankelijk dacht men, dat het
kamp was aangevallen door Ierse na
tionalisten, die eerder uit een andere
legeropslagplaats een voorraad wa
pens en munitie hadden gestolen.
Verlichtingen voor het
West-Duitse grensverkeer
Op 1 September worden de devie-
zenoepalingen voor 't reis- en grens
verkeer aanzienlijk verbeterd.
Naar de bank Deutscher Lander
mededeelt wordt het maximum be
drag aan Duitse geldsoorten, dat door
Duitsers en door buitenlandse reizi
gers bij het verlaten van Duitsland
naar het buitenland en het Saarge-
bied per persoon mag worden meege
nomen, verhoogd van DM 300 tot DM
1500. Tnplaats van Duitse geldsoorten
mogen voortaan per reis en per per
soon buitenlandse betalingsmiddelen
met inbegrip van reischeques in DM
tot de tegenwaarde van DM 1500
worden meegenomen.
