Indonesische officier van justitie
valt uit tegen Nederlanders
f rnrnm
Tienduizend havenarbeiders te
Rotterdam ontslag aangezegd
NEDERLANDSE DESKUNDIGEN
OVER DE KERNREACTORS
DINSDAG 16 AUGUSTUS 1955.
PROVINCIALE ZEEUW SE COBANT
3
100% uitkering bij ziekte en ongeval.
Bij-komende eis is dan nog een vol
ledige betaling van het meldingsuur,
's morgens tussen 7 en 8 uur, om te
vernemen, óf en waar men tewerk
gesteld zal worden.
En dit alles, terwijl de nieuwe C.
A O- tevoren uitvoerig besproken
werd in de ledenvergaderingen van
de bij het overleg betrokken vakor
ganisaties, en daar tenslotte ook
aanvaard werd.
NIEUWE ZITTING IN ZAAK-SCHM1DT
Getuige bevreesd voor politie
Maandag is de behandeling van de zaak Schmidt (achtste zitting) voor
het landgerecht te Djakarta voortgezet.
Rechter Rochjani en de verdigster mevrouw Bouman, stelden getuige
Oekar bin Soekarta vragen naar aanleiding van diens verklaring op de vo
rige zitting afgelegd.
De verdedigster zéi, dat ex verscheidene tegenstrijdigheden in de verkla
ringen waren en legde daarbij een beëdigde verklaring van kapitein Fran
ken uit Nederland over en een van Peters, die verklaarde, dat hij pas in
September .1950 op de onderneming „Dramaga" kwam logeren, in afwach
ting van zijn vertrek naar Australië en daar dus onmogelijk in Maart 1950
reeds een ontmoeting met getuige kon hebben gehad.
voor de rechter waren juist, zo zei hy.
De Djaksa opperde de mogelijkheid,
dat getuige slechts in de zaak-Jung-
schlager is gehoord en pas later als
getuige a charge in de zaak-Schmidt
is geschoven. Dan zou hij in het reeds
gemaakte procesverbaal ook niet heb
ben hoeven te vermelden, dat hij ook
Schmidt op de onderneming „Drama-
ga" had gezien in gezelschap van
Jungsehlager.
Op een vraag van de rechter ver
klaarde getuige, dat hij nooit gecon
fronteerd werd met de beklaagde.
De beklaagde, Schmidt, bevestigde
dit en zei: „Ik heb hem nooit gezien.
Dit is pas de eerste keer van mijn le
ven. Slechts enkele getuigen zijn met
ons geconfronteerd. De meesten
mochten ons alleen door een kijkgaat
je beloeren".
De verdedigster zeide er verwon
derd over te zijn, dat getuige nooit
gearresteerd werd, hoewel hij zelf be
kend heeft lid van de Apra (de strijd
groep van Westerling) te zijn ge
weest.
De zitting werd verdaagd tot Dins
dag.
Een vertegenwoordiger van het Ne
derlandse Hoge Commissariaat woon
de als waarnemer de zitting bij.
Djakf i Tinggi Soenario (officier
van justitie) zeide dat de verde
digster met het voorlezen van de
verklaring van Franken alleen
maar wilde aantonen, dat Fran
ken „eerlijk is. Hij zei, dat hy
echter op wilde merken: „Als al
le Hollanders dan zo „eerlijk"
zouden zijn geweest als kapitein
Franken, zoü er in Indonesië niet
zoveel bl >ed gevloeid zijn. Boven
dien is deze verklaring wel zeer
in strijd met Hier klopte
rechter Rochjani de Djaksa af.
De Djaksa Tinggi las nog een pas
sage voor uit een vraaggesprek, waar
inkapitein Franken op 30 Sept. 1954
aan een correspondent van een Ne
derlands dagblad had verklaard, dat
men na de souvereiniteits-overdracht
zeker wapens had geleverd aan de
Daroel Islam, die daarmee de T.N.I.
bestreed. De rechter was van oordeel,
dat de Djaksa dit tegenover de beë
digde verklaring zou Kunnen stellen.
Nadat mevrouw Bouman had opge
merkt. dat de verklaringen van getui
ge Oekar voor de rechter geheel af
wijken van die in het procesverbaal
van het vooronderzoek, waarbij hij
feen enkele keer de naam Schmidt
ad genoemd, verklaarde de rechter,
dat de ambtenaar van de criminele
recherche die met het onderzoek be
trokken was, Abdoel Moenaf, naar
aanleiding hiervan gehoord dient te
worden.
Bevreesd.
Getuige zei voor de politie bevreesd
te zijn geweest. Zijn verklaringen
Grafische C.A.O. aanvaard
Als laatste van de organisaties, die
partij zijn bij de collectieve arbeids
overeenkomst voor het grafisch be
drijf, hebben thans ook de drie werk
geversbonden de wijzigingen in de
C.A.O. aanvaard.
Drukwerk wordt duurder
Het hoofdbestuur van de federatie
van werkgeversorganisaties in het
boekdrukkersbedrijf heeft besloten
met ingang van 15 Augustus 1955 de
minimumtarieven te verhogen. De
nieuwe C.A.O. voor het grafisch be
drijf brengt een vrij aanzienlijke wij
ziging in de lonen met zich mede.
Gebleken is, dat de kosten aanmer
kelijk zijn gestegen en dat het nood
zakelijk is de minimum tarieven aan
te passen.
De toeslag die op het handelsdruk
werktarief moest worden berekend,
bedroeg tot nu toe 4 procent. Deze
toeslag wordt met ingang van 15
Augustus gebracht op 7 procent.
De mysterieuze moord op
Amsterdamse pensionhouder
Alibi's van gasten gecontroleerd
De recherche van het politiebureau
Leidseplein heeft Zondag opnieuw de
bewoners van het huis en de perso
nen, die Vrijdagavond nog op bezoek
zijn geweest bij de vermoorde pen
sionhouder H. G., verhoord.
Hun verklaringen zijn vergeleken
en de opgegeven alibi's gecontroleerd.
Klaarheid over het motief voor de
moord heeft de politie nog niet ge
kregen, Ook omtrent de identiteit
van de dader tast men nog in het
duister. De officier van justitie zal
een arts aanwijzen, die sectie op het
lijk zal verrichten. Zes politiemannen
houden zich nu met deze vooralsnog
mysterieuze moord bezig.
Prijs van f 35.000
In de derde klasse van de 528ste
Staatsloterij is de prijs van 35.000
gulden uitgeloot. De prijs viel op lot
No. 9920.
VOORRAAD: In Chidlows, Australië,
kwam de politiecommissaris Don
Laurance, op school om de kinderen
tc vertellen hoe gevaarlijk het was de
explosieven aan te raken, die in de
opslagplaatsen waren gebleven na de
tweede wereldoorlog. Hij was zo over
tuigend in zijn beschrijving, dat de
kinderen onmiddellijk hun „voorraad"
opgavenverschillende granaten,
handgranaten en munitie voor kleine
vuurwapenen.
ONWAARSCHIJNLIJK: In Auckland
Nieuw-Zeeland heeft het stadsbe
stuur het wegenplan gewijzigd. Het
bureau voor de stadsplannen had ont
dekt, dat een officieel bestaande weg
dwars door de kooien van de leeuwen
de gorilla's en de hyena's in de dieren
tuin zou lopen.
KWAM NEET: ln Amerika vermaken
de televisiekijkers zich met het vol
gende mopje van Red Skelton, pas
terug van vaeantie. Hij bezocht de
Hawaiï-eilanden en vroeg in een ho
tel om een kamer. Geen plaats, zeide
de portier. Maar, aldus Red Skelton,
als nu president Eisenhower komt,
dan hebt U zeker wel plaats?
Maar natuurlijk, voor de president
Welnu, zei de komiek, Eisenhower
komt niet, geef me zijn kamer maar.
Brutale overvallen van
Ierse nationalisten
Grote hoeveelheid wapens uit
Engelse kazerne gestolen
In Engeland is de grootste mensen
jacht van de geschiedenis begonnen om
de Ierse nationalisten op te sporen, die
verdacht worden van de overval op
een Engelse legerkazerne in de buurt
van Oxford. Midden in de nacht van
Vrijdag op Zaterdag drong een groepje
van twintig strijders van bet geheime
Ierse republikeinse leger, dat gezwo
ren heeft de Engelsen uit Ulster
(Noord Ierland) te verdrijven, het
wachtlokaal van de kazerne binnen.
Met pistolen hielden zij de wachtsol-
daten in bedwang totdat dezen waren
geboeid. Daarna openden zij rustig het
wapenmagazijn en laadden enkele
vrachtwagens vol met geweren, mu
nitie en mitrailleurs. Pas één uur na
de overval wisten de wachtposten zich
te bevrijden en alarm te slaan.
Maandagmorgen, nauwelijks acht en
veertig uur later, hebben vijf mannen
geprobeerd om een aanslag te plegen
op een garnizoen in Noord Wales. Een
van de wachtposten wist echter alarm
te slaan, waarop de aanvallers de
vlucht namen.
In heel Engeland houden thans poli
tie en douane extra wacht om te ver
hinderen dat de buitgemaakte wapens
en munitie naar Ierland worden ge
smokkeld.
In alle kazernes en kampementen
van het Britse leger en in alle bases
van marine en luchtmacht zijn de
wachtposten verdubbeld.
ATOOMCONFERENTIE IN GENEVE
Voor productie van
electrische energie
De internationale conferentie over
atoomenergie te Genève besprak o.a.
de constructie van kernreactors voor
de productie van electrische energie.
Nadat de Franse en Amerikaanse
deskundigen hierover hadden gespro
ken, was het woord aan twee Neder
landers: dr J. J. Went uit Arnhem
en prof. H. de Bruijn van de Neder
landse staatsmijnen.
Dr Went presenteerde een ver
handeling, samengesteld door de
groep voor reactor-ontwikkeling" van
de „K.E.M.A." waartoe hij zelf be
hoort. Hij besprak de constructie van
een klein prototype van een homo
gene energiereactor met suspensie
van uranium-oxide als brandstof. In
deze reactor zullen brandstoffen, die
slechts in geringe mate „verrijkt"
zijn, worden gebruikt, hetgeen niet
wegneemt dat de conversie-verhou
ding hoog zal zijn. Dr went verklaar
de dat het mogelijk is de afmetingen
van een homogene reactor aanmerke
lijk te verkleinen door het gebruik
van verrijkte brandstof, zonder de
karakteristiek en de werking van de
reactor sterk te veranderen.
Prof. De Bruijn besprak vervol
gens energie-reactoren met „droge
„suspensie van uranium-oxide als
brandstof, op de basis van een ver
handeling van de hand van hemzelf,
dr B. L. A. van der Schee en dr
Went.
Russische lof.
Na de presentatie van deze ver
handelingen werden er door Russi
sche, Duitse en Amerikaanse afge
vaardigden verschillende vragen aan
dr Went en dr De Bruijn gesteld. De
Russische gedelegeerde, dr Vladi-
mirskij liet zijn vraag naar de sa
menstelling van de pomp in de ho
mogene reactors voorafgaan door een
uiting van lof voor de door de
Nederlanders beschreven systemen,
die hij prees als „een zeer veel belo
vende wijze om de behoefte aan
goedkope reactors te dekken".
De heren Went en De Bruijn ver
klaarden na de zitting dat zij zeer
voldaan waren over de reacties der
deskundigen op hun verhandelingen,
daar uit die reacties hun positieve
belangstelling was gebleken. De vra
gen tijdens de discussieperiode zou
den ongetwijfeld leiden tot verdere
informele bespreking tussen hen en
verschillende van hun toehoorders en
dit voox'tgezette contact noemden zij
van grote waarde.
Kernreactor van goud
Amerikaanse geleerden nemen op
het ogenblik proeven met een nieuwe
kernreactor, die gedeeltelijk van
goud is gemaakt.
Dit wordt bekendgemaakt in een
Amerikaanse rapport, dat Maandag
aan de internationale atoomconfe
rentie te Genève is voorgelegd.
Volgens het rapport worden de
kosten van het goud, dat in de reac
tor is verwerkt, weer goedgemaakt
door de eenvoudige samenstelling
van de reactor. De totale, kosten van
de reactor zijn „laag".
Scheepswerf in Athene in
Nederlandse handen
Opdracht van Ned. dok- en
scheepsbouwmaatschappij
Naar van gewoonlijk goedingelichte
zijde uit Athene wordt vernomen is
„in belangrijke mate" overeenstem
ming bereikt tijdens onderhandelin
gen tussen vertegenwoordigers der
Nederlandse dok en scheepsbouw
maatschappij-Amsterdam en Griekse
autoriteiten over de verwerving, we
deropbouw en exploitatie van de
Scraramanga scheepswerf naby
Athene door de Nederlandse maat
schappij.
Vertegenwoordigers der Neder-
landsche dok en scheepsbouw maat
schappij zijn, aldus wordt nog ge
meld, naar Amsterdam vertrokken,
nadat zij de plaatselijke vertegen
woordigers hebben gemachtigd de
onderhandelingen met de Griekse re
gering voort te zetten en het con
tract op te stellen, waarvan de on
dertekening binnen 6 weken wordt
verwacht.
(Op bovenstaand bericht weigert de
Nederlandsche dok en scheepsbouw
maatschappij elk commentaar re
dactie A.N.P.).
Sinds de tweede wereldoorlog vielen
de ,Zisterdorfolievelden onder de
administratie van Rusland. Zaterdag
zijn zij weer in handen van de Oos
tenrijkers overgegaan, ten bewijze
waarvan de rode ster boven de ingang
van het administratiegebouw omlaag
gehaald wordt.
Ernstig ongeval bij
motorwedstrijden
Eén dode en vele gewonden
Een ernstig ongeval, waarbij één do
de en verscheidene ernstig gewonden
te betreuren waren, heeft zich voor
gedaan tijdens motorwedstrijden op
een circuit te Lecco in Lombardije.
De kampioen van Italië in de zijspan-
klasse, Ernest Merlo, die trachtte zijn
concurrent Carlo Carrano te passeren,
kwam met deze in botsing en raakte
de macht over zijn stuur kwijt. Met
een snelheid van 100 km per uur reed
hij op het publiek in. De partner van
Merlo, Matio Magri, vloog tegen een
boom en overleed op slag tengevolge
van een schedelbasisfractuur. Marlo
zelf, de aangereden Carrano, en diens
teamgenoot, alsmede drie toeschou
wers liepen ernstige verwondingen op.
De wedstrijden werden gestaakt.
„HAVENBARONNEN" LATEN DE TANDEN ZIEN.
Werk in de haven ligt
grotendeels stil
(Van onze speciale verslaggever)
In de Rotterdamse Waalhaven liggen de zeeschepen in dubbeldikke
rijen op stroom op lossing te wachten. De havenbedrijven in de Maasstad
zouden zeker drie a vierduizend man meer tewerk kunnen stellen, dan er de
laatste jaren zijn geweest. Links en rechts hebben ze geprobeerd mensen
aan te trekken. Het tekort aan arbeidskrachten bleef. Desondanks hebben
ze Zaterdagmorgen, het chicaneren van het Onafhankelijk Verbond van
Bedrijfsorganisaties (het O.V.B.) beu, het historische besluit genomen on
geveer tienduizend van de dertien- a veertienduizend havenarbeiders te
ontslaan.
De aangetelrend-verzonden ontslagbriefjes, waarvoor de P.T.T. over
werk moest verrichten, hebben de mensen Maandagmorgen bereikt, kort
voor het uur, waarop ze zicli gewoonlijk melden bij de bureaux, waaraan
de werkverdeling in het havenbedrijf is gedelegeerd. Het bericht heeft hen
volkomen verrast. Hoewel de laatste tijd meermalen van werkgeverszijde
was gedreigd met „ernstige gevolgen", had men niet verwacht, dat de pro
testactie van Zaterdag, waarbij de arbeiders werden aangezet het werk
na 12 uur niet eerder te hervatten dan Maandagmorgen 8 uur, zo'n scher
pe tegenzet zou opleveren.
JHoe groot de verrassing geweest
is, bleek Maandagmorgen tijdens de
inderhaast belegde vergadering in
„Odeon", die een zo opvallend rustig
verloop had, dat men het gevoel
kreeg met een geslagen groep te ma
ken te hebben.
Men mag niet verwachten, dat de
situatie zo kalm zal blijven. Rotter
dam rekent er tenminste niet op.
Reeds deze Maandagmorgen zag men
op de Pieter de Hooghweg en Heem
raadsingel, aan de Lloydkade en
Westzeedijk, waar de kantoren ge
vestigd zijn van werkgeversorgani-
tïes en de Centrale Bond van Werk
nemers in het Transportbedrijf, tal
van dubbele politieposten. De gezag
voerder van een bananenschip trok
reeds de consequentie, dat het ver
standiger voor hem was naar Bre
merhaven op te stomen en daar te
lossen, dan te wachten tot het Rot
terdamse conflict voorbij zou zijn.
Jonge Goessenaren zorgen zelf vom
hun dagelijkse voeding op de kam
peerboerderij ,JDe Dishoek". Zij kwa
men al vele malen naar dit unieke oord
voor de kampeerders.
Foto P.Z.C.
Hoeveel van de ongeveer twee hon
derd veertig zeeschepen, die de laat
ste tijd dagelijks Neerlands eerste
zeehaven komen binnenvallen, zullen
dit voorbeeld volgen?
Ernstig besluit.
De werkgevers ziin zich de draag
wijdte van hun opvallende besluit
zeer wel bewust. Ze beseffen ten vol
le, dat ons land een niet te schatten
economische schade wordt toege
bracht. Ze beseffen ook, dat de kans
niet gering is, dat de Amsterdamse
havenarbeiders en misschien ook die
van Zaandam, Dordrecht of Delfzeil,
zich aanstonds solidair zullen verkla
ren met de Rotterdamse collega's.
Dit alles heeft hen niet kunnen
weerhouden, na overleg met ver
schillende instanties, de tanden te
laten zien. Zoals gezegd, ze zijn
het chicaneren beu. Het chicane
ren van de O.V.B., de niet tot
georganiseerd overleg toegelaten
communistische mantelorganisa
ties, waarvan een groot aantal
Rotterdamse havenarbeiders
meer in het bijzonder de „losse"
arbeiders lid is. (De O.V.B. is
de tegenhanger van de Amster
damse E.V.C., waarbij een zeer
groot aantal van de hoofdstedelij
ke bootwerkers is aangesloten).
Ontevredenheid.
De grondoorzaak van het thans
uitgebroken conflict, waarvan de
duur dit keer zeker niet voorspeld
kan worden, is ontevredenheid over
de door de Centrale Bond van Werk
nemers in het transportbedrijf, de
Christelijke Bedrijfsgroepen Centrale
in Nederland en de R.K. Bond van
Transportarbeiders „St. Bonifacius"
bereikte resultaten, bij het overleg
over een nieuwe C.A.O., die 1 Augus
tus van kracht werd.
De daarbij verkregen verbeterin
gen in loon- en arbeidsvoorwaarden
gaan tal van Rotterdamse en ook
Amsterdamse havenarbeiders niet
ver genoeg. Ze willen een einde aan
het oude Nederlandse havengebruik
om het werk, deels op Zaterdagmid
dagen en zelfs Zondagen af te ma
ken, en daarmee een regeling van de
arbeidstijd, zoals die in Londen al
langer wordt gekend. Ze verlangen
een bepaalde ploegf nsterkte, en een
Het Wereldgebeuren
Japantien jaar
na de nederlaag
Op 15 Augustus 1945 werd Japan
opgeschrikt door een welhaast
ongelofelijke gebeurtenis: kei-
ze: Hirohito kwam zélf voor de mi
crofoon. En de Japanners hoorden
over de „atoombom" en de „totale
overgave" en geen oproep om de
strijd tot de laatste man uit te vech
ten.
In de „FrankfurterAllgemeine Zei-
tung' schrijft Lily Abegg uit Tokio
over haar ietwat ongewone beleve
nissen in die dagen. Tot op die datum
werden de ..bondgenoten" als leden
van het geminachte en gehate blanke
ras zonder meer geduld. Nauwelijks
een half uur. nadat de Japanse fa
milie, waar deze Duitse in huis was.
in tranen de schier verpletterende
mededeling had vernomen, kwam de
zoon des huizes al informeren of zij
hem Engelse les kon geven. Toen zij
zich een uur later naar het station
begaf om met een der overvolle trei
nen te reizen, werd haar voor het
eerst een zitplaats aangeboden. Twee
Duitsers die in khaki in Tokio plach
ten rond te wandelen, vertelden vol
leedvermaak, dat men ze voor Ame
rikanen had gehouden. Zij waren nog
nooit zó goed behandeld.".....
De Japanse overheid zorgde voor
een welkom aan de Amerikaanse
tro pen als rold het een groep
toeristen, die men letterlijk niets
moest weigeren. Overal verrezen de
erepoorten met schone opschriften als
„Welkom, geallieerde strijdkrachten"
en in de door de bombardementen
verwoeste havensteden schoten de
danslokalen als de bekende padde
stoelen uit de grond. De geisha's, die
tijdens de oorlog in de fabrieken
moesten werken, werden naar de
kustplaatsen gezonden en de Japanse
beambten en officieren gaven een vol
ledige voorstelling van de volstrekte
overgave. Alleen de boeren bleven
rustig doorwerken op het veld. zoals
zij dit altnd doen in tijden van oor
log of vrede.
Zes jaar lang, van 1945 tot 1951,
duurde in Japan deze MacArthur
en pro-Amerikaanse roes. Het
thuisfront had het begeven en de Ja
panners haastten zich van hun over
winnaars te leren. Amerikaans werd
de grote mode. Op 4 Juli de Ame
rikaanse onafhankelijkheidsdag
wist een vreemdeling in Japan niet
of hij zich niet bij vergissing in de
U.S.A. bevond: overal de Stars and
Stripes en feesten tot in het onein
dige.
Maar dezelfde lieden, die zich toen
zo ijverig voor Amerika uitspraken,
zijn thans veranderd als een blad aan
de boom. Sinds ongeveer 1952 ove
rigens het jaar van het San Franeis-
co-verdrag kent Japan de twijfel
aan het bondgenootschap met de
Amerikanen. Me:1 kwam tot de ont
dekking, dat er nog andere wereld
machten waren als de Sowjet-Unie
b.v. De opkomst van het rode China
sprak al evenzeer tot de verbeelding.
En Japan, dat zich langzaam herstelt
van de schade uit de tweede wereld
oorlog, wenst zich niet te verliezen in
nieuwe vijandschanpen, daarom te
meer niet, waar dit in het voordeel
schijnt van anderen.
Doch militair, economisch en poli
tiek is Japan geheel aan de Ameri
kanen gebonden. Vandaar misschien
als mogelijk „tegenwicht": de be
langstelling voor de communistische
landen als de Sowjet-Unie en de re
publiek van Peking. Anti-communis
ten gelden als reactionairen en vaak
wórdt verwezen naar de doelbewuste
politiek van Tsïoe En-Lai en zijn po
litieke medestanders.
De Jananse politie spreidt weer de
zelfde river ten toon als het er
om gaat buitenlanders te bespi-
onneren net als vroeger de be
lastingen voor de vreemdelingen zijn
verzwaard en de buitenlandse firma's
staan voor dezelfde belemmerende
bepalingen. Dit alles noemt de Japan
ner „de terugkeer naar de normale
toestand". Na de periode van het res-
nect voor en het eerbetoon aan het
blanke ras wordt thans weer gespro
ken van het recht op-een eigen'be
staan voor het Japanse volk. De
kranten publiceren vele artikelen,
waarin het egoïsme, het gebrek aan
moraal, de zucht naar genot van de
Amerikanen wordt gehekeld.
Zal dit anti-Amerikanisme door
slaggevend ziin? De schrijfster be
twijfelt dit. Vandaag is het de wens
naar neutraliteit, diè de gemoederen
bezig houdt. Na een nederlaag als ge
volg van de enorme fouten van zijn
politieke leiders, hoopt men in Japan
thans op de voordelen van een poli
tiek, die voorzichtig en alle vóór- en
nadelen afwegend Japan buiten de
internationale verwikkelingen houdt.
KEIZER HIROHITO:
zélf voor de microfoon.
