„Le Vieux Doelen" in Den Haag heeft eeuwenoude geschiedenis KLANKBORD Moeizame luchtcartering op Nederlands Nieuw-Guinea VRIJGEZELLEN-CONGRES IN GREVENBICHT DINSDAG 2 AUGUSTUS 1955 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT VERMAARD HOTEL VERDWENEN Van Doelhuys tot regeringshotel (Van onze Haagse redacteur). Over de ruwe keien van het deftige Haagse Tournooiveld bolderen enige karossen in de richting van de statige gebouwen, die dit plein aan de zijde van de Hofvijver afsluiten. Vóór de St. Jorisdoelen en vóór de St. Bastiaans- doelen houden de koetsiers hun paarden in om het illustere gezelschap de gelegenheid te geven uit te stappen en zich in de Doelhuysen te begeven. De ingewijden weten, dat zich onder de talrijke vreemdelingen, die de lan ge en vermoeiende reis van Rusland naar Holland gemaakt hebben, incog nito Czaar Peter de Grote van Rusland en zijn gemalin de Czarina bevinden en dat zij hun intrek zullen nemen in de rijke vertrekken van het Doelhuys, dat hun enige tijd tot hotel zal dienen. Dat is een hele eer: voor 's-Gra- venhage, voor het Schuttersgilde, dat eigenaar is van het Doelhuys en voor de Czaar en Czarina. De St. Jorisdoelen is namelijk geen echt logement. Het had oorspronke lijk een geheel andere bestemming, doch de hoge vorstelijke gasten zul len er in het jaar 1697 tijdelijk verblijfplaats mogen kiezen. Neen, de doelhuysen zijn steeds streng particulier terrein geweest voor een selecte groep van Hage naars. Dat is eigenlijk een lange ge schiedenis, die wij kort zullen ver tellen. Het oudste bewaard gebleven ge schrift, waarin van het Doelhuys sprake is, dateert uit 1382, onder de regering van graaf Willem V van Beieren. In het huis kwamen de rid ders van St. Joris samen om er hun vermaarde gelagen te houden en er hun schitterende feesten te vieren. De St. Jorisgezellen waren omstreeks 1290 door graaf Floris V tot een broederschap bevorderd. Zij oefenden het boogschieten achter het gilde- huis vandaar de naam Doelhuys en zij hielden hun tournooien op het plein ervoor, dat tegenwoordig nog altijd Tournooiveld heet. Rondom het Doelhuys bezat het gilde een uitgestrekt erf in erfpacht. aarvan stond Karei de Stoute in 1472 anderhalve morgen in eigendom af, om er een gebouw op te stichten ter verpozing van de ridders en om er te goeder naam en faam bekend staande gasten te ontvangen. De graaf bedong, dat het voor hem en zijn stedehouders steeds open zou zijn. GEEN VOORSPOED. Het nieuwe Doelhuys, dat in de plaats van het oude gebouw kwam, heeft geen voorspoed gebracht. Wel licht is door de heren te veel geëist en heeft de wijn er diwijls te over vloedig gevloeid. Het gilde raakte langzamerhand zelfs in de schulden en het moest daarom meermalen stukken grond vervreemden. Het ge bouw begon te vervallen en het i3 vermoedelijk daarom, dat aan de kas telein vergunning verleend werd om bij voorkomende gelegenheden aan zienlijke reizigers, die er zouden wil len logeren, enige kamers ter be schikking te stellen. Dit was een belangrijk besluit. Het bepaalde de verdere historie van het Doelhuys, dat dus reeds eeuwen ge leden het karakter van een exclusief hotel kreeg, voornamelijk bestemd voor de aanzienlijken dezer aarde. De kastelein maakte van zijn vrij heid gebruik door in 1697 een bui tengewoon Russisch gezantschap, be staande uit 270 personen, onderdak te verschaffen. Er hebben legio gasten van ko ninklijken bloede gelogeerd. De St. Jorisdoelen diende in 1780 de Zweed se koning tot residentie. BALS EN FEESTEN Nadat de St. Jorisdoelen „loge ment" geworden was, werden er in de latere tijd ook concerten gegeven en hield men er andere bijeenkom sten. Het werd zelfs vermaard om zijn prachtige feesten en danspar tijen. In de kermisdagen, die in Den Haag zo befaamd waren, dat buitenlandse vorsten ervoor overkwamen, was „le Vieux Doelen" meestal het middel punt van de feestvreugde der élite. In 1790 moest men 22 stuivers entrée betalen een hoog bedrag voor die jaren en dan was het „tabak ro ken" nog niet eens toegestaan. Zelfs Spel (I)In Monte Carlo verscheen ook ditmaal de dame, die ééns in het jaar op haar verjaardag haar echtgenoot vergezelt naar de speel zaal. Zij kwam overeen met haar man op 34 duizend francs in te zet ten, evenveel lentes als haar leven telde. Manlief was op eigen gelegen heid aan het opereren maar nader hand vroeg hij haar of zij iets ge wonnen had. „Neen", antwoordde ze, „ik wilde echt eens jonger zijn en daarom had ik op 29 ingezet SPEL (II): In Umea, Noord-Zwe denspeelden hinderen met papieren vliegtuigendie zij gemaakt hadden van bankbiljetten. Men heeft voor een waarde van ongeveer twee dui zend gulden kunnen redden. DURE SPEER. Een haai van. onge veer 1.80 meter, razend geworden doordat hij getroffen was door de speer van een visser, heeft deze man aan de kust van Florida drie km de zee in gesleept. De visser verklaarde, dat hij zich liever vasthield dan dat hij zijn dure speer zou verliezen. Hij zwom terug naar zijn boot, nadat de speerpunt uit de kop van de haai was losge raakt. FIJNE MANIEREN. „Fijne manie ren hebben ze hier" meende de poli tie in het Beierse plaatsje Fürth, toen uit een venster het bot van een karbonade met veel kracht naar bui ten werd geslingerd. Daarbij werd een voorbijganger zodanig getroffen, dat hij in het ziekenhuis verbonden moest worden. in 1804 midden in de benarde Franse tijd, werd er tijdens de kermis in „le Vieux Doelen" graag feest gevierd. „Een brïllant orkest gaf in de fraai geïllumineerde tuin concerten". In de vorige eeuw verminderde gaandeweg het aantal leden van de „illustre confrérie van St. Joris" en steeds meer moest het gebouw als logement worden gebruikt. In 1850 besloten de laatst overgebleven rid ders van St. Joris Otto Graaf van Bylandt, Baron van Nagell van A'mp- sen en Baron van der Capellen tot verkoop van de „Ouden Doelen". Eigenaar werd de heer J. J. van San ten, die een jaar tevoren reeds het belendende pand had aangekocht. In „le Vieux Doelen" werden eer tijds de bals gegeven, waar adel en diplomatie, elkaar in de prachtig ver sierde salons ontmoetten. Ook leden van het Hof verschenen er graag. Voor de bals gebruikte men de grote zaal, waar eertijds de beroemde schuttersmaaltijden werden richt. f«l!!lllll!lllllllll!lll[!llllllllll!!!lll!lll!ll[lllllllllllll!l!ll!l>llllllll>HII| Ij Het beroemde historische l§ p hotel „le Vieux Doelen" in Den Haag werd gisteren gesloten, p EE In de geschiedenis van dit p hotel, althans van het gebouw, waarin het is ondergebracht, komen de namen voor van Flo- ris V, Karei de Stoute, Czaar n H Peter de Grote en koningin Isabella van Spanje. De groten fi der aarde hebben er gelogeerd, p --- Het was na de tweede we- reldoorlog een tijdlang rege- p ringshotel. De gasten van de p Nederlandse regering logeer- ee den er en er werden regerings- p p diners gegeven. lll!lilllllllllllllllfl]illll Sabena gaat op Moskou vliegen De directeur van de Belgische luchtvaartmaatschappij, Sabena, Deswarte, heeft Maandag te Braz- zavilla verklaard dat de Sabena thans onderhandelingen voert met de Sow- jet-Unie over het openen van de eer ste luchtverbinding tussen het Wes ten en Moskou. Hij verklaarde tegenover verslag gevers dat de Sabena besprekingen is begonnen met een Russische han delsdelegatie, die thans België be zoekt. De besprekingen zouden waar schijnlijk volgende maand in Moskou worden beëindigd. Minder belangstelling. In Grevenbicht is ook dit jaar weer het „wereld vrijgezellencongres" ge houden. Er waren 700 inschrijvingen doch er zijn er slechts 200 gekomen. In het weekend heeft men zich uit stekend vermaakt in dit Limburgse plaatsje met modeshows, dansen en een causerie van Godfried Bomans. Maandag was de belangstelling weer verminderd niettegenstaande de ver schillende dans- en cabaretattracties en de folkloristische manifestaties van het verbranden der vrijgezellenpop- pen. De Limburgse letterkundige F. van Oldenburg Ermke, zelf een verstokt vrijgezel, sprak Maandag over het onderwerp: „De vrijgezel en de vrouw". In deze toespraak peilde spreker de situatie van de vrijgezel met vaak geestige en puntige opmer kingen, maar niettemin met een on dertoon van ernst. In deze ernstige beschouwing hield hij aan de vrijge zellen een spiegel voor van troost, niet van bemoediging, want de vrijheid om vrijgezel te blijven vindt volgens spreker haar oorzaak in allerlei om standigheden welke met het proble matieke ideaal van vrijgezellendom vaak weinig te maken heeft. Dat de problemen van het vrijgezel- zijn vaak in overstelpende mate op de celibatairen instormen, bleek uit de gedachtenwisseling, welke na afloop van de inleiding van de spreker met deze werd gevoerd in een kring van 25.000 op lot 12331 Op lot no. 12331 van de 528ste Staatsloterij is gisteren een prijs van 25.000,gevallen. ernstig gestemde vrijgezellen. De or ganisator van hét vrijgezellencongres, de heer G. Greyn en de burgemeester van Grevenbicht, mr. L. Corten, heb ben in het verloop van deze dagen aanleiding gevonden om ook het vol gend jaar de reeks wereldvrijgezellen- congressen te Grevenbicht voor te zet ten. Hoewel het congres zelf, wat zijn besprekingen betreft, Maandag is ge sloten, worden de feestelijkheden, welke een prettige entourage vormen voor deze congresdagen, nog vandaag voortgezet. Het hotel „Le Vieux Doelen", zoals men het thans leent. Een modern hotel in een oud gebouw met een bewogen geschiedenis. Achtjarige jongen werd aangereden en ontvoerd Met gebroken been in de auto Een achtjarige Dordtse jongen heeft Zondagavond een niet alleen pijnlijk, maar ook angstig avontuur beleefd. Hy werd aangereden door een personenauto, bestuurd door de 23-jarige koopman J. van E. uit Dor drecht, die iets te diep in het glas had gekeken. De jongen kwam te vallen en brak zijn linkerbeen. De chauffeur ge raakte door dit ongeval kennelijk in paniek. Hij pakte de jongen op en legde hem en de fiets in de auto. Daarna reed hij met grote snelheid in dc richting van de Moerdijkbrug. Mensen, die op enige afstand deze ontvoering hadden gezien, maar haar niet hadden kunnen verhinderen, waarschuwden onmiddellijk de po litie. Deze zette een achtervolging in met het resultaat dat de wagen in de Dordtse Biesbosch kon worden aangehouden. De chauffeur en de gene die bij hem in de auto zat wer den gearresteerd. De jongen is naar het gemeenteziekenhuis gebracht. Rheuma verrassingsactie. Het nationaal rheumafonds te Rot terdam, heeft meegedeeld, dat de be kendmaking van „het geheim", niet zal geschieden zoals op de verras- singscouvertjes staat aangegeven, op 9 Aug., doch een week later, name lijk op Dinsdag 16 Aug, Overeenkomst met Roemenië over vrijlating Fransen Exportverbod opgeheven Tussen de Franse en de Roemeense regering is een overeenkomst bereikt over de vrijlating van vijf Fransen, die in Roemenië worden vastgehou den. Naar aanleiding hiervan heeft de Franse regering het verbod op de ex port van Franse goederen naar Roe menië opgeheven, aldus wordt in een communiqué van het Franse ministerie van buitenlandse zaken medegedeeld. Tot het verbod was 18 Juni j.l. be sloten. „In het verlangen de betrekkingen te verstevigen, zijn beide regeringen overeengekomen de culturele uitwis seling tussen de volksrepubliek Roe menië en Frankrijk uit te breiden", aldus het communiqué. „De Telegraaf" verboden in Indonesië. Volgens het in Djakarta verschij nende blad „Indonesia Raya" heeft de Indonesische regering met ingang van 12 Juli j.l. de invoer van de „De Telegraaf" verboden. Dit be sluit zou zyn genomen in het belang van de openbare veiligheid, daar dit Nederlandse dagblad „er steeds op uit is de republiek Indonesië in discrediet te brengen", aldus „Indo nesia Raya." Naar P.I.A. meldt kon geen offi ciële bevestiging van dit bericht in Djakarta worden verkregen. De politie meldt, dat 34 personen wor den vermist na een hevige uitbarsting van de vulkaan Nilahue, ongeveer 900 km ten Zuiden van Santiago in Chili. AFBAKENING VAN DE GRENS In kleurige costuums, die behangen waren met. rinkelende belletjes, de monstreerde Maandagavond een groepje Engelse jongens en meisjes enkele volksdansen uit hun geboorte land. De „Rodding Valley Folk Dan cers" toonden hun bedrevenheid in stok- en zakdoekdansen, die op de Grote Markt in Vlissingen werden op gevoerd. Er waren dansen bij, die uit de Middeleeuwen stammen en ook de originele „squaredanc-e", die later in de Verenigde Staten zo populair is geworden, stond op hun programma. Het werd pas echt gezellig, toen vele Slechts 7 minuten per dag luchtfoto's maken „Gemiddeld is het in Nieuw-Guinea dagelijks maar zeven minuten mo gelijk om luchtfotografie te verrichten ten behoeve van carteringen. Vry- wel nergens ter wereld zijn de weersomstandigheden voor deze wijze van cartering zo ongunstig als liier". Dit vertelde ons de adviseur van het ministerie van overzeese rijksdelen voor carteringsaangelegenheden, de heer C. A. J. von Freitag Drabbe, die op het ogenblik reeds enkele dagen in Hollandia vertoeft, „Dit duidt er wel op", zo zei hij, „dat het geen geringe opgave is de grote meervlakte binnen het tijdsbestek van een half jaar, zoals we ons hebben voorgesteld, in kaart te brengen". De Aero-carto van de K.L.M. heeft een opdracht gekregen van de rege ring om verschillende gebieden van Nieuw-Guinea te fotograferen, geza menlijk met 'n oppervlakte van onge veer driemaal Nederland. Voor over leg vertoeft in Hollandia de directeur van Aero-Carto, de heer Th. J de Bruyn. Het is onder meer de taak van de heer Drabbe contact te houden met de bemanning van de K.L.M.-dakota, die speciaal voor deze luchtfotografie is uitgerust. Van geheel Westelijk Nieuw-Guinea is een „cover" aanwe zig aan luchtfoto's, maar de grote meervlakte ontbreekt daarin. Dit ge bied gaat men nu eveneens op de ge voelige plaat vastleggen. De bemanning van de Dakota heeft al een andere opdracht achter de rug, namelijk de luchtfotografie van het Koembe-areaal, waar het gouverne ment een proefpolder voor mechani sche rijstbouw aanlegt. De foto's wer den verticaal met het modernste ma teriaal genomen: grote camera's van een Zwitserse fabriek, die opnamen kunnen produceren van zulk een voortreffelijk gehalte, dat zij tot praetisch iedere gewenste schaal kun nen worden vergroot. Deze foto's wor den naar Nederland opgezonden om te worden ontwikkeld. Aan de foto's kunnen verschillende gegevens worden ontleend over be groeiing, vochtigheid en wat dies meer zij, terwijl zij ook stereoscopisch lees baar zijn. Bovendien lenen de foto's zich uitstekend om zeer nauwkeurige kaarten op iedere gewenste schaal samen te stellen. De grens. Los van deze cartering van de grote meervlakte speelt nog een pro bleem. waarover men zich op het ogenblik beraadt een rol, namelijk de grensbepaling tussen O, en Westelijk Nieuw-Guinea, waaromtrent nog be sprekingen worden gevoerd met Australische autoriteiten. Er is een voorstel ter tafel gebracht, om een 20 km brede strook over deze denk beeldige grens de 141ste lengte graad te leggen, van Noord naar Zuid, en vooraf daarin een aantal punten te markeren. Deze punten zul len vliegers o.m. aanwijzing kunnen. jongens en meisjes uit het talrijke pu bliek min of meer vrijwillig in de kring loerden opgenomen en op de vrolijke tonen van een accordeon de ingewikkeldste dansfiguren uitvoer den. Het groepje maakt een rondreis door Nederland, die veertien dagen zal duren en waarbij in een gechar terde bus meer dan duizend kilometer zal worden afgelegd. Overal zullen zij optreden, deze jongens en meisjes uit de voorsteden van Londenin de grootste steden en in de kleinste dorpen. geven, waar zij zich ongeveer bevin den. Als dit zijn beslag krijgt, zullen de ze punten door een gezamenlijke, Ne derlands-Australische ploeg worden gemeten, om de juiste geografische ligging te vinden. Met andere woor den: de 141ste lengtegraad wordt in het terrein bepaald. Men neemt aan, dat met deze werkzaamheden een jaar gemoeid is. Gr ondv erkenning. Een ander punt, waarop de heer Von Freitag Drabbe zrjn aandacht richt, is de cartering door de Neder landse cartografische dienst, waar mee waarschijnlijk begin '57 in Nw- Guinea zal worden begonnen. Een af deling van deze dienst zal dan in het terrein verkenningen moeten doen en op de grond dus de nieuwe kaart, die aan de hand van luchtfoto's is ver vaardigd, moeten verifiëren. De af werking van deze luchtopnamen ge schiedt bij de topografische dienst te Delft. De aanvullingen, die eventueel op de terreinverkenningen worden aan gebracht bijvoorbeeld bospaden die door het dichte geboomte uit de lucht niet kunnen worden geconstateerd worden te zijner tijd naar Delft opge zonden. Zo verkrijg men een grote kaart van 1 25.000 en 1 50.000, die heel geleidelijk van Nieuw-Guinea zal verschijnen. Hierbij zij vermeld, dat eerst foto's zullen worden genomen van bepaalde projecten of objecten, die in enige vorm van uitvoering zijn, waarna stelselmatig kaarten op déze schaal kunnen worden vervaardigd. Bij de Nederlandse topografische dienst, zo deelt onze zegsman tenslot te mede, heeft men het voornemen uit het bestaande kaartenmateriaal plus wat er nog komt, een kaart van geheel Nieuw-Guinea te vervaardigen van een schaal van 1 op 100.000. Als de foto's, die voor deze aanvulling noodzakelijk zijn, volgens schema kunnen worden gemaakt, kan de gro te kaart op 1 September van het vol gende jaar vei'schijnen. Dan zal men een kaart rijk zyn, die dit kolossale gebied van 13 maal Nederland be strijken zal en in de plaats kan wor den gesteld van de huidige, mogelijk ook onjuiste exemplaren op kleinere schaal. „Zeeslag" in Straat van Formosa. Kanonneerboten van de nationa- listisch-Chinese marine hebben Maan dag twee kleine communistische ka nonneerboten zwaar beschadigd in 'n „zeeslag" met een „grote" commu nistische vloot in de straat van For mosa, aldus heeft het nationalisti sche ministerie van defensie bekend gemaakt. De zeeslag duurde onge veer een half uur. Het Wereldgebeuren Congo: Kostbaar bezit Lebensraum...", brulde Hitler in de dagen vóór de eerste we reldoorlog. De Duitse aan spraak op koloniën was hem maar al te bekend uit de tijd van Keizer Wilhelm en krachtens het recept van Göbbels, dat herhaling een ze ker effect heeft, schreeuwde ook de Führer van alle Germanen van Lrjd tot tijd om dit bezit. Doch evenmin als dit Mussolini geenverzame laar van woestynen geholpen heeft, mocht het de Duitsers baten. Maar men wrijft zich toch wel even de ogen uit by het lezen van de onthullingen van L. S. Amery, die in de tweede wereldoor log Brits minister van India en Bir ma was. In het derde deel van zijn biografie „Mijn politieke leven" ver telt de auteur, dat premier Neville Chamberlain in 1937—1938 het denk beeld koesterde Hitier tevreden te stellen door hem Afrikaanse gebie den van België en Portugal aan te bieden. Chamberlain stelde Frankrijk van dit voornemen op de hoogte maar... België en Portugal niet. Zóver was de politiek in de geest van Mtinchen al gevorderd, dat de ,,umbrella-man" tezamen met de Franse premier Chautemps en diens minister van buitenlandse zaken Delbos met de Duitsers over een re geling wilde onderhandelen. Hitier moest beloven geen oorlog met Engeland te voeren en Engeland zou van zyn kant de Duitsers de vrije hand in Centraal Europa laten. Om een regeling in Europa nóg aantrek kelijker te maken wilde men Duits land Togoland, Kameroen en Tan- ganjika aanbieden. Kwamen er be zwaren van Zuid-Afrika dan zouden stukken van Belgisch Congo en Por tugees Angola worden „weggege ven". Wat deze landen daarvan zouden zeggen of wat er zou gebeuren als Hitier de overeenkomst van zijn kant schond, nadat hij zijn koloniën had gekregen, werd blijkbaar niet over wogen. Intussen hebben de Duitsers ook wel wat geleerd, als men ten minste hun officiële woordvoer ders mag geloven. Volgens dr. Ger- stenmaier, president van de West- duitse Bondsdag, die thans met een groep Duitsers in de Congo o.a. aan het jachtvermaak deelneemt, hebben zyn landgenoten geen belangstelling meer voor koloniën. Algemeen is men. volgens Gerstenmaier, van ge voelen dat Duitsland zijn koloniën voorgoed verloren heeft. Bepaald rouwig behoeft men er niet om te zyn, zo vond de president van het Westduitse parlement, wanneer men ziet naar de moeilijkheden, waarme de de z.g. koloniale mogendheden te kampen hebben. Duitsland vecht voor zijn bestaan, aldus dr. Gersten maier, en het heeft geen lust om zich extra zorgen op de hals te halen. Met nadruk ontkende deze auto riteit ook, dat de geruchten over hernieuwde Duitse eisen en een mo gelijke herverdeling van Afrika ook maar een schyn van waarheid be vatten. Iets anders is natuurlijk: de afzet, van koloniale consumptiegoede ren. De mogelijkheid bestaat, dat Duitsland zou kunnen medewerken aan een verdere ontsluiting van de Congo door op grote schaal produc ten als koffie en katoen af te nemen. Maar hierover sprak Gerstenmaier geen oordeel uit. En intussen zit men in de belang hebbende Belgische kringen met wantrouwen in het hart tegenover Amerikaanse plannen tot investe ring. Men is niet tevreden over mi nister Buisseret en zijn besprekin gen met leden van de F.A.O.-missie en de aanbevelingen van de groep Amerikaanse industriëlen, die een studiereis door de Congo maakte. Blijkbaar heeft de minister het ini tiatief tot deze Amerikaanse acti viteit genomen. Het middel om aldus méér geld te krijgen schijnt bepaal de groepen van Belgen evenwel erger dan de kwaal. Voorts zijn zij ongerust over het grootscheepse plan om in de Congo een electrische centrale van 20 rml- lioen kw te bouwen welke even veel stroom kan leveren als West- Europa als geheel in 1952 verbruik te. en de instelling van een offi ciéél bestuurslichaam voor de Congo, dat wel zeer verstrekkende bevoegd heden zou krijgen. Al met al kan de souvereiniteit van België in dit ge bied op de duur wel eens lelijk in het nauw gebracht worden. Stanley de beroemde een veelbestreden ont dekkingsreiziger, die België aan de Congo geholpen heeft door zijn on derhandelingen met het Belgische Koningshuis en de industriëlen van die dagen had wel gelijk: de Con go is een kostbaar bezit... Gerstenmaier: KoloniënJ Al zorgen genoeg

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1955 | | pagina 5