Vrijwilligers staan in de rij voor
Britse onderzeedienst
Kamenier Buckingham Palace nam
na twintig jaar haar ontslag
ATOOMSTRALINGSGEVAREN
STRANDJUTTERS HEBBEN HET
GOED OP ANH0LT
NA 47 JAAR WEER TERUG
DONDERDAG 23 JUNI 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
GROTE VERANTWOORDING
Gevaar is nog altijd het
kenmerk van hun beroep
Speciale correspondentie)
Zij noemen „Het Vak" „The Trade" en wie er in dient, is op zyn
28ste jaar te oud. Na het tragische ongeluk met de Britse onderzeeboot
„Sidon" zei de Eerste Lord van de Admiraliteit, Admiraal Mountbatten:
„Met opzet kiezen zij een gevaarlijk beroep": alle leden van de Britse on
derzeedienst zyn immers vrijwilligers. Zelfs na zulk een ongeluk behoeft
de Admiraliteit geen mannen op te roepen voor de onderzeeboten. Zy staan
altijd in de rij en dat is zeker niet alleen om drie shilling meer, die een
onderzeebootman per dag krijgt.
Ook nog in deze tijd van electronische hulpmiddelen, zegt Noel Monks
in de „Daily Mail", is het beroep van onderzeeboot-opvarende het meest
gespecialiseerde in de gehele marine. In oorlogstijd zyn z'n wapenfeiten in
geheimzinnigheid gehuld en in A'redestyd hoort men weinig van hen, be
halve dan die enkele keren, dat een onderzeeër de Atlantische Oceaan
oversteekt of verongelukt
Het ongeluk met de „Sidon" was handen. Als de daar beneden in hun
.i j graf ingesloten mannen ook maar
één kans hadden gehad, zou de ma
rine hen gered hebben.
Maar de Britse man van de onder
zeedienst weegt zijn kansen niet af,
wanneer hij in „Het Vak" gaat. Hij
gaat er in om te dienen. Hij neemt
zijn kansen om het er levend af te
-brengen met de voldoening van een
waaghals.
Niet met anderen
Op de wal kun je de mannen van
de dienst altijd van de anderen on
derscheiden, zelfs als je de letters op
zijn muts niet lezen kunt. Zij blijven
op zichzelf. Zelden gaan zij om met
mannen van de oppervlakteschepen,
Er zijn minder inbreuken op de
discipline aan boord van onderzeebo
ten, dan waar ook in de marine. Ook
op welk ander schip in de marine
ook.
Eén antwoord zul je nooit krijgen,
als je de jongens van de onderzeebo
ten vraagt, waarom de onderzee-
dienst „The Trade" „Het Vak"
genoemd wordt. Misschien vertelt
een officier je, dat het ontstond op
de grote schepen, waar de manschap
pen op hun onderwater-collega's
neerkeken als ongeschoren ruwe
klanten, die het een of andere vak
uitoefenden.
Maar benedendeks krijg je te ho
ren: „Het is gewoon „Het Vak",
meer niet".
voor de mannen van het moederschip
„Maidstone" volkomen afwijkend.
Gewoonlijk moeten zij, na een onge
luk, vele angstige uren afwachten,
voor zij zeker zijn van het lot van de
onderzeeboot, die in moeilijkheden is
geraakt.
Hier gebeurde alles voor hun ogen
in Portland en in navolging van de
beste tradities van „Het Vak", spron
gen zij over op het schommelende
dek van de getroffen „Sidon" en zet
ten hun leven op het spel voor hun
kameraden.
Dit ongeluk was voor de Admirali
teit aanleiding om met een oude re
gel te breken.
Zij publiceerde de namen van de der
tien slachtoffers, nog voor het moge
lijk was geweest, alle verwanten in
te lichten. Dit was een wijs besluit,
want honderden verwanten van men
sen in de onderzeedienst bespaarde
dit uren van zich angstig afvragen
of hun mannen, zoons of verloofden
misschien- waren omgekomen. Het
ongeluk was immers door iedereen
op de wal waargenomen.
Dezelfden
dat de beroemde schrijver Rudyard
Kipling aan de lezers van dezelfde
„Daily Mail" zyn ervaringen vertel
de aan boord van de vroegste onder
zeeboten, die in de Dardanellen ope
reerden. En al zijn techniek, snelheid
en bouwwijze veranderd in de tussen
liggende jaren, de onderzeedienst
trekt nog steeds hetzelfde type man
nen.
Gevaar....
Gevaar is nog altijd het- beroep
van de man in de onderzeeboot,
zelfs wanneer het schip langs zyn
moederschip gemeerd ligt. De ont
wikkeling van de luchtvaart ver
grootte het gevaar enorm, en
toch, als je bij de onderzeedienst
wilt in de marine, moet je op je
beurt wachten. Eigenlijk is er een
nooit afgesloten wachtlijst ge
weest en sedert de eerste Britse
onderzeeboot in 1901 in dienst
werd gesteld. Avontuur en verant
woordelijkheid schijnen de twee
voornaamste attracties van de on
derzeedienst te zijn. Alleen al door
de strenge medische keuring heen
te komen, is een avontuur op zich
zelf. En de jongste man aan boord
van een onderzeeër, vaak nog' nau
welijks volwassen, heeft een ver
antwoording voor zyn schip en
scheepsmakkers, die ver boven zyn
leeftijd uit gaat.
Lang voor de niets ontziende eer
ste training voorbij is, krijgt een
man, die zich voor „Het Vak" vrij
willig heeft aangemeld, een gemak
kelijke kans, zich terug te trekken,
als hij zich niet geschikt voelt voor
dit werk. Maar zijn zij er eenmaal
door, dan zijn er maar heel weinig,
of het nu officieren of manschappen
zijn, die de dienst verlaten. Na vijf
jaren in onderzeeboten, worden alle
mannen opgeroepen voor routine-
dienst op „gewone" schepen. Maar in
negen van de tien gevallen komen zij
na die periode in „Het Vak" terug
en dienen, tot zij er te oud voor zijn.
Om te dienen
Afgezien van lichamelijke ontbe
ring, moet de man in de onderzee
boot een grote psychische druk kun-,
nen verdragen, vooral in oorlogstijd,
en alleen mannen met gezonde ze
nuwen, een gelijkmatig humeur en
een scherp onderscheidingsvermo
gen zyn iets waard voor „Het Vak".
Toen het onheilspellende signaal
„Subsmash" werd gegeven op de Ad
miraliteit de „Sidon" door een ont
ploffing getroffen kwam onmid
dellijk die hele grote reddingsorgani
satie in werking, waar de onderzee
boot op kan vertrouwen. Want niets
is hulpelozer dan een getroffen on
derzeeboot. Binnen een paar minuten
waren de reddingsploegen op weg.
Vice-Admiraal Fawkes, vlagofficier
onderzeebootdienst, vloog per heli
copter naar de plaats van de ramp
en nam de leiding van de redding in
De sanering van de
zee-visserij
Geen vang-fabriekschepen
Verschenen is de regeringsnota
naar aanleiding van het verslag der
commissie uit de Tweede Kamer over
de maatregelen tot sanering van de
zeevisserij.
Daarin deelt de minister van land
bouw, visserij en voedselvoorziening
o.a. mede, dat door belanghebbenden
nimmer plannen ten aanzien van een
z.g. vang-fabriekschip aan de orde
zyn gesteld. Een analyse van buiten
landse experimenten met fabrieks-
schepen voor de zeevissery geeft
geen aanwijzingen, dat economische
voordelen zijn te verwachten. Overi
gens blijft de minister met aandacht
de ontwikkeling van de resultaten
der hierbedoelde vaartuigen volgen.
Naar de mening van de regering
wordt het wenselijk geacht, dat, in
overleg met de scheepvaartinspectie,
bepaalde eisen ten aanzien van be
manning en navigatie-uitrusting voor
de verre-visseryschepen worden ge
formuleerd, indien de verre vissery
ter hand zal worden genomen en in
derdaad deze vissery buiten de wa
teren van. de Noordzee zal geschie
den.
Reeds gedurende een aantal jaren
worden in de perioden, waarin de vis
sers aan de wal verblijven, bijeen
komsten belegd, waarop voorlichting
wordt gegeven over allerlei onderde
len van de visserij.
Duitse discriminatie van
Nederlandse vervoerders
Het West-Duitse ministerie van
verkeer heeft het Nederlandse minis
terie van verkeer en waterstaat mee
gedeeld dat aan Nederlandse ver
voerders niet wordt toegestaan
transporten uit te voeren tussen een
ander land dan Nederland en West-
Duitsland. Zo is het de Nederlandse
ondernemer o.m. verboden retourla
ding uit Zweden of Denemarken me
de te nemen met bestemming West-
Duitsland. De Nederlandse interna
tionale wegvervoersorganisatie heeft
nu de Nederlandse overheid dringend
verzocht hiertegen stelling te nemen,
mede omdat vele Duitse ondernemers
transporten uitvoeren tussen Neder
land en een ander land dan West-
Duitsland.
UITWISSELING GEGEVENS
Bestudering door
Verenigde Naties
De Verenigde Staten hebben Dins
dagavond voorgesteld, dat alle lan
den de volledige gegevéns over de
straling als gevolg van atoomproe-
ven, bijeen zullen brengen, zodat „al
le volkeren er van overtuigd kunnen
zijn, dat de mensheid door deze proe
ven niet in gevaar worden gebracht".
Het voorstel werd gedaan in een
door de Amerikaanse permanente ge
delegeerde bij de Verenigde Naties,
Henry Cabot Lodge, uitgegeven ver
klaring.
Hij zei, dat deze gegevens het best
ter beschikking van de Verenigde
Naties kunnen worden gesteld. De
volgende algemene vergadering der
Verenigde Naties, die in de komende
herfst wordt gehouden, zou moeten
besluiten, tot deze bestudering over
te gaan.
Onlangs heeft een groep Ameri
kaanse atoomgeleerden voorgesteld,
dat de Verenigde Staten 't probleem
der straling zullen bestuderen. In
verscheidene delen van de wereld
heeft men zyn bezorgdheid geuit over
de gevolgen van de straling voor de
gezondheid en veiligheid van de
mensheid.
Cabot Lodge zei, dat de Verenigde
Staten reeds een groot aantal gege
vens over het probleem hebben, en
dat volgens de beste wetenschappe
lijke inlichtingen, die wij hebben,
proeven met kernwapens geen be-
Een Israëlisch plan voor het vermin
deren van de spanning in het gebied
van Gaza, waarin sprake is van een
veiligheidszoneaan beide zijden afge
zet met verschansingen, is door de
betrokken partijen voorgelegd aan de
Wapènstilstands Commissie van de
Verenigde Naties. Het ging vergezeld
van een voorstel tot een gezamenlijke
bespreking ervan door afgevaardig
den van Israël en Egypte.
De foto toont de hut, waarin de Fa-
penstilstandscommissie van de V. N.
regelmatig bijeenkomt om uitspraak
te doen in Egyptisch-Israëlische ge
schillen. De hut, wel een schril con
trast met het V. N.-gebouw in New
Yorlc, is gelegen bij Kilo 95, een an
derhalve mijl ten Oosten van Gaza. in
het niemandsland aan de grens van
Egypte en Israël.
drieging vormen voor de gezondheid
der mensheid, mits er voldoende
voorzorgsmaatregelen worden geno
men.
India heeft over de schadelijke ge
volgen van radio-actieve regen in de
beheersraad der Verenigde Naties
gesproken, nadat een aantal Japanse
vissers met radio-actieve as was be
smet. Het heeft later bij de ontwape
ningscommissie een ontwerp-resolu-
tie ingediend, waarin de stopzetting
van atoomproeven wordt geëist, als
eerste stap op de weg naar een over
eenkomst over de ontwapening en
het verbod van atoomwapens.
Ongetwijfeld met groot verlangen
naar de grote sportfeesten, die op
komst zijn, kijken deze twee kinderen
naar het aanplakbiljet, dat aankon
digt, dat de Olympische Spelen 1960
in Rome gehouden zullen worden-
Het Internationaal Olympisch Comi
té heeft besloten Rome uit te verkie
zen voor de Olympiade 1960. Een af
fiche geeft op duidelijke wijze het op
handen zijnde grote gebeuren weer.
De. Spelen worden gehouden op de
uitgestrekte sportterreinen „Foro
Italico".
Stageverordening wordt
gedeeltelijk vernietigd.
Examen als sluitstuk van de
stage geschrapt.
Bij Koninklijk Besluit Is, na advies
van de Raad van State, de stagever
ordening van de Nederlandse Orde
van Advocaten wegens strijd mot het
algemeen belang gedeeltelijk vernie
tigd.
Geschrapt is het verbod voor sta
giaires om bezoldigde nevenwerk
zaamheden te verrichten.
Het besluit overweegt, dat dit ver
bod onmogelijk zou maken, dat de
stagiaire zonder toestemming Kamer
lid. Gedeput. of wethouder wordt,
en dat het bovendien in hel algemeen
de financieel minder draagkrachtige
jonge advocaat zwaarder treft dan.
zijn in gunstiger omstandigheden
verkerende collega.
Ook het examen als sluitstuk van
de stage is geschrapt, omdat de ver
ordening slechts vage aanduidingen
omtrent de examenstof geeft. Daar
door zou het mogelijk worden de exa
meneisen zo hoog op te voeren, dat
vele juristen zich in feite de toetre
ding tot de balie zien afgesloten, om
dat bij niet slagen voor het examen
de stage (en dus ook het toezicht van
de patroon en hot verbod van neven
werkzaamheden) blijft doorlopen.
Tenslotte is de stagetermijn voor
hen, die wel en die niet op een kan
toor van een oudere advocaat wer
ken, gelijkgemaakt.
Agressieve scholekster
Een scholekster in het Friesje dorp
je Kortezwaag heeft met zoveel ver
betenheid aanvallen gedaan op men
sen en dieren, die te dicht bij zyn
nest in een weiland kwamen, dat een
boer hem het leven heeft moeten be
nemen.
De vogel pikte eerst het paard, dat
voor een kunstmeststrooier was ge
spannen in het oor waardoor het op
hol dreigde te slaan en deed daarna
een aanval op de knecht, die hij aan
de hand verwondde.
Tien Arabieren ter
dood veroordeeld
Het militaire 'tribunaal van Con-
stantine (Algiers) heeft Dinsdag tien
Arabieren ter dood veroordeeld op
beschuldiging van het terroriseren
van de bevolking in het Aurès-ge-
bergte.
Ongeveer 15Ö0 vogelvrij verklaar
den houden zich in dit gebergte
schuil en 100.000 Franse militairen
zijn hier ingezet om hen te bestrijden.
Tot de veroordeelden behoort Ben
Boelaid Moestafa, die als een der lei
ders van de opstandelingen in het
Aurès-gebergte wordt beschouwd.
Een beklaagde werd tot levenslan-
dwangarbeid veroordeeld en zeven
Arabieren tot straffen, variërend van
vijf jaar opsluiting tot twintig jaar
dwangarbeid.
FEODAAL PARADIJSJE
Onderdanen van
Kamerheer
(Speciale correspondentie)
Midden in het Deense Kattegat ligt
een eiland, het privé-koninkrijkje
Anholt van de Koninklijke Deense
Kamerheer von der Maas. Aan het
begin van het toeristenseizoen wordt
het steeds weer „ontdekt", dit para
dijsachtige reservaat, waaraan alle
wetten op de verdeling van feodale
goederen en het opheffen van erfma-
kingsbeschjltkingen zyn voorbijge
gaan.
De circa tweehonderd bewoners
van het eiland, vissers en strandjut
ters, hebben er vrede mee, onderda
nen te zijn van de Kamerheer, want
last hebben zij nooit met hem.
De zielsverzorger van Anholt is de
predikant Edvard Lvse, die in de vis
serij zijn studiegeld verdiende en ook
daarna nog een boot hield. Hij is niet
eens kapitein aan boord alleen maar
„Bestemand", dat wil zeggen de eer
ste matroos. De kapitein is zijn voor-
ZIJ WILDE HAAR KAMER NIET AFSTAAN
Polly Stewart was een
zeer gewaardeerde kracht
(Van een bijzondere medewerker).
Koningin Elisabeth van Engeland heeft kort geleden een nieuwe ka
menier in dienst moeten nemen, omdat haar vorige meisje, de 37-jarige
Polly Stewart, de dienst opgezegd had gekregen om een wel zeer op
merkelijke reden.
Twintig jaar lang lieeft juffrouw Stewart in het Londense Buckingham
Paleis gewerkt. Voor allen, die de achtergrond van dit o onverwacht ont
slag niet kennen, 'n welhaast onbegrijpelijke zaak, omdat Polly Stewart
een zeer gewaardeerde kracht was in 't Koninklijk Paleis. Op 'haar werk
was nooit iets aan te merken geweest. Het tafelzilver bleek altijd keurig
gepoetst, in geen enkele van de aan Polly's zorg toevertrouwde kamers
was ook maar het kleinste stofje te vinden, de knopen werden steeds
zorgvuldig aan Prins Charles' jassen genaaid en de koningin liet verschil
lende keren de ochtend-thee door Polly in haar slaapkamer brengen.
Alles leek welhaast een sprook
jesachtige idylle, totdat enkele we
ken geleden een in kleurig uniform
geklede andere koninklijke employé
zich bij juffrouw Stewart aandiende
om haar te vertellen, dat men de ka
mer van de kamenier helaas voor
andere doeleinden diende te gebrui
ken. Maar, zo voegde hij er snel aan
toe, mejuffrouw Stewart kon er op
rekenen, dat zij elders in het paleis
een nieuw en geschikt verblijf toege
wezen zou krijgen.
Onverzettelijk.
En dit nu was de kamenier hele
maal niet naar de zin. Zeer veront
waardigd herinnerde zij er aan, dat
zij de nu te ontruimen kamer al 20
jaar in gebruik had en dat zij hoop
te, er tot haar pensionnering in te
mogen blijven wonen. Daarmee was
het grote probleem ontstaan. De
kamenier wenste geen duimbreed
van haar standpunt af te wijken,
maar de leiding van de koninklijke
huishouding evenmin.
Juffrouw Stewart kreeg gele
genheid om voor een scheidsge
recht haar standpunt nader uit
een te zetten. Daarbij bleek, dat
zy zo op haar kamer gesteld
was omdat zij van daaruit kon
zien wie er in en uit het paleis
gingen.
Ook bij byzondere gebeurte
nissen had Polly steeds" een van
de beste plaatsen, die men zich
maar zou kunnen wensen.
WEINIG INDRUK.
Deze argumenten bleken op het
scheidsgerecht te weinig indruk te
maken. De voorzitter deelde haar
mee wel begrip te hebben voor haar
verlangens, maar ze desondanks niet
te kunnen aanvaarden. Toen juf
frouw Stewart niet bereid bleek mee
te doen aan een compromis-oplos
sing, zat er niets anders op dan haar
ontslag te geven. Temeer omdat zij
slechts één woord over had voor de
vraag van de personeelschef, of zij
misschien toch nog geen afstand wil
de doen van haar „recht". Polly's
antwoord was: neen.
En zo hebben de collega's van de
kamenier dezer dagen kunnen zien,
hoe juffrouw Stewart hepakt en be
zakt door de bedieiulemlcur het
Buckingham Paleis verliet, in een
taxi stapte, wegreed en demonstra
tief de chauffeur tweemaal rond het
monument voor koning Victoria liet
rijden, welk standbeeld staat voor de
hoofdingang van het paleis. Mejuf
frouw Stewart behoeft overigens niet
bevreesd te zyn, dat zy zonder werk
zal blijven. Verschillende vooraan
staande families in Londen hebben
haar al gevraagd bij haar in dienst
te willen treden. Voorlopig echter
wenste de ex-kamenier van de ko
ningin van deze mogelijkheden geen
gebruik te maken, omdat zij vond, dat
zy nu eerst eens vacantie moest ne
men.
zanger en de scheepsjongen de zoon
van de klokkeluider.
De hoofdbron van inkomsten der
eilandbewoners bestaat uit het ber
gen van metaal van de vele schepen,
die tijdens de oorlog voor Anholt tot
zinken werden gebracht. Men laat de
wrakken uiteen springen en vist dan
de losse stukken van de zeebodem op.
Voor oud yzer wordt een goede prys
betaald, maar de vuurtorenwachter
Christiansen ontdekte enige jaren ge.
leden zelfs een wrak, dat geladen
was met staven kopei. Het gelukte
hem, in nacht en mist de gehele la
ding te bergen, zonder dat iemand op
het eiland er iets van bemerkte. Van
de opbrengst liet hij op het eiland een
verenigingsgebouw zetten!
Een andere succesvolle wrakken-
visser is de dorpssmid. Als schipper
van de Anholter reddingsboot heeft
hij tot nu toe 216 schipbreukelingen
gered. Want de herststormen en de
donkere winternachten bedreigen
voor Anholt de scheepvaart met gro
te gevaren. In vroeger tijden baden
de mensen in de kerk: „Heer, zegen
onze kusten" en het heette, dat schip
breukelingen hier dikwijls de reis
naar het hiernamaals moesten aan
vaarden. De smid heeft overigens ook
het wrak van een Kogge uit de tijd
van Koningin Margaretha (1375 tot
1412) ontdekt; de verroeste kanon
nen zijn de trots van het Koninklijke
Tuighuis in Kopenhagen. Uit het
wrak van een Brits fregat uit Nel
son's tijd heeft de smid fijn hout en
meubels geborgen, waarmee hij zrjn
huis inrichtte
Jllllfllllllllllllllllllllllilll!lllllllllllllllllllllllllllllilllllll||lllllllllll||||||||JI_
„Werkelijke lonen". 1
E De ambtenaren in communis- |e
f tisch China zullen met ingang jp
1 van 1 Juli hun salarissen uitbe-
H taald krijgen in levensmiddelen,
kleding, huisvesting en andere ff
dagelijkse benodigdheden in- p
plaats van in geld
De regering in Peking heeft
hiertoe besloten teneinde te ge- ff
raken tot een stelsel van „wer- ff
kelijke lonen in plaats van lo- f|
nen in geld".
innhuiminin
,Jk ben ook nog pre
sident-directeur van 'n
goudmijn. Het klinkt
goed, maar we hebben
maar een bankrekening
van 1,60 dollar''. Zo
sprak een grijze heer
van 69 jaar, die 47 jaar
geleden Monnikendam
verliet als Gerrit Snie-
der. Hij zal er nu weer
terugkeren als Gerrit
Snider, die het in Alas
ka tot senator heeft
gebracht-
Hij kwam Zaterdag in
ons land aan mei de
Nieuw Amsterdam
van de Holland-Ameri
ka Lijn en de begroe
ting met zyn vier zus
ters was allerharte
lijkst.
In zijn jonge jaren was
hij in Zuid-Afrika en
Zniu-Amerika voordat
hij zich te Wnsilla in
Alaska vestigde Alas
ka is de laatste tijd me
de door de fortificaties
van het leger erg ver-
anderd, maar in 1916
woonden zyn vrouw
Aaltje Aldenberg, die
opgegroeid is in het
Doopsgezinde weeshuis
en in 1915 met een Ne
derlandse familie naar
Amerika ging en hij
in een tent.
Kaarsen zorgden voor
de verlichting en de
eerste kachel was ge
maakt van petroleum-
bliklcen. Bij een tempe
ratuur van 1(0 graden
werd de eerste dochter
geboren. In Alaska
heeft hij goud gezocht
en hij werkte er bij de
spoorwegen. ,Jn dat
land vond ik persoon
lijke vrijheid. Het is
groot vrij open land
en iedereen is er gelijk
De heer Snider vertelde
van de ontberinoendie
men er vroege* moest
doorstaan. Zijn tumid-
Iels overleden zoon Inn-
coin Pieter werd gebo
ren in een hospitaal,
nadat zijn vrouw en hy
zich een weg vier
mijl land hadden
gebaand door de sneeuw
gedurende een sneeuw
storm.
Men kent elkaar in
Alaska allemaal, zo
vervolgde hij- Iedereen
heeft er een bijnaam en
zo heet Brown die een
bril daagt, Double- eye
Brown". Al deze men-
sen zijn de pioniers, die
Alaska „openden".
De enige moeilijkheid
in Canada noemde hij
het tekort aan vrou-
wen, dat hy als volgt
illustreerde: Als een
restaurant een serveer
ster zoekt, wordt er ge-
<iarandeerd. dal als een
meisje de betrekking
aanneemt zij binnen 'n
maand getrouwd sal
:i)n. De meis.es trou
wen er al op haar ze
ventiende jaar.