Russen en Amerikanen werken
samen in geophysisch
jaar
Eerste zeegangstank ter wereld
wordt in Wageningen gebouwd
MR. W. J. VAN BALEN WERD IN
DEN HAAG GEHULDIGD
NEDERLANDSE VROUW MOET
NAAR POLEN TERUGKEREN
DINSDAG 12 JULI 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
MODERNE OCEANOGRAFIE
Men kan de bewegingen van een
schip bij ruwe zee voorspellen
{Van een speciale verslaggever)
Op 13 Juli zal in Wageningen bij het Nederiandsch Scheepsbouwkundig
Proefstation de eerste steen worden gelegd voor een laboratorium-uit
breiding, die enig ter wereld zal zjjn: een z.g, zeegangstank, waarin de
scheepsmodellen kunnen worden onderzocht onder omstandigheden die
identiek zijn met die, waaronder het schip de zeeën bevaart.
Met behulp van tankproeven kan in de bestaande scheepsbouwkundige
proefstations op dit ogenblik al met grote nauwkeurigheid voor elk schip
de meest gunstige vorm van romp, schroef of roer worden vastgesteld
onder ideale omstandigheden, die in de practijk slechts zelden voorkomen.
Er kunnen in die bestaande tanks
namelijk golven worden opgewekt, in
de langsrichting van de tank, die het
model precies op de kop of het ach
terschip raken.
De moderne oceanografie is er ech
ter de laatste tien jaar in geslaagd
een goed beeld van de werkelijke zee
te geven, afhankelijk van tijd en
plaats. Met behulp van moderne sta
tistische methoden kan men orde
brengen in de schijnbaar chaotische
vormen van de zeegang. Gebleken is,
dat men deze in het algemeen kan
splitsen in een aantal componenten
van verschillende lengte, hoogte en
richting.
In het nieuwe zeegangslaboratorium
in Wageningen zullen al deze com
ponenten natuurgetrouw gereprodu
ceerd worden.
Kosten 2 millioen
Met de bouw, die voorjaar 1956 ge
reed zal komen, is een bedrag van
twee millioen gulden gemoeid. Het
ministerie van economische zaken
heeft hiervan vier ton voor zijn re
kening genomen, en de Koninklijke
Zomerzon straalt
over Zeeland!
DAT IS LEKKER FRIS
Nederlandse Redersvereniging, als
mede de Centrale Bond van Scheeps
bouwmeesters in Nederland elk ook
nog eens zo'n bedrag.
De afmetingen, van het te bouwen
bassin hangen ten nauwste samen
met de grootte en de snelheid van de
te onderzoeken modellen.
Teneinde de kosten van bouw en
exploitatie binnen aanvaardbare
grenzen te houden, werd besloten de
modellengte te beperken tot circa 3
meter. De lengte van het bassin
wordt ongeveer 100 meter, en de to
tale breedte 24,50 meter. De water
diepte zal 2,50 meter zijn. Bij de ma
ximaal op te wekken golflengte van
4,50 meter betekent dit een vrijwel
onbeperkte diepte.
Aan twee zijden van het bassin
komt een golfopwekker, die in prin
cipe overeenkomt met die, welke men
in de bekende golfbaden aantreft.
De golven, die aan de achterzijde
van het apparaat ontstaan, worden
gedempt door een „strand" van po
reus materiaal om te voorkomen, dat
het terugrollende water het gezochte
beeld zou verstoren.
Het model zal door het bassin wór
den getrokken met een hoog in het
gebouw over rails lopende sleepwa-
gen, die electrisch wordt voortbewo
gen. Op die sleepwagen kunnen ven
tilatoren worden geplaatst, om de
stormen over het wateroppervlak te
laten spelen. Met behulp van een
„high speed camera" eveneens ge
monteerd op de sleepwagen, zullen de
bewegingen van het model worden
vastgelegd.
In het voorjaar van 1956 zal waar
schijnlijk met de beproeving van de
zeegangstank begonnen kunnen wor
den.
Reeds kort daarna verwacht men
opdrachten van rederijen en scheeps
bouwers te kunnen aanvaarden. Bij
volledig gebruik van de tank zal voor
de uit te voeren proefnemingen een
vergoeding gevraagd worden van 5
tot 10.000 gulden per week.
Maar daarvoor zal dan ook straks
precies voorspeld kunnen worden hoe
het te bouwen schip zich onder be
paalde omstandigheden zal gedragen,
welk vaartverlies er zal zijn door ruw
heid van de romp, wind, zeegang of
beperkte vaardiepte, en of het schip
zal slingeren, stampen of dompen bij
ruwe zee.
En al deze dingen zijn niet alleen
van belang, om de kans op zeeziekte
van mogelijke passagiers wat te ver
kleinen, maar ook om de veiligheid
van een schip zo groot mogelijk te
maken.
VOOR LATIJNS AMERIKA
Bevorderd tot Officier
in Orde van Oranje-Nassau
„De grootste beloning voor het
werk, dat mr. Van Balen gedurende
40 jaren heeft verricht ten bate van
het contact tussen de Latijns-Ameri
kaanse landen en Nederland is wel,
dat dit werk op economisch en cultu
reel terrein thans concrete en zo mo
gelijk rijke vruchten zal gaan dragen.
Ik hoop dat Van Balen nog lang zal
kunnen schrijven over- en vechten
voor Latijns-Amerika".
Dit zeide de heer Ch. I. J. M. Wei
ter, voorzitter van het instituut voor
Latijns-Amerika, op een ontvangst in
hotel „De Witte Brug" in Den Haag
ter ere van het feit, dat- mr. W. J.
Van Balen kon terugzien op een veer
tig-jarige loopbaan. Hij heeft zich in
die jaren ontwikkeld tot een deskun
dige in Latijns-Amerikaanse zaken;
hij schreef tal van werken over dit
werelddeel: „Zoeklicht op Zuid-Ame-
ka", „Venezuela", „Ons gebiedsdeel
Curasao", „Zes Nederlandse Antil
len", „Kennismaking met Suriname",
„Nederland en de A.B.C.-Staten".
Mr.- Van Balen was een der oprich
ters van het huidige instituut voor
Latrjns-Amerika en was lid van de
Nederlandse handelsmissie, die in
1938 Latijns Amerika bezocht.
De heer Weiter deelde in zijn toe
spraak nog mede, dat de regering
Zaterdagochtend vrij
hele dag verlet
De centrale raad van beroep te
Utrecht heeft gisteren uitspraak ge
daan in de zaak van mr. J. A. Fe
semanGratama, referendaris bij
het departement van economische
zaken te Den Haag contra de minis
ter van economische zaken.
De centrale raad bevestigde de uit
spraak van het ambtenaren-gerecht
te Den Haag, dat de minister in het
gelijk had gesteld in zijn zienswijze
dat het vrijnemen op Zaterdagochtend
voor de ambtenaren als een gehele
dag verlet dient te worden aange
merkt.
Opstandige activiteiten
in communistisch China
Vele terechtstellingen
Het Pekingse volksblad, de officiële
spreekbuis van communistisch China,
meldt dat twee pogingen tot opstand
in de provincie Hoenan (Zuid-China),
onderdrukt zijn. Deze pogingen wer
den gedaan op 17 Maart en 9 April
van dit jaar.
In andere berichten uit verscheide
ne Chinese provincies is melding ge
maakt van bijna 100 terechtstellingen
en vonnissen tegen meer dan 500 per
sonen wegens activiteit tegen het
communistische bewind.
Het Pekingse volksdagblad heeft
verder bekend gemaakt, dat 400
vooraanstaande leden van de religieu
ze sec te „I Koean Tao" in de Noord-
Westelijke provincie Sjensi, tussen
November 1954 en Januari 1955 zijn
gearresteerd. Zij zouden contra-re-
volutionnaire activiteit ontplooid
hebben ter voorbereiding van een op
stand.
Het comité van het nationale volks
congres (parlement) is begonnen met
de behandeling van een wetsvoorstel,
waarin „strenge bestraffing" wordt
geëist van Hoe Feng, een vooraan
staande Chinese auteur en theoreti-
op het gebied van Chinese en
Russische literatuur, en andere leden
van zijn „contra-revolutionnaire
kliek", aldus een bericht van Radio-
Peking.
Het Pekingse volksblad eist, dat
zij uit de partij gestoten worden.
mr. Van Balen heeft bevorderd tot
Officier in de Orde van Oranje Nas
sau.
„De Nederlanders", aldus mr. Van
Balen in zijn voorwoord „zijn er zich
van bewust geworden, dat ook wij
bi-oeders zijn van Latijns-Amerika,
vooral na het verlies van Ned. Indië
en niet het minst door de banden
met onze rijksgenoten in Suriname en
dé Ned. Antillen.
In tegenstelling tot 40 jaren gele
den, toen alleen Nederland en Argen
tinië diplomatieke betrekkingen on
derhielden en er van economisch
contact ook nauwelijks sprake was, is
thans het Nederlandse bedrijfsleven
in Latijns-Amerika met ijver aan het
werk, ondersteund door kundige di
plomatieke en ambtelijke vertegen
woordigers".
De inlevering van oude
zilveren guldens
Inwisselen lot 22 Juli mogelijk
Het is gebleken, dat op ruime
schaal gebruik is gemaakt van de
mogelijkheid tot inwisseling der oude
zilveren guldens, die per 22 Febr. j.l.
buiten omloop werden gesteld. Op
het moment, dat de oude zilveren gul
dens het karakter van wettig betaal
middel verloren, bevond zich onge
veer 44 van de gehele vooroorlog
se guldensvoorraad in het muntde-
pöt.
Nu binnenkort de inleveringster
mijn zal aflopen, is; reeds meer dan
88 der totale vooroorlogse circu
latie aan oude zilveren guldens naar
h^t muntdepót teruggevloeid. Er
syordt aan herinnerd dat de oude zil
veren guldens tot uiterlijk 22 Juli a.s.
bij alle postkantoren en poststations
en bij de kantoren en agentschappen
van de Nederlandsche Bank N.V. ter
inwisseling tegen gangbare Neder
landse betaalmiddelen kunnen worden
aangeboden.
De ..jacht" op het zomerbroed in de
Oosterschelde is begonnen. Honderd-
duizenden pannen worden overboord
gezetin de hoop op een goede broed-
val. Foto P.Z.C.)
Huisartsen accoord
met ziekenfondsen
De huisartsen hebben zich accoord
verklaard met een nieuwe definitieve
regeling van hun honorarium voor
ziekenfondspatiënten. Zij hechtten tij
dens een ledenvergadering van de
„Maatschappij ter bevordering van
de Geneeskunst" hun goedkeuring aan
de voorstellen, waarover in het over
leg tussen een onderhandelingscom
missie van de maatschappij en de zie
kenfondsen overeenstemming was be
reikt. Alle ziekenfondsen hebben zich
ook reeds voor de voorstellen uitge
sproken. De Ziekenfondsraad zal nu
op korte termijn beslissen, of hij het
bereikte accoord kan aanvaarden.
Daarbij is vooral het oordeel van het
bedrijfsleven van belang: de nieuwe
honoreringsregeling zal een stijging
van de kosten meebrengen, die op een
of andere manier zal moeten worden
opgevangen.
Nieuwe actie tegen
de Mau Mau
De regering van Kenia heeft giste
ren het land van 324 leden van de
Mau Mau in beslag genomen. De ei
genaars van de grond verkozen geen
gebruik te maken van het amnestie
aanbod, dat Zondagavond afliep. Vol
gende week, zo deelt de regering mee,
zal het land van „nog veel meer"
Mau Mau leden worden geconfis-
keerd.
In totaal hebben 959 Mau Mau le
den van de amnestie geprofiteerd. Dit
is ongeveer een kwart van hun tota
le sterkte. Er wordt een nieuwe mili
taire actie tegen de onwilligen voor
bereid.
ONDERZOEKINGEN IN ZUIDPOOLGEBIED
Veertig deelnemende landen
In het geophysisch jaar, 1957 dat in feite zal duren van Januari 1957 tot
Januari 1959, zullen driehonderd natuurkundigen uit elf landen zich van
de buitenwereld afzonderen op ongeveer 20 proefstations in het Zuidpoolge
bied. De deelnemende landen zijn Argentinië, Australië, België, Chili,
Frankrijk, Noorwegen, Japan, Zuid-Afrika, de Verenigde Staten, Engeland
en de Sowjet-Unie. Het is nog niet zeker of ook Westduitse geleerden zul
len meedoen.
Vertegenwoordigers van veertig-
landen, die zullen deelnemen aan een
wetenschappelijk onderzoek op reus
achtig grote schaal van de aarde en
de atmosfeer, hebben de vorige week
in Parijs vergaderd om de zuidpool
expeditie voor te bereiden, waarvan
een schat van wetenschappelijke ge
gevens wordt verwacht. Tevens zijn
plannen opgesteld om tot een voorbe
reidende conferentie van de natuur
kundigen te komen en er is een motie
aangenomen, waarin met nadruk
wordt vastgesteld dat uitsluitend we
tenschappelijke doeleinden worden
nagestreefd. De afgevaardigden heb
ben Amerikaanse geleerden gemach
tigd een weerkundig centrum in te
richten, dat tot taak zal krijgen weer
kundige gegevens te verzamelen en
deze zowel ter beschikking van de
verschillende stations te stellen, als
uit te zenden.
De Amerikaanse en Sowjetrussi-
scfce natuurkundigen zullen in eikaars
Zij zongen mee
Twee opvallend goed geklede
heren mengden zich Zondag jl
onder de bezoekers van een
godsdienstige bijeenkomst van
Adventisten in New York, volg
den na de collecte de diaken en
twee andere gemeenteleden,
overvielen hen en maakten zich
van 2775 dollar meester.
Na de drie mannen te hebben
gebonden en hun zakken met
het uit een kluis afkomstige
geld te hebben gevuld, voegden
de rovers zich weer bij de ge
meente, zongen nog enige ge
zangen mede en verlieten ver
volgens de kerk.
nabijheid op de Knox-kust (Austra
lisch zuidpoolgebied worden onderge
bracht. De kustlijn van dit gebied
valt grotendeels samen met de pool
cirkel.
In het geophysisch jaar, dat verge
leken kan worden met het „interna
tionale pooljaar 1932", zullen gege
vens worden verzameld over het weer
aan de zuidpool, de middernachtzon,
de ionosfeer, de cosmische stralen,
gletschers en aardbevingen. Verder
bestaat het plan om een centraal me
teorologisch station voor de zuidpool
te bouwen met nog enkele andere
weerstations.
Bovendien zullen in dit jaar nog an
dere internationale proefnemingen
worden verricht waaraan veertig lan
den samenwerken.
Accoord over lonen
in de havens
De Amsterdamse en Rotterdamse
havenarbeiders hebben zich op leden
vergaderingen van hun vakbonden,
aangesloten bij C.N.V., K.A.B. en N.
V.V., accoord verklaard met de voor
stellen tot wijziging van de collectie
ve arbeidsovereenkomsten, waarover
enige dagen geleden tussen werkge
vers- en werknemersorganisaties al
overeenstemming was bereikt.
De wijzigingen beogen vooral de
Amsterdamse lonen hoofdzakelijk
wat de arbeidsreserve betreft aan
te passen aan het Rotterdamse peil,
en brengen voor een aantal arbeiders
een loonsverhoging van f 2.64 mee.
Bovendien brengt de gewijzigde C.A.
O. verbetering in de rustperioden, de
vacantietoeslagen en de wachttijden.
Voorts hebben de werkgevers zich
bereid verklaard na de vacanties de
hele loonopbouw aan een nader on
derzoek te onderwerpen.
Antwerpse havenarbeiders
in botsing met politie
Maandagochtend hebben enige
honderden stakende havenarbeiders
in Antwerpén, na een oproep van de
stakingsleider, Benoy, getracht pos
ten in het havengebied uit te zetten.
Het resultaat was een botsing met
de politie, die van haar gummistok
ken gebruik maakte; enige stakers
werden gearrsteerd.
Het Wereldgebeuren
Universele dood
Graaf Bertrand A. W. Russell is
een eerbiedwaardig man van 83
jaar. Hij heeft een leven achter
zich van studie en vanpacifisti
sche propaganda.
Hij dreef de pacifistische propagan
da zo ver, dat men zich in 1916 ge
noodzaakt zag aan de heer Russell
het zwijgen op te leggen door hem
enige tijd in een cel te zetten.
Dit heeft niet belet, dat men Rus
sell om zijn grote gaven toch waar
deerde. Hij kreeg aan diverse uni
versiteiten gelegenheid tot doceren,
zowel in Engeland als in de Verenig
de Staten.
Wanneer men de lijst ziet van de
werken, die hij schreef op het gebied
van de mathematica, de philosophic,
de vredesbeweging, de opvoeding enz.
dan raakt men daarvan wel onder de
indruk.
In 1950 werd aan Russell de Nobel
prijs voor litteratuur toegekend.
Het lijdt dus geen twijfel, dat Rus
sell een verstandige man is.
Zaterdag heeft hij de wereld op
nieuw gewaarschuwd door op een
persconferentie te Londen een
verklaring uit te geven waarin voor
gesteld wordt, dat de atoomgeleer
den van de gehele wereld zullen sa
menkomen om de gevaren van de
kernwapens te bespreken.
Over enkele weken zal de Interna
tionale Vereniging van Parlements
leden te Londen vergaderen en dan
zullen geleerden de parlementariërs
voorlichten over de gevaren van de
kernwapens,
Bertrand Russell en zijn medestan
ders onder wie zich zeven Nobel
prijswinnaars bevinden hebben al
een ontwerpresolutie voor die bijeen
komst ontworpen en zij verwachten,
dat die resolutie straks met grote
meerderheid zal worden aangenomen.
[n de resolutie wordt gezegd, dat
in een toekomstige oorlog zeker
van kernwapens gebruik gemaakt
zal worden en dat deze wapens het
voortbestaan van de gehele mensheid
bedreigen. Op grond daarvan dient
de oorlog als middel tot beslechting
van geschillen uitgebannen te worden
en moeten de regeringen vreedzame
middelen vinden voor het oplossen
van meningsverschillen.
Het stuk is ook nog ondertekend
door wijlen Albert Einstein.
In zijn toelichting zei Rossell, dat
een oorlog met waterstofbommen
een einde zou kunnen maken aan 't
menselijk ras. Er zou een universele
dood intredenvoor de minder
heid plotseling en voor de meerder
heid na een langzame marteling van
(atoom) ziekten.
De mensen, die er het meest van
kunnen weten zijn het somberst ge
stemd.
Hoewel de ondertekenaars van de
resolutie tegen elke vorm van
oorlog zijn, zou er naar hun me
ning al veel bereikt zijn, wanneer
men in het kader van bewapenings
beperking het gebruik van atoomwa
pens verbood.
o[aat "T" <je keuze tussen een
universele dood of de weg naar een
wereld, die door vreedzame toepas
sing van atoomenergie een nieuw pa
radijs nabij zou komen. .Russell en
de zijnen beloven vooruitgang in
kennis, geluk en wijsheid, wanneer
de wereld de goede keuze doet.
Tot zover de oproep van Russell
C.5., die ongetwijfeld op vele men
sen diepe indruk zal maken, maar
die toch overbodig is.
Het is niet zó, dat de regeringen
van de grote wereldstaten de geva
ren van de atoomoorlog zouden on
derschatten.
Maar men vergete niet. dat aan
het bestaan van deze kernwapens
duizenden mensen thans reeds hun
leven danken. Indien Japan niet dooi*
een atoombom tot rede was gebracht
zou de afgrijselijke moordpartij van
de jongste wereldoorlog nog geruime
tijd in Azië hebben voortgeduurd.
Indien de Verenigde Staten niet
hadden beschikt over een toereikende
hoeveelheid atoombommen zou thans
reeds de overheersing van het Euro
pese continent door communistische
legers een voldongen feit zijn.
Men moet naast de schaduwzijden
ook deze lichtzijden willen zien. Het
is harde noodzaak, dat een atoom
oorlog vermeden moet worden, maar
het is stellig niet zó, dat de geleer
den, die meewerkten aan de vervaar
diging van deze wapens alleen maar
een schuld jegens de mensheid heb
ben. Het tegendeel is waar!!
Zij hebben zich verdienstelijk ge
maakt en helaas ontbreekt in de ver
klaring van Russell elk spoor van
waardering voor deze verdiensten!
ASYL GEWEIGERD
Moeder van vijf kinderen
De 33-jarige, met een Pool ge
trouwde, Nederlandse vrouw Maria
Toet zal met haar zesjarig dochter
tje ons land moeten verlaten. De
vreemdelingendienst van de Haagse
politie heeft op bevel van het minis
terie van buitenlandse zaken, haar
paspoort ingenomen en haar opdracht
gegeven om Maandagochtend op het
station te Den Haag te verschijnen,
van waar een rechercheur haar naar
de Poolse ambassade in Amsterdam
zou begeleiden. Mevrouw Weiher-
Stoet is echter niet komen opdagen
en bij het onderzoek, dat door de po
litie werd ingesteld bleek, dat zij
met haar kind was ondergedoken.
In 1940 trouwde Maria Toet met de
Pool Josef Weiher, die nu werkzaam is
in een visrokerij nabij Gdynia. Vijf
kinderen werden er uit dit huwelijk
geboren. De laatste jaren echter was
haar man aan de drank geraakt en be
kommerde zich niet meer om zijn ge
zin.
In Juli van vorig jaar ontving zij
in Polen een telegram van haar moe
der, waarin stond, dat haar vader in
Nederland ernstig ziek was. Onmiddel
lijk vroeg zij een uitreisvisum, maar
dat kwam pas op 8 Maart 1.1. Toen zij
dan ook in Den Haag arriveerde was
haar vader reeds overleden.
Maria Toet wil nu, uit angst voor re-
pressailles niet meer terug naar Polen
en zij heeft besloten haar 4 andere kin
deren op te geven. Bij de Nederlandse
regering heeft zij asyl gevraagd met
het bekende gevolg.
KORT GEDING.
De regering is bang, dat als zij niet
meer naar Polen terugkeert, andere
Nederlandse vrouwen in dat land
nooit meer een uitreisvisum zullen
krijgen.
Moeder en kind wachten nu met
spanning op het resultaat van een kort
geding, dat door een Haagse advocaat
tegen de staat aanhangig is gemaakt
om te proberen alsnog een vergunning
los te krijgen voor de vrouw om met
haar kind voorgoed in ons land te
blijven, aldus de Telegraaf.
