Kurkeiken staan als vreemde
gedrochten langs de wegen
Grenscorrecties met Duitsland nog
niet geheel afgedaan
VIJF JAAR GRONDHERVORMING
IN ROOD-CHINA
EEN ANJER-KWEKERIJ OP DE
RESTEN VAN OUD KASTEEL
DONDERDAG 16 JUNI 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
15
IN LES LANDES EN ESTRAMADURA
Kurk.iabriek.en liggen aan de
Middellandse Zee
Van een medewerkster).
De Zuidwest-hoek van Frankrijk, de streek ten Zuiden van Bordeaux
die Les Landes heet, heeft een lagunekust, waar grote zoutmeren vlak
achter de duinenrij een prachtig landschap vormen. Men vindt er de hoog
ste duinen van Europa. Toppen van 100 meter van spierwit, helder zand
houden hier de Atlantische Oceaan tegen en vormen een zandbarricade,
waarvan de tweede en derde duinenrij met prachtige dennen begroeid zijn.
Les Landes is een streek, waar de bossen rust geven en waar ge op een
dwaaltocht zeker eens terecht komt in het stille en verdroomde dorpje
Bias. Ge zult daar, zo g]e ze voor het eerst ziet, met verwondering kijken
naar de eigenaardige bomen waarmee heto dorpsplein beplant is: heel
oude kurkeiken.
Later als U nog meer naar het
Zuiden oprukt, herkent U overal dit
soort bomen. Soms als afzetting van
een weg, dan weer in bossen geplant
als bij ons de dennen. Alle hebben
'n min of meer verminkte stam met
bultige uitwassen en ringen en dra
gen hun smalbladige kroesige bla
derkroon op een glad afgesneden on
derstam.
Bias is een landelijk dorpje. Gaat
U eens even op die bi'ink zitten en
kijk eens naar de kurkeiken. Zij ge
ven het dorp het cachet van vredi
ge rust. Het is alsof de huisjes ge
vangen liggen onder de beschermen
de bladerkronen, het is of de men
sen zich verzorgd weten door de op
brengst van de altijd-gevende kurk
boom.
In de herfstmaanden en aan het
begin van de winter is de rust tus
sen de kurkeiken geheel verdwenen.
Dan komen er mannen om de bast
af te snijden. Voorzichtig maken
zij ringen en verticale insnijdingen,
waarna de 5 cm dikke kurklaag met
een soort hefboom, losgetrokken
wordt. Het kurkcambium op de
stam gaat nu weer aangroeien en
als de nieuwe laag ongeveer 10 jaar
ringen heeft, kan de boom opnieuw
geschild worden.
Ik zou U voor zo'n kurkoogst ook
mee kunnen nemen naar een streek
in Spanje, „Estramadura", dicht bij
de Portugese grond, waar de uitlo
pers van de Sierra Morena kleine
vlakten omsluiten. In een nogal ver
laten streek liggen grote bossen van
kurkeiken. De kurkfabrieken zelf
zijn haast alle aan de Middellandse
Zee gelegen. Het mannelijk personeel
van deze bedrijven gaat in de herfst
naar Estramadura om de platen af
te snijden, ze in balen te ^verpakken
en naar de fabriek te sturen.
Aan de kust bij Palamós of San
Feliü zijn de verwerkingsmogelijk-
heden groter en is de export beter te
regelen. Het kan gebeuren, dat U
daar, langs één der haventjes wan
delend, plotseling een Nederlands
schip ziet liggen, dat balen kurk aan
het laden is. Dan is uw belangstel
ling voor kurk opnieuw gewekt en
komt U als vanzelf in zo'n fabriekje
terecht, waar enige honderden
werkkrachten, voor de helft vrou
wen, de aangevoerde ruwe platen
uitzoeken, voorbehandelen en tot
vele nuttige zaken verwerken.
Velerlei gebruik
Het gebruik van kurk is wer
kelijk geen nieuwtje. De Oude Ro
meinen gebruikten het reeds aan
hun visnetten en de Grieken aan
de vlotten. In tijden, die voor de
jaartelling vallen, waren er al
van kurk zwemgordels en stop
pen op vaten. Maar pas in de Mid
deleeuwen brachten de Portuge
zen kurk naar Nederland en van
uit deze landen vond het zijn weg
naar Skandinavië.
De belangrijkste rol kreeg de kurk
toebedeeld, toen de glazen flessen in
gebruik kwamen. De industrie paste
zich aan bij de vraag naar hoeveel
heid en kwaliteit. Moderne pers-, snij.
en slijpmachines staan nu in de fa
brieken opgesteld. Er heeft een spe
ciale selectie naar kleur plaats. Op
elk tussenstation vau de grote ver-
werkingsreis van natuurproduct tot
gebruiksvoorwerp zitten steeds weel
de vrouwen, die beoordelen en ver-
oordelen; zij beslissen of iets goed,
tweede soort of slechte kwaliteit is.
Een kruitfabriek is een veelzijdig
bedrijf. Natuurlijk levert men kurken
in allerlei maten en vormen af voor
flessen. Verder wordt het gebruikt
voor schoenzooltjes. Veel kurkafval
wordt gemalen en gemengd met lijn
olie, hars en kleurstof tot linoleum
verwerkt. Een soortgelijk procédé, in
vormen geperst., levert de kurkste-
nen als vloerbedekking. Ieder kent
Het zyn eigenaardige gedrochten van
bomende oude kurkeiken opliet
dorpsplein van Bias.
de kurkwol voor kussentjes en ma
trassen. Buiten ons huis is daar de
toepassing als isolatiemateriaal in
ijskasten, pijpleidingen, in tropen
helmen enz. Kurk wordt gebruikt
voor zwemgordels, kunstledematen,
drijvers voor visnetten en in kleine
hoeveelheden voor mondstukken van
sigaretten, afsluiting van geweerpa
tronen enz.
Minder commercieel is de toepas
sing in de kunstnijverheid, waar het
om zijn soepele eigenschappen en
aardige effectwerking een meer ar
tistieke rol vervult.
De mogelijkheden van het natuur
product kurk zijn legio en houden
zeker niet op bij het meest bekende
gebruik: de afsluiting van de fles.
Atoomovereenkomst
V.S.-Nederland geparafeerd.
Voor wetenschappelijk onderzoek
Vertegenwoordigers van Nederland
en de Verenigde Staten hebben Dins
dag te Washington een voorgenomen
overeenkomst inzake samenwerking
bij het onderzoek naar het vreedzaam
gebruik van atoomenergie gepara
feerd.. Hiermee zijn onderhandelingen
afgesloten, waarbij aan Nederland
werd voorgesteld deel te nemen aan
het program van president Eisenho
wer „atomen voor vrede".
Op grond van het accoord krijgt de
Nederlandse regering inlichtingen be
treffende het ontwerp, de bouw en het
gebruik van reactors ten behoeve van
wetenschappelijke onderzoekingen.
Voorts zal de Amerikaanse commis
sie voor atoomenergie aan de Neder
landse regering maximaal zes kg U-
235 verstrekken. Ook voorziet de over
eenkomst in de uitwisseling van niet-
geheime gegevens over reactors voor
onderzoekingen betreffende gezond
heids- en veiligheidsvraagstukken en
over het gebruik van radio-actieve
isotopen voor natuurkundig en biolo
gisch onderzoek, de geneeskunde en
voor de industrie.
Peking geeft onjuiste cijfers
(Speciale correspondentie).
NEW YORK China, de geweldige en geheimzinnige reus in het Oos
ten, wordt steeds meer 'n Europees probleem. Weliswaar niet in de vroe
gere zin, toen het erom ging zich meester te maken van de belangrijkste
steunpunten in het „goddelijke keizerrijk" en ook niet uit het oogpunt van
het „gele gevaar" bekeken neen, China is voor Europa een leervoorbeeld
geworden: geschiedenis van 'n levensvrijheid en humaniteit, die tot ster
ven gedoemd zijn.
Men neemt vaak aan, dat het Sowjet-Russische communisme in China
zich ertoe beperkt een grondhervorming in te voeren, de boeren te bevrij
den kortom, in zekere zin de persoonlijke eigendomswaarden zowel van
Europeanen als van Chinezen, te achten.
„In China is een nationalisatie van het bezit volgens Stalin's voorbeeld
ondenkbaar. Mao Tse-Toeng is dus gedwongen ten gunste van de boeren
een revolutie te maken". In deze zin luidt zo ongeveer de propaganda, die
Peking ons wil doen geloven.
De werkelijkheid zïèt er echter anders uit. Een Amerikaanse specialist
voor de geschiedenis van het Verre Oosten, prof. Richard Walker, heeft
haar in een publicatie in een reeks van de „Brochures over het communis
me" precies beschreven. Het werkje verdient nader bekeken te worden.
Professor Walker constateert in de
eerste plaats, dat de door Mao opge
geven cijfers over de landbouw on
juist zijn. In een in 1947 verschenen
gedenkschrift had de dictator name
lijk verklaard, dat de grootgrondbe
zitters en vermogende boeren van
China 8 procent van de landbevolking
vormden en 70 80 procent van de
grond en bodem als eigendom beza
ten.
De indrukwekkende statistiek ont
hult echter een geheel andere situa
tie: ten eerste documenteert Mr.
Walker, dat er in China geen „feoda
lisme" geheerst heeft, zodat reeds de
communistische bewering: „De lande
rijen werd in de laatste eeuwen steeds
vrijwillig gekocht en verkocht, de
boeren-dynastieën (dus de dragers
van de „feodale" maatschappij) zijn
in de loop der tijden uiteengevallen",
een leugen is.
Ten tweede stelt hij vast, dat er geen
„klassenverdeling" heeft bestaan. Er
zijn wel meer of minder rijke boeren
geweest, maar nooit een proletariaat
zonder enig landbezit.
Tenslotte wordt duidelijk gemaakt,
dat ook de „grootgrondbezitters"
zelf, of beter gezegd de grootte van
hun bezittingen, een legende zijn:
kort vóór het begin van de oorlog
bleek bij 'n volkstelling, die 1.750.000
fezinnen en 12 provincies omvatte,
at bijna 99 procent van de grondbe
zitters kleine boeren waren en slechts
1.34 grotere landerijen bezaten, in 't
geheel rond 18,32 procent van de to
tale grondoppervlakte. Bovendien
werd vastgesteld, dat minder dan 10
procent van de landbouwproductie
diende om de pacht te betalen. De
door Peking gepubliceerde cijfers be
wijzen bovendien, dat als de groot
grondbezitters werkelijk dat bezeten
hadden, wat het tegenwoordige re
giem beweert minstens 81, mil-
lioen hectare land verdeeld hadden
moeten worden, terwijl men in werke
lijkheid slechts ongeveer 25 millioen
hectare heeft verdeeld.
In feite had het onbestrijdbare en
onbestreden ongeluk van de Chinese
boeren andere achtergronden; politie
ke onzekerheid, het ontbreken van
grote orders uit het buitenland en
van wegen en transportmiddelen
kwamen bij het grond- en hoofdpro
bleem: veel te weinig land voor veel
te veel mensenHoe zal Rood-
China het oplossen?
Prijsverlaging voor
brilmonturen.
In de afgelopen weken zjjn bespre
kingen gevoerd tussen het ministerie
van economische zaken cn de fede
ratie van Nederlandse opticiens or
ganisaties, waarbij de vraag onder
ogen is gezien op welke wjjze de fe
deratie steun zou kunnen verlenen
aan het streven van de regering naar
rust in de sector van pryzen en lonen.
Van de znde der opticiens organi
saties is t(jdens het gevoerd overleg
de bereidheid uitgesproken een bij
drage te leveren tot het welslagen
van dit streven door het tot stand
brengen van een prijsverlaging van
brilmonturen.
Als resultaat van dit overleg kan
thans worden gemeld, dat met in
gang van heden de pryzon van de
meest gangbare brilmonturen met
gemiddeld 10 procent zullen worden
verlaagd.
De verlaging heeft geen invloed op
de door de oplicien te verlenen kor
ting op brilleglazen en brilmonturen
voor ziekenfondsverzekerden noch op
de vergoedingen voor ziekenfonds
verzekerden, vastgesteld bjj beschik
king van de minister van sociale za
ken en volksgezondheid d.d. 24 De
cember 1954.
In onafzienbare rijen liggen de platen
kurk opgestapeld cp het terrein van
de fabriek
Jaarlijkse Watervierdaagse
van Koninklijke Marine.
De jaarlijkse watervierdaagse van
de Koninklijke Marine zal dit jaar-
worden gehouden van 20 tot 25 Juni
in Amsterdam en van 27 Mei tot 2 Juli
in Den Helder. Er zullen 26 ploegen
aan deelnemen, dertien ploegen op de
eerste en dertien op de tweede vier
dagen. In het tijdschema voor Amster
dam en Den Helder is een dag extra
opgenomen wegens de mogelijkheid
van slecht weer.
De wedstrijden omvatten zeilen,
roeien en zwemmen en de ploegen zul
len varen met B2 sloepen. Elke ploeg
bestaat uit 7 man, n.l. een stuurman,
een plaatsvervangend stuurman en
vijf man bemanning. Er zal voorname
lijk worden gelet op leiderschap, dis
cipline, zeemanschap, kantheid, en
navigatie.
Lening van de Wereldbank
aan Oostenrijk.
De wereldbank heeft aan Oosten
rijk een lening met een looptijd van
25 jaar verstrekt, hoofdzakelijk in
Europese valuta, overeenkomende
met een bedrag van 10 millioen dol
lar. De lening zal 4% procent rente
bedragen en is bestemd voor het
hydro-electrische project van Luner-
see in Vorarlberg. Het werk zal te
gen het einde van 1958 gereed ko
men. Verwacht wordt, dat na vol
tooiing ervan door export van elec-
trische stroom naar het Ruhrgebied
en het Zuidwesten van Duitsland
jaarlijks een bedrag zal worden ont
vangen, dat overeenkomt met ander
half millioen dollar. Bovendien zal
er door de uitvoering van dit plan in
Vorarlberg en Tirol meer stroom be
schikbaar komen.
Zes weken geëist voor
knoeierijen op Schiphol.
Voor het gerechtshof te Amster
dam hebben Dinsdag in hoger beroep
twee leden van het gemeenteperso-
neel op Schiphol en een oud-K.L.M.-
employé terecht gestaan, die wegens
heling en diefstal van geringe hoe
veelheden goederen van de K.L.M.
tot straffen van 1 week tot zes we
ken door de politierechter te Haar
lem waren veroordeeld. Alle drie be
kenden.
Tegen de 38-jarige P. K. en de 35-
jarige M. L. S., eiste de procureur-
generaal terzake van heling bevesti
ging van de vonnissen, respectieve
lijk een week en zes weken.
OP HISTORISCHE GROND
Scherpe concurrentie met
het buitenland
(Van een medewerkster)
Daar, waar de geestgronden in laagveen overgaan, liggen de overblijf
selen van het huis Heemstede, een historische plaats. Ondanks dat het
oude slot menigmaal verwoest is, bouwde men het in 1460 weer op en werd
het in de 16de en 17de eeuw door mannen bewoond, die op cultureel of
staatkundig gebied een grote bekendheid genoten hebben.
Eén van hen was de architect Lieven de Key, die de steden Lelden en
Haarlem met vele waardevolle gebouwen verrijkt heeft. Ook Adriaan
Pauw, noemde zich Heer van Heemstede. Deze staatsman, die in 1631
raadspensionnaris van Holland werd, wist bij de Vrede van Munster in
1648 zeer gunstige voorwaarden voor ons land te bedingen.
of de veilingen verzonden. Maar ook
prijken er heel wat Nederlandse an
jers ergens in het buitenland. Van de
totale anjeraanvoer aan de Neder
landse veilingen wordt 36 pet. ge
ëxporteerd, dat zgn ongeveer 37 mil
lioen bloemen, waaraan deze kweke
rij ook haar aandeel levert.
Even belangrijk als de bloemen
export is de export van stekken. De
stekken voor het eigen bedrijf wor
den in kleine potjes opgezet en zij
taan na twee maanden weer in an-
ere kassen in de volle grond om
daar te groeien tot de prachtige ro
de. zalmkleurige of wit-gestreepte an
jers, die tot één van de Simsoorten
behoren.
Op de kwekerij van mej. Erens
heeft men oog voor nieuwe werk
methoden. Eén kas staat onder toe
zicht van het T.N.O. instituut uit
Delft. In deze kas worden de bloe
men gekweekt op z.g.n. anjertablet
ten met onderbevloeiing. De planten
staan niet meer op aarde maar in
enorme grote bakken met grint. Het
water geven gaat niet, zoals tot nu
toe gebruikelijk was, boven op de
In 1810 is het slot grotendeels ge
sloopt; nog slechts één slotboerderjj,
houdt de band met het verleden
vast. Het is het laatste bolwerk van
het groeiende dorp Heemstede van
1955.
Adriaan Pauw leefde op het Huis
tot zijn dood in 1653 en als hij zo liep
te peinzen over de vredesverdragen,
die hij tot stand wilde brengen, zal
hij mening keer uitgekeken hebben
over het ruime land dat zich aan de
Zuidkant van het kasteeltje uitstrekt.
Even bezield van vredelievend werk,
maar van geheel andere aard, kijkt
de tegenwoordige bewoonster over de
Haarlemmermeer.
Het meisje Erens, dat geboren en
gespeeld heeft op deze plaats, is haar
vader opgevolgd op de anjerkweke-
rij en is nu directrice van een bloei
end bedrijf, waarschijnlijk de oud
ste anjerkwekerij in ons land.
Bloemen en stekken
In de komende maanden is de be
drijvigheid op de kwekerij groot. In
Juni en Juli zijn de meeste anjers in
bloei. Ze zijn dan ook het goed
koopst, dikwijls een derde van de
prijs in Januari. Al vroeg in de mor
gen worden ze gesneden, in dozen
verpakt en naar de bloemenwinkels
ZIJN ZE NEDERLANDER OF DUITSER
Voor bewoners van Elten enz.
is een definitieve regeling gewenst
(Van onze correspondent)
Een van de eerste dingen, die na het herstel van de West-Duitse sou-
vereiniteit aan de orde werd gesteld, was de kwestie der grenscorrecties,
die na de oorlog op 28 April 1949 op grond van militaire verordeningen
hier en daar zijn aangebracht in de grenzen, die Duitsland heeft met Ne
derland, België, Luxemburg en Frankrijk. Dat was te voorzien. Het was
de nogal rechtse woordvoerder der „Vrije Democratische Partij" in de
bondsdag, Prinz zu Löwenstein, die in een van de eerste zittingen van de
bondsdag de regering van Bonn vroeg, wanneer zij voornemens was om
nu eens over die voorlopige grenscorrecties te gaan praten. Dit ging voor
al om de persoonlijke publiciteit van de prins, die graag doorgaat voor
°cn „groot-Duitser". De regering heeft er tot dusverre niet eens op ge
antwoord en het behoeft niemand te verbazen, als zij aan de vraag van
de prins verder stilzwijgend voorbij gaat.
De regering in Bonn is, voor zover
ons bekend helemaal niet van plan
om harerzijds de kwestie der grens
correcties nu maar onmiddellijk aan
de orde te stellen. Om te beginnen is
dit een zaak, die nog in het toekom
stige vredesverdrag moet worden ge
regeld en hierover thans onderhande
lingen te beginnen met de regeringen
der betrokken land<n zou minstens
praematuur zijn. Bovendien meent de
regering, dat deze kwestie zich wel
min of meer automatisch zal oplos
sen, omdat zij gelooft, dat de andere
betrokken landen achteraf niet zo
erg ingenomen zijn met het bij
.gewonnen" land.
grenscorrecties
Onplezierig probleem
Dat laatste is natuurlijk moeilijk
te beoordelen. Wie af en toe de Duits
Nederlandse grens in het „gecorri
geerde" gebied van Elten (bij Em
merik) passeert, krijgt zeker niet de
indruk, dat de daar in de grens aan
gebrachte wijziging zo voorlopig is,
als de West-Duitsers blijkbaar gelo
ven en waarop de regering te Bonn
haar afwachtende politiek in deze
aangelegenheid baseert. Er is daar
b.v. inplaats van de houten keet, die
tot dusverre gebruikt werd voor het
verrichten der onderscheidene grens-
formaliteiten, een keurig gebouwtje
verrezen, dat er allerminst proviso
risch en voorlopig uitziet. Maar zelfs
dat is geen bewijs van het absoluut
tegenovergestelde der Nederlandse
zienswijze, dat de grenscorrecties
permanent zouden zijn.
Duits of Nederlands?
Dit alles leemt niet weg, dat het
een onplezierig probleem is, in de al
lereerste plaats voor de bewoners
van de betrokken gebieden. Het gaat,
alles bij elkaar, om enkele duizenden
(12.000) mensen, op een stuk grond
(Nederland en België tezamen gere
kend) van rond 75 vierkante kilome
ter, voornamelijk afgesneden van de
provincie NoordrijnWestfalen. De
landdag van de provincie en de lan
delijke regering hebben destijds, toen
bij bezettingsdecreet de grenscorrec
ties een feit werden, vergeefs bij de
Britse autoriteiten geprotesteerd. Die
zonden het protest wél door naar
Londen, maar door de ontruiming
van de betrokken gebieden werd de
overneming (door de Nederlandse en
Belgische gezagsorganen) tegelijker-
In feite statenloos
De bewoners van het gebied hin
ken ten aanzien van het vraagstuk
der grenscorrecties op twee gedach
ten. Economisch gesproken hebben
zij, die bij decreet b.v. aan Nederland
werden „toegesplitst" (zoals dat of
ficieel met een vreemd woord heet)
er alle mogelijke voordelen van, die
ze niet gaarne zouden verliezen.
Het gaat er dan ook helemaal niet
om, of het deze mensen na hun plaat
sing onder een vreemde regering
slecht is vergaan. Zij zijn niet ver
volgd. Maar ze zg'n ook geen onder
danen van hun nieuwe staat gewor
den. Staatsrechtelijk zijn ze Duitsers
gebleven. Duitse paspoorten bezitten
zij evenwel niet. Zij kunnen hun Duit
se burgerrechten niet uitoefenen en
ze mogen niet stemmen, want ze ko
men op geen enkele kiezerslijst voor.
In Nederland (en ook in België)
gelden ze als buitenlanders en voor
het grensverkeer dat nu eenmaal
in die streken zeer intensief pleegt te
zijn hebben ze speciale passen, die
lijken op die van de statenlozen (wat
ze in feite ook eigenlijk zijn).
Ook in hun eigen gemeenten in het
betrokken gebied kunnen zij niet
voor raden stemmen, want op grond
van de voorlopigheid van het bezet -
tingsdecreet zijn nog geen stappen
genomen om de gebieden in het Ne
derlandse (of Belgische) kiesstelsel
:e op de grond van de cementbak
gelegd zijn. Aan het water wordt als
voedsel bepaalde hoeveelheden kunst
meststoffen toegevoegd, de tabletten
zijn aflopend. De resultaten, die men
met deze werkwijze verkrijgt, zijn
zeer gunstig en geven hoop de con
currentiestrijd, die met andere landen
gevoerd moet worden, het hoofd te
kunnen blijven bieden.
Alvorens bloem of stek te kunnen
exporteren heeft er een keuring
glaats door de Plantenziektekundige
'ienst en de NAKS. Voor het toe
voegen van een nieuwe soort aan de
vele reeds bestaande stelt de Kon.
Mij van Tuinbouw zeer strenge eisen
aan de jonggeborene. Aan die eisen
heeft de kwekerij ,,'t Clooster" al
verscheidene malen kunnen voldoen.
Natuurlijk wordt bij het kweken
van een nieuwe soort, naast het ple
zier van het experiment, het com
merciële belang niet uit het oog
verloren. Maar het is toch wel het
verlangen naar de nieuwe kruising
en de vreugde die beleefd wordt als
het resultaat goed is, welke de
kweekster de kracht geeft vol te
houden.
op te nemen. Er wordt door de
vreemde autoriteiten over hen gere
geerd, zonder dat zij er. naar goede
democratische traditie, zelf iets over
te zeggen hebben.
Bonn vergeet ons,}
Het gaat er óók niet om, of deze
mensen zich al dan niet thuis voe
len. Ze zijn noch sterk anti-Neder
lands, noch bjjzonder pro-Duits. De
strgókreten, die men aanvankelijk op
viaducten schilderde („Wir wollen
Deutsche Bleiben") zijn even ver
bleekt als de verf, die er voor werd
gebruikt. Die spreken niet meer voor
de gevoelens van de gemiddelde Duit
sers in de gecorrigeerde gebieden
langs de Nederlandse grens. Waar
zg echter het meest naar verlangen
is de terugkeer van normale staats
rechtelijke verhoudingen en of ze
daarbij permanent Nederlander of
Belg worden (hoewel hun waarschijn
lijk de keus zal worden gelaten en
zeker geen dwang opgelegd) dan wel
Duitser blijven.
Van die hoek uit bekeken, zou het
misschien niet zo gek zijn, als er aan
de voorlopigheid (en de daarmede nu
eenmaal gepaard gaande onzeker
heid) van de grenscorrecties van '49
maar gauw een einde kwam. Dat is
trouwens de klacht, die men onder
deze mensen in de gecorrigeerde ge
bieden hoort: „Bonn (n.b.: ze zeggen
niet Den Haag of Brussel) vergeet
tengevolge van de grote politiek de
mensen voor haar huisdeur".
