PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Soekarno: Hemel en aarde bewegen
voor terugkeer van Nieuw-Guinea
Oostburg: geleidelijke groei in
stagnerend gebied
BILT
INCIDENTEN IN ARABISCHE
WIJKEN VAN CASABLANCA
198e Jaargang-No. 192
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F van de Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter
Hoofdredacteur: W Leertouwer
Adj.-Hoofdred.: G. A de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 1 5.85; p kw.; fr. p. p. 6.10
per kw Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 18 Aug. '55
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per
mm Minimum p. advertentie f 4.
Ing mededelingen driemaal tarief.
Klein® advertentie» <max regels)
23 ct per regel met een minimum
van f Lr- ..Brieven of adres
Bureau v. d- Blad" 25 cent meer.
Giro No 359300 P.Z.C.. Middelburg
Bur. Vllssingen. Walstr. 58—60. telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg, Markt 51. telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Flniandstr. 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zlerikzee. N Bogerdstraat 24. telef 26
OP DE ONAFHANKELIJKHEIDSDAG
„Waf willen de Nederlanders?"
„De Indonesische Garoeda zal niet dalen, hij vliegt nog steeds", zeide
president Soekarno in een twee uren durende redevoering, die hij Woens
dag, staande op de treden van zijn paleis te Djakarta uitsprak ter gele
genheid van de tiende verjaardag van de proclamatie der Indonesische
onafhankelijkheid.
Voor de volgende 10 jaren stippelde hij in deze rede vijf taken uit: 1.
de nationale eenheid weer samensmeden, zo hecht als zulks maar moge
lijk is, zonder zoals wij thans doen onenigheid of een scheur, hoe
klein ook, te laten ontstaan.
2. Wij moeten elk element dat onze eenheid kan verbreken, en in het
bijzonder elk element dat er op uit is, de veiligheid in Indonesië te versto
ren, onderdrukken, neerslaan, wegvagen en uitroeien.
3. Wij moeten, energieker nog dan
in het verleden en met meer élan dan
in de afgelopen decade, op alle ge
bieden opbouwen.
4. Wij moeten voortgaan met te
strijden voor de terugkeer van Wes
telijk Nieuw Guinea in het bijzonder
en voor het wegvagen van elk over
blijfsel van kolonialisme en imperia
lisme in het algemeen. Wij moeten
onze krachtsinspanningen in dit op
zicht met alle macht verdubbelen,
wij moeten hemel en aarde bewegen,
totdat Westelijk Nieuw Guinea zal
zijn teruggekeerd bij het moeder
land, totdat er niet één imperialisti
sche luis meer over is.
5. Wij moeten zonder één dag uit-
Stuiversgraf
In West-Duitsland is enkele jaren ge
leden een merkwaardige industrie
ontstaan'n enorme speelautoma-
tenfabriek. Zij werd opgericht door 'n
handige knaap, een voormalig lucht
machtluitenant, die wel wat in deze
branche zag, toen in 1953 openbare
speelgelegenheden in West-Duitsland
weer werden toegelaten. Welnu, deze
heer heeft niet misgezien, want binnen
twee jaar was hij millionnair! In 1954
reeds had hij een omzet gemaakt van
18.8 millioen mark en in het eerste half
jaar van 1955 kwam hij aan het aardige
bedragje van 20 millioen. Voorname
lijk wórden zijn apparaten opgesteld
i>n restaurants, café'3 enz. door onder
nemers. die de automaten van de fa
brikant kopen en met de eigenaren van
de etablissementen' een financiële rege
ling treffen. Naar schatting verdienen
deze „automaten-houders" elke maand
rond 70 mark per apparaat en de café
houders ongeveer 45 mark. Wanneer
men nu weet, dat er in de Bondsrepu
bliek niet minder dan 80.000 van deze
dingen in café's zijn opgesteld, dan kan
men ongeveer nagaan, welke bedrag
gen thans in West-Duitsland op „me
chanische" wijze worden vergokt.
Blijkbaar zijn diverse regeringsin
stanties tot de ontdekking geko
men, dat zij ook wel iets van deze
enorme sommen mogen incasseren en
dat trouwens de hele gokkerij wat
moet worden afgeremd. Dientengevol
ge zijn er in verscheidene delen van de
Bondsrepubliek belastingen op speel
automaten ingesteld: in Hamburg bij
voorbeeld moet sinds kort 24 mark per
maand en per apparaat worden be
taald, een bedrag dat nog aanzienlijk
wordt verhoogd, wanneer er meer dan
zes automaten per bedrijf zijn opge
steld. De verwachting is nu, dat de
liefhebberij wel een beetje zal gaan
afnemen, tot grote vreugde overigens
van vele ouders en opvoeders, die met
gemengde gevoelens de stijgende po
pulariteit van de speelmachines bij
hun spruiten vaststelden. Het week
blad „Der Spiegel" noemde de auto
maten zelfs een „Groschengrab", een
„stuiversgraf", dat voor de jeugd gro
te gevaren opleverde.
Het „speelautomatenvraagstuk"
heeft in Nederland reeds jaren
lang de aandacht van de justi
tionele autoriteiten en de algemene
opvatting is thans wel, dat deze appa
raten niet tolerabel zijn in het kader
van de loterij wet. Niettemin ziet men
deze dingen zo af en toe weer opdui
ken in sommige café's, waar er onder
de bezoekers in het begin wel belang
stelling voor blijkt te bestaan. Over
het algemeen is ook hier een winst
deling tussen de eigenaar van het ap
paraat en de caféhouder, vaak op een
basis van 6040. Een Zeeuwse café
houder verzekerde ons, dat hij hoog
stens vijftig gulden per maand incas
seert, maar meestal minder. Wanneer
men echter bij deze mensen het woord
„gokspel" noemt, protesteren zij hevig
verontwaardigd: „Het is geen gok,
géén sprake van, het gaat hier om een
behendigheidsspel".
Strikt genomen hebben zij misschien
gelijk, maar wanneer zoals onlangs
in Zeeland voorkwam een dergelijke
speelautomaat is opgesteld in een ge
legenheid bij een veerdienst, dan ver
spelen wachtende automobilisten voor
al bij slecht weer uit verveling zoveel
dubbeltjes, dat de morele kant van de
ze behendigheidsspelen toch wel erg
bedenkelijk wordt. De betrokken ge
meente heeft toen zeer terecht een ver
ordening in het leven geroepen, waar
bij het plaatsen van speelautomaten
afhankelijk werd gesteld van toestem
ming, te verlenen door B. en W.
Tachtigduizend automaten, zoals in
Duitsland, kent Nederland gelukkig
niet. En hier zijn waarschijnlijk ook
geen lieden millionnair geworden in de
speelgoedautomaten-industrie Maar
een „gokje" zit vrijwel iedere mens in
het bloed. Ook de Nederlander. Al ge
bruikt hij in dit geval een mooier
woord: behendigheid...
stel algemene verkiezingen houden,
ook in de onrustige gebieden.
Als de uitdrukking „goede betrek
kingen" voor de Nederlanders nog
betekenis heeft, laat hen dan aan
vaarden waar wij op aandringen en
waarop de a.s. conferentie te Ban
doeng heeft aangedrongen, n.l. dat
zij met ons onderhandelingen zullen
beginnen over de overdracht van de
macht over Westelijk Nieuw-Guinea
aan de republiek.
Westerling
Wat zijn de bedoelingen diep in de
Nederlandse gedachten, als zij men
sen in hun land de R.M.S.-beweging
laten steunen, die duidelijk de be
doeling heeft de Indonesische veilig
heid te vernietigen? Hoe kan een
man als Westerling met zijn misda
dig verleden in Indonesië nog de ge
legenheid krijgen om plannen te ma
ken en bijna uit te voeren om terug
te keren naar Indonesië om zijn ver
schrikkelijke daden te herhalen. Wat
is dit streven van de Nederlanders om
overal uit te zien naar iemand om de
enkele Nederlandse gevangenen hier
SOEKARNO
I Weersvoorspellingen
{f Amerikaanse weerkundigen
hebben te Genève verklaard
dat opgewekte radio-activiteit 11
kan worden gebruikt voor het
doen van weersvoorspellingen
op lange termijn, waarbij bv.
de beweging van wolkenmas- p
p sa's kan worden nagegaan door p
H onschadelijk, radio-actief ma-
teriaal in de lucht te brengen, ij
Indonesië heeft een nieuw kabinet.
Op deze foto ziet men de 88-jarige
kabinetsformateur en nieuwe minis
ter-presidentBurhanudoin Harahap,
(in het midden met wit overhemd)
omringd door journalisten by het ver
laten van de residentie van de vice-
president van de republiek in Djakar
ta, nadat hij daar zijn ministerslijst
had aangeboden.
te verdedigen, die worden beschul
digd van misdadige activiteiten in
Indonesië? Waarlijk, geen van deze
daden van de Nederlanders geeft de
indruk, dat zij in ernst de goede be
trekkingen met ons wensen te be
waren.
Geweld
Blijkbaar wachten de Nederlan
ders zoals vroeger tot geweld wordt
toegepast, tot de hamer van de his
torie valt, tot zij voor het feit staan,
dat men niet aan de historie kan ont
komen. Blijkbaar wachten zij daarop,
voordat zij hun koppig volgehouden
standpunt zuilen opgeven. En als de
ze ijzeren wet, dat men niet aan de
historie kan ontkomen, hen heeft
achterhaald, dan zullen zij eenvoudig
de bitterheid en de tragiek daarvan
moeten verzwelgen. Het is onze
plicht in onze strijd om de terugkeer
van Nieuw Guinea in het moeder
land en in de strijd tegen alle over
blijfselen van het imperialisme te
volharden.
Dat de veiligheid in Indonesië nog
niet is hersteld noemde Soekarno een
grote hinderpaal. Hij riep „mijn
vrienden, waar gij ook zijt, in ons!
midden of in de bossen" toe, dat de
revolutie onder de banier van de een
heid is begonnen en dat het herstel
van de veiligheid een kwestie van
eenheid is. Hij zeide er van over
tuigd te zijn, dat het volk in het al
gemeen de Daroel Islam niet steunt.
Als «ij de ordeverstoringen onder
zoeken dan blijken zij in feite louter
overblijfselen van het koloniale sy
steem te zijn. Dat is des te duide
lijker geworden, omdat is aange
toond, dat misdadige Nederlandse
elementen de hand hebben in de or
deverstoringen. Dat verklaart mijn
optimisme, aldus Soekarno, die zeide,
dat de tijd zeker zal komen, dat èr
geen ordeverstoringen meer zullen
zijn.
Vacantiedrama in Putte
Twee kinderen gedood bij
zandverschuiving
Twee knderen van de familie
Vsvn Wellen uit Putte (België) zijn
Donderdag aan de Postbaan in Ne
derlands Putte om het leven geko
men, toen een zandhoop, waar de kin
deren met een aantal fauurvriendjes
speelden, plotseling verschoof.
De vier tot vijf meter hoge zand
berg bedolf zes kinderen, waarvan
er vier zich nog met enige moeite
konden bevrijden. De kinderen sloe
gen onmiddellijk alarm, waarna door
omwonenden hulp werd verleend.
Eerst na een half uur echter kon de
vijfjarige Irene van Wellen uit de
zandmassa omhoog worden gehaald.
De levensgeesten waren toen reeds
geweken. Na ruim een uur werken
slaagde men er in het stoffelijk over
schot van de vierjarige Philip van
Wellen op te graven.
De kinderen waren met hun ouders
op vacantie.
In de' Buitenhamen te Vlissingen is
Woensdag in verband met de ha
venstaking te Rotterdam de Aar-
dijkvan de HollandAmerika Lijn
van lading voorzien. De lading werd
met vrachtauto's naar Vlissingen
vervoerd.
(Foto P.Z.C.)
Credietbeperking
in Engeland
Te geringe uitwerking
De financiële redacteur van Keu
ter schrijft dat volgens politieke
kringen minister Eden waarschijn
lijk het kabinet weldra bijeen zal
roepen ter bespreking van de resul
taten, welke de regeringsmaatrege
len tot beperking van de uitgaven
van consumenten en tot bevordering
van de export hebben gehad.
De credietbeperking, welke drie
weken geleden werd ingevoerd en
Waarbij de contante betaling voor
aankoop van goederen op afbetaling
werd vergroot, begint weliswaar te
werken, doch zij werkt niet snel ge
noeg ten aanzien van vermindering
van de invoer. Er is nog geen wij
ziging gekomen in het inflationisti-
scne klmaat. Zowel de premier als
de minister van fnanciën zijn naar
men meent niet tevreden met de ge
ringe invloed van de genomen maat
regelen.
Mogelijk zou, wanneer de invloed
zo traag blijft, de volgende stap zijn,
een vrijwillige beperking ten aan
zien van prijzen, dividenden en Ionen
Devaluatie van het pond sterling
is volgens de financiële redacteur 'n
maatregel, welke voor de afzienbare
toekomst uitgesloten mag worden
geacht, daar de situatie er nog slech
ter door zou worden.
DODEN EN GEWONDEN
Sultan van Marokko heeft
nog geen regering
In de Arabische wijken van Casa
blanca hebben zich Woensdag de ge
hele dag incidenten voorgedaan. Een
Marokkaan, die dienst had gedaan in
het Franse leger, is neergestoken.
Een ambulancewagen en een auto,
die werd bestuurd door een jong
Frans meisje, werden met stenen be
kogeld.
Te Mazagan, nabij Casablanca,
werd van buitenaf in een tent ge
schoten, waar een huwelijksplechtig
heid plaats vond. Er viel een dode,
terwijl vier personen werden gewond.
In het overige gedeelte van Marok
ko is het rustig.
In gewoonlijk welingelichte kringen
te Parijs is Woensdag vernomen,
dat de sultan van Marokko, Moham
med ben Arafa, in zijn schrijven aan
president Coty heeft gezegd te trach
ten een regering te vormen van man
nen van zijn eigen keuzen. Hij zou
geen enkele verantwoordelijkheid
voelen voor degenen die hem steun
geweigerd hebben. (De Fransen zijn
daarentegen van oordeel dat een re
presentatieve regering nationalisti
sche partijen waaronder de Istiqlal,
moet omvatten).
Verder zou de sultan hebben ver
zocht om meer tijd voor de vorming
THANS BELANGRIJKE FUNCTIE
Havenplaatsje groeide uit tot
streekcentrum
Men kan Zeeland in zeven economische landschappen verdelen, met
evenzovele centrumgemeenten. Deze dragen de namen Zierikzee, Tholen,
Goes, Middelburg, Oostburg, Terneuzen of Axel en Hulst. Vele West-
Zeeu\vsch-Vlaam.se lijnen komen dus in het geografisch middelpunt Oost
burg samen. Maar zo is het niet altijd geweest, iets wat men van de andere
genoemde centra min of meer wel kan zeggen. Zou men voor Oostburg een
jaar van beslissende betekenis in dit proces willen noemen, dan is dit 1805.
In dat jaar werd de laatste van een grote reeks Oostburgse havens, die
elkaar telkens door verlanding en inpoldering verdrongen, afgesloten.
Het Land van oadzand was vroe
ger een eiland, waaromheen Oostburg
(en Sluis) door het Zwin kon worden
bereikt. De plaats ontleent zelfs zijn
naam hieraan: burg aan de oostzijde
van de zeeboezem. Die burg vormde
voor een haven een goede bescher
ming tegen zeeroverij. De oorsprong
van deze en andere burgen in de om
geving wordt wel gesteld op de 4de
en 5de eeuw De Friezen, handelsvolk
bij uitnemendheid, hadden er een ne
derzetting en er bestonden veelvul
dige overzeese handelsbetrekkingen
en een bloeiende visserij. In de 8ste
eeuw moet de hoogste bloei zjjn be
reikt en was de plaats rijk aan macht
en gebouwen. In de volgende drie
eeuwen heeft hij echter veel onder
plundering en brandstichting geleden.
Vele kastelen, lusthoven, dorpen en
heerlijkheden zijn bovendien door de
vloed verslonden en de zeeboezem
slibde dicht en werd omstreeks 1250
bedijkt. De handel ging sterk achter
uit en verplaatste zijn zetel naar
Sluis. In de komende eeuwen is Oost
burg weer herhaaldelijk geplunderd
door Engelsen en Gentenaars. Na
herovering door de Staatse troepen
is de plaats van 1584 tot 1604 weer
in Spaanse handen gekomen en heeft
hij 20 jaar verlaten door de inwoners
gelegen. De bevolking liep hierdoor
uiteindelijk flink in getal terug. Nog
was de lijdensbeker niet geheel gele
digd 1708 bracht een inval van de
Fransen, 1830 een bezetting door de
Belgen, die door kolonel Joseph Ledel
dapper werd verjaagd en om de rij te
sluiten vond in 1944 bij de bevrijding
de bijna totale vernietiging plaats.
Die van Oostburg hebben onderne
mend tegen het noodlot opgeroeid.
Na 12o0 heeft men steeds getracht
de verbinding met de zee open te hou
den, wat tenslotte op een nederlaag
uitliep. De Oude haven ten N.W. van
Oostburg slibde dicht en werd in het
begin der 17de eeuw ingepolderd. De
Brugse vaart in het zuiden werd in
1651 de Prins Willempolder. Ondanks
de teruggelopen handel werd de
vaart via Sasput waar dus een
sluis was geopend, maar daarvan
werd te vveinig gebruik gemaakt, zo
dat deze in een gewoon uitwaterings
kanaal werd omgezet. De ondergang
als handelscentrum was niet tegen te
houden en nadat enkele los- en laad-
gelegenheden enkele kilometers ten
zuiden en westen van de stad waren
ingedijkt de laatste in 1805
trokken de Oostburgse schippers
naar Breskens, waar in 1833 de laat
ste overleed. De dood van Oostburg
was het brood voor Breskens.
ONAANZIENLIJK.
Omstreeks 1850 was Oostburg een
onaanzienlijk plaatsje van 1700 zie
len. waarvan er in de kern zelf 1180
woonden. De economische structuur
was die van landbouw, graanhandel,
weekmarkt en winkelnering voor de
streek, de laatste doordat net stadje
gunstig lag aan de straatweg van
Breskens naar Gent en Brugge, die
in 1820 vernieuwd was. Vermeld
wordt ook, dat de doortocht van Gent
en Brugge naar Middelburg veel ver
tier gaf. Het is alsof men 1955 in
plaats van 1846 leest. Er waren ook
enige industrieën, waaronder een
steenbakkerij, stijfsel fabriek, blauw-
selfabriek en een textielververtf, waar
thans niets meer van over is. Ten
slotte was Oostburg toen al een so
ciaal-cultureel centrum: de „middel-
Vervolg op pag. 3)
van een regering. Men neemt aan,
dat de Fransen geëist hebben, dat er
op 18 Augustus. Donderdag, een Ma
rokkaanse regering moet zgn ge
vormd.
President Coty heeft zijn vacantie
in de bergen onderbroken om van
daag aanwezig te kunnen zijn op de
kabinetsvergadering, waarop het
antwoord van de sultan zal worden
besproken.
Na tien jaar....
Yvonne Jafarove. een met een
Rus gehuwde Frangaise, die zich
M ten tijde van de Geneefse con-
ferentie van regeringsleiders
H der „Grote Vier" voor de auto
van de Sowjetrussische pre-
H mier Boelganin had geworpen,
om diens aandacht te trekken,
heeft thans, via de Sowjet-am-
s bassade in Bern, nieuws ontvan-
gen omtrent haar Russische echt-
genoot, van wie zij in geen tien
M jaar iets had gehoord Haar man
H woont nu nabij Karaganda, in
Siberië. M
jg Mevrouw Jafarova, die haar
man in de afgelopen oorlog heeft
ij leren kennen hij was krijgs-
H gevangen in Duitsland, ont-
vluchtte naar Frankrijk en nam
p daar deel aan het werk van de j|
p Franse verzetsbeweging, waar
H hij zijn toekomstige vrouw, de ff
H Francaise Yvonne Darne, leer-
de kennen weet nog niet of p
zij zich nu naar de Sowjet-Unie =j
M zal begeven, om zich bij haar
p echtgenoot te voegen
liiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
9 Een werkplaats van valse munters uit de
15e eeuw is bij opgravingen in de buurt
van Koneprusy in Bohemen aan het licht
gekomen. Er is een grot blootgelegd waar
in zich materiaal voor de vervaardiging
van vals geld. alsmede voorraden zilver
en koper bevonden.
Het weer in Europa.
Volgens de weerrapporten van Donder
dagavond 19 uur.
Stockholm, onbewolkt 28 gr.
Oslo, zwaar bewolkt 25 gr.
Kopenhagen, onbewolkt 23 gr.
Amsterdam, licht bewolkt 26 gr.
Londen, zwaar bewolkt 27 gT.
Luxemburg, onbewolkt 23 gr.
Parijs, half bewolkt 29 gr.
Bordeaux, half bewolkt 25 gr.
Grenoble, onbewolkt 30 gr.
Nice, zwaar bewolkt 27 gr.
Genève, licht bewolkt 27 gr.
Zürich, onbewolkt 25 gr!
Locarno, onbewolkt 27 gr.
Berlijn, zwaar bewolkt 25 gr.
Frankfort, onbewolkt 25 gr.
München. onbewolkt 23 gr.
Wenen, zwaar bewolkt 24 gr.
Innsbruck, half bewolkt 26 gr.
Rome, licht bewolkt 30 gr.
DE
VERWACHT...
LAGERE MIDDAGTEMPERA-
TUREN.
,..yrP v:®eI bewolking en voorname
lijk landinwaarts kans op een enke
le bui. Overwegend matige wind tus
sen Zuid en West.
ZON EN MAAN
15. Augustus
Zon op: 5.30 onder 20.00
Maan op 7.43 onder 20.06
