Oude Babylonische kunst wacht op nieuw leven, Jnze VAN VROUW TOT VROUW BIJ HET KONINKLIJK BEZOEK AAN DE WEST VADER WORDT NIET VERGETEN ZATERDAG 20 AUGUSTUS 1955 PROVINCIALE ZB E UW B B COURANT 9 HET „STEENSNIJDEN" VROEGER EN NU Cameeën en gemmen hadden grote waarde en „magische kracht"! De kxuist van het oude steensnijden wordt in onze tijd haast niet meer beoefend. Tussen het laatste bloeitijdperk der „glyptiek" en nu ligt al meer dan honderd jaar. Glyptiek is afgeleid van het Griekse werkwoord uithollen of graveren van edelstenen of half-edelstenen. De moderne producten ver heffen zich nauwelijks boven een handwerk, dat iedereen kan leren, maar dat zyn artistieke basis heeft verloren. Een camee is een willekeurige steen, waarop de figuur „en haut relief" is gesneden, in tegenstelling tot een gemme waarin het beeld is gegraveerd of uitgehold „en bas relief". De glyptiek kent twee manieren van snijdenuit de vrije hand en de boor- en draaitechniek. De vroege oudheid kende alleen de eerste en gebruikte daarvoor een diamant of een uiterst harde graveerstof. De radertechniek dateert van latere tijd, maar is er niet minder om, want zij vereist een zeer grote vaardigheid en kennis van materialen! Het steensnijden stamt uit Baby- lonië, waar cie oudste stukken om streeks 3000 v. Chr. zijn gevonden. De stenen bezitten een grote kunst waarde. Van.de Babyloniërs zijn ook de eerste, in steen gesneden, zegels afkomstig, cylindervormig van mo del. De cylinder werd overlangs doorboord "en aan een snoer gedra gen of bevestigd op een metalen of ivoren staf. Als materiaal diende het grauwgrijze, rooddooraderde lichtendgroen serpentien, donker- Deze camee is uit een schelp gesneden. blauw apis lazuli en veel bergkris tal. In diezelfde tijd was de camee in Egypte ook al zeer geliefd, meest al als vierhoekige of afgeronde vlakke steen met een keverbeeld, de scarabee, symbool van de zonnegod. Bij de oude Romeinen, die de smaak voor het steensnijden van de Etrusken en de Grieken erfden, steeg de kunst in snel aanzien. My thologische voorstellingen, keizers en keizerinnen en jachttaferelen sierden stenen van allerlei soort en grootte. Uit de vroege keizerstijd is een zeldzaam prachtig stuk be waard gebleven, dat zich nu in We nen bevindt: een besneden sardonyx, 18 bij 22 cm groot, gemma augustea geheten. Na de val van het Romein se rijk werden vele kunstschatten overgebracht naar Byzantium, waar onder kostbare gemmen- en camee enverzamelingen, afkomstig uit het Kapitool. Deze sieraden, gouden bokalen en zilveren vaatwerk, ingelegd met kostelijke stenen, hebben de christelijke kerken in Byzantium ingelijfd bij haar kerkschatten. In het begin hebben de kerkva ders zich nog tegen deze annexa tie van heidense oorsprong ver zet, maar zij schijnen uiteinde lijk voor hun pracht te zijn ge zwicht. Bij de plundering van Constanti- nopel door de Kruisvaarders in 1204, zijn vele kunstschatten verloren ge gaan, maar enkele stukken zijn toch naar West-Europa overgebracht. Uit de vroege middeleeuwen is echter bijna niets bewaard gebleven, van zegels zelfs alleen maar afdrukken. in de 16e en 17e eeuw deze kunst in verval was geraakt, brak in de late 18e eeuw de tijd aan van vervalsin gen. Bij gebrek aan eigen genie en kunstenaarsschap begon men ge zochte antieke voorbeelden te copië- ren en de antieke signaturen te imi teren. Men maakte zwavelafdruk- ken, afgietsels met gebrande kleu ren, en over de meest geraffineerde exemplaren hebben geleerden in on ze tijd zich nog het hoofd gebroken! Wat de toerist nu in Napels, in de fabrieken van „cameos" te zien krijgt, is een gemoderniseer de wijze van camee-snijden uit grote schelpen, welke op zichzelf te waarderen is, maar met de an tieke beoefening van de glyptiek niets heeft uit te staan. In die fa brieken zijn jongens bezig figu ren uit grote zeeschelpen te bei telen welke uit Madagascar, Cu ba en Japan worden geïmpor teerd. Zo'n schelp bestaat uit drie lagen: de buitenste grauwgrijze is zacht en wordt allereerst, om de tekening heen, weggehakt. Dan volgt het schaven op de tweede, witte en har dere laag, en daaronder vertoont zich dan een roze-cornalijnen of zwart-witte sardonic bodem, met prachtige transparante effecten. De jongens tekenen met potlood, uit de vrije hand hun tekening, meest voorbeelden naar oude motieven en antieke snijsels, op de buitenste grauwe kalklaag. Het beitelen en schaven is een uiterst zorgvuldig werk, waarbij ook wel radertechniek wordt gebruikt, maar voor het groot ste deel is het toch handwerk. Het snijden in lava daarentegen is geen leerlingenwerk. Het eist er varing, materiaalkennis en grote techniek, want lava is bros en zeer moeilijk te bewerken. Men vindt er overigens prachtige stukken onder, te herkennen aan de grauw-groene en grijs-bruine moddertinten. Het snijwerk is wat minder gecompli ceerd, ook platter, hetgeen met de grondstof samenhangt. Een camee uit een schelp is gewoonlijk gebogen, want een schelp is rond. Een camee behoort en dat geldt voor alle materialen waaruit ze wordt gesneden of dat nu een steen, een schelp of een brok lava of bergkristal betreft uit één stuk te zijn, waarbij de kundige en erva ren snijder gebruik maakt van de kleuren en dooradering in zijn ma teriaal om het gewenste effect te krijgen voor zijn onderwerp. Een steensnijder van grote naam uit het laatst van de vorige eeuw was professor Carmosino. Op het ogenblik is dat in Italië Giovanni Noto, wiens stukken alle door hem zijn gesigneerd. Gewoonlijk is er aan iedere fabriek wel een vakman van min of meerdere articiteit ver bonden, maar dé grote man in de glyptiek, die deze kunst weer nieuw leven zal inblazen, is er nog niet! Hoedjes van ontwerpster Geneviève De Paryse ontwerpster Geneviève Fath is met het maken van hoedjes al even succesvol als met het ontwerpen van japonnen en costuums. De hoeden, welke zy bij haar najaarscollectie toonde, kregen menig applaus! Twee exemplaren ziet u hierboven: links een hoofddeksel van „petit gris bont" met een open bol. De kruin wordt slechts gedekt door een kleine, violetkleurige, zeer hoge voile. Een paar rozenknopjes vormen de gar nering. Rechts een hoed van rose velours, versierd met kleine wiekjes van rose veertjes. Het is kenmerkend voor de nieuwe mode, dat de hoeden recht op het hoofd worden gedragen. Feestelijke textiel uit Nederlandse werkplaats Het bezoek van Koningin Juliana aan de Antillen en Suriname in Oc tober haar eerste bezoek aan deze Opleving. In de 13e eeuw ontstaat in Parijs een opleving in het vak, welke door de Franse koning van dat ogenblik, Charles V, en zijn opvolgers later, sterk bevorderd wordt. In de Inven taris van Franse vorsten en edelen, zoals in die van de kunstminnende Due de Berry, vindt men later aller hande soorten gemmen en cameeën van grote waarde beschreven. Zij zijn vaak versierd met astrologische en gnostische voorstellingen en te kens. Het geloof namelijk, dat ste nen magische krachten zouden be zitten, uit Spanje door de Moren verspreid, die hun ringen, soms wel twintig aan een hand, uitsluitend als talisman droegen werd openlijk beleden. De christelijke koningen schroomden niet, antieke stenen met Romeinse keizershoofden als lijfze gel te gebruiken. Tijdens de Renaissance bereikte de glyptiek haar hoogtepunt. Nadat Hoewel dit rubriekje voorname lijk aan de kleding voor mevrouw, en de kinderen gewijd is, vergeten wij mijnheer toch niet. Als bewijs ziet U hiernaast een model voor een sporthemd, waarin elke man zich op zijn gemak zal voelen, als hij op vrije dagen de natuur in trekt. En dat bovendien moeder de vrouw geen bijzondere moeilijkheden zal opleveren om het te maken! Het heeft een royale aangeknipte kraag, die open en gesloten gedra gen kan worden, korte mouwen en flinke opgestikte zakken. Men heeft er voor nodig ca. 3 m stof van 80 breed. Voor de mouwen en de schouderpas neemt U de stof dwars. Bij geruite stof staat het wel aardig om de zakken en klepjes schuin te knippen. Het met de stip pellijn aangegeven 'beleg voor de kraag maakt U zo mogelijk aan één stuk, zodat de kraag middenachter geen naad vertoont. U stikt de zakken op en voorziet hen van de 6 cm brede kleppen van dubbele stof. De schouderpas wordt op voor- en rugpand gestikt. Desge wenst kunt U hem voeren. De zijna den en het middenachternaadje van de kraag sluiten en de kraag met de rughals verbinden. U stikt het be leg tegen kraag en revers en ver bindt het met het aangeknipte beleg van de voorkanten. De mouwnaden sluiten en de mouwen licht ingehou den naad op naad vallend inzetten, waarna U de knoopsluiting aan brengt. Naar verkiezing kunt U onder In de zijnaden een split open laten. ELLA BEZEMER .AWWMWAVM °r oen ik onlangs onder Huis I en hoofd" hulde bracht aan een gepromoveerde huisvrouiv, had ik daarop al licht enig commentaar ver wacht. Het sprak voor mij ech ter vanzelfdat deze hulde niet bedoeld was als critiek op die vrouwen, welke in de toewij ding aan haar gezin de volle dige levensbestemming menen te vinden. Immers - ik heb mij nim mer vermeten om anderen hu ideaal of leefwijze voor te schrijven. Wanneer iemand in derdaad in de dienst aan haar gezin haar enige levensbestem ming ziet, moet zij die roeping vooral vólgen, en daarin ten volle gélukkig trachten te zijn. Ik zou haa. alleen, voorzich tig, willen vragen, of zij hier niet een beminnelijk zelfbedrog pleegt, en zich uitslooft in een taak die heus niet van 's mor gens tot 's avonds laat de ge hele vrouw vraagt. Maar bovendien of zij er roei aan denkt, dat er eens een ogenblik komt waarop zij zich die levensvulling uit de handen ziet glippen. Immers: een gezin is, uit de aard der zaak, geen constante grootheid. ATle kleine kinderen, of moeder 't graag wil of niet- worden nu eenmaal onverbidde lijk groot, en alle huwelijken beginnen en eindigen nu, een maal getweeën of zélfs, wat het einde betreft, lopen op een zaamheid uit. Hoe moet een vrouw, gewend zich volledig en zonder eigen interessen aan een gezin te geven, dan haar eindeloos langdagen vullen Maar goedlaten dergelij ke toegewijde moeders dat zelf beslissen zij zullen zich dan misschien fanatiek met het grootmoederschap bezighouden en daarmee gélukkig zijn. Als er echter al, in het geval van deze gepromoveerde huis vrouiv, van een voorbeeld spra ke is dan alleen voor de tal loze getrouwde vrouwen, met en zonder kroost, die zich van alle interesse voor zaken die buiten haar gezichtskring lig gen bij voorbaat afmaken met het goedkope excuus dat zij „heus geen tijd" hébben, zelfs al flaneren zij met de enige spruit in de kinderwagen van twee tot zes langs de winkel ruiten. M jet deze uiteenzetting en 't is niet de eerste maal dat ik die maar weer ge duldig neerschrijf héb ik ei genlijk een daarover binnenge komen brief al ruimschoots be antwoord. Maar ik wil die toch even citeren, om het eeuwige, subtiele misverstand, dat ge- dachtenivisseling tussen vrou- sen zo uiterst moeilijk maakt: „Zélf huisvrouwen, dus echt- f lote en gélukkig ook moeder van zes kinderen) zijn wij het mei U eens over de zwaarste taak: die der Z uisvrouw, zowel uit lichamel'1: als geestelijk oogpunt bezien. Tenminste, als men die taak zo oed men kan volbrengt. Daarom, Saskia, staan wij steeds weer verwon derd over het „ophemelen" van vrouwen ,die c i dubbele, ja soms driedubbele taak op zich nemen. Deze vrouwen staan dan als „voorbeeld" in de vrou- ivenrubriéken vermeld. Is het niet juist dat Moeder het middélptmt van het gezin moet zijn? Is het niet juist zich geheel aan de bestude ring der kinderen te geven, lmn karakter te vormen? Is het niet juist de kinderen bij hun studie te leidengade te slaan wat in hen leeft, vorming te geven aan wat zij later willen worden? Zeer véle vrouwen hébben voor haar huioeink graden, ak ten of diploma's gehaald, ook wij. Een rijk, een veilig bezit, tegenslagen kunnen komen in het leven. Mhar ulo man: hij heeft U zo nodig: de eenheid moeder en kinderen. Uw be langstelling in zijn werk,, voor de kinderen, hun spel, hun huiswerk, hun schoolleven, dit alles is honderd procent, daar mag niet wat af, „het heldere hoofd" is daar ten vólle mee te belasten. Samen de moeilijkhe den bespreken, samen genieten het mooie, door de kinderen ge boden. De kinderen geven er niets om of moede buiten de deur dit of dat grootsver richt, zij hebben U in huis no dig. En aio U da ems een uur tje alleen kunt zitten, dan kunt U nog ulo liefhebberijen beoefenen, maar dan ook al leen in die tijd"'. Mevrouw ik weet werke lijk niet hoe ik zoveel onrustbarend misverstand in één kolom zou kunnen weg nemen. Ik praa over „werk", in de zin van zelfgekozen ar beid, door het aangeboren ta lent bepaald. U kent blijkbaar alleen het behaalde diploma ter wille van een goedbetaal de bakn buitenshuis. U hebt zes kinderen; daar komt zo neem ik aan, xoél het een en ander bij kijken. Maar moeten die nu heus de hele lie ve dag geleid, gevormd, bezig gehouden, gade geslagen en met een glimlach bestraald worden Ik dacht zo, dat aezonde en levenslustige kinderen een niet onaardig deel van de dag op de schoolbanken en spélend hun huis hoogstens beschou wen als een geschikt oord om te eten, te slapen en bij tijd en wijle hun verdrietelijkheden te luchten. Want het beste ge zélschap voor kinderen blijven nog altijd andere kinderen, dunkt mij zo. En een hartelijke moeder kan heus wél de spil van haar hLiis zijn zonder de héle dag zo ontzettend in touw te blijven met al die vermoei ende opvoederij. Maar héb ik het zo erg mis, Mevrouw, als ik achter uw na drukkelijk betoog toch een leegte meen te bespeuren, een leemte in uw eigen persoonlijk leven, een teleurst .ling over het onbevredigende van het loutere moederschap wellicht, en 'n o zo subtiele jaloersheid op al die „Loerkende" huisvrou wen. Want waarom keert ulo verweer zich juist tegen hhdr, en niet tegen de babbelende, Loinkélende, snoepende, altijd met vriendinnen uithuizige moeder? SASKIA. gebieden als Koningin betekent voor de bevolking van de West niet één feestdag temidden van veel werk dagen, maar een aaneenschakeling van feestdagen. Tijdens deze feest dagen zullen de Antillianen en Suri- namers hoofd, en halsdoeken kunnen dragen, welke vervaardigd zijn bij „Het Paapje" in Voorschoten, de kleine werkplaats waar men de laat ste jaren smaakvolle en moderne handbedrukte stoffen vervaardigt. Het initiatief, om tijdens dit ko ninklijk bezoek eens met iets anders voor de dag te komen dan met de traditionele borden of lepeltjes, is van „De Weefstoel" in Oranjestad op Aruba. Deze firma heeft bij „Het Paapje" stoffen besteld, welke tot jurk of rok verwerkt kunnen worden. De keuze viel op een ontwerp van oranje-appels tussen helgroene blade ren tegen een witte achtergrond: een stofje dat een feestelijk karakter heeft, maar ook in het dagelijks le ven kan worden gedragen, en welks fleurigheid onder de felle tropenzon uitstekend tot zijn recht zal komen. Behalve deze stof-per-meter le vert „Het Paapje" een tweetal halsdoeken. Op de een staan de Antillen eh Nederland afgebeeld, verbonden door de rood-wit-blauwe vlag; op de ander allerlei Antil liaanse motieven tegen een oranje achtergrond. De ontwerpers van de doeken lieten zich leiden door adviezen van o.a. een Nederlands professor, die tijdens de oorlogs jaren op de Antillen een speciale studie van de bevolking maakte. „Het Paapje", dat voor de oorlog hoofdzakelijk bekend was om zijn tapijtknoperij en later om zijn weve rij, maakte al spoedig na de oorlog naam met handbedrukte stoffen. Stoffen, die niet alleen in Nederland, maar ook in Zweden, Zwitserland en Duitsland vele afnemers tellen. Al worden de halsdoeken ter her innering aan het a.s. koninklijk be zoek aan de Antillen en Suriname in opdracht van „De Weefstoel" te Aruba gemaakt, verzamelaars van dti soort souvenirs in ons land, en die genen die in de West geboren zyn of er jaren hebben gewoond, kunnen bij „Het Paapje" in Voorschoten te recht! Tuniek terug na vijfentwintig jaar Wie zich de twintiger jaren herin nert, herinnert zich het kledingstuk de tuniek. Een herinnering, onver brekelijk verlfonden met page-haar en bobbykop, en met lange vleeskleu rige kousebenen Jarenlang beheerste de tuniek het modebeeld van de vroege morgen tot de late avond. Gemaakt van bedruk te stof, van fluweel, wol of kunstzij de, weelderig geborduurd of bestikt met kraaltjes en lovertjes. Grote na men uit de couture zijn onverbreke lijk verbonden met de tuniek: Poiret, Molyneux, Patou, Premet Nadat wij de attributen van de twintiger jaren lange tijd hebben ver guisd als het lelykste wat de mode ooit heeft opgebracht, zijn we nu ge naderd tot het punt, waarop zij die in de mode de toon aangeven, weer gebruik maken van dezelfde midde len. De overblouse welke over de rok gedragen wordt en tot op de heu pen reikt, is een van de kenmerken de successen van de laatste tijd. Maar ook de tunrek-in-optima-forma is te rug! Balenciaga lanceerde deze zo mer een aantal uiterst slanke tuniek japonnen en costuums. In ons land vonden deze nog betrekkelijk weinig navolging, maar in Frankrijk en vooral in Amerika hebben de tunie ken furore gemaakt. En ontegenzeggelijk biedt deze grondvorm de ontwerpers op ieder gebied van de kleding tal van mo gelijkheden! Een tuniek-housecoat boven een nauw toelopende panta lon; een tuniek strandjakje boven gestreepte shorts; een deux-pièces waarvan de boothals is afgezet met een brede strook kant welke om het middel wordt herhaald; het zijn allemaal interpretaties van de tuniek-lijn, welke grote overeen komst vertoont met de H-lijn. Dit strandpakje is een van de vele interpretaties, Lvelke de tuniek-lijn de ontLoerpers mogelijk maakt. Niet alleen de tuniek is te voor schijn gehaald uit de rommelkoffers der twintiger jaren; ook de enorm lange kralensnoeren zijn terug, en sommige hoeden van het afgelopen seizoen vertonen eveneens grote ge lijkenis met modellen van dertig jaar terug. En uit Parijs komt het bericht, dat een borduurfirma waarvan de leidster in de twintiger jaren het vak leerde op een atelier, waar men uitsluitend met kralen bor duurde op tunieken thans een se rie tuniek-avondjaponnen heeft ge lanceerd. welke geheel met kralen zijn geborduurd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1955 | | pagina 11