Leden van de Gezondheidsdienst
hebben geen invloed
Zuid-Pacificcommissie doet in
velerlei opzicht goed werk
NEDERLAND HEEFT LAAGSTE
STERFTECIJFER AAN T.B.C.
EX-KONING SIMEON VAN
BULGARIJE WERD 18 JAAR
AUSTRALISCH KLEINDUIMPJE
MET ROZIJNEN...
DONDERDAG 14 JULI 1955.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
17
EEFDESE VEEHOUDER VECHT VOOR RECHT (I).
Wet dwingt tot lidmaatschap
zonder bevoegdheden
(Bijzondere correspondentie).
De strydlust van de veehouder G. W. Voortman aan de Elzerdijk in
Eefde lijkt onblusbaar. Al sinds 1952 heeft hy ernstig verschil van mening
met de Stichting Gezondheidsdienst voor Dieren in Gelderland bij de
Wet de bestryding van de rundvee-tuberculose opgedragen over hel
plaatsen van een handtekening als bezegeling van het lidmaatschap van
de Stichting. Het zijn geen bezwaren van principiële aard, die deze een
voudige mede-eigenaar van een welvarend en kwalitatief hoog aangesla
gen boerenbedrijf tot strijd hebben opgeroepen. Het is slechts de vrees
overgeleverd te zijn aan een instantie, die hij niet kent en vertrouwt, die
hem er van weerhoudt om zijn handtekening te plaatsen onder het formu
lier, dat zijn (verplichte) aanmelding als lid van de Gezondheidsdienst in
houdt. Zijn weigerachtige houding heeft deze veehouder die een der
eersten in zijn omgeving was, die zelf de t.b.c.-bestrijding ter hand nam
reeds talloze malen voor de rechte r gebracht. Zelfs de Hoge Raad heeft
zich met zyn problemen beziggehouden. Maar zyn bezwaren heeft geen
enkel gerechtelijk college tot nu toe k unnen delen. Boete en dwang om
te tekenen, slechts dat is er tot nu toe voor de veehouder uit de bus ge
komen.
Verkoop van zijn beste beslag vee
het beste in de gehele gemeente
Gorssel zeggen kenners hangt
hem boven het hoofd, maar de heer
Voortman wil zich door die dreiging
niet uit het veld laten slaan. Hij
houdt bij dik en dun vol, dat hij zijn
vertrouwen aan de Gezondheidsdienst
niet kan geven voor en aleer de sta
tuten van de stichting via de Staats
courant openbaar zijn gemaakt. Deze
eis is in de strijd, die de heer Voort
man met nog enkele Eefdese veehou
ders voert, het zwakke punt. De
vraag is namelijk of het nodig is,
dat de statuten van de Stichting Ge
zondheidsdienst voor Dieren in Gel
derland aan een Koninklyke Goed
keuring onderworpen worden. Een
stichting is bij de Wet nog niet ge
regeld. Hier en daar noemt de Wet
de stichting, maar verder gaat de
Nederlandse wetgeving (nog) niet.
Een stichting kan worden opgericht
zowel bij onderhandse als by notarië
le akte Vereist is slechts, dat een
vermogen (een gulden is bijvoorbeeld
reeds voldoende) wordt afgezonderd,
dat er een ideëel doel is (in het on
derhavige geval de rundveetubercu-
lose-bestrijding) en dat de aanwijzing
van een bestuur, regeling van de op
volging en de plichten en bevoegd
heden van de bestuursleden geregeld
zyn.
Als regel kent een stichting geen
leden. Maar de Stichting Gezond
heidsdienst heeft daar wel ruimte
voor gelaten. Op grond van het Be
sluit van 1943 bekrachtigd door de
Wet van 1952 is het zelfs zo, dat de
minister van Landbouw, Visserij en
Voedselvoorziening bevoegd is om het
lidmaatschap van de Stichting ver
plicht te stellen voor een ieder, die
vee houdt. In de oorlogsjaren is van
de bevoegdheid geen gebruik ge
maakt, maar na de oorlog heeft de
minister haar gaarne gehanteerd. In
overleg met de Stichting van de
Landbouw, die zich belast heeft met
de organisatie van de Gezondheids
diensten, heeft de minister na 1945
provinciegewijs een verplicht lidmaat
schap doorgevoerd zodra het aantal
vrijwillige aansluitingen in de betref
fende provincie ongeveer 90 procent
had bereikt. Sinds 1950 is de situa
tie zo, dat in alle provincies voor
veehouders de plicht geldt om lid te
zijn van de Gezondheidsdienst.
De aangesloten boeren komt ech
ter geen enkele invloed toe. De Ad
vocaat-Generaal bij de Hoge Raad
mr. 's Jacob geeft dat volkomen toe
Hr. Ms. „Wakepul", een fregat van
de Britse Middellandse Zee-vloot, is
in de haven van Malta aangekomen
met als sleep een Amerikaans am-
phibie-reddingsyliegtuig, dat na een
reddingsoperatie op volle zee door de
bemanning werd verlaten. Na een ra
dio-oproep om medische hulp voor een
ernstig zieke aan boord van het koop
vaardijschip ,.JLas Piedras", 18 mijl ten
Oosten van Malta, steeg de Ameri
kaanse machine op van het vliegveld
in Tripolis. Tijdens' de „landing" raak.
te het vliegtuig evenwel beschadigd
zodat de bemanning op haar beurt
aan boord van het schip moest wor
den genomen en in Syracuse aan land
werd gezet. Het vliegtuig werd toen
achtergelaten. Op order van de op
perbevelhebber van de Middellandse
Zee-vloot voer later de „Wakeful"
naar de verlaten machine toe, bracht
vlootpersoneel als runners aan boord
van de vreemde sleep en koerste zo
met een geringe snelheid naar Malta,
waar bij aankomst op de rede deze
foto werd gemaakt.
in zijn conclusie tot verwerping van
het beroep van de heer Voortman.
De veehouders mogen wel betalen,
maar hun is geen gezag op de gesties
van de stichting toegekend. De heer
Voortman verlangt dat in zekere zin
gezien zijn persoonlijke ervaringen
in de afgelopen jaren.
Hy verzet zich daarom tegen het
plaatsen van de handtekening. Hij
wil weten waar hij aan toe is en
vraagt daarom publicatie van de sta
tuten van de Stichting in de Staats
courant, wat inhoudt dat Koninklij
ke Goedkeuring op de statuten is
gegeven.
Wel leden.
De Hoge Raad vindt dat niet no
dig. Hij aeelt niet de mening varf de
heer Voortman, dat de Stichting
Gezondheidsdienst geen stichting kan
zijn omdat zij leden kent en trekt
daarom ook de rechtspersoonlijkheid
van de stichting niet in twijfel. Let
terlijk wordt in de conclusie van mr.
's Jacob opgemerkt, dat niet kan
worden afgeleid dat een stichting
als de onderhavige (bedoeld wordt
de Stichting Gezondheidsdienst) niet
als een wezenlijke stichting zou zyn
te beschouwen en derhalve rechtsper
soonlijkheid zou missen enkel omdat
zij leden kent. De kenmerken van
een niet wezenlijke stichting zijn
hier niet aanwezig, zo vervolgde de
conclusie. Van enig winstoogmerk is
geen sprake, terwijl ook de aard ha-
rer organisatie, zoals die uit de sta
tuten naar voren komt, geenszins
dwingt tot de conclusie, dat hier in
wezen sprake zou zijn van een vere
niging of associatie. Mr. s'Jacob
haalt ook nog even de memorie van
toelichting op het wetsontwerp Stich
tingen aan. Hij schrijft, dat uit deze
memorie niet blijkt, dat de regering
van oordeel zou zijn, dat aan een
stichting, die leden kent, alleen op
die grond rechtspersoonlijkheid zou
moeten worden ontzegd. Eerder valt
daaruit op te maken zo zegt de
Advocaat-Generaal, dat de stichting
met leden wel degelyk bestaanbaar
wordt geacht, in net bizonder waar
het gaat om wat de memorie aan
duidt als overheidsstichtingen waar
onder, de onderhavige gezondheids
diensten moeten worden gerang
schikt. Hierbij komt nog, dgt de Wet
bestrijding tuberculose onder het
rundvee duidelijk de aanwezigheid
van leden ook bij de stichtingen,
waarbij rundveehouders aangesloten
moeten zijn, veronderstelt.
Handtekening
De Gezondheidscommissie van die
ren van de Stichting van de Land
bouw lichtte ons in, dat de veehou
ders wel degelyk verplicht zijn om
hun handtekening te plaatsen. In de
door de minister van Landbouw goed-
fekeurde statuten van de gezond-
eidsdiensten is namelijk bepaald,
dat de veehouder zich bij de Gezond
heidsdienst moet aanmelden door
middel van een door hem onderte
kende opgaaf. De veehouder verplicht
zich hiermede de voorschriften voor
de t.b.c.-bestrijding te zullen opvol
gen.
Juridisch dus lijkt het, dat de heer
Voortman in het ongelijk staat. Maar
zyn zaak heeft nog een andere kant.
Het is juist die, welke bij zyn col
lega's de sympathie voor zijn strijd
wegdraagt. Zijn niet toegeven aan de
dwang om het aanmeldingsformulier
voor het lidmaatschap van de Ge
zondheidsdienst te tekenen, vloeit niet
voort uit koppigheid, egoïsme of con
servatisme. Zijn houding ten opzich
te van de Gezondheidsdienst in Gel-
derland is hem ingegeven door voor
hem onprettige ervaringen. Daarop
komen we in een tweede artikel te
rug.
Waarschijnlijk tengevolge van het
ontploffen van twee gascylinders in
de keuken brak een zware brand uit
in een hotel in Kopenhagen. Het vuur
greep in het houten gebouw zo snel
om zich heen, dat er geen tijd meer
was de bezittingen van 'n aantal gas
ten te redden. Persoonlijke ongevallen
deden zich echter niet voor.
GUNSTIGE RESULTATEN
Niettemin nog tal
van problemen
Het gaat met de T.B.C.-bestrijding
in Nederland nog steeds goed] De
sterfte bedroeg in 1954 slechts 7,5
per 100.000 inwoners, waarmee vvy
voor het eerst het laagste sterftecij
fer hebben van de gehele wereld. Dit
zei de voorzitter A an de Koninklijke
Nederlandse vereniging tot bestrij
ding der tuberclose, dr. M. R. Heyn-
sius van der Berg in de Dinsdag in
Utrecht gehouden jaarvergadering.
Tien jaar geleden overleden in ons
land meer dan 5000 mensen per jaar
aan t.b.c. en in 1954 slechts 800. Al is
dat minder dan er aan verkeersonge
vallen komen te overlyden, het is
naar de mening van dr. Heynsius van
der Berg nog een belangryk aantal
en de t.b.c. eist op de leeftijd van 20
tot 30 jaar nog tien procent van alle
overledenen op. Bovendien komen er
nog jaarlyks 10.000 nieuwe gevallen
bij.
Het aantal patiënten, dat ontijdig
zijn sanatóriumkuur afbreekt, is
stijgende.
Hierdoor komen vele patiënten on-
genezen naar huis, waar zij weer een
bron van besmetting voor anderen
kunnen zijn. In ons land zyn zo al
enige epideinietjes voorgekomen,
doordat besmettelijke t.b.c.-patiënten
in een nog onbesmette omgeving de
infectie hebben verspreid.
Als tweede probleem noemde de
voorzitter de bestemming van de
lege bedden, die thans in de sanato
ria zijn. Het opnemen van patiënten
uit andere landen, waar plaatsgebrek
heerst, levert financiële moeilijkhe
den op.
Thans wordt onder het oog gezien,
de mogelijkheid om patiënten op te
nemen, die aan andere ziekten lijden.
Nederland mag zich verheugen in
een uitstekend werkende sanato
rium-verzekering, waarbij ongeveer
driekwart van de bevolking is aan
gesloten. Maar helaas, aldus spreker,
komen de aangeslotenen slechts spo
radisch uit de middenstand.
Als laatste probleem noemde de
voorzitter de nazorg, de zorg voor de
uit sanatoria ontslagen patiënten om
deze weer aan het werk te krijgen.
Misschien moge door het huidige
personeelstekort het vraagstuk min
der acuut lijken, toch achtte spreker
het een belangryk vraagstuk, omdat
het de kwestie betreft de oud-patiënt
aan dat werk te helpen, dat niet
schadelijk is voor zijn gezondheid.
|llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll|l!llll!lllllllllllllllllliilllllllllllllll|
Frans of Vlaams
In een rede ter gelegenheid s
van de Guldensporenherden- s
king heeft burgemeester Craey-
beck.x van Antwerpen gezegd, E
dat in Brussel, dat krachtens
zijn oorsprong in hoofdzaak
Vlaams is, de laatste taaltelling s
een achteruitgang van de
Vlaamse cultuur te zien heeft p
gegeven. De Brusselse voorste-
den worden in haar Vlaams be- |j
dreigd. Als de regering geen M
§j rechtvaardige maatregelen p
E neemt, zal Brussel voor Vlaan-
E deren verloren gaan.
Craeybeckx eiste gelijke rech- js
i ten voor het Vlaamse onderwijs p
in de hoofdstad. „Zij, die van p
Brussel de tweede Franse stad
van Europa willen maken, be-
e wijzen het land een slechte M
e dienst".
Wij slaken geen noodkreet, al-
dus de burgemeester, maar doen
een oproep en wij zullen ook de H
e strijd om Vlaams Brussel win- p
nen.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllH
De universiteit van Californië heeft
bekend gemaakt, een apparaat te heb
ben ontwikkeld waarmee de ouderdom
kan worden gemeten van materiaal, dat
is gevormd in de periode tussen het
ontstaan van de aarde en ongeveer 100
millioen jaar geleden. Volgens deze be
kendmaking zullen geologen nu in staat
zijn belangrijke inlichtingen te verkrijgen
over de vorming en ontwikkeling van de
LEVEN IN BALLINGSCHAP
Zal hij ooit de troon bestijgen?
Kort geleden werd de aandacht van de over de hele wereld verstrooide
Bulgaarse emigranten op Madrid gericht, waar het hoofd van hun ko
ningshuis, tsaar Simeon n zijn 18e verjaardag vierde en daardoor meer
derjarig werd. Hij is de enige zoon van tsaar Boris Hl uit het geslacht
Saksen-Coburg-Gotha, die in 1943 onverwachts aan een hartaanval was
overleden.
Hij werd als zevenjarige knaap midden in de tweede wereldoorlog tot
tsaar van alle Bulgaren geproclameerd. Voor de minderjarige heerser leid
den zijn oom Prins Kyrill, de universiteitsprofessor en politicus Dr. Bodag
Filof en luitenant-generaal Nikola Michof de staatszaken. Na het commu
nistische oproer op 9 September 1944, enkele dagen voor de intocht van
het Rode Leger, werden de regenten gevangen genomen, voor een krijgs
raad gebracht en ter dood veroordeeld.
De nieuwe regering Kimon Geor-
;ief, geleid en gecommandeerd door
le uit Rusland teruggekeerde leider
van het rode vaderlandse front, Di-
mitrow, vertrouwde tot aan de val
van de monarchie 't regentschap toe
aan een volgzaam geleerde. De knaap
woonde met zijn zuster en zijn moe
der tsarina Joanna nog tot aan de
oprichting van een volksrepubliek op
het slot Wranja, in de nabijheid van
de Bulgaarse hoofdstad, totdat ze
toestemming kregen om naar Egypte
te reizen. Tenslotte verhuisde de fa
milie naar Spanje, waar ook de Ita
liaanse dynastie zich na haar afdan
king gevestigd heeft. Want de moe
der van de thans achttienjarige, is
een dochter van de inmiddels overle
den Italiaanse koning Emanuel.
Het meerderjarig worden van tsaar
Simeon H werd in Madrid met een
familiefeest gevierd. In de jaren van
haar verbanning heeft de koninklyke
familie zich van alle politieke ver
klaringen en handelingen onthouden.
VERHOGING VAN LEVENSSTANDAARD
Malaria een groot probleem
Zojuist zijn in Noumea weer de 16 deskundigen op wetenschappelijk en
technisch gebied byeen geweest om verder te werken aan de verhoging
van de levensstandaard van de volkeren van de Stille Zuidzee.. Drie uit al
le zes in de Zuid-Pacific-Commissie zitting hebbende landen: Australië,
Nieuw Zeeland. Engeland, Nederland, Frankrijk en de Verenigde Staten.
In het byzyn van de vertegenwoordigers van de UNESCO, de FAO en
de Wereld-ezondheids-Organisatie hebben zij rapport uitgebracht over de
in het afgelopen jaar gemaakte vorderingen.
De agenda van deze bijeenkomst i De primitieve oude landbouw-metho-
was indrukwekkend. den moeten, zij het dan ook heel ge-
In de eerste plaats stonden de ver
dere ontwikkeling van de visserij, de
rijstbouw en dekokosnotenindustrieop
het programma zaken die de
grondslag vormen van het economisch
leven van deze verspreide eilanden
groep.
Verder het invoeren van nieuwe be
langrijke gewassen, de ontwikkeling
van de koraal-atols, de bestrijding
van plagen en ziekten in de landbouw,
in het bijzonder van de neushoorn-ke
ver, de verbetering van het diëet van
de eilandbewoners, de malariacontrö-
le. het vormen van coöperatieve ver
enigingen, de ontwikkeling van de li
teratuur en nog veel.
De wereld van de Stille Zuidzee is
niet langer de droomwereld van on
beroerde eilanden waarop de bewo
ners een paradijsachtig bestaan lei
den.
De oorlog heeft deze eilanden aange
raakt niet alle goede en minder goede
gevolgen van dien.
Primitieve methoden
De traditionele „copra economie"
met alle daaraan verbonden risico's
van misoogst en gebrek aan vraag op
de wereldmarkt moei. doorbroken
worden.
Zodoende heeft men >eds met suc
ces cacao ingevet., Koffie werd
reeds geïntroduceerd in Nieuw Cale-
donië en Australisch Nieuw-Guina,
terwijl ook de banaan en de peper
hun zegetocht zijn begonnen.
leidelijk aan, door meer moderne wor
den vervangen. Iets waarbij men vaak
een grote weerstand te ovenvinnen
heeft.
Ook de productie van vlees om meer
proteïne, aan het diëet toe te voegen,
is een groot, probleem. Alleen Nieuw
Caledonië heeft een voldoende vee
stapel om aan de behoefte te vol
doen.
Het is de Nederlandse deskimdige
H. van Pel, die de visserijkant van de
ze behoefte aan proteïne verzorgt. Be
tere schepen voor de visvangst en het
aanleggen van visvijvers voor water-
vis staan hier op het programma.
Ongezonde taboe's
Op het gebied van de zorg voor de
gezondheid hebben de artsen te kam
pen met diep ingewortelde taboe's en
oud bijgeloof, zoals het verbieden aan
vrouwen in blijde verwachting om
proteïnerijk voedsel te gebruiken.
De gevreesde tropische ziekte fram-
boesia heeft men practisch reeds on
der de knie, terwijl voor de tuberculo
sebestrijding verschillende sanatoria
worden gebouwd.
Malaria is vooral in Melanesië nog
een groot probleem.
Een goed voorbeeld van Westerse
gezondheidszorg der laatste jaren
vormen de Marquesas. Toen de eersle
Europeanen op deze idyllisch' eilan
den, kwamen leefden er 60 000 nboor-
lingen. Door de Westerlingen meege
brachte ziekten decimeerden de be- komt uit de schone
volking, zodat er by het uitbreken Zuid-Australische
van de tweede wereldoorlog nog maar
2.500 mensen op deze eilanden leef
den.
Thans is hun aantal echter weer
gestegen tot 4.000.
Belangwekkend is het hoofdkantoor
voor de sociale ontwikkeling, dat in
Sydney gevestigd is.
De hobby van directeur H. E. Maude
is de vorming van coöperatieve ver
enigingen. Zelf heeft hij op de Gilbert
en Elli-eilanden enige zeer succes
volle coöperatieve verenigingen ge
vormd.
Deze afdeling voor sociale ontwikke
ling heeft een litteratuurbureau, een
Daarmee is echter nog niet gezegd,
dat de jonge koning het eens is met
de gebeurtenissen, aie tot de oprich
ting van de Bulgaarse republiek
leiaden.
Sprekend zijn vader
Tsaar Simeon H is een slanke, rij
zige jonge man, die sprekend op
zijn vader lijkt. Hij behoort tot de
Bulgaarse-orthodoxe nationale kerk,
terwijl zijn naaste familieleden ka
tholiek gebleven zijn. Evenals zijn
vader werd hij in Sofia geboren, waar
hij ook de eerste klassen van de la
gere school bezocht.
Intussen kreeg hij onderricht in de
gymnasiale vakken en in vreemde
moderne talen, vooral in Spaans,
Duits en Frans. Het is interessant
dat zijn stamboom verwantschap ver
toont met de Bulgaarse tsaar Simeon
I, die van 893 tot 927 n. Chr. regeer
de en de Slavische apostelen Cyrillus
en Methodius ondersteund heeft. De
bloedverwantschap is van deze tsaar
Simeon via de Byzantijnse keizers,
de Hohenstaufen, Castiliërs, Habsbur-
gers en Bourbons tot het laatste Ita
liaanse koningshuis na te gaan. Welk
lot voor de erfgenaam van een trot
se naam is weggelegd, blijft hem en
zijn aanhangers nog verborgen.
Bulgarije ligt tegenwoordig in hek
Russische blok, waarvoor het een
grote strategische betekenis heeft in
het gebied van de Dardanellen. Of hij
eens weer de troon zal bestijgen,
hangt af van onberekenbare factoren
van de grote politiek. De Bulgaarse
monarchisten zyn er echter van over
tuigd, dat een sterke meerderheid
van het volk de terugkeer van de
koning wenst, zodra het in vrijheid
daarover kan beslissen.
filmafdeling met leerzame films over
gezondheidszorg, eenvoudige huizen
bouw. verpleging, erosie van de
grond, nuttige dieren en onderwijs en
ook een „radio bibliotheek" waaruit
de verschillende plaatselijke radio sta
tions op de eilanden kunnen putten.
(Van onze Australische
Correspondent
Hoe wordt niet, door
de jaren heen, oud en
jong geboeid door de
altijd weer nieuwe ge
schiedenis van het dap
pere Kleinduimpje, da'
heel listig een spoor
van kiezelsteentjes
achter zich liet om di
weg naar huis terug te
kunnen vinden.
Kleinduimpjes bestaan
vandaag aan de dag
nog.
Dit is de geschiedenis
van een Australisch
Kleinduimpje, dat langs
'n weg van 16.000 lan
ge en droge kilometers
'n enorm rozijnenspoor
7 'iter zich legt.
Con Doecke heet dit
induhnpje. En Hij
hoofdstad Adelaide.
Vjjf weken 13 hij hu
al onderweg met zijn
kisten rozijnen en zijn
pakken kookboeken
met recepten voor ro-
ijnentaart
Dwars door het dom
en soms dode hart van
Australië trekt dit
Kleinduimpje. Van
Adelaide naar Alice
Springs in het midden
van dit werelddeel en
van daaruit naar Dar
win aan de Noordkust.
Dan verder naar de
mijnstad Mount Isa,
waar de immigranten
uit Nederland de voet
balclub ,JloTlandia'
hebben, het schaars be
volkte land langs de
Golf van Carpentaria
en du.i zig-zag door
Queensland en Ne wK
South Wales.
Dit moderne Austra
lische Kleinduimpje is
namelijk begaan met
het nogal harde lot van
de oud-strijders uit de
laatste oorlog, die
langs de bovenloop van
de Murray rozijnen-
druiven gaan kweken
en die een zware tijd
hebben om de zaak aan
de gang te houden.
Hij heeft de rozijnen
uit eigen zak betaald,
evenals de recepten,
want hij gelooft, dat
ieder schoolmeisje een
potentiële rozjjneti-
taart-bakster is, en zo
doende straks die oud
strijders zal kunnen
helpen.
Langs .wervende
Austraal -u cgerstam-
men en langs afgelegen
boederygaat zijn ro
zijnen-spoor.
